UM

^mSm

ri.AAI%f%^?

ii ai*» «»!*■ ii>4 »»* J^ J-i:L..'>f\ .

^V^'

ir'f

■k3k.f%^,

■^M.

%irmww

«?■ M,

j«^j?^.

* iB-»M^.. M.

!^^.. M-.^h-^i^r^

'^.:K_¥.

% a

'W"^'W

^),K^^,'%^

i^"- ^^ f

lii^^i: 'm

^i >

'^'%'W.

•ji- . T', '

URKUNDENBUCH

ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN IN SIEBENBORGEN

FOlVFTER BAND 1438-1457

EDITURA ACADEMDEI IlElUIBLiai SOCIAUSTE ROMAMA

Digitized by the Internet Archive

in 2009 with funding from

Ontario Council of University Libraries

http://www.archive.org/details/urkundenbuchzurg05gn

UUKLNDENBUCH

ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN

IN SIEBENBURGEN

FUKFTEB BANU 1438 - 1457

URKUNDENBUCH

ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN IN SIEBENBURGEN

FONDATOR FRAXZ ZIM M ER \I AXN

VOLUMUL V 1438-1457

DOCUMENTF.LE KR. 2 300 3 09« CU 9 FACSIMILE

PUBLICATE DE

GUSTAV GiJNDISCH

EDITURA ACADEMIEI HEPUBLICII SOCIALISTE IIOMANIA

n U C U P> E S T I . 1 <> 7 T)

URKUNDENBUCH

ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN IN SIEBENBORGEN

BEC. RiJXDET VON I R A N Z ZIMMERMAXX

FLXFTER BMD 1438-1457

IMUMMEK 2 300—3 098 AIIT 9 fAFELN

BEARUEITET VON

GUSTAV GtJNDISCH

\ERLAG DER AKADEMIE DER SOZIAUSTISCHEIM REPUBLIK RUMANIEN

BUKAREST, 1975

•\i

Cuprins

€uvint inainte IX X

Introducere XIX— XXV

Rezumatele in limba romana ale

documentelor XXVII LX

Texte si regeste 1

Bibliografie 585

Lista arhivelor ^i a fondurilor con-

sultate 591

Lista figurilor - documenle 593

Lista figurilor - sigilii 595

Lista documentelor false 597

Indice de localitati si persoane . . 598

nhalf

^^orworl VII— VIII

Einleitung XI— XVIII

Rumanisches Regeslenverzeichnis XXVII LX

Urkundenlex.te und Regesten 1

Literaturverzeichnis 585

Verzeichnis der beniitzten Archive. . 590 Verzeichnis der Urkunden-

Abbildungen 592

Verzeichnis der Siegel-Abbildungen 594

Verzeichnis gefalschter Urkunden.. 596

Namenweiser 598

Vorwort

/;i (ler :weilen Hiilfte rfes 7.9. Jahtlninderts nimmt die europdische Geschichts- schreibunq eine neue Ricliluny. Die Geschichte wird durch neue Erkenntnisse berei- cherl. Immer mehr Denker lehnen es ab, der Geschiclde weiterhin eine zweitrangige, der Mcltipluisil; unlcrgcordnele Bedeulung -u-uerkennen. Die neue Ausrichtung nimml iluen Ausgung voni molerialislischen, mar.ristischen Denken. Die litcrarische Auffassung von der Geschichte wird allmdhlich durch die Textkritik ersetzt. Der deutschen historischen Schule kommt in dieser Entwicklung die Prioriidt zu (Niebuhr, Mommsen, Savigny, Rankc u.a.). Die neuc Auffa.ssung stosst in Frankrcich (Berr, Lavisse, Rumhaud, Glotz u.a.) und in England ( Stubbs, Acton u.a.) zu breiterer Wirkung durch. Die positivistische Richtung in der Historiographie widmet sich den Geschichtsquellen und geht der Enideckung und der Herausgabe von Quellen aller Gattungen nach. Die historischcn Grundwissenschaflen erleben eine Enlwicklung chnegleichen: Die wisscnschaftliclie Ausgabe der Geschichtsquellen und ihre Ver- weriung nach Massgabe unssenschdftlicher Krilik. loan Bogdan, Dimitrie Onciul, Kardcioni/i Jdnos. Nicolae lorga u.a. sind es, dic sich um die hislorischen Grund- wissenschaflen Run^dniens grusse Verdiensle erworben haben. Franz Joseph Zim- mermann reiht .^ich ihnen wiirdig an.

Fr. Zimmermann hat die historischen Grundwissenschaften (Paldographie, Urkundcnlehrc, Archiu- und Aktenlchreund Siegclkunde) mit wertvollen Deitrdgen bereicherl. Uns scheinl, dass sein bedeutendster Beitrag zur Enlwicklung der Ge- schichtsschreibung in unserem Vaterland in dem Corpus urkundlicher Quellen zur Geschichie der Siebenbiirger Sachsen niedergelegi ist, dem: Urkundenbuih zur Geschichtc dcr Deutschen iii Siebenbiirgen ( begrundet von Fr. Zimmermann, der in den Jahren 1S!)2— 1902 zusammen mit C. Werner und G. Mtiller die ersien drei Bdnde herausgegeben hat).

Seit dem Ersrhcinen des drillen Bandes ( l'JI)2) war ein Zeilraum von drei- einhalb Jahrzehnten notig, ehe ein underer Hisioriker und Vertreter der hisiorischen Grundwissenschaften im Jahre 1!)37 den vierten Band erstellen konnte: Prof. Dr. Gustav Giindisch. Mil dem Eifer und der Akribie, die ihn kennzeichnen, hat G. Gun- disch das werlvolle Urkundenwerk durch den IV. Band vermehrt, uim er nun den neuen V. Band folgen Idsst.

Durch Archivforschungen hierzulande und im Auslciid ist es ihm gelungen, die Uheilieferung uber die geschichtliche Vergangenheit Siebenburgens in den Jahren 14-38 7:^.57 wesentlich auszubauen, indem er in dem neuen Band 799 Urkunden ( 0 ri ginulurkunden. Transsumple, zeitgenossische und spdtere Abschrifien)

VII

zusammenfasst, darunter 365 (iiber 45%) bisher unveroffentlichte Stucl<e, 215 (fast 35%)z.T.soguiwieunveroffentlichte Stuctce, weilsiein z.T .nur schwer zuydnglichen Veroffentlichungen erschienen sind, und 159 (fast 20%) in der Form von Regeslen oder Auszugen.

Unter Beibehaltung der bisherigen Ausgabeteclmik und der Editionsgrund- sdtze der frilheren Bdnde wird der vorliegende fiinfle Band auch mit Regeslen in rumdnischer Sprache ausgestattet, um auf diese Weise das Studium der hier enthal- tenen Urkunden fur alle Beniitzer leichter zu gestalten.

Die Urkunden erhellen eine Reilie wesentliclxer Probleme siebenbiirgischer Geschichle in dem Zeitabschnitl zweier Jahrzehnte (143S—li57) von unbestreit- barer Bedeutung, da er die Folgen der Unlerdriickung des grossen Bauernaufstandes von Bobilna in gesellschaftlicher, wirtschaftlicher, kultureller und inslilutioneller Hinsicht widerspiegelt.

Die Herausgabe des neuen Bandes der Sammlung Urkundenbuch slellt zweifellos ein wissenschaftliches wie Iierausgeberisches Ereignis von Bedeutung dar. Sein Herausgeber, Gustav Giindisch, verdient den Dank aller, die sich um ein wahr- hdtsgetreues Bild der mittelalterlichen Gesellschaft Siebenbiirgens bemiihen.

Stefan Pascu

CuvTnt Tnainte

In a doiia jiimfHafe a secohiliii al XlX-lea istoriografia eiiropeand ciinoaste noi orientari. Istoria se inihogdtesle cii noi sensiiri. Tot mai miilli gindilori refiizd sd mai acceple isloriei iin rolsecundar, stipiis metafizicii. Noiia orientare isi daloreaza originea gindirii materialistc. marxiste. Conceptia literard a istoriei este, treptal, inlocuild cu critica textelor. Scoala istoricd germand are meritul prioritdtii (Niel)ulir, Mommsen, Savigny, Ranke elc). Noua conceplie se generalizeazd in Franta (Berr, Lavisse, Ramhaud. Glolz elc), Anglia (Stubbs, .Acton etc). Curentul pozitivist in istoriografie cullivd izvorul isloric, se preocupd de descoperirea si piihlicarea izvoa- relor de loale categoriile. Arheografia cunoasle o dezvoltare fdrd precedent: piiblicarea stiinlificd a izuoarelor si folosirea lor pe haza ciiticii sliinlifice. loan Bogdan, Dimitrie Onciul, Kardcsonyi Jdnos, Nicolae lorga etc. i.si inscriu niimele inlre cei ce si-au cisligat maii nierile in arheografia Romdniei. Franz Joseph Zimmermann li se asociazd cu cinste.

Stiinlele auxiliare (paleografia, diplomatica, arhivistica) sint imbogdlite cu contributiile valoroase ale lui Fr. Zimmermann. Cea mai de seamd contrihulie a sa la dezvoltarea istoriografiei din lara noastrd ni se pare corpusul de izvoare diplomatice cu privire la sasii din Transilvania: Urkundenbuch zur Geschichte der Deutschcn in Sicbenbiirgen (iniliat de Fr. Zimmermann, primele trei volume edilate de el impreund cu C. Werner si G. Miiller intre anii 1892 1902).

De la aparitia celui de-al treilea volum (1902) a fosl nevoie de un rdstimp de Irei decenii si jumdtale penlrii ca un all istoric.si arheograf sd realizeze volumul al IV-Iea, In 1931: prof .dr.Gustav Giindisch. Cu hdrniciasi acribia ce-l caraclerizeazd, prof. G. Giindisch a consolidal monumentul arheografic de mare valoare care esle colectia Urkundenbuch piin volumul al IV-Iea, iar acum il consolideazd si mai mult prin noiil voliim, al V-lea.

Cercelind arhivele din lard si din strdindtale, prof. G. Gundisch a reusil sd imbogdleascd substantial stirile cu piivire la trecutul istoric al Transilvaniei intre anii H38 1457 piin cele 799 de documenle cuprinse in noul volum (originale, Iransumpte, copii contemponmc sau ulterioare) dintre care 365 (pesle 45%) inedite, 275 (circa 35%) uncori cvasiinedite, deoarece au fosl tipdrite in publicaiii in parte greu accesibile azi, iar 159 (aproape 20%) aii fosl publicate sub formd de regest sau text partial.

Pdstrindu-se criteriile si tehnica de publicalie ale volumelor precedente, ai V-lea a fost imhogdtit cu regesle si in limba romdnd, usiirind aslfel sludiul docu- mentelor cupiinse in paginile sale.

IX

Dociimenfele de fala lamiiresc o seama de probleme esentiale din istoria Transil- vaniei pe o perioadci de doua decenii (1138— 1457). rastimp de insemnatate incon- iestahila, reflectind iirmarile inal)usirii maiii rascoale popiilare de la Bnbilna, sub aspecl social, economic, politic, ciillural, institutional.

Publicarea noului volum al colecliei Urkundcnbuch constituie, fara indoiala, un evenitnent stiintific si editorial de inconteMabila insemnatate, iar edilorul lui, prof. Gustav Gundisclt, binemerila multumirile tuturor celor ce se straduiesc sa reconstituie tabloul veridic al socieldlii Transilvaniei medievale.

Stefan Pascu

Einleifung

Die Gcschichte des sozialistischen Rumanien macht es der l*"orschung zur Aufgabe, die bewegte Vergangcnheit des ruinanischen Volkes, seinen Kampf gegen die Ausbeutung, fiir die Wahrung seiner Unabhangigkeit und fur sozialc und nationale Freilieit zu uulersuchen und zur DarstcUung zu bringen. Das tausendjahrige Geschehen auf dem Boden dieses Landes hat manche Momente schwerer Erprohung gczcitigt, abcr auch kraftige Bekun- dungen cines uncrschuttcrlichcn Willcns zu cineui Lcbcn in Freiheit und Unab- hangigkeit. Dic G<'schichte unseres Vaterlandes schliesst aber auch den Beitrag dcr mitwohnenden Nationalitaten ein, dic an dcr Scite des rumanisclien Volkes mit ihrcm Arbeitsethos und dcm Einsatz ihres Lcbens den Unbilden verflossener Zeiten die Stirn geboten haben, gemeinsara an den Erfolgen auf dem unauf- haltsam nach aufwarts fiihrenden Wcg der Gescllschafl tcilhabend und sich ihrer erfrcuend. Die Entwicklungen, Ereignisse und Uinformungen, dic sich hier im Ablauf dcr Geschichte crgcben haben, diirfen nicht nach nationalen Kriterien aufgcgliedert und bemessen werden. Denn scit ihrer Ansicdlung haben die Madjarcn, Deutschen und Scrben, wie die Sohne anderer Volks- stiimmc Seite an Seitc mit dem rumanischen Volk gclcbt, gearbeitet und schop- fcrisch gewirkt. Ihre Geschichte stellt demnach etwas Gemeinsames, Unteilbares dar, obwohl es nicht nur Zeiten des Friedens, der Zusammenarbcit und des Einvernehmens gegeben hat; es sind auch Momente verwickeltcrcr, stiirmi- scherer und widerspriichlicherer Natur gewcscn. Aus solcher Schau muss auch die geschichtliche Vergangenheit dcr dculschcn Bevolkcrung Rumaniens gesehen wcrdcn. Nur untcr dicsem Blickpunkt kann sic in ihrer wahren Erscheinung erfasst werden.

Die geschichtliche Forschung, das Aufhellcn vergangener Zeiten fusst auf Quellen, auf der uncrbittlichen Priifung, die der Ilistoriker diesen Quellen ange- deihcn lasst. Es ist daher kein Zufall, dass dic rumanische Geschichtsschreibung der Herausgabc von Quellen vorziigliche Aufmerksamkeit gewidmct hat und auch weiterhin widmcl. Grosse, iu den Ictzten Jahren erschienene Quellenwerke stellen dicsc Bcmiihungcn untcr Bcwiis. Fiir die Epoche des Feudalismus sind heivorzuhcbcn dic Rcihcnvcruffcntlicluingcn der Documenta Bomaniae Historica, Cronici medievale ale Rorndniei ('Mittelalterliche Chroniken Rumaniensj, die neue Scric dcr Coleclia Hiirmnzaki, Cdldtori strSini despre (drile romdne (I-rcindc Rciscndc iiber die ruinanischcn Lander), dic Sammlung Izvoarele vechiiilni drept romunesc sciis (Die Quellen dcs alten rumanischen geschriebenen

XI

Rechts), Inscnptiile medievale ale Romdniei (Die mittelalterlichen Inschriften Rumaniens) und wcitere thematisch gebundene Qucllenausgaben. In die Reihe dieser letzteren stellt sich auch der vorliegende Band, der Fiinfte der Sammlung Urkiindenbuch ziir Geschichte der Deulschen in Siebenburgen, ein Unternehmen, das iiber Initiative der Aliademie fiir Soziale und Politische Wissenschaften der Sozialistischen Republil< Riimanicn im Zusammenhang mit der Entfaltung der Forschungen zur Gescliichte der mitwohnenden Nationalitaten Rumaniens wieder aufgenommen worden ist.

Mit dem Siebenbiirfiisch-Sdchsischen Worierbucli geht damit auch das Urkundenbuch zur Geschichte der Deutschen in Siebenhiirgen aus den Handen eines Ivleinen, provinziellen Vereins des Vereins fiir Siebenbiirgische Landes- kunde , der sich zu seiner Zeit um die Forderung des wissenschaftlichen Lebens unter den Siebenbiirger Sachsen unleugbare. grosse Verdienste erworben hat, in die Obhut des hochsten aliademischen Forums in Rumanien iiber und erfreut sich somit aller Unterstiitzung, die der rumanische Staat dem wissenschaftlichen Leben angedeihen lasst. Damit sind auch die Anspriiche gestiegen, die an die Bearbeitung dieses neuen Bandes eines Unternehmens mit einer Tradition von iiber acht Jahrzehnten gesteilt werden miissen. So ist auch dem Bearbeiter dieses Bandes die von der rumanischen Geschichts- wissenschaft bei der Ilerausgabe mittelalterlicher L^rkunden gesammelte Erfah- rung zugute gekommen. In der Hoffnung, dass die fortschrittliche Tradition sich in- glucklicher Weise mit den heutigen Erfordernissen wissenschaftlicher Quellenausgabe vereinen wird, haben wir uns bemiiht, in diesem Band alle urkundlichen Zeugnisse aus der Vergangenheit der deutschen Bevolkerung Siebenburgens ih dem Zeitraum von 1438—1457 aus dem Gesamtbereich der Geschichte Rumaniens zu erfassen.

Der Gedanke, alle Urkunden zur altereu Geschichte der Deutschen Sieben- biirgens in einem Corpus gesammelt herauszugeben. ist in jenem Kreis hoher Kultur entstanden, der sich gegen Ende des 18. Jahrhunderts um die Person- lichkeit Samuel von Brukenthals gesammelt hatte. Man wollte den verein- heitlichenden, nivellierenden Tendenzen des aufklarerischen Monarchen das auf L'rkunden gestiitzte und aus ihnen entwickeUe Bild der Vergangenheit entgegenhalten. Es gelang, den bekannten Gottinger Universalhistoriker und Publizisten August Ludwig Schlozer fiir die Sache zu gewinnen, der in den Jahren 1795—1797 seine Kritischen Sammlungen zur Geschichle der Denlschen in Siebenbiiryen veroffentlichte. Das erste Ikft dieses Werkes war schon ein Urkundenbuch „in nuce". ..Meine Arbeit wird wichtig", schreibt Schlozer ini Blick auf diese Sammlung. wenn man „daraus das Bediirfnis ersiehet, bald- moglichst einen Codicem diplomaticum zu veranstalten" (Brief an J. P^r. Rosen- feld vom G.Marz 1796, in: „TransiIvania"3, 1863, S. lll).Untersolchen Antrieben sind in den folgenden Jahrzehnten zahlreiche handschriftliche Urkundensamm- lungen angelegt worden, inanche davon auch heute noch brauciibar (etwa die Urkundensammlung Martin Reschner im Staalsarchiv Sibiu). Mil der 1840

XII

erfoltjteii Grundunjf des ^Vercins fiir Sirbcnburgischc Landeskunde" sringen alle Beniiiluinyen uni ein Urkundenbucli auf diesen iibcr. Sclion in der ersten Gencralversaninihmg dcs Vereins in Brasov (1843) wurde „die Anfertigung eines Urkundenlniches in Antrag gestellt". Zu Begiun dcr Fiinfzigerjahre konntc der Vorsitzendc des Vcreins, Joscf Bcdcus der Acltcre, lioffen dass bald ..ailcn Unlcrnchnuingen dcs Vereins ... scine siebenbiirgische Urkunden- sammlung dic Kronc aufsetzen" werde (Bericlil iiber die Enlsfelniiifj, die Scliick- sale iind Leisliimien des Vereins fiir siebenbiiri/isrhe Landeskunde, Sibiu, 1853, S. 23j. Im Auftrag des Vcrcins haben dann G. D. Tcutsch und Fr. Firnhaber einen Band Urkundenbiicli zur Geschichle Sfefiwiftu/i/ens (Wien, 1857) crscheinen lassen. Die gcstellte Aufgabe eines gcsamtsicbenbiirgischcn Urkundenbuches hat aber dic Kriifte des Vereins wcit iibersticgen. Es kam hinzu, dass das Untcrnchmen von Teutsch und FMrnhabcr schon bci seiucm Erscheinen in dcr Methodc vcraltcl war und dcn Erfordernisscu der damaligen Urkundenkritik und Editionstechnik in kciner Weise mchr entsprach.

Zwei Jahizehntc spatcr hat dann Franz Zimmermann dic Aufgabc der Schaffung eines Uikundenbuches zur Geschichte der Siebenbiirger Sachsen neu aufgegiiffen. In der neuen Wiener Urkundcnschule Theodor Sickels aus- gebildet. hat sich Zimmermann im Jahre 1875 in Sibiu als Archivar am damaligen Stadt- und Universitatsarchiv nicdergelassen. In dcni Urkundenbuch zurGeschichle der Deutschen in Siebenburijen, wie er es in Anlehnung an SchlOzer nannte wollte Zimmermann alle auf dic mittelaltcrliche Gcschichte des sicben- burgischen Dcutschtums bezughabenden urkundlichen Quellen zusammenfassen und damit fur die Erforschung dieser Periode eine gcsicherte QucJlengrundlage schaffcn. Uber scinc Bcmiihungcn in dicscr Richtung geben seine Verijffent- iichungcn Handschriflliche Urkundensainmliinijen siebenbiirgischen Ursprungs... (Sibiu, 1884) und Ueber Archive in Unrjarn (Sibiu, 1891) Aufschluss. Gleich- zeitig organisierte Zimmermann das Abschreiben aller einschliJgigen urkund- lichen Uberlieferungen, Abscliriftcn. die sich heute ab 1458 im Staatsarchiv Sibiu befindcn (F"r. Sontag, Franz Zimmermann, in: Figuri de arhivisli, S. 241-256, Bucuresti, 1971).

F^iir die Bcarbcitung der drei crsten Biinde, die zwischen 1892 und 1902 erschienen sind, hatte sich Zimmermann in dcm Mediascher Geschichtsforscher Carl Werncr (1845—1913) und dem Archivar Georg Miiller (1866—1944) aus Sibiu geeignete Mitarbeiter gefunden. Der vierte Band ist dann erst im Jahre 1937 erschicnen. Das urkundliche Material fiir den vorliegendcn fiinften Band ist auf zahlreichcn .\rchivbcreisungen zum grosstcn Teil noch vor dem Zweiten Weltkrieg gesammelt und bearbeitet worden. Die durch den heutigcn Stand der Herausgabe von Urkniidcn bcdingten Anfordcrungen sowie die im In- und Ausland eingetretcnen Vcranderungcn in Bezug auf den gegenwartigen Standort der Archivgutes habcn einc nochmalige Durchsicht des Urkunden-Manuskriptes unerlasslich gemacht. Dank dem Entgcgenkomnicn der Akademie konnte diese Oberpriifung vorgenommen werden. Auch sind dem Manuskript eine Reihe weiterer Urkunden einverlcibt worden, die mittlerweile neu zutage getreten waren.

XIII

Nach der dieseiii Werk zugrundeliegenden Editionstechnik wcrden die Urkunden nach dem Original oder nach der jeweils altcsten bzw. besten Ubcr- lieferung wicdtTgegebcn. Dic Wicdcrgabe crfolgt ,,in extenso", einschlicsslich der Kanzleivermerke und eventueller Riickvermerke, sowcit diese zeitgenossisch sind. Wenn es sich um wcniger wesentliche Inhalte bzw. um formelliafte Stiicke handelt, wcrden dicse lediglich in Rcgcsten oder auszugsweise wiedergcgebcTi. Verschreibungen im Original und Nachtrage am Rand oder iibcr der Zeile werden in der Anmerkung festgchaltcn. Ebenso werden abweichende Lesarten bei mehrercn Oberlieferungen der gleichen Urkunde in dcr Anmcrkung v^crmcrkt. Liicken und Rasuren kommen in eckige Klanimern und wcrden nach Moglich- keit crganzt. Die Ausmasse dieser Liicken und Rasuren werden festgehalten-

In Hinsicht auf die Tcxtgcstaltung wird die Interpunktion der Vorlage dem Sinn entsprechend abgcandert. Grossbuchstaben wcrdcn nur bei Satzan- fangen sowie bei Orts- und Personennamen und davon abgelciteten Adjektiven verwendct. Eine Ausnahme raacht das in der Datumzeile fiir dic Daticrung entschcidende Element z. B. dominica Reminiscere. Die Buchstaben u, v und w wcrden nach ihrem fonetischcn Wert, dem hcutigen Gcbrauch entsprechcnd behandelt. J)as lange j wird mit i wiedergegeben, doppelt ij und y in der Ver- wendung von ii werden als ii transkribiert. Das c des Originals, soweit es an Stelle des klassischen t steht, wird mit t wiedcrgegcbcn. Wo entgegcn dcn klassi- schen Diftongen ae und oc im Original c odcr c caudata verwendct wird, haben wir den friihercn Banden folgend ae oder oc eingescizt. Von dicsem Grundsatz werden die Personen- und Flurnamen ausgenommcn, die buchstabengctreu wiedcrgcgeben werden. Die deutschen Urkundentexte werden ihrer Scltenheit und ihrer grossen Bedeutung fiir die Sprachgeschichtsforschung halbcr mit genauer Beriicksichtigung der Orthographie des Originals abgedruckt. Bei der Textwiedergabe werden im allgemciucn aucli alle Absatzc dcr Vorlage bcriick- sichtigt.,

Literaturnachweise wcrden in der Regel unter abgekiirztcra Titel raitgeteilt, dann folgen Band- und Seitcnzahl sowie falls angegeben auch die Ord- nungszahl, unter der die Urkunde zitiert wird. Bei periodischen Veroffentlichun- gen wird das Erscheinungsjahr angegeben. Das Biichcrverzeichnis ara Schluss des Bandes cnthalt bci haufiger zitiertcn Wcrken die genauen bililiographischen Nachwcise.

Gegeniibcr dcn friiheren Banden wcist der vorliegcnde auch insowcit eine Anderung auf, als bei der Angabe iiber den gcgenwartigen Aufbewalirungsort einer Urkundc jeweils auch dic Aufstcllungssignatur mitgeteilt wird. Im Namcns- verzeichais Averden dieVcrweise bei Ortsnamen unter der heute geltcnden amtli- chen Be^eichnung gesammelt. im iibrigen wird darauf vcrwicsen. Unterge- gangenc Ortschaftcn crscheincn unter ihrer urkundlichcn Bezcichnung.

Die Datierung wird aufgelijst und die Urkunden wcrden in chronologischcr Reihung mitgeteilt. .ledc Urkunde steht unter einer eigenen Ordnungszahl, die vom erstcn Band angcfangen durchgehend lauft. Der vorliegendc Band umfasst 799 Urkunden aus dem Zeitabschnitl von 1438—1457 mit dcn Nunimern 2 300 3 098. Von diesen Urkunden wcrden 491 in vollem Wortlaut wiedergegeben»

XIV .

30iS iii iiichr-wi-Tiigcr ausfuhrlichon Reyesten odiT ini Auszii<)'. 365 Urkundcn sind hier erstmalig veroffentlicht, davon 216 ,,in cxtenso" und 149 als aus fiihrliciiere Rcgestcn oder iin Auszug. Weiterc 70 hier in vollein Wortlaut wieder- gegebene rrkundcn waren bisher nur als Regeslen bekannt. 205 Stiick ganz und 159 als Rcgestcn oder auszugsweise mitgeteilte Urkunden sind schon fruher in z. T. schwer zuganglichen Veriiffentlichungen im Druck erscliicncn. Von den 799 Urkundcn gehcn 631 auf Originale bzw. auf Einschaltungen zuriick, 45 auf glcichzeitigc .\bschriften, 47 auf spatere Abschrilten und 76 auf Druckc.

Die Thcinatik dcs Bandcs crgibt sich aus dein Titel, den das Gesaint- untcrnchmen fiihrt; und wie in jeder thematisch gebundenen Quellcnsainmlung spiegelt sich amh hier die unlosbare Einheit voin AUgeineincn und dcin Beson- deren. Die deiilschc Bcvolkcrung Siebcnbiirgcns hal nicht in eincin geschichtli- chen Leerraum gclcbt, sondcrn verankcrl in dcn Gcgcl)cnheiten dieses Landcs, cine Tatsachc, dic auch in dcn in dcin vorliegcnden Band vereinigten Urkunden klar zutagetritt. Diese Urkundcn bclcuchten einen wcsentlichen Teil siebcnbiir- gischer Geschichte in den bciden auf den grossen Bauernaufstand von Bobilna folgendeu Jahrzehnten. Die Begebnisse des Kampfes der rumanischen und madjarischcn Bauernschaft blciben auch nach Unterdriickung dieser in ihrera ganzen Wcsen antifeudalen Erhebung lebendig. \'on clen gewaltigen Erschijtte- rungen, dic aus dcn inneren Gcgcnsatzlichkeilcn dcr siebenbiirgischen Gesdl- schaft jener Zeit aufbrachen, konntcn auch dic Deiitschcn Siebenbiirgens nicht unberiihrt bleiben. Die sachsischcn Baucrn aus dcn auf Koinitatsbodcn liegenden Dorfern schliessen sich dein Kampf dcr ruinanisclicn und inadjarischen Baucrn an, wahrend das Patriziat der sachsischen Stadtc mit dcm Adel und den Fiihrern der Szekler jeiu' beriichtiglc „unio trium nationum" schlicsst, die sich gegen den Aufstand richtcte. Dicse Tatsachen erhcllcn aus ciner Reihe von Urkunden dieses Bandes, denen grosse Beachlung zukommt.

Dic fiir die gesamte siebenbiirgische l^^cudalgescllschaft kennzeichnenden sozialen Gegensatze crscheinen in dcr ihnen cigencn Forin auch inmitten der deutschcn Bcvolkerung dcs Landes. Zalilreiclie Urkundcn gewahren Einblicke in das gcsellschaftliche und organisatorische Leben der Stadte, Markte und Dorfer aus den Selbstverwaltung.sgebieten des sogcnannten Konigsbodens und vom siebcubiirgischen Komitatsbodcn. Die Quellen unterrichten uns iibcr die Beziehungen der Dorfgemeinschaften zu jener feudalen Schicht der Grafen, die jn den sachsischen Dorfschaften nach Durchsetzung fcudaler Rechlsgrundsatze strebtcn. Wertvolle Einzelheiten erfahren wir iibcr die soziale Lage einiger Bauerngemeinschaften auf dein Gcbict des Komitatcs Tirnava. Den Gemcinden Balcaciu und jidvei sichert Johannes von Hunyad eigene Rechtssprechung. Sie werdenvon der Komitatsgerichtsbarkeit bcfreit und crhalten die Gerichtsinstanz der Sieben Stiihle als Appellationshof. D,!r gleicha Johannes von Hunyad spricht ihnen 1453 auch die Hochgerichtsbarkeit zu. Besonders aufschlussreich ist die Urkunde vom 1 August 1438, in dcr die Beziehungen der Horigenzu dem Grund- herrn eines Dorrteilcs geregclt werden. Diesc I^cgclung spiegelt den allgemeinen Stand der Urbarialvcrhaltnisse in Siebenbiirgcn wicder.

XV

Das Recht der untertanigen Bauernschaft auf Freiziigigkeit stellt in jener Zeit cine der grundlegenden Manifestationen der Gegensatze zwischen den Bauern und dem Adel auf der einen, den Stadten und dem Adel auf der anderen Seite dar. Die Adligen trachten, die Bauern daran zu hindern, sich auf den autonomen Verwaltungsgebieten oder in den Stadten niederzulassen. Im Jahre 1447 gelingt es ihnen z. B., ein Gebot zu crwirken, demzufolge alle fliichtigen Horigen aus den Stadten, Markten und von den koniglichen Domanen mit Gewalt auf Adels- boden zuriickgebracht werden diirfen.

Den Blick auf das wirtschaftliche und soziale Leben in Siebenbiirgen, der auf Grund der in diesem Band zusammengeschlossenen Urkunden weitc Sicht erhalt, crschliesst besondcrs auch die sehr kraftige Bckundung der Gcgen- satzlichkeiten ura die freie Entfaltung des Handels, um die Bemiihungen der Stadte, den Missbrauchen des Adels zu wehren und die inneren Zollschranken zu beseitigen. Aufmerksamkeit beansprucht auch die Art, wie in den entwickel- teren Stadten die Arbeitsteilung von statten geht. Uber Verlangen der Hand- werker setzt Johanncs von Hunyad eine ins Einzelne gehende Abgrenzung des handclsmassigen von dem gcwerblichen Bereich fest, indem er die Gewcrbetrei- benden aus der Bevormundung durch die Kaufleute lost.

In den auswartigen Beziehungen spicgelt der Urkundenstoff die schwere Bedrohung durch die Osmanen widcr. Neue Lichter fallen insbesondere auf den grossen Tiirkeneinfall von 1438, in dessen Verlauf Sibiu einer langeren Belage- rung standgehalten hat. Bestimmt durch die Erfahrung dieses Jahres verfiigt der Rat von Sibiu die Zerstorung des den Befestigungsanlagen vorgelagerten Dominikanerklosters, um so den Turken die Gelegenheit zu nehmen, sich dort fcstzusetzen. In einer bisher unbckannten Eingabe an Papst Nikolaus V. hat vermutlich der damalige Stadtnotar jene riihmenden Worte tiber Sibiu als Boll- werk, Mauer und Schild im Kampf gegen die Tiirken gepriigt, die dann von der Papsturkunde iibernommen wurden, viel zitierte Worte von denen man bisher zu Unrecht geglaubt hat, dass sie aus der papstlichen Kanzlei stammen.

Die um die Mitte des 15. Jahrhunderts von den VQIkcrn des unteren Donauraumes entfesselte antiosmanische Bewegung ist eng verbunden mit der kraftvollen Personlichkeit des Johanncs von Ilunyad. Mit dem Jahre 1440 tritt in den Urkunden unseres Bandes die Gestalt dieses Tiirkenkampfers zutage, dessen Verbindungen zu den siebenbiirgischen Stadten bcsondcrs augenfallig sind. Uber 130 Urkunden dieses Bandes, darunter manche Erstvcroffentlichun- gen, sind von Johannes von Hunyad sclbst ausgestellt. Er gibt bei dcn Hand- werkern von Brasov und Sibiu Kricgsgerat in Auftrag: Lanzen, Schwerter, Kricgswagen, Kugeln, Hufciscn u. a. Ubcr seine Anregung werden durch aus Bohmen herbeigebrachte Werkmeister die ersten siebenbiirgischcn Geschiitze in Bra§ov hergestcllt, die von Johannes von Hunyad in dem sogenannten langen Feldzug des Jahres 1443 verwendct wcrden. Im Lichte der in diesem Band zusammengetragenen Urkunden kann man es nichl als Obertrcibung anschen wenn wir bdhaupten, dass die Stadte Brasov und Sibiu als die eigentlichen Waffenarsenale dieses grossen Trup])cnfiihrers zu gelten haben. Seine Zusam- mcnarbeit mil dcn erwahnten Stadten beschrankt sich aber kcineswcijs allein

XVI

darauf. Von den Stadtraten in Sibiii und Brasov erbiltet und erhall er laufend wertvollo Inforniationen iiber dio Bewoguugen der turkischen Heere; or selbor vorsorgt sio mit Nachrichten und Borichleu iiber seinc Kaniijfo mit den Tfirken in don Gebieten sudlich der Donau.

Die roichen urkundliclion Zeugnisso iiber dio ausserordontlicli lebendigon Wechselbeziehungen der Stiidto im siidlichen Siebenbiirgen mit dcn rumanischen Fiirstcntiimern. besondcrs der Walachei, lasscn die wirtschaftliche und politische Interdependenz dieser Lander sehr deutlich werden. Der bisher unbekannte Text eincr Instruktion fiir einc Gesandschaft dcr Sicben Sliihle in die Walachei, die von uns dcm Band einverloibt worden ist. beleuchtet violleiclit bosonders treu die Natur dieser vielfaUigen Beruhrungen um die Mitte des 15. Jahrhunderts. Auf die Ilerrschcrpersonlichkeit des Fiirston Ylad Tepes fallt cbenso ncucs Licht. wie auf das politische Vermogon der sachsischon Gebietskorperschafton, deren Gewicht aus zahlreichen Entscheidungen im Zuge der diplomatischen und handelspolitischen Boziohungen von Sibiu und Brasov zu den Fiirstcn der Walachei klar zutage tritt (vgl. G. Giindisch, Cii privire la relaliile lui Vlad Tepey cu Transilvania in anii 1456— 145S (Ubor die Beziehungcn des Vlad Tepes mit Siebenbiirgen in den Jahren 14.56— 1-158), in: „Studii", 16, 1963, S- 681 698, und derselbe, Vlad Tepes iind die sdchsischenSelbstverwaltiinrisyebiele Siebenbiirgens, in: „Revuo Roumaino d'Histoire" 8. 1969. S. 981 992).

Sehr zahlreich sind die l^rkundon, die iibor die Beziehungen und Ver- haltnisse des Klerus dieser Zeit Aufschluss geben. Die Befreiung des Laienele- mentos von geistlicher Bevormundung ist in vollem Gang. Dio Stadtrate stehen in einem nahezu ununterbrochenen Kampf um die Einschrankung der Grenzen geistlicher Gerichtsbarkeit. Emport iiber Ausserungen siltonlosen Lobens inner- halb der Goistlichkeit im Bereich der Sieben Stiihle wendet sich der Rat von Sibiu an den Papst und verlangt eine Untorsuchung diesor Zustaude.

In den Obliegenheiten des siebenbiirgischen Miinz- und Bergwesesns tauchen zu dieser Zeit zahlreiche Italiener als Fachleute auf. Im Jahre 1456 wird in Sibiu die Miinz- und Bergkammer neu aufgerichtet; in den Berg- baugebieten des siebenbiirgischen Erzgobirges tritt der Bund der vier Berg- stadte als Gerichts- und Abgabenverband in Erscheinung.

Auf dem Gebiet der Kunstgescliichte machon uns die Urkundeii mit Konrad Lapicida aus Brasov bekannt, dem Erbauer dcs Franziskauerklosters in Teius und eines Klosters in Boitor (einer Vorstadt von Hunedoara), beides Griindungen Hunyadis. Damit ist ein kunsthistorisch bedeutsamer Hinweis gegeben, da sich wertvolle Parallelen zu anderen gleichzeitigen Baudenkmiilern im Siiden Siebenbiirgens ergeben, etwa den Kirchen in Pauca und Vingard.

Die Urkunden dieses Bandes nehmen mitunter auch auf Ereignisse der europa- ischen Geschichte von ntichhaltigor Wirkung Bezug. Es sei nur auf den Boricht des in die Walachei gefliichtctcn Bischofs von Konstantinopel an den Biirgermei- ster von Sibiu verwiesen, in wolchem die Belagerung und Eroberung Konstan- tinopels oingehend boschrieben wird. Dieser Bericht ist umso bemerkenswerter, als er von einem Augenzeugen schon am 6. August 1453 abgefasst ist, akso nur wenige Wochen nach dem Fall der Stadt.

XVII

Es obliegt uns noch, fur crfahrene I-"orderung zu danken. Der Dank aller, dcnen das Fortschreiten der Forschiingen zur Gcschichte der Deutschcn in Siebenbiirgen am Herzen liegt, gebiihrt in erster Reihe dcr Akademie fiir Soziale und Politische Wissenschaften der Sozialistischen Republik Rumanien, die das Urkundenbuch in ihre Obhut genommen und den Druck dieses Bandes ermog- licht hat. Unscr Dank gilt wciters dem verstorbenen Akademikcr Prof. Dr. Constantin Daicoviciu, Akadcmikcr Prof. Dr. Stcfan Pascu, Rektor dcr Babes- Bolyai-Univcrsitat in Cluj, Prof. Dr. Francisc Pall in Cluj, dessen gehaltvoll- eingehendcs Gutachtcn der Hcrausgabc dicscs Bandcs fordcrlich war und seine Qualitat gchoben hat, Prof. Dr. Jako Zsigmond in Cluj.

Dank schulden wir auch den Leitungen und Angestellten der viclen Biblio- theken und Archive, dic uns bereitwillig und rnit grossem Entgegegenkommen die ihnen anvertrautcn Urkunden-, Handscliriften- und Biicherbestande zuganglich gemacht haben, insbcsondere der Staatsarchive in Sibiu, Brasov und CIuj, des Batthancums in Alba Julia, dcr Bibliothek des Brukenthalmuseums in Sibiu und nicht zulctzt des Ungarischen Landesarchivs in Budapest.

Archivar Gcrnot Xussbachcr in Brasov hat uns durch einige Hinweise auf noch unbekannte Urkundenstiicke verpflichtet.

In den iiber fiinfunddreissig Jahren, seit die Herausgabc dieses Urkunden- bandcs als Aufgabe und Verpflichtung vor mir stand, hat mich meine Frau, Dr. Herta Giindisch, mit ihrem stets entsagungsbereiten Zuspruch gestarkt. Sie hat auch dic Korrckturen gelesen und das Namens-Verzeichnis ausgearbeitet.

Gustav Oiindisch

Infrod

ucere

Istoria Roinaiiifi socialistc are ca obiecl dc cercetare trecutul framintat al |K)|)orului roinan, lupta lui impotriva exploatarii, peiitru pastrarea nea- tirnarii, pentru libertatea sociala si nationala. Acest trecut milenar desfasurat pe meleagurile tarii a cunoscut multe momente de grea cumpana, dar si de afirmare viguroasa a vointei nestramutate spre o viata libera si independenta. Istoria patriei cuprinde insa si contributia nationalitatilor coulocuitoare, care, alaturi de poporul roinan, au infruntat iii inuuca §i viata vicisitudinile vre- murilor apuse. au beneficiat si beneticiazri, s-au bucurat si so bucura de suc- cesele obtinute impreuna in inersul ireversibil ascendent al socielalii. Procesele, evenimentele, transformarile petrecute aici lui |)ol ti divizate j^e criterii nationale, caci de la asezarea lor maghiarii, germaiiii, sirbii si fiii altor na^io- nalitati impreuna cu poporul roinan, alaturi de el, au trait, au muncit si creat. Istoria este deci una singura, comuna si unitara, chiar daca nu a cunoscut numai perioade de pace, colaborare si intelegere, ci si momente mai complexe, mai framintate, mai eontradictorii. In aceasta viziune ne apare si trecutul populatiei germane din Romania, numai in acest context poate fi inteles in adevarata sa infatisare.

Cercetarea istorica, investigarea vreinurilor apuse se bazeaza pe docu- mentc, pe ancheta riguroasa pe care o desfasoara istoricul asupra acestora. Nu este deci intimplator faptul ca istoriografia din Romania a acordat si acorda o atentie capitala publicarii izvoarelor. Colectii mari aparute in ultimii ani ilustreaza aceasta stradanie si rcferindu-ne la epoca feudala se iinpun ase- menea serii ca Documenta Romaniae liistorica. Croiiici medieuale ale Romd- niei, seria noua a Coleciiei F{urmii:aki. Cdlcitori slrdini despre lcirilc romdne, Adiinarea izvoarelor nechiului drept ronidnesc scris. Inscripliile medieintle ale Romdniei si alte publicatii de izvoare tematice. In sirul acestora din urma se incadreaza si volumul de fata. al V-lea din colectia Urkundenbuch zur Ge- schichte der Deutschen in Siehenhiirgen, reluata la initiativa Acadeiniei de Stiinle Sociale si Politice a Republicii Socialiste Romania, odata cu dezvoltarea cer- cetarilor privitoare la istoria nationalitatilor conlocuitoare din Romania.

.\laturi de Siebenbiirgisch-Sdchsisches Worterhucli, publicatia Urkunden- buch zur Geschichte der Deutschen in Siehenbiirgen trecc astfel din mina unei asociatii modeste de colorit provincial .\sociatia transilvaneana de stiinta , care la timpul sau avea merite incontestabile in promovarea vietii stiintifice sasesti, sub egida inaltului for academic din Romania, bucurindu-se de tot

XIX

sprijinul pe carc statul roman il acorda ccrcctarii stiintifice. Au crescut in felul

acesta si exigentele fata de prcgatirca noului volum din colectia cu o traditie

de peste opt decenii. Ingi-ijitorul acestui volum a beneficiat, astfel, de bogata

experienta acumulata dc istoriografia romana in editarea documentelor medie-

valc. Ne-am straduit sa cuprindem in volum, tot ce s-a putut aduna despre

trecutul populaliei germane din Transilvania intre anii 1438-14.57, privit in

ansamblul istoriei Romaniei, in speranta ca traditia inaintata se va intilni

in mod fericit cu cerintele dc azi ale stiintei istorice fala de publicarea izvoa-

relor.

*

Ideca de a cuprinde toate documentele mai veclii privitoare la istoria gcrmanilor din Transilvania intr-un corpus s-a nascut in acel cerc de cultura care s-a format pe la sfirsitul secolului al XVIII-lea in jurul personalitatii lui Samuel von Brukenthal. Intentia a constat in aceea de a infatisa, impo- triva tendintelor de nivelarc si unificare ale imparatului himinat losif al Il-lea coana trecutului bazata pe documente. Initiativa a fost sustinuta de cu- noscutul istoriograf si publicist din Gottingen, August Ludwig SchlQzer, care a publicat intre anii 1795-1797 ale sale Kritische Sammlungen zur Geschiclite der Dciiischen in Siehenbiiriien. Prima fascicula a acestei opere a constituit in sine o colectie de documente ,,in nuce". „Munca mea va deveni insemnata", scria Schlozer cu privire la aceasta colectie, daca „se va desprindc din ea cerinta de a se puhlica cit mai curind un ccjrpus de documente" (Scrisoarea adrcsata lui .I.Fr Rosenfcld iu 6 marlie 1796, in „TransiIvania", 3, 1863, p. 111). in accst con- text s-au format in dcceniile urmatoarc numcroase colectii de documente manuscrise, din care unele isi pastrcaza si astazi valoarea (colectia de documente Martin Reschner, pastrata in Arhivelc Statului din Sibiu). Odata cu infiin- tarea, in 1840, a „Asociatiei transilvanene de sliin^a" straduintele de publicare a unci colectii de documente au trecut pc seama ei. Chiar in prima adunare generala a asociatiei linuta la Brasov (1843) ,,s-a propus realizarea unei colcctii de documente". Imediat dupa 1850 presedintcle asociatiei losif Bedeus senior .si-a cxprimat speranta ca in curind „lucrarile asociatiei... vor fi incunu- nale de colectia sa de documente transilvanene" (Bericht iiber Entstehung, die Schicksale und Leistungcn des Vereins fiir Siebenbtirgische Landeskunde, Sibiu, 1853, p.23). Din insarcinarea asociatiei au tiparit apoi G.D.Teutsch si Fr. Firnhaber volumul Urkundenbuch zur Geschichfe Siebenbtirgens (Viena,1857). Sarcina propusa de a publica o colectie de documente privitoare la istoria Transilvaniei in ansamblul ei a depasit insa puterile §i posibilitatile asociatiei. Totodata, publicalia lui Teutsch si Mrnhaber a fost de fapt invechila chiar la data apariliei, caci ea nu a corespuns nivtlului atins in acol mominl de criti- ca documentelor si de tehnica editarii lor.

Doua decenii mai tirziu l-'ranz Zimmermann a reluat iniViativa pregatirii unui corpus dc documcnte [jrivitoare la istoria sa§ilor ardeleni. Zimmermann, format in noua scoala (ie di]iIouiatica vicneza a lui Theodor Sickel, s-a stabilit in 1875 la Sihiu iiide|)linind funclia de arhivist al arhivelor orajului si al uuiver- sitatii sasesti. 1u colectia 1'rUundeniiurh zur Geschichte der Deulschen in Sicben-

XX

btirgen, cuin a nuinit-o clupa inodolul lui Schlozer, Ziinmcrmann vroia sa cu- prinda toatc documentele privitoare la istoria medievala a sasilor din Tran- silvania, pentni a realiza o baza documentara sigura referitoare la aceasta epoca. Straduintele sale sint ilustrate de doua publicatii: Handschriftliche Ur- kundensmnmltinfjen siehenbiirgischen Ursprnngs... (Sibiu, 1884) (ji Uber Archive in Unyarn (Sibiu,1891). Totodata, Ziminermann a organizat copierea tuturor documentelor ce urmau sa fie publicate. Copiile referitoare la perioada de dupa 1458 se pastreaza in .\rhivele Statului din Sibiu (Fr.Sontag, Fran: Zimmermann, in Figuri de arhivisli, p. 241-256, Bucuresti, 1971).

In publicarea primelor trei volume, aparute intre anii 1892 si 1902, el a fost ajutat de istoricul mediesan Carl Werner (1845-1913) si de arhivistul sibian Georg Miiller (1866-1944). Cel de-al patrulea volum s-a publicat abia in 1937. Materialul pentru al cincilea voluin a fost cules §i pregatit in cea mai mare parte inca in ajunul celui dc-al doilea razboi mondial. Cerintele impuse de stadiul actual al publicarii de documente si schimbarile produse in tara si stra- inatate in pastrarea materialului arhivistic au reclamat revizuirea manu- scrisului. Toata aceasta munca s-a putut efectua datorita sprijinului primit din partea Academiei. Totodata, manuscrisul a fost intregit cu piese noi, de- pistate ulterior.

in ce priveste telinica de editare, documentele se transcriu dupa origi- nal, respectiv dupa copia sau transumptul cel mai vechi sau cel mai bun. Ele se redau in intregime, inclusiv notele de cancelarie si eventualele insem- nari de pe verso. daca acestea sint contemporane cu documentul. Cind con- tinutul docuinentelor a fost insa de o mai inica insemnatate sau in cazul formulelor stereotipe, ca de exemplu la intercalarea unor documente mai vechi, acestea au fost redate numai in regeste sau in extras. Greselile originalului, adaosurile sau cele scrise deasupra rindului precum si lecturile diferite la do- cumentele originale sau transumpte pastrate in mai multe excmplare se men- tioneaza in note. Lacunele si stersaturile, lungimea carora se mentioneaza in iiote, se indica prin paranteze unghiulare, facindu-se, unde era posibil, com- pletarea. In ceea ce priveste punctuatia in text, ea se da potrivit uzului modern. Majusculele se folosesc numai la inceputul unei fraze, la numele de persoane sau locuri si la adjectivele derivate din ele. 0 cxceptie de la aceasta regula o formeaza elementele hotaritoare din formula de datare, de exemplu, dominica Reminiscere. Literele u, v si w se transcriu dupa valoarea lor fo- netica conform uzului inodern. Literele j (i lung), precum si ij si y in functie de ii se transcriu ca i sau ii. Litera c din original este redata prin t in ma- sura in care inlocuieste pe t clasic. Diftongii clasici ae si oe, care in original apar sub forina de e sau e caudata, se pastreaza la transcriere, ca si la volu- mele precedente. Exceptie fac numele de persoane si locuri, care se transcriu ad litteram. Textele documentelor in limba germana se transcriu cu respecta- rea intocmai a ortografiei originalului, avindu-se in vedere raritatea si marea lor importan^a pentru cercetarile de lingvistica. Sint respectate de asemenea, aliniatele din document.

La indicatiile bibliograrice privitoare la docuinente se mentioneaza titlul prescurtat al cartii, numarul vplumului, pagina si daca este cazul nu-

XXI

marul dc ordine al documcntiilui. La periodice se adauga si anui de aparitie. Lista Libliografica de la sfirsitul vohimului contine titlul integi-al al cartilor sau publicatiilor periodice.

Fata de volumele anterioare datele despre locul de pastrare a documen- tului sint intregite cu indicarea cotei. In indice trimiterile privind localitatile existente sint insumate sub actuala lor denumire oficiala, iar cele disparute se indica dupa forma pastrata in document.

Dala se calculeaza dupa calendarul modern, iar documentele se in§ira in ordine cronologica. Fiecare documenl are numarul sau de ordine, incepind cu volumul I al colectiei. Volumul de fata cuprinde 799 documente din peri- oada 1438-1457 cu numerele de ordine 2 300 3 098. Din aceste documente, 491 sint redate integral, 308 in regeste mai mult sau mai putin amanuntite, sau in extrase. 365 de documente se publica acum pentru prima data, dintre care 216 in extenso si 149 in rcgeste mai detaliate. .\lte 70 de documente, cu- noscute pina acum doar din regeste se redau integraL 205 dc piese pul)li- cate in intregime si 159 redate in regeste au mai fost editate, inparte inpublicatii greu accesibile. Din cele 799 de documente 631 sc redau dupa original sau dupa transumpte contemporane, 45 dupa copii contemporane, 47 dupa copii mai tirzii si 76 dupa lextul tiparit.

*

Tematica volumului esle definita de titlul pc care il poarta intrcaga colectie si ca orice culegere tematica de izvoare reflecta unitatea indisolubila dinlre general si particular. Popula|ia germana din Transilvania n-a trai inlr-un vid istoric, ci ancorata in rcalitatile de aici, ceea ce apare evident si in documentele cuprinsc in volumul de fata. Ele ilustreaza o perioada insemnata din istoria Transilvaniei in cele doua decenii care au urmat rascoalei t^aranesti de la Bobilna. Evenimentele luptei ^aranimii romane si maghiare sint inca vii chiar si dupa inabusirca acestei ridicari de un profund caracter antifeudal. De putcrnica zguduire, izbucnita din contradictiile interne ale societatii tran- silvanene din acea epoca, n-a ramas straina nici populafia germana de aici. Daca taranii sasi din satele aflatoare pe teritoriul comitatelor voievodatului par- ticipa alatmi de ^aranii romani ^i maghiari la lupta, patriciatul sasesc al ora- selor incheie si intare^te cu nobilii §i fruntasii secui faimoasa unio Iriiim nationum indreptata impotriva rascoalei. Aceasta realitate este reflectata de o serie .de ddrumente de mare interes, care au fost cuprinse in volum.

Contradicjiilc sociale caracteristice iptregii societali feudalc transilva- ucni- in forma lor specifica apar §1 in sinul populatiei germane. .\stfel, multe docuincule se refera la viata sociala si administrativa a orasclor, tirgurilor si satclor de pe teritoriile din asa-numitul pamint craiesc si din comita- ele voievodale. .\cesle izvoare ne informeaza despre relatiile dintre obstiile satesti §i feudalii e.xploatatori, acei „greavi" ai satelor sase^ti care au incercat sa e.xtinda dreptul feudal asupra acestora. Amanunte pretioase aflam si in legatura cu situatia sociala a unor ob^ti de pe teritoriul comitatului Tiruavci Astfel comuuitatilor sase^ti din Balcaciu §i Jidvei lancu de Hunedoara le

XXII

asigiira jurisdictii- propric. Elc sint scoasc dc sub jurisdictia comitatului no- biliar si li sc fixcaza ca instanta judccatorcasca dc ajicl cdc Sa|3tc Scaune. Acclasi lancu dc Hunedoara in 1453 lc acorda dreptul dc judccata chiar si in pricinilc capitale. Dc un niarc intcrcs cstc docuuientul de la 1 august 1438 in care se reglementeaza relatiile dintre taranii iobagi si stapinul unei parti de sat, reglementare care reflecta o stare generala a rclatiilor urbariale din Transilvania.

Dreptul de stramutare libcra a laranilor iobagi constituia iu acea epoca unul din aspcctele fundamentale in care sc manifestau puternic contradictiile sociale dintre larani si nobili, pe de o parte, si dintre ora§e si nobilime, pe de alta i^arte. Nobilii incearca sa opreasca stramutarea taranilor pe teritorii autonome sau in orase, ei obtinind in 1447, de exem()lu, (ireptul iu vir- tutea caruia toti iobagii fugiti in orase, tirguri si pe domenii regale sa fie readu.si cu forta pe pamintul nobiliar.

l'n alt aspect al vietii economice si sociale transilvanene, care apare in toata amploarea ei in documentele cuprinse in volum, consta in manifes- tarea foarte puternica a contradictiilor in jurid desfa§urarii libere a comer- tului. in straduinta oraselor de a stavili abuzurile nobilimii §i de a inlatura vamile interne. Rctine atentia si felul in care se reflecta in documenle dez_ voltarea diviziunii muncii in orase mai dezvoltate. Astfel, la cererea me§te- sugarilor din Brasov, lancu de Hunedoara stabileste o delimitare precisa intre sfera de activitate comerciala si cea mcstesugareasca, scotind pe meste§ugari de sub tutela negustorilor.

Pe plan cxtern documentele reflecta amenintarea grava din partea turcilor. Se aduc date noi mai ales referitoare la incursiunea turceasca din 1438 in cursul careia Sibiul a avut de suferit un asediu mai indelungat. In urma acestui eveniment, Consiliul din Sibiu a dispus darimarea manastirii dominicane situata in fata portilor orasului, pentru a lua turcilor posibilitatea de a se instala acolo. Intr-o scrisoare pina acum necunoscuta, adresata papei Nicolae al V-lea, pro- babil notarul de atunci al orasidui a folosit acele cuvinte elogioase despre Si- biu numindu-1 .,bastion, zid si scut" in lupta impotriva turcilor, cuvinte reluate in documentul papal, mult citate si despre care s-a crezut pina acum ca provin din cancelaria papala.

Lupta antiotomana de la mijlocul secoluhii al XV-Iea desfasurata de popoarele din bazinul dunarean este legata de puternica personalitate a lui lancu de Hunedoara. Incepind din anul 1440 apare in documentele volumului figura acestui luptator, ale carui legaturi cu orasele transilvanene sint deosebit de evidente. Un numar de peste 130 de documentc incluse in volum multe dintre ele publicate pentru prima data au fost emanate de lancu de Hune- doara. El comanda mestesugarilor din Brasov si Sibiu armament: lanci, sabii, care de razboi, potcoave etc. La initiativa lui, cu ajutorul mesterilor adusi din Cehia la Brasov s-au confectionat si primele tunuri din Transilvania folosite de lancu de Hunedoara in campania lunga din 1443. In lumina documentelor strinse acum la un loc nu va fi o exagerare daca vom constata ca orasele Brasov si Sibiu constituiau un adcvarat arsenal pentru armata acestui mare capitan de

xxin

osti. Colaborana lui cu orasclc amintitc nu s-a marginit insa numai la acest aspect. El cerea si ob^inea de la brasovcni si sibieni pcrmanent informatii despre mi§carile armatelor turcesti, trimitea la rindul sau informatii si chiar rapoarte adresate oiaselor Brasov si Sibiu desprc luptele salc purtatc cu turcii la sud dc Dunare.

Marturiile bogate ale izvoarelor desprc relatiile atit dc vii dintre ora§ele din sudul Transilvaniei cu tarilc romanc dc dincolo de Carpati, indeosebi cu Tara Romancasca, invedercaza intcrdcpcndenta cconomica si politica a acestor tari. Textul, pina acum inedit. al unei instructiuni pentru o solie trimisa de cele Sapte Scaune in Tara Romaneasca, inserat de noi in volum, lustreaza poate cel mai fidel natura multipla a acestor legaturi pe la mijlocul secolului al XV-lea. Personalitatea voievodului muntean Vlad Tepes, ca si capacitatca politica a teritoriilor autonome sasesti, a caror pondere rezulta in mod clar din multiplele hotarlri adoptate de sibieni si brasoveni in relatiile lor politicc si comerciale cu domnul Tarii Romanesti, primcsc lumini noi (vczi G. Giindisch, Cu piivire la relaliile lui Vlad Tepes cu Tvansilvania in anii 1456 1458, in „Studii". IG, 1963, p. 681 696; idem, Vlad Jepes und die saclisi- schen Selhstvciwalluniisyebiete Siebenbiirgens, in „Revue Roumainc dTIistoire", 8, 1969, p. 981-992).

Numeroase sint documentele privitoare la clerul transilvanean. Eliberarea elementului laic de tutela clericala este in plina desfasurare. Con.siliile orasenesti duc o lupta sustinuta pentru ingradirea jurisdictiei bisericesti. Indignat de viala imorala a unor clerici din cuprinsul cclor Sapte Scaune Consiliul sibian sc adreseaza papei, solicitind o ancheta.

In.treburile monetarici si mineritului documcntele cuprinse in volum ne ofera datc despre o seama de spccialisti italieni veniti in Transilvania. In 1456 la Sibiu sc infiinteaza Oficiul cameral pentru mine si monetarie, iar in regiunile miniere ale Muntilor Apuseni apare Confederatia celor patru ora§e miniere.

In domeniul artei documentele ni-1 prezinta pe mesterul Conrad Lapicida din Brasov, constructorul manastirii franciscane din Teius si al unei manastiri din Boitor (suburbia Hunedoarci). Aceasta este o precizare pretioasa pentru istoria artclor, dcoarcce ca ofera o baza de compara{;ie cu alte monumente de arhitcctura cunfcmporana din sudul Transilvaniei, ca de pilda bisericile din Vingard si Pauca.

Documcntcle vohimului sc rcfcra si la uncle evenimente de istorie euro- pcana dc marc rasunct. Amintim cu titlu decxemplu informarea trimisasibienilor dc palriarhul de Constantinopol rcfugiat in Tara Romaneasca, in care descrie pe larg asediul si ocuparea Constantinopolului; Este interesanta aceasta marturie a unui martor ocular si pentru faptul ca ea a fost redactata la 6 august 1453, dcci la citeva saptamini dupa caderca orasului.

*

Raminc de datoria noastra, sa exprimam muHumiri pentru sprijinul cc ne-a fost acordat. RccunostinUi tuturor oamcnilor care se intereseaza de pro- movarca cercetarilor cu |)rivirc la istoria popula^iei germane din Romania se cuvine, inainte de loatc, .Vcadcmici de ijtiin^c Sociale ji Politice a Republicii

XXIV

Socialiste Romania, caio a liiat sub egida ei colectia noastra de documente §i a facut posibila tiparirea acestui voluin. Sintem de asemenea recunoscatori regretatului acad. prof. dr. Constantin Daicoviciu, acad. prof. dr. §tefan Pascu, rcctorul Univcrsitatii Babe§-Bolyai din Cluj, prof. dr. Francisc Pall din Cluj al carui referat substantial a promovat editarea volumului de faja §i a ridicat calitatea lui, prof. dr. Jak6 Zsigmond din Cluj.

Exprimam recunostinta §i multumirile de asemenea conducerilor §i anga- jatilor tuturor arhivelor si bibliotecilor in care am lucrat, indeosebi arhivelor statului din Sibiu, Brafov si Cluj, bibliotecii Batthyaneum din Alba-Iulia, bibliotecii muzeului Brukenthal din Sibiu si in sfir§it Arhivelor Nationale din Budapesta.

Arhivistul bra§ovean Gernol Nussbacher ne-a indatorat, atragindu-ne atentia asupra unor documente inca necunoscute.

In cei peste treizeci §i cinci de ani, de cind mi-am asumat obligatia de a edita acest volum de documente, sotia mea, dr. Herta Giindisch, m-a incurajat intotdeauna plina de abnegatie. Ea m-a ajutat la efectuarea corecturii §i a intocmit indicele.

Gustav Giindisch

Rezumatele m limba romana ale documenfelor

2 300 143S ianaaric 9, Ctiij-Manafliir. Mihail Jakch. comitele secuilor, se adreseaza sa$Uor

din cele $apte Scaune, solicitind ajutorul lor inipotriva taranilor rasculati. 2 301 1438 ianuarie 27, Buda. Albert, regele Ungariei, interzice vame?ilor din Ungaria ji

Transilvania sa vamuiasca pe comerciantii din Sibiu ?i Scbe$ $i, in general, din (inutul

celor Sapte Scaune. 2 302 1438 fehruaric 6, Turda. Vlcevoievodul Lorand Lepes confirma reinnoirea uniunii

din 1437 iiitre nobilii. secuii fji saijii celor $apte Scaune. 2 303 1438 februarie 14, Budu. Albert, regele Ungariei. comunica bra^ovenilor Invoiala

incheiata cu Vlad Dracul. 2 304 1438 februarie 14, Alba lulia. Gheorghe L^pes, episcop al Transilvaniei, confirma

documentul papei Eugeniu al IV-lea din 1436 (nr. 2 276) pentru decanatul de la Sibiu 2 305 143S niarlie 31, Buda. Albert, regele Ungariei, hotara^te ca cele Sapte Scaune ale

sa§ilor sa plateasca censul sf. Martin dupa vechiul obicei. 2 306 1438 aprilic 1, Ferrara. Papa Eugeniu al IV-lea acorda lui loan, legat apostolic,

dreptul sa confere beneficii devenlte vacante prin resignatie. 2 307 1438 aprilie 18, Cluj. Gheorghe, episcopul Transilvaniei, d3 plebanilor capitlurilor

de la Bistrita $1 Kiralia dispozitii cu privire la angajarea clerului de rind. 2 308 1438 aprilie 23, Viena. Albert, regele Ungariei, da dispozHii cu privire la dreptul

iobagilor de a se muta in tinutul celor Doua Scaune sase^ti. 2 309 1438 aprilie 26, Buda. Gheorghe, arhiepiscop de Strigoniu, conlirma alegerea de-

canului capitlului de la Sibiu. 2 310 1438 aprilie 26, Viena. Albert, regele Ungariei, interzice castelanilor de la Bran va

muirea nedreapta a romanilor din f^ra Romaneasca. 2 311 Circo 1438 aprilie 26. Vlad Dracul. voievodul Xarii Romane$ti, intervine la jurati

din Bra^ov pentru „saracil" lui, asupriti de catre castelanii de la Bran. 2 312 Circa 1438 aprilie 26. Vlad Dracul, voievodul farii Romane^ti, cere juratilor din

Bra^ov extradarea uciga^ului lui Zanvel. 2 313 1438 moi 3. Gapitlul din Alba lulia arata ca Nicolae de Vingard ridica obiectii In

legatura cu pretentiile lui Petru de Bogath asupra mo§iilor Balcaciu §i Jidvei 51 asupra

unor parti din Vingard. 2 314 1438 mal 3. Capitlul din Alba lulia arata ca Nicolae de Vingard se )mpotrive?te pa-

trunderii lui Benedict de Suk pe unele mo^ii de pe Seca^. 2 315 1438 augusl 1, Siglii^oara. Judele, juratii ?! seniorii din Sighi$oara confirraa donatia

unor curii de pe mo^ia Vulcan catre biserica Sf. Nicolae din Sighi^oara. 2 316 1438 augusl, 10, llnga Borilin (R. S. Cehoslovaca). Albert, regele Ungariei. porun-

ce?te voievodului ardelean sa ia sub protectia sa speciala regiunea miniera Abrud 51

Baia de Cri?. 2 317 1438 septembrie 21. Gurglriu. Emeric Bubek, comitele secuilor, comunicS bra$ove-

nilor ^tiri despre turci. 2 318 1438 noiembrie 15, Ctuj. Desideriu de Losoncz, voievodul Transilvaniei, citeazS pe

locuitorii Clujulul pentru ziua. de 30 noiembrie In fata instantei.

XXVII

2 319 143S decembrie 17, Buda. Albert, regele Ungariei, interzice coinitilor secuilor sS

tncalce libertStile bistritenilor. 2 320 1438 decembrie 18, Buda. Elisabeta, regina Ungariei, scutejte de dare anualS spi-

talul saracilor din Bistrita. 2 321 1438 decembrie 20, Bada. Elisabeta, regina Ungariei, porunce^te bistritenilor sa re-

faca fortificatiile ora^ului. 2 322 1438 decembrie 29. Conventul din CIuj-Mana^tur confirma marturiile intr-un proces

al preotului cu oficialit^tile Clujului. 2 323 7459 lanuaric 2. Capitlul din Alba lulia adevere^te faptul ca losif din Teiu? ^i-a

vlndut casa din Alba lulia. 2 324 1439 ianaarie 13, Tarda. Nicolae, vicevoievodul Transilvaniei, solicitS sprijinul con-

ventului din Cluj-MSna^tur in procesul lui Gheorghe de Ungura? cu locuitorii din Dej. 2 325 1439 ianaarie 14, Sibia. Juzii ji juratii ora^ului Sibiu someazS pe juratii din Bra-

50V s5 acorde libertate exportului de grlne In tinutul celor Sapte Scaune. 2 326— 1439 ianaarie 19, Alba lulia. Gheorghe, episcop al Transilvaniei, Imputernice^te

pe preotii decanatelor de la Bistrita §i Kiralia sa se foloseasc3 de interdictul bisericesc. 2 327 1439 ianuarie 27, Turda. Gheorghe, episcop al Transilvaniei, scute$te pe judele din

Cric3u de toate darile catre biserica din Alba lulia. 2 328 1439 ianuarie 29, Buda. Albert, regele Ungariei, porunce^te conventului din CIuj-

Mana?tur s5 puna pe loan Zaaz in posesia rao^iei Dlmbau. 2 329 1439 ianuarie 29, Bada. Albert, regele Ungariei, porunce^te capitlului din Alba lulia

sa puna pe loan Zaaz In posesia raojiilor Cacova, Vale ?! Noul Roman. 2 330 1439 ianuahe 31, Buda. Albert, regele Ungariei, intervine In favoarea locuitorilor

din Sebe?, care se Intorc din captivitatea turceasc3. 2 331 1439 jebruane S, Pressburg. Albert, regeie Ungariei, confirm3 documentul luiSigisa

mund din 1437 (nr. 2 296) pentru capela sf. Martin din Bra^ov. 2 332 1439 martie 3, Pressburg. Albert, regele Ungariei, Ingaduie bra$ovenilor s3 se folo-

seasca unele sume din fondul de indulgente pentru fortificarea ora^ului. 2 333 1439 mariie 9. Conventul din CIuj-MSnS^tur transcrie documentul regelui Albert

din 1439 (nr. 2 328) referitor la punerea lui loan Zaaz In posesia mosiei DimbSu. 2 334 1439 martie 9, Florenfa. Papa Eugeniu al IV-Iea se adreseazS reginei Elisabeta In

problema uniunii cu biserica ortodoxa. 2 335 1439 martie 16, Dej. Janko de Thallbcz, banul Severinului 51 comitele salinelor din

Ungaria, se adreseazS camarajilor din Satu Mare ?i Solnoc la legdturS cu plata chela-

rilor din Dej ^i Sic. 2 336 1439 martie 20, Viena. Martin preot din Cluj ?! capelan al regelui Albert, emite un

document privitor la o datorie facuta de Hans Grendl din Hollabrunn (Austria) la Buda. 2 337 1439 martie 21, Viena. Martin, preot din Cluj ?! capelan al regelui Albert, da un zapis

pentru suma de 100 fl. 2 338 1439 marlie 25, Ferrara. Papa Eugeniu al IV-Iea acordd lui Valentin dln Silvafiu

arhidiaconatul de la Turda. 2 339 1439 mai 25, Buda. Hans Leramel, comite al Sibiului, soIicitS de la juratii din To-

run un certificat de bun3 purtare pentru Hans Puschhausen. 2 340 1439 ianie 7, Media^. Gheorghe, episcop al Transilvaniei, dispune ca preotii decana-

telor de la Bistrita ^i Kiralia sS hotarasca singiu^i In treburile lor, exprimlndu-$i dorin-

tele In cadrul capitlurilor. 2 341 1439 ianie 15, Buda. Albert, regele Ungariei, se adreseazS conventului din Cluj-Md-

nSjtur pentru punerea lui Petru de Bogata In posesia unor mo;ii de pe Seca$. 2 342 (Inainlede 2439 lunie 2«, Siftiu;. Mihail, abate din Clrta, renuntS la abatie In favoa-

rea lui loan de Bornequel. 2 343 1439 iunie 28, Sibiu. Notarul public loan Viselbech transmite docuraentul din 1439

(nr. 2 342) ji confirmS renuntarea abatelui Mihail. 2 344 1439 iunle 29, Buda. Albert, regele Ungariei, intervine In {avoarea sa$Uor distric»

tului Blstrita, Impilati de comitii secuilor.

XXVIII

Z3i5 1439 iiilie 2. Buda. Albert. regelc Un.aariei, intervine pentru dreptiil iobagilor de

a se straniuta pe teritoriul celor Doufi Scaune Media? ^i §eica. 2 346— J439 iudf 5, Buda. Albert, regele Ungariei, interzice celor investiti cu putere jude-

cStoreasca sa judece pe negustorii din Sibiu ?i s3 le confijte marfurile. 2 347 1439 iulie 5, Buda. Alberl, regele Ungariei, dfiruie^te unor curteni censul sf. Martin

pe 1438 din Scaunele Media? ^i §eica. 2 348 1439 iulic S, Buda. Albert, regele Ungariei, interzice vanie^ilor sa vamuiascS pe sa^il

din Sibiu ji Sebe? 51 din tot tir.utul celor ^apte Scaune. 2 349 1439 iulie 11, Buda. loan, legat apostolic, transcrie documentul papal din 1438

(nr. 2 306) si ofcra lui Blasiu (hristiani dii' Scica uii car.cnicat al capitlului din Alba lulia. 2 350 1439 iutie 14, Buda. Albert. regele Ungariei, ordonS conventului din CIuj-MSnS^tur

punerea lui §tefan ^i Ladislau dc Losoncz In posesia unor mo^ii din comitatul Turda. 2 351 1439 august 2, Seghedin (R.P. Ungard). Albert, regele Ungariei, intervine pe Ilnga

comitii secuilor pentru drepturile sa?ilor din Bra^ov $i fara Birsei. 2 352 1439 augusl 2, Seghedin. Albert, regele Ungariei, interzice comitilor secuilor ocu-

parea cetatii Feldioara. 2 353 1439 august 2, Seghedin. Albert, regele Ungariei, interzice celor investiti cu putere

judecaloreasca sa cheme pe ncgaslorii din Bra^ov In ^{a instantelor lor, justiliabili

numai la Bra^ov. 2 354 1439 septembrie 9, vadul Tydewrew. Albert, regele Ungariei, acordS lui Ladislau

Kende din R!u de Mori dreptul de a aduce o cantitate de sare de la Ocna Sibiului pentru

Intretinerea unui pod. 2 355 1439 seplembrie 9, Beteag. Uesideriu de Losoncz, voievod al Transilvaniei, se adre-

seaza conventului din CIuj-Mana^tur in procesul fiilor lui loan de Bethlen Impotriva

lui Nicolae Apa pentru unele mo$ii. 2 356 1439 septembrie 14, vadul Tydewrew. Albert, regele Ungariei, destituie pe parohul

tradator Laurentiu din Cilnic ^i solicita confirmarea noului preot din partea episcopului

Gheorghe. 2 357 1439 septembrie 14, vadul Tydewrew. Albert, regele Ungariei, intervine pentru

dreptul dc stramutare al iobagilor in tinuturile locuite de sa^i. 2 358 1439 septembrie 14, vadul Tydewrew. Albert, regele Ungariei, confirma ora;uIui

^i scaunului Sebe? vechile drepturi ^i libertSti. 2 359 1439 septembrie IS, Peterwardein. Albert, regele Ungariei, daruie^te lui loan Zaz,

comite din Sebe?, unele mo^ii. 2 360 1439 seplembrie 21. Conventul din CIuj-Mana^tur transcrie documentul din 1439

(nr. 2 355) ^i comunica lui Desideriu de Losoncz, voievod al Transilvaniei, ca Nicolae

Apa ji-a asumat impreun5 cu fiul sau nona vinurilor din Enciu. 2 361 1439 noiembrie 14, Visegrdd (R.P. Vngari). Elisabeta, regina Ungariei, dfiruie^te

voievodului Liesideriu de Losoncz unele posesiuni In districtul Bistrita. 2 362 1439 noiembrie 14, Visegrad. Elisabeta, regina Ungariei, cere conventului din Cluj-

M3na$tur sa participe la punerea lui Desideriu de Losoncz In posesia unor domenii din

districtul Bistrita. 2 363 1439 decembrie 21. Conventul din CIui-M5na§tur transcrie documentul din 1439

(nr. 2 362) ?i confirma ca Desideriu de Losoncz a fost pus In posesia unor domenii din

districtul Bistrita. 2 364 1440 ianuarie 10, Buda. Elisabeta, regina Ungariei, porunceste sa^ilor din scaunele

Media; 5! §eica sa predea curtenilor Henning ^i Josth censul sf. Martin pe anul 1438. 2 365 1440 ianuarie 14, Buda. Elisabeta, regina Ungariei, dSruie^te domeniul Rodna nobi-

lilor Jakch de Kusal. 2 366 1440 ianuarie 24, Turda. Nicolae de Ocna Sibiului, vicevoievod al Transilvanlei, amlnS

dezbaterea procesului dintre abatele manSstirii din CluJ-MSna?tur ji nobilii de Losoncz. 2 367 1440 ianuarie 31, Reghin. Nicolae de Ocna Sibiului, vicevoievod al TransUvaniei,

cere conventului din Cluj-Man3$tvu' sS participe la punerea nobililor de Losoncz tn po-

sesia unor mo?ii de pe Tlrnavf.

XXEX

2 368 1440 febraarie 14, Komdrom. Elisabeta, regina Ungariei, zaioge^te lui Gregoriu de

Bethlen unele posesiuni din districtul Bistrifa. 2 369 1440 februarie 17, Komdrom. Elisabeta, regina Ungariei, solicita conventul din CIuj-

MSna^tur sa participe la punerea lui Gregoriu de Bethlen In unele posesiuni din distric-

tul Bistrifa. 2 370 1440 febmarie 15, Sintimbru. Nicolae de Ocna Sibiului, vicevoievodul Transilva-

niei, soIicitS capitlul din Alba lulia s3 participe la punerca nobililor din Seleu? In po-

sesia jumatatii acestei mojii. 2 371 1440 marlie 11, Komdrom. Elisabeta, regina Ungariei, comunica lui Desideriu de

Losoncz, voievod al Transilvaniei, ca a renunfat la jumatatea din censul ora^ului Bra$ov

pentru Intarirea .?i conservarea fortlficatiilor. 2 372 1440 aprilie 7. Conventul din Cluj-Mana^tur confirma documentul reginei Elisabeta

din 1440 (nr. 2 371) cu privire la folosirea unei parti din censul Bra^ovului pentru for-

tificatiile ora$ului. 2 373 1440 aprilie 8, Komdrom. Elisabeta, regina Ungariei, porunce^te locuitorilor din

Tlrpiu, Dumitra ?i Slatinita predarea veniturilor regale catre Gregoriu de Bethlen. 2 374 1440 aprilie 11, Floren(a. Papa Eugeniu al IV-Iea confirm3 documentele papale din

1427 (nr. 2 008) 5i din 1374 (nr. 1 025) referitoare la drepturile calugarilor dominicani. 2 375 1440 aprilie 25. Capnlul din Alba lulia transcrie documentul din 1440 (nr. 2 370)

51 comunica vicevoievodului Nicolae de Ocna Sibiului ca Benedict Bychak a protestat

Impotriva punerii nobililor din Seleu? In posesia jumatatii acestei mo^ii. 2 376 1440 aprilie 29. Conventul din Cluj-MSna?tur arata: capitlul din Alba lulia a pro-

testat Impotriva donatiei rao^iilor Tinod ^i Cergau Mic lui Desideriu de Losoncz ^ilui

loan de Hunedoara. 2 377 1440 mai 4. Conventul din CIuj-Manajtur arata, pebaza de marturii, c5 mo?iiIe Tinod

§i Cergau Mic au fost donate de Mihail de Diod capitlului din Alba lulia. 2 378 1440 circa mai 15, Sibiu. Cele §apte Scaune hotarasc asupra unui diferend de hotar-

nicie Intre comunele Ocna Sibiului ^i Slimnic. 2 379 1440 mai 25, Sibia. Ladislau Woski, abate din Igri?, confirma ca abatele Mihail din

Clrta a renuntat la abatie In favoarea lui loan de Bornequel. 2 380 1440 augusi 2, Vatchid. Nicolae Apa confirma renuntarea lui la grebionatul din Bier-

tan. 2 381 1440 aagast 3, Pressbarg. Elisabeta, regina Ungariei, indeanina pe nobilii ^i oamenii

Instariti ai Transilvaniei sa ramina credincio^i fiului ei Ladislau (Postumul). 2 382 1440 august 9, Bada. Vladislav, regele Ungariei, daruie^te fratilor loan de Hune-

doara mo^ii. 2 383 1440 aagust 10, Sintimbru. Vicevoievodul Nicolae de Ocna Sibiului solicita inter-

ventia capitlului din Alba lulia pentru punerea lui Nicolae Zaz in posesia mojiilor Btr-

ghi?, Cove? ?i Ighijul Vechi. 2 384 1440 augast 11, Buda. Vladislav, regele Ungariei, soiicita participarea conventulu'

din CIuj-Mana$tur la punerea capitlului din Alba lulia in posesia unor mojii. 2 385 1440 august 11, Viena. Doi jurati din Viena decid Intr-un diferend cu privire la do-

tatia unei slujbe religioase, data de Margareta din Bistrita. 2 386 1440 august 13, Bada. Vladislav, regele Ungariei. daruie^te lui Albert de Slnmihai

mo^ia Dip^a. 2 387 1440 august 28, Cir(a. Notarul public Enric Regis transcrie unele documente din

1439 5i 1440 (nr. 2 343, 2 342, 2 379), cu privire la renuntarea abatelui Mihail din Ctrta. 2 388 7440 aagust 30. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul regelui Albert diYi 1439

(nr. 2 330) cu privire la intoarcerea locuitorilor din Sebe? din captivitatea turcilor. 2 389 1440 septembrie 20, Igri^. Ladislau Woski Intarejte documentul notarului public

Enric Rcgis din 1440 (nr. 2 387) cu privire la renuntarea abatelui Mihail din Clrta. 2 390 1440 octombrie 15, Cdpllna. Vicevoievodul Nicolae de Ocna Sibiului soIicitS parti-

ciparea capitlului din Alba lulia la punerea lui Nicolae Thoscha ?i Simon Sartor din

Prejmer In posesia unor parti ale mo§iilor Zarnejti ?! Tohan.

XXX

2 381 1440 noicmbrie .'o. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul vicevoievodului

Nicolae din 1440 (nr. 2 390) $i confirniiS punerea lui Nicolae Thoscha si Simon Sartor

din Prejnier in posesia unor pfirti ale ino^iilor ZSrne^ti ^i Tohan. 2 392 1440 nniembrie 29. Dionisie. arhiepiscop din Strigoniu, confirma unele documente

cu privire la drepturilc inanastirii din Cirta. 2 393 1440 decembrie o. Sibiii. Cele $aptc Scaune confirma c3 Nicolae Apa a renuntat de

buna voie la grebionatul din Biertan. 2 394 1440 decembrie 5, Sibiu. Vicevoievodul Nicolae de Ocna Sibiului confirma ca Nicolae

Apa a renuntat dc hunS voie la grebionalul din Biertan. 2 395 1440 decembrie '■!3, Ocna Sibinlui. Vicevoievodui Nicolae de Ocna Sibiului confirmS

c5 nobilul I.aurenliu din Veseud a plfltit o datorie. 2 396 144>) Buda. Fragnientul unui docunient al vicevoievodului Nicolac de Ocna Sibiului

In chestiunea datoriei lui Laurentiu din Veseud. 2 397 1441 ianuarie 13, Cluj. Desideriu 5i $tefan de Losoncz, comitii secuilor. cer judelui

5^1 juratilor din Bistrita plata censului, ce se cuvine reginei. 2 398 1441 ianuarie 16, Buda. Vladislav, regelc LTngariei, dS porunca lui Ladislau de Lo-

soncz sa inapoieze italienilor loan $i Papa, cainarari la Dej, bunurile lnstr5inate. 2 399— 1441 ianuarie i 9, Dum ftrdBcni. (^ele Doua Scaune Mediaij §i §eica confiriiia ca Nicolae

Apa a renuntat de bun3 voie la grebionatul din Biertan. 2 400 1441 februarie 3, Buda. Vladislav, regele Ungariei, confirma Invoiala Intre nobilii

de Losoncz cu privire la inosiile Lechinta, Slngeorgiu Nou, Tonciu ^i Vermi?. 2 401 1441 februaric 20, Pdpa. Vladislav, regele Ungariei, porunce§te conventului din Cluj-

Mana^tur s5 punS pe nobilul Petre de Bogata !n posesia mo^iilor Jidvei ^ii Baicaciu. 2 402 1441 marlie 2, Pdpa. Vladislav, regele Ungariei, solicita participarea conventului

diii Cluj-MSna^tur la punerea nobililor Jakch de Kusal In posesia mo^iilor Lechinta,

Vermi?. Tonciu ^i SJngeorgiu Nou. 2 403 1441 martie 7, Veged. Vladislav, regele Ungariei, porunce^te lui Nicolae de Ujlak

5i loan de Hunedoara sa cerceteze pagubele suferitc de italienii loaii ^i Papa din Dej

din partea nobililor de Losoncz. 2 404 Dupd 1441 martie 7. Vlad Dracul solicita din partea lui loan de Hunedoara, voievod

al Transilvaniei, o interventie ca sa se facS dreptate supu?ilor sai molestati la Bran. 2 405 1441 martie 9, Itngi cetatea Kemend. Vladislav, regele Ungariei, intcrzice tuturor

demnitarilor t4rii de a molesta negustorii din Sibiu. 2 406 1441 marlie 11, lingd cetatea Kemend. Vladislav, regel Ungariei, interzice tuturor

detinatorilor de vami sS vamuiascS negustorii celor §apte Scaune. 2 407 1441 martie 11, linga cetatea Kemend. Vladislav, regele Ungariei, interzice tuturor

detinatorilor de vaini s3 vamuiasca ncgustoriii din Sibiu. 2 408 1441 martie 11, linga cetatea Kemend. Vladislav, regele Ungariei, interzice tuturor

detinStorilor de vami sa faca greutati negustorilor din cele Doua Scaune. 2 409 1441 martie 16, lingci cetalea Mdrvdnykii. Vladislav, regele Ungariei, acorda lui Ni.

colae Apa dreptul de mo$tenire ?i iii linie feminina pentru mo^iile sale din Ardeal. 2 410 1441 martie 24, Itngd cetatea Nymethi. Vladislav, regele Ungariei, poruncejte nobi-

lilor din Ilia s3 renunte la deinnitatea de jude scaunal la Ora^tie. 2 411 744i martie 27, Buda. Notarul public Dionisie Michaelis transcrie unele documente

cu privire la drepturile caiugarilor dominicani. 2 412 1441 martie 29, lingd cetatea Nymethi. Vladislav, regele Ungariei, solicita ajutorul

conventului din CIuj-Mana^tur pentru punerea lui Gheorghe Literatul din Buda In po-

sesia mo^iei Albe^tii-Bistritei. 2 413 1441 aprilie 8. Conventul din Cluj-Mana^tur arata ca voievodul Transilvaniei, loan

de Hunedoara, s-a obligat sa respecte libertStilc ora^ului Cluj. 2414 1441aprilie 11, Buda. Vladislav, regeleUngariei^daruie^teluiDesideriu deLosoncz din

nou mo5iileLechinta,Singeorgiu Nou, Vermi^ ^iTonciu siunele mo^ii dincomitatul Alba. 2 415 1441 mai 5, Architd? loan de Hunedoara, voievodul Transilvaniei, confirma pri-

mirea censului sl. Martin din partea locuitorilor din Bra$ov ^i fara Blrsei.

XXXI

2416 1441 mai 13. Nicolae Emeke, vicecomite al secuilor, coiifirma locuitorilor din Bra^ov

$i Jara Birsei primirea censului. 2 417 1441 mai 16, Sibiu. Notarul public, Urban Petri, adevere^te ca parohul din Slimnic

a revendicat dreptul asupra zeciuielii de la unele teritorii In litigiu. 2418 1441 mai 16, Tarda. Vicevoievodul Nicolaede OcnaSibiuIui adevereijtc ca procesul

intre doi locuitori din Reghin ^i iobagii lui $tefan de Losoncz a fost aminat. 2 419 1441 mai 23, Bada. Vladislav, regele Ungariei, solicita interventia conventului din

Cluj-Manajtur pentru punerea lui Desideriu de Losoncz In posesia mo^lilor Lechinja,

Slngeorgiu Nou, Vermi? 51 Tonciu. 2 420 1441 mai 29, Biida. Vicevoievodul Nicolae de Ocna Sibiului confirma ca Lauren^iu

de Veseud a protestat ca o rud5 a sa sa se cdsatoreascS cu o persoanS, care nu face parte

din nobilime. 2 421 1441 iunie 16, Buda. Vladislav, regele Ungariei, porunce?te voievozilor ardeleni

Nicolae de Ujlak ?! loan de Hunedoara sa apere pe sajii din Dumitra 51 Tlrpiu care

sint In posesia unor predii reclamate de citiva nobili. 8 422 1441 lulie 14, Turda. Gbeorghe, episcopul Transilvaniei, dSruie$te familiarulul sfiu

Matia o casS la Gilau. 2 423 1441 septembrie 21, Alba lulia. Gheorghe, episcopul Transilvaniei, dispune ca preotul

din Ruji sS fie desp5gubit pentru transportul dijmei. 2 424 1441 septembrie 2S, Alba Regali. Vladislav, regele Ungariei, invita pe locuitorii din

Bra$ov ?! J ara Blrsei la dieta de pe clmpul R4kos. 2 425 1441 septembrie 29, Pressburg. Elisabeta, regina Ungariei, intervine peutru clericul

Petru, rectorul capelei sf. Martin din afara fortificatiilor ora^ului Bra^ov. 2 426 1441 octombrie 16, lingd. Vfyneph. Nicolae de Ujlak ^i loan de Hunedoara, voievozl

ai Transilvaniei, intervin In favoarea voievodului Vlad Dracul de a bate monede la Bra;ov< 2 427 Dupi 1441 octombrie 16. Vlad Dracul, voievodul "{"^'i Rom4ne§ti, se adreseazi bra-

^ovenilor cu privire la libertatea comertului In Jara RomSneasca. 2 428 1441 octombrie 20, Strigoniu. Dionisie, arhiepiscop din Strigoniu, interzice preotUor

din capitlurile Sibiu ?! Birsa s3 presteze episcopului loan din Oradea vreo platS. 2 429 1441 octombrie 21, Loreo. Vladislav, regele Ungariei, interzice episcopului Gheorghe

alTransilvanieisSridicecu forta subsidiulpentru legatulpapal loan, episcop de Oradea. 2 430 1441 noiembrie 13, Zenthmiklos. Vladislav, regele Ungariei, poruncejte voievozllor

Nicolae de Ujlak ^i loan de Hunedoara sa apere locuitorii din Sibiu Impotrlva preten-

tiilor unor secui. 2 431 1442 ianuarie 3, Turda. loan de Hunedoara, voievodul Transilvaniei, dSruiejte capit-

lului din Alba lulia unele mo^ii. 2 432 1442, februarie 21, Buda. Palatinul Laurentiu Hed6rv4ri transcrie documentul regelui

Vladislav din 1441 (nr. 2 421) 51 ordonS voievozilor Nicolae Ujlak §i loan de Hunedoara

s3 apere pe sajii din Uumitra ^i Tlrpiu de revendicarile nobililor vizlnd posesia unor

predii. 2 433 1442 aprilie 18. Capitlul din .\lba lulia ingaduie preotilor din decanatele Bistrita

5i Kiralia s5 dispunS prin testament de averea ior. 2 434 Cca 1442 aprilie 23. Boieri din fara RoraaneascS, Nanul ?i $tefan LogofSt, comunici

juratilor din Bra^ov unele ^tiri. 2 435 (1442) mai 23. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul lui loan de Hunedoara

din 1442 (nr. 2 431) prin care acesta daruie^te bisericii din Alba lulia unele mo$ii. 2 436 1442 mai 28, Hirman. Voievodul loan de Hunedoara ofera judelui ^i juratilpr din

Braijov mijlocirea lui, cu privire la secuii omorlti la Feldioara. 8 437 1442 iunie 15, Beia. Voievodul loan de Hunedoara adevere?te, ca fostul castelan

al cetatii Hellweny, Antoniu de Arapataka, a pldtit sa^ilor din Mercheasa pagubele fdcute. 2 438 1442 iunie 29, Buda. Vladislav, regele Ungariei, abrogS toate donatiile fScute In

dauna districtului Bistrita de el ;i de regina Elisabeta. 2 439 1442 iulie 26, HSrman. Antoniu, decanul capitlului Blrsei, confirmi c3 locuitorii

din Feldioara ji Rotbav au depus despSgubire pentru secuii omorlti.

XXXII

2 4-JO 1442, angust 16, Buda. Vladislav, regele Unyariei, asigura reginei Elisabeta trecere

liberd la iiitrunirea dm Striaoniu. 2 441 1442 augiist 30. Antoniu, vicar general al bisericii din Alba lulia, confirmfi c& pro-

cesul dintre Petre din Bogata ^i vSduva lui Bolgar din Slncrai a fost amlnat. 2 442 1442 septembrie 17, Bra^ov. Notarul public Nicolae Georgii confirma c5 bra^oveanul

Petru Ursule a fost exilat din ora? ^i din district. 2 443 1442 septembrie 25, Buda. Vladislav, regele Ungariei, solicitfi din partea voievoiilor

loaii de Hunedoara ^i Nicolae de Ujlal{ o decizie In procesul dintre sa^ii din Dumitra

?i Tirpiu ?i cltiva nobili. 2 444 1442 noiembrie 15, Strigonia. Nicolae, vicar geiieral din Strigoniu, acordd preotilor

capitlului Birsa uiiele drepturi. 2 445 1442 decembrie 10, Sibia. Cele ^apte Scaune confirm3 ImpScarea ivitS In procesul

membrilor unei familii sibiene. 2 446 1443 ianuarie S, Cenad. Voievodul loan de Hunedoara solicitd din partea bra^ove-

nilor censul sf. Martin. 2 447 1443 martie 2, Seghedin. Voievozii ardeleni Nicolae de Ujlak $i loan de Hunedoara

reinnoiesc negustorilor din districtul Bra^ov privilegiul pentru coinert In fara Ro-

m^neasca. 2 448 1443 marlie 6, Bada. Vladislav, regele Ungariei, intare^te sa^ilor din Dumitra 51

Tirpiu raai multe documente cu privire la dreptul lor asupra prediilor Fatha, Chege

;i Bachna. 2 449 1443 martie 18, Reghin. Preotul Andrei din Reghin se pllnge de pagubele suferite

din partea unui om al lui ^tefan de Losoncz. 2 450 1443 martie 18, Reghin. Preotul Andrei din Reghin cere lui §tefan de l.osoncz des-

pagubire pentru pagubele pricinuite de un servitor al lui. 2 451 1443 martie 19, Media^. Voievodul loan de Hunedoara cere din partea bra$ovenilor

armament de r^boi. 2 452 1443 aprilie 3, Strigonia. Dionisie, arhiepiscop de Strigoniu, ordona decanului capi-

tlului din Blrsi sS cerceteze ^i sa decida diferendul intre magistratul din Sibiu ?i Ni-

colae Apa. 2 453 1443 aprilie 14, Bada. Vladislav, regele Ungariei, d3 poruncS capitlului din Alba

lulia sa participe la punerea voicvodului loan de Hunedoara In posesia diferitelor mo$ii. 2 454 1443 aprilie JS. Capitlul din Alba lulia transcrie unele documente referitoare la drep-

turile clericllor. 2 455 1443 aprilie 11, Bada. Vladislav, regele Ungariei, comunica capitlului din Alba lulia

schiinbul unor mo^ii efectuat Intre voievodul loan de Hunedoara 51 Dionisie de

Farnas. 2 456 1443 aprilie 17, Bada. Vladislav, regele Ungariei, dSruiejte lui loan de Hunedoara

unele mo?ii. 2 457 1443 mai 22, Cetalea de Balla. Voievodul loan de Hunedoara dSruie^te castelanului

din Taimaciu, Simion Magnus, jumStatea prediului RacovitS. 2 458 1443 mai 23, Cetatea de BaltH. Voievodul loan de Hunedoara transcrie un document

din 1434 (nr. 2 201) referitor la libertStile sajilor din BSIcaciu ^i Jidvei. 2 459 1443 mai 31, Bra^oo. Petru, capelan al capelei sf. Martin din Brajov, confirmS cft

va vinde o casS care apartine acestei capele. 2 460 1443 iunie 6, Hanedoara. Voievodul loan de Hunedoara d3 poruncfi magistratulul

din Braijov s5 sprijine infiintarea unei monetirii la Sighi^oara. 2 461 1443 iunie 23, Media^. Voievodul loan de Hunedoara comandS de la brajoveni ar-

mament de rfizboi. 2 462 1443 tulie 12, Turda. Gheorghe Csupor, vicevoievodul Transilvaniei, face cunoscuti

amtnarea procesului voievodului loan de Hunedoara cu privire la unele mo;ii dfiruite

nobililor de Bogata $i de Losoncz. 2 463 1443 iulie 23, Turda. Voievodul loan de Hunedoara intervine In procesul dintre

sa$ii de la Vurpir ;i nobilii de la Calvasfir.

XXXIIT

2 464 1443 septembrie 17, Brofov. Antoniu, decan ai capitlului Bra^ov, transcrie documentul

din 1443 (nr. 2 452) ?! citeaza pe nobila Ana ^i pe Nicolae Apa in fata instantei sale. 2 465 1443 septembrie 28, Slanl^amen. Vladislav, re^iele Ungariei. porunce$te saijilor din

Bra^ov ji din Jara Birsei sa predea censul sf. Martin voievozilor Nicolae de Ujlalc ^i

loan de Hunedoara. 2 466 1443 septembrie 29. Tezaurierul (lliristoforus Italicus confirma primirea unor unelte

din partea juratilor din Bra^ov pcntru infiin(area unei monetarii la Sighi^oara. 2 467 1443 octombrie 21, Alba lulia. Antoniu, vicar general din Alba lulia, citeaza pe

preotul Bartolomeu din Nu^eni In fa^a capitlului. 2 468 1443 noiemhrie 12. Slhgoniu. Dionisie, arhiepiscop do Strisoniu, asisura juzii §i

jiu-alii din Sibiu ca el n-a indemnat pe decaiiul capitlului dv Sibui sa prejudicieze juris-

dictia laica. 2 469 1443 decembrie 3, intrc Sofia .51 Plovdiv. Voievodul loan de Hunedoara relateaza bra-

^ovenilor despre succesele sale impotriva turcilor. 2 470 1443 dccembrie 10, Alba lulia. Antoniu, vicar general al bisericii din .\lba lulia,

confirma aminarea procesului intre Petru din Bogata si Ladislau Bolgar. 2 471 1443, Biertan. loan de Vingard confirma primirea censului din Biertan. 2 472 1444 ianuarie S, Prokuplje. Voievodul loan dc Hunedoara relateaza bra^ovenilor

despre luptele sale cu turcii. 2 473 1444 ianuarie IS, Alba lulia. Antoniu. vicar general al bisericii din Alba lulia,

intervine In cearta pentru parohia din Reghin. 2 474 1444 ianuarie 19, Alba lulia. Antoniu, vicar general al bisericii din Alba lulia,

suspenda pe preotul Bartolomeu de la parohia Reghin. 2 475 1444 ianuarie 20. llngA Nicodin. Vladislav, regele Ungariei, porunce?te conventulul

din CIuj-MSna^tur sa participe la punerea lui Blasiu de Egerwar ^i Ladislau de Ugra

in posesia mo^iei Curciu. 2 476 1444 iamiarie 25, Belgrad. Vladislav, regele Ungariei, porunce^te capitlului din

Alba lulia sa partcipe la punerea fratilor de Zakol in posesia mo^iei Veseu^. 2 477 ~ 1444 ianuarie 30, Turda. Pancratiu de Dindeleag ^i Nicolae de Ocna Sibiului,

vicevoievozi ai Transilvaniei, citeaza pe nobilul Bychak de Moson In fafa instantei lor

?i-l obligS la o plata baneasca. 2 478 1444 februarie 14. Capitlul din Alba lulia transcrie documentuldin 1444 (nr. 2 477) $i

comunica vicevoievozilor aminareaprocesului intreBychakdeMoson ^inobilii din Seleu?. 2 479 1444 febniarie 23, Suceava. §tefan, voievodul Moldovei. comunica judelui 5! jura-

tilor din Bra§ov ca a deschis din nou tara comertului. 2 480 1444 martie 11. Conventul din Cluj-Mana$tur transcrie docunientul papal din 1436

(nr. 2 275) prin care se acorda decanului capitlului de la Sibiu dreptul de judecata in

prima instanta. 2 481 1444 aprilie 1, Roma. Papa Eugen al IV-lea acorda lui loan Faber din Sibiu ^i

sotiei sale o dispensa. 2 482 1444 aprilie 7, Roma. Papa Eugen al IV-lea nume?te pe clericul lacob Richer vicar

al provinciei dominicane din Transilvania. 2 483 1444 aprilie 26, Inacis. Voievodul loan de Hunedoara invita pe judele $i juratii

din Brajov sa trimita delegati la dieta din Turda. 2 484— 1444 mai 1, S/rigoniu. Dionisie. arhiepiscop de Strigoniu. confirma alegerea decanului

capitlului din Sibiu. 2 485 1444 mai 12, Sibiu. Vicevoievodul Nicolae de Ocna Sibiului comunicS bra^ovenilor

aralnarea congregatiei. 2 486 1444 mai 13, Roma. Papa Eugen al IV-lea ordona abatilor de la Cluj-Manastur ^i

Clrta sa protejeze a^ezarile calugarilor dominicani ^i franciscani din Transilvania. 2 487 1444 mai 13, Roma. Papa Eugen al IV-lea acorda cSlugarilor dominicani ^i francis-

cani din Transilvania diferite drepturi. 2 488 1444 mai 14, Roma. Suplica a calugarilor dominicani $i franciscani din Transilvania

ca s5 se acordc indulgente vizitatorilor unor convente ale lor.

XXXIV

2 489 1444 inai 16, Roma. Suplica a cSlugarilor dominicani ^i franciscani din Transil-

vania ca indulsjenta solicitata sa se acorde $1 conventelor lor din Bistrija. 2-490 1444 mai -4. Tarda. Vicevoievozii Pancratiu de Dindeleag §i Nicolae dc Ocna

Sibiului confirma pentru nobilii din Seleu? diferite documente. 2 491 1444 mai -J. Turda. Voievodul loan de Hunedoara nume^te pe fostul primar lacob

conilte al monetariei din Sibiu.

2 492 1444 mai 2 5, Turda. Voievodul loan de Hunedoara d5 porunca judelui scaunului

secuiesc Kczdi sa dea satisfactie unui cetatean din Brajov, caruia i s-au furat 23 de boi.

2 493 1444 mai 2 5, Turda. Voievodul loan de Hunedoara comunica vicecomitUor secuie?ti

ca dieta din Buda a revocat toate donatiile facute de rege din posesiunile ora^ului $i

districtului Brasov.

2 494 1444 mai 2S. Turda. Voievodul loan de Hunedoara confirmS donatiile facute de

Mihail din Nade? capitlului din Alba lulia. 2 495 1444 mai 28, Roma. Papa Eugen al IV-lea acord^ vizitatorilor unor convente ale

dominicanilor :>i franciscanilor din Transilvania o indulgentS. 2 496 (1444) mai 29, Vaslui. §tefan, voievodul Moldovei, comunic3 bra^ovenilor termi-

narea luptelor cu fratele sau Petru. 2 497 1444 iulie. Capitlul din Alba lulia confirma cS loan Greb din Merghindeal a vlndut

bunurile sale de pe mo^ia Vulcan bisericii sf . Nicolae din Sighi^oara. 2 498 1444 iulie 2, Bra^ov. Voievodul loan de Hunedoara interzice armatei adunate

Irapotriva turcilor molestarea preotilor din fara Birsei. 2 499 1444 iulie 3, Bra^ov. Voievodul loan de Hunedoara acorda locuitorilor din Bra^ov 51 fara Birsei dreptul de a prinde iji a judeca hotii de pe mojiile nobililor, cu unele exceptii. 2 500 1444 iulie 3. Bra^oD. Voievodul loan de Hunedoara dS poruncS perceptorilor sS dea din censul sf. Martin 10 marci de ar^int pentru biserica sf. Maria din Brajov $i dou5 marci pcntru fraternitatea bisericii. 2 591 1444 ialie 6, Cincul. Voievodul loan de Hunedoara da dispozitii pentru delimitarea

me^te^ugurilor de comert. 2 502 1444 iulie 10. Capitlul din Alba lulia confirma ca Andrei de Gaath ?i loan Greb din Meti? au protestat Impotriva acordarii mojiilor Spring, Dra^ov 51 Sebe^el luiMihail din Nade?. 2 503 1444 iulie 13, Ludo^. Voievodul loan de Hiinedoara d5 dispozitii pentru plata unor

me^tejugari bra§oveni. 2 504 1444 ialie IS, Sebe^. Voievodul loan de Hunedoara confirma capitlului din Alba

lulia posesiunea mo^iei Cergaul Mic. 2 503 1444 augasl 7, Tirgovi^te. Vlad Dracul, voievodul Tarii Rom4ne?ti, confirma bra^o-

venilor privilegiul comercial al lui Mircea. 2 506 1444 augusl 28, Sebef. Voievodul loan de Hunedoara da porunca nobililor din

Lunga sa Inapoieze bra^ovenilor boii furati. 2 507 1444 septembrie 21, Orsova. Vladislav, regele Ungariei, acorda din nou ora^ului

Cluj toate libertatile pierdute. 2 308— 1444 septembrie 22. Orsova. Vladislav, regele Ungariei, interzice judecatorilor biserl-

cejti sS cheme locuitorii din Cluj in problema testamentelor in ta\a instantelor lor. 2 509 1444 septembrie 26, lingd Timoc. Vladislav, regele Ungariei, da porunca bra^ovenilor

^i locuitorilor farii Birsei sa Inmlneze delegatilor censul sf. Martin. 2 310 1444 oclombrie 12, Rupea. Juzii ^i juratii scaunului Rupea confirma marturia preotului din Rupea ^i a judelui lor regal cu privire la hotarnicia Intre Csnadie ?i CisnS- dioara. 2 511 1444 noiembrie 12, Miercurea. Capitlul din Sebe? confirmS doua marturii privitoare

la hotarnicia tntre Cisnadie ?i Cisnadioara. 2 512 1444 noiembrie 13. Preotii capitlului Bra^ov hotarasc noi statute capitulare. 2 513 1444 noiembrie 25, Brofov. Voievodul loan de Hunedoara conflrma documentul regelui Sigismund privitor la dreptul brajovenilor de a face liber negof In Transilvania.

XXXV

2 514 1444 decembrie 28. Judele, juratii 5i comunitatea ora^ului Turda confirma donatia

unui ele^teu facuta ora^ului. 2 515 1445 febmarie 14, Baia Marc. Notarul public, Petru din Cluj, elibereaza un docu-

raent, Intre martori figurlnd ?i fiul lui Vincentiu din Sibiu, tezaurierul ora?uIui. 2 516 1445 martie 16, Turda. Guvernatorii Transilvaniei, Lorand L6pes ji loan Gereb de

Vingard, precum si Nicolae de Ocna Sibiului, vicevoicvod al Transilvaniei. elibereazS un

document in procesul fiicelor lui Gheorghe Apa cu Ladislau Bolgar. 2 517 1445 mariie 23, Roma. Protonotarul papal Gheorghe Cesarini acorda unei familii

din Sighi^oara dreptul la alegerea libera a uiiui duhovnic. 2 518 1445 mai 12, Pesta. Dionisie, arhiepiscop diii Strigoniu, interzice decanilor din

Sibiu 51 Bra^ov sa execute In tinuturile lor ordir.e papale fara ^tirea !ji consim(amlntuI lui. 2 519 1445 iulie 29, Sura Mare. Voievodul loan de Hunedoara apara in posesia bunurilor

sale din Baia de Cri? pe Simon monetarul de florini din Sibiu. 2 520 1445 augusl 21, Gyula. Ladislau de Maros dispune ca Simon din Sibiu sa depuna

un juramlnt privind achizitia unor bunuri la Baia de <',ri$. 2 321 1445 seplembrie 30. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul din 1445 (nr. 2 519)

referitor la bunurile in litiyiu ale lui Simon la Baia de Cri?. 2 522 (1445 octombrie decembrie). Vlad Dracul, voievodul Jain Romanejti, solicita din

partea brajovenilor armament ?! munHii penfru ^cetatea" cucerita din mina turcilor» 2 523 (Inainic de 1445 decembrie 31). Primarul ^i juratii din Sibiu solicita papei sa inter-

vina peiitru recladirea manastirii dominicanilor din Sibiu. 2 524 1445 decembrie 31, Roma. Papa Eugen al IV-lea permite jura^ilor celor Sapte Scaune

s3 reclSdeasca man3stirea distrusa a dominicanilor In incinta ora§uIui. 2 525 1446 ianuarie 14, Alba lulia. Notarul public Abraam de Suk confirma invoiala

dintre prepozitul Andrea ^i ceilalti membri ai capitlului din Alba lulia cu privire la

strlngerea zeciuielii din partile Tirnavei. 2 526 1446 ianuuTie 22, Turda. Gregoriu Bodo ^i Nicolae de Ocna Sibiului, vicevoievozi

ai Transilvaniei, atesta aminarea procesului Intre nobilii de Seleu§ §i Bychak de Moson. 2 527 1446 ianuarie 2 3, Sibiu. Notarul public Urban Petri transcrie documentul din 1445

(nr. 2 518)referitorla executarea ordinelor papale Interitoriul capitliu-ilor Sibiu .■: r?ra§0V| 2 528 1446 februarie 6, Bistriia. Vicevoievodul Nicolae de Ocna Sibiului porunce^te jiidelui

51 juratiilor din Bra^ov s3 plateasca unui cetatean datoriilc. 2 529 (1446) februarie 12. Dionisie, arhiepiscop de Strigoniu, da porunca lui Antoniu,

preot din Sibiu, sa citeze pe primarul Sibiului la Strigoniu, 2 530 1446 marlie 15, Alba Regala. Voievozii Nicolae de Ujlak §i loan de Hunedoara

dau poruncS castelanilor din Bran sa ridice de la lugustorii din Bra?ov vamile dupa

vechiul obicei. 2 531 1446 mariie 16, Sibiu. Magistrul Nicolae ^i Valentin, juzi delegati ai arhiepisco-

pului Dionisie din Strigoniu, transcriu documentul din 1446 (nr. 2 529) 5i comunica c5 pri-

marul Sibiului a fost citat la Strigoniu. 2 532 1446 martie 18. Conventul din Cluj-Mana^tur certifica ca loan Gereb de Vingard

a protestat Impotriva punerii lui Mihail din [Albe^ti In posesia nio^iilcr Spring ji Sebe^el. 2 533 1446 aprilie 4. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul din 1441 (nr. 2 399)

cu privire la renunjarea lui Nicolae Apa la grebionatul din Biertan. 2 534 1446 aprilie 6, Roma. Papa Eugen al IV-lea acorda vizitatorilor bisericii sf. Marga-

reta din Media? o indulgentS. 2 635 1446 aprilie 6, Roma. SuplicS pentru acordarea unei indulgente vizif atorilor bisericii

din Hoghilag. 2 536 1446 aprilie 6, Roma. Suplica pentru acordarea unei indulgente vizitatorilor unei

capele la Ha^ag. 2 537 1446 aprilie 6, Roma. SuplicS pentru acordarea unei indulgente vizitatorilor unei

capele la Valea Viilor. 2 638 1446 aprilie 18, Strigonia. Dionisie, arhiepiscop din Strigoniu, stabile§te granitele

jurisdictiei clericale la sa;i.

XXXVI

2 3a9 144S inai IS, Roma. Stiplica a celor §apte Scauiie lii materie de jurisdictie cleri-

cal3. 2 5iU H4S mai 31. Roma. Suplica a celor Sapte Scaune pentru o Interven^ie papala tn

legatura cu viata scandaloasa a unor preoti din districtele Sibiu ^i Bra^ov. 2 541 1446 ianie 20, Pesta. Prelatii ?i magnatii Ungariei dau dispozitle conventului din

Cluj-MSiiajtur s3 participe ia punerea capelei ?! a spitalului sf. Duh din Oradea !n posesia unor mojii de pe Tirnave 51 In comitatul Alba. 2 5i2 144S iitnie 22. Pesla. Guvernatorul loan de Hunedoara consimte ca Miliail de Nade?

sa daruiasca uiiele mo^ii intre Tirnave spitalului sf. Duti din Oradea. 2 543 144S iunie 23, Pesla. Guvernatorul loan de Hunedoara intervine ca doi cet3teni

din Sibiu sa plateasca fratilor Jodoc ji Henning o datorie de 1 000 florini. 2 544— 144S iulie 22. Conventul din Cluj-Manajtur certifica evaluarea veniturilor unor

mojii. 2 545 144S iulie 25, Lunca Mare^ului. Guvernatorul loan de Hunedoara interzice lui

§te(an de Losoncz sa ia vama de la locuitorii din CIuj din unele posesiuni aie lui. 2 546 144S iulie 25, Lunca Mure^ulai. Guvernatorul loan de Hunedoara ordona locuitorilor

din cele Doua scaune Media? ^i §eica sa depunS acte privind plata censului sf. Martin

din anul 1438. 2 347 144S ialie 31, Apold. Guvernatorul loan de Huaedoara ordona vicevoievodului

Micolae de Ocna Sibiului s5 ajute cele $apte Scaune In lupta Impotriva bandelor de hoti. 2 3i3 144S iulie 31, Anold. Guvernatorul loan de Hunedoara interzice voievodului Moga

^i lui Ladislau de Moros sa stlnjeneasca act'Vitatea lui Simon din Sibiu In spdlStoria sa

de aur din Baia de Ariej. 2 349 144S aagasl 9, Slrigonia. Dionisie, arhiepiscop din Strigoniu, aminte$te oficialitfi-

tilor din Sibiu c5 a intervenit In diferendele lor cu clerul. 2 550 144S aagast 23, Seghedin. Guvernatorul loan de Hunedoara ordon5 locuitoriior

din districtele montane ale Transilvaniei s3 schimbe metalele pretioase numai la camera

raonetara din Cluj. 2 551 144S septembrie 20, Sibiu. Notarul public Urban Petri transcrie unele documente

cu privire la mojia Pauca. 2 552 1446 seplembrie 24, Buda. Prelatii ^i magnatii Ungariei dau dispozitie primarului

lacob 5i altor doi cetateni din Sibiu sa plateasca cavalerilor Jodoc ?! Hennlng datoria lor. 2 553 144S septembrie 24, Bada. Prelatii ?i magnatii Ungariei dau dispozitie sajilor din

cele Doua scaune Media? ?i §eica s5 pl3teasc5 cavalerilor Jodoc ?! Henning datoria lor. 2 554 144S octombrie 13. Conventul din Cluj-ManS^tur transcrie unele documente cu privire

la drepturile sajilor din Dumitra 5i Tirpiu asupra prediilor Fatha, Chege ?i Bachna. 2 555 1446 octombrie 25, Osi. Guvernatorul loan de Hunedoara scrie bra§ovenilor despre

noua raoneda introdusS. 2 336 1446 octombrie 28, Vilonya. Guvernatorul loan de Hunedoara solicita din partea

bra^ovenilor $1 Jarii Birsei predarea censului. 2 537 1446 noiembrie 11. Gapitlul din Oradea confirraS c5 spitalul sf. Duh din Oradea

a arendat lui Mihail de Nade? posesiunile donate de el acestui spital. 2 558 1446 noiembrie 13. Conventul din Cluj-Man5?tur confirra3 c5 Mihail din Nade? a

dSruit raosiile Bun, Spring, Drajov ji Sebe?el bisericii din Alba lulia. 2 539 1446 noiembrie 13. Conventul din Cluj-M3n3?tur confirra3 c3 Mihail de Nade? a

d3ruit mosiile Bun, Spring, Dra^ov ?i Sebeijel capitlului din Alba lulia. 2 360 144S noiembrie 30 (Bra^oo). Petru, capelan al capelei sf. Martin din Bra^ov, da o

dispozitie cu privire la un iinpruraut facut pentru Intretinerea unei curti apartinatoare

capelei. 2581 1416 iecembrie 21. Brafoo. Glieoriiihe Laczk de Zanto ?i Nicolae Apa solicitSajutorul

brasovenilor pentru a doblndi cetatea Soimu?. 2 362 1446 decembrie 22. Nicolae de Ocna Sibiului, vicevoivod al Transilvaniei, con-

firraS primirea censului din Bra^ov .?i fara Blrsei. 2 363 1447 iannarie 24. Turda. Cristofor. episcop din Coron, acord3 judelui regal din

Slbiu loan Zaaz dreptul de a avea un altar purtStor.

XXXVII

2 564 1447 ianuarie 29, Turda. Gheorglie, Marcu ?i Stefan, viccvoievozi ai Transilvaniei,

confirma invoiala facuta Intrc Martin dc Balsan si ora^ul Brasov. 2 365 1441 februarie 4, Buda. Dionisic, arhiepiscop din Strigoniu. porunce^te decanului

!>i preotilor decanatului Brasov sa excomunice pe cei ce dauneaza jurisdictici clericale. 2 366 1447 febniarie 19. Budci Veche. Guvernatorul loan de Hunedoara porunce^te capit-

lului din Alba lulia sa participe la punerea fratilor loan iji Lazar din Cimpulung in

posesia localitatii Bran. 2 567 1441 fcbruarie 28. Decanul capitlului din Sibiu certifica ca Petru Antonii renun^

la o curte in litigiu care se afla peste drum de manastirea sf. Petru ^i Pavel din Bra^ov. 2 568 1441 marlie 24. Conventul din Cluj-Mana^tur certifica ca nobilii de Vingard au

protestat impotriva daruirii mo^iilor Spring. Drajov si Sebeijel capHlului diii Alba lulia. 2 569 1441 aprilie 2. Buda. .Xicolae de Ujlak, voievod al Transilvaniei. da porunca vice-

voievozilor Transilvaniei sa-i extradezc pc iobagii care s-au rcfugiat in ora^e ^i tir.suri

libere. precum $i pe domcnii regale. 2 570 1447 aprilie 4, Buda. Prelatii ^i magnatii Ungariei dau porunca lui Xicolae de Ujlak

si Emeric de Pelsocz, voievoziaiTransilvaniei. sarechemepe toti iobagii care s-au refugiat

iu orafjc 51 pe domeniile regalc. 2 571 1447 aprilie 8, Roma. Papa Nicolae al V-Iea acorda tuturor celor care au luptat

Impotriva turcilor o indulgenta. 2 572 1447 aprilie 11, Laslau. Guvernatorul loan dc Hunedoara zaloge^te comitilor de

saline. Nicolae Pogan iji Emeric Zyndy. mo^ia Tatirlaua. 2 57U 1447 aprilic 11, I.asldu. Guvernatorul loan de Hunedoara solicita ajutorul conven-

tului din CIuj-Manastur pentru punerea lui Nicolae Pogan ^i Emeric Zyndy in posesia

mosiei Tatirlaua. 2 574 1447 aprilie 25, Viemi. Hanns Litschauer, cismar din Viena, ^i sofia sa inchiriaza

o casa care apartinea unei capele din Viena, dotata de Margareta din Bistrita. 2 573 1441 aprilie 28, Alba lulia. Matei, episcop al Transilvaniei. confirma ca pnntul

Cristian din Dumitra a facut un schimb de bunuri. 2 376 1447 mai 1. Conventul din CIuj-Mana^tur transcrie un document cu privire la mo§ia

Oarda. 2 377 1441 mai 1. Conventul din CIuj-Mana^tur transcrie un alt document cu privire la

mosia Oarda. 2 378 1441 mai 3, Roma. Cardinalul Alfons precizeaza drepturile clericilor. 2 579 1441 mai 3, Lasldu. Guvernatorul loan de Hunedoara poruncejte conventului din

CIuj-Manajtur sa participe la punerea lui Nicolae Pogaji ^i Eraeric Zyndy in posesia

mo?iei Tatirlaua. v

2 380 1447 mai 12, Tarda. Vicevoievozii Marcu, Gheorghe $i Stefan transcriu documentele

prelatilor §i magnatilor Lingariei din 1447 (nr. 2 570) ji al voievodului Nicolae de

Ujlak din 1447 (nr. 2 569) $i dispun readucerea iobagilor fugiti de pe mojiile nobililor. 2 581 1447 mai 15, Roma. Papa Nicolae al V-lea confirma documentul lui Martin al

V-Iea din 1426 (nr. 1 972) despre desfiintarea prepoziturii de la Sibiu. 2 582 1441 mai 23, Timi.foara. Guvernatorul loan dc Hunedoara dcclarii ca a tnapoiat

vaduvei lui Sigismund de Losoncz toate mo^iile, exceptlnd Filpi^ul Mare si Filpi^ul Mic,

detinute de altii. 2 583 1441 iunie 2, Sibiu. Judele 51 juratii din' Sibiu comunica brasovenilor ca vaduva

Agnes a numit pe fiul ei Gheorghe procurator. 2 584 1447 ianie 3. Conventul din Cluj-Mana^tur confirma pentru locuitorii din Ocna Dc-

jului doua documente anterioare despre libertatile lor. 2 585 1441 iunie 7, Sibiu. Juzii ^i juratii celor Sapte Scaune dau dispozitie celor Sapte

51 celor Doua Scaune sa impiedice pe ncgustorii din Bra$ov la vinzarea cu am3nuntul

a marfurilor textile. 2 586 1447 iunie 1, Sibiu. Juzii ^i juratii celor §apte Scaune sase^ti solicita apararea liber-

tatii de comert a ncgustorilor din Sibiu i>i din cele Sapte Scaune. 2 587 1441 ianie 1. Notarul public Nicolae Thoscha transcric un documcnt al capitlului

din Brasov din 1380 (nr. 1 135) cu privire la raporturile capitlului cu districtul Brajov.

XXXVIII

I

2 588 1447 iunie 22, Homa. Papa Nicolae al V-Iea d3 poiuiicii decanului capitlului din

Sibiu. s5 intervinfi pentru dobindirea unui teren pentru mutarea manastirii dominica-

nilor !n incinta orajului. 2 589 1447 iitnic 25, Pcsla. Guvernatorul loan de Hunedoara solicila ajutorul capitlului

din Alba lulia penlru puiierea lui Nicolae de Ocna Sibiului in proprietatca mo^iei Roian. 2 590 1447 iunic 30, Roma. l^apa Nicolae al V-lea da porunca ariiiepiscopului din Strigo-

niu 5i episcopului din Alba lulia sa viziteze eparhiile lor ?i sa stlrpeasca desfrlnarea

de acolo. 2 591 1447 iunic 30, Roma. Papa Nicolae al V-lea confirma pentru universitatea sa^ilor

din Transilvania documeiitul cardinalului .\lfons din 1447 (nr. 2 578) despre drcpturile

clerului. 2 592 1447 iunie 30, Roma. Papa Nicolae al V-lea porunce^te tuturor abatilor din Tran-

silvania sa restabileasca tn manastirile lor morala. 2 593 1447 iulie 13, Szecsing. Guvernatorul loan de Hunedoara porunce^te bra^ovenilor

sa gazduiascii pe Vladislav Wolahus din Tara Romaneasca. 2 594 1447 iulie 23, Medias. Notarul public I.auren^iu Michaelis confirma protestul unor

decanate sasefjti faja de asupririle episcopului de Alba lulia. 2 595 1447 august 4, BacHu. Roman, voievodul Moldovei, invita pe negustorii bra^o-

veni In tara.

2 596 1447 august 10. Antoniu, decan al capitlului din Braijov, confirma o invoiala intre

capelanul capelei sf. Martin din Bra^ov ^i notarul public Nicolae Thoscha, care detine

o casa a capelei. 2 597 1447 august 16, Sibiu. Notarul public Urban Petri confirma ca Nicolae Apa a renun-

tat de buna voie la grebionatul din Biertan $i nu va contcsta testamentul rudei .sale Ana. 2 598 1447 august 30. Christofor Italicus, comite al monetariei din Sibiu, confirma bra.^o-

venilor primirea a 60 de niarci de argint in seama censului. 2 599 1447 septcmbric 5, Alba lulia, Notarul public Stefan Mathiae confirma conventia

Incheiata intre prepozitul Andrei ji capitlul din Alba lulia referitor la impartirea veni-

turilor capitlului. 2 600 1447 oclombrie 12, Timi^oara. Guvcrnalorul loan dc Hunedoara solicita ajutorul

capitlului din Alba lulia pentru punerea a doi cetateni din Turda in posesia mo^iei Ta-

tlrlaua. 2 601 1447 octombrie 29, Aiud. Guvernatorul loan de Hunedoara consimte la donarea mo-

?iiIor Boiu, Spring, Dra^ov, Sasciori, Cacova ?i Sebe§el capitlului din Alba lulia. S 602 1447 oclombrie 29, Aiud. Guvernatorul loan de Hunedoara porunce^te conventului

din CIuj-MiSnajtur sa puna capitlul din Alba lulia In posesia unor mo.?ii. majoritatea

fiind din jurul Sebei>ului. 2 603 1447 noiembrie 1. Capitlul din .\Iba lulia transcrie documentul din 1147 (nr. 2 600)

5i confirma ca cei doi cetateni din Turda au fost pu?! hi posesia mo?iei Tatlrlaua. 2 604 1447 noiembrie 4, Media^. Guvernatorul loan de Hunedoara interzice tuturor mo-

^ierilor Transilvaniei sa opreasca pe iobagi, sa se stahileasca in orasele ^i tinutm-ile

sase^ti. 2 605 1447 noiembrie 5. Testamentul lui Nicolae Apa din Nu^eni. 2 606 1447 noiembrie 6, Mediaf. Guvernatorul loan de Hunedoara interzice tutiu^or oficia-

litatilor ?! mofjierilor din Transilvania sa sileasca pe sa^ii din ora^ele ^ii districtele libere

de a extrada iobagii a^ezati acolo. 2 607 1447 noiembrie 10, Sighi^oara. Guvernatorul loan de Hunedoara confirma ca pro-

cesul dintre nobilul Jodoc de Kussow ?i citiva cetateni din Sibiu a fost aminat. 2 608 1447 noiembrie 12, Sighi^oara. Guvernatorul loan de Hunedoara acorda nobililor

de Veseud, Buia ^i Calvasar dreptul de judecata penala. 2 609 1447 noiembrie 23, Bra^ov. Guvernatorul loan de Hunedoara daporunca bra^ove-

nilor sS procure unui nobil o lorica !n seama censului nou. 2 610 1447 noiembrie 23, Bra^ov. Guvernatorul loan de Hunedoara da porunca bra?ove-

nilor sa piateasca concetateanului lor Matias In contul censului nou opt scuturi.

XXXIX

2 611 1441 noiembric 26. Conventul din CIuj-Mana?tur transcrie documentul din 1447

(nr. 2 601) 51 adevere^te protestul lui Demetriu de Gath ^i al lui loan Gereb de Vingard

Impotriva punerii capitlului din Alba lulia In posesia mo$iilor Spring, Dra§ov etc. S 612 1447 decembrie 4, Brafon. Toma Armenus, delegat al arhiepiscopului din Strigoniu.

pentru vizitarea capitlurilor din Sibiu ?! Bra?ov, ccrfera capitlului din Bra^cv statute noi. 2 613 (Circa 1447 decembric 4, Bra^ov). Toma Arnienus. delegat al arhiepiscopului din

Strigoniu, transcrie un document din 1447 (nr. 2 596) cu privirc laconverlia incheiata

intre capelanul capelei sf. Martin din Bra$ov ^i Nicolae Thoscha. 2 61-4 1447 decembrie 5, Bra^ov. Toma Armenus. delcgat al arhiepisccpului din Strigoniu.

confirmS ca notarul public Thoscha ^i toti lccuitrrii unei ca.se a capelei sf. Martin din

Braifov beneficiaza de drepturile ecleziastice. 2 615 1447 decemhrie 6. Conventul din Cluj-Mana^tur transcrie dccumentul din 1447 (nr.

2 602) 5i confirm5: capitlul din Alba lulia a fost pus in proprietatea mo^iei Boiu, iar

Impotrivapunerii in posesia mo?iiler Spring, Drasov etc. ar lij :ctestat rrbilul Demetriu

de Gath 51 nobilii Gereb de Vingard. 2 616 1447 decembrie 13. Capitlul din Alba lulia confirnia: contele Petru din Bra?ov a da-

ruit mo^iile lui din Zarnesti 51 Tohanul confraternita(ii bisericii sf. Maria din Brajov. 2 617 1447 decembrie 16, BrafOD. Guvernatorul loan de Hunedoarn interzice tuturor in-

stantelor judecatore^ti sa Impiedice activitatea ncgiisloril(-r din Bra^ov. 2 618 (Cirea 1447— 1452 decembrie 17). Vladislav, voievodul farii RomSne$ti,comunica bra-

50Venilor ca va pl3ti despagubirea pentru porcii instrainati. tn^tiintindu-i totodata

ca drumul Prahovei este liber. 2 619 1447 decembrie 23. Brafov. Guvcrnatorul loan de Hurcdcara daruie^te bisericii

din Feldioara veniturile regale provenite de la o moara. 2 620 1447 decembhe 24. Brafov. Guvernatorul loan de Hunedoara confirma documentul

din 1447 (nr. 2 616) 51 consimte la daruirea mosiilor Zarne^ti ?i Tchan contraternitatii

bisericii sf. Maria din Bra^ov. 2 621 1447 decembrie 26. Bra^ov. Guvernatorul loan de Hunedoara confirma bra^ovenilor

primirea censului. 2 622 1448 ianuarie 5, Sf. Gheorghe. Guvernatorul loan de Hunedoara cere castelanilor

din Bran s3 clarifice cearta Intre Petru din Bra^ov ^i ncbilul Simon Forro penli u mo-

siile Satu Nou §i Comlos. 2 623 1448 ianuarie 8, Sibiu. Toma .Vrmenus, delegat al arhiepiscopului din Strigoniu.

intervine Intr-un proces al capitlului din Sibiu cu decanul Mihail. 2 624 1448 ianuahe 8. Toma Armenus, delegat al arhiepiscopului din Strigoniu, confirma

statutele capitlului din Sibiu. 2 625 1448 ianuahe 15, Turda. Vicevoievozii ardeleni Marcu si Gheorghe confirmS c3 loan

Gereb de Vingard s-a opus cu fc^-ta la punerea lui Mihail Salamonis din Nade? in pose^

sia mo^iilor Spring, ,Dra?ov $i Sebe?el. 2 626 1448 ianuarie 17, Odorhei. Guvernatorul loan [de Hunedoara d3 porunca'capitIuIui

din Alba lulia sa participe la puncrea prtotuiui Ptliu d;r Feldicara in pcsesia unei mori

dSruitS bisericii. 2 627 1448 ianuahe 31. Capitlul din Alba lulia transcrie mai wulte dccumente cu referire

la mo$ia SlngStin. 2 628 1448 februahe 4, Kwla. Guvernatorul loan de Hunedoara solicitS ajutorul lui loan

Gereb de Vingard la stabilirea hotarelor Intre orasul Bistrita 51 mo$ia Prundu BlreSului. 2 629 1448 februahe 16, Turda. Vicevoievozii ardeleni Marcu, Gheorghe ^i Kicolae con-

firma protestul locuitorilor din Dej Impotriva ocuparii pustiei Beke de nobilii din Nima. 2 630 1448 fcbruahe 19. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul din 1447 (nr. 2 626)

5i confirmS punerea preotului din Feldioara In posesia morii. 2 631 1448 febniahe 20, Sebe?. Guvernatorul loan dc Hunedoara poruncejte secuilor scau-

nului Kczdi sS Inapoieze sa^ilor din Bra^ov 42 de boi. 2 632 U48 februarie 20, Sebe?. Guvernatorul loan de Hunedoara intervine la castelanii

din Bran pentru Inapoierea celor 42 de boiluati brajovenilor de cfitre secuii scaunulul Kezdi.

XI,

'i (ht;i 144S fehniarie -0, Buda. l'icla(ii ^^i inagnatii Ungariei amlna procesul intre nobilul

Justh 5i cltiva sibieni. 2 KVi 144S febniarie "4. \°ir;i». C.ardinalul loan, lei;at papal, daruie^te unei capele, care

si' va infiinta pe lln^a biserica sf. Maria din Sibiu. « indulfjenta. 2 KW 144S marlic 7. Timi^oarii. Guvernatorul loan dc Hunedoara porunce^ite brafjovenUor

sa se loloseasca in coniertul cu {'ara Uomaneasc5 de moneda curenta ungarS. 2 B:t« 144S marlie S. C.onventul din (.iuj ManS$tiu- transcrie docunientul din 1447 (nr. 2 573)

si confirmS punerea lui Nicolae Popan si Enieric Zjiidi in posesia nio^iei Tatlrlaua. 2 6:17 144S martie Jv. Slrigoniii. Dionisie, arhiepiscop din Strigoniu, acorda preolilor din

decanatcle Sibiu ^i Bra^ov unele drcpturi 2 638 144S marlie 1-^, Slrigoniu. Dionisie, arhiepi.scop din Striponiu, perniite dccanilor

din Sibiu 5i Brajov sa absenleze de la sflntul sinod. 2 6:i9 144S marlie 20, Roma. C.ardinalii Gheorphe. loan .^i Prosper acorda bisericii din

\elu5 o indulgenta. 2 6i0 144S marlie 30. Conventnl din <.luj-Mana>.tur coniunica vicevoievozilor Marcu, Ghcor-

!ihe ^i Nicolae ca in urma unei anchetc s-.i constalat cS mo^iilc Jifiau. Bachna. Falha

si Tliewkes s-au mostenit si in linie feminina. 2 6-41 144S aprilie 3, Tigau. Notarul public Luca "Wayz confirma ca comunele Dumitra

?i Tirpiu au protestat inipotriva procedurii la depunerea juramintului lui loan de

SinReorz. 2 642 744* aprilie 6. Roma. Suplica a preotului si a primarului din Sibiu pcntru o indul-

^'enta data vizitatorilor bisericii din Sibiu. 2 64.1 144S aprilie 6, Romu. Suplica a vicevoievoduiui Nicolae de Ocna Sibiului pentru

mutarea bisericii din Veseu^. distrusa de turci, in manastirea franciscanilor. 2 6-54 144S aprilie 6. Roma. Suplica a vicevoievoduiui Nicoiae de Ocna Sibiului penlru

cedarca manastirii eremitiior paulieni din Pauca calugarilor franciscani. 2 645 144S aprilie S, Sibiu. Notarul public Irban Petri confirnia ca comunele Crit, Me^en-

dorf 5i (.loajterf ji-au numit procuratorii in procesul lor cu abatele din Cirja. 2 6-56 144S aprilie, 12. Conventul din Cluj-Mana.'>tur marturise^te cS nobilii din Beclean

iji Nu^cni au protestat Inipotriva folosirii unor pSrti din Prundu [Blrpiaulul de catre

locuitorii din Bistrita ^i I.ivezile. 2 647 144S mai 11. Alba lulia. Albert. arhidiacon al bisericii din Alba lulia. transcrie

testamentul lui .Xicolae Apa din 1447 (nr. 2 605). 2 fr'i« I44S mai 15. Conventul din Cluj-M3na5tur transcrie documentul din 1447 (nr. 2 601)

cu privire la punerea capitlului din Alba lulia in posesia diferitor niosii din jurul Se-

bc$ului. 2 649 144S mai 22. Sibiu. Cele .Saptc Scaune decid intr-o cearta intre breasla croitorilor

si cea a blanarilor din Sibiu. 2 650 144S iunie 12, Vacz. Prelatii 5i niagnatii Ungariei transcriu documentul din 1447

(nr. 2 572) cu privire la zalosirea mosiei Tatirlaua, 2 651 144S iulie 12, Turda. Vicevoievozii Marcu, Nicolac si Gheorghe transcriu documentul

din 1448 (nr. 2 640) !>i hot3rasc in procesul dintrr comunele Dumitra si Tirpiu si no-

bilii din Singeorz in favoarea acestor nobili. 2 652 144S iulie 31, Sebe^. Guvernatorul loan de Hunedoara intervine la castelanii din

Otatea de Balta In favoarea locuitorilor din Balcaciu si Jidvei. 2 653 144S augusl 7. Rupea. Guvernatorul loan de Huncdoara da porunca universitStii

sa?ilor sa primeasca pe voievodul Vladislav rtin Jara Romaneasca In mijlocul lor cu

respcctul cuvenit. 2 654 144S augusl 12, Hendorf. Guvernatorul bjan de Hunedoara revendica urpentarea

predarii impozitelor colectatc. 2 655 144S augusl 15, Agnila. Guvernatorul loan de Hunedoara cere trimiterea al 000

de bucati de potcoave. 2 656 144S augusl 22. Episcopul Cristof transcrie un document referitor la diferendele

dintre sa^i 5i cler.

XT.T

2 857 1448 mtgusl 19, Sihiii. riuvernatoriil loaii de Hiinedoara interzice capitliilui din

Sibiu sa execute ordine papale care conlravin obicciurilor (arii. 2 658 144S seplembrie 11. Suceaim. Petru. voievodul Moldovei. rcinnoieste locuitorilor din

Bra^ov privilegiile comercialc. 2 659 144S oclomhrie 11, Albe^li. Mitiail Salainonis din Nades confinnii dispozitiilc ante-

rioare ale testamentului sau. 2 660 144S oclombrie 22, Laslau. Vicevoievozii Marcu si Olieornhe dau dispozi\ie conven-

tului din (",luj-Mana?tur sa participe la punerea capitlului din Alba Uilia in posesia

mo^iei Sprint!. 2 fifil Dupa 144S oclomhrie 22. r.onventul din C.luj-Mana^tur transcric docunientul din

1418 (nr. 2 660) si relateaza vicevoievozilor Gheor.ahe si Marcu despre punerea capitlului

din .\lba lulia in posesia mo^iei Sprinii. 2 6S2 144S oclomhrie 28, Dumbraoeni. Testanientul Anei. vaduva lui Gheorghc Appa. 2 6S:i 1448 oclomhrie .31, Tirgooisle, Vladislav. voievodul Jarii Romanesti. comunica bra-

!>oveTiilor ^tiri despre luptele lui loan de Hunedoara cu turcii.

2 664 1448 decembrie 4, Roma. Papa \icolae al V-Iea confirmS unele documente cu privire

la drepturile calugarilor dominicani.

3 665 1448 decemhrie 20. .ludele si ]ura(ii din ( .luj daruiesc confraternitalii pielarilor din

('.luj un elesteu. 2 666 1448 deccmbric 22, Seghcdin. Guveniatorul lonn de Ilunedoara porunceijte capitlului

din Arad sa citeze pe loan Gereb de Vini;ard in fa^a instantelor. 2 667 1449 ianunrie 14. Capitlul din Alba lulia confirma ea NMcoIae Thoscha din Prejmer

a proteslat Impotriva daruirii mosiilor Tohan si Zarnesti coiifraternilAtii bisericii sf.

Maria din Brasov. 2 668 1449 februaric 15. ('.apiliul din .\rad transcrie documentul din 1418 (iir. 2 666) ^i

comunica guvernatorului termenul penlru dezbaterea procesului intre loan Gereb de

Viniiard si capitlul din .MIki lulia. S 669 1449 fehraarie 24, Budii. Prelatii ^i maynatii fns^ariei condanina pe cetaleiiii sibieni

Osvald si Mihail la plata sumci datorate lui lodoc de Kasso. 8 670 '1449 marlie 1, I.nslau. Vicevoievodul Marcu de Hcrepea intervine pentni reluarea

procesului intre unii cetatcni din Bistrita. 2671 1449 marlie /4. ('.onventul din C.luj-Mana^tur Iraiiscrie doeumentul din 1449 (nr. 2 670)

^i relateaza ca procesul Intre cetalenii din Bistrila s-a terniinat in favoarea lui Gheor-

,i;he Aurifaber. 2 672 1449 marlie 19. Conventul diii Cluj-Manafjtur transcric inai imiltc documente dintre

1403—1105 cu privire la nios;iile Sebcjel, Sprins; ^i Urasov. 2 673 1449 marlie 30, Buda, Prelatii ?i magnatii Ungariei dau porunca judelui si juratilor

din Sibiu sa intervina pe Ilnija locuitorii orai>ului pentru plata unor datorii. 2 67i 1449 aprilie 9. liuda. Guveriiatorul loan de Hunedoara da porunca minerilor din

Baia de .Vries sa plateasca urbura lui Simon din .Sibiu. 2 675 1449 mai 2, Laslau. ViceVoievodul Marcu de Herepea comuiiica capitlului din Alba

lulia anianunte despre fixarea liotarelor intre orasul ( luj si conveiitiil din CIuj-Ma-

na^tur. 2 676 1449 mni 7.3. (.omilele Pelni din UrasoV confirma ca a daruit. iKlinioara. lui Nicolae

Thoscha par(ile sale din inosiile Zarnesti si Tohaii. 2 677 1449 mai 22, RWri/fi.Rinold de Rozqony. comilele seeuilor. confirma ca comunele

Dumitra 51 Tlrpiii au riimpSrat de la nobilii din Sinijiorz prediile Follin. Bachna, Czcge

si Thclcews, 2 678 1449 mai 22. Bi.itril(i. Viccvoievodul Marcu dc Herepea confirmfl cii comunelc Uii-

mitra si Tirpiu au prelual de la nobilii din Siniiiorz prediile sus-mentionate. 2 679 1449 mai 26. Conventul din Cluj MiSnaslur confirnia cS sasii din Dumitra ^i Tlrpiu

au preluat din partea nobililor din Siiigiorz ino^iile sus-mentionate. 2 680 1449 iunie 13, Sihiu. C.ele Sapte Scnune fin judecatS In proresul aiirarului larob

din Scbe^i cu monetarul Simon.

XLII

S 681 1449 iunie 13. Sibiti. ( elc $apte Scaune transcriu docunientul din 1448 (nr. 2 649)

privind cearta diiitre brcasla croitorilor 51 cea a lilinarilor din Sibiu. 2 682 14 19 iulie 10, Pesla. Guvcrnatorul loan de Huncdoara cerc bra?ovenil<ii- §tiri despre

miscarile turcilor. 2 683 1449 august 3, Vaslui. Alcxandru. voievodul Moldovci, reinnole^te braijovcnilor

5i locuitorilor diii Jarn Blrsei privilegiilc comerciale. 2 684 1449 august 29. Sihiu. Magistratul din Sibiu vinde capilluiui din Sibiu o casa. S 685 1449 octornbrie I ■'>. Slrigoixiu. Dionisic, arhiepiscop din Strigoniu, da dispozitic paro-

hului din Bra?ov sa perceapii de la preotii capitlului Birsa ajutorul acordat pentru

lntre(increa biscricii-catedrale din Stri.ijoniu. 2 686 1449 octoml>rie 7.i. Slrigoniu. Dionisie, arhiepiscop din Strigoniu, solicitS din partea

preotilor capitlului Birsa a zecea partc a veniturilor lcr anuale pentru intretinerea

bisericii-catedrale din Stri£>oniu.

2 687 1JJ9 oclon-ifirie -7. Capitlul din Alba lulia confirnia documciitul din iT2?, (nr. ;i8)

cu privire la donatia satului Cisnadicara tacuta nianastirii din Cirta. 2 688 1449 noiembrie 12. C.apitlul dln Alba lulia confirina hotSrirea luata in procesut de

hotarnicie intre loan Gereb de Viiuurd si locuitorii din Cristian. 2 689 1449 decembrie (i. Sibiu. ( cle Sapte Scaune transcriu documentul din 1449 (nr. 2 688)

cu referire la hotariria in prccesul de hotrirnicic dintre loan Gereb de Vinpard si lo-

cuitorii din (ristiaii. 2 690 1449 decembrie 9. Judele §i juratii din Brasov si fara Birsei confirnia hotdrnicia

comunei Prejrner.

2 691 1449 decemhrie IS. Urasou. Xolarul public Nicdtaf Ihdscha transcrie documeiitul

din 1449 (nr. 2 690) privind hdtarclc coniunei Prejmer. 2 692 1449 decembrie 17. Pesla. Guvernatorul loan de Hunedoara comunica brasovenilor

intentia de a Incheia pacea cu turcii. 2 693 1449 decemhrie 29, Roma. Cardinalul loan acorda bisericii din Sarcij 0 iiidulpen|a. 2 694 1449 decembrie 29. Bomu. Suplica uiici femei diii Sibiu pentru iertarea pacatelor

in articulo morlis.

2 695 1450 ianuaric 20. Notarui l rbaii Petri confirnia ddcunientul din 1447 (nr. 2 578)

despre drepturile biserice^ti. 2 696 14S0 ianuarie 26. Turda. Vicevoievozii Marcu ^.i Mihait confirma ca locuitorii din

Balcaciu ^i Jidvei pot fi cheniati numai in fala in.stantetor comunale. respectiv in fata

instantelor celor .^apte Scaune.

2 697 1450 februarie 21. Judele si juratii din tJuj atesta vinzarea unei case.

2 698 7450 marlic 21, Koma. Suplica preotului si coniunitatii diii Brasov penlru prelun-

girea indul.uentei acordate bisericii sf. Maria din Braso^ . 2 699 (1450— 1451) inainte de marlie 24. Bogdan, voicvodul Motdovei. solicita interventia

bra^ovenilor pentru nobilii din Lunya. 2 700 1450 martie 25, Roma. Cardinalul Domiiiic acorda tui Simon <ji sotiei dreptul de

a-.si alege un duhovnic. 2 701 1450 marlic 2/i, Alba lulia. Notarul Pavel Pauli Cdiitirnia: capitlul din Alba lulia a

numit procuratorii sai In procesul cu preotul Gheorf^hc din Sebe^. 2 702 1450 martie 30. Conventul din (.luj-Mana.^tur confirma: secuii scaunului Arie?

au protestat impotriva ocuparii unui teritoriu de catre nobilul Dionisie dc Farnas. 2 703 1450 marlie 31, Sighifoora. Primarul si juratii diii SiEhi^oara confirmii ca nobilii

din Vlnatori au vindut locuitcritor din Saschiz ui.elc tcrcnuri ?i o casa. 2 704 1450 aprilie 25, Strigoniu. Dionisie, arhiepiscop din Strieoniu. acorda decanului

capitlului din Braijov diferite drepturi. 2 705 1450 mai 12. Turda. Antoniu, abate din Ctuj-Mana^tur, intcrzice vamesilcr sai sa

molesteze pe coinerciantii din Sibiu. 2 706 1450 mai 12. Sibiu. Notarul public Urban Petri Iranscrie doua docuniente cu pri-

vire la impacarea bisericilor ^i cimitirelor din interiorul capitlului Sibiu.

XLIII

2 707 HoO iunic 2. Judele 51 juratii din Bra^ov confiruia invoiala fiiouta iiitre Nicolae

Tlioscha diri Prejmer .^i ruda sa Siinion. 2 708 1450 ianie -5, Sibia. Cele Saptc Scaune se adrcseaza juralilor din ■Wieiier Xeustadt

cu privire la mo^tenirea ramasa dupa raposatul Si.nisniund Walach, 2 709 1450 iunie 7. Papa Nicolae al V-lea acorda bisericii sf. Maria din Bra^ov o indul-

genta. 2 710 1450 iunie 9. Capillul din Alba lulia transcrie documentul din 1-149 (nr. 2 690)

despre hotarele comunei Prejmer. 2 711 1450 iunic 9. (lapitlul din Alba lulia transcrie documentul din 1450 (nr. 2 707) despre

invoiala facuta intre Micolae Thoscha din Prejmer ^fi ruda sa Siniion. 2 712 1450 iunie 9. Gapitlul din Alba lulia transcrie docuraentul din 1449 (nr. 2 676) des-

pre daruirea unor parti din inosiile Zarne?ti iji Tohan lui Nicolae Thoscha. 2 713 1450 ianic 9. C.apitlul din Alba lulia transcrie docuinentul din 1437 (iir. 2 298) des-

pre Zarne^ti si Tohan. 2714 1450 ialie 3. Buda. Guvernatorul loan de Hunedoara iiitervine pentru ncyustorii

din Sibiu, moleslati de catre Kowachbiro din Alba Regala. 2 715 1450 iulie 4, Bada. Guvernatorul loan de Hunedoara ordona juratilor din Sibiu

sa inapoieze foslului primar Antoniu Trauteiiberser averea confiscata. 2716 \450 iulie 17. Mcdias. Vicevoievozii Marcu si Gheorghe ordona capitlului din Alba

lulia sa participe la punerea inai multnr nobili in posesia unor parti ale mo^iilor Zoltan.

Albe^ti .^i Laslaul Mic. 2 717 1450 aagusl 17, Capitlul din Alba lulia transcrie documentul din 1450 (nr. 2 716) ji

comunica vicevoievoziliir Marcu si Gheorghe efectuarea Ipunerii mai multor nobili in

posesia unor parti ale mosiilor Zoltan. .Vlbe^ti iji Laslaul Mic. 2 718 1450 septcmbrie 27, Pozsonypiispoki. Guvernatorul loan de Huiiedoara ordona bra-

sovenilor plata censului.

2 719 1450 oclomhhe 6, Media^. Judele ^i juratii scaunelor Media? si Seica decid in pro-

cesul Intre Nicolae Zaz i}i judele Simion din Media^. 2 720 1450 octomhrie 30. loan C.sech confirma bra^jovenilor primirea censului. 2 721 1450 noiemhrie 8, .ilba lulia. Prepozitul .\ndrei din .\lba lulia amina procesul iiitre

vaduva lui Nicolae Gerend si preotul din Biertan. 2 722 24-50 decembrie 5, Sibia. C.ele Sipte Scaune decid in proccsul de hotarnicie intrc

comunele C.isnadie ^i Cisnadioara. 2 723 1450 dccembrie 5. Roma. Papa Nicolae al V-lea acorda nobilului Nicolae Pa.!jan ^i

sotiei sale iertarea pacatelor. 2 724 Cca 1450. Testamentul lui Karjie Laurenfiu 91 al sotiei sale. S 725 1451 ianiiarie 7, Roma. Cardinalul Petru acnrda altarului sf. Francisc din biserica

sf. Mihail din Clluj o indulgenta. 2726 1451 ianuaric 19. Roma. Papa Nicolae al V-lea acorda decanului capitlului din Bra-

§ov dreptui de a reconcilia biserici si cimitire. 2 727 1451 marlie 12. Sintimbru. Judecatorii nobilimii din coinitatul Alba confirina cS

nobilii din Veseud au protestat iinpotriva zalogirii unor parti ale mo^iei Slngatin. 2 728 1451 marlie 12, Slankamen. Guvernatorul loan de Hunedoara porunceste iobagilor

din Sprinj,', Dra^ov ^i Sebesel sa recunoasca .pe nobilul loan Gereb ca stapln al lor. 2 729 1451 martie 24. .\ntoniu, abate din Cluj-Manastur. decide In procesul dintre prepo-

zitul .^i capitlul bisericii din .Vlba lulia. 2 730 (1451) aprilie 2. Conventul din C.luj-Manastur confirma ca .\na, fiica lui -Mihai

de Oabica, a renuntat la unele bunuri. 2 731 1451 aprilie 29, Alba lulia. .\lbert, vicar jieneral al bisericii din Alba lulia, aprobS

vinzarea unci vii din Vurpar, care facea parte din dotarea unui altar al bisericii-cate-

drale din .Vlba lulia. 2732 1451 mai 1, Scbcf. Guveriiatorul loan de Iluiiedoara interzice judecatorilor biserice^ti

de a chema pe sa^ii din Transilvania In fata instantelor lor In chestiuni testamentare

care nu privesc biserica.

XLIV

2 7:i:i - 1431 moi l. Schoi. riuveiiintoiul loau flc Muiiecloara coiiuinic3 z31osirca urburllor

clin Baia dc (',ri!> lui Siiiion clin Siljiu.

2 7:Ji ;j.i/ mai 1. Scbef. Guvcrnatorul loan cle Hunedoara transcric documentul din 1443

(nr. 12 457) cu privirc la daruirca juniiitatii din nio^ia Racovita catrc Siniion Magnus.

2 ^:!."; 14.'il mai O. Strigonin. Dionisie. arliiepiseop din Strigoniu, cere din partea comHilor

nionelariei din Sibiu plata veniluiilor euveiiite bisericii din Striiioniu dupa baterea

iiionedelor de argint.

2 7:lfi 14ol mai 9. Scbcs. Guveriiatorul luan ile Huiudoara interzice episcopului ardelean

Matliia sa eheine pe clujeiii iii (a\a instantei sale In chestiuni testanientare laice. 2 7a7 14 Jl mai '■'. Turda. Vicevoievodul Gheorghc de Rycalll da dispozitie convcntului din (luj-.Maiiastur sii participe la punerea celor doi Nicolae de Ocna Sibinlui in posesia

inosiei Idiciu. 2 7:tll ( 1451) mai 11. C.onventul diii (.Inj-Mana^tur coiifirina reluarea proeesului capitlului

din Alba lulia impotriva lui loaii Gereh dc Vingard cu privire la mo.vilc Spriiit;, Uraijov

?! Sebe^el. 2 7:i9 14.il mai 1~. t.onvcntul din (.luj-.MaiiasUir eonfirma: capitlul din Alba lulia a pro-

testat inipotriva ocuparii inosiilor Boiu, Sprini!. Dra^ov f,\ Sebe^el. 2 740 /J.Ji innic 16. Pclermonostora. Guveriuilorul loan de Hunedoara comanda din

partea bra^ovenilor lanci si sayeli. 2 741 14.il ianie 17. Xicolae de Ocna Sibiului si loan Gereb de Viiiijard partieipa la adu-

iiarea secuilor scaunului Mures. 2 742 14.il iiinie -'-'. Roma. Papa Nicolae al V-lea dispuiie incheierea procesului pentru

ocuparea parohiei din Reghin. 2 74;t 14ol ianie 25. Alba hilia. I-^piscopul traiisilvanean Matei porunee^ite unita(ilor din

subordine, sa interzica autoritatilor din cele Sapte si diii eele Doiia Scaune. diii Bistrita

si C.luj a vatama jurisdictia spirituala. 2 7H 1451 iunie -o, Sibiii. C.ele $apte Scaune confirina, ea Nicolae Apa si locuitorii diii

Biertan n-au avut alt difcrend decit grebionatul. S 743 14S1 iiilie --. Sihiu. (.ele ^apte Scaune Iransinit juratilor diii Wiener-Neustadt decla-

ratiile martorilor interogaji In lcgatura cu gradul de rudenie dintre Sigisniund Walach

si fii lui l'eterinann din (^lmpulung, aflati la Sibiu. 2 746 1451 iulie 22, Sibiu. Primarul ^i juratii din Sibiu cer juratilor diii Wiener-Keustadt

predarea averii deeedatului Sigismund Walach fiilor lui Peterinann diii Glmpulung. 2 747 1451 iulie 30, Diidu. Guvernalorul loaii de Hunedoara interzice brasovcnilor sa

iinpiedice pe preoti sa alcatuiasca teslainente. 2 748 1451 iiilie 31, Buda. Dionisie, arhiepiscop din Strigoniu, interzice bra^ovenilor ames-

tecul in treburile biserice^ti ^i in special In chestiuni testamentare. 2 749 1451 aiigust 29. linga celatea Zcntltkfiral. loaii dc Rozgony. voievodul Transilvaniei.

ordona capitlului diii Alba lulia sa participe la punerea guvernatorului loan de Hune-

doara in posesia unor parti ale mosiilor Balcaciu si .Jidvei. 2730 1451 octombrie 16. Gonventul diii ( luj-Manastur arata ca delegatii comunclor Du-

mitra ?! Tirpiu au predat nobililor din Singcorz rcstul sunici cu care au cumparat

mosiile Tigau. Bocltonija, Fatlta ^i Theivkes. 2 731 1451 octombrie 17. Vicevoievodul ardelean Gheorghe Rycalf arata ca delegatii co-

niunclor Duniitra s' Tirpiu au predat nobililor diii Singcorz restul suniei pentru care

au cuinparat ino^iile sus-mentinnate. 2 752 1451 oclombrie 18, Turda. Gheorghe, vicevoievodul Transilvaniei, solicita conventul

din Gluj-M3nastur sa participe la punerea coniunelor Dumitra §i Tirpiu tn posesia mo-

^iilor sus-mentionate. 2753 1451 noicmbric 2, Gonventul din (.luj-Mana^tur transcrie documentul din 1451 (nr.

2 752) 9i contirma punerea coinunelor Duinitra si Tirpiu in posesia moijiilor sus-men-

tionate. 2 75-4 1451 noiemhrie 5. Gapitlul diii Alba lulia transcrie documentul din 1451 (nr. 2 749) §i confirmapunerealui loan deHunedoara lnposesiauiiorpartialemo?iilorBalcaciu?lJidVei.

XLV

2 755 140 1 noicmbrie S. Visk. Guveriiatorul loari de Hunedoara iiivita pe brasoveni sS

piateasca censul. 2 75S 1451 noiembrie 22. TirnSveni. Gheorghe, vicevoievodul Transilvaniei, solicita din

partea CDnventului diii C.luj-Mana^tur participarea la hotarnicia ino^jiilor Tigau, Boclionya,

Fallw si Tliewkcs. 2757 1451 decembric 6. C.onvetitul din C.luj-Mana^tur traiiscrie docuiiientul din 1451 (nr.

2 756) si atesta hotarnicia inoijiilor sus-mentionate. 2 758 1451 decembric 8, Hunedoara. Francisc Literatus, castelanul cetatii Hunedoara, roagi

pe bra^oveni sa predea deleualului s5u censul scadent. 27759 1451 deccmhrir 10. Cipitlul din Alba lulia transcrie docuinentul din 1450 (nr. 2 719)

cu privire la procesul dintre Micolae Zaz ?! judele Siinion din Media^. 2 7S0 1451 decembrie 15. Brnsov. Martin. arhidiacon al Hunedoarei, confirma bra^ovenilor

primirea censului. 2 761 H51 decembrie 28. Bra^oi). lacob. episcop titular al Vidinului, acordS unui altar

din biserica sf. Maria din Bra^jov o indul^'eiita. 2 762 1452 ianuarie 4. Bada. Guvernatorul loan de Hunedoara traiiscrie si confirma co.

munelor Dumitra si Tirpiu unele documente cu privire la procesul lor cu nobilii din

Sliigeorz pentru mosiile T'gau, Bochonya, Fatha ■ji Tewlces. 2 763 1452 iannarie IS. Hunedoara. C.astelaiiul ceta^ii Hunedoara confirma bra?ovenilor

prirairea censului pe anul 1451. 2 764 14 52 ianuarie 26. Turda. VMcevoievozii transilvaneni Marcu si Mihai confirraS dreptul

comunelor .Jidvei ^i Balcaciu de a avea ca instanta de apel forul judiciar al celor ^apte

Scaune. 2 765 inainlea aniilui 1451 februarie 6. Vladislav, voievodul farii Romane^ti. li asigurS

pe bra^oveni ca se va jine de invoiala incheiatS. 2 766 Inainlea annlui 1452 fehrnarie 6. Vladislav. voievodul farii Roni4ne.'>ti, intervine

la juratii Brajovului pentru exportul unor scuturi cumparate. 2 767 —1452 februarie 6, Buda. Guvernatorul loan dc Hunedoara comunica bra^ovenilor

incheierea unei paci de trei ani cu turcii. 2 768 1452 februarie 7. Buda. Guvernatorul loan de Hunedoara ordoiia uniiurilor ?i

sasilor din CIuj sa respecte Invoiala Incheiata. 2 769 1452 martie 30, Zakalospazlhoh. Guvernatorul loan de Hunedoara indica juratilor

din Brajov politica ce trebuie urmata fafS de Jara Romaneasca. 2770 - H52 aprilie 1. Roma. Papa Nicolae al V-lea da din nou dispozitii cu privire la

ocuparea parohiei din Reghin. 2 771 1452 aprilie 24. Slrigoniu. Dioiiisie. arhiepiscop din Strigoniu, confera decanului

capitlului din Sibiu dreptul sa dispuna de mostenirile preotilor decedati fara sa fi lasat

testaniente. 2 772 1452 aprilie 24. .'ilrigonin. Dionisie, arhiepiscop diii Strigoniu, acorda decanului

capitlului din Bra^ov dreptul de primS instanta. 2773 1452 aprilie 24, Slrigoniu. Dionisie, arhiepiscop din Strigoniu, comunica decanului

capitlului din Sibiu iji parohului Sibiului s3 arunce iiiterdictul asupra judelui ^i juratilor

din Brasov, daca se vor mai amesteca In chestiuni testamentare. 2 774 1452 aprilie 24, Slrigoniu. Dionisie, arhiepiscop din Strigoniu, acorda decanului

capitlului de la Sibiu dreptnl de prima instantS. 2775 7452 aprilie 30, Bacs. C.anonicul .\ndrei din BAcs transcrie documentul din 1451

(iir. 2 759) si intervinc ca juzii celor Doua Scaunc sa execute sentinta pronuntati Impo-

triva nobilului Nicolac Zas. 2 776 7452 mai 20. Capitlul bisericii ^Chasinensis" confirma schimbul de mojii intervenit

Intre Nicolae de Ocna Sibiului ^i Gheorghe de Daia. 2 777 7452 lunie 10. Capitlul din .\lba lulia confirm3 vlnzarea unor p3rti ale mosiilor

Crihalma ^i Galati. 2 778 7452 iunie 27. Capitlul din .\;ba lulia confirmS pentru locuitorii din Brasov docu-

mentul regelui Sigismund din 1419 (nr. 1 858).

XLVI

2779 - 1/5-' iunic -'7. Capitlul din Alha lulin Cdiifiruui brasoveiiilor docunieiitul regelui Sigisiuund din 1419 (nr. 1 863).

2780 14oJ iunie 27. (".apitlul diii Allia lulia confirnia lira^ovenilor docuuicntiil rct;clui Sisisinund diu 1427 (nr. 2 01!!).

2 781 H6:' iutic 1. Sibiu. Cele Sapte Scaune confirmil documentul din 1411 (nr. 1659)

cu privire la unele locuri de mori In litif!iu pe terltoriul comunei Ro^ia. 2 782 IJ5S iulic -. Sibiu. C.elc Sapto Scaunc interzic breslei manu,sarilor si a pungarilor

diii Sibiu coinertul cu piei. 2 783 liSJ iulie 3. Ciian. Malci. episcop al Transilvaniei. acorda preotilor capitlurilor

Bistrita si Kiralia dreptul sa dispuii5 testamentar asupra averii lor. 2 784 74.51' iulie 3, Curciu. Gheorghe Rycalf, vicevoievod al Transilvaniei, solicita conven-

tnl din ( luj-Mana^ytur sa participe la puiicrea lui GheorBhe de Totoiu in posesia diferl-

tclor iuo.sii dc pe Tirnavc, Scca^ ^i .Muro^;. 2785 iJ5-' iulie IS. Trcniin. Guvernalorul loaii de Hunedoara interzice castelanilor din

Bran sa perceapa de la luiiuslorii roiniini vani3 nedreapta. 2 786 14 -yj iulie 18. Treniin. Guvernatorul loan de Hunedoara interzice celor Sapte Scaune

sfl Inipiedice pe neuustorii din Bra^ov la vliizarea marfurilor cu amSnuntul. 2 787 IdoS iulie 18. Trendin. Guvernatorul loan de Hunedoara ordona lui Nicolae de Ocna

Sibiului. viceguveriiator al Transilvaniei. sS ocrotcasca pe nc.austrTii diii Bra!>ov !ni-

potriva celor Sapte si cclor Doua Scaunc. 2 788 1452 iulic 18, Trendin. Guvcrnatorul loan dc Huncdoara interzice judelui ?i jura-

(ilor diii C.incul sa impicdicc pc ncgustorii din Brasov la cumpararea ?! vinzarea unor

niJSrfuri cu amanuntul. 2 789 14-^2 iulie IS. Treniin. Guvernatorul loau de Huncdoara interzice judelui si jura-

tiior din Sighiijoara sa Impiedicc pe lui^uslorii din Brafjov la cumpararea fji vlnzarea

unor mSrfuri cu amanuntul. 2 790 1452 iulie 18, Treniin. Guveriiatorul loan de Huncdoara interzice judelui $i jura-

tilor celor Doua Scaune. Media^ si Seica, sa Impiodice pe lu^ustorii din Brasov la cum-

pararea §i vlnzarea unor mSrfuri cu amanuntul. 2 791 1452 iulie 18, Treniin. Guvernatorul loan de Huncdoara ordoriii Uii Ghcorghe Ry-

calf. vicevoievod al Transilvanici. sS ocrotcascS pe nfuuslorii din Braijov impotriva

celor Saptc si celor Doua Scauiic. 2 792 1452 iulie 18. Treniin. Guvernatorul loan de Huncdoara ordona universitatii nobi-

lilor din Transilvania sa ocroteasca pe ncguslorii din Bra^ov impotriva celor §apte'

^i celor Doua Scaune. 2 793 1452 augusl 12, Vaslui. Alexandru. voicvodul Moldovei, relnnoic^te bra^ovenilor

privilegiile comerciale. 2 794 1452 seplembric 17. Buda. Guvcrnatorul loan dc Hunedoara conninicS bra^ovcnilor

ca linparatul Frederic a eliberat pc rcgelc l.adislau al Ungariei. 2 79S 74.52 seplembrie 24, Tirgovi^le. Vladislav, voievodul farii Roniaiie?ti, cere bra$o-

venilor extradarea unui anume Chernik. 2 796 Cca 1452 seplembrie 24. Vladislav, voievod al T^rii Roniane^ti, se adreseaza bra?o-

venilor ^i lui Tej diii Ri^nov In privinta oilor rapite. 2 797 74.52 oclombrie 24, Osi. Guvernatorul loan de Hunedoara comunica bra$oveiiilor

introducerea uiiei monede noi. 2 798 74.5-' oclombric 31. Roma. Papa Nicolac al V-lca ordona episcopului din Oradea ^i

aitora, sa decida tn procesul pentru ocuparea parohiei din Reghin. 2 799 74.52 noiembric 11, Lechin(a. Notarul public Luca Weiz din Teaca confirnia depozi-

tiile de martori privind un furt din biscrica din Lechinta. 2 800 74.52 noiembrie 18. loan Chech confirma bra^ovcnilor primirea censului. 2 801 74-52 decembrie 4, Turda. Gheorghe ^i Bronislau, vicevoievozi ai Transilvaniei. con-

firma hotSrnicia Intrc comuna Dipsa $i nobilii din Galati. 2 802 74-52 decembric -5. Vicevoievozii ardeleni Gheorghc si Bronislau solicita capitlului

din Alba lulia sa participe la punerea lui Baltazar de Slngatin si a altora In posesia

tno^iei Noul RomAnesc.

XLVII

2 803 2452 decrinbrie 17. Conventul diii Cluj-Maiiastur transcrie documeiitul din 1449

(iir. 2 677) despre iiivoiala dintre comunele DumiLra fi Tlrpiu iji iiobilii de Stngeorz cu

privire la unele predii.

2 804 1453 ianuarie IS, Curciii. Vicevoievozii ardeleiii Gheoriihe si Bronislau solicita capit-

lului din Alba lulia sa elibereze din nou lui Nicolae Thoscha si Siinon Sartor un docuinent

despre ino$iile Zarne^ti 51 Tohan. 2 805 1453 ianuarie 16, Strigonia. Dionisie, arhiepiscop din Striiioniu, nume.^te reprezen-

tantii sai in procesul dintre primparohul sibian, Antoniu, ^i un alt cleric din Sibiu. 2 806 1453 ianuarie 23, Prcssburg. Ladislau, regele Ungariei, confirina doua docuniente

despre drepturile ?! libertatile locuitorilor din CIuj. 2 807 1453 ianuarie 25, Pressburg. Ladislau, regele Ungariei, interzice tuturor detinato-

rilor de vani din tara sa vainuiasca pe comerciantii din Cluj. 2 808 1453 ianuarie 28. Pressburg. Rafael, arhiepiscop din Kalocsa ^i BAcs, ordona unor

clerici ardeleni sa cerceteze din iiou procesul dintre Xicolae Zaz si juzii 51 juratii celor

Uoua Scaune. 2 809 1453 iamiarie 29. Presshurg. Ladislau. regele Ungariei, recunoa^te prin juramlnt

hotSrlrile dietei ungare. 2 810 1453 ianuarie 30, Presshurg. I^adislau. rci^ele Ungariei, coiifera lui loan de Hune-

doara perpetuu comitatul Bistritei. 2 811 1453 februarie I, Pressburg. Ladislau, regele Ungariei, asigurS cele Doua Scaune

de r53 1 1 )i;terea drepturilor si libe.rtSt''"'' lor- 2 812 1453 februarie 1. Pre.sshnrg. I.adislau, regele Ungariei. acorda coinunelor Balcaciu

$i Jidvei dreptul la judecatS penala. 2 813 1453 febraarie 1, Pressbnrg. Ladislau, regele Ungariei. ordona camarariior din Ocna

Sibiului sa nu tulbure cele Sapte Scaune tn dreptul lor la sarea mSrunta. 2 814 1453 februarie 1, Presshnrg. Ladislau, regele Ungariei, interzice tuturor vamejilor

din Ungaria sa vamuiasca pe comerciantii din cele $apte Scaune. 2 815 1453 febrnarie 1, Pressburg. Ladislau, regele Ungariei, solicita conventului din Cluj-

Mana-itar sa participe la ounerea nobililor Gereb de Viiigard tii posesia inosiilor Nade?

!ji Laslau. 2 81B 1453 fehrnarie 1, Pressbnrg. Lndislau, regele Ungariei, acorda lui loan de Hunedoara

o stem3 noua. 2 817 1453 februarie 2, Pressburg. Ladislau, regele Ungariei. ordonS cam5rarilor din Sic

si Dej sa admita sa^ilor diii nrasul si scaunul Sighi^oara comertul cu sarea adusa din

scaunele secuieijti. 2 818 1453 fehrnarie 3, Pressbnrg. Ladislau, regele Ungariei, daruie^te sa^ilnr din cele

SiptejScaune casteIeIeT31maciu, Cetatea Lotrului^iTurnu Ro^u cu inoijiileapartinatoare. 2 819 1453 februarie 3, Presshnrg. Ladislau, regele Ungariei, promite sa^ilor din cele $apte

Scaune ca le va confirma vechile privilegii. 2 820 1453 febrnarie 5, Pressbnrg. Ladislau, regele Ungariei, intervine la priniarul ^i juratii

din Sibiu pentru plata datoriei catre lodoc de Kussow. 2 821 1453 februarie S, Presshurg. Ladislau, regele Ungariei, confirma unele documente

anterioare cu privire la conventia comercialS dintre bra^oveni !ji cele Sapte Scaune. 2 822 1453 februarie 6, Presiburg. Ladislau, regele Ungariei, solicitS conventului din CIuj-

Mana^tur sS participe la punerea lui Desideriu dc Losoncz In posesia mosiilor MSghe-

rus, Hetiur, Boiu :ji Zoltaii. 2 823 1453 fehruarie 10. Bierlan. Preotii Cristian din Richis si altii cite.iza pe sibianu-

Xicolae Zas in fata instantei lor. 2 824 1453 februarie 14, Sibiu. Notarul public Urban Petri transcrie documentele din 1453

(nr. 2 823) si I lo."? (nr. 2 808) privind iirocesul tntre .Nicolae Zas ^i scaunele Media$ ?i

$eica. 2 825 1453 februarie 23. ConvenUil din (Juj-MSna^tur transcrie documentul din 1452

(nr. 2 768) cu privire la Invoiala inoheiatS tntre ungurii $i sa$ii din Cluj.

XLVIII

2 826 14 '>3 febniarie -^. Vterin. I.adislau, reiicle l"n,sarici. coufirnia cS Spitalul sf. Duh

diii Oradca a protestat iiiipotriva oouparii niosiilor Zoltan, Albe$ti. Magherus etc. de

catrc NMcolac dc Ocna Sibiului 5i altii, 2 827 1463 fehniarie 33. Capitlul din Alba lulia iranscrie niai niulte documente cu privire

la mosiilc Ziirneijti ji Tolian, S 828 14!>3 feltnwrie 24. Vieiui. l.adislau. rcgclc Ungarici. interzice tuturor judecatorilor

din Ljii.Saria' si Transilvania sa judece pe sa^ii din SibiuJ s' din cele $apte Scaune. 2 829 - 1453 marlie 2. Yiena. l.adislau, regclc Ungariei. ordonS capitlului din Alba lulia

sii participe la puiierea sa?ilor din cele §aptc Scaune Jn posesia domeniului Talmaciu. 2 830 14S3 marlie 7. C.onventul din CIuj-MSnastur confirma: capitlul din Alba lulia a pro-

testat impotriva daruirii inosiilor Sebcscl. Sprinj; ^ii Drasov lui loan de Hunedoara 51

loan Gcreb de Viiigard. S 831 1JS3 marlie 11. Yieiw. Ladislau. regele Ungariei. acorda sasilor celor Sapte Scaune

^i orajului Sibiu dreptul dc a pune sigiliu cu ceara ro^ie. S 832 14o3 marlie 13, Viena. I.adislau. regele Ungariei, asigura pe sa^ii din cele Sapte ?i

din cele Ooua Scaune. din Jara Blrsei. din Cluj si din Yint ca le va respecta privilegiile. 2 833 14S3 marlie 24. Roma. Papa Nicolae al V-lca acorda preotului din Bndacul de Jos

icrtarea pacatclor. S 834 Dupa 1453 muTlie 29. Aiiid. Secrctarul lui loan dc Hunedoara solicita judelui si jura-

tilor diii Bistrita plata unci sume scadente. 2 835 1453 aprilie 3. Viena. I.adislau. re.uele Ungariei. da dispozitie capitlului din Alba

lulia sa participe la punerea lui loari de Hunedoara in posesia diferitelor ino^^ii din comi-

tatele (.ojociia si Dabica. 2 836 1453 aprilic 3, Viena. Ladislau, regele Ungariei, da dispozitie capitlului din Alba lu-

liasa participelapunerea lui loan deHuiiedoara ii; posesia tia^nlu) si districtului Bistrita. 2 837 145 3 aprilie 3. Viena. Ladislau. regele Ungariei. d5 dispozHie capitlului din Alba

lulia sa parlicipe la punerea lui loan de Hunedoara in posesia cetatilor Giu-ghiu ?i Deva

^i a posesiunilor apar(inatoare. 2 838 1453 aprilie 11, Tirgovi^le. Vladislav, voievodul "Jarii Romaiie^ti, cerc bra^ovenilor

sa aprovizioneze discret cetatea (^hilia cu armament. 2 839 1453 aprilie 20, Alba lulia. Matei, episcopul Transilvaniei, confirma Invoiala inche-

iata intre prcotul Grigore diii Cluj ^i comunitatea ungurilor din ulita sf. Petru, 2 840 1453 aprilie 20. Conventul din Cluj-Manaijtur confirma protestul capitlului din Alba

lulia impotriva punerii lui loaii Gercb de Vinaard in poscsia mosiilor Spriiig. Dra§ov

si Sebe^el, 2 841 1453 aprilic 21. Conventul din (.luj-Mana^tur transcrie docunientul din 1453 (nr.

2 815) ji confirina ca loan Gereb dc Vingard a fost pus in posesia mo^iilor Nadei> ^i Las-

laul Mic. 2 842 1453 mai 11. Capitlul din Alba lulia transcrie documcntul din 1453 (nr. 2 829)

i>i confirma ca celc Sapte Scaune au fost puse in poscsia domeniului Talmaciu. 2 843 1453 mai 23. Gildu. Matei. episcopul Transilvaniei. acorda preotilor din capitluiile

Bistrita .^i Kiralia dreptul sa dispuna. pe un tinip limitat. testamentar. de averea lor. 2 844 1453 niai 27, Sebc^. Capitanul general loan de Hunedoara acorda bisericii din Fel-

dioara veniturile regale ale unei mori. 2 845 1453 mai 31. Sibiu, Cele Sapte Scauiie confirnia invoiala incheiala Intre comunele

Ocna Sibului ?i Sliinnic cu privire la un teren folosit de locuitorii din Slimnic, 2 846 1453 mai 31, Sibiu, Cele §apte Scaune resping jntlmpinarea lui lodoc dc Kussow

in procesul lui impotriva unor cetateni din Sibiu, 2 847 1453 iunie 4, Sibiu, Primarul si juratii din Sibiu comunica juratilor din Viena rezul-

tatul unei anchete. 2 848 1453 ianie 4, Viena. Ladislau, regele Ungariei, da porunca sa^ilor din Transilvania

sa se prezinte cu trupele lor la Casovia. 2 849 1453 iunie 5, Viena. Ladislau. regele Ungariei, confirma documentele din 1428 (nr.

2 053) 5i 1450 (nr. 2 722) despre hotarnicia intre CisnSdie ^i Cisnadioara.

XLTX

2 860 14ii iunie 6, Viena. Ladislau, regele Ungariei, confiiiTia tlocunientul din 1372 (nr.

996) despre hotarnicia Intre Sibiu ?i Cisnadie. 2 851 1453 ianie 12, Vicna. Ladislau. regele Ungariei, confirnia dotuniciitnl din 1 lUi (nr.

1 872) despre scutirea de v5mi a sa^ilor din cele Sapte Scaune. 2 852 1453 iunie 12, Viena. Ladislau, regele Ungariei, confirma docunicntul din 1415 (iw.

1 760) despre scutirea sa§ilor celor Sapte Scaune de vaina din Magyar-Ovar, M6or si

Pazon. 2 853 1453 ianie 13. Vinl. (^apitanul general loan de Huncdoara intcrvine in favoarea

lui Siinon. 2 854 1453 iunie 20, Viena. Ladislau, regele Ungariei, confinna pe iiobilii din Do$tat In

proprietatea mo^iei Do?tat. 2 855 1453 ianie 23, Turda. loan de Hunedoara, comite perpetuu al Bistritei. ordona ju-

delui ^i juratilor din Bra^ov sa se prezinte in fata lui pentru clarificarea diferendelor

lor cu clerul Jarii Birsei. 2 856 1453 iiinie 23. Turda. C.apitaiiul general loan de Hunedoara interzice bra^ovenilor

sa Impiedlce pe decaiiul capitlului Braijov si pe ceilalti preoti sa-I viziteze. 2 857 1453 iunie 28, Clnj. Capitanul general loan dc Hunedoara !l apara pe Nicolae Thoscha

de excesele castelanilor diii Bran. 2 858 1453 iunie 30, Cluj. loan de Hunedoara ordonS lui P.enold dc Hozgony sa apere

biserica din Feldioara In dreptul ei asupra unei mori noi. 2 859 14.53 iulie 1, Cluj. Capitanul general loan de Hunedoara interzice castelanilor din

Bran sa vamuiasca pe locuitorii din Jara Blrsei care fac coinert la Braijov. 2 860 1453 iulie 2, Tirgu Mure.^. Gheorghe Rycalf, vicevoievod al Transilvaniei,confirma

ca a retrocedat lui Petru Greb din Bra^ov mo§iile Satu Nou ^i Hopsifen. 2 861 1453 iulie 8, Viena. Ladislau, regele Ungariei, ordona juzilor ^i juratilor din Sibiu

sa judece din nou procesul intre lodoc de Kussow ^i primarul Sibiului Oswald. 2 862 1453 iulie 13. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul din 1453 (nr. 2 837),

comunictnd ea loan de Hunedoara a fost pus in posesia cetatii Gurghiu si a mo^iilor

apartinatoare. 2 863 1453 iulie 14, Bislrita. (.apitanul general loan de Huncdoara porunce^te judclui

§i juratilor din Bra^ov sa aplaneze cearta dintre niagistratul ora^ului !>i clerul capitlului

Bra^ov. 2 864 Dapa 1453 iulie 14. Adnotarile unui iiecunoscut privind intervcntia lui loan de

Hunedoara In favoarea clerului din fara Blrsci. 2 865 1453 iuUe 20. Capitlul din Alba lulia transcrie docuinenlul din 1453 (nr. 2 836) ?i

confirma c5 loan de Hunedoara a fost pus in posesia ora?ului Bistrita si a comunelor

apartinStoare. 2 866 1453 iulie 21. Bislrita. Capitanul general loan de Hunedoara confirma donatia

mo^iilor Zarne^ti ?i Tohan catre confraternitatea bisericii sf. Maria din Bra^ov. 2 867 1453 iulie 22, Bistrita. loan de Hunedoara. comite perpetuu al Bistritei. atestS

drepturile ^i Indatoririle locuitorilor din Bistrita. 2 868 1453 iulie 25, Cluj. loan de Hunedoara. comite perpetuu al Bistritei $i capitan

general, interzice perceptorilor sai sa ridice quinquagesima oilor de la iobagii capitlului

din Alba lulia. 2 869 1453 august 6. Episcopul Sainile informeaza pe primarul Sibiului, Oswald, despre

cucerirea Constantinopolului de catre turci. 2 870 1453 aagust 7, Roma. SuplicS pentru ca executarea ordinului de a muta biserica-

catedrala din Milcov la Bra^jov sS f ie Incredintata episcopului din Oradea sau din Alba lulia. 2 871 1453 august 11, Roma. Papa Nicolae al V-lea poruncc^te arhiepiscopului din Stri-

goniu s3 decidS In cearta pentru ocuparea parohiei din Reghin. 2 872 1453 august 15, Dej. loan dc Hunedoara comunica camararilor diii toata tara

pretul s3rii fixat cclor ce transportau sare din Dej. 2 873 1453 angusl 20. capitanul ijencral loan de Hunedoara Inliireijle pc Adani din ^ercaia

In posesia inotjiei ^ercaia.

L

2 874 1453 augusl -J, Media^. Notarul public Petru diii Axeiiti' Scver trariscrio diferite

documente cu privire la procesul liitrc Nicolac Zas si uiiii locuitori <lin Media?. 2 875 1453 augnsl :iS. Glieorf^he Rycalph, viccvoievod al Traiisilvaiiiei, alribuie lui Nicolac

Thoscha diii Prejmer parti ale inosiilor Zariiesti ^i Tohaii. 2 876 1453 aagast 31, Bislrila. loaii dc Hunedoara, comite pcrpetiui al liistritei. uneste

comunele Dumitrita 5;i Ha,i!la. 2 877 1453 seplembric 1, /?oia/i. Gheorghe Rykalff, vicevoievod al Transilvanici.porunce^te

capitlnlui din Alba lulia sa participc la punerea lui Petru Greb din Brajsov iii posesia

inosiilor Satu Nou si Coinlos. 2 878 145 3 seplembrie S, Pressbiirg. l.adislau. re.i,'ele Ungariei, luinieste pe preotul diii

Cluj in postul de capelan al sau personal. 2 879 1453 scptembrie 17, Alba lulia. Matei. episcopul Transilvaniei, acorda decanului

capitlului din Bistrita iinputernicirca sa constrinija pe preoUi capithilui din Kiralia la

recunoajterea dcpendeiitei lor fata de capitlul din Bistrita. 2 880 1453 seplembrie 20, Roma. Papa Nicolae al V-lea porunce^te arbiepiscopului din

Strigoniu ji altora sa coiifirme sentinta decaiuilui diii Sibiu in procesul pentru ocuparea

parohiei diii Resjhin. 2 881 1453 septembric 22. lioma. Papa Nicolae al V-lca comunica arhlepiscopului din

Striijoiiiu revocarea dispozitiilor sale cu privire la reiiifiin(arca episcopatului Milcov cu

sediul la Bra^ov. 2 882 145 3 seplembrie 24, Lipova. C.apitanulgeneral loan de Hunedoara comnnica sibienilor

Incheierea pacii cu voievodul Tarii Homanc^jti. 2 883 Dapd 1453 septembrie 24. Circulara a celor Sapte Scaunc pcntru o solie in Jara

Homaneasca. 2 884 1453 septembrie 24. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul din 145.3 (nr. 2 877)

5i confirma punerea lui Petru Greb din Bra^ov In posesia nio$iiIor Satu Nou ^i Comlo?. 2 885 1453 septembrie 30, Roma. Papa Nicolae al V-Iea cheama toata creijtinatatea la o

cruciada impotriva turcilor. 2 886 1453 octombrie 2, Media^. Cristian, preot din Richis. ji Gheorghe, preot din Sebe?»

citeaza pe Nicolae Zas in fafa instantei lor. 2 887 i453 odomftrie iO. Judele, juratiii^icomunitatea dinDej atestacumpfirarea unei case. 2 888 1453 octombrie 16, Turda. Vicevoievozii Gheorghe §i Bronislau ordona conventului

din CIuj-M5na5tur sa participe la punerea capitlului din Alba lulia iii posesia mo^iilor

Boiu. Spring, Dra^ov, Sasciori, Cacova ^i Sebe^el. 2 889 1453 oclombrie 30. Conventul din Cluj-M3na$tur transcrie documentul din 1453

(nr. 2 888) ^i confirin3 ca nobilii de Vingard ^i de Lo.soncz au protestat impotriva punerii

capitlului din Alba lulia in posesia mo^iilor sus-mentionate. 2 890 1453 noiembrie 16. Conventul din Cluj-Mana^tur transcric documentul din 1453

(nr. 2 822) ^i confirma puncrea lui Desideriu de I.osoncz in poscsia moijiilor Magheru?

Hetiur, Boiu !yi Zoltan.

2 891 1453 noiembrie 20, Praga. Ladislau, regele Ungariei, ordonii celor $apte Scaune ^i

orajului Sibiu sS predea censul sf. Martin lui loan de Hunedoara. 2 892 1453 decembrie 26, Praga. Ladislau, regele Ungariei, confirma sibienilor primirea

jtirilor despre turci. 2 893 145,3 decembrie 27. Capitlul din Alba lulia transcrie docunientele din 1280 (nr. 197)

^i 1329 (nr. 472) despre vlnzarea unor parfi de mori la Prostea. 2 894 1454 ianuarie S, Sibiu. Notarul public Antoniu Korpner transcrie docunientul din

1335 (nr. 688) cu privire la manastirea Cirta. 2 895 1454 ianuarie 12, Roma. Papa Nicolae al V-lea intervinc In procesul dintre Ladislau

arhidiacon al bisericii transilvanene, ^i parohul din Drau^eni cu privire la dreptul de

zeciuire. 2 896 1454 ianuarie 31. Cetatea de Baltd. Gheorghe ^i Bronislau, vicevoievozi ai Transil-

vaniei, dau dispozi(ie capitlului din Alba lulia sa participe la punerea lui Stefan din

Do^tat iji Gheorghe din Dupu^ul In posesia mo^iilor Oihalma ^i Galati.

LI

2 897 1454 fcbniarie 3, Brasov. loaii Orszag ^i Eiiieric din Hedcrvar, coniitii secuilor,

ordoiia castelanilor ^i perceptorilor lor sa ini stlnjeneasca pe parohul din Fcldioara In

luarea veniturilor de la moara noua. 2 898— 1454 februarie 3, Brn?op. loan Orszai,'. comitele secuilor. inipaca pc Nicolae Tlioscha

din Prcjmer ^l Siiiion Sartor din Pecs in proccsul lor refcritor la n.c^iile Zariie^ti ^i

Tohan . 2 899 1454 febniarie '24. Siftm. (^apitlul dlii Sibiu transcrie docunieiitul din 1346 (nr. 616)

§i mic^oreaza darile locuitorilor din Slimnic catrc biscrica din Ocna Sibiului pentru un

tcrcn folosit. 2 900 1454 marlie 6, Slrigoiiiii. Dionisie, arhiepiscop din Stri.aoniu. perniitc parohului

loaii diii Bra^ov sa frccventcze o universitate. 2 901 1454 marlie 17, Vicna. Preotul loan Rudel din Bra^ov, delegat al bra^ovenilor,

relateaza magistratului iioutati politice din Viena. 2 902 1454 injurallui 25 marlic, Slrigoniii. Dionisie. arhiepiscop diii Strigoniu. reconianda

decanului $i preotilor capitlului din Brasov ordinul sf. Duh din Feldioara. 2 903 1454 martie 31. Bazna. Xotarul public Martin din Biertan atesta decizia datd

Intr-uii proces Intre biserica din Biertan s;i doi locuitori. 2 904 1454 aprilie 13, Praga. Ladislau, regele Ungarlei, ordona castelanilor diii Bran ^i

Piatra (Iraiului sa vamuiasca pe comerciantii din Brasov dupa vechiul obicei. 2 905 7454 aprilie 13, Praga. Ladislau, regele Ungariei, da porunca lui loaii de Huiiedoara

sa sprijine fortiticarea Sibiului. S 906 1454 aprilie 13, Praga. I.adislau, regele Ungariei. confirnia donatia lui loan de

Hunedoara facuta bisericiiparohialc diii Feldioara. 2 907 7454 aprilie 13. Praga. I.adislau, regele Ungariei, porunccijte locuitorilor din Ghim-

bav, Slnpetru. Bod si Harman sa ajute la fortificarea .^i apararca Brasovului. 2 908 1454 aprilic 13. Praga. I.adislau. regelc Uiigariei, confirma documenlul din 1447

(nr. 2 616) cu privire la donatia mo<iiilor Zarnesti si Tohan confraternita(ii bisericii sf.

.Maria din Bra^ov. 2 909 1454 aprilie 22. Ladislau. regele Ungariei. da porunca judelui $i juratilor din Bra$ov

sa primeasca pe reprezcntaiitii lui In ora?. 2 910 7454 aprilie 30. Tirnavia. loaii de Hunedoara da porunca judelui si juratilor din

Bra^ov sa livreze lui Stoica armament pentru apararea Chiliei. 2 911 1454 mai 15, Sibiu. Oswald. primarul Sibiului. coinunica primarului ^i juratilor din

Viena noutSti despre turci. 2 912 7454 mai 22, Rmi. Preotil din Ru^i ^i Veseud atcsta situatia cu privire la bunurile

rainase de la o nobila. 2 9i:i 7454 mai 27, Capilna. Vicevoievozii ardeleni. Gheorghe ^i Bronislau, confirmft ca

Tilinan diii Teliu si comuna Prcjmcr au cazut de acord cu privire la ridicarea unui

dig. 2 914 7454 mai 29. Bistrila. Judclc si juratii din Bistrita confirnia donatiile facute pentru

dominicanii din Bistrita. 2 915 7454 mai 31. Praga. Ladislau, regele Ungariei, se adreseaza arhiepiscopului din

Strigoniu si palatiiiului Ladislau Gara, ca sa decida in procesul dintre lodoc de Kussow

!ji di)i cctiiteiii diii Sibiu. 2 916 745/ mai 31, Praga. Ladislau, regele Ungariei, someaza pe cet5tenii sibieni Os-wald

5i Mihail din Altina sa sc supuiia in procesul lor cu lodoc de Kussou judccStii arhiepis-

copului Dionisie :>i palatiinilui Ladislau Gara. 2 917 /454 iunic 2, Turd». Vicevoievozii ardeleni Gheorghe ?i Bronislau ccr reprezentantilor

comitatului C.ojocna sa participe la judecarea procesului dintrc guvernatorul din Cluj-

Mana^tur ?! juratii din Cluj cu privire la unele terenuri lii litigiu. 2 918 7454 ii/ni> 7. Curciu. Viccvoievozii ardelcni Gheorghc ?i Bronislau intervin la capi-

tlul din Alba lulia sa participc la puncrea unor nobili In poscsia mosiei Blfijei. 2 919 7454 iunie 12, Micisasa. Judelc iji juratii din Micasasa triniif un proccs local magis-

tratului din Sibiu spre dccidere.

LII

2 920 lJ3t itinie 'S. Curciii. Vicevoicvozii ardcleiii Gheor,yhe si lironislau iiitcrvin la

cipitlul din Alba lulia s3 participe la impacarca lui Nicolae de Ocna Sibiului iji aHii

cu comuna VurpSr. 2 921 145^ iiilie 4. Capitlul din Alba lulia traiiscrie documeiitul diii 145-1 (nr. 2 920) 51

coniuiiica vicevoi< vozilor Gheoriihe si Bronislan: coiuunitatea diii Vurpar a fost citat5

iii (aja inslantei lor. 2 922 1454 iitlie 11. Alba Iiilia. .\Iatei, episcop al Transilvaniei, acorda preotilor din

capitlurile Bistri^a ^i Kiralia dreptul sa dispuiia temporar, prin testament, asupra averilor. 2 923 /n jariil analai 1454 ialie 12 1456 decenibrie 9. Stan ji Craciun, bani diii Tis-

mana, se adreseazS primarului ^i judelui din Sibiu !n privinta unor hoti de cai. 2 924 1454 ialie 12. Tarda. Vicevoicvozii ardeleiii, Gheorghe si Bronislau, confirma ca

iiobilii din Veseud, Buia si coinuiia Vurpar au conveiiit sa sc siipunii sentintci protono-

t;irului irdelean cu privire la o padure In litigiu. 2 92.» 1454 iulie 21, Slimnic. Vicevoievozii ardeleni, Gheorghe ?! Broulslau, confirma

d.)cu'iie:itul din 1 151 li\r. 2 !12l) cu orivire la cearta dintre Nlcolae de Ocna Sibiului .si

coniuna Vurp3r. 2'926 1454 ialie 22, Slimnic. Vicevoievozii ardeleni. Gheorghe ^i Bronislau, amlna hota-

rirea iii procesul dintre nobiliidin Vcseud 5! Buia. respectiv (.alvasar, cu comuna Vurpar. 21927 1454 inlie 22, Sibia. Vicevoievozii ardcleiii, Gheoryhe si Bronislau, solicita capitlul

din .Vlba lulia sa traiiscrie duplicatul unui documeiit diii 1296 refcritor la vinzarea unei

piduri de pe teritoriul Buiei comunei Vurpar. 2 928 1454 ialie 30. Slrignnia. Oionisic, arhiepiscop din Strigoniu, intervine In problema

bunurilor furate din bisericilc scauiielor Nocrich «li ('.iiicul. devastate de turci. 2 929 1454 aiigast 10, Kahin. loaii de Hunedoara relateaza celor Sapte Scaune despre

miscarile turcilor. 2 930 1454 aagasl 28. Capitlul diii .Vlba lulia transcrie unele documente cu privire la

vinzarea unei paduri, apartinind conninei Buia, catre coniuna Vurpar. 2 931 1454 aagasl 29. Capitlul diii .\lba lulia traiiscric documentul din 1454 (nr. 2 924)

cu privire la invoiala Intre uobilii din Veseud $i Buia $1 comuna Vurp3r. 2J9:)2 1454 septembrie S. Siglii^oara. Prlmarul, juzii ^i juratii din Sighijoara someaza pe

judcle ■?! juratii din Biasov sa triinita reprezentantii lor la dieta. 2 93:1 1454 septembrie 15. Feldioara. Gheorghe, decanul capitlului din Bra^ov, confirma

pe clericul Gheorghe Cloiiip. capelan la capela sf. Martin din Bra?ov. 2 934 1454 octombric 2. Sibia. .Notariil public Urban Petri confirma documentul din 1452

(nr. 2 773) cu privire la oerturilc dintrc magistratul diii Brasov ^i capitlu inchestiuni

testamentare. 2 933 1454 oclombrie t. Praga. Ladislau, regele Ungariei, porunce^jte sa^ilor din Transil-

vaiiia su presteze preotilor lor dijma vinului fara nici o scadere. 2 936 1454 octombrie 11, Prnga. Ladislau, regele Ungariei, porunce^te brasovenilor sS

plateasca delegatilor s3icensul curent. 2 937 1454 octombrie 12, Praga. Ladislau, regele Ungariei. porunce^te sa^ilor celor Sapte

Scaune sa plateasca perceptorilor s5i censul curent. S 938 1454 noiembrie 11. Meiitioiiarea unor demnitari sibieni intr-un docuinent, azipierdut 2 939 1454 noiembrie 14. Praga. I.adislau, regele Llngarici, da poruiica sa^iilor sa trimitS

delegatii lor la dieta din Buda. 2 940 1454 noiembrie 77, Bra^ov. Judele iji juratii diii Braijov intervin la voievodul f&Tii

Romdne^ti, Vladislav, pentru eliberarea unui secui. 2 941 1454 noiembrie 20. Vicevoievozii ardeleni, Gheorghe ?i Bronislau, transcriu diferite

documente din procesul lui .Micolae deOcna Sibiului^ialtiicu coniuna Vurpar si confirma

ca locuitorii din Vurpar cer o constatare judecatoreasca a atrocitatilor comise de nobilii

din Buia ^i CalvasSr. S 942 1454 noiembrie 26, Bra^ov. Petru, vi.car general al dominicanilor din Ungaria, cere

ca judecarea cSlugarului loan Scharff. care a comis un adulter, sa fie I9sat9 pe seania

jnrisdictiei clericale.

LIII

2 9-53 1454 noiembrie 28. Koszeg. loan cle Hunedoara porunce^te perceptorilor regali din

Transilvania sa prcdea ora^ului Sibiu o anuniita suma pentru fortificarea ora^ului. 2 944 1454 decembrie 6. Sibiii. Perceptorii reaali, Nicolae, arhidiacon din Cetatea de Balta, 5i Gheortflie Henlicl transcriu docunicntul din 1454 (nr. 2 937) si confirnia primirea

censului. 2 943 1454 decembrie 9, Sibiu. Cele Sapte Scaune atesta dou5 depozi^ii de niartori cu

privire la unele teritorii cumparatc de locuitorii din Pianul de Jos dc la cei din Pianu

de Sus. 2 946 1454 decembrie 12. Sibiu. C.ele Sapte Scaunc achita pc locuitorii din Biertan de

invinuirea de a fi comis un omor. 2 947 1454 decembrie 17. Petenvardein. I.adislau, regele Ungariei, intervine la capitlul din

Alba lulia sa asiste la punerea bra^oveanului Conrad I.apicida in poscsia unor cur^i la

Harman. 2 948 1454 decembrie 19, Peterwardein. Prelatii ^i magnatii Ungarici cer sasilor din cele

Sapte Scaune sa trimita reprezentan(ii lor la dieta. 2 959 1454 decembrie 28. Belgrad. loan de Huncdoara intervine la capitlul din Alba lulia

sa asiste la punerea brasoveanului Conrad Lapicida in posesia jumatatii moijiei Sercaia. 2 93(1 1455 ianuarie 6, Roma. Papa Nicolae al V-lca intervine in favoarea franciscanilor

^i a maicilor clarise. 2 951 1455 ianuarie 12, Tiirda. Vicevoicvozii ardcleni. Gheorghe .'ji Bronislau, cer capitlulul

din Alba lulia saparticipc la cercctarca atrocita(ilor comise dc nobilii din Buia siCalvasSr

tmpotriva sa^ilor din Vurpar. 2 952 1455 ianuarie 18, Bra^ov. Frederic Pyberstain, procuratorul ordinului sf. Duh,

confirma ca Xicolac Thoscha se bucura de prerogativele clericale. 2 953 1455 ianuarie 20, Wroclav. Ladislau, regele llngariei. interzice lui loan Gereb de

Vingard sa impiedece pe sasii din ora.sul ^i scaunul Sebcs In dreptul de proprictate asupra

unor paduri. 2 954 1455 ianuarie 22. Wroclav. Ladislau, regele Ungariei, dS porunca lui loan de Hune-

doara sa sprijine pc sasii celor Sapte Scaunc Impotriva abuzurilor la care sint expu?!

din partca nobililor. 2 955 1455 ianuarie 22, Wrnclav. I.adislau, regelc Ungariei, daruiesfte dominicanilor din

Sighiijoara un imobil. 2 956 1455 ianuarie 25. Conventul din Cluj-Mana^tur confirma: comunitatea din ulita

sf. Petru din Cluj revendica dreptul la nuniirea preotului ei. 2 9.37 1455 ianuarie 31. (^apitlu! din Alba lulia transcrie documentul din 1454 (nr. 2947)

si confirma puiicrr-.i lui Conrail l.apicida in poscsia unor curli iji mosii de pc tcritoriul

Harmanuiui. 2 938 1455 februaric 5. Capitlul din Alba lulia transcrie documentul din 1454 (nr. 2 949)

^i confirma punerea lui Conrad Lapicicla tn posesia juniatatii mo.siei ijercaia. 2 959 1453 februarie 8, Sibiu. Notarii publici Eoban Cleynsmit ^i Urban Petri confirma

hotarirea luata in procesul dintrc comunitatea din Uod si preotul ei. 2 960 1455 februarie 13. Capitlul din Alba luiia transcrie documentul din 1455 (nr. 2 954)

?i comunica vicevoievozilor ca cercetarea atrocitatilor comise de nobilii de Buia iji Cal-

vasar Impotriva sa^ilor din Vurpar a confirmat cele spuse de locuitorii din Vurpar. 2 961 1455 februarie 22. Capitlul din Buda confirma un schimb de mosii incheiat Intre

Andrei I.cpes ^i loan de Huncdoara. 2 962 1455 martie 9. Frederic Pybcrstain. procuratorul ordinului sf. I)uh, se obliga fat3

de judele si juratii din Bra-^jov sa fie discret ^i fidel In toate treburile incredintate lui. 2 963 1455 martie 12, Vicna. Ladislau, rcgelc Ungarici, acorda comnnci Cop^a Marc drcp-

lul la un tirg anual jji un tirg saptanilnal. 2 964 1455 martie 17, Viena. Ladislau, regelc Ungarici, da porunca cclor Doua Scaune

sa clibcrcze o adcvcrinla asupra platii impozitului din anul 14;!8, pcnlru a fi folosita

In procesul dintrc lodoc dc Kussow !ji primarul Oswald din Sibiu. 2 965 1435 marlie 17. Vlena. Ladislau, rc.gelc Un.gariei, intcrzicc tuliiror judecatnrilor

din rcgat sa chcmc pc locnitorii diri Brasov si Tara Birsci 1n f;ita instantci lor.

I.IV

2 !MiC I4oo murlie IS, Viciui. Dioiiisic, arliic|)i.sco|) diii Striyoiiiu. piriiiili' jiidcliii si

junitilor din Bra^ov sa d5rlmc cupcla sf. Lconhard dc pe Tlmp;i. 2 967 1455 aprilie 1, Viena. Ladislau, regele Ungariei, poruncc^tc Sibiului si cclor $aptc

Sciiuiic sa iiimlnczc impozitul pentru razboiul cu turcii oxclusiv Impulcriijcitilor sai. 2 968 14J5 aprilie 7, Hrafnit. I"rcdcric Pybcrstain, procuratorul ordinului sf. Diih, con-

firina ca a scutit pc locuitorii din Keldioara tlc prcstarea unei dari catre spital. 2 969 - 1435 aprilie 27, Vicna. Ladislau, reijclc Ungarici, confirnia uncle documcntc cu

privire la delimitarca drcpturilor clcricalc. 2 970 1455 aprilie 27, Viena. Ladislau. rejiclc Uiigarici, confirma unele documcnte cu

privire la o fundaVie a rcgclui Si.uismund pcutru capela sf. Martin din Hra!>ov. 2 971 1455 aprilie 30. Capitlul din Huda confirnia e:i nobiiiil Ladislau de Zechen a daruit

fiicelor sale diferitc mosii diii Transilvaiiia. 2 972 1455 mai 9, Viena. Dionisie, arhicpiscop din Strigoniu, reaminte^tc decanului si

preotilor din capitlul Bra!>ov hotarirca sinodala cu privire la dcciziilc papalc, care dcvin

jurevalide numai dupa ce vor fi revizuite de arhiepiscopul sau vicarul sau. 2 973 1455 mai 15, Vicnu. Ladishui, regelc Unyarici, intarcstc cizinarilor din Sibiu drcp-

turile 5i obiceiurile lor. 2 974 1455 mai 15. Ronui. Papa Calixt al Ill-lea confiriiia biila din 14.5:i (nr. 2 885) cu

privirc la cruciada impotriva turcilor. 2 975 1455 mai 23, Viena. Ladislau, regclc Ungariei. acordii sasilor diii scaunele Media^

i>i Scica, devastate de turci, o reduccrc a ccnsului. 2 976 1455 iunic 1, Hnma. Papa (.alixt al lll-lea acordii bisericii sf. Maria din Sebe? o

indulgenta. 2 977 1455 iunic 2, Suceaua. Pitru, voievodul Moldovci. rcinnoie.^te bra^^ovcnilor privi-

legiile comerciale. 2 978 1455 tunie 17, Vicna. Ladislau, rcgele Ungariei, poruncc5.te lui Albert. prepozit

din Pics, sa dea o sentinta in procesul dintre nobilii Henning ?! lodoc cu primarul Os-

wald din Sibiu. 2 979 1455 iulie 2, Viena. Ladislau, regcle Ungariei, porunceste sa$ilor din Tara Birsci

5i din Brajov sa eliberezc lui loan Lcmmel, cotnitc din Sibiu, ccnsul anului curent. 2 980 1455 iulie 14, Buda. loan de Hunedoara porunce^te locuitorilor din Bra?ov sa-l

trateze pe magistratul lor cu respectul cuvenit. 2 981 1455 iulie 19. Buda. Ladislau, regele Ungariei. porunceste eapitlului din Alba lulia

sa participe la punerea lui loan de Huncdoara iii posesia jumatjitii nio!>iilor Bdlcaciu si

Jidvei.

2 982 1455 iulie 19, Duda. Ladislau, regelc Ungariei, ordona conventului din f;luj-Mana?-

tur sa participe la punerea lui loan de Hunedoara !>i a fiilor sai in posesia diferitor mo$ii

din comitatele Dabica ^i Turda. 2 983 1455 august 4, Sibiu. Notarul public Urban Petri coniunica prcotuhii tirigoric din

Bod ca procesul fostului preot Xicolae cu coinuna Bod a fost aplanat. 2 984 1455 augusl 10, Viciia. Delegatul bra$ovean loan Reudel In^tiinteaza pe judele $i

juratii din Bra^ov asupra tratativelor sale cu contele de Cilli ^i regele Ladislau. 2 985 1455 august 20, Bislrila. loan de Hunedoara, comite perpetuu al Bistritei, daruie$te

lui Adam, fiul lui lacob, posesiunea .Sercaia. 2 986 1455 august 21. Convcntul diii CIuj-Maiia^tur traiiscrie documentul diii 1455 (nr

2 982) !ji confirmS punerea lui loaii de Hunedoara ^i a fiilor sai In posesia diferitor

mojii din comitatele Dabica :ji Turda. 2 987 1455 augusl 22, Roma. Papa Calixt al Ill-lea confirma documentul din 1455 (nr.

2 950), continlnd dispozitii in favoarea franciscanilor ^i a maicilor clarise. 2 988 1455 seplembrie 25, Ro^ia. loan de Huncdoara interzice sa se impiedice dieptul ca-

inerei din Sibiu de a schiinba aurul ji argintul scos. 2 989— 1455 octombrie 6, Turda. Vicevoievozii ardeleni Gheorghe 51 Bronislau intcrvin

la conventul din Cluj-.Mana!>tur sa participe la cercetarea actelor comise de iobagii diii

Oarda la Lancrlm.

LV

2 990 14SS oclombrlc S, Bra?ov. loan de Huiiedoara daruieste inanastirii sf. Pelru i>i Pavel

a doniinicanilor din Bra^jov 10 marci dc argint din censul orasului. 2 991 14So octomhrie 24, Sighisoara. Primarul ^i juratii din Sii^liisoara cer priniarului ^l

juratilor din Sibiu sa ocrotcasca pe locuitoru! Stefaji Pyeli^rcni diii I'elmer impotriva

impilarilor judelui re.yal din Rupea. 2 992 1455 noiembric 3, Slrigonia. Dlonisie, arliiepiscop din Strigoniu. confirma bulele

papale din 145:) (nr. 2 974) iji din 1453 (nr. 2 885) cu privire la cruciada inipotriva tur-

cilor. 2 993 14SS noiembrie 15, Drasov. loan de Hunedoara asigura pc comerciantii din Jara

Romaneasca, in drumul lor spre IJngaria. ^i pe ncgustorii din Bra^ov, In drunml lor

spre Jara Romancasca, de protec(ia sa. 2 995 1455 noiembrie 15. C.onventul din (.luj-Maiiai>tur transcrie documentul din 1455

(nr. 2 989) ^i comunica rezultatul cercetarilor iii privlnta atrocitafilor coniise la Lan-

crim. 2 995 1455 noiembrie 19. Bra^ov. loan de Hunedoara confirma ca in timpul guvcrnarii

sale a dat porunca locuitorilor din Braijov sa darime cetatea dc sub Timpa. 2 998 145S deccmbrie 10. loan Lemmel, cornite din Sibiu. confirnia judelui iji juratilor din

Bra^ov si Tara Birsei primirea censului. 2 997 14S5 decembrie 16, Tirgii Mures. loan dc Hunedoara porunce?te primarului. judelui

si juratilor celor Sapte Scaune sa inapoieze lui Simon .Magnus jumatatca instrainata

a inoi>iei Racovita. 2 9911 1455 decembrie 23, BisLrila. loan de Hunedoara cere judelui f>i juratilor (lin Brajjov

sa trimita reprezentantii lor la dieta.

2 999 745.5 decembric 2f. Claj. loan de Hunedoara porunce^te camararilor regali din Sic

sa livreze conventului dominicanilor din (.luj aimal o cantitate anumita de sare.

3 000 14SS ianaarie 1. Teiuf. loan de Hunedoara daruie$te lui Mihail Zekel ?i .Stefan de

Hederta, castelanilor cetatii Bistrita, curia sa Beche, situata in Bistrita. 3 001 1456 ianuarie 13. Turda. Gheorghe si Bronislau. vicevoievozi ai Transilvaniei. con-

fir,ma hotarnicia intre Vurpar §i Buia. 3 002 1456 ianuarie 24, Turda. Vicevoicvozii ardeleni Gheorghe ^i Bronislau atesta ho-

tarnicia intre mo^iile Micasasa iji Pro^tea Mica. 3 003 145(1 marlie S. Antoniu, paroh al Sibiului ^i comisar al arliiepiscopului din Strigoniu.

transcric documentele anterioare ale arhiepiscopului din Strigoniu, ale lui ("alixt al Ill-Ica

§i ale lui Nicolae al V-lea despre cruciada impotriva turcilor. 3 004 1456 aprilie 6, Buda. Ladislau, regcle Ingariei. da porunca sajilor din Traiisilvania

sa apere hotarele tarii si in special mosiile lui loaii de Hunedoara impotriva voicvodului

farii Romanesti. 3 005 14S6 aprilie 7. Buda. loaii de Hunedoara da porunca brasovenilor sa aprobe expor-

tul de armament spre cetatea l-Tigaras. grav amenintata de roinani. :t((OG 14Se aprilie 7, Sibiu. Preotul Antoniu din Sibiu. vicar al capitluhii din .\lba lulia,

acorda unei locuitoare din .\gnita dreptul sa-^i aleaga un duhovnic. 3 007 1456 aprilie 9, Buda. Ladislau. regele Un.gariei. daruieste lui Simion Magnus juniS-

tatea mo^iei Racovita. 3 008 1456 aprilie 9, Buda. I.adislau, regele 1'ngariei, porunceste cnnvcntului diii C.Iuj-

Manaijtur sa participe la punerea lui Siinon Magnus in posesia juinatatii mo^iei Ra-

covita. 3 009 1456 aprilic 21, Buda. Ladislau, regele Ungarici.clibercaza pc ioliagii lui Joan Gercb

de plata quinquagesimci. 3 010 1456 aprilic 22, Buda. (.ardinalul loan, legat papal, acorda lui Gabriel de Verona,

vicar al dominicanilor, dreptul de a propaga cruciada Impotriva turcilor. 3 011 1456 aprilie 24, Buda. Ladislau. regele Ungarici, porunce§te Voievozilor Transil-

vanici sa se Inapoieze sa§ilor celnr Saptc Scaune teritnriilc lor instrainate In timpul

cind era minor.

I.VI

3 012 i^.55 aprilic "4. liiida. LadisUui, rc.yele Uii^arici, intcrzicc vanicsilor diii [ara sa ia

vama de la locuitorii din Ocna Siljiului. 3 013 I4S6 aprilie 24, Buda. Ladislau, reijele Ungariei, connrLna documentul diii l:!I8

(nr. .■?5I) privind scutirea celor Ooua Scaune de contributii pentru armata rcnala. 3 014 14S6 iiprilie 2S, Slrigoniu. Dionisie, arhiepiscop din Strii;oniu, roaga pc loan dc Hune-

doara sa intervina la castclanii din Bran in favoarca prcolului diii Zarncsti. 3 015 1458 iiprilie 2S. Ladislau. re.isele Un.yarici, confirnia uncle documcnte aiitcrioare

desprc drepturile iji obligatiile sa^ilor din Bistrita. 3 016 1456 mai 1, Buda. Ladislau, regele Ungarici, poruncesle camararilor din Ociia Si-

biului sa plateasca manastirii sf. Petru iji Pavel din Bra^ov anual 50 fl, 3 017 1456 mai 3, Buda. I.adislau. regclc L^ngariei, porunccstc capitlului din Alba lulia

sa participe la punerca lui Simion l-'orio din Bilin .si a altora in posesia mosiilor Satu Nou

iji Comlo^. 3 018 1456 mai 3, Buda. Ladislau, regele Uiigarici, porunccijte capitlului diii ,\lba lulia

saparticipe la punerea lui Siniion Forro din Bilin In posesia unei trcimi a nnci niori de

pc valea Homorodului, 3 019 1456 mai S. Buda. Ladislau, regele Ungariei, iiUcrvinc in favoarea biscricii din C.er-

natu care era impiedicata de castelanii din Braii iii folosirca dijinci din (crnatn, Sat-u

lung, Turchej si Baciu, 3 020 1456 mni 13, Strigoniu. Dioiiisic, arhiepiscop din Strigoniu, somcaza pe clericii din

partile ardelciic alc arhidiecezci sa sc foloscasca de iiitcrdictul impotriva tuluror per-

soanelor care iiu presteaza darile lor pentru biserica arhidiecezana. 3 021 1456 mai 15 oclombrie 2fi, Buda. Ladislau, regde Ungariei, porunceijtc capitf

lului din .\lba lulia sa participe la puncrea nobililor dc Ocna Sibiului iii poscsia mo^iilor

Albe^ti, Longodar ^i Idiciu. 3 022 1456 mai 20. Bada. Regele Ladislau daruicstc lui Nicolac si Mihail de Gerend judi-

catul regal al scaunului Nocrich. 3 023 1456 mai 26. Sibiu. Petru din Uosia, coinite al Sibiului si judele regal al Scauiielor

Miercurea <ji .\ocrich, intervine la judelc .si juratii din Bra^iov pentru predarca unci can-

titati de otcl sibianului Caspar, 3 024 1456 ianie 3, Sibiu. C.ele Sapte Scauiie acorda locnitorilor diii Pianul de .Jos juma-

tatea In litigiu a localitatii Piaiiul de Sus, 3 025 1456 iunie 12. Segliedin. loan de Hunedoara poruiice^te tuturor sa^ilor din Transil-

vania sa se adune cu trupele lor pe cnnpia de linga (^aransebeij, 3 026 1456 ianie 22, Timi^oara. loaii de Hunedoara porunceijte saijilor celor §apte Scaune

s3-5i uneasca trupele cu armata sa linga Dunare. 3 027 1456 iunie 26. Kubin. loan de Hunedoara someaza pc priniarul Oswald din Sibiu

sa se prezinte cit dc curind cu Irupele celor Saptc Scauiic. 3 028 1456 iunie 29. Suceaua. Pelru, Voievodul Moldovei, reinnoieste iicguslorilor din

LvoV privilegiile conierciale. 3 029 1456 iulie 3. Kubin. loan dc Hunedoara someaza pc sasii din cele Sapte Scaune sa

se uneasca cit de curind cu armata sa, 3 030 Dupd 1456 iulie 3. Vlad Tepeij, voievodul fa'"'' Bonianeijti, solicita diii partea bra-

^ovenilor trimiterea unui sol, 3 031 Dupd 1456 ialie 3. Vlad Xepc^, voievodul farii Roinane$ti, comunica juzilor ^i ju-

ratilor din Bra^ov trimiterea unor boi iji vaci ca dar, 3 032 Dapd 1458 iulie J, Vlad T^^P^^- Voievodul farii Romancijti, recomanda bra^ovenilor

pe armajul sau Stoica. 3 033 Oupd 1456 ialie 3. Vlad fepeij. Voicvodul farii Romancjti, recomanda brafjovenilor

pe solul sau Ivan Polivar i>i cerc cxpulzarea dufjiiianilor sai de pe teritoriul lor. 3 034 Dapa 1456 ialie 3. Vlad Tepe^, voievodul farii Romane^ti, cere bra^ovenilor sa faca

dreptate arma$ului sau Stoica cu privire la inarfurile sale lasate la un cetS^ean al lor^ 3 035 1456 iulie 12, Turda. Vicevoievozii ardeleni Gheorghe Rykalph ^i Stefan Kem^ny

confirmS ca Ladislau de Losoncz a renuntat In favoarea fratelui sau la mo^ia Ucdradi

LVII

:i ICJti ItiS augiist 12. Siiceauo. Petru, voievodul Moldovei. invitS pe brasoveni sa reia

comertul cu tara lui. 3 037 14Si augusl l'~. Judele ^i juraiii din Brasov acrediteaza pe delegatul lor Gheorphe

Koch !a regele Ladislau. 3 038 145S septembrie S, Tirgooi^lc. Vlad Xepeij. voievodul X^rii RomSne^ti, confirna In-

voiala incheiata cu reprezentantii districtului Blrsa. S 039 14-56 septembrie S, Sibia. Magistratul din Sibiu comunica judelui ^i juratilor din Me-

dia? obiceiul sibian referitor la exercitarea meseriei dc croitor si tunzator dc postav. 3 040 l^iS septemhric /". Tiri/OBi.s/e. Vlad fepes, voievodul Jarii RomSne^ti, cere din partea

brasovenilor ajutor arriiat. n 051 1456 septembric 24. Slrigoniii. Dionisie. nrhiepiscop diii Striiioniu. coiitirnia alegerea

preotului diii Bod. 3 042 1456 nctonibrie 7, .Vlcdia^. .luzii si juratii celor Saptc Scaune comunica greavului

Pavel diiiC.opsa Marc. ca are de platit sibianului Bencdic Aurifaber cite 20 de vedre de

vin pentru cite 1 florin de aur lii contul datoriei sale. 3 043 1456 octomhrie 13. Fatak (R.P. Vngard). I.adislau, regele Ungariei, porunce^tc

sasilor din cele .Sapte Scaune sa predea delegatilor sai iniediat censul anual. 3 044 1456 octombrie 27. Futak. l.adislau. regele t'ngariei. interzice comililor secuilcr !^i

castclariilor din Braii sa Impicdice biserica parohiala diii I-eldioara iii folosirea venitii-

rilor de la o moara. 3 04.'; 1156 octombric 20. .Vlagistratul din Sibiu confirma ca nobilii diii Brostciii au viiidut

locuitorilor din Apoklul de Sus leriloriile moijtenitc. 3 046 1456 oclombrie 29. Futak. Ladislau, re.gele Ungariei. interzice tulur<ir detinatorilor

de viimi. precum ^i vamesilor regali sa vamuiasca bunurile destinate camarei monetarc

fji miniere din Sibiu. 3 047 1456 oclombrie 30, Futuk. I.adishiu. rcgcle Ungariei. interzice separarca aurului ?!

argiiitului fara camararii siii. 3 048 1456 octombrie 31. Futak. Ladislau, regele Ungariei, poruncc^te iiiincrilor din Baia

de Arie.^ si Abrud sa schimbc argintul exploatat numai la camara din Sibiu. 3 049 /4-56 octombrie 31. Futak. Ladislau, regelc Ungariei, comunica nobililor ardelcni

baterea de moncdc iioi la inonetarla diii Sibiu. 3 050 1456 noiembric 12. Iletgrad. Ladislau, rcgele Ungariei, daruieste vicecancelarului

sau Stefaii de Oarda si nobililor de Losoncz castelul Unguras. 3 O."»! 1156 noiembrie 12. Delrirnd. Ladislau. regele Ungariei. porunceste convcntului din

(.luj-.Manastur sa participe la puncrca nobililor dc Losoncz si de Oarda In posesia

domciiiului cetatii Unguras. 3 052 1456 noicmhrie 21. Kubin. I.adislau de Huncdoara. coniitelc Bistritei. confirma co-

inuiiei Teaca drepturile acordate dc tatSl sau. 3 0.53 - ( li5S^ 1461) dccembrie 8. Vlad Tepe?. voievodul Tarii Uomane^jti. cerc din partea

brasovenilor predarea otelului sechestrat. 3 054 1456 decemhrie 9. Sibiu. C.ele $apte Scaune Iranscriu docunicnlul din 1423 (nr. 1 926)

5i Inainteaza procesul intre urmasii greavului Xicolae si locuitorii diii Medias la instanta

regala. 30.55 1456 decembric 13. Sebe^. .luzii scaunuluiji ora^ului Sebcs si doi jurati confirma

o depozitic facutii de marlori rcferitoare la hotarclc intre comunclc Cisnadie ?i C.is- n^dioara. 3 056 li56 decemhrie 17 . Kecsl;emtl < li.P. [//ifforn;. C.apilanul gcneral 1 adislau dc Hure- doara porunceste bra:}OVenilor sa-I ajutepc pretendentnl l)an. sprijlrit (.'e ictcl» I idis- lau. impotriva lui Vlad Jcpc?- 3 057 1457 ianuarie 5, liaia Mare. Magistrul Pavel ccrc lui loan Barth, notarul ora?ului

Bistrita, sa-i impuna locuitorului Nicolae Grossil plata datoriilor. 3 058 1457 ianuaric 20, Buda. I.adislau, regele Ungariei, confirm3 documentul din 1454 (iir. 2 9i:i) referitor la Invoiala Intre nobilii din Teliu ?i comuna Prejmer.

LVIIl

3 03!) - /4 5 r idfiiianV 37. Biido. l.adislaii. ro,;,'i'li' l 'ii,!,';u iei, daruieslc lui Ladislau dc Na,L;li-

weltih si .\ladar de Oarda inai niiilti' inosii din comitatul Dftblca. 3 9CT 14'>7 iamtarie 37. C.onventul din (.luj-Manaslur traiiscric ddcunicntul din 1 l."i:i (nr.

2 867) dcsprc dreptnrile >i indatoririlc l)istri(ciiilnr. 3 «61 /./.57 fcbniarie 3. Buda. I.adisiau. rc.uele IJnfjariei. confirnia drcptul lui (.onrnd I.a-

picida din Bra§ov de a folosi veniturile de la o moara diii Harmaii. 3 0C2 1457 fehruarie 9. Sibiu. Ma.tjistriitul diii Sil)iu apelcaza inipotriva deciziei luate dc

vicarul .ueneral al biscricii din Alba liilia. .\latcu. in procesul sibieiiilcir cu paroluil lor

pentru oficierea serviciului relisios. 3 OKJ 14oi fcbrnarie 9. Sibiu. Notarul public Irban Tctri transcrie cita(ia nia.nistratuliii

din .Sibiu din 1157 (iir. !i 062) in proccsul lui cu parohul orasului. 3 0fr} 1437 fehruarie 14. Iluda. I.adislau. reiiclc lini^arici. acorda orasului Scbcs dreptul

la doua bilciuri $i la un t ir.s,' saptaniinal. 3 08.") 1457 fcbruarie 10. .\lba lalia. Notarul public 1'rbaii Petri confirma ca reprczentantii

orasului Sibiu au tacul apel inipotriva sentintei data de Mateu. vicar ucneral al bisericii

din .Mba lulia. in procesul sibienilorcu paroluil lcir cu privirc la oficicrea serviciului

relii^ios. 3 066 74o7 fcbniaric .''i. Sibiu. Notarul public trlian Pctri transcrie docunientul din 1432

(nr. 2 1t7) cu privirc la iiidatoririlc paroliului sibian la oficierea serviciului reli.e;ios. 3 067 14'>7 marlic 11. C.apitlul din Alba lulia traiiscric documcntul din 14.=)6 (nr. 3 018)

.^icoiifirma ca Slmion Forro diii Bilin si fjii lui au fost pusi iii poscsia nnci treinii dintr-o

moijie pe valea Homorodului. 3 068 1457 marlie 11. C.apitlul din Alba liilia transcrie uiiclc (locunicntc cu privire la do-

natia unei niori catrc biserica sf. Maria diii l-"eldii)ara. 3 069 14S7 marlic 12. Slrigoniu. Dionisie. arhiepiscop din Stri.uoniu, acorda clericilor de

la fosta prepositura sf. I.adislau din Sibiu drcptul sa oficiezc uiiele servicii religioase

si In biserica azilului si In alte capele. 3 070 1457 marlic 14. Tirgouislc. Vlad 'lepes, voicvodul 'earii Hcimaneijti, avertizeaza pe

ma.nistratul din Sibiu sa iiu sprijine pe pretendeutul care se afla iii partile Aiiila^ului. 3 071 1457 marlic -'2, liuda. Ladislau. rei^ele l'n.!,'ariei. porunccjtc lui Osvald de Roz.gony

sa inapoieze nobililor de Losoncz uiiele iiiosii luate dc loaii de Hunedoara. 3 072 1457 aprilie 6, Huda. I.adislau. reijele Un,yariei, comunica sibicnilor ca au losl impuifi

cu o contributie extraordinara de 2 500 de florini In aur, 3 073 1457 aprilie 28, Buda. I.adislau, regele Unsariei, daruie^te nobililor Toldala.ghi $i

de Oarda ino!>iiIe Glodeni, Teaca, Losjig, Archiud, Pinticu ^i Stupini, 3 07i 1457 mai 2. Buda. Ladislau, regele Unoariei. transcric doua documente cii privire

la procesul pentru j^rebionatul diii Medias f^t confirnia pc (.lemeiis ^i .lanko din Media<;

In posesia 1,'rebionatului. 3 075 1457 mai 5. Medias. Judele si juratii celor Doua Scauiic atcsta uiiele dcpozitii in

procesul uiiei vaduve. 3 076 1457 (ianie ~ iiilie). Raportul lui Ladislau de Paloez iji Nicolae de Ujlak referitor

la invoiala iiitervenita iiitre re,i^ele Ladislau iji familia lui loan de Huncdoara. 3 077 1457 iunic 1. Buda. Palatinul Nicolae de Gara ordona conventului din (Juj-Mana?-

tur sa participe la punerea nobililor de Oarda si de I.osoncz in posesia domeniului

cetatii Unguras. 3 078 1457 iunic 7. Szorcf/ (R.P. Vngarii). Baiuil Miliail Szilagyi, comitele de Timi^oara,

Inapoiaza unor nobili diferite mo.^jii prcluate odiiiioara in schiiiil) de loaii de Hunedoara. 3 079 1457 iunie 21. Vicevoievozii ardeleni Gheorghe l^ycalf ^i Stefan Kemeny comunica

capitlului din Alba lulia ca la dieta din Turda s-a hotarlt inapoierea unor mo?ii lui Be-

nedic Veres de Farnas, care i-au fost luate cu forta dc catre loan de Hunedoara. 3 080 1457 iulie 9. Capitlul din Alba lulia confirma ca Petru Raua,sy a vindut cele patru

curii ale sale din Ravasel lui Petru din Ro^ia sii Cdieorghe Thabias din Atel. 3081 145 7 augusl 8. ConvenUU din C.luj-Mana^tur confirma punerea nobililor de Oarda

ji de Losoncz In posesia donieniului cetatii Ungura?.

LIX

3 Ult2 1457 auyusl 11. Convenlul diii (.luj-Mana^tur coiifirnia punerea nobililoi de Oarda

^i de Losoncz iii posesia mo5iilor C.hintelnic, Arcalia, Sarata, Saratel §.a. 3 08:^ 1457 august 25, Viena. I.adislau. regele Ungariei. interzice tuturor instan^elor jude-

catorc^ti din tara sa chenie pe locuitorii din CIuj la judecata. 3 084 1457 augusi ~5, Viena. I.adislau. rciiclc Ungariei, interzice nobililor de losoncz sS

vamuiasca pe clujeni, mai cu seama In drumul spre Turda. 3 085 24-57 augu.it 25. Viena. Ladislau, regele Ungariei. interzice lui Stefan de I.osoncz

sa vamuiasca pe locuitorii din CIuj. 3 088 1457 seplcmbrie 22, GySr (R.P. Ungara). i:)ionisie, arhiepiscop din Strigoniu, ?i cei-

laUi magnati <fi prelati ai Ungariei invita pe sa§ii transilvaneni sa triniita reprezentantii

lor la dieta din Pesta. 3 087 1457 octombrie 9, linga Sibiu. Banul Mihail SzilSgyi daruie^tc lui Nicolae Erdclyi

posesiuiiile lui Nicolae de Ocna Sibiului. 3088 1457 oclombrie 21. Praga. I^adislau, regele Ungariei, porunce^te bra^ovenilor sa-1

ajute pe Osvald de Rozgony, comitc al secuilor. in lupta sa iirpctriva rtlclvlui Milail

Szilagyi. 3 089 145 7 noiembrie 13, Harman. Petru, decan al capithilui Bra.sov. confirnia pe preo-

tul nou ales din Harinan. 3 090 Circa 1457 noiembrie 13. Petru, dccaii al capitlului Bra§ov, invoie^te pc un baca-

Liurcat brasovean sa fie hirotonisit de orice episcop al bisericii catolicc. 3 091 1457 noiembrie 23, Sighifoara. Banul Mihail Szilagyi infornieaza despre pacca in-

cheiata iiitre Vlad fepe? ^i '|ara Blrsei. 3 092 1457 inainte de noiembrie 25. Stefan, voievodul Aloldovei. cere Irafoveiiilcr sa reia

vcchile legaturi coraerclale cu Moldova. 3 093 (1457) decembrie 1, Bucar. Vlad fepe^ asigura bra^ovcnilor ccniertul llber in tara

sa ^i promitc ascultare fata dc poruncile lui Szilagyi. 3 094 1457 decembrie 5, Vingard. loan Gereb de Vingard solicita diii paitca sibicnilor iir;

salvconduct pentru oamenii sai. 3 095 1457 deccmbrie S, Siglii^oara. Baiiul Mihail Szilagyi confirnia judelui ^i juratilor din

Bfa^ov primirea a 10 000 florini aur. 3 098— 1457 decembric 9. Brafov. 0.svald de Rozgony, comite al secuilor. rclateaza lui La-

dislau, regele Ungariei, sprijinul de care s-a bucurat dc la brasoveni in lupta impotriva

lui Mihail Szilagyi. 3 097 1457 decembrie 16, Media^. Judele .si juratii din Media? transcriu documentul din

H.^jfi (ur. 3 039) cu privire la cxercitarea meseriilor croitorilor !>i tunzatorilor de postav. 3 098 1457 decembric 20, Turda. loan de Vingard, castelan al cctStii Gurghiu. porun-

ce!5te sa^ilor districlului Birsa s3-i \erse censul anual.

URKUNDENTEXTE UND REGESTEN

2 300

Kolo/.siiioiKisior I i.'t« Jaiiiiar !t. Dei Srrl.lcnjraf Mirhael Jdkcs ii.a. ersiichen die Sachscn dri Siehen Sliihlr. hei der Niedrriverfuntj der in Klaiisenhurq einqe- scMo-isenen aufsliindischen Baiirrn mitzuwirken.

Oriii. Fap. Arli. St. Sibiu l' II 82. Seclis Sieuel: Nr. 1 iii griines. 2— (> in weisses

Wachs vorne auf.uedriickt: '.' piipierbedeckt. .Sieiijelbilder unkenntlich.

IJruck: Edcr. Obscrvalioites 7-1, Seiwcrt. .\Idcii ii. Dnten f> Nr. 4. Jakalj, Okleo^lWir 1.177

Xr. ini = Tiansilvania 187:i,79 = .\icliiv 12, 1874,8.t \'r. 11 ;= Hurrnuzaki. Unciimenle

1, 2, 6.16 Xr. .')3.T. Szabii. SzeU. oklevclldr 3.5:! Nr. 443.

Re.eest: Keincny. Nolitin 1.169.

Michael .Taakfli clc Kwsal Siciiloniin coiiie.s, Dionysiiis de Losoncz univer- soruin nobilium partiuin 'rranssilvanarum capifaneus, Stephanus filius bani cle Losoncz ])raeclicta. (ieorgius consiiniliter filius bani de Balwanus. ,\ndreas de Thelei,'i, Nicolaus rie Hethlen, Johannes Larkas de Ilarinna, Lorandus Lepes vicevaivoda Transsilvanus et alii milites tam de Hungaria, quam partium Transsilvaiiarum nobiles iiniversis et singulis Saxonibus .septem sediuni Saxoni- caliuin amicis iiostris |)raedilectis debitam reverentiain cum honore, Ecce nos hodie cum valida potentia invasinius suburbium' Cluswar ita. quod de eadem civitate exire nullus"- ])otest. Qua propter^ vestras* requiriinus* amicicias*, et in persona excellentissimi domini nostri ,\lberti regis praecipimus et manda- mus. quatenus statiin reccptis |)raesentibus cum peditibus et equitibus vestris ad extirpandos intideles rusticos in succursuin nostrum venire et accelerare debeatis scientes, quod si venire recusaveritis*. nos eidem serenissimo domino nostro regi suo iiiodo studebiinus rescribere'', Sccus in praemissis non facturi si gratiam dicli doinini nostri regis habere xolueritis. Datum in Clusmonstera quarto die festi Epiphaniae domini, anno eiusdemet cetera XXXVIIL

' Vorkiye stilioi luiiin. ' ('ber dir Zcilc.

' (^bcr dcr Zcile. darnnlcr ijc-lriclicii r.r. •■ Hienuif hcnc (iiiidcin durcli.ucstriclicii.

^ Dariinlcr durcliycslriclicn imhis firmilci '' Diiriinlcr icscrihinuis diirch;,'estrichen. commillinnis.

2 301

Olen IVAii .lanuar 27. Konit/ .[Ihrcclil rrrbiclel allen ZoUeinnehmern in Ungarn und Siebenhiirqen, i>on drn Kuitfleulrn aus Hermannsladt, Muhlhach iind allen uhricjen Ortsrhafteii auf dem Grbiet der Sieben Stiihle Zolle einzuheben.

Oris. Per.!,'. frilher Archiv der Stadt Sebes. Siegel, rund. Dni. 2,2 cin, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt, undeutlich. Ein zweites Orig. Perg. voiii yleichen

Schreil.cr ijcschriebcn und sleich besiegelt, ebenda. Als Vnrlayc hat die trkunde Konig

Siqisnuinds von 1435 \r. 2 212 j^edient.

Druck: Proyramin des ev. Unlergiimn. Muhlbach 1881 / 82. 61 Uli. Nr. 8.

Von dei Kanzlvi: .\il conttMita litcraruin condam domini inipcratoris ct rcj»is.

Albertiis dei gratia rc\ 1 iiini»ariae, Dalmaciae, Croaciae etcetera .Vustriacque et Sliriae dux necnon marchio Morauiae etcetera fidelibus nostris universis et singulis tributariis et vicetributariis tain nostris regalibus et reginalibus quam aliorum quorumcumque in terris scilicet et super aquis in rei^no nostro Huntjariae ct in partibus Transsilvanis ubilibet constitutis et existentibus prae- senlium notitiam habituris salutem et gratiam.I-^xponitur nobis pro parte uni- vcrsorum et singulorum Saxonum civium, hospituin, mereatorum et incolarum tam Cibiniensis ct Zazsebes quam aliarum civitaturn, oppidorum et villarura septem sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum praedic- tarum «Travi cum querela. quod licct ipsietcoruin quilibet vigore efficacissima- ruin literarum et literaliuin inslrumcntorum per divos reges Hungariae et praeser- tim Geysam. .\ndream. Karolum et Lodwicum'^ reges nostros scilicet praedeces- sores eis gratiose datarum et concessarum et per condam serenissimum principem dominum et patrein nostrum dominuni Sigismundum Romanorum impera- torem semper augustum ac Hungariae ctcctera regem felicis memoriae confir- matarum ab omni tributaria solutione de rebus tam mercimonialibus quam aliis quibuscumque in locis iamfatorum tributorum facienda exemti sint et supportati. Tamen vos et nonnulli cx vobis nescitiir quo motivo ducti in locis praedictorum tributorum a praedictis inercatoribus septem sedium Saxonicalium nostroruin ac rcbus et bonis eorum contra praefatas eorum libertates et praero- gativas tributum et solutioncs tributarias plerisque vicibus exegissetis et exigere- tis incessanter inipsorum libertatis et praerogativae praeiudicium ct derogamen satis grande. Undc nos [jraedictos cxponentes eorum libertatibus et praero- gativis saepedictis illibate et inviolabiliter uti. frui ct poliri volentes vestrae et cuiuslibet vcstrum fidelitati firmissime praecipimus et aliud habere nolentes mandamus, quatenus alio nostro mandalo exinde non cxpectato amodo inantea a civibus, hospitibus, incolis cl mercatoribus praetactae civitatis nostrae Zazsc- bes aut altcro corundcm rcbusquc cl bonis corum- tam mercimonialibus quam aliis quibusciunque contra forinam praemissae corum libcrtatis ct praerogativae nullum tributuin nullamque tributariam solutionem pctcre cl cxigere petique et exigi facere praesumatis et nec sitis ausi modo aliquali. Alioquin commisimus et harum serie districte commitiinus fidelibus nostris comitibus vel vicecomi- tibus illorum comitatuum in quibus huiiismodi nostra mandata non observa- rentur, ul ipsi transgressores luiiusmodi mandatorum nostrorum ad plena- riam observationem eorundem artius coinpellant ct astringant auctoritate nostra ipsis praesentibus in hac parte attributa et iustitia mediante, Aliud ergo sub obtenta nostrae gratiae nullomodo facere praesumatis. Pracsentes quoquc* post earum lccturam scmper reddi iubcmus pracsentanti. Datum Budac fcria secunda proxima post festum conversionis bcati Pauli apostoli, anno domini MOCCCCXXX octavo.

Vnlei (lem Sieijel: .\d contcnta litcrarum condam domini impcratoris ct regis.

Aiif der liiiek.^ieile lum der Kanzlei: Saxonnm f. XII.

' Zweitcs Originnl I iHlnniiiiin ^ Fbciida iliam.

- Zwcitcs Oris<inal //«on;»).

2 302

Tlior('iil)iir;| l'i'M\ l-chniar <!. Dci Vizewoiwode Rolaiid Lepes bezeiujl, dass dei Adel. dic S:rlder iiiid ilie Sdiliscn dcr Sieben Sliilde ilirc im Vnrjahr abgeschlossene l'iiion ernciicrl liaben.

Orifi. Pap. .Vrii. Sl. Sihiu l il )S0. Sio};ei. niiid, IJiii. 2.2 cm. war iii weisses Wach.s

voriie aiif,:;idriici<l.

inuck: Kder, .SniiiiU.i lihclht.\ 21. Archii' 12, 1H7J, 8.5 Nr. 12. .S/abo. .SrcV.. okUveltiiv

.\.M Vr. 11». Hiiriiuizai<i. Dociimcnlr S.\' . I, 21 Xr. :i8.

Bniclistiicli: Eder. l)c iiiiliis 121! Schliizcr. Kril. Sammhinncii 1.47 Nr. 3i).

Rc.uest: Keiiieny. .\'iililia 1,169. TrahsiUwi i(i 1873, 79.

Nos Loraiuliis Lfpes cli' Waraskezy, vicovaivoda Transsiluanus, infinoriae coMiinciulainus pcr praescnles. quod cuiii pridciu vidclicct circa feslniu sanctae crucis^ in [losscssiouc Kapolna vocala uua cmn baronibus cl nobilibus ncc non Sa.\onibus potioribus scptciu scdiuin Saxonicaliuin ct Siculoruin dictae, parti.s Transsilvanac fuissemus congrcs>ati. inter cetera tractantibus iiti protervia ct rcbcUiones ncfandissimoruin ruslicoruin contritione et eradicatione nec non^ siciiti contra insultus Thurcoruin sacvissiinoruin* has defensari partes. coram nobis cl* baronibus univcrsi nobilcs ct Saxones pracfalac scdis inter sc ipsos talein fcccrant unionciu ct fratcrnitalcin, quod duin ct quando casu conlingenti pracfati Turci has invadere subinlrarc conaivntur satagentiuin partcs. tunc praefati nobiles in succursu annotatorum Saxonum mutuaeque sincerae unionis fratcrnilatcs venire et accelerarc deberenl el tcnerentur, praedicti etiam Saxones contra aemulos seu inimicos nobiiiuiu, signanter aulein ad conterrcnduni prae- dictorum ucfandissimorum rusticorum* protervione" venire et accelerare debcrenl cl tcnercntur. .\d quod sc partes spontc obligarunt" iuramento corain nobis. Praescripti vero nobiles ct Saxoncs*pridem Thordae in generali congrega tione nostra, videlicet in festo purificationis virginis gloriosae nunc praeterito' pracmissam disjiositioncm et ordinationein ipsoruiu nec unionem fraternitatis confirmarunt coram nobis haruin nostranim tcstimonio litcrarum. Datum Thordac pracdictac in festo beatae Dorothcac virginis, anno domini millesimo quadringentcsimo tredecimo oclavo.

' Septeiiiber 1 1. ' tjber cici- /eile luicli.nelraLieii.

^ Vorlaj;i niion. " So Vorla.ue.

^ Hierauf dc durcii!.:eslriciieii. ' \(>riaf;e ohlii/aial diiieli.ijeslriciien.

* Hierauf rcfini durciiL:eslriclieii. Iii dci- \'(ir- ■* Hicrauf Tlmrdac.

]:\w fidyl (i:niii iKicli eiiiiiiai r/. ' Februar 2.

2 303

Ofpn I ^.'{8 Februar H. Koniii .\lbrcclil leill dein Ral iind der Gemeinde uon Kronsladl und deni Biirzenldnder Dislrikl ii.n. niil, dass sich der munlenisclie Woiwode Vlad II. Dracul verpflichtet habc. ihiien keinen Schaden zuzufiigen und sie gegen Einfdlle der Ttirken zu schiilzen.

Ori.u. Pap. Arh. St. Brasov. Frnnius 1 10. Sicyci war iii rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufsedriickt.

Druck: .Marienburji. Kleine sieb. Geschiclite 206 f = Szabd. Szek. oklevellar 1, 136 Nr. 113 = Hurmuzaki, Documenfc 1,2, 645 Nr, 546. Hurnuizaki. Docunicn/f XV, 1,25 Nr. 39.

Vun der Kanzlei: Commissio propria domino ivifis.

Albertiis dei «ratia rex HungariKe, Dalinaciae. Croaciae Auslriaec[ue el Stiriae dux ac marchio Moraviae et cetera. Providi et circuins|)eeli viri fideles nostri sincere dilecti. Cominendabilem fidelilatis vestrae constanliain sacrae regni nostri coronae hucusque illabatae observatam plurimorum fidedig- norum relatio nostrae patefecit maiestati quae tanto laetiori vultu audi- vimus quanto itidem per temporis futuri processum noslro felici vigente regimine in vobis experiri peroptainus. Cujjientes nos his veslris suaden- tibus potentiariis vos ^ )i ojjtata gaudein < >- leiioris literas

scripsimus fideli nostro inagnifico Wlad, vaivodae partiuin nostrarum Trans- alpinarum, ut ipsc nullius vos damnificationis turbatione afficiat quin immo etiam ab aliorum insultantibus gravaminibus signanter vero a saevissimorum Turcorum invasionibus indemnos debeat praeservare. Qua[)ropter ipsam vestram fidelitatem seriose requirimus et rogamus eidein committentes. quatenus taliter vestra solita fidelitatis constantia successu temporis in vobis operis per effectum continuata ap|jareat, ut i[)sa vestrorum qualitas meritorum ad pi-o- sequendum vos favoribus gratiarum nos quasi per debituin attrahat et inducat. Illud autem etiam vobis notificandum non obmisimus qualitcr inter ceteras varias nostras dis|)ositiones honorein eomitatus Siculorum nostroruin talibus duximus conferendum personis de quoruin fide et o|3erum strenuitate nulla dubitatione possumus agitari. quos paucorum dieruin labente curriculo cum tali dis[iositione in ipsas nostras Transilvanas et versus vos transmittemus eadein

< >' ipsorum suffulti praesidio et defensione ab omnium aemuloruin

< y* illaesae [joterunt et valebitis remanere. Datuin <Budae)* in festo beati Valentini inartyris, anno doinini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo.

Auf der Riickseite Adresse: Providis et circumspectis viris magistro civium, iudicibusque iuratis senioribus ceterisque civibus et toti populo nostrae civitatis Brassoviensis et totius districtus nostri Barczensis fidelibus nostris sincere dilectis.

Auf der Rtickseite von gleichzeilifier Hand: Reynels Hans 3, lacob Goltsmyd 4, Honnen .lacob duos, Kristhin ? Fleysch V, Jacob Messersinyd V, Alt(er) Heynels Clos V.

' Liicke 0,8 cni. * I.iicke 1.2oiii.

- Liicko 6..") orii. ° l.iickc 1 ciii.

^ I.iickc 2 cni.

2 304

Weisscnhurji 1 i;i8 Foliruar l\. Geori/ Ijepes, Risclwf imn Siel)enl)iinien,i'\evu[or ad infra scripta a sede aposlolica specialiter deputatus besliiligt die Urkunde Papsl Eiujens IV. uon 1436 Nr. 2 216 ex partc decani et totius decanatus Cybi-

niensis Strigoniensis iurisdictionisi nobis praesentatis concedentes decano

Cybiniensi |)ro teinpore statiito ac statuendo auctoritatem plenam suo temporc

ecclcsias cl ciinilcria rcconciliandi aquam ilaque ad praedicta necessariam^ suo morc consccrandi totiens quotiens fuerit opportunum.

Datum Albac luliac quarta dccima dic mensis Fcbruarii, anno ab incarnatione domini millcsimo quadringentcsimo tricesimo octavo.

Ori.u. VcTii. Aili. St. Sibiu. Archiv des Herniannst. Hv. Kapitels A. B. Nr. 22. Sief?el, aclit- eckii;. 1.4 x 2.;i ciii. rotes Wachs in Waclisschtisscl, an weisser Hanfschnur angehiiiigt. Ini Sieijclbild dcr Krzengel Michael niit Lanze auf dem i:)rachen. Daj-unter 'Wappen- schild niit .\uerochsenkopf. litnschrift unleserlich. Eingeschaltet als .^. Insert vom Weissenburiier Kapitel 1311. Orig. ebenda. Hruck: Pray. Specimen 2. 266. Szcrcdai. Series 153. Katona, Hisl. Crit. XI. 767.

' Hiernuf voii ;indcrer Hand des Ui. Jh.s. - Hierauf von anderer Hand dcs 1.3. .Jh.s Cihiniensis. cl cincrcm.

2 305

Ofen I i38 Marz ;{I. Konig Alhrechl bestimmt, das.s die Bewolmei der Sieben Sttihle den Maitinszins wie iinter Konii/ Siriismiind entweder in Feinsilber oder ausgemiinzt nach der Mark des Konigs Bela zu entrichten haben, und tragt dem Ral von Ofen auf. den genannten Bewohnern den JeweiUgen Silberpreis der Ofener Mark alljdhrlich zur Berechnung des Silberwertes der Mark des KOnigs Bela mitzuteilen.

Datum Budac feria secunda proxima post dominicam Judica, anno 1438.

Abschrift des 18. Jahrhunderts, Arh. Sl. Sibiu l V 1840. Eine zweite Abschrift aus gleicher Zeit, ebenda U V 1841.

2 306

Ferrara lilJS April 1. Papst Eugen lY . erteilt Johanne,s, dem apostolischen Legaten in Ungarn, Bohmen und Mdhren, das Recht innerhalb dieser Ldnder Pfrunden, die durch Resignation freigeworden sind, cxtra Romanam curiam auctoritate nostra zu verleihen.

Datum Ferrariac, anno incarnationis dominicac millesimo quadringentesimo XXX VIII", Kalcndis Aprilis, pontificatus nostri anno octavo.

Eingeschaltet von deni apostolischen l.egatcn Johanncs 1439, Orig. Arh. St. Sibiu. Hegest; lukcsics. Diplomala ponlificnm 2. 16.1 Nr. 557.

2 307

Ferrara 1438 .April 18. Bischof Gearg von Siebenburgen fordert die Pfarrer des Bistritzer und Kiralger Kapitels auf, sich keine Scholaren oder Glockner zum Altardienst gegen ihren Willen aufzwingen zu lassen.

Papierhandschrift des 15. Jahrhunderts f. 3r, friiher Archiv des Ev. Kapitels A. B. Bistritz. Papierhandschrift aus deni Ende des 16. Jahrhunderts. beigebunden der er.sten Handschrift.

Georgius dei ct apostolicae sedis gratia episcopus Transsiluanus discretis viris dominis decanis ac universis plebanis de I3istricia et Kyralia pro nunc^ consti- tutis ct in futurum constituendis nobis in Christo sincere dilectis salutem cum benedictione ]iatcrna. Quia frequenter superiorcs per malos subditos solent |)ati iniurias. quod utique in nostra diocesi maxime apudplebanos nostrisiurisdictioni- bus subiectos tolerare nequaquam volumus. Vobis igitur universis et singulis sub poena excommunicationis firmiter praecipimus et mandanius, sicut et mediantibus aliis literis nostris vobis superinde mandasse recolimus, quatenus a modo et deinceps nullum scolarem vel campanatorem^ in vestris ecclesiis vel parochiis, qui ])racter et absque consensu plebani loci illius vel esse receptos vel in futurum reci|)eretur tenere debeatis neque administrationem altaris talem admittatis. Volumus insupcr, ut quilibet vestrum huiusmodi mandatuni in sua ecclesia suis laicis pronunciare debeat notificationem eisdem, quod si tale mandatum nostrum ausu temerario violare quivis praesumscrit, ex tunc eosdem gravi poena ])uniemus, ne in futurum et ipsi possint se excusare. Tales autem scolares vel campanatores^ huiusmodi nostrum mandatuin non adver- tentes de dictis decauatibus omniuo volumus expelli et cxcludi. Quicumque autem plebanorum tales scolares vel campanatores assumere praesumpserint praeter sententiam excommunicationis praemissam nobis 3 marcas argenti puri solverc teneatur de facto. Super quo ipsorum decanorum conscientias oneramus. Datum in Caluswar, feria 6'" proxima jiost festum Paschae domini, anno eiusdcm MOCCCC^XXXVIIF.

' Ani Hnndc spatcr Uinzugefugt. ^ Vorlagc camponalorcm.

' Vorlaf^e camponntores.

2 308

Wicn 1438 April 23. Konig Albreclit beauflragl den Woiwoden Dezso von Losoncz, dem siehenbiirgischen Adel zn verbielen, Horige, die ihren Grundzins entrichlct haben, an der Ansiedhing auf dem Gebiet der zwei Sttihle Mediascli und Schelk zu hindern .

Oris^. Pap. .Vrchiv der Ev. Kirchenijcineinde .\. B. Mediasch N'r. 23. Sicycl. ruiid, I>m. .5 cm. in rotes Wachs vorne aufsedrilckt. Im Siegelfeld Fiinfpass mit Umschrift in Sotischer Minuskel; + albertus. dei. gra. dux. austrie. stirie.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis et deliberatione consiliarorum suorum Hungaricorum facta.

Albertus dci gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae etcetera Austriaeque et Stiriae dux nec non marchio Morauiae fidelibus nostris magnifico Desew de Losoncz partiura nostrarum Transsiluanarum vaivodae ipsiusque vicevaivodae salutem et gratiam. Pro parte universorum Saxonum sedium nostrarum Saxoni- calium Selk et Megyes dictarum partium nostrarum Transsiluanarum maiestati nostrae exponitur in hunc modum, quomodo nonnuli forent ex nobilibus earun- dem |)artiuin nostrarum Transsiluanarum. qui populos et iobagioncs ipsorum in medium dictorum Saxonum nostrorum habitos, iuxta morem earundem partium licentiis iustisque depositis terragiis sed ac aliis ipsorum debitis perso- lutis, se moraturos transterre volentes, calumnia eis iinposita libere recedere et abire non pennisisscnt et nec iierinittere vellent in futuruin quod utique in

poslraiii dis|)lict'iiliain ct-dit iiiaiiifestain; cum lamcii ipsi Saxoncs nostri sedium nracnotatarum uniucrsos cl siiniulos populos cl cohabitatorcs ipsorum de corum mcdio ad ])osscssioncs liuiusinodi nobilium inodo praemisso sc moraturos trans- fcrre volciitcs |)arificc ct absquc omni impcdimcnto abire et recedere permisis- scnt vcruinciuia alias quondam cxcellentissimus felicis mcmoriac princeps dominus Sijjismundus Romanorum impcrator ac Hungariae et cetera rex pater ct soccr noslcr carissimus unacuin praelatis, baronibus ac nobilibus ciusdcin ref»ni sui Hungariae it maturc dinoscitur decrcuisse et firmitcr statuissc, ut qnilibcl iobagiones, pojiulique ac iobagionalis conditionis homines qui habitis iit in talibus consucluni est liccnliis, iustisque dcpositis terragiis ac aliis ipsorum ticbitis pcrsolutis, dc quibuscumquc civitatibus oppidisquc atque villis tam rcgalibus ct reginalibus, quam aliorum quorumcumque ad quorumvis possessioncs scu villas sc moraturos transferrc volucrint liberc rccederc et transire possint salvis ipsorum rcbus ct personis. Idco fidelitati vestrac firmissime praecipimus et mandamus. (piatenus omncs et quoslibcl talismodi nobiles qui ut praemittitur populos ct iobagiones ipsorum modo quo sujira in mcdium dictorum Saxonuin nostrorum se moraturos transferrc volentcs cum i])sorum rcbus et bonis libere abire permittcrc noluerint, ad id ut ipsi cosdcm iobagiones ipsorum cum omnibus rcbus ct bonis ipsorum libcre in nicdium corundem Saxonum nostrorum abirc pcrmittant, iuxta vim ct formam decrcti generalis annotati quondam domini imperatoris, ac pcr pocnas in codcm dccreto contentas arcius compellere et astringcre debeatis. Secu.s pro nostra gratia faccrc non ausuri. Et lioc idcm iniungimus futuris vaivodis ct viccvaivodis dictarum partium nostrarum Trans- siluanaruin similibus eisdcm dantcs in mandatum praemissa firmiter et inviola- biliter obseruarc, praesentes autem quas propter absentiam sigilli nostri quo ut rex Hungariac utimur. sigillo nostro ducali consignari fccimus post lecturam semper rcddi volumus pracscntanti. Datum Wycnnac in festo beati Georgii martjTis, anno domini MCCCCXXX octavo.

Unlei dem Siefjel: Kanzleivermeih.

2 309

Ofeii I4.'{8 Aprii 26. Der Granei Eizhiscliof Geory bestatigl die Wahl Micliaels des Pfarrers uon Stolzenhury, zum Dekan des Hermannsiadter Kapitels.

Ori.y. Perg. Arh. St. Sibiu, Archiv des Hermannstadter Evang. Kapitels A. B. Nr. 23. Sieiiel. rotes Wachs in Wachsschiissel, an grtin-roter Seidenschnur angehangt. Derselbe Steinpel wie Nr. 2004.

Georgius dc Palocz, miseratione divina archiepiscopus ecclesiae Strigoniensis, locique eiusdem comes perpetuus, primas et apostolicae sedis legatus natus, regni quoque Hungariae supremus cancellarius, dilecto nobis in Christo cgregio et honorabili viro domino Michaeli decretoruni doctori et plebano de Stolczen- burg, nostrae Strigoniensis dioeccsis presbitero salutem et paternam benedic- tionem. Ad exequendum pastoralis officii dcbitum vigilantibus studiis inten- dentes, circa statum decanatus et capituli Cibiniensis partium Transsiluanarum similiter nostrac dioecesis et iurisdictionis jjrospere feliciter et salubriter diri- gendum reddimur eo attentiori cura solliciti, quo diligentiori regiminis studio indigere noscatur aciem quoque nostrac mentis extendimus < )i ipsius praefectibus, prout utilius fore perpendimus, opem et operam adhibemus efficaces, ut singulis sublatis incomodis et prosperis multiplicatis eventibus decanatus < in)^ ecclesiis et personis sibi subiectis spiritualiter et tempo-

raliter gubernetur, duduin siquidem decanatus officii, dictarum sedium ct capituli Cibinicnsis, por liberam cessionem < >* honorabilis magistri Cliris- tanni plebani de Minore Orreo, ipsius sedis et capituli Cibiniensis, ultimi et immediati ac legittimi decani de iure et de facto vacantc nos ad personam tuam exigentibus probitatum et magnatum virtutum tuarum meritis, habentes benivolum er generosum respcctum sperantes etiam quod per tuae personae ob<indus>triae* qualitatem providenciae donum discretionis virtutem, circum- spectionis gratiam et diligentiae studium, poterit eorundem* sedium statui, super praemissis, salubriter provideri le quem altissimus, variis titulis deco- rationum, proptcr sua multiplitia merita insignivit, tamquam personam laude dignam et bene meritam ad nominationem, electionem et concordem praesen- tationem universorum et singulorum plebanorum et ecclesiarum ])arochialium rectorum in et sub dicto decanatu consistcntium ad quos de antiqua et obser- vata consuetudine decanorum electio dinoscitur pertinere, de te legittime et concorditer factis de quibus quidem nominatione, electione et praesentatione, per organum vivae vocis honorabilis viri domini Valentini plebani de Burgpcrg, dicti capituli et districtus Cibiniensis, nobis extitit facta plena fides in deca- num eiusdem capituli et sedium'' Cibiniensis auctoritate nostra ordinaria praefi- cimus, instituimus et confirmamus per praesentes, investientes te per bireti nostri capiti tuo impositionem praesentialiter de eodem curam regimen iuris- dictionem etiam contentiosam et omnimodam administrationem ipsius in spi- ritualibus et temporalibus iuxta antiquam et laudabilem consuetudinem in huiusmodi decanatus officii praefectione, institutione et confirmatione hactenus observatam, tibi plenarie committentes, iniungentes et committentes in virtute sanctae obedientiae et sub excommunicationis pocna vobis omnibus et singulis plebanis et ecclesiarum parochialium rectoribus ac sacerdotibus et altaristis curatis et non curatis in et sub dicto decanatu constitutis et tibi ratione ipsius decanatus subiectis, ut te in ipsorum verum et legittimum decanum recipiant, assumant et admittant. tibique taraquam vero ipsorum decano obediant reve- rentiam quoque et obedientiam solitam praestent de universis quoque et singu- lis proventibus, fructibus, redditibus et quibuslibet obventionibus dicti dcca- natus tibi respondeant et quantum in ipsis cst faciant per hos quorum interest vel intererit integre respondere, recepto tamen prius a te corporali iuramento in nostris manibus praestito de fidelitate obedientia et reverentia nobis et succesoribus nostris canonice intrantibus, per te prout decet, et expedit impen- dendis et exhibendis et quod bona seu iura praefati decanatus non alienabis neque distrahes, sed si qua alienata et distracta forent. ad ius et proprietatem ipsius decanatus repetes et recuperabis iuxta posse. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium praemissorum praescntes literas fieri nostrique sigilli pontificalis maioris iussimus appensione communiri. Datum Budae se- cundo die festi beati Marci evangelistae, anno domini millesimo quadringen- tesinio trigesimo octavo.

' 1,7 cm. Schrift geschwundcn. * 0,7 cin. Schrift geschwunden.

^ 1 cm. Schrift scschwunden. ^ corum auf Rasur.

' 2,4 cni. Schrift aeschwundcn. ° ium ant Rasur.

2 310

Wien H38 April 26. Konig Albrechl verbietef den Kasiellanen der Torzburg, von den cnis der Walachei nach Kronsladi handelnden Rumdnen ungebiihrliche

Zdlle einzuheben, da sonst die Kronstddter Kaufleiite in der Walachei derselhen Brlmndlunii ausgesetzt sind.

Oris^. Pap. Arh. Sl. BriisDV. Priv. 86. Siegel ruiid, Om. 3,1 cin, iii rotcs Waclis pa picr bcileclct, voriic aufjieilriickl. Uerselbe Stenipcl wie Nr. 2308. Druck: Hurmuzaki. Dnciinicnle XV. 1, 2.') Xr. K).

Von der Kanzlei: Cominissio propria doniini rcgis ex delibcralioiic consilia- rioniin suorum Hungariac facta.

.\lbcrlus dei gratia rcx llungariac, Dalmaciae, Croaciac etcctcra Austriaeque et Stiriae dux nec non marchio Morauiae, fidelibus nostris castcllanis et vice- castellanis castri nostri Thcrch vocati necnon trihutariis seu vicetributariis in tributis ad idem castrum nostrum spcctantibus constitutis praesentcs visuris salutem ct gratiam. Pro partc universorum civiuin, hospitum cl populorum nostrac civitatis Brassouicnsis et terrac nosliae Barccnsis celsitudini nostrae exponitur querulose, quoinodo vos postposita et semota vera consuetudine in exactione tributaria iu practactis tributis obscrvari debenti a singulis Vola- chis de partibus Transaljjinis ad dictain civitatem et tcrram nostras cum eorum rebus et bonis venicntibusi superfluam, indcbitaiiiquc ct iniustam tributi solutionem exigcretis scu exigi facerctis, proptcr quod ct ipsi civcs nostri ac mercatores Brassouienscs et dictae tcrrac nostrac Barccnsis dum ad ipsas partcs nostras Transalpinas pro victuum corum acquisitione cum ipsorum rebus et bonis procedentes eos pervenire contingerct, partibus in cisdcm modo simili pcr superflui tributi solutionem plurimum et pcr inaximc impedirentur et damnificarentur in ipsorum praeudicium et damnum manifestuin. Unde- nos huiusmodi indebitae solutionis tributariae cxactioncm, potissime ne praeno- tati cives et mercatores nostri propterea quoquo modo impediantur aut damni- ficentur in tributis nostris praenotatis, de cetero nullatenus fieri deberc volentes fidelitati vestrae firmissime praecipientes mandamus, quatenus a modo et deinceps a quibusvis inercatoribus Volachisquc seu viatoribus de dictis par- tibus nostris Transalpinis eundo et ad easdem undecumque redeundo ad loca praetactorum tributorum pcrveniendo eorumquc rebus et bonis quamcumque superfluam ct iniustam tributi solutionem petere seu exigere petique seu exigi facere nullatenus praesumatis nec sitis ausi inodo aliquali, agentcs taliter in hac parte, quod praetacti cives et mercatores nostri Brassouienscs et terrae nostrae Barcensis propter huiusmodi indebiti tributi cxactionem in posterum in dictis partibus Transalpinis nccquaquam molcstentur. Et secus pro nostra gratia facere non ausuri. Praesentibus pcrlectis exhibenti rcstitutis, quas propter absentiam sigilli nostri, quo ut rcx Hungariac utimur, sigillo nostro ducali fecimus consignari. Datum Wiennae secundo die festi beati Marci evangelistae, anno domini millcsimo quadringentesimo tricesimo octavo.

' Cber der Zeile nachgctragcii.

2 311

Um 1438 April 26, Vlad Dracul, Woiwode der Walachei, ersucht den Rat von Kronstadt, auf die Kastellane der (T6rz)Burg einzuwirken, dass sie seine Unter- lanen nicht weiter aussaugen und pliindern, weil er auf diese Weise seinem Herrn, dem Konig, und der heiligen Krone entfremdel werde. Er teilt ihnen weiter mit.

dass er dem Wiinsclie des Rates enisprochen uiul den Handel mil Wachs freifie- geben habe. und empfiehlt ihnen seinen Beauflrafjtcn Lenart. Anfder Riickseitc Adres.se:,,Mcinen Freunden. den Ralsijesvhworenen von KronstadV . Ebenso auf der Riickseite von rjleichzeiiifier Hand: Sonans et quilibet volens educere ceram de Transalpinis lilieram ha])cre debet facultatis potestatem solito debito tributo.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Stenner I 171. Siegel, oval, Dni. 3x2,2 cm, auf der Riick-

seite aufgedriickt. Im Siegelfeld zwei Figuren in ganzer Sicht, getrennt durch Lilie.

Umsclirift naliczu ganz unleserlich.

Druck: Miletif. Novi olaclio-bulgarski gramoli 63 Nr. 37.

Druck u. rum. Obersetzung: Bogdan, Docamenle 78 Nr. 54 Tocilcscu. 534 documcnle

60 Nr. 62.

Rum. Cbersetzung: Bogdan, Documentc ^i regeste 43 Nr. 40.

Regest: Androncscu. HepcTtoTiul 69 Nr. 216.

Die zeitliche Ansetzung dieser und der folgenden I_'rkunde richtet sich nacli der voran-

gehenden Urkunde Albrcchts I. Nr. 2310 an die Kastellane der Torzburg betreffend die

Kaufleute und Reisenden aus der Walachei. Da in der Urkunde Albrcchts ausdriicklich

vermerkt wird, dass die Ausstellung auf Grund einer Intorvention der Kronstadter

erfolgt. ist es naheliegcnd. das Schreiben Vlads an dcn Rat von Kronstadt in diesen

Zusammenhang zu stellen.

2 512

Uni l\'M .Vpril 2fi. Vlad Dracul, Woiwode der Walacliei, erinnert den Rat von Kronstadl und das Burzenland daran, wie er sie bisher vor den Tiirken beschiitzl und sirh immer fiir sie einiicsetzt habe und ivie er besirebi sei, seinem Herrn. dem Konig, stets zu entsprechen. Sie aber triigen sich mit bosen Gedanken negen ihn. Ihre Leute von der „Biirq" hdtten seinem [luten Mann, dem Zanvel von Tirgo- viste, am Weg aufgelauert, ihn umgebrachi und ihn ausgeraubt. Er fordert Auslie- ferung des Morders und Riickerstattung der ganzen Habe innerhalb einer Woche, andernfalls drohe der ..Burg" und ihnen Feuer.

Auf der Riicl;seite Adres.se: „Den Kronstiidtern. allen Ratsherrn und dem ganzen Burzenland".

Orig. Pap. Arli. St. Bra^ov, Slenner I, 154. Siegel. oval, 3x2.4cm, in rotes Wachs

auf der Hiickseitc aufgedriickt. Umscln-ift: ( )'.

Druck: Miletic. Soin vlacho-hulgarsld gramoli 60 Nr. 29.

Druck und rum. Cbersetzung: Bogdan. Documente 81 Nr. 56. Tocilescu, -334 docu-

mcnle o7 Nr. 58.

Rum. Cl^er.setzuni^: Bogdan, Documentc si regeste 55 Nr. 53.

Rcgest: Andronescu. RepertoTinl 69 Nr. 217.

Zur Daticrung vgl. die Bemerkungen zur vorangchenden Urkunde Nr. 2 311 da anzu-

nehmcn ist. dass es sich bei der in dieseni Schreiben erwahnte „Burg" nur um die Torz-

buru handeln wird. Dazu ist allerdings zu sagen, dass die Torzburg zu dieser Zeit deni

Szeklergrafen unterstand uiid durch dessen Kastellane verwaltet wurde.

' Liickc.

2 313

1438 .Mai .'}. Das siebenhiirgische Kapilel bezeugi, dass Nikolaiis Gereh von Wein- gariskirclien gegen die Anspriiche des Peirus von Bogaih auf Bulkesch, Seiden

10

tiitd Besilznitleile in WeiiKjartskirchen iind in anderen Orlen Einsprache erhoben hat.

Orig. Pap. Unitar. Landesarchiv Budapest Dl. 1318(). Siegcl. riiiid. .luf dcr Hiickseite

in weisses 'Wachs aufgedriickt, Reste.

Rcucst; FejiSr. Codex XI. lOl = Hurinuzaki, nocumenle 2, 643 Xr. 543.

Nos capiluluiii ccclesiae Transiluanac momoriae commeiHlamu.s, quod Nicolaus Gereb de Vingarlh in persona nobilis dominae Otiliae consortis suae, filiae videlicct Emerici de Bogath. necnon Ladislai, Johannis et Nicolae filiorum suoruin ac nobilis dominae Brigida vocatae, filiae praefati Emerici consortis scilicet .lacobi de Drag. ac Zophiae filiae et filiorum ciusdem nostram veniens in praesentiam per moduin protestationis nobis significare curavit. quod sicut praedicti percepissent Petrus de Bogad possessiones Sithwe et Bolkach in Kykellew necnon portiones possessionarias praedictorum ad [iraedictam pos- possessionem Vingarth pertinentes et quosdam alias portiones possessio- narias praefatorum in Albensi et in aliis comitatibus existentes habitas a regia maiestate sibi dari et conferri postulasset. in praeiudieium eorundemi valde magnum. Qua protestatione facta praefatus Nicolaus (lereb noininibus quibus supra praescriptam regiam maiestatem ad huiusmodi collatione prae- notatarum possessionum. necnon portionum possessionariarum, memoratum vero Petrum de Bogath a receptione earundem seque in easdem quovis modo sive titulo intromissione ac sibi i])si perpetuatinne. fructumque et quarum- libet utilitatum earundem jHTceptionis factis vcl fiendis prohibuit. contradi- cendo coram nobis lege et consuetudine regni requirente harum nostrarum testimonio literaruni, Datum in festo invenlionis sanctae crucis, anno domini millesimo CCCCXXX octavo.

Auf der Riickseite gleichzeilig: Literae dominae consorlis eiusdem, ' Vorlage earundem.

2 314

1438 Mai 3. Das Weissenbiinjer Kapitel bezeiiql, dass Nikolaiis Gereb uon Wein- gartskirchen fiir sich, seine Briider .\ndreas und Johann und fiir seine Sohne Ladislaus, Johann und Nikolaus gegeit die Einftihrung des Benedikt twn Suk in Besitzanteile in Vingarth. Birbom, Wereseghaz. Gergerfaya. Lengerkyrk, Kuthyfalu. Demeterpathaka, Hennegfalua et Benchench Einsprache erhoben hat. Datum in festo inventionis sanctae crucis, anno doinini millesimo quadrin- gentesimo tricesirao octavo.

Orig. Pap. Ungai'. Landesarchiv Budapest Dl. 13187. Siegel war vorne aufgedriickt, Regest: Fejir, Codex XI, 494,

2 315

Schassbarg 1438 Auyust 1. Der Schdssburger Rat bezeugf, dass Katharina, Witwe nach Agidius Parvus, ihre Besitzanteile in Wolkendorf, insgesamt 19 Hof-

11

slellen. der .\U:olous-Kiirlie in Schdssbiirg vermachl hat iind besldligt die von Kalharina getroffene Feslsel-ung der Rechte und Pflichten dieser Hnrigen.

Orii,'. Perg. Archiv der Evanj!. Kirchcngemeinde A. B. SiKhi^oara Xr. 4. Sicgel \\ar an

weisser Hanfschnur angchangt. Eingeschaltet vom Schassburger l^at 1491. Orit;. ebenda.

Mit dieser Urkunde einseschaltct vom Weissenburger Kapitel 1494. Orig. Arh. St. Sibiu

U VI 1.145.

Druck: Archio N.F. 1, 1853. 339 Nr. 1.

Re.gest: Sicb. Quarlahclirifl 5. 1797. 283. Fabritius, Urkuiulenbucli 53 Xr. 82.

Nc igitur fa quac hominum Iraclantur ]X'r opcra ab hominum dihibantur memoria consonum csi, ut ipsa liLerarum roboribus cautissimc solidentur. Hinc cst quod nos iudcx iuratiquc ciucs ct seniores ciiutatis Scgcswar universi, unaquc cum honorabili viro domino Nicolao plcbano nostro praicipuc ad sin- gulonim tam pracscntium quam fulurorum notitiam harum tcnore volumus pervenirc. quomodo nobilis domina ct honcsta videlicct Katherina relicta Egidii Parvi no.stri quondam concivis dissolutionem sui corporis scnticns affu- turam mente et rationc sana illud cupiens proscqui dictum evangclicum the- zaurisatc vobis thczauros^ in cock), ubi nequc erugo ncquc tynia dcmollitur el ubi furcs non effodiunt ncquc furantur, cuius intuitu cuiusdam suac posscs- sionis in Wolkan scilicct decem ct novem curiarum |30]ndosarum per i]3sam iuris doininio possessarum pro salute ct pcrpcluo rcfrigcrio suae animac beatum Nicolaum confessorem patronumque ecclesiac nostrae parrochialis cupicns inlieredaiv ac heredum facerc cidcm ccclcsiac dumtaxat. ipsam praedictam possessioncm lestamcntaliter perpetue habcndam ct ])ossidendam lcgavit, ita videlicct ut nullus pk-banorum, iudicum ncque iuratorum civium ct seniorum nostrorum constitutorum aut temporibus fuluris constituendorum, ipsos ioba- giones beato Nicolao per ipsam legatos, ad sua servitia videlicet arationum, falcationum, introductionum, ligonisationum aul quorumcunquc laborum niinis aut comjiulsibus constringerc ct coartare dcbcat ncc qiu)vismodo pracsumat neque desccnsus nocivos aliquos super ipsis facerc audeat atque censuin an- nualem ij)sis non nimis onerosum suis in extremis statuit im])onenduin prout in litera testamcntali cius lucidius continetur. Nos enim ipsius extremam volun- tatem et comissionem non irritantcs neque contradicentes, sed toto nostro conatu adimplcntcs cum jjraefato domino Nicolao nostro plcbano ipsos ioba- giones beati Nicolac in supradicla Wolkan rcsidcntes talitcr decrcvimus esse censuales sciliccL ul quilibcl iobagionum in tcrra beati Nicolai commorantium singulis annis circa fcstum sancti Martini confessoris unum florenum hunga- ricalem vitrico seu provisori^ ecclcsiac bcati Nicolai pro tcmporc constituto dare et persolvcre debeat et tcneatur et per ipsum vitricum in usus necessarios ipsius ecclesiac exjioncndum. Ceterum vero temjioribus dcposccntibns ct oppor- tunis cum vecturis alquc aliis servitiis et administrationibus necesariis ecclesiae sanctae debeant ct tcncantur ministrarc. Sed tamcn ad scrvitia seu famulatus nostri })U^bani aul vitrici aut cuiusvis ex nobis secundum legationem tcsta- mentariam praememoratac dominac Katherinae ipsos iobagiones nolumus esse adstrictus. Insupcr ipsorum jn cxtrcmis legatidi ct tcstandi suis heredibus et amicis more villarum cl sedis circumiacentium sua bona iirout ipsis videbitur plenam habeant facultalem. Si vcro hcrcdibus fucrint orbati eo tunc sua bona iure succcsorio in usus ct utilitates ecclesiac bcati Nicolae praecxpressae tenehtur per omnia cxtradari. In ingressu enim et recessu habita licentia vitrici ecclesiae nostrae sacpcdicfae videlicet bcali Nicolai eidem suum terragium, per ipsumque in usus eiusdcm ccdcsiac cxponcndum more ct consuctudinc aliorum nobilium iobagionuin dc])oncrc tcneantur. In cuius rci lcstimonium firmitatemque pcr- petuam pracsentcs litcras nostri maioris sigilli appcnsione robaratas ipsis ioba- gionibus beati Nicolai ad cvidcntissimam futurorum cautelam dignc duximus

12

concedendas. Daluin in Scijo.swai". ipso dio sanrli i^ctri aci vincula, anno (ioinini iyr»CCCCOXXX«octavo.

' i)rii!in;il Ihfziiiinis. ' Vdrlaac iinnn^nrv.

2 316

Im Feldlajjcr bei Borilin H;i« .Vim|iis| 10. Konu} Alhrecht heauflraijl den Wai- woden Dezsii inin l.osoiu:. dir Beri/gehiele iiiid lierijleule von Baia de Arie.s I Offen- biirfj, Baia de Cris / Altenhcrfi. Abrud I Schlallen iind Cri.slior in seinen heson- deren Schul: zu nehmen.

Gleichzeitiuc Absclirift. Pap. Uii.yar. I.andesarchiv Budapest Dl. 30799.

Druck: Szentkiraly, A: erdclyi hdmidsziil ismcrlclesr 97 = Wenzel. Magyurors:. bdnyti-

szatanak kril. Uirl. 127.

Von der Kanzlei: Coinniissio jiropria doinini reijis.

.\lbertiis dei gratia Roinanorum rex seinper augustus ac Hungariae, Boemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rcx ac dux .Vustriae et cetera fideli nostro inag- nifico Desew de Losoncz, partium nostrarum Transiluanaruni vaivodae salutem et gratiam. Cum nos universa nostra montana dictarum partium nostrarum Transsiluaiiarum. simul cuin montanistis in eisdein constitutis, in nostrain regiam receperimus protectionciii et tutelam specialein, sicque nostrae inaie.s- tatis personae vestrae commiserimus tuitioni ct lutelac speciali. Igitur fidcli- tati vestrae firmissime praecipiendo mandainus, quatenus receptis praesentibus praedicta nostra montana ac universos montanistas nostros, signanter vero in moatanis nostris Offenbania. Altenberl<. .Slatenaw et Kerwsyfwe \ocatis constitutos et existentes, in universis eoniin antiquis libertatibus el praero- gativis iustis utputa et legitiinis, contra quoslibet illegitimos impetitorcs pro- tegere, tueri et indemniter inanutenere ac conservare debcatis nostrae maies- tatis in persona et auctoritate, vobis pcr praesentes attributa ct iustitia inediante. Et sccus non facturi, praesentibus quoquc perleclis exhibenti rcstitutis. Dalum in descensu nostro campestri |)rope oppidum Borilin vocatum, partium Boe- miae in fcsto beati Laurencii inartiris, anno domini inillesimo CCCCXXX" octavo.

2 317

<iarghiu 1438 Scptember 21. Der Szeklenjraf Emerich Bebek teilt deni Rat von Kronstadl und dem Dislrikl mil, dass die Ttirken an dem Wey unler der Torzburg arbeilen und ersucht sie, diese Stras.se unweiisam zu machen.

Orii!. Pap. Arh. St. Bra^ov. Fronius 1 11. Sie.nel war auf der Riickseite in weisses Wachs zuin Verschluss aufsjedruckt.

Das i;i der Datumszeile wird mituntcr in der Becleulun!,' posl verwcndet. vyl. Baiid 4, S. .")79 niit einem Hinweis auf Grotefend. Deinontsprechend wird hier der Sonntasj nach Kreuzerhohung als Ansatz !«enoniiuen. Der Sclireiber hatte wohl kaum die Wendung

13

dominica proiima gewiihlt. weiiii er deii Ta.u der Kreu/.erhdhiiiii,' selbst bezeiehneii wolltr. dcr ebenfalls auf einen Soniitaii fallt.

Druck: Szabo. Szek. OklevcUar 3. 55 zu Septeniber 11. Hurnuiz.nki, Dnntmenle XV. 1, :!79 zu 1.5:58.

Emericu.s Bobck clc Pclscvtli. comcs Siculorum ct c;'tcia.

Circumspccti viri notificamus vobis quomodo nuiic perfidissinii Turci fidei C.hristianac pcrsccutorcs hostcs ct inimici nostri nu])cr sub castro Tcrch viam ct publicani stratam undc jiracfati huc ad oi)primcnduin ct devastandum hoc regnum venirc possent, laboravcrunt. Idcirco vobis et vestrum cuilibet firmiter praecipicntes mandamus et etiam seriose cogitando vcstras sagaci- tates ammonemus, quatenus praefatam viam ob respectu amoris domini nostri regis licc non huius regni sccundum quod vobis fidelcs nostri castellani decla- rabunt cum fortitudinc maiori ct fortiori potueritis cum tali fortitudinc prae- fatam viam laborare non prolongetis ne aliqua dcsolatio huius regni cx' parte praefatae viae per pracfatos hostcs nostros fieri contingat. Et si taliter fiet, quod dominus dcus avcrtat extunc ad nos istam causam proponcre non potestis quod nos vos non ammonis.semus ad laborem pracfatum. Si feceritis bene quidem scientcs rcvcra quod nos antc comuiuncm conspectum huius regni cum illustrissimo domino nostro rege vobis rcgratiari- faciemus. .Mioquin si non feceritis iram et furorem valdc magnum domini nostri regis cvadere ulla- tenus potestis. Cetera vero lator praesentiuin vobis oretenus dcclarabit cui fidem credulam adhibeatis. Scriptuni in (icrgin dominica proxima iii dic cxalta- tionis sanctae crucis, anno domini ctcctcra XXXVIIP.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspcctis viris iudici ceterisquc consulibus dc Brasso nec non districtu ciusdcm fidelibus nostris sinccrc dilcctis.

' ili(niur - Cber der Zelle, (laruiiler rrfiiiiiirc durchite-

slrieheii.

2 318

KlaiisenlHir(| I 'i3}! \o\einber I.">. Der .fiebenbiiniische Woiiuodc Dezso de Losoncz ersucht den Knnvenl i'on Kolozsmonostor, iudicem, iuratos cctcrosque civcs et totam communitatem civitatis Coluswar contra univcrsos regni nobiles dictae partis Transilvanac rcginalis maiestatis ac praclatorum et baronum scilicet vicariorum rcgni Hungariae in pracscntias /"«; r/f/i 3I>. Sonemlier vnrzuUiden.

Orim. Pap. fn.uar. l.andesarehiv Budapesl 1)1. 2907.5. .Sienel war auf der lUickseite zuiii

Vcrscliluss aufi;edriickt.

Druck: .Makkai. Kiadtilliin oklcnclck 22 .Nr. 17.

2 319

Olcn I4:{« Dc7.cuiber 17. Koniii .\.llirechl uerbietel den Szeklergrafen Emerich Bebek iind FranzC.saki. Stadt luui Dislrikt Bistril: in ihren Freilieiten zu krSnken.

Oriii. Perg. Arh. .St. Cluj. Archiv dcr Stadt Bistritz .\r. .fO .Sici;el. ruiul. Dni.5 cin.. iii rotes Wachs, papierbedeckt. voriic aufficdriickt . Ini Sicgelfeld vier!<eteilter Wappeii-

14

scliiUI. \r. 1 u. 3 viiT QuerlKilkcii iiii I'eUI; Nr. 2 Biiiric: Nr. 1 nufiicriclilelcr Adlcr iiiit luisuebreileten Scliwinijeii. l 'iiisclirill in Hotischer Miijuskcl: S. AI.Ui:i',TI. 1)1:1.

r.HA. HfNGARii:. DAi.MAcii:. (noAcii:. i^i:r.is .wsthii: i:t stihii: dicis

MARCHIONIS. .MORAVU:.

Druck: Szabo. Szek. okleoetsar 1. KiS Nr. 114. Tiansilvunia 1873. 79.

Reiiest: .Ire/i. Zeilschrifl 12. 80. Bersjcr. rrkiindcn— Kcgeslen 22 Nr. 90.

Von iler Kanzlci: Hi'lalio Iwanka coinilis ('.«rbauiac. maiji.slii ciiriac doniinai' n-ginac. ad i-onlrnla lilcraruin suac maicslatis.

.XlbvTtus (k'i yjratia Roinanorum i'c\ scmpcr auLjustus ac Iluni^ariac. Boiicmiac, Dalinaciae. Croaciae ctcctcra rc\ cl (lu\ .Vustriae etc.etera lidclibus noslris inagnilicis Einerico filio vaivodac dc Pclscwcz cl Francisco de Chaak comitibns Siculorum nostrorum salutcin cl ,i,Matiani. l'ro parte et in personis lidelium nostrorum universoruin civinm et hospitum civitatis nostrae Bysl ricicnsis partium nostrarum rraussiluanarum ac totius coinniunitat is Saxonuin nostrorum districtus Bystricicnsis pracdiclac nobis ac dominis praelatis ct baronibus vicariis nostris^ e.Kponitur pluriinum qnerulose, quomodo ipsi in eornin antiquis libertatibus ct libertatuin tjratiis |)er divos rcges Iluni^ariae eisdem datis et «ratiose conccssis. pcrv'os vestrosque homincs el ramiliarcs iiluriinum impediren- tur in eorumqui' rebus ct bonis contra huiusmodi ipsorum libcrtates non [)arnm- gravarentur et dainniticarentur in i)raciudiciuin dictarum libcrtatuin i|)soruin ac damnum eorundcm valdc ina{>'num. Veruin quia nos praefatos cives et hospites ac Saxones nostros in antiquis eoruin libertatibus et libertatuin gratiis irrefraga- biliter tenere volumus^ et facere conservare, ideo fidelitati vestrae fiiinissiine et districtissime praecipimus el mandamus, quatenus recepfis ])raesentibus a modo in anlea memoratos civcs et hospites ac Saxones nostros seu alterum eorum contra praeinissas antiquas libertates et libertatum corum gratias eis ut praefertiir per divos reges llungariac datas et indnltas nec in rebus ac bonis et neque in personis eorum impedire. aggravaic seu dainnificarc praesumatis, et nec sitis ausi modo aliquali graliac uostrac sub obtcntu. Ef hoc idem iniungimus futuris coinitibus Siculorum nostroruin praediclorum similibus nostris sub receptis inviolabiliter observare. Praescntibus pcrlectis exhibenti restitutis. Datuni Budae feria quarta proxima ante fcstum rhoinae apostoli, anno doinini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo.

Untei dein Sieijel: Relatio (Iwanka comitis Cor^^^bauiae magistri curiac d(ominae reginae ad contenta literaruin)^ suac maicstatis.

Auf der Riickseite gleiclizeilig: Rex mandat waiwodis et Siculorum coinitibus ut cominunitatcm civitatis ct districtus in antiquis iuribus conservant, et non iinpediant sed quain alios cisdem conscrvant.

' (jber <ler /.cilc. •* Vi)rl:i.s>c coliinnix.

" Auf R.isur. ■* Vom Sicfjel bcricckl.

2 320

Ofen 1438 Dczemlier 18. Kdniiiin Elisabclli hefreil das Armenspital der Hl. Elisaheth in Bistritz i>on der jdhrliclien Steiierleistung.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj. Archiv der Stadt Bistritz .Nr. 12. Siegel, rund, Din. 3.8 cin, in rotes 'Wachs, papierbedeckt. vorne aufgedriickt, Reste. Regest: Berger, Urkunden Rcgestcn 22 Xr. 91.

15

Von (ler Kanzlei: Cominissio propria dominae rcsrinac.

Nos Elizabeth dci gratia regina Hungariac. Dalmaciac, Croaciac elcetcra Au.s- triaequc et Stiriac ducissa nccnon marchionissa Morauiae etcctera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos tum ob spem et devotioncm nostram quam ad sanctam Elizabeth patronani huius regni nostri habemus lum ctiam consideratis paupertatibus et inopiis corum pauperum in hospilali sanctae Elizabcth in civitatc nostra Bystricz vocata partium nostrarum Transsiluanarum fundato degenlium illam unam marcam argenti cum media quas ipsi et eorum capellanus ])ro censu annuo singulis annis regiae maiestati solvere asseruntur usquc nostrum ct regiac maiestatis bencplacitum gratiose duximus remittendum et relaxandum, immo remittimus et relaxamus pracsentium pcr vigorem. Quocirca vobis fideli- bus nostris collectoribus huiusmodi censuum pro tempore constitutis harum serie firmiter praecipiendo mandamus. quatenus receptis praesentibus a modo in posterum illam unam rnarcam argenti cum inedia quas scilicet praenominati ])auperes et eorum capellani singulis annis regiae maiestati uti praefertur dare ct solvere tenerentur usquc tempus ])raefixum ab cisdem exigere ct extorquerc nullatenus praesumatis. nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrac sub obtentu, praesentibus quoquc perlcctis cxhibenti restitutis. Datum Budae feria quinta proxima ante festum bcati Thomae apostoli, anno domini millcsimo quadringen- tesimo tricesimo octavo.

2 321

Ofeu H;il{ Dczeiuber 2(1. Koniiiin Elisuhelh von Ungarn triiift Stadt und Dislrild

Bistrit: auf. die verfullenen Maiiern der Bistrit:er Feste wieder in Stand zii setzen.

Ori^;. Pap. .\rli. St. Cluj, Arcliiv der Sladt Bistritz \r. ;U . Siegel, ruiid, Dm. 3. 8 ciii,

in rntes Waclis vorne auf;4edriickt, Heste.

Druck: Archiv X. 1". 4, 1859, 2<)0 Nr. 1.

F.eiiest: ,\rch. Zeilschrifl 12,8(1. Ber.iier, Url;unden— nrge.ilen 22 .Nr. 92.

Von der Kanzlei: Commis.sio ])ro])ria dominac reginae j)raelatis et Iiaronibus vicariis referentiljus,

Elisabcth dci gratia regina Hungariac, Dalmatiac, Croatiae, etcetera Aus- triaeque et Styriac ducissa. nec non marchionissa Moraviae etcetera fidelibus nostris universis civibus et hospitibus ac incolis civitatis nostrac Bysfricicnsis partium nostranim Transsilvanarum, totique communitati provinciac seu districtus ciusdem Bystriciensis salutem et gratiam. Ad nostram praelatorumque et baronum nostrorum dominorum vicariorum ])ervenit notitiam, quomodo muri ct alia aedificia fortalitii ipsus civitatis uostrae magnam ruinam pafcrenturi ct rupturain. minimc vos de corundem reformatione curantes. Unde fidelitati vcstrae districtissimc praccipicntcs mandamus, quatcnus rcceplis praesentibus vos, civcs et hos])ites in dicta civitatc nostra Bystriciensi commorantes; circa citatam reformationem praetacti muri aliorumque aedificiorum ipsius forlalitii civilatis unanimi cura ct laborc, iuxta informalioncm iudicis ct iuratorum civium vestrorum, intendatis; vos vero, hospitcs et ])0])uli in j^raedicto districtu Bystriciensi rcsidentes, similil<'r itixta requisitioncin ct inforinationcm dictorum iudicis et iuratorum civium (iictac civitatis nosfrac Bystricicnsis ipsis civibus ad reformationem praetactoruin acdificiorum ct muri assistere, ct cis in ipsa

1()

reformatione adiuvare debeatis, pro universo et rcipublicae commodo et utililate. Et aliud non facturi, nec sitis ausi modo aliquali. Datum Budae sabbatho pro- ximo ante fcstum beati Thomae aposloli, anno domini M^CCCCXXXOoctavo.

Unter dem Siegel Kanzleibemerkiing.

Auf der Ruckseitc gleichzeitig: Avisatio pro aedificatione civitatis cum com- missione.

' Vorlage paterelur.

2 322

1438 Dezember 29, Der Konveat von Kolozsmonostor beglaubigt die Zeugen- aussage eines mit dieser Frage betrauten Mitgliedes seines Konvents, wonach der von dem siebenbiirgischen Woiwoden in Klausenburg eingesetzte Sebastian Olaz dem Klausenburqer Pfarrer das auch von dem Richter und dem Rat in Anspruch genommene Zweigespann zugesprochen hat.

Orig. Perg. Archiv d. rom. kath. Pfarramtes C.luj I 8, heute im Batthyaneum Alba

lulia. Keine Siegelspuren.

Druck: Jakab, Oklevellar 1,178 Nr. 102.

Conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod cum nos ad instantem petitionem honorabilis viri domini Martini plebani ecclesiae parochialis beati Mychaelis archangeli de Coloswar < >i nobis

religiosuravirum fratremLadislaum cantorcm et socium nostrum convcntualem ad infrascripta audienda et tandem nobis referenda in praefatum Coloswar ad nobilem virum Sebastianum Olaz dictum iudicem seu officialem magnifici Desew de Losonch vaivodae Transsiluani per eum in eadem Coloswar constitutum nec non iudicem ac iuratos cives eiusdem civitatis nostrae pro testimonio trans- misissemus fide dignum.Qui tandem exinde ad nos reversus nobis conscientiose retulit isto modo quod ipse feria sexta quarta videlicet in vigilia festi nativitatis domini proxime praeterita^ in eandem civitatem Coloswar et per consequens ad domum Ladislai pellificis, quo praefatus Sebastianus Olaz et memorati iudex ac iurati cives pro tractandis certis eorum causis et agcndis fuissent congregati, una cum praenominato domino Martino plebano pariter acccssisset ubi praefatus Sebastianus Olaz requircnte dicto domino Martino plebano iuxta commissionem praefati domini vaivodac ipsos iudiccm ct iuratos cives, ut eorum literalia instru- menta aut quaecunque iura contra dictum dominum Martinum plcbanum super eo, quod biga ipsius domini plebani inducendis frugibus quorumcumque civita- tensium ad praefatae ecclesiae suae molendinum et reducendis in farina libere procedere non deberet contra eorum libertates neque posset si qua haberent coram ipso Sebastiano producere deberent. Ad cuius Sebastiani requisitionem ipsi iudex ac iurati cives taliter respondissent, quod ipsi supcr hoc nulla unquam habuissent nec haberent de praesenti aliqua instrumcnta sed ipse dominus Martinus plebanus ad ipsorum pctitioncs propter muri ipsius civitatis perfec- tionem ad tempus ipsam bigam suam in favorem ipsorum a ductione frugum cessare fecisset. Quorum rcsponsione facta idem Sebastianus Olaz in persona dicti domini vaivodae et eiusdem. specialem sibi oretenus factam commissionem

17

ipsam bigam dicti domini Martini plebani iuxta suam privilegiatam libertatem coram ipso domino vaivoda alias Thordae exhibitionis literalium suorum instru- mentorum approbatara libere et secure procedere promisisset. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales pendentis et autentici sigilli nostri appensione munitas duximus concedendas. Datum in festo beati Thomae martiris. anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo.

' Liicke cca .'i cm. ^ Dezeniber 25.

2 323

1439 Januar 2. Das Weissenburyer Kapitel bezeugt, dass Joseph, hospes de Thiuis, in sua ac Elenae consortis suae, filiae vero quondam Petri Sartoris Albensis, necnon filiorum suorum et filiarum suarum personis ihr von Petrus Sartor iiberliommenes Haus, das in castro Albensi penes portam civitatis, qua itur ad forum versus civitatem liegt, dem Priester Michael, Rektor des Hospilals in Weissenburg, fiir 20 Goldgulden verkauft haben.

Datum feria sexta proxima post festum circumcisionis domini, anno eius mille- simo quadringentesimo tricesimo nono. Honorabilibus et discretis viris dominis Demetrio praeposito, Georgio cantore, Johanne custode, Andrea (archidiacono) dc Thylegd, decano ceterisque canonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter existentibus et devote.

Orig. Per.g. Batthyaneum Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitcls Nr. 27.5. Siegel war angehangt und ist samt einem Streifen des Pergaments herausgeschnitten wordcn. Regest: Szeredai. Xotitia 86. Torlenelmi tdr 1890, 140 Nr. 275.

2 324

Thorenburg l\S9 Januar 13. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Nikolaus von Salzburg ersucht den Konvent von Kolozsmonostor iiber Einschreiten universorum civium, hospitum et incolarum de Dees, bei der Untersuchung gegen Georg, den Sohn des Bans von Ungurei, der den Einwohnern von Dej / Desch das in Haufen zusammengetragene Heu verbrannt hat, miizuwirken.

Datum Tordae in octavis fcsti Epiphanarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo tricesimo nono.

Auf der Riickseite Adresse: Amicis suis honorandis conventui ecclesiae de CIus- monostra pro universis cives et hospites de Dees.

Inquisitoriae

Von underer gleiclizeitiger Hand: Ilomo vaivodalis Demetrius de Dyaky noster frater Petrus inquisitio fuit facta feria sexta proxima ante dominicam Ramispalmarum^ in comitatu de Doboka.

Orig. Pap. Arh. St. GIuj, Archiv der Stadt Dcsch Nr. 32. Siegcl rund, Dni. 3,2 cm. war auf der Riickseite in weisses Wachs aufgedriickt.

» Marz 27.

18

2 325

llrrinanustadt li39 Januar li. Richler und Rat von Hermannstadt fordern den Kronstddler Rat iinter Androhung voUiger Warensperre auf, die Ausfuhr von Getreide in das Gebiet der Sieben Stuhle freizugeben.

Oris. Pap. Arh. St. Bra^ov, Schnell III 30. Vom Siegel lasst sich keine Spur tesstellen, doch weist dic kennzeichnendc Durchstechung des Papiers darauf hin. dass es zum Ver- schluss aufgedriickt war.

Praemissis complacentiis sediilis ciim exhibitione honoris. Sagaces viri, fratres et amici praecarissinii. Referentibus nobis plurimus animo suscepimus nimium doloroso, quomodo vos in districtus vestri ambitu omnibus tam vestris quam nostris inhibitionem ut nuUus frumenta ad nos de vestri districtus niedio aducere audeat sub poenis gravissimis promulgari fecistis generalem. Quod non leve scandalum opprobriumque intollerabile nobis arbitramur impensum, cum putaremus septem sedium provinciam et districtum Braschouiensem tamquam sub unius principis dominio constitutos debere, permixtim suorum contractuum negocia exercere sic ut defectum unius alterum in quantum valeat debeat relevare. Scimus etiam huiusmodi a nobis circa vos omnino fuisse perpetrata. Ideo cum iam arma permittente potentia frumentorum copia per iniquorum Turcorum saevitiam nobis sit subtracta vestrarum amititiarum fraternitatibus supplicamus attente per praesentes, quatenus an huiusmodi probitionis onere eximere nos velitis singula nobis necessaria quemadmodum vobis liberum esse cognoscitis in nostrum medium^ quoslibet volentes adducere permittendo. Quod si facere disposueritis gratas vobis in similibus et maioribus exhibemus volun- tates. Sin autem extunc similibus similia'^ compensando omnes septem sedium vias ad vos exeuntes recludere parum aut nihil de vobis nccesariis abhinc addu- cere permittemus. Quitquid in eo facere decreveritis latorem per praesentium nobis literatorie insinuare instanter postulamus. Cetcrum nosse vos volumus providum virum Petrum Anthonii vestrae civitatis iudicem dum in proximo in nostro medio fuerat constitutus, quoddam pactum solutionis partis centum et duorum florenorum auri ante anni decessum per imperialis maiestatis magistros curiae a nostris receptoribus suscepisse. Ubi nondum satisfactio est impensa nunc autem hii quorum negotium est pannos^ ad triginta sex florenos auri computatos in parte vestra vos tangentes a provido viro Laurencio Clump, vestro concive, receperunt iustitia mediante. Ad quorum florenorum solutionem eidem Laurentio faciendam vos relinquimus consequenter obligatos. Datum Cibinii feria quarta proxima ante festum beati Anthonii confessoris, anno domini M CCCC XXX nono.

ludices et iurati consules civitatis Cibiniensis.

Auf der Riickseite Adresse: Sagacibus circumspectisque viris iudici iuratisque civibus civitatis Coronae fautoribus et amicis nobis sincere dilectis.

' Cber der Zeile. - Vorlage paiios.

2 326

Weissenburg 1439 Januar 23. Der siebenbiirgisclie Bischof Georg ermdchtigt die Pfarrer des Bistritzer und Kiralyer Dekanates, gegen die Glieder ihrer Gemeinden,

19

welche den niederen Kirchendienern die Einkiinfle schmalern ivoUen, mit dem Interdikt vorziigehen.

Papieihandschritt dps 15. Jahrhunderts f 5 , friJher Archiv des Evang. Kapitels A. B. Bistritz. Papierhandschrift aus dem Ende d. 16. Jalirhunderts, beigebunden der ersten Handschrift. Druck: Ardiiv 10, 1872, 227 Nr. 2.

Georgius dei et apostolica gratia episcopus Transsiluanus dilectis nobis honora- bilibus (et) discretis viris dominis universis et singulis plcbanis, decanis et ecclesiarum rectoribus in et sub decanatibus puta Bistricicnsi et Kyralia ubivis constitutis et commorantibus salutcm et paternam in domino benedictionem. Quia nos cx ccrtorum veridicorum relatibus et nostra ccrta scientia sumus edocti, quomodo universi vestri parochiani seu plebisani in vestris plebanatibus ubilibet commorantes ipsorum animarum salutem immemoresi contra deum et eius iuslitiam ac in contemptum- clavium matris ecclesiarum praeiudiciumque domini decani et plebani^ vestri valde ingens proventus scolarum'' parocliialium seu scolasticorum ac servitorum ecclesiarum vestrarum parochialium diminuere et debitajn defalcationem ipsorum proventuum conarentur* et facere prae- tendunt in ipsorum salutis animarum detrimentum valde magnum sententiam excommunicalionis de iure latam in aurem minime formidantes. Hoc etiam adiugendo, quod magistros scolarum seu scolasticos vel servitores ecclesiarum vestrarum parochialium sine consensu et annuentia vestris eligere et praeficere nituntur in vestri dedecus et praeiudicium valde multum. Super quos vestris devotionibus in virtute sanctae obedientiae praesentium serie et sub poena excommunicationis firmiter committimus ct mandamus, quatenus habiLa prae- sentium notitia omnes ct singulos praefatos vestros parochianos etplebisanosverbo nostro salubriter admoneatis, quos et nos tenorc praesentium requirimus et monemus, ut ipsi a tali nefandissimo opere cessent et per amplius facere non praesumant quoquomodo, sed in pristino statu et forma permittant permanere. Alioquin habita vcstra salutari admonitione omnes et singulos tales, qui huius- modi mandatum nostrum infregerint aut non curaverint firmissiiuo supposito ecclesiastico interdicto, quod inviolabiliter volumus observari, in fornia ecclesiae consueta praeter baptisma parvulorum primitiasque morientium et sanorum, quae nullatenus volumus denegari, lamdiu duraturum donec de talibus nefandis- simis operibus cessaverint aut de nobis aliud habueritis in mandatis. Datum Albae feria 6'^ proxima post festum beati Vincencii martyris, anno domini MOCCCCXXXIX.

' (iebcsscrl aus immcmornnlcs. * Vorlagc scnlariiim.

- Cicbcsscrt aus contcmplum. ^ Hicrauf s/((du;!( diircligcslrichen und die drei

^ llierauf durchgestrichen rcclorum ptiro- folycndcn Wiirtcr ani l^ande nachgetragen. cliiiilium.

2 327

Tlioroiiburg H39 Januar 27. Der siehenhiircjische BischofGeor<j verleiht Johannes Riifus, dem Richter von Krako, fiir seine Dienste wiihrend des Bauernaufstandes (tempore .. rumorum et guerraruin rusticorum infidelium contra eorum dominos naturales et terrestres) und in Beriicksichtigunf] der ilmi von den Tiirken zuge- fiigten Schddcn die Bcfrciung von allen Al)gabcn und Leistungen, die er als (irund- horiger der \Veissenl)urg€r Kirche schuldig ist, und vor allem fiir sich und seine

20

Nachkominen die Befreiung von dem dieser Kirche in Silber abzuleistenden jdhr- Uchen Martinszins.

Datuin Tliordae leria tertia proxima post festum conversionis beati Pauli apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono.

Eingcschaltet 1439 vom Weissenburger Kapitel, {^leichzcitige Abschrift Perg. Ungar. Landesarchiv Budapcst. Eingeschaltet von den Requisitoren des Weissenburger Kapitels 1685. Archiv der Grafeii Telcki. ebenda. Druck: Barabas. Corfcr dipl. Teleki 2, 2 Xr. 2.

2 328

Ofen 1439 Januar 29. Konicj Albrechl beauftragt den Konvent von Kolozsnw- nostor, den Notdr der konicilichen Kanzlei Magisier Johannes Zaaz, Sohn Balthasars von Simjdtin I Kleinenijed und Nucel j Johannisberg, in den Besitz von Dimbuu und der dazugehorenden villa Kynches einzufiihren, das fruher Stephan Dorn verpfdndet war, spdter aber dem Johannes Zaaz, seinem Vater Balthasar und seinen Brudern Lorenz, Jakob und Gcorg vermaclit ivorden ist.

Datum Budae feria quinta proxima ante festum purificationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini M^CCCCXXX nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27 649. Siegel war in rotes Wachs, pa- pierbedeckt, auf der Rilckseite zum Verschluss aufgedriickt. Ein erster Statutionsauftrag des Konigs vom 23. August 1438, Orig. Pap. mit gleichem auf der Ruckseite aufge- driicktem Slegel, ebenda. Diese zweite Urkunde eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor, Orig. ebenda.

2 329

Ofen li39 Januar 29. Konig Albrecht ersucht das Weissenburger Kapitel, bei der Einfuhrung des Johann Zaz von Nucel / Johannisberg, samt Vater und Briidern in den Besitz von Cacova, Vale und Noul Romdn mitzuwirken.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 29 250. Siegel war auf der RUckseite in rotes Wachs zum Verschluss aufgcdriickt. Druck: Teleki, Hanyadiak kora 10, 28 Nr. 12.

Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Boheiiiiae, Dalmaciae, Croaciae etcetera rex et dux Austriae et cetera fidelibus nostris capitulo ecclesiae Transsiluanae salutem et gratiam. Cum nos pro fidelitatibus et fidelium servitiorum meritis fidelis nostri magistri Johannis Zaz, filii Balthasar de Enyed alias de Zentjanushegye notarii cancellariae nostrae maiestatis per eum quondam serenissimo principi domino Sigismundo Romanorum imperatori ac Hungariae et cetera regi socero et praedecessori nostro carissirao ac etiam nostrae maiestati exhibitis et impensis quasdam possessiones Kakawa, Graben- dorff et Wywalw vocatas in comitatu .\lbensi partium nostrarum Transsiluana- rum habitas et existentes, quae per dictum quondam dorainum Sigismundum imperatorem ct regem, primum quondam Petermanno de Longocampo pro descensu et tandem ipsi magistro Johanni Zaz, ac dicto Balthasar patri nec non Laurencio, Jacobo et Georgio carnalibus fratribus suis in perpetuum donatae extitissent et coUatae, simul cuin cunctis ipsarum utilitatibus et perti-

21

nentiis praemissis sic, uti superius nostrae exposita sunt maiestati, stantibus et se habentibus illo et eodem modo, quo per ipsum condam dominum impera- torem et regera antedictis magistro Johanni Zaz ac patri et fratribus suis prae- scriptis collatae fore perhibentur eidem magistro Johanni Zaz et per eum anno- tatis Balthasar patri ac Laurencio, Jacobo et Georgio carnalibus fratribus suis, ipsorumque haeredibus et posteritatibus universis vigore aliarum literarum nostrarura exinde confectarura novae nostrae donationis titulo et orani eo iure, quo eadera nostrae rite et legitirae incuinbunt collationi, in perpetuum duxeriraus conferendas. Ideo fidelitati vestrae firraiter praecipientes mandaraus, quatenus vestrum raittatis hominera pro tcstimonio fide dignum, quo praesente Nicolaus et Andreas, filii quondam Johannis Gereb de Wyngard, vel Petrus filiusEmerici de Bogath, aut Hedericus de Olczna, sin Jacobus de Chezthe, sive Georgius de Chonga, neve Myske de Baga, an Johannes^ seu Barnabas de eadem, vel Thomas de Belye, aut Johannes de Wezewd, sin Herbartus de Balasthelek, seu Stephanus sive Simon, filii Blasii Myske de Mohach, neve Johannes, seu Blasius, an Geor- gius, filius Barnabae de eadem Mohach, aliis absentibus, homo noster ad facies praedictarura possessionum, vicinis et commetaneis earundem niversis, inibi lecitime convocatis et praesentibus accedendo introducat praefatos magistrum Johannera Zaz ac Balthasarem patrera nec non Laurencium, Jacobum et Georgium fratres suos in dominium earundem, statuatque easdera eisdera prae- missae nostrae donationis titulo perpetuopossidendas, si non fueritcontradictum, contradictores vero si qui fuerint evocet ipsos contra annotatos magistrum Johannera Zaz ac Balthasarem patrera nec non Laurenciura, Jacobum et Geor- giura fratres <suos in praesentiam vaivodae partium nostrarum Transsilua- narum>^ad terminum competenterarationera contradictionis eorura reddituros. Et post haec huiusraodi introductionis et statutionis seriem cum contradic- torura et evocatorum, si qui fuerint, vicinorumque et commetancorum, qui praemissac statutioni intererunt, nominibus terminoque assignata eidem < )3 more solito rescribatis. Datura Budae* feria quinta proxiraa ante festura puri- ficationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno doraini MCCCCXXX nono. Auf der Ruckseite von anderer gleichzeitiger Hand: Nicolaus filius Johannis Greb de Wyngarth, capituli Simon literati Chori enim feria secunda post domi- nicara Reminiscere ad primura ad Kakowa, deinde ad Grabendorf tali nullo contradictore, et ita deinde ad Wyfalw, ubi Peterman de Hozywmezew contra- dicit ibidem ad octavas festi beati Georgii martyris.*

Auf der Riickseite Adresse: P^idelibus nostris capitulo ecclesiae .\Ibensis Trans- siluanae pro magistro Johanne Zaz, filio Balthasar de Enyed alias de Zenthianus- hegye et aliis intrascriptis, introductoria et statutoria.

Von der Kanzlei: Lecta.

1 Iliir auf s nd oin .\ornialscli:ifl fein durch- ^ Liicke 1,1 cm breit, fidelUer?

gcstriclien. * Hierauf noclimals Budar.

" Lucke 7 cm. ^ Mai 1.

2 330

Ofen 143a Januar 31. Konig Albrecht gebietet den siebenbiirgischen Wtirden- iragern, dem Adel, den Sachsen und den Szeklern und besonders den Bewohnern von Stadt und Stuhl Miihlbach, die von den Tiirken verschleppien und nun zuriick-

22

kehrenden Miiblbacher mil Ausnahme von vier namenilich angefiihrten Verr&tern in keiner Weise zu behindern.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitcl 1440, Orig. friiher Archiv der Stadt Sebe?. Druck: Programm d. ev. Unterggmn. Miihlbach 1881 / 82, 62 Nr. 9.

Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Dalmaclae, Croaciae et cetera rex et dux Austriae et cetera fidelibus nostris reverendo in Christo patri domino Georgio,cpiscopo ecclesiaeTranssiluanae, magnificis Desew de Losoncz vaivodae earundem nostrarum Transsiluanarum necnon comitibus Siculorum nostrorum item nobilibus , castellanis, Saxonibus et Siculis ac populis et hospitibus in sede et civitate nostra Zazsebes commorantibus aliis etiam regni nostri Hungariae ac partium nostrarum Transsiluanarum praedictarum cuiusvis status et conditionis ac praeeminentiae hominibus praesentium notitiam habi- turis salutem et gratiam. Licet pridem cives hospites et populi praenarratae civitatis nostrae Zazsebes vocatae ex traditione seductioneque et iniqua ac diabolica suggestione illorum perfidissimorum Anthonii plebani, Hermann Mewlmeustcr, Martini Vlich et Zachariae pro tunc civium praefatae civitatis nostrae Zazsebes se et ipsam civitatem nostram illo saevissimo Omorath Tur- corum domino, qui eo tempore, uti nostis, cum valida Turconica sua potentia partes nostras Transsiluanas depraedando invaserat et ipsam civitatem nostram Zazsebes obsederat voluntarie tradiderunt. Tamen quia nunc uti ad nostrae ac serenissimae dominae reginae conthoralis nostrae carissimae praelatorumque etbaronum nostrorumdevenit audientiam aliquiexpraedictis civibus, hospitibus et populis nunc in partibus Transalpinis ac sub dominioTurcorum eorundem existentes qui in praescripta traditione annotatae civitatis nostrae immunes fore perhibentur viceversa ad praedictam sedem et civitatem nostram Zazsebes ac ad pristina eorum habitacula commorandi causa reverti vellent et repatriari. Ideo vestrae et cuiuslibet vestrum fidelitati firmissime praecipimus et manda- mus, quatenus annotatos cives, populos et hospites viceversa de praefatis parti- bus Transalpinis ac Turkya temporum in processu ad praenotatam civitatem nostram Zazsebes redire volentes demtis praescriptis Anthonio plebano, Her- manno, Martino et Zacharia traditoribus simulcum eorum liberis et prolibus ac rebus et bonis quibusvis per vestras tenutas et possessiones ac vestri medium usque praefatam sedem et civitatem nostram Zazsebes libere et purifice transire ac in eadem morari et residere permittatis per ampliusque eisdem nullum impe- dimentum nullusque molestias et perturbationes verbis vel factis inferre et irrogari f acere praesumatis nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae sabbato proximo ante festumpurificationisbeatae Mariae virginis gloriosae, anno domini M^CCCCXXX nono. Praedicta autem volumus per fora et alia loca publica ubi necesse fuerit ubique palam facere proclamari. Datum ut supra.

2 331

Prcssburg 1439 Februar G. Koiiig Albrecht beglaubigt iiber Ansuchen des Priesters Petrus, rector capellae sancti Martini extra murum civitatis nostrae Brassouien- sis die Urkunde Konig Sigmunds von 1437 Nr. 2 296 iiber die Schenkung einer Hofstelle an die genannte Kapelle.

Datum Wratislauiae, in festo beatae Dorotheae virginis et martyris, anno domini millesimo quadringentesimo nono.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Bra^ov I E 30. Siegel in rotes Wachs aufgedriickt. Reste mit demselben Stempel wie Nr. 2319.

23

2 332

Pressburft 1439 Hiirz 3. Konirj Albrecht riestallel den Bewohnern von Kinnsladt, die unter ihnen ziisammengekommenen Ablassgelder des Basler Konzils fiir die Befestigung der Stadt zu verwenden.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra?ov, Priv. 27. Siegel, rund, Dm. 5,5 cni, iii rotes Wachs, papier- bcdeckt, vornc aufgedriickt. nerselbe Stempel wie Nr. 2 319.

Von der Kanzlci: Commissio propria domiiii regis ex deliberatione dorainorum consiliarioruni Hungarorum.

Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Bolie- miae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex et dux Austriae providis ct circum- spectis magistro civium, iudici, iuratis cclerisque civibus ct toti communitati civitatis nostrae Brassouiensis salutera et gratiara. Misso ad raaiestatem nos- tram isto nuntio vestro liarum scilicet qucrulo^ per raedium eiusdcm, uti ex suo ore didicimus, nobis in eo supplicastis, ut pecunias ex indulgentiis sacri Basiliensis concilii illic in vestri medio congregatas et pia fidelium largitione cummulatas pro defensione illius civitatis relinquere et deputare dignaremur. Unde ct super quo fidelitati vestrae respondendo dicimus, quod ex quo civitas nostra praetacta in extremis confiniis regni nostri locata gravioribus aemulorum in- sultibus forraidatur, placet nobis et contenti suraus, ut pecunia ]Hacnotata nunc inibi raodo quo praedicitur aggregata pro defensione ipsius civitatis re- raaneat et dispensetur, attaraen nolentes eandera pecuniara quoquomodo inutilitcr dispensari. Ecce scripsimus per alias literas nostras sercnissiraae do- rainae Eli&abeth, rcginae contliorali nostrae carissiraac, ut unura horainera fidedignuin in vestri raedium deputet, coram quo et in praesentia cuius huius- modi pecimiae ad ipsius civitatis defensionem et utilitatem provide et cir- curaspecte dispensentur. Quapropter vobis raandaraus, quatenus postulato a praefata domina regina dicto homine deputando antelatam pecuniam in sui praesentia ]iro dictae civitatis utili et proficua defensione et non aliter quovis modo exponere et dispensari dcbcatis. Datum Wratislauiac feria tertia pro- xima post dorainicam Reminiscere, anno doraini MCCCCXXX nono.

Unier dem Sieyel Kanzlcivcrmerl:. ' Vorlage ijcniUi.

2 jj)j).

1439 Miir/. 9. Dcr Konvcnt von Kolozsmonostcir sch(dlcl dcn Statulionsauftraci Konig Albrechts von 143!) Sr. 2 S2S ein und herichlet dem siebenbirrgischen Woi- woden Dczsd von Losoncz, dass gcgcn die am o. Miirz stattgcfundcnc Einfiihrung de.s .Joliannes Zaaz in den Bcsitz von Dimhiiu der Richtcr L<iurencius von Dlmhi^ni namens des Stephan Dorn, dessen Tochter Elisabeth und der Adligen von Bogath Einsprarhe crhohcn hahe uiul dic 1'arteien an dus \Voia>odalgericht gewicien worden sind.

24

Datuin quinlo ciit' ili,'i iiilrodiiclioiiis i-l slat iilioiiis praenolataruin. aniio (loinini supradicto.

Oriu. Pap. Ungar. I.andi-sarchiv Budapest DI. 276.51. Siejiel war in weissps AVaolis auf der Hiickseite zum Verscliluss aufyedriiclct.

2 334

Florcn/. W.i*) Miirz 3. Papsl lAKjcn I\' . schildeil dcr nnfiaiischcn Koniiiin Elisa- beth das Trcibcn dcs Baseler Konzils und seinc BemOhungen um eine Union mit der griechisclten Kirche in Ahsichl auf die Vertreibung der Tiirken aus Europa, und ersuchl dic Konigin. ihm (uiijcsichts dcr Umtriebe sciner Gcijner und dcr bevor- stehendenGciiciuiiahl dic Anhiiniilichl^eit :u bewahren und bei Griechcn und Arme- niern die Iloffnunij auf die Union zu niihrcn.

Datum Morcntiai', anno incarnationis doininicae millesiino quadrin<>cntcsiino tricesimo nono, scptiino Idus MarLii, pontificatus nostri anno nono.

Abschrift d. spaten 18. Jh. s, Batthyaneuni .\lba lulia, .\rchiv des sieb. Doinkapitels, Excerpta Cap. Albensis Trans. 2, 25. Druck: Katona. Hist. cril. 12. 927.

' Ffhlt in der Vorlage.

2 335

Dcj/Deseh 1439 Marz IG. Janko von Thallocz, Ban mn Scveiin und Salzkam- merqrafin Unfiarn. ersucht die Kammergrafen von Sathmar und Szolnok, die Lohn- vercinbaruncjen dcr Kammergrafen von Dej j Desch uiul Sic mit den dortigen Salzschiffern zu achten.

Orljl. Pap. .\rh. St. (luj. .'^rclilv der Stadt Desch Xo. 33. Siegcl. rund. Dni. 2,3 cm. in tirilnes Wachs, papierbedeckt. viirne auf.yedruckt. Im Siegelfeld zweiecteilter Wap- penschild; iiber einer Krone liiiks .\dler (•?), rechts aulrechtstehender Panther. tjn:schrlft in gotischer .Miiiuskcl.

Janko de Tallowcz, banus Zcwriniensis et universarum camararum salium regalium comes et cetera universis et singulis nostris camarariis in Zathmar etZolnok pro nunc constitutis et in fuluruin constituendis nobis dilectis salutem cum dileclione. Quia nos disposilionem solulionis per nobilcs Pape Manin et .\nthonium Czati, camararios noslros dc Dccs ct Zeek cum celeriis ad dic- tam camaram de Dees servientibus coram Nikolo Lampcrteskj, hoinine regio, factam ct ordinatam vobisc[ue in ipsorum literis notificatam ratam et accep- tam habentcs eosdem in eadem conservarc per vosque facere conservari velimus, idcirco veslrae et cuiuslibet vestrum dilectioni firmiter committimus, alitcr habcre nolentcs mandainus, quatcnus praetactis ccleriis ad camaram de Dees servientibus ipsorurnquc cuilibet iuxta moduin et formam praetactae dispo- sitionis pcr praelibatos Pape Manin et .\nthoniuin Czati, nostros camararios, modo praevio factae solvere eosdemque de eadem sohitos et contentos reddere debeatis ex expeditos debitis semper temporibus. ita scilicet, ut si dictis cele- riis dispositionem ipsorum pra-.-tactain in ijroinplis florenis auri solvere non

25

possetis extunc crescente valorc clictorum florcnorum auri in moneta currente pro uno quoque floreno auri valore eiusdem in moneta liuiusmodi ipsis celeriis assignare assignarique facere nulla neglegatis ex ratione, ut iidem celerii ad regalia nostraque servitia eo ferventius reddere se possint praestantiores et sollertiores. Secus ergo in praemissis non facturi. Praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum in dicta Dees feria secunda proxima post dominicam Laetare, anno domini MCCCCXXXIX".

2 336

Wicii H39 Marz 20. Mert, Pfarrer zu Klausenburg und Kaplan Komg Albrechts, der Kaplan Thomas von Mistelbach, Hans Grendl zu Ober-HoUabrunn, Gengl Weber und Steffan Mulner daselbs, anstatt Micheln des Grendl, der jecz inner- lande nicht ist, ^owie Johannes des Hans Grendl Sohn, bestdtigen dem Simon von Eslarn, Wachsgiesser zu Wien, der den vorgenannten Hans Grendl wegen einer Geldschuld in Ofen gerichtlich eingeklagt und Idngere Zeit im Gefdngnis ge- halten hat, dass ilun diese Angelegenheit nicht nachgetragen und weder ihm noch seinen Erben gegeniiber ein Schadenanspruch erhoben wird. Mit vrkund des brieffs besigelt mit mein vorgenantn Mertten, pharrer zu Klausenburg, anhann- gundm insigl. Darczu habn wir obgenannt all vleissikhlichn gepetn, die erbern weisen und fiirsichttign Hainreichn den Frankhn, dieczeit des rats der stat ze Wienn, Andreen den Dyetram, hofmaister zu Dornpach, Ulreiclin Hiers- sawer statschreiber und Otten den Metzner all drey Burger daselbs daz si der sachen geczeugn sein, mit iren angehanngen insigel in und iren erbn an schaden. Dariinder wir uns, fiir uns, den obgenannten Micheln den Grendl, und fur all unser erben, frewnt, helffer und gunner, mit unsern trewn an aides stat verpinderi, alles das war und stet zeehaldcn das an dem brief geschribn stet. Der gebn ist ze Wienn an freitag vor dem suntag als man singet Judica in der vassten, nach Christi gepurd virczehen hundert jar und darnach in dem newnunndreisskistin jare.

Orig. Perg. Archiv der Stadt Wicii, Hauptarcliivs-Urkunden Nr. 2683. Fiinf Siegel, 1, 2 u. 4 fehlen, 3 u. 5, griin und schwarz, angehangt. Regest: Uhlirz, RegesUn 2, Nr. 2683.

2 337

Wien 1439 Marz 21. Mert, dieczeit pharer zu Klausenburgk und Kaplan Konig Albrechts I. und Johannes Grendl von Ober-Hollabrunn stellen Simon von Eslarn, dem wachsgiesser burger ze Wienn und sein erbn einen Schuldschein iiber 200 neue, ungarische Goldgulden aus.

Und des zu urchund gebn wir fur uns und all unser erbn in den besigltn mit mein obgenan Mertn, pharrer zu Klausenburgk, aigem anhangundem insigl, und wan ich egenanter Johannes Grendl dieczeit aign insigl nicht gehabt hab, 50 hab ich vleissiclich gepeten die erbern und weisen Ulrichcn Hirsawer, stat- schreiber cze Wien, und Niclasen, den purger dieczcit kamrer der stat daselbs, das sy dcr sachn geczeugen sein mit irn anhangundenn insigln in und irn erbn an schadn. Darund ich mich mit mein treAvn an aids stat verpind stetczu- habn alles des so vorgeschribn stet. Gebn ze Wienn, an sambstag vor dem

26

suntag als man singct Jiidica in der vastn nach Christi gepurd virczehenhun- dort jar, darnach in dein newnvnddreissigsten jare.

Ori:,'. PeTii. Archiv dor Stadl Wieii, Hauptarchivs-Urkiinden Nr. 2 684. Drei Siegel, griiii und schwarz, ansjchiitii;!, l)cschiidigt. Regesl: Vhlirz, Rege.itcn 2. Nr. 2(i81.

2 538

Ferrara 1439.\Iarz 25. Papst Eugen IV . veiieiht dem Kleriker Valentinus Andreae de Zylvas das freigewordeneAniiidiakonatTlwrenbiirg der siebenbiirgischen Kirche und ernennt u.a. die Abte roii Kolozsmonostor und Kerz zu Exekutoren.

Datum Ferrariae anno 1439, VII Kalendas Aprilis anno nono.

Regest: Lukcsics, Diplomala pontificum 2, 177 Nr. 623 nach Suppl. Reg. 336 f. 184 u. Lat. Reg. 366 f. 273 im Vatikanischen Archiv.

2 33Q

Ofcn 1439 Mai 25. Hannus Lemmel,Graf von Hermannstadt, ersucht den Stadf- ral von Thorn / Torim um ein Leumundzeugnis fur Hans Puschhausen, der friiher dort Dienst getan hat.

Ori.y. Pap. Archiv der Stadt Thorn / Torun, Urkunden Nr. 922. Slegel in grilnes Wachs zum Verschluss aufgedriickt . Im Siegelfeld Wappenschild mlt einem nach rechts schrag aufwarts schreitenden Lamni. Druck: Korrespondenzblalt 11, 1888, 31.

Ersainen vorsichtigen lyben herren meynen sunderlichen fruntlichin grus. Lyben herren, ewer weyssheyt geruche zu wiBen, das vor mich ist komen der ersame Hannus Puschawsen, mytpuigcr in der Hermanstad, und hat mir clagende furgeleget, wy etlichc in der Hermanstad seyner scr czu arge haben gedocht, das im an seyn ere geyt, dar umine her sich liart beswert: wy dasher in den Czeyten alse der orden von prcwssen myt den pollan crigeten, nu VII ader VIII jar, dye czeit alze her Tilman von Wege von wegen des ersamen rathes zu Thorum houbtman was und her Gotschalk Stade aws Scheppen- banck, nicht sulle gefaren han allzc eyn bederman. So czeyt her sich torstig- lichin an euch und an dy houbtlewthe und an her Claweken son von der Lynden, Hans, und an her Mattis Jungcwciscn und an Lucas Watzelrode und noch me gutter lewthc. Hir ummc, liben herren, bitte ich cuch, alse meyne lyben herren und gunncr, und thu cync froge czu euch mit dessem meynem segel und briff und bitte euch, dy zu frogen, an di her sich czewt, und denne deme vorgenanten Poschhawscn cynen offenen briff wellet gcbin, ^vy her sich czwischen euch gehalden hat, in dem her und ouch sust. Das stet mir umme euch zu vordynen alczeit. Hir mcte bevelle ich euch dem almechtigen gote. Geben zu Offen am montage in den phinxst hcyligcn tagen, anno XXXIX.

Her Hannus Lemmel, ritter, Graff czu der

Hermanstad et cetera ewer gunner.

Adresse auf der Riickseite: Den crsamen vorsichtigcn weysen herren burger- meister und rathmanne der stat Thorn in Prewssen, scynen lyben herren und gunneren.

27

2 340

Mediasch 1439 Juni 7. Dcr siehenhiirgische Bischof Georg gewdhrt den Pfarrern des Bistrilzer und Kirdlyer Kapitels die Vergiinstigung, dass ihre Angelegenheiten ohne ihren \Villen nichl ausserhalb des Kapitels zur Verhandlung gelangen diirfen.

Handschrift des 15. Jahrhunderts Pap. f. 6 friiher Archiv des Evang. Kapitels A. B. Bistritz. Abschrift aus dem Ende d. 16. Jahrliunderts, l)eigebunden der ersten Hand- schrift.

Georgius dfi vt apostolicae sedis gratia episcupus Transj^luanus vobis univer- sis et singulis plubanis et rectoribus ecclesiarum in el sub decanatibus Bistri- ciensi et Kyralia constitutis et commorantibus nobis in Christo sincere dilec- tis. Supplicationibus pro vestri parte per dominum honorabilem Valentinum plebanum de Zolna nobis expositis et porrectis paternaliter inclinati tenore praesentium annuimus et concedimus, ut extra capitulum vestrum per quod- cumque^ mandatum nullas penitus causas iudicare nullamve cxecutioncm et nullam citationem facere debeaiis, nisi cum de bona voluntate aliquorum cx vobis fuerit, harum nostrarum iitcrarum vigore tcstimonio mediante. Scriptum in Megyes^ die dominica proxima post festum corporis Christi, M^CCCCXXXIX.

1 Gebessert aus quicunvjuc. * Hierauf f getilgt.

2 341

Ofen 1439 Juni 25. Konig Alhrecht ersucht den Konvenl von Kolozsmonostor Petrus, den Sohn En\erichs von Bogath u.a. in Besitzanteile von Mikloslaka, Vyn- garth, Gergerfaya, Wereseghaz, Lengelkert, Birbon, Wywalw, Demeterpataka, Henengfalwa, Benczencz et Bwdevvtelke im Weissenburger Komitat einzufiihren.

Datum Budae sccundo die festi nativitatis beati .Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Ijandesarchiv Budapest Dl. 27653. Sicgel war auf der Riicl<seite in rotes Wachs zum Verschluss aufgedriickt .

Die Einfiihrung in den Besitz geschah, nach deniRiickvermerk von der Handdes Kloster- schreibers am 21. September 1439.

2 342

(Ilermnnnstadt vor 1439 Juni 28). Michael, Abl von Kerz, verzichtet auf seine Wiirde und die damit verhundcnen Eint<iinftc und Rechte zu Gunsten des Johannes von Barnctiuel.

Eingeschaltct von dem offentliclien Notar Johannes Viselbech 1439 und mit dieser Urkundc vom offentlichen Notar Heinrich Regis 1440. Orig. Arli. St. Sibiu. Die Datierung crgibt sich aus der folgcnden Urkunde Nr. 2343. Das vorliegende Schriftstiick diirfte uninlttelljar vor seiner ani 28. Juni 1439 im Hause des Hermann- stiidter Stadtpfarrers stattgefundenen Vcrlesuiig abgefasst wordcn sein.

28

Regest: Eder, Observationes 56. Transilvania 1873, 65 Hiirrauzaki, Documenle I, 2, 663 Nr. 562. Fabritius, Urkundenbucli 53 Nr. 84 ;= Panaitescu, Documentele Tirii Romdncfti I, 193 Nr. 75 zum Jahre 1440 = Documente privind istoria Romdniei B. 107 Nr.97= Documenta Romaniae Historica B. Tara Romdneascd I, 157 Nr. 90.

Venerabiles patres et domini vos omnes et singulos quotquot hic estis com- muniter et divisim in testimoniuni praesentis actus invocando nos Michael abbas monasterii in Kercz dicimus, quod licet nos fuerimus in dicto monas- terio Kercz ordinis Cisterciensis per annos decem prior et postea rite legitime et canonice iuxta apostolica ct praefati nostri ordinis sacra instituta in abbatem promoti et plus quam viginti quatuor annis ibidem ut abbas et praelatus prae- fuerimus ct tanto tempore ac per tantum tempus diligentiam nobis possibilem in eis quae nostris habuerimus, quae ratione nostrae dignitatis incumbebant, iuxta posse fecerimus, tamen ultra praemissa infinitas et a Turcis et a Wala- chis ac ahis crucis Christi inimicis immo quod peius est a propiis dicti monas- terii subditis et iobagionibus, qui in uiortem et interitum personae nostrae machinati sunt multas et varias passi sumus iniurias et immanes persecutiones. Ita quod tempore nostri regiminis proh dolor dictum monasterium nostrum pluribus vicibus fuerat combustum et desolatum et nos semper dei auxilio adiuti vires recuperantes illud reaedificavimus et reformavimus iugiter in deum spem habentes ut de die in diem pax et tranquillitas in terra nostra fieri deberet; verumtamen quanto plus cxpectavimus ut fierent uvae et pax tanto amplius labruscae succrevcrunt et turbatio. Unde nunc novissime Tran- salpinus vaivoda cui nullum ius omnino ad lioc competit cum schismaticus sit et alienus a ritu christianitatis et penitus ab unione sanctae matris ecclesiae divisus propria praesumtione et sacrilegio animo quendam Michaelem saecula- rem qui se plebanum in Tergavistia asserit in maximum gravamen et praeiu- dicium tam iuris nostri et dignitatis quam totius ordinis et monasteiii in Kercz necnon vihpendium honoris maistatis serenissimi domini nostri regis ad dictum monasterium in Kercz intrusit temere et inique. Unde sentientes, quod propter nostram senectutem vires et sensus in nobis deficiunt et timentes quod huius- modi obstaculis utiliter obviare, ut libenter vellemus non possumus, quod propterea ordini nostro et monasterio praefatis damna et pericula irrecupe- rabilia possent suboriri; ideoque ex bono et deliberato animo desuper prius praehabito plurimorum sapientium et literatorum virorum consilio nulla pe- nitus interveniente pactione seu conditione aut promissione pure et simpliciter dei suae genetricis virginis Mariae nostri ordinis et monasterii praefatorum comtemplatione ipsam abbatiam monastcrii in Kercz et omne ius quod nobis ad illam competiit, competit aut competere poterit quomodolibet in futurum non coacti non seducti non rogati nec ad hoc per aliquem angariati vel inducti sed sponte libere et voluntarie in utilitatem et favorem venerabilis viri domini Johannis deBornequel, sacrae theologiae doctoris eximii qui etiam ipsum ordi- nem Cisterciensem est professus cum cxprcssa approbatione et certa scientia necnon de consilio, voluntate et assensu nostri conventus monasterii in Kercz cum omnibus et singulis dictae abbatiae in Kercz iuribus, censibus, debitis, obvcntionibus, dominiis, bonis et rebus mobilibus et immobilibus quibus- cumque nominibus intitulentur honoribus et oneribus eidem domino Johanni doctori ab eadem abbatia penitus cedentes et omnibus iuri et literis quibusvis abdicantes in dei nomine resignamus per eum pacifice et perpetue possidendam. Ita et taliter, ut sicuti nos eandcm abbaliam usque ad hanc diem iure quo- cumque possedimus eodem iure etiam ipse dominus Johannes pacifice et perpetue debet possidere abbatiam eandem, per huiusmodi resignationem sive cessio- nem nobis cordis et corporis quietem, pacem et tranquillitatem ac ipsi ordini et monasterio commodum honorem et utilitatem procurare intendentes, spe- rantes firma concepta fiducia quod per providenliam et sagacitatem dicto

29

domino Johanni doctori ab altissimo collatam dictum monasterium salubriter regis et eius negotia domino cooperante utiliter dirigi necnon ipsius monasterii et ordinis iura et privilegia strenue^ prout opus est debeant manuteneri et gubernari, promittenles nos dominus Michael resignator fide data nomine praestiti iuramenti quod deinceps ab hora ct die praesenti ct supra conti- netur per- nos^ vel aliuni aut alios occulte vel manifesle directe vel indirecte quovis quaesito colore contra et adversus huiusmodi resignationem sive ces- sionem sic ut praemittitur factam facere non^ velimus aut contravenire quovis modo sub poena periurii et perpetuae inhabilitatis rogando humiliter prae- fatum dominum Johannem de Bornequel doctorem, huiusmodi resignationem et cessionem quam nunc modo et forma ut praemittitur facimus pure propter deum et ordinis commodum et honorem ac monasterii in Kercz utilitatcm ratam habeat et gratam et acceptet.

' Vorlage slrenniic. ^ Cber dcr Zeile nachgctragen.

- Mit dunkler Tinte nachgezogen.

2 343

llermannstadt li39 Juni 28. Der dffentliche Notar Johannes Viselbech schaltet die Urkunde des Abtes Michael von Kerz von 1439 Nr. 2 342 ein iind bezeugt, dass dieser zu Gunsten des Johannes von Bornequel resigniert hal.

Eingeschaltet vom offentlichen Notar Hcinrich Regi.s 1440. Orig. /Vrh. St. Sibiu.

In nomine domini amen. Anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono, die vero vicesima octava mensis Junii hora vesperorum vel quasi, indic- tione secunda, pontificatus in Cliristo patris et domini nostri domini Eugenii divina providentia papae quarti anno eius nono, in aula inferiori dotis sive domus ipsius rectoris parochialis ecclesiae civitatis Cibiniensis ibique in mei notarii publici testiumque infrascriptorum ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum praesentia personaliter constitutus reverendus in Christo pater et dominus dominus Michael dei gratia abbas monasterii beatae Mariae virginis in Kercz ordinis Cisterciensis, Strigoniensis diocesis, verbaliter allegavit, quo- modo ipse iam in dicto monasterio Kercz per decem annos prior fuisset et postea in abbatem promotus ibidem amplius quam per viginti quatuor annos abbatisavit et propterea iam senex effectus tantis laboribus prout dicta re- quirit abbatia instare non valeret et plura alia allegabat prout in quadam papirea cedula, quam in suis manibus habebat continebatur, quam niihi notario publico infrascripto animo et intentione ipsam abbatiam in Kercz in utilitatem et favorem venerabilis viri domini Johanni de Bornequel sacrae theologiac doctoris etiam dicti ordinrs Cisterciensis tunc praesentis resignandi et eidem penitus ab eadem abbatia cedendi tradidit ct in manus meas dcdit publice alta et intellegibili voce perlegcndam asserens, quod in eadem cedula conti- neretur quod suae esset intentionis faciendi. Quam cedulam ego notarius pu- blicus infrascriptus de manibus praefati reverendi patris domini Michaelis abbatis revcrenter, ut decuit, recepi et eam alta et intcllegibili voce testibus ad hoc vocatis audientibus legi. Cuius tenor sequitur de verbo ad verbum et est talis: (Folgt die Urkunde des Abtes Michael von 1439 Nr. 2 342.) Qua cedula sic ut i^raemittitur intellegibiliter perlecta coram testibus infrascriptis praefatus dominus Michael resignator iterum vivae vocis oraculo asseruit omnia

30

t"t singiila quae in ipsa ccdula lccla pcr ine notarium extiterant de sua essent l)lena et perfecta voluntale finnoque et perpetuo proposito iterato verbaliter et sub obteslatione siinuui iudicii datis manibus ( y ipsam abbatiam cum omnibus suis iuribus et celera dielo domino .lohanni doctori, monacho et sacer- doti- ipsuin ordinem Cisleiciensem expresse professo resignavit effective et cessit eidein Johanui ideiu Michael pleiie et perfecte ab eadem abbatia in Kercz. Super quibus omnibus et singulis pracmissis ipsi domini tam resignator quam ille cui facta est resignatio me publicum notarium infrascriptum praescn- tera tamquam auteuticam personam rcqiiisierunt, ut eis aut alteri eorum tot quol forent necessaria conficerem instrumcntum vel publica inslrumcnta, rofantes humiliter venerabiles patres et dominos Michaelem decretorum doc- torein, ijlebanum in Stolczenburgk et decauum protunc capituli Cibiniensis, et Nicolaum Rynysch, arlium liberalium magistrum plebanum^ Cibinicnsem, ut priinus decanatus sigillum et alius suum proprium sigillum unacum sigillo abbatiali ipsius domini Michaelis resignatoris et sigillo conventus inonasterii in Kercz praesenlibus appendere deberent. Unde praefati domini huiusinodi supplicationibus inclinati sua sigilla cum dictis sigillis praesentibus decrcverunt appendenda ad futuram et perpetuam rei memoriam omnium et singulorum praemissorum. Acta sunt haec anno, die, inense, hora, loco, indictione, ponti- licatu quibus supra. Praesentibus ibidein venerabilibus et discretis viris ac dominis videlicet Nicolao Hynysch artiuin magistro plebano Cibiniensi, Anto- nio plebano in Wyncz, .lacobo de Mulcnbaco, quondam plebano in Richel, Sigismundo de villa Epponis et Wenczeslao Ivirchhain de Dresen presbyteris Strigoniensis, Albensis et JMisnensis diocesum et aliis pluribus fide dignis tes- tibus ad praemissa vocatis specialiter et rogatis.

Et ego Johannes Viselbech, clericus Maguntinensis diocesis, publicus sacra imperiali auctoritate notarius, quia dictis renuntiationi, resignationi et ces- sioni omnibusque aliis et singulis dum sic ut praemittitur, fierent et agerentur unacum praenominatis testibus praesens interfui eaque sic f ieri vidi et audivi ideo- que hoc praesens publicum inslrumenlum desuper confecti propria manu scripsi et in lianc publicam formam rcdegi signoque el nomine meis solitis et consuetis una cuiu praefatorum duorum sigillorum appensioue consignavi in fidein et testimonium omnium et singuloruin j)raemissorum rogatus et requisitus.

1 1,9 cm unlcserlkh. ^ Hicniul noch oinmal plcbanum.

^ Vorlage saccrdolc.

2 344

Ofen liSJ) Juni 29. /vo/iif/ .{Ibreclil verbicki dcn Szeklenjrafen Emerich Bebek und Franz Csdki, die Sachsen des Bistrilzer Distrikt zu belasiigen und zu schd- diqen, und lidlt sie zur Wiedenjutmachunq des bereits zugefiigten Schadens an.

Orig. Perfj. friiher Archiv der ev. Ivirchcnf^cnicindc A. B. Mettersdorf Nr. ll.Siegel, rund, in rotes Wachs vorne au'ycdruckt. derselbe Stcaipcl wie Nr. 2 319. Die Urkunde ist heute verschollen. Eine Aljschrift aus der Zeit uni 1900 Arh. St. Cluj, Archiv dcr Stadt Bislritz. Regest: Berger, Urkunden-Regcnlcn 22 Nr. 93.

Von der Kanzlei: Relalio Henning militis.

Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Ilungariac, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex et dux ,\ustriae et cetera fidelibus nostris

31

magnificis Einerico, filio vaivodae de Pelesewcz, ac Francisco de Chaak comi- tibus Siculorum nostrorum salutem et gratiam. Nostrae serenitatis venientes in praesentiam fideles nostri Georgius Wilman iudex ac Anthonius Kewthler iuratus civitatis necnon Johannes Sneyder de Naghdemeter et Gaspar de Ter- pen iurati seniores districtus Bistriciensis nobis in ipsorum ac universorum Saxonum ipsius nostrae civitatis et districtus Bistriciensis nominibus et per- sonis exposuerunt gravi cum querelaquomodovos ipsos per diversarum victua- lium et aliarum rerum exactiones contra ipsorum libertates et praerogativas diver- simode impediretis, molestaretis et dampnificaretis, immo quod deterius esset vos ac castellani ac familiares vestri in possessionibus nostris in praedicto districtu existentes descensus facientes de eisdem interim nequaquam recede- retis quousquc omnibus eorum victualibus consumptis ceteris rebus et bonis ipsos privaretis quod nedum in eorum praeiudicium atque dampnum verum- potius nostrae maiestatis displicentiam cederet manifestam. Unde nos ipsos exponentes per vos et vestros castellanos et familiares sic dampnificari nolentes vestrae fidelitati firmissime praecipimus et mandamus, quatenus alio nostro mandato superinde non expectato amodo imposterum praefatos exponentes in universis eorum iuris libertatibus et praerogativis illibate et inviolabiliter tenere et conservare ipsosque contra easdem libertates et praerogativas eorum in nullo impedire et molestare quoniam immo dampna et nocumenta per vos eis modo praescripto illata ipsis refundere et de eisdem condignam satisfac- tionem impendere debeatis ab eisdemquc exponentibus de cetero nulla vic- tualia ac alias solutiones indebite exigere nullasque res et bona eorum auferre seu recipi facere praesumatis nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Et hoc idem iniungimus futuris comitibus Siculorum nostrorum districte et inviolabiliter observare. Praesentes quoque post earum lecturam semper reddi iubemus praesentanti. Datum Budae in festo beatorum Petri et Pauli apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono.

Unter detn Siegel Kanzleibemerkung .

Auf der Ruckseite von der Kanzlei: Bistricieii.

2 345

Ofen 1439 Juni 2. Konig Albrecht verbietet allen Grundherren seines Reiches, Horige, die ihren Grundzins entrichtet haben, an der Ubersiedlung auf das Gebiet der Stuhle Mediasch und Schelk zu hindern.

TSisi Orig. Perg. Archiv dcr Evang. Kirchcngemeindc A. B. Mediasch No. 24. Sicgel in rotes WX^ Wachs vorne aufgcdrtickt. Derselbc Stempel wie Nr. 2 319.

Von der Kanzlei: De commissionc domini ,regis.

Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Bohe- miae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex et dux Austriae et cetera fidelibus nostris uniuersis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobi- libus ac ipsorum officialibus item civitatibus, oppidis et villis ipsarumque rec- toribus, iudicibus et vilicis partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gratiam. Pro parte et in personis fidelium nostrorum uniuersorum iudicum, iuratorum ceterorumque civium populorum et hospitum nostrorum Saxonum sedium nostrarum Megyes et Selk vocatarum nec non pertinentiarum earundem partium noslrarum Transsiluanarum nostrae propositum extitit celsitudini

32

cum qia-ifla, quoinodo nonulli forent ex vobis, qui suos iobagiones dc eoruni possessionibus, habita licentia iustoque terragio deposito et aliis ipsorum debi- tis pcrsolutis ad pracdictas possessioncs dictarum scdium nostrarum et perti- nentiarum earundcmse moraturos transferre volentes, quibusdam calumniarum cautelis adinventis ct eisdem impositis, cum rebus et bonis eorum libere rece- dere et abirc non permitterent in corundem Saxonum nostrorum maximum praeiudicium immo verius praefatarum possessionum nostrarum desolationem et depopulationem manifestam. Et quia per divos reges Hungariae ac etiam serenissimum principem, dominum Sigismundum imperatorem Romanorum ac regeni Hungariae patrem et soccrum nostrum carissimum, felicis rccordationis, praedeccfsorcs scilicet nostros id^ firmiter^ ordinatum'^ extiliti ct^ stabilitum^ ut uniucrsi et singuli iobagiones ac iobagionalis conditionis liomines, qui- tam de nostris et reginalibus quam aliorum quorumcunque posscssionibus nec non ciuitatibus, districtibus, oppidis et villis reccpta iuxta consuetudincm rcgni nostri Hungariac praedicti licentia, iustisque depositis terragiis et aliis ipsorum debitis persolutis ad quorumcunque possessiones se transferre voluerint mora- turos simul cum omnibus corum rebus et bonis libere recedere^ et transire valeant atquc possint. Idcirco vestrac uniuersitatis et vestrum cuiuslibet fide- litati firmissime praecipientcs mandamus, quatenus habita praescntium notitia omnes tales vestros iobagiones ct iobagionalis conditionis homines, qui, ut perfertur, petita licentia, iustoque deposito terragio et allis ipsorum debitis persolutis dc vestris possessionibus, tenutis, honoribus seu officiolatibus ac vestri cx medio ad praetactas possessiones nostras dictarum sedium nostrarum Megycs et Selk nec non pcrtinentiarum earundem sc transferre voluerint moraturos, simul cum ut praedicitur, uniuersis eorum rebus et bonis absque omni difficultate et contradictione aliquali libere abire ct recedere* permit- tatis. Alioquin si per quempiam ex vobis contrarium praemissorum^ temporum in processu attentatum fuerit extunc commisimus et harum serie firmiter committimus et mandamus fidelibus nostris magnifico Desew de Losoncz vai- vodae nostro Transsiluanensi et ipsius vicevaivodae, ut ipsi rescita superinde mcra certitudinis veritatc, vos et vestrum quemlibet ad observationem omnium pracmissorum per poenas debitas supcrinde statutas artius compellant et adstringant in persona nostrae maiestatis et auctoritate eisdem attributa, praesentibus et iustitia mediante. Secus igitur nullatenus facere praesumatis et hoc idem iniungimus futuris nostris vaivodis et vicevaivodis firmiter obser- vare. Praesentibus pcrlectisexhibente restitutis. Datum Budae in die festi visi- tationis beatae Mariae virginis gloriosac, anno domini millesimo quadringen- tesimo tricesimo nono.

Unier dem Siegel Kanzleibemerkung .

1 Auf Rasiir. ^ Mit andercr Tintc aus acccdere gebesscrt.

2 Cber der Zcile niit anderer Tinte nacligc- * Von andercr Hand eingeschaltet. tragen. ^ t'bcr dcr Zcilc niit andcrcr Tintc.

2 346

Ofen 1439 Juli 5. Konig Albrechl verbietel allen Inhabern richterlicher Gewalt in seinem Reiche, die reisenden Hermannstddler Kaiifleute vor das eigene Gericht zu ziehen und ihre Waren mit Beschlag zu belegen.

33

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 83. Siegel, rund, Dm. .5,5 cm, in rotes Wachs, papicr- bedeckt, vorne aufgedrtickt. Derselbe Stempel wie Kr. 2 319.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex et dux Austriae et cetera fidelibus nostris universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus ipsorumque officialibus, item civitatibus, oppidis et villis ipsarumque recto- ribus, iudicibus et villicis, quibus praescntes ostenduntur, salutem et gratiam. Cum iusti pro iniustis et inoxii pro reorum excessibus non debeant quoquomodo impediri, igitur fidelitati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, quatenus dum et quando aut quotienscunque providi viri cives, hospites et inhabitatores civitatis nostrae Cibiniensis aut alter ipsorum hominesque et familiares eorum, praesentium scilicet ostensores pro victuum ipsorum necessaria acquisitione diversa climata regnorum nostrorum perlustrantes cum rebus et mercibus eorum ad vestras terras, tenutas, possessiones, honorum officiolatus seu vestri in medium pervenerint, extunc eosdem cives, hospites et inhabitatores homi- nesque et familiares ipsorum praenotatos aut alterum eorum ad quorum vis instantiam in personis iudicare vel vestro astare iudicatui compellere aut res et bona ipsorum mercimonialia et alia quaecumque arestare seu prohiberi facere nusquam et necquaquam pracsumatis nec sitis ausi modo aliquali sig- nanter pro debitis, delictis seu excessibus aliorum. Si qui enim quicquam actio- nis vel questionis contra annotatos cives, hospites et inhabitatores aut homines seu familiares ipsorum praedictos aut alterum eorundem habent vel habuerint, hi id in praesentia iudicis et iuratorum civium dictae civitatis nostrae Cibinien- sis legitime prosequantur, cx parte quorum iidem iudex et iurati civcs omni contra eos querulanti meri iuris et iustitiae ac debitae satisfacf ionis comple- mentum impendere et exhibere tenebuntur prout dictaverit ordo iuris. Secus ergo facere non ausuri gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis ex- hibenti restitutis. Datum Budae dominico proximo post festum visitationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini M^CCCCXXX** nono.

Auf der Riickseile vun einer Hand des 15. Jahrhunderls: Contra arestatores mer- catorum.

2 347

Ofon HSa Julio. Konirj Alhrecht vermacht den Marlinszins der Zwei Stiihle fiir das Jahr 1438 seinen Hoffriltern Henning und loslh und iragt den Sachsen der zwei Stiihle auf, ihnen diesen Zins auszufolgen.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarchiv Budapest, Faniilienarchiv Justh. Siegel, rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel, vcrwisclit, wie Nr. 2 319. Druck; Arcliiv 14, 1877, 575 Nr. 1.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini rcgis, magistro Gregorio praeposito el prothonolario referentc.

.Mbertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Bohemiae, Dalmaciac, Croaciae et cetera rex et dux Au.striae et cetera fidelibus nostris univcrsis et singnlis Saxonibus duarum sedium Selk et Meggyes partium nos- trarum Transsiiaunarum salutcm et gratiam. Quia nos censum festi sancti

34

I

Martini, qui nobis et fisco nostro regio in praeterito^ anno domini M^CCCCXXX octava proxime transacto vestri parte^ provenire debuisset et per vos nondum existit persolutus, fidelibus nostris egregiis Henningo et Josth aulae nostrae militibus, pro eorum salario deputantes.f idelibus nostris providis Jacobo magistro civium ac Oswaldo et Michaeli de Olczna civibus civitatis nostrae Cybinicnsis ad exigendum et manibus praefatorum Henning et Josth assignandum duximus committendum. Ideo fidelitati vestrae firmissime praecipimus et mandamus aliud haberc nolentes, quatenus habita praesentium notitia, praefatum censum sancti Martini praelibatis Jacobo, magistro civium, ac Oswaldo et Michaeli aut eorum hominibus per ipsos ad id deputandis sine renitentia et dilatione aliquali extradare et persolvcre ac summam et quantitatem pecuniarum, quam ipsis in sortem solutionis huiusmodi census assignabitis et persolvetis, vestris in literis nobis fideliter rescribere debeatis. Et aliud facere non audeatis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes autem facta praescripti census solutione pro vestra erga vos reservetis expeditione. Datum Budae dominico die proximo post festum visitationis beatae Mariae virginis gloriosao, anno domini M^CCCCXXX^nono.

Unfer dem Siegel Kanzleibcmerkung .

' Am Hnde dcr mil Iransaclo schliessenden ^ Hierauf durcligcstriclien practcriln. Zeile nachgetragen.

2 348

Ofen 1439 Jnli 3. Konig Albrecht verbielet allen Zolleinnelimern im Konigreicli Ungarn, von den Sachsen der Siehen Stiihle Zolle einzuheben.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu Z. U. I 5. Siegel in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufge-

driickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 319.

Bruchstiick: Sieb. Qiiartalschrift 4,167 == Schlozer, Kril. Sammlungen 1, 47 Nr. 40.

Von der Kanzlei: Relatio Henning militis.

Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae ct cetera et dux Austriae et cetera fidelibus nostris universis et singulis tributariis et vicetributariis tam nostris regalibus et reginalibus, quam aliorum quorumcumque in terris scilicet, et super aquis in regno nostro Hungariae et in partibus nostris Transsilvanis ubilibet constitutis et existentibus praesentium notitiam habituris salutem et gratiam. Exponitur nobis pro parte universorum et singulorum Saxonum civium, hospitum, mercatorura et incola- rum tam Cybiniensis et Zazsebes, quam aliarum civitatum, oppidorum et villa- rumseptem sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum praedica- tarum gravi cum querela, quod licet ipsi et eorum quilibet vigore efficacissima- rum literarum et literalium instrumentorum per divos reges Hungariae et prae- sertium Geysam, Andream, Karolum et Lodouicura reges nostros videlicet praedecessores, eis gratiosae datarum et concessarum et per quondam serenissi- mum principera dominum Sigismundum, Romanorum imperatorem ac Hungariae et cetera regem, patrem, socerura et praedecessorera nostrum carissimura confir- matarura ab omni tributaria solutione, de rebus tam merciraonialibus quam aliis quibuscumque in locis iamfatorum tributorum facienda exemti sint et supportati. Tamen vos et nonnulli ex vobis, nescitur quo motivo ducti, in locis praedictorum tributorum a praedictis mercatoribus septem sediura Saxonicalium

35

nostrorum ac rebus et bonis eorum contra praefatas eorum libertates et praero- gativas tributum et solutiones tributarias plerisque vicibus exegissetis et exige- retis incessanter in ipsorum libertatis et praerogativae praeiudicium et derogamen satis grandum. Unde nos praedictos exponentes eorum libertatibus et praeroga- tivis saepedictis illibate et inviolabiliter uti, frui et potiri volentes, vestrae et cuiuslibct vestrum fidelitati firmissime praecipimus et aliud habere nollentes mandamus, quatenus alio nostro mandato exinde non expectato a modo in antea a praefatis mercatoribus^ praedictarum septem sedium Saxonicalium nostrarum aut altero eorundem, vebusque et bonis ipsorum tam mercimonialibus, quam aliis quibuscumque contra formam praemissae eorum Ii])ertatis et praero- gativae, nullum tributum. nullamvc trilnitariam solutionem petere et exigere petique et exigi facerc praesumatis nec silis ausi modo aliquali. Alioquin com- misimus et harum serie districte committimus fidelibus nostris comitibus vel vicecomitibus illorum comitatum in quibus huiusmodi nostra mandata non observarentur, ut ipsi transgressores huiusmodi mandatorum nostrorum ad plenariam obscrvationcm eorundcm arcius compcllant et astringant auctoritate nostra ipsis praesentibus in hac parte attributa et iusticia mediante. Aliud ergo sub obtentu nostrae gratiae nullomodo facere praesumatis. Praesentes quoque post carum lecturam semper reddi iubemus exhibenti. Datum Budae die domi- nico proximo post festum visitationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo triccsimo nono.

Unter dem Siegcl Kanzleihemeikumj .

Unten links von gleichzeitiger Hand: <St)- ozenberg.

Auf der Riickseite von der Kanzlei: Cybiniensibus.

' Vorlii.^e mecalorihns. - Bcim Zuschnciden dcs Pcrgaincntsllicl<es

weggefallcn.

2 349

Ofen 143J) Juli 11. Johannes. Bischof von Segni und apostolischer Legat in Boh- men, Mcihrcn und Ungarn, schaltet die Urkunde des Papstes Eugen IV. voii 1438 jSi. 2 30() ein,verleiht aufGrund dieser pcipstlichen Vollmacht dem Blasius Christiani von Schelk ein Kanonikat an dcr siebenbiirgischen Kirche und triigt dem Pfarrer Michacl von Miihlbach auf, diesen in das Amt einzufUhren.

Orii;. Perg. Arh. St. Sibiu U II 656. Siegel spitzoval. Dm. 8,.'J + 5.1 cm, rotes Wachs in Wachsschussel. an roter Scidcnschnur angehiingt. In Siegelbild Maria mit dem Kinde untcr gotischem Baldachin, rechts und links von ihr cine Heiligengestalt in gotischer Xische. Darunter cin Bischof betend, rechts und links davon ein Wappenschild. Um- .schrift kapital: (S. lOH) AMS. DE. DOMIKIS EPISCOPI SEGN(IENSIS).

Johanncs^ dei et apostolicae scdis gratia episcopus Segniensis in regnis Hungariae et Bohemiae ac marchionatn Morauiae apostolicae sedis legatus dilectonobis in Christo prcsbytcro Michacli, plebano ccclesiae Mariae virginis de Mulenbacho Transsiluanac diocesis, salutem in domino. Sanctissimus dominus noster dominus Eugenius divina providentia papa quartus eo amplius volens nostram honorare personam quo magis aliis nos possemufe reddere gratiosos suas nobis contulit litcras cum cordula canapis eius vera bulla plumbea more Romanae curiae buUatas sanas et integras, non vitiatas ncc in aliqua sui parte suspeclas scd omni

36

prorsiis vitio ot suspitione carentcs. Quaruin quideni literarum vigore quorum- cumque beneficiorum ecclesiasticorum cum cura vel sine cura infra terminos nostrae legationis consistentium etiamsi canonicatus et praebendae, dignitates personatus etiam curata vel electiva in catedralibus et metropolitanis vel colle- giatispcck'siiscxistant,quaepersonaeillaobtinentcsinnostrismanibus simpliciter sive IX causa permutationis resignare voluerint auctoritate sua rccipiendi et admittendi ac eadem auctoritate conferendi personis idoneis per nos ad hoc eligendis nobis plenam et liberam contulit facultatem prout in literis apostolicis tcnoris infrascripti plenius continetur. (Folgl die Urkunde Emjens IV. von 1438 Nr. 2306). Cum igilur venerabilis presbyter Marcus Nicolai Craus de Cibynio, conies capellae sanctae Caterinac in ecclesia Albensi ct canonicus Varadiensis, canonicatum.quem in ccclesiaTranssilvania canonice obtinebat ex certis causis pure et simpliciter ac sine aliqua suspitione intcrventionis simoniacae pravitatis in nostris manibus resignatset, nos de vita et morum honestate atque aliis probi- tatis ac virtutum meritis, super quibus apud nos persona venerabilis j)nsbyteri Blasii Christiani de Schelk Transsiluanae diocesis laudabiliter commcndatur, ad plenum ccrtificali volentes propterea sibi de alicuius subventionis auxilio providere eundem canonicatum praefatae ecclesiae Transsiluanae auctoritate apostolica praefata, qua in hac parte fungimur-, praedictum canonicatum dicto presbytero Blasio tamquam bene merito sufficienti et idoneo conferimus, assig- namus et de eodem providemus caritati tuae committentes ac in virtute sanctae obedientiae districte pracipiendo mandantes, quatenus infra sex dies post prae- sentationem seu notificationem praesentium tibi factam eundem presbyterum Blasium vel procuratorem suum eius nomine in praefata ecclesia Transsiluana in canonicum recipi facias et in fratrem stallo sibi in choro et loco in capitulo dictae ecclesiae Transsiluanae cumplenitudine iuris canonici assignes et assignari facias, dictum etiam Blasium vel procuratorem suum eius nomine in corporalem, realem et actualem possessionem iuriumque et pertinentiarum praedictorum^ sine oppositione, contradictione ac difficultate quibuslibet recipi facias et admitti sibique de ipsorum canonicatus et praebendae fructibus, redditibus, proventibus, emolumentis, iuribus et obventionibus plenarie et intcgre facias responderi, quoscumque inobedientes, contradictores et rebelles per censuras ecclesiasticas auctoritate nostra compescendo, decernentes ex nunc irritum et inane quicquid contra hacc a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attemptari. Datum Budae sub sigilli nostri pontificalis appensione, anno incarna- tionis domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono, die undecim mensis Julii, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri Eugenii divina providentia papae quarti* anno* nono*.

Auf der Plica links von gleichzeitiger Hand: Bartholomeus Abramus. Von einer Hand um 1600: confirmatur in canonicatum.

' Verlangerle Schrift. ^ So Vorlagc.

2 Vorlage fanguinmr, * Verlangerte Schrift.

2 350

Ofen 1439 Juli 14. Konig Albrecht beauftragl den Konvent von Kolozsmonostor, Stephan und Ladislaus, die Sohne weiland Ladislaus, Sohn des Bans von Losoncz, in den Besitz der Hdlfte possessionum Theke et Sayo in Doboka ac Sarpatak .• in Tordensi partium nostrarum Transsiluanarum comitatibus existentium cum

37

singulis villis et possessionibus ad easdem medietatcs de iure spectantibus item possessionum Magyarphilpes et Zaazphilpes appellatos, die einst dem Nicolaus Salgay de Zechen gehorten iind von Konig Sigismund an Ladislaus, den Sohn Sigismunds von Losoncz geschenkt wurden, nach dessen erbenlosen Tod sie dem Konig anheimgefallen waren, einzufiihren.

Datum Budae feria tertia proxima post festum beatae Margaretae virginis et martyris, anno domini MOCCCCXXX" nono.

Auf der Riickseile Adresse.

Ebenso gleichzeitiger Vermerk: Statutio fiebat feria sexta proxima ante festum beati Bartholomei apostoli^ ... evocatio fuit facta ad octavas festi Mychaelis archangeli^.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27161. Siegel war auf der Riickseite in rotes Wachs zum Verschluss aufgedriickt,Reste mit demselben Stempel wie Nr. 2 319. Druck: Varju, Oklevelldr 1, 626 Nr. 437.

' August 21. " Oktober 6.

2 351

Segpdin 1439 August 2. Konig Albrecht verbietet den Szeklergrafen, die den Sachsen der Stadt Kronstadl und des Burzenlander Distriktes verliehenen Rechte und Freiheiten zu verletzen.

Orig. Perg. Arh. St. Bra^ov, Priv. 89. Siegel, rund, Dm. 5,5 cm, in rotes \V;ichs, papier-

bedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 319.

Druck: Sieb. ProDinzialbliilter 1, 49 f. = Szabo, Szik. okleoeUAr 1,140 Nr. 116.

Nos Albcrtus dci gratia Romanorum rex semper augustus ac Ilungariae, Bohe- miae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex et dux Austriae et cetera memoriae commendamus tcnore praesentium significantes quibus expedit universis, quod fidclcs nostri providi et circumspccti Georgius Mysche, Johannes Kylhaw, iurati cives nostrac civitatis Brassouiensis, nccnon Pctrus Dapper, iudex civitatis nostrae Fewldwar vocatac, nostrae sercnitatis venientes in conspectum suis ac universorum et singulorum iudicum, villicorum, iuratorum seniorum atque civium ceteroruraquc nostrorum Saxonum dictae civitatis nostrae Brassouiensis ac tcrrac Barczcnsis nominibus ct in pcrsonis nostrae significarunt maiestati gravi cum querela, quomodo comitcs Siculorum nostrorum pro tempore consti- tuti praefatos querulantcs contra libertates ct pracrogativas ipsorum per divos reges Hungariae nostros scilicet pracdccessores et praescrtim pcr quondam princi- pem gloriossissimum bcnedictae memoriae dominum Sigismundum Romanorum imperatorcm ac Hungariae et cetera regem patrem socerum ct i)racdccessorem nostrum carissimum eis gratiose concessas divcrsimodc iniusteque ct indcbite per dctentiones ac minus licitas pactationes hominum ac pcr diversarum novi- tatum introductiones impcdircnt, molcstarent ct damnificarent eosdcm expo- nentes praescriptis eorum antiquis libcrtatibus et praerogativis uti, frui et potiri non permitterent in ipsorum praciudicium non modicum atquc damnum. Suppli- cantcs praenotati Georgius, .Johanncs ct Petrus per eos suis ac aliorum praescrip- torum nominibus modo praemisso nostrae prcce subiectiva porrcctis maiestati

38

regia pielate exauditis tum etiam attcntis et consideratis fidelitatibus ct fidelium servitionem meritis annotatorum iudicum, villicorum, iuratorum, seniorum ac civium ceterorumque Saxonum nostrorum praefatae civitatis nostrae Brassouien- sis et terrae Barczensis per ipsos semper sacrae regni nostri Huugariae coronae atque nostrae maiestati exhibitis et constanter observatis eisdem id gratiose duximus annuendum et concedendum immo annuimus et concedimus praesentium per vigorem, ut ipsi et eorum quilibet universis et singulis antiquis eorum liber- tatibus et praerogativis indultisque et gratiosis exemptionibusper divospraede- cessores nostros reges Hungariac et signanter per dictum quondam dominum Sigismundum imperatorem et regem eis vigoribus literarum suarum exinde con- fectarum gratiose concessis quibusque iidem ab antiquo usque in praesentiarum iusto raodo riteque et legitime usi fuerint et gavisi, in posterum uti, frui et gaudere valeant atque possint. Quocirca vobis fidelibus magnificis comitibus Siculorum nostrorum nunc constitutis et in futurum constituendis firmissime praecipimus et mandamus, aliud utique liabcre nolentes, quatenus a modo in antea contra praenarratorum exponcntium libertates et pracrogativas nullum ex eisdem in personis detinere aut quovis quaesito illicito colore eosdem seu alterum ipsorum minus iuste et indebite impedire, molestare et damnificare nusquam ct nequaquam praesumatis nec sitis ausi modo aliquali, quin immo ipsos et quemlibet eorum in praescriptis ipsorum universis antiquis libertatibus, praerogativis, indultis et exemtionibus atque iustis iuribus contra alios quoslibet illegitimos impetitores conservare, tueri protcgereque ct defensare sic et adeo debeatis, ut ipsis exponentibus de cetero non sit necesse similes querelas nostrae porrigere sublimitati. Et aliud nullo modo facere pracsumatis gratiae nostrae sub obtcntu. Praesentes quoque post earum lecturam semper reddi iubemus praesentanti. Datum Zegedini dominico die proximo post festum ad vincula beati Petri apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono.

Auf der Ruckseile von gleichzeitiger Handihiterae constituendae omnia privile- gia antiqua per Sigismundum regem concessa.

Unter dem Siegel Kanzleibemerkung.

2 352

Segedin 1439 August 2. Konig Albrecht verbietel den Szeklergrafen Emerich Bebek und Fran: Csdki, den Bewohnern von Marienburg den Besitz ihrer Burg streilig zu machen.

Orig. Perg. Archiv der Evaug. Kirchengemeinde A. B. Bra^ov IV E 137. Siegel, rund, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 319.

Yon der Kanzlei:: Relatio Georgii groff de Bozin magistri pincernarum. Albcrtus dci gratia Romanorum rcx scmper augustus ac Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex et dux Austriae et cetera fidelibus nostris magnificis Emerico de Pelsewcz et Francisco de Chaali comitibus Siculorura nostrorura salutera et gratiara. Exponit nobis fidelis noster Petrus Dapper, iudex civitatis nostrae Ffeldwar vocatae in sua ac universorura et singulorura civium et hospitum et Saxonum eiusdem civitatis nostrae Ffeldwar norainibus et in personis gravi cum querela, quomodo vos quoddam castrum in eadem Ffeldwar habitura, quod ipsi exponentes pro suarura personarum rerumque et bonorum tutiori defensione atque conservatione fortificassent ac in ipsius castri

39

rupturis magnis eorum sumptibus fatigis et expensis reformassent pro vobis minus iuste et indebite ac contra ipsorum iura et libertates occupare ac eosdem querulantcs de eodem eicere ac alio diversomodo impedire et molestare atque damnificare niteremini et velletis in ipsorum praeiudicium et damnum ac peri- culum manifestum. Unde nos praefatos exponentes per vos in praedicto castro impedire ct perturbare nolentes vestrae fidelitati firmissime praccipiendo man- damus, aliud habere nolentes, quatenus habita praesentium notitia alio nostro mandato cxinde non cxpcctato praefatos querulantes minus iuste ct indebite et absque notabili ratione contra praetacta eorum iura et libertates in praenarrato castro impedire, molestare seu quovis modo perturbare ac ipsos de eodem eiicere nusquam ct nequaquam praesumatis scd sinatis eosdem exponentes praetactum castrum, sicut hactenus tenucrunt. quiete et pacifice tcnere ct possidere et aliud facere non ausuri gratiae nostrae sub obtentu. Et hoc fidem iniungimus futuris comitibus Siculorum nostrorum inviolabiliter et inconcusse observare, praesentes quoque post earum lecturam reddi iubemus praesentanti. Datum Zegcdini die dominico proximo post festum ad vincula sancti Petri apostoli, anno domini M°CCCC°XXX° nono.

Unler clem Siegcl Kanzleiivrmerk.

2 353

Scgcdin 1439 Aucjust 2. Konig Albrecht verbietet allen Inhabern richterlicher Gewall in scinem Reich. die reisenden Kronstddter Kaufleute vor das eifjene Gericht zu ziehen und ihre Waren zu beschlaynalimen, und tracjt dem siehenburgischen Woiwoden, den Szcl<lergrafen und den Komitatsgrafen auf, gegen Ycrlelzung dieses Befehls vorzugehen.

Orig. Pcr:;. Arh. St. Braijov, Priv. 88. Sie,i,'el. rund, Dm. 5,5 cm, iii rotes ^Yachs, papier-

liedcclvt, vornc aufgedriickt. nersell)e Stcmpel wie Nr. 2 319.

Als Vorurkiiiide fiir diescs Stiick liat die tTkundc Nr. 2 346 gcdicnt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae et cetcra rex et dux Austriae et cctera fidelibus nostris universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus ipso- runiquc officialibus item civitatibus, oppidis et villis ipsarumque rectoribus, iudicibus et villicis quibus praesentes ostenduntur salutem ct gratiam. Cum iusti pro iniustis et innoxii pro reorum cxcessibus non debeant quoquomodo impediri, igitur fidelitati vestrac firmiter praecipientes mandamus, quatcnus dum et quando aut quotienscumque fidelcs nostri providi ct circumspecti cives, hospites cctcriquc^ Saxoncs^ civitatis^ nostraei Brassouicnsisi ac terrae Barcensis aut alter corum hominesque ct familiarcs ipsorum proprii praesentium scilicet osten- sores pro victuum ipsorum necessaria acquisitione diversa climata rcgnorum nostrorum perlustrantes cum rebus et mercibus eorum ad vestras terras, tenutas, honorcs, officiolatus seu vcstri in medium pcrvcnerint extunc eosdem nostrosSaxo- ncs, civcset hospites liomincsque et familiares suos jjraedictos aut altcrumeonun ad quoruHwis instanliam in pcrsonis iudicare vel vcstro astare iudicatui compel- lerc ac rcs et bona ipsorum mercimoniala et alia quaecumque arestare scu prohi- beri faccrc nusquam ct nequaquam pracsumatis nec sitis ausi modo aliquali.

40

signanter pro debitis, delictis et offensis seu excessibus aliorum. Si qui enim quicquam actioncs vcl questiones contra annotatos iudices, villicos, cives, hos- pites et inhaliitatorcs aut homines seu familiares ipsorum praenotatos aut alterum corundem habent vel habuerint hii id in praesentia iudicis, villici et iuratorum civium dictae civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barcensis legittime proscquantur ex parte quorum iidem iudices, villici et iurati cives omni contra eos querulantcs mcri iuris et iustitiae ac debitae satisfactionis complemen- tum impendere et cxhibcre tenebuntur prout dictaverit ordo iuris. Alioquin commisimus et liarum serie firmiter committimus fidelibus nostris magnificis Desew de Losoncz, vaivodae partium nostrarum Transsiluanarum ac Emerico de Pelsewcz et Francisco de Chaak, comitibus Siculorum nostrorum, necnon comiti- bus vel vicecomitibus illorum comitatuum in quibus huiusmodi nostra mandata forsitan non observarentur, ut ipsi transgressores eorundem mandatorum nostro- rum ad plenariam observationem artius compellant et astringant nostra auctori- tate ipsis praesentibus in hac parte attributa et iustitia mediante. Aliud ergo facere non ausuri gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Zegcdini dominico die proximo post festum ad vincula beati Petri apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono.

1 Mit dunklcrer Tinte nachsezoiicn.

2 354

Im Lager bei dcr Furt Tydewrju 1439 Septeniber 9. Konig AlbrecM verleihi dem Ladislaus Kende de Malomvyz u. a. zur Erhaltung einer Briicke in via Vaskapu vocata de partibus nostris Transilvanis versus Karansebes tendente existentem per quem conductores salium nostrorum regalium sales nostros ad partes regni nostri Hungariae conducere consvevissent Anrecht auf den Bezug von Salz (quinque millia sa\es)ausder koniglichen Kammer zu Salzburg. Datum in descensu nostro campestri prope vadum Tydewryw vocatum feria quarta proxima post festum natiuitatis b. M. v. gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo triccsimo nono.

Druck: Katona, Hisl. ciil. 12, 918 nach Cornides. Hurnuixaki. Documcnle I, 2, 655 Nr. 555.

2 355

Rcteag 1439 September 9. Der siebenbtirgische ^Voiwode Dezso von Losoncz ersuchl den Konvent von Kolozsmonostor bei der Untersuclmng eines Sireites zwi- schen den Sohnen Johanns von Bethlen und Nikolaus Apa voit Malmkrog sowie dessen Sohn Ladislaus ratione nonarum vinorum in promontorio possessionis utrarumque partium Ench vocatae, ex parte iobbagionum annotati filii Nicolai Apa etLadislai filii eiusdem in possessionibus Wyfalw et Bwdwn in comitatu de Doboca habitis commorantium proveniendarum mitzuwirken. Ein Vertreter des Konvenis soll mit einem Komitatsdelegierlen zusamnicn feslsiellen, ob NikolausApa

41

deii umstrittenen Wein—Neunten (nonas vinorum) tatsdchlich, wie er angedroht, mit Gewall sich angeeignet hat, ehe die Angelegenheit entschieden war.

Datum Rethegh feria quarta post festum nativitatis Mariae, anno domini millesimo quadringentesimo XXXIX.

Eingeschaltet voin Konvent von Kolozsmonostor 1439, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest, Familienarchiv Bethlen.

2 356

Im Heerlagcr bei der Furt Tydvvrew 1439 Scptember 14. Konig Albrecht enlsetzi den verrdterisclien Kellinger Pfarrer Laureniius seiner Stelle, Idsst den neugewdhlten Pfarrer Ladislaus in sein Amt einfiihren und beauftragt denBischof vonWeissenburg, diesem die Bestdtigung lu erteilen.

Orig. Pap. Historisches Archiv der Alcademie der S. R. Rumanien Zweigstelle CIuj, Sammlung Graf Josef Kemtay No. 107. Siegel, rund, in rotes Wachs, papierbedcckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 319. Druck: Korrespondenzblalt 30, 1907, S. 34 f.

Von der Kanzlei: Relatio Henning melitis et Emerici vaivodae.

Nos Albertus dei gratia Romanorura rex semper augustus ac Hungariae, Bohe- miae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex et dux Austriae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium quibus expedit universis, quod ex fama relatu fide dignorum nobis patefacta intelleximus, quomodo quidam iniquus^ Lauren- cius presbyter alias plebanus villae nostrae Kelnek vocatae, cum quibusdam perversis suis consodalibus, eiusdem scilicet villae inhabitatoribus quondam castrum in eadera villa Kelnek habitum, in anno proxime transacto, dumsaevis- simi Turci partes nostras Transilvanenses hostillter subintrando devastassent, ac ipsum castrum ad expugnandum obsedissent, paucis, immo quasi nullis per eosdem Turcos habitis praeludiis, eisdem Turcis nequite et ex praeconcepta malicia tradiderunt, ex cuius castri traditione innumerabilis christianissima populorura multitudo per rabidas manus paganorum necata, et in perpetuam, proch dolor, deducta fuissct servitutem. Ob hocque ipse Laurencius presbyter, qui tam detestabile crimen notoriae infidelitatis, quod in totius orthodoxae fidei ingens detrimentum et sacerdotalis dignitatis scandalum vergit manifestum committere non expavit praedicta plebani <a nec im>^ merito censetur fore privandus, nosque ecclesiae parochialis < >' villae nostrae Kelnek et

inhabitatoribus eiusdem de idoneo plebano et rectore animarum voluimus providere, consideratis et attentis vitae virt < >* venustate et litera-

rum serie sufficienti peritia aliarumquc virtutum et probitatum indiciis, quibus discretus vir Ladislaus presbiter < >^ ipsius villae Kelnek

electus plebanus per communitatem < nostro in conspectu

relatibus fidedignis nieruit commendari, < )' ecclesiae parochialis

praetactae villae Kelnek, rationibus ex praemissis, uti fertur, rite et legitime vacantis, simul cum cunctis suis < >* iuribusque et iurisdictionibus

eidem Ladislao presbitero, nostri iuris patronatus auctoritate duximus confereu- dum, et de eadera < y providendura, iino conferiraus et provideraus

praesentiura per vigorera. Quocirca vobis fidelibus nostris devoto dilecto leve- rendo in <Christo patri)* Georgio episcopo ecclesiae Transilvanae ac suo vicario in spiritualibus gcnerali, idem vitrico et iuratis ac ceteris populis et Saxoni-

42

<bus>^ villae nostrae Kelnek finnissiinc ]iraecipimus et mandamus, quatenus vos domine episcope aut vicarie.annotatumLadislaum presbite<rum in prae>^°- tacta plebania, servatis de iure servandis, vestra ordinaria auctoritate confir- mare. ac de eadem sibi doniio of ex novo providere, vos autem villice, iurati seniores et Saxoncs praefalae villae Kehiek annotato Ladislao presbitero tam- quam vestro vero ]3lebano, et tutori animarum vestrarum, in omnibus licitis et consuetis obedire, decimasque et ceteros proventus sibi vestri parte provenire solitos locis et temporibus consuetis extradare modis omnibus debeatis. Et aliud facere nun praesumatis gratiac nostrae sub obtentu. Praesentes quoque post earum lecturam semper reddi iubcmus praesentanti. Datura in descensu nostro campestri propc vadum Tydewrew vocatum in fcsto exaltationis sanctae crucis, anno domini millesimo quadringentcsimo tricesimo nono.

Unter dem Siegel Kanzleivermerk .

' Vorlage iniqus. ^ Liicke 0,9 cm.

* Liickc 1,2 cm. ' Liicke 3,4 cm. ' Liickc 1,1 cm. ' Liicke 3,6 cm.

* Lucke 2,4 cm. ' Liicke 2,1 cm. ' Liicke 2.8 cm. Liicke 0,9 cra.

2 357

Im Ilcerlager bci dor Furt Tydcwrew 143!) September 14. Konig Albrecht ver- bietcl dem siebenbiirgischen BischofGeorg iind allen Adligen iind Gnindbesitzern in Siebcnbiirgen, lobagyen, die ihrenGrundzins entrichtet haben, an dertJbersiedliing aiif Konigsboden zu hindern bzw. koniglichen Untertanen, die sich vor den Tiirken auf .\delsboden gefliichtet haben, die Riickkehr zu verwehren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 84. Siegel rund, Dm. ^.h cm, in rotes Waclis vorne auf- gedriJckt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 319.

Druck: Hurmuzaki. Dociimcnle XV, 1, 26 Nr. 42.

Regest: Eder, Observationcs 75 u. 10-1. Kemcny, Nolitia 1,169. Transilvania 1873, 80.

Von der Kunzlei: Commissio propria domini regis.

Albcrtus dei gratia Romanorum rcx scmper augustus ac Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciac et cetera rcx ct dux Austriae et cetera fidelibus nostris reverendo in Christo patri doraino Georgio episcopo ecclesiae Transsiluanae ac universis et singulis nobilibus ct alterius cuiusvis status et conditionis ])osses- sionatis horainiSus partium nostrarura Transsiluanarura praesentium notitiam habituris salutcm et gratiam. Ex insinuatione fideliura nostrorura universorum et singulorura Saxonura earundera^ partium nostrarum Transsiluanarum nostra intellexit serenitas admodura displicenter, quod licet ipsi exponentes Saxones et alterius cuiusvis status homines, qui de possessionibus et villis nostris regalibus ac eorum raedio ad vestras aut alterius vestrum possessiones se morandi causa transferre vellent, sine omni contradictione abire permitterent. Tamen vos, nesciretur quo raotivo ducti, nostros iohbagiones ct iohbagionalis conditionis homines iuxta antiquam et approbatam dictarum partium nostrarum Trans- siluanarum consuetudinem, habita licentia iustisque terragiis depositis ac ahis eorum debitis persolutis, de vestris possessionibus ad possesiones nostras regales ac in medio dictarum exponentium transfcrre volentes moraturos abire et recedere non perraitteretis irao etiam alios iobbagiones nostros regales, qui

43

pridem ob mctum et formidinem saevissimorum Turcorum, dum iidem Turci partes nostras Transsiluanas praedictas hostiliter subintrantes devastassent, ad vestras tenutas et possessiones pro tuitione personarum atque rerum suarum transtulissent, ad pristina eorum habitacula remittere hactenus recusassetis et recusaretis de praesenti, quod in nostrae maiestatis displicentiam ac desola- tionem possesionura et villarum nostrarum cederet satis grande. Unde nos contra consuetudinem praedictarum partium nostrarum Transsiluanarum talis- modi praeiudicia et iniurias nostris possessionibus et villis et consequenter nostrae maiestati per vos inferri nolentes vestrae universitatis et cuiuslibet vestrum fidclitati firmissime praecipimus et mandamus, quatenus alio nostro mandato superinde non expectato universos populos vestros et iobbagiones, qui ut praemittitur iuxta praedictarum partium nostrarum Transsiluanarum consuetudinem habita licentia ac iustis terragiis depositis aliisque eorum debitis persolutis, de praedictis vestris possessionibus ad possessiones nostras regales praenotatas abire et recedere perraittatis. Insuper praescriptos nostros regios iobbagiones, qui ut praefertur se ob metum et forraidinem annotatorum Turco- rum ad vestras possessiones pro tutione personarum ac rerum suorum trans- tulissent, ad pristina eorum habitacula remittere et reraitti facere modis omnibus debeatis, alioquin commisimus et harum serie firmiter coramittimus fideli nostro magistro Desew de Losoncz partium nostrarum Transsiluanarum vai- vodae. ut ipse scita veritate praemissorum vos et vestrum quemlibet ad praedictorum mandatorum nostrorum plenariam observationem cum solitis et opportunis gravaminibus arcius compellat et astringat nostra auctoritate sibi praesentibus in hac parte attributa et iustitia mediante. Aliud ergo nullo modo facere praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in nostro descensu campestri prope vadum Tydewrew vocatum in festo exaltationis sanctae crucis, anno domini M^CCCCXXXVIIII".

Auf der Riickseite von einer Hand des 15. Jahrhunderts: Litera regalis.

' Vorlage corundem.

2 358

Im Heerlager bei der Furt TjdeHreiv 1439 September 14. Koniq Albrecht erneuert Sladt und Stuhl Miihlhach die bisherigen Rechte und Freiheiten.

Orig. Perg. friiher ArchivderStadt Sebe$. Siegel voriie autgedriickt. Unbesiegelte Kanz

leiausfertiguns. Perg. Archiv der Evang. Kirche A. B. in der S. R. RumSnien

Sibiu U li^.

Druck: Marienburg, Geographie 2, 277. Programm des cd. Untcrgymn. Muhlbacb 1881 / 82,

63 Ub. Nr. 10.

Regest: Szabo, Az erdelgi miizeum 58 Nr. 276.'

Von der Kanzlei: Commissio domini regis Emerico de Marczaly comite de We- rencze et magistro johanne custode Zagrabiensi protonotario praesentibus. .

Nos AlbertusdeigratiaRomanorumrexsemperaugustusacHungariae, Bohemiae- Dalmaciae, Croaciae et cetera rex et dux Austriae et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod veniens in conspectum nostrae serenitatis fidelis noster^ Johannes Zaz de Enyed alias de Zenth Janushegye comes nostrae civitatis ac sedis Zazsebes et notarius cancel- lariae nostrae maiestatis nobis suo ac universorum Saxonum et aliorum cuiusvis

44

status et lin_£Tuagii honiinum in pracdictis^ civitate et sede Zazsebes residentium nominibus et in jiersonis nobis significari curavit eo modo, quomodo in anno proxime praeterito, dum illi saevissimi Turci partes nostras Transsiluanas hostiliter subintrantcs ct devastantes et ex diabolico iniquoque et subdolo quorundam damnatorum hominum civium scilicet annotatae civitatis nostrae Zazsebes tradimento, eandem civitatem nostram surripientes cum villis prae- tactae' scdis pcr ignis voraginem funditus combusserunt, universae eorum literae et literalia instrumenta divorum regum Hungariae nostrorum scilicet praedeces- sorum, super diversis libertatibus et praerogativis per eos ipsis exponentibus gratiose concessis et praesertim super nundinis seu foris annualibus in festivi- tatibus bcatorum Bartholomci apostoli ac Georgii martyris singulis annis ac foro hcbdomadali cunctis feriis quintis in omni hebdomada in praefata civitate celebrari solitis ac etiam ut nullus omnino hominum aliqua alia vina praeter illa, quae in tcrritorio eiusdem civitatis germinantur, infra festum beati Jacobi apostoli in ipsam civitatem inducerc et importare ac in eadem deponere vende- reque valcat atque possit, nec non super electionibus plebanorum, iudicum, iuratorum et villicorum per ipsos hactcnus factis sed et aliis divcrsis gratiosis exemtionibus et immunitatibus ipsorum confecta* et emanata, ab ipsis alienata* essent et deperdita, supplicans'' annotatus magister Johannes Zaz suo ac aliorum quorum supra nominibus et in personis nostro culmini prece subiectiva, ut ipsos in huiusmodi corum libertatibus ct praerogativis conscrvare dignaremur gratiose. Nos itaque tum humillimis ct devotis supplicationibus annotati magistri Johannis Zaz per eum suo ac aliorum pracscriptorum nominibus et in personis nostrae maiestati propterea porrectis regia pietate exauditis et clementer admissis tura etenim inopiae et paupertati dictorum exponentium pie compatientes eosdem Saxones et altcrius cuiusvis status et conditionis atque linguagii homines in praedicta nostra civitate et sede Zazsebes residentes et commorantes tam praemissis quam aliis quibuscumque eorum libertatibus praerogativis, indultis et gratiosis exemtionibus, quibus ex divorum regum Hungariae nostrorum scilicet praedeccssorum gratiosis concessionibus hactenus rite et legitime usi fuerunt et gavisi, uti frui volumus atque potiri. Quocirca vobis fidelibus nostris reverendo in Christo patri domino Georgio episcopo ecclesiae Transsiluanensis nec non magnifico Desew de Losoncz vaivodae, item magistris civium ac iudi- cibus, iuratis senoribus atque villicis septem sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsiluanarum praedictarum nunc constitirtis et in futurum con- stituendis firmissime praecipimuset aliud habere nolentes mandamus, quatenus a modo in antea praefatos exponentes, absque cuiusvis novitatis inventione in praescriptis et aliis quibuslibet corum libertatibus, praerogativis ac indultis et gratiosis exemtionibus, quibus scmpcr ct ab antiquo rite et legitime usi fuerunt et gavisi contra omnes illegitimos impctitores protegentes et conservantes uti, frui et gaudcre permittatis et pcrmitti faciatis contra easdem ipsis aliquod impedimentum seu quascumque molcstias inferre seu irrogari facere nusquam et ncquaquam praesumentes' nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Praesentcs quoque post carum lecturam semper reddi iubemus prae- scntanti.Datum in nostro descensu campcstri propc vadumTydewrew vocatum in festo cxaltationis sanctae crucis, anno domini JNPCCCCXXX" nono^.

Unler clem Sieyel Kanzleivermerk.

^ Unbesiegelte Kanzleiausfertiguiig liieruuf '■• Unbesiegelte Kanzleiausfortisung alienalc.

magisler. ^" Unbesiegelte Kanzleiausfertii,'ung liierauf

' Unbesicgclte Kanzieiausfcrtiguni^ jnueclicla. nnbis.

^ Unbcsicgeltc Kanzleiausfertigung Jiicrdiif ' Die abgekiirzte IJndung cn auf I'iasur.

praelacla. " llnbesiegeltc Kanzleiausfcrligung die Zif-

* Unbesiegcltc Kanzleiausfertigung cnnfccli-. fern ausgcschrieben.

45

2 359

Petervvardein 1439 Septcmber 18. Konifi Albrecht ersiicht das Weissenburger Kapitel, Johann Zaz von Johannisberg, Grafen von Miihlbach, in den Besit: von Aciliu j Tetscheln, Tilisca (Thompahaza), Mihalt und Sdrdcsau einzufiihren.

Orig. Pap. Unsar. Landcsarcliiv Budapcst DI. 30436. Sicgel in rotes Wachs, papierbe- deckt, auf der Riickseite zuin Vcrschluss aufgcdriickt, Reste. Druck: Telekl, Hunyadiak kora 10, 74 Nr. 31.

Albcrtus dei gratia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Bohemiae, Dalmaciac, Croaciae et cetera rex el; dux Austriae et cetera fidelibus nostris capitulo ecclesiae Transsiluanae salutem et gratiam. Cum nos pro fidelibus serviciis fidelis nostri nobilis magistri Johannis Zaz, filii Balthasar de Enyed alias de Zenthjanushegye, comitis de Zazsebes, prothonotarii cancellariae nostrae maiestatis per cum nostrae serenitati exhibitis et impensis quasdam possessiones Echelew, Thompahaza vocatas, quae quondam Oswaldi et Jacobi filioruni magistri <filii>^ quondam Johannis Thompa de eadem Thompahaza praefuissent et per defectum seminis eiusdem ad manus nostras regias < >'-

Michaelis plebani de Zazsebes ac Ladislai et Johannis filiorum Pauli de Kerek fratrum carnalium < >^ existere per < )* item < >* Myhalczfalua

et Chorokzow vocatas < >" comitatibus habitas, in quarum pacifico dominio

uti dictus magister Johannes Zaz asserit prog < >' filii praefati Jaak ab

antiquo perstitissent et ipse existeret etiam de praesenti simul cum iuri < >*

quem haberemus et nostram quibuscumque modis causis et rationibus concer- neret maiestatem necnon cunctis earum < >as^ nostrae exposita sunt

maiestati stantibus et se habentibus, praefato magistro Johanni Zaz ac praedictis < >!" suis quoad mediam partem, ac annotatis Michaeli plebano ac Ladislao

Johanni et Petro < >^i heredibus et posteritatibus universis vigore aliarum

literarum nostrarum exinde confectarum in perpetuum < y^^ vestrum

homines in dominium earundem legitime fecerunt introduci. Igitur fidelitati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fide dignum, quo praesente Stephanus de Naghw < >^*

aut Johannes Horwath vel Thomas de Fahyd sin Steplianus magnus de Hyde- ghyz seu Ladislaus de Gald aut Benedictus de Beid aliis absentibus homo noster ad facies praetactarura possessionum consequenterque iuris nostri regii in eisdem habiti^* vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis et praesentibus accedendo introducat praefatos raagistrum Johannem Zaz ac Balthasar patrera et Georgiura carnalera, Michaelem plebanum, Ladislaura, Johannem et Pctrum in dominiura earundem, statuatque easdera et idem eisdera praeraissae nostrae donationis titulo perpetue possidendo, si non fuerit contradictura. Contradictores vero si qui fuerint, evocet ipsos contra annotatos magistrura Johannem Zaz et Balthasar patrem et Georgium carnalem, Michaelem plebanum, Ladislaum, Johannera et Petrura in praesentiam vaivodae partium nostrarum Transsiluanarum ad terminura competentem rationem contradictionis eorum reddituri. Et post haec huiusmodi introductionis et statutionis seriera cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint vicinorumque et comraeta- neorura, qui praedictae statulioni intererunt nominibus ac termino assignato eidem vaivodae raore solito rescribatis. Datuni in Waradino Petri feria sexta proxima ante festum beati Mathei apostoli et evangeli.stae, anno domini M CCCCXXX nono.

Auf der Ruckseite Adresse durch aufgcklehtes Papier uerdeckt. Unten links von der Kanzlei: Lecta.

40

Auf der Riickseitc von andeirr (ileiclizeiliger Hand:

Homo regius Benedictus de Beld. capituli Baltasar presbyter de choro. Feria tertia proxima post festum boati Francisci primo ad Echellev in personis Pauli filii et Elenae filiae Antlionii riioiniia ac Georgii et Margaretae filiae praefatae Elenae ex parle Echelle et Thompahaza contradictum extitisset, item sequenti die ad Mirtialihfalua ubi Petrus filius (ieorgi filii Jach de Chestue item nobilis domina Katherina relicta Barthe de Hidcgsiz filia condam magistri Yach de eadem Michalchfalua. item Albcrlus Boltha de Gald in personis Annae consortis suae filiae condam Georgi de Chestwe item Andreae filii.^* Potencianae filiae suorum personis necnon dominae Elizabet filiac praefati condam Georgii de Chestwe consortis videlicet Nicolai de Hozuthelk, itera nobilis viri Herbarti de Balasfalua, Stephani et Nicolai filiorum ac Dorotheae filiae suae consortis scilicet Pauli de Kerelew cx parte Michalchfalua et Sorochozo.

Auf der Riickseite ferner von einer andern Hand des 15. Jh.s.: prima vox in tenebris sumus, 2a vox accusati sumus, 3a vox detenti sumus 4a vox in igne sumus u.s.w. & kommen folgende arabisclie Zahlzeichen to/-: 1, 2, 3, 4, 6, 7.

1 Schrift seschwiinden 2,8 cni bitil. ' I.Ucke 8,3 cm.

= Liickf 9.5 cm. '" Liickc 8,7 cm.

Liicke 11 cm. " Liicke 7 cm.

* Liicke 1,5 cm. '- Liicke 8 cm.

* Liicke 2 c m. '■* Liicke 1 cm ivclgh.

* Liicke 10.5cin. '* Von conseqmnlerque bis luibili iiljcr der ' Liickc 9,5 cm. Zeilc uacligetragen.

8 Lucke 8cm. '= Vorlage fHi.

2 360

1 ■539 Septcmber 21. Der Konvent von Kolozsmonoslor schaltet die Urkunde des siebenhilrfjischen Woiwoden Dezso vun Losoncz von 14.3!) Nr. 2 355 ein iind berichtel dem Woiwoden, dass Nikolaus .\pa und dessen Sohn Ladislaus sich den Wein Neunten (nonas vinorum) in Enciu, weiicn dem sie mit Nikolaus, Gregor und Anton von Belhlen in Streit liegen, gewullsam angeeignet haben. Die Unter- suchung habe am 15. September stattgefunden.

Datum septimo die diei inquisitionis pracnotatae, anno domini supradicto.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest. l-"amiliciiarchiv Bethlen. Siegel war auf dcr Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

2 361

Plintenburg 1439 November 14. Konigin Elisabeth verleilddemsiebenbtirgischen Woiwoden Dezso von Losoncz fiir seine Verdienste gegen die Hussiten und bei Niederschlagung des siebenburgischen Bauernaufstandes.. capitaneura dictorum rusticorum per subtiles investigationes et persecutiones in civitatem Cluswar includens poenain debitara .... sibi ininistrasset ... die Besitzungen Lechnitz, Sankt-Georgen, Tatsch und Wermesch.

47

Datum Wissegradini sabbatho proximo post festum beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono.

Eingeschaltet von deni Konvent von Kolozsmonostor 1439, Orig. Arh. St. CIuj, Archiv

der Stadt Bistritz.

Druck: Studii ^i matehale de istorie medie 4, 1960, 411.

Regest: Berger, Urkunden-Regesten 22 Nr. 97 = Varju, OMevellar 1, 629 Nr. 439.

2 362

Plintenburg 1430 November 14. Konigin Elisaheth beauftragt den Konvent von Kolozsnionostor bei der Einfiihrung des siebenburgischen Woiwoden Dezso von Losoncz in den Besitz von Lekencze, Zenthgyergh, Wermes et Thach in comitatu de Doboka existentes et ad civitatem nostram Bystriciensem pertinen- tes ab eadem sequestrando et separando mitzuwirken, die ihm fiir seine Verdienste unter den Konigen Sigmund und Albrecht undfur 11 830 Goldgulden zugesprochen worden sind, welche er ad conservationem tutelamque et defensionera dictarum partium Transsiluanarum .... per plurimas levationes sui banderii contra saevis- simos Turcos auf Rechnung des Konigs ausgegeben habe.

Datum Wyssegradini sabbato proximo post festum beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono.

Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1439, Orig. Arh. St. C.luj, Archiv der Stadt Bistritz.

Regest: ArcJuv 6, 1863, 68 Arch. Zeitschrift 12, 80. Berger, Urkunden-Regesten 23 Nr. 98 = Vaiju, Okleveltdr 1,629 Nr. 439.

2 363

1439 Dezember 12. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde der Konigin Elisabeth von 1439 Nr. 2 362 ein und bezeugt, dass der siebenbiirgische Woiwode Dezso von Losoncz am 28. November in Anwesenheit von Vertretern des Komitatsadels aliisque nonnuUis civibus et hospitibus de Bystricia inibi legitime convocatis et praesentibus in den Besitz von Lechnitz, Sankt-Georgen, Tatsch und Wermesch eingeftihrt worden ist.

Datum quinto decimo die diei introductionis et statutionis praenotatarura, anno domini supradicto.

Orig. Perg. Arh St. Cluj, Archiv dcr Stadt Bistritz Nr. 32. Siegel war angehangt. Die

Urkunde ist ein Cyrographum.

Regest: Berger, U rkunden- Regeslen 23 Nr. 99 = Varju, OkleveUdr 1, 629 Nr. 439.

2 364

Ofcn 1440 Januar 10. Konigin Elisabeth gebietet deii Sachsen der Zwei Stuhle, den Martinszins des Jahres 143S, der von Konig Albrecht den Hofrittern Henning und Josth verschriehen luorden ist, unverzuglich abzufuhren.

Orig. Pap Ungar. Landesarchiv Budapcst, Familienarchiv Justh. Siegel, rund, Dm. 3 cm, rotes Wachs in Wachsschiisscl, papierbedcckt, vorne aufgcdriickt. Im Siegelfeld

48

Dreipass mit Uiigelstigur, die zwei schiefgestellte Wappenscliilde hiilt : 1) Querliall<en 2) Bipdenschild. In den Ecken des Ureipass je eitie Lilie.Abb. Pray. Synlagma, XI, (i. Druck: Archiv 14, 1877, 575 Nr. 2.

Von der Kanzlei: Rclatio Thomae de Zeech.

Elizabeth tlei gratia rcgina Hungariac, Dalmaciac, Croaciae et cetcia, Austiiacque et Stiriae ducissa, nccnon marchionissa Morauiae et cetera fidclibus nostris universis ct singulis Saxonibus duarum sedium Selk et Megyes vocatarum partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gratiam. Licet quondam serenis- simus princeps dominus Albcrtus rex, conthoralis noster carissimiis, mediantibus certis litcris suis, coram nobis nunc productis vobis mandaverit, ut census festi beati^ ^lartini confcssoris in anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo praeterito vestri parte fisco regio provenire debentes, quos nec hactenus persolvistis, fidelibus nostris egregiis Hennyngo et Josth aulae nostrae militibus et in eorum personis fidelibus nostris providis Jacobo, magistro civium ac Oswaldo et Michaeli de Olchna pro salariis ipsorum Hennyngi et Josth darc et soluere deberetis. Tamcn uti nunc ipsis Hennyngo et losth referentibus percipimur, vos id facere hactenus recusassetis et recusaretis etiam de praesenti In levipendium mandatorum regalium manifcstum. Unde volumus et fidelitati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, aliud habere nolentes, quatenus statim habita praesentium notitia absque dissimulationc ulteriori praescriptos census festi sanctiMartini dictis^ Oswaldo^, Jacobo, magistro civium etHederico de Olchna per ipsos dictis Hennyngo et Josth assignandos, integre extradare et persolvere, summamque et quantitatem pecuniarum, quam ipsis in sortem solutionis huiusmodi census assignabitis et persolvetis, vestris in literis nobis fideliter rescribere debeatis. Et aliud facere non audeatis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes autem facta praescripti census solutione pro vestra erga vos reservetis expeditione. Datum Budae die dominico proximo post festum Epiphaniarum domini, anno eiusdcm millesimo quadringentesimo quadragesimo

' Auf Rasur.

2 365

Ofen 1440 anuar 21. K6;i(j;;i £foa6e//i sc/ie/iA-/ castrum desertum seu locum castri desolati Radna nuncupati nec non possessiones seu villas in maiori parte ut dicitur vacuas et inhabitatoribus destitutas similiter Radna maior, Zenth- g>'eorgh, Nyrmezew, Felscw Rebre, Alsow Rebre, Theech, Nazod, Zalwa, Zagra et Makkod vocatas oninino in comitatu Zohiok interioris... cxistcntes, quac scilicet nunc apud manus antclati ^lichaclis Jakch ac Petri filii Ladislai similiter Jakch, itcm Ladislai filii Georgii ac alterius Ladislai et Georgiifiliorum quondam Johannis modo similo Jakch de praefata Kwsal fratrum ipsius Michaelis gene- rationalium et condivisionalium pro certa pecuniarum summa a regia maiestate titulo pignoris cxistere perhibentur den obgenannien Adligen zu vier gleichen Teilen, in der Weise, dass Ladislaus und Georg, Sohne des Johann Jakch gemein- schaftlich ein Viertel erhalten, und beauftragt den Konvent von Kolozsmonoslor, sie in den Besitz dieser Gtiter einzufuhren.

Datum Budae in festo beatae Agnetis virginis et martyris, annp domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI 27874. Siegel war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor, Orig. ebenda. Bruchstiick: TransilDania 1873, 65.

49

2 366

Thorenburg 1440 Januar 24. Der Siebenbiirgische Vizewoiwode Nikolaus von Salzburg verschiebt die Verhandlung in der Angelegenheit zwischen Abt Antonius von Kolozsnwno- stor einerseits und dessen lobagyen (iol)agiones) dem Schneider Andorman und Jo- hannes Hoffgrech von Reen, die auf den 13. lanuar anberaumt war, auf den 1 Mai.

Datum in Regen die dominico proxima ante festum purificationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo^ quadragesimo.

Orig. Pap. Archiv d. rom. katli. Pfarramtes (,luj. Siegel, rund, Dm. 3 cm, in weisses

"Waclis auf der Rucl<seite zum Verscliluss aufgedriickt. Im Siegelfeld ein nacli rechts

gewendeter Helm, dessen Ivleinod ein Flugel ist.

Auf der Riickseite von anderer gleiclizeitiger Hand: De generali uoluntate nobilium regni

ad octavas festi natiDitutis beati Johannis baptistae.

Regest: Tortenelmi tdr 1897, 350 Nr. 152.

Hiirauf durchgcstriclicn triccsimo.

2 367

Saehsiseh-Kcen 1440 Januar 31. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Nikolaus von Salzburg beaufiragi den Konvenl von Kolozsmonostor, den siebenbiirgischen Woiivoden Dezso von Losoncz, dessen Enkel Ladislaus, Benedikt, Johannes und Michael, Sohne des Johannes und Stephan von Losoncz, in den Besitz von Chanad et Zederies im Kokelburger Komitat einzufiihren.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest. Slegel war In weisses Wachs auf der Riick- seite zum Verschluss aufgedriickt. Reste mit Umschrift in gotischer Minuskcl.

2 368

Komorn 1440 Februar 14. Konigin Elisabeth verpfdndet Gregor, dem Sohne Johanns von Bethlen, als Abgeltung von 2000 Goldgulden, fiir die ihm die Kdnige Sigismund und Albrecht verpflichiet gewesen sind, und unter Vorbehalt der Riick- zahlung die Besitzungen Demetery, Tewrpen et Penthek vocatas, in comitatu de Doboka existentibus et ad civitatem Bestricze spectantes simulcum omnibus utilitatibus et pertinentiis ac censibus consuetis.

Datum in Komarom in festo beati Valentini martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Druck: Kanimcrcr. Codex dipl. Ziclnj !). :! N'r. :! n:ich dfin friilu r iiii Archiv (lcr (irafri) Zichy liefiiHllichcii Orig. Pcrg.

30

2 369

Sintimbru 1440 Fcbruar 15. Der Vizewoiwode Nikolaus von Salzburg ersucht das\Yeissenburger Kapitel bei der Einfiihrung der Adligen Klemens und Dominik von Kleinalisch in die Halfte von Kleinalisch excepta quarta parte eiusdem medie- tatis mitzuwirken.

Datum in Zenthemreh feria tertia proxima post festum beati Valentini martyris, anno domini Mmo CCCCmo XLmo.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1440, Orig. Ungar. LandesarchivBudapest, Familienarchiv Bethlen.

2 370

Komorn 1440 Februar 18. Konigin Elisabeth ersucht den Konvent von Kolozsmo- noslor bei der Einfuhrung des Gregor von Bethlen in den Besitz der ihm verpfdn- deten Orte Mettersdorf, Treppen und Pintak mitzuwirken.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27162. Siegel rund. Dra. 3,4 cm war in rotes Wachs auf der Rilckseite zura Verschluss aufgedruckt. Reste.

Elizabeth dei gratia regina Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera Austri- aeque et Stiriae ducissa necnon marchionissa Morauiae et cetera fidelibus nostris conventui ecclesiae de Clusmonostra salutem et gratiam. Cum nos possessiones nostras Demeterj", Tewrpen et Penthek vocatas in comitatu de Doboka existentes et ad civitatem nostram Bestricze spectantes, simul cum omnibus suis utilitatibus et pertinentiis ac censibus consvetis, fideli nostro egregio Gregorio filio Johannis de Bethlen, vigore aliarum literarum nostrarum impignoratitiarum exinde confectarum, pro certa pecuniarum summa duxe- rimus pignori obligandas, velimusque ipsum per regium et vestrum homines in dominium earundem legitime facere introduci. Igitur fidelitati vestrae fir- miter praecipiendo mandamus, quatenus vestrum mittatis pro testimonio fide dignum, quo praesente Johannes aut Nicolaus de Cheren, vel Nicolaus de Mathe, sin Georgius de eadem seu Ladislaus de Kerestwr, sive Barnabas, neve Johannes, aut Gregorius de Moch, aliis absentibus homo regius ad facies dic- tarum possessionum, vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis et praesentibus accedendo, introducat praefatum Gregorium in dominium earundem, statuatque easdem eidem praemissae nostrae impigno- rationis titulo sibi incumbente, possidendas, si non fuerit contradictum. Con- tradictores vero, si qui fuerint, evocet ipsos contra memoratura Gregorium in praesentiam vaivodae Transsiluani ad terminum competentem, rationcm contradictionis eorum reddituros. Et posl haec huiusmodi introductionis et statutionis seriem, cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint, vici- norum etiam et commetaneorum, qui praemissae statutioni intererunt, nomi- nibus terminoque assignato, eidem vaivodae more solito rescribatis. Datum in Komaron, feria quinta pro.xima post festum beati Valentini martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Auf der Riickseite Adresse: Fidelibus nostris conventui ecclesiae de Clusmonostra pro egregio Gregorio filio Johannis de Bethlen, introductoria et statutoria.

51

Von anderen Hand (jleichzeitig: Jacobus de Lippa et Stefanus de Ozora et Matias de Recege ct Dainpmianus de Ysyp prohibuerunt Gregorium de Bethlen a possessionibus Dcmeteri, Terpen, Pentek et dictus conventus cum homine vel antc hominem regis vocavit ad octavas sancti Georgii martiris* rationem dare istius^ comitcs^ Siculorum Emericum de Perselht- et Franciscum de Calic^, quia in imagine dominis ipsorum fuerunt proibutionem^.

\on driiter Hand: Statutio fiebat feria secunda proxima ante festum beati Gregorii jiapae''. Homo vaivodalis Nicolaus de Mathe, noster frater Michael. Fecit pro iste^ litera F denarios.

' .Mai ]. ^ Mirz 7.

- So VorlajiC

2 571

Komorn l-JiO Miirz 11. Konifjin Elisaheth teilt dem siebenbiirgischen Woiwoden Dezso von Losoncz mit, dass sie aiif Bitlen des Rates von Kronstadl von dem Zins e medio civitatis nostrae Brassouiensis maiestati nostrae more solito per- venientem die Halfte pro sustentatione et conservatione eiusdem civitatis erlassen habe, und verbietet dem Woiwoden diesen Teil des Zinses einziifordern.

Datum Ivomaron feria sexta proxime ante dominicam ludica, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

EiiiSfSchallet voiii Konvciit voii Kolozsmonostor 1410, Orig. Arh. St. Bra$ov.

2 372

H40 April 7. Der Konvent von Kolozsmonostor besldtigt auf Bitten des Kronstdd- ter Biirgers Johannes Laudamus cognominatus, der suo necnon iudicis iura- torumque nominibus vorstellig geworden ist, die Urkunde dcr Konigin Elisabeth von 1440 Nr. 2 31 1 iiber die Verwendung eines Teiles des von der Stadt Kron- stadt zu leistenden Martinszinses zu stddlischen Befestigungszwecken.

Datum feria quinta proxima post festum beati Ambrosii episcopi et confessoris, anno supradicto.

Orig. Pap. Arh. .St. Bra^ov, Priv. 90. Siegel, rund, Dm. 5,6 cm, in weisses Wachs auf der Riickseite auf.aedriiclct . Bruchstiick init dcmselben Stcinpel wie Nr. 529.

2 373 ,

Koinorn HiO April 8. Konigin Elisabeth befiehlt universis populis ct incolis possessionum nostrarum Demetery, Terpen et Penthek vocatarum, dass sie die kimiglichen Einkiinfte absque renitentia qualibet an Gregor von Belhlen, dem sie verpfiindet wurden sind, ahfiihren sollen.

52

Datum in Komaron feria sexta proxima post festum beati Ambrosii confes- soris, anno domini M CCCC XLmo.

Druck: Kammerer, Codcx dipl. Zichy 9,9 Nr. 8 nach deni friilier im Archiv der Grafen Zichy befindlichen besiegelten Orig. Pap.

2 374

Florenz 1440 April \\. Papst Eugen IV. beglaubigt die Urkunden Martins V. von li21 Nr. 2 OOS nut der Gregors XI. von 1374 Nr. 1 025 iiber die Eechte und Freiheiten der Dominikaner.

Datum Florentii, anno incarnationis dominicae millesimo quadringentesimo quadragesimo, tertio Idibus^ Aprilis, pontificatus nostri anno decimo.

Das Formular der Urkunde schliesst sicli eng an das der Urkunde Martiiis V. von 1427 Nr. 2 008 an.

Druck: Fabritius, Urkundenbucli 70 Nr. 98 nach der Bestatigungsurkunde Nikolaus V. von 1448, eingeschaltet von dem Generalauditor Jakob 1461 und mit dieser von dem Abt Peter von Kolozsmonostor 1466, Orig. friiher im Besitz des Biscliofs Georg Paul Binder, heute verschollen. Abschrift: Reschner, Diplomatarium 7, 300 nach den Col- lectaneen M. Herberts, Arh, St. Sibiu, Handschriltensammlung des Brukenthalmu- seums.

^So Vorlage.

2 375

1440 April 25. Das Weissenburger Kapitel schaltet den Einfiihrungsauftrag des Nikolaus von Salzburg aus 14i0 Nr. 2 369 ein und teilt dem Vizewoiwoden mit, dass der Hann Michael im Namen des Benedikt Bychak am 20. April gegen die Einfiihrung des Klemens und Dominik von Kleinalisch in Besitzanteile dieses Ortes Einsprache erhoben hat und beide Parteien fiir den 1. Mai vor das Vizewoi- wodalgericht zitiert worden sind.

Datum sexto die citationis praedictae, anno domini MmoCCCCXLmo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, Faniilienarchiv Bethlen. Siegcl war in weisses Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufaedriickt, Reste.

2 376

1440 April 29. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Propst Demetrius namens des Weissenburgers Kapitels gegen die Verleihung von Thynod et Bol- garcherged an Dezso von Losoncz und Johannes von Hunyad et alias quoslibet Einsprache erhoben hat.

Datum feria sexta proxima post festum beati Marci evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitels Nr. 277. Siegel war

auf der Riickseite in weisses Wachs aufgedriickt.

Regest: Szeredai, Notilia 86. Tdrtenelmi tdr 1890, 140 Nr. 277.

53

2 377

1440 Mai 4. Der Konvent uon Kolozsmonostor bezeugt dic Zeiigenaussagen iiber die von Michael von Diod auf dem Totenbett in Gegenwart dieser Zeugen ad illius recoiTipensationem, quod idem quondam Michael vita sibi favente mun- diale eidem capitulo multifarias muUiplicesque iniurias ac molestias et damna irrogasset et contulisset dem Weissenburger Kapitel testamentarisch vermachlen Besitzungen Tinod inter possessiones praefati iionorabilis capituli Enyed ma- ioris ab una et Orbo ab alia partibus adiacentem et aliam Bolgarclierged vo- catas. AIs Zeugen werden genannt: Catharina relicta memorati Michaelis filia quondam Antonii Erdely dicti dc Somkerek, Andreas, plebanus de Thywys, confessor puta praelibati Michaelis pro tunc puta existens, ac Thomas de Kraco ac Matheus de praedicta Dyod ecclesiarum plebani. Datum quarto die diei termini praenotati, anno domini MT.CCC^XLmo.

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitels Nr. 252. Siegel war

auf der Riickseite in weisses Wachs aufsedriickt.

Die Urkunde ist im Archiv zum .lahre 1 120 eingelegt und wird auch in der Literatiu-

zu diesem Jahre angesetzt. Die Le.sung XLmo ist aber unzweideutig.

Druck: Szcredai, iXotilia 76. Fejer, Codex X, 6, 291.

Regest: Tortcnelmi tdr 1890, 136 Nr. 252.

2 378

Hermannstadt um 1440 Mai 15. Die Sieben Stiihle bestimmen in dem Sireil zwischen den Gemeinden Stolzenburg und Salzburg iiber die Beniitzung des Flur- teiles „In der Hecken", dass die Stolzenburger fiir den kduflich erivorbenen Flur- teil den Salzburgern von jedem Joch 2 Denare als terragium zahlen und die Mitbeweidung zugestehen mussen.

Orig. Perg. Aih. St. Sibiu, K. A. Stolzenburg No. 14. Siegel, Bruchstiick, Dm. 6,7 cm, griines Wachs in Wachsschiissel, an weisser Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 1 622. Eingeschaltet von Johann Sigismund 1562, Orig. ebenda.

Nos .\nthonius Trautheberger, magister civium huius civitatis Cibiniensis, Hedericus de Olczna, iudex regius de Lwskirch, Laurencius de Weresmarth, iudex regius de Rewsmarth, Johannes Zaz, iudex regius de Zazsebes, Johannes Flaschnar, iudex terrestris sedis ac Petrus Cloppoff, Johannes Craws, Jacobus Kolff, Johannes Goltsmith, Oswaldus Wenczel iurati cives et Michael Weyss, villicus civitatis Cibiniensis, Michael Craws magister civium ac alter Michael Pellifex, iuratus civis civitatis, Stephanus Lwsch, iudex terr- estris sedis Segeswar, Petrus de Valle Agnetis, iudex terrestris, Johannes Feer, iuratus senior sedis Schenk, Andreas, iudex regius, Johannes Lwtsch, iuratus senior sedis Rwppass, Jacobus Reynisch, iudex terrestris sedis Rewsmarth et Johannes Nagarth, iuratus senior sedis Mwlebach ceterique iudices, villici et iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum, ad universorum tam praesentium quam futurorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod id aequitatis ordo suadet, ut hii quibus iudicandi poteStas a summo iudice est concessa causas quaslibet rationabiliter iustociiie iuris ordine discutiant et condignam ac salubrem cuilibef causanti luinislrant iustitiam absque acceptione personaruin. Proinde nobis in hac civitate Cibiniensi circa festum penthecostes in con<gregat ^ione^ noslra generali in sede nostra iudi- caria sedentibus cuilibat querulanti iustitiam ministrantibus, providi viri Jo- hannes Kofman'^ villicus ac alter Joannes Bulger iuratus senior op<pidi Wyza>*

54

kna <vocati>* nostram venientes in praesentiam nobis in eorum ac universo- rum populorum et inhabitatorum eiusdem oppidi personis exposuerunt ut plurimum qucrulose, quomodo populi et inhabitatores vil<lae S>tolczen- burg^vocatae certamquantitatcm iugerum terrarum Inder Hecken vocatarum in territorio et intra <ve>ras® metas praedicti oppidi Wysakna adiacentium, pro se usurpantes colerent et seminarent <ac>' eisdem uterentur contra saepis- simas prohibitiones exponentium praenotatorum super quo ipsis iuxta regni consvetudinem iuris aequitatem per nos impertiri postularunt; quibus habitis Georgius Schillis, alter Georgius Waldorff et Laurencius Thomas, iurati seniores et inhabitatores praefatae villae Stolczeburg e medio aliorum exurgentes suis ac aliorum populorum et inhabitatorum eiusdem villae Stolczeburg nominibus responderunt ex adverso quod bene verum foret ut praedicta quantitas iuge- rum terrarum Inderhecken vocatarum in territorio et intra metas praenominati oppidi Wysakna vocati adiacerent sed eandem ipsi a multis retroactis tempo- ribus iure emptitiopossedissent,*usique ipsa fuissent possedirentque et uterentur in praesentiarum et id certis probabilibusque et sufficientibus documentis iuxta regni consvetudinem demonstrarunt coram nobis. Hisque perceptis et ambarum partium propositionibus, allegationibus altercationibusque et res- ponsionibus atque probationibus et documentis utrarumque partium visis et diligenter examinatis deumque et eius sanctam iustitiam habentes prae oculis, potissime, etiam ne aliqua discordia inter partes praescriptas oriatur iudicando commisimus eo modo, ut a modo in antea futuris temporibus perpetuis uni- versis annotati populi et inhabitatores praefatae villae Stolczeburg praefatam quantitatem iugerum terrarum Inderhecken vocatarum ipsos ut praedicitur iure emptitio concernentium talimodo possidere eisdemque uti debeant et potiri, videlicet dum et quandocunque iidem praedictam quantitatem iugerum terrarum in tot vel in parte colerent, pararentque et seminarent, extunc populi et inhabitatores praenominati oppidi Wysakna eorum pecora et pecudes aut alia animalia in huiusmodi quantitate iugerum tcrrarum pascere et eis aliqua dainpna in eorum segetis sub consveta poena in talibus iuxta regni consvetu- dinem obscrvare solita inferre nullomodo praesumant, ipsi autem populi et inhabitatores villae Stolczeburg eorum pecora et pecudes eo tempore in huius- modi quantitate iugerum terrarum pascere ac eisdem uti valeant, iuxta libitum eorum voluntatis. Sin autem aliquibus annis praefata quantitas iugerum ter- rarum inculta et inseminata remanere contingeret ac etiam postquam singulis annis messis totaliter completa fuerit, extunc praefati populi et inhabitatores oppidi Wysakna et non alii homincs eorum pecora et pecudes in praefata quan- titate iugerum terrarum instar praefatorum populorum et inhabitatorum villae Stolczeburg praedictae pascere valeant atque possint. Singulis autem annis iidem populi et inhabitatores eiusdem villae Stolczeburg pro terragio pro quo- libefscilicet iugere terrarum populis et inhabitatoribus praefati oppidi Wysakna singulos duos denarios pro tempore currentes solvere debeant et teneantur. In cuius rei memoriam ac firmitatem perpetuam praesentes concessimus literas nostras pendentis sigilli munimine roboratas. Datum in annotata congregatione nostra generali, loco et tempore in praedictis, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quadragesimo.

Lucke 0,9 cni. ■* Liicke 0,8 cni.

Die Lesung ist nicht ganz eindeutig, da ^ Liicke 0,7 cm.

die Stelle durch Feuchtigkeitseinwirkung * Verblasst.

stark nachgedunkelt ist. Sie ergibt sicli ' Liicke 0,3 cm.

aus dcr Urkunde von 1454, Februar 21. * Vorlage /jossedisset.

Liicke 1.5 cm. ' Vorlage qualibcl.

55

2 379

IIermannst.'jdt 1440 Mai 25. Ladislaiis Woski, der Abt des Miitterklosters Egresch, bezeugt, dass Abt Michael von Kerz zu Gunsten des Johannes von Bornequel resigniert hat, und ermahnt die Klosterangehorigen von Kerz zu Gehorsam und Ehrfurcht gegeniiber dem neuen Abt.

Eingeschaltct voni offentlichen Xotar Heinrich Regis 1440, Oris. Arh. St. Sibiu.

Nos Ladislaus Woski dei gratia abbas monasterii in Egrisch ordinis Cister- ciensis Schennadiensis diocesis, visitator et pater abbas raonasterii beatae Mariae virginis in Candelis alias in Kercz nobis immediate subiecti, ad futuram et perpetuam rei memoriam tenore ]oraesentium significamus quibus expedit universis, quod nos nupcr cum ad civitatem Cibiniensem accessissimus pro- borum honestorum et fide dignorem liominum relatione intelleximus, quomodo dominus Michael quondam abbas dicti monasterii in Kercz ipsam abbatiam cum universis et singulis suis iuribus, pertinentiis, debitis et rebus aliis mobi- libus et immobilibus praemeditate libere, sponte et voluntarie in favorem hono- rabilis viri domini Johannis de Bornequel sacerdotis ct monachi in nostro Cisterciensi ordine expresse professi. sacrae theologiae doctoris. dei nomine renuntiavit et resignavit plene et integre cedendo eidem ab eadem abbatia. Unde sentiens idem dominus Johannes cui facta est huiusmodi resignatio quod nos constituti essemus in Cibinio ad nostram praesentiam venire curavit idem dominus Johannes et cum certis autenticis literis quatuor autenticis sigillis appendentibus et subscriptione ac signo publici notarii roboratis nos plene edocuit, quod ipsa resignatio, sic ut praemittitur, canonice facta esset clare informavit supplicando humiliter propter deum, quatenus nos huiusmodi resignatiojiem et cessionem ratificaremus et approbaremus auctoritate paterna et visitatoria, quae in nostro ordine Cisterciensi papali aequivalet ipsum ad dictam abbatiam confirmando. Nos vero Ladislaus Woski abbas et visitator praefatus effective reperientes tam per literas autenticas quam fide digna testi- monia ipsam resignationem et cessionem praefatas esse et fuisse iuxta apos- tolica et nostri ordini sacra instituta rite, legitime et canonice factas, quodque idem dominus Johannes doctor homo esset laudabilis vitae et honestatae con- versationis amatorque sanctae religionis et optime de ipsius bonis moribus et laudabili conversatione edocti et informati huiusmodi suas humiles preces exau- dire volentes resignationem, renuntiationem sive cessionem sic ut praemittitur et in literis resignationis continetur per ipsum dominura Michaelera tunc abbatem ipsi domino Johanni doctori rite, legitime et canonice factas auctoritate paterna et visitatoria, sicuti ad nos spectare dinoscitur, in nomine domini nostri Jesu Chrisli approbamus, laudamus et ratificamus eundem Johannem ad dictam abbatiam in Kercz nostri Cisterciensis ordinis, Melchouiensis diocesis, perpctue et irrevocabiliter confirmantes dato eidera prius iuramento de non alienandis bonis monasterii ipsius et alienatis pro posse recuperandis curamque et adminis- trationera temporaliura et spiritualium dicti monasterii in Kercz sibi plene committentes sperantes quod dictum monasteriiira in Kercz, quod valde est desolatum, peripsius domini Johannis sagacitatem continua et salubria doraino deo el assistente recipere debeat incrementa. Quocirca universis et singulis dicli monasterii in Kercz subditis tam regularibus quam saecularibus com- muniter et divisim sub excommunicationis latae sententiae poena districtis- sime praecipientcs mandamus, quatenus eidem doraino Johanni de Bornequel et nulli altcri taraquara unico, vero et indubitato abbati dicti monasterii in Kercz et veslro domino oboedentiani et reverentiam condignas exhibeatis

56

censusque debita et alia quae ad ipsam abbatiam sive monasterium pertinent et abbati pro tcmpore existenti de iure aut consvetudine fieri solent et exhi- beri detis, assiifnetis et exhibeatis effcctive. In quorum omnium et singulorum fidem et testiinonium praemissorum praesentes fieri et nostri parvi secreti in quo arma nostra patcrna sculpla sunt propter carentiam maioris abbatialis sigilii fecimus appensione communiri. Datum et actum Cibinii in posteriori parva domo liabilationis nobilis viri Johannis Poschauser, in ipsa vigilia glo- riosi corporis domini nostri Jesu Christi, anno eiusdem millesimo quadringen- tesimo quadragesimo, praesentibus nobilibus viris Johanne Poschauser, Fran- cisco Vrsinger, Pctro Prall, Urbano de Cibinio et Henrico Regis publicis notariis testibus ad praemissa vocatis specialiter et rogatis.

2 380

Waldhiitten 1440 August 2. Nikolaus Apa von Malmkrog beurkundet seinen und seiner Nachkommen Verzichl auf das Grcifenamt von Birthalm.

Druck: Prograinm d. cv. Gym. Mcdiascli 1869 / 70, 57 Nr. 15 = Salzer, BirUialm 672 Xr. 21 nach dem seither verschoUenen Orig. Perg. im Gemeindearchiv Birthalm.

Ego Nicolaus filius Appa de Almakrek meo ac omnium et singulorum quorum- cumque meorum ac fratris mei Georgii alias defuncti piae memoriae heredum nominibus, praesentibus pariter et futuris masculini et feminini sexus reco- gnosco publice et ultro ac manifeste profiteor, quod quemadmodum sagaces et circumspecti viri hospites et inhabitatores fori de Byrthalm, Transsiluania existentis mihi et Georgio fratri meo praefato comitatum seu grebyatum ibi- dem in Byrthalm cum universis ct singulis suis iuribus et pertinentiis sponte et amicabiliter contulerant per nos ac nostros veros heredes in perpetuum pos- sidendum; ita et nos vice versa sponte libere at voluntarie ac bona delibera- tione praevia eundem comitatum seu grebyatura cum dictis suis iuribus et pertinentiis meo ac praefatis nominibus antelatis hospitibus et inhabitatoribus in Byrthalm restituimus et redonamus pleno iure unacum aliis quibusuis heredi- tatibus quocumque intitulentur nomine si quae sint, quo ad nos pertinerent seu quouismodo possint pertinere eius temporibus per eos pacifice sine mea et meorum ac fratris mei praefati hcredum quocumque repetitione, molesta- tione, perturbatione et inquietatione possidendum integrc ccdendo eis ab eodem comitatu seu gi'ebyatu et omnibus hercditatibus, si quae sint ac omni iure nobis quouismodo competenti renuntiando promittens etiam bona fide pro me ac heredibus meis et fratris mei praesentibus et futuris quibuslibet, quod si quis foret, qui dictos hospites et homines de Byrthalm quantum ad prae- missa impctere aut in iudlcio vel cxtra eos convenire vel alias molestare seu inquictare vellet, cxtunc tcnemur volumus et debemus adiunctis mihi per eos uno vcl duobus probis et sagacibus viris pro et cum eis meis in expcnsis responderc et cos in praemissis defensarc, manutenere et conservare fideliter eis in omnibus hoc negotium concernentibus a.ssistendo contra huiusmodi impetitorem quocumque nominc censeretur. Si vero mi viam universae carnis migrare contingcret, cxtunc etiam mei et fratris mei heredes pari sorte dictis inhabitatoribus debent et tcnebuntur eadem fidc assistere et in dictis comitatu et aliis hereditatibus, si quae forcnt, praelibatos hospites defensare et manu- tenere. Ut autem haec rata et impermutabilia pcrmancat et ne per nos^ vel successores nostros valeat in posterum infringi, praesens scriptum sigilii mei appensione et duarura sediura feci roborari pracsentibus his testibus illurai-

57

nato domino Johanni de Burnequel, sacrae theologiae doctori, abbate de Can- delis, Nicolao plebano de Walthudia, Michaeli plebano de Capsch maiori, bac- calaureis in jure, Johanni comiti de Walthudia, villico et ceteri seniores de Walthudia et aliis quara plurimis viris fide dignis. Acta sunt haec in Walt- hudya domini plebani in domicilio in crastino sancti Petri in vinculis, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

1 Vorlage los.

2 381

Pressburg 1440 Aagnst 3. Konigin Elisabeih mahnl die Siebenbiirger ... nobiles et possessionati homines partium nostrarum Transsilvanarum ... zur Treue gegentiber dem rechtmdssig gekronten jungen Konig Ladislaus.

Datum Posonii feria quarta proxima post festum ad vincula beati Petri apos- toli, anno domini M CCCC XLmo.

Druck: Katona, Hist. crit. VI, 13, 128 nach Cornides.

2 382

Ofen 1440 Aogust 9. Konig Wladislaw I. vermacht den Brudern Johannes und Johannes minor von Hunyad, Sohnen des Wayk de Hunyad, ftir ihre Verdienste als Bane von Severin in der Ttirkenabwehr an der unteren Donau und als Beloh- nung ftir die Kdmpfe, die Johannes minor an der Seite des siebenbtirgischen Woiwoden Ladislaus Chaak in der Walachei contra et adversus perfidissimos Turcos... ipsas partes Transalpinas pro tunc ingenti hostico cum insultu inva- dere et tot nisu vastare satagentes... durchgefochten hat, die Besitzungen Soimus, Birsau, Nevoies, Buruenc in der Hunyader Gespanschaft, quae ad honorem vaivodatus partium nostrarum Transilvanarum pertinuisse perhibentur, unter Befreiung von der woiwodalen Gerichtsbarkeit, und die Herrschaft Bosar im Teme- scher Komitat.

Datum Budae in vigilia festi beati Laurencii martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 13577. Siegel, rund, Dm. 4,8 cra, in

rotes Wachs, papierbedeckt, vornc aufgedriickt. Im Siegelfeld viergeteilter Wappen-

schild: 1. (oben links) Vier Querbalken 2. Doppeladler 3. Steigendes Ross mit Reiter

4. Doppelkreuz. Umschrift in gotischer Minuskel: Wladislaus. dei gracia. hungarie.

polonie. dalmacie. croacie. rex. Abb. Pray, Syntagma XII /3.

Druck : Teleki, A Hunyadiak kora X, 85 Nr. 39 == Hurmuzaki, Documente I, 2, 664

Nr. 563.

Regest: Fejer, Codex XI, 495. Fej6r, Genus 45 Nr. 5.

2 383

Sintimbru 1440 August 10. Dcr Siebenbtirgische Vizeivoiwode Nikolaus von Salzburg ersucht das Weissenburger Kapitel bei der Einftihrung des Nikolaus

58

Zar, Sohnes des Ladislaiis von Ba<jendorf, und Genossen in Besitzanteile von BHr- gesch, Coves / Kdbisch iind Ighisul Romdn mitzuwirken.

Orii». Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 30801. Siegel, Dm. 2,7 cra, war auf der Riickscite in weisses Wachs zum Verschluss aufyedriickt.

Amicis suis reverendis capitulo ecclesiae Transsiluanae Nicolaus de Wyzakna vicevaivoda Transsiluanus amicitiam paratam cum honore. Dicit nobis Nico- laus Zaaz, filius Ladislai de Begendorf, in sua, itera Petri et Michaelis filiorum Stephani filii Micliaelis de Gerdal quomodo ipsi in dominium quarundam por- tionum possessionariorum in possessionibus Byrges, Kewesd et Iwanfalva vocatis in comitatu Albensi existcntibus habitarum quae quondam Anthonii filii Nicolai praefuissent nuncque ipsos omnis iuris titulo concernerent legi- time vellent introire. Super quo vestram amicitiam praesentibus petimus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fide dignum quo praesente Nicolaus, filius Apa de Almakerek, vel Hedricus de Olczonaaut Stephanus de Rettel seu Nicolaus de Iwanfalva, sive Thomas de Babol, aliis absentibus homo noster ad facies praescriptarum portionum possessionariarum vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis praesen- tibus accedendo introducat praefatos Nicolaum Zaaz ac Petrum et Michaelem in dominium earundem statuatque easdem eisdem praemisso iure ipsis incum- benti perpetuo possidendas, si non fuerit contradictum, contradictores vero si qui fuerint evocet ipsos contra annotatos Nicolaum Zaaz ac Petrum et Mi- chaelem nostram in praesentiam ad terminum competentem rationem contra- dictionis eorum reddituros. Et post haec huiusmodi introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum si qui fuerint vicinorumque et com- metaneorum qui praemissae statutioni intererunt, nominibus terminoque assignato nobis amicabiliter rescribatis^. Datum in Zenthemreh in festo beati Laurencii martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Auf der Ruckseite Adresse: Amicis suis reverendis capitulo ecclesiae Trans- siluanae pro Nicolao Zaaz, filio Ladislai de Begendorf, et aliis intrascriptis.

Introductoria et statutoria.

Auf der Riickseite von anderer Hand gleichzeitig: Homo^ Nicolaus de Yuan- falva, capituli Thomas rector altaris sanctae crucis in die assumptionis Mariae* contradictori Michaele de Olchna sua ac nobilis Hedrech de eadem, Thomae de Bolya, Johannis de Mergendal et relictae Ladislai de Yuanfalua, Stephani de Retter ac postremo consortis Vallentini de Hydueg in Keuesd ad octavas Michaelis*.

' Von andercr Hand iiber der Zeile naclige- •* Aiigust !.">. tragen. * Oktober 6.

* Hierauf durchgestrichen vay und regalis.

2 384

Ofen HiO .Vuyust 11. Konig Wladislaw I. ersucht den Konvenl von Kolozs- monostor bei der Einfiihrung des Weissenburger Kapitels in den Besitz der pos- sessio wolachalis Dyomal und dcr Besitzungen Tinod und Kleinschergied mitzu- wirken, die durch die Konigin Elisabelh entgegen den Reclden des Kapitels per defecluin scminis quondam Michaelis de Gj'ogh an den friiheren Woiwoden

59

Dezso von Losoncz, an Johann von Hunyad und Gregor von Bethlen geschenkt nun aber dem Kapitel pro fidelibus eiusdem obsequiis wieder zuriickgegeben wurden.

Datum Budae feria quinta post festum beati Laurentii martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Abschrift Batthyaneum Alba lulia, Archiv des sieb. Domkapitels, Fancsali, Adversaria 1,41 nacli dem Orig. friiher im Archiv d. Konvents von Kolozsmonostor. Nach dem Riickvermerk ■marde gegen die Einfiihrung des Kapitels in allen Besitzungen Einsprache erhobcn. In Kleinschergied war der villicus Stephan der Sprecher fiir Gregor und An- tonius von Bethlen. Regest: THrtenclmi idr 1897, 350 Nr. 153.

2 385

Wien 1440 August 11. Lienhart Neunhofer und Larencz Wienner, Goldschmied, Miiglieder des Rates der Stadt Wien, entscheiden den Streit zwischen Peter von Respicz, Kaplan der von Frau Margret, der Sybenbiirgerin von Nosen, an der Hyeronijmus-Kapelle gestifteten Messe, und dem Prantesser uber die Besserung und Erhohung des zur Messe gehorenden kleineren Hauses an dem Neuen-Markt in Wien, genannt die Melgrub, zu Gunsten des Kaplans.

Zu Wien, am phincztag nach sand Larenczen tag (1440).

Orig. Pap. Archiv der Stadt Wien, Hauptarchivs-Urkunden Nr. 2744. Zwei Ringsiegel, griines und schwarzes Wachs, angehangt.

Regest: Jalirbuch der kais. Kunstsammlungen 17 b, Nr. 15168. Uhlirz, Regesien 2, 184 Nr. 2744.

2 386

Ofen 1440 August 13. Konig Wladislaw L beauftragt den Konvent von Kolozs- monostor bei der Einfuhrung der Adligen Albert, Michael und Gregor von Szentmihaly in possessionem nostram Dypse vocatam in distrisctu de Doboka partium nostrarum Transsiluanarum existentem et ad nullum castrorum seu fortalitiorum nostrorum ... spectantem .... ad tempora vitae eorum possidendam mitzuwirken.

Datum Budae sabbato proximo ante festum assumptionis beatae Mariae vir- ginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27472. Siegel war auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Die Einfiihrnng hat laut gleichzeitigem Riickvermerk am 5. September stattgefunden, contradiciores uti in registro.

2 387

Kerz 1440 August 28. Der offentliche Notar Heinrich Regis beglaubigt die Ur- kunde des Johannes Viselbech von 1439 Nr. 2 343, enthaltend die Urkunde des Abtes Michael von Kercz von 1439 Nr. 2 342 und die Urkunde des Abtes von

60

Egresch LiuUslaiis Wosld von 1440 Nr. 2 379 uber die Resignation des Abtes Michael von Ker: zii Giinsien des Johannes von Bornequel.

OriS. Per;;. Arli. St. Sibiu U II 96.

In nomim' domini amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringente- simo quadragesimo, die vero vicesima octava mensis Augusti, hora vesperorum vel quasi, indiclione tertia, pontificatus sanctissimi in Christo patris ct domini nostri domini Eugenii divina providentia papae quarti, anno eius decimo, in ecclesia sive monasterio abbatiae beatae Mariae virginis in Kercz ordinis Cistercensium.Slrigoniensis iurisdictionis, ibique in mei notarii publici testium- que infrascriptorum ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum praesentia personaliter con.stitutus reverendus pater dominus Johannes de Bornequel electus et confirmatus abbas praelibati monasterii in Kercz et sacrae theologiae doctor mei notarii publici infrascripti tabellionatus officium implorando cer- tas literas originales et autenticas unum videlicet publicum instrumentum continens modum, formam et causas resignationis et cessionis abbatiae mo- nasterii in Ivercz eidem Johanni factae pcr venerabilem patrem dominum Michaelem olim abbatem ibidem in Kercz et aliam literam continentem con- firmationem ipsius doniini Johannis abbatis ad abbatiam in Kercz factam per revercndum patrem dominum Ladislaum Woski abbatem monasterii in Egrisch visitatorem et patrem abbatem in I^Cercz, quarum tenores inferius continentur, produxit et exhibuit requirens me notarium medio meo iura- mento, quatenus easdem literas ad me reciperem et ipsarum continentiae diligenter perlegerem exacteque sigilla huiusmodi literis appensa considerarem et ipsas huiusmodi literas de verbo ad verbum exemplarem ct publicando transsumerem ita et taliter quod ubicumque hoc praesens publicum instrumen- tum sive transsumptura huiusmodi literas in se continens fuerit exhibitum sive productum in iudicio vel extra eidem plcna fides adhibeatur et integre credatur perindc ac si verae originales literae producerentur, allegans idem dominus Johannes quod propter varia viarum discrimina et alias rationabiles causas ipsas originales literas semper quando neccsse esset secum portare nequiret. Unde ego notarius publicus infrasciptus satisfacere volens et iuramento meo ac requisitioni factae ipsas literas ad me recepi diligenter pcrlegi ct sigilla literis huiusmodi appensa exacte inspexi et discussi rcpperiquc ipsam literam sivc instrumcntum resignationis esse quatuor sigillis appensis munita^ primum et superius fuit vetus et maius abbatiale sigillum ipsius domini Michaelis olim abbatis in Kcrcz resignatoris et sigillum erat oblongum figura unius abbatis cum baculo et infra figuram ununi clipcum in sc habens duo candelabra cum candelis sculptas- literae in circumfcrcntia sonabant: Sigillum domini Michaelis abbatis dc Candelis. Sccundum sigillum fuit rotundum ct habuit in se figuram beatae virginis cum puero super brachium et ex utroque latere unum cande- labrum cum candela literae vero in circumferentia sonabant: Sigillum con- ventus de Candela. Tertium sigillum crat sigillum decanatus Cibiniensis et fuit oblongum. Quartum vero fuit domini Nicolai magistri in artibus plebani Cibinicnsis et fuit rotundum. Sigillum vcro quod fuit appensum litcrac con- firmationis fuit verum secretum ipsius domini Ladislni Woski abbatis in Egrisch. Nam ego notarius publicus dc mandato eiusdem domini Ladislai abbatis et visitatoris hoc suum secretum litcrae indagatione de literis huiusmodi ct si- gillis facta comperi in effcctum ipsas literas sanas, integras, illaesas, non vitia- tas, non cancellatas neque in aliqua parte suspectas et omni vitio ac suspi- tione carcntes ct litera resignationis crat scripta per manus honorabilis viri Johannis Viselbech legalis publici ct autentici notarii ct subscripta et suo signo more publicorum notariorum signata. Quaium litcrarum originalium tenor

61

sequitur de verbo ad vcrbuni et est talis: (Folgt die Uikimde des offenrlichen Noiors Johann Vieslbech von 1 439 Nr. 2 343). Ideoquc cgo notarius pubiicus infrascriptus praemissas literas originales reperiens sanas esse integras et auten- tice roboratas ipsas ut praemittitur quantum ad resignationis quantum vero ad confirmationis literam ut subsequitur exemplavi et transsumpsi omnia in eis contenta pro posse fideliter et diligenter publicando nihil addendo seu minuendo sed illud dumtaxat quod in eisdem literis continebatur scribendo et in publicam formam redigendo. Acta sunt haec anno, die, mense, hora, indic- tione et pontificatu quibus supra, praesentibus ibidem honorabilibus et dis- cretis viris dominis Johannis plebano de Kacza, Conrado de WiBensche, priore de^ Schegeswar, Adam comite et iudice in Kercz, Johanne Sutoris de Kercz et pluribus aliis fide dignis testibus ad praemissa et subsequentia vocatis pariter et rogatis. Tenor vero literae confirmationis sequitur et est talis: {Folgt dier Ukunde des Abtes Ladislaus Woski von 1 440 Nr. 2 379).

Vom Schreiber der Et ego Henricus Regis* clericus* coniugatus Maguntinensis Urkunde diocesis, concivis civitatis Cibiniensis, publicus sacra impe-

Notarzeichen: riali auctoritate notarius quia praefatis requisitioni et

allegationi omnibusque aliis et singulis praemissis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur una cum praeno- minatis testibus praesens interfui eaque sic fieri vidi et audivi ideoque hoc praesens publicum instrumentum fidelis mei manu fideliter scriptum desuper confeci et in hanc publicam formam redegi signoque et nomine raeis solitis et consuetis signavi in fidem et singulorum prae- missorum rogatus et requisitus.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Resignatio abbatiae de Kercz facta per Michaelem Johanni.

' Hierauf Rasur 0,3 cm. ^ Hierauf geslriclien Clas.

* So Vorlage. ■* Uber der Zeilc.

2 388

1440 August 30. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt auf Bitten des Muhl- bacher Pfarrers Michael in personis civium, hospitum et populorum civitatis Zazsebes die Urkunde Konig Albrechts von 1439 Nr. 2 330 iiber die Riickkehr der von den Turken verschleppten Bewohner Miihlbachs.

Datum feria tertia proxima post festum decollationis beati Johannis baptistae, anno domini M»CCCCOXLmo.

Orig. Pap. fruher Archiv der Stadt Sebe?. Siegel, rund, war in weisses Wachs auf der

Riickseite aufgedriickt.

Druck: Programm d. ev. Unlergymn. Miihlbach 1881 / 82, 64 Nr. 11.

2 389

Egresch 1440 Scptemher 20. Der Abl von Egresch Ladislaus Wosky fiigt der Urkunde des offentlichen Nolars Heinricli Regis von 1440 Nr. 2 387 mit der Urkunde des Notars Johannes Viselberch von 1439 Nr. 2 343, enthallend die

62

Urkiinde des Abtes Michael von Kerz von 1439 Nr. 2 342 sowie die Urkunde des Ladislaiis Woskii von 1440 Nr. 2 379seine Beglaubigungsklausel bei.

Orig. Pcrg. Arh. St. Sibiu U II 96. Das Siegel des Abtes war vorne aufgedriickt.

(Es folgt der Text der obengenanntcn Urkunden).

Et nos Ladislaus Wosky abbas monasterii in Egrisch necnon visitator, pater abbas ct immediatus supcrior abbatis ct monasterii in Kercz alias in Candelis quia ipsas literas resignationis originalcsi vidimus in manibus nostris habuimus personalitcr pcrlegimus et earum copias acccpimus et apud nos habcmus ac alias lilcras vidclicet confirmationis in ca forma de verbo ad verbum ut supra scriptum cst cx certa nostra scicntia dedimus et certitudinaliter scimus ita quemadmodum superius continctur csse et non alias ideoque praescnti trans- sumpto tamquam immediatus ordinarius et superior dicti monasterii et abbatis in Kercz nostrum parvum secrctum in quo nostra paterna arma sunt sculpta et quo ob carcntiam abbatialis sigilli omnibus nostri utimur negotiis in maius robor fidcm et testimonium omnium et singulorum praemissorum duximus supra hanc scripturam imprimcndum.Datum in dicto nostro monasterio Egrisch in vigilia sancti Mathei apostoli, anno doraini et cetera quadragesimo.

' Vorlagc oringinalcs.

2 390

CSpilna IViO Oktober 15. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Nikolaus von Salzburg ersucht das Weissenburger Kapitel, bei der Einfuhrung des Nikolaus Thoscha und des Simon Sartor von Tartlau in Besitzanteile von Zdrnesti und Tohan, die ihnen entfremdet wurden, mitzuwirken.

Eingeschaltet vom Weisscnburger Kapitel 1440, Orig. Arh. St. Bra^ov. Mit dieser Ur- kunde eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 14.53, Orig. ebenda.

Amicis suis honorandis capitulo ccclesiae Transsiluanae Nicolaus de Vyzakna vicevaivoda Transsiluanus amicitiam paratam cum honore. Dicitur nobis in personis Nicolai Dosa et Sj'monis Sartoris de Prasmar, quomodo quaedam portiones ipsorum possessionariae in possessionibus Zerne ct Thuhan in comitatu Albensi existentibus habitae apud manus alienas occupative haberentur, quae nunc legitima rccaptivatione et sibi ipsis statuifactione plurimum indigerent. Super quo vestrain amicitiam praesentibus petimus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem pro tcstimonia fidedignum, quo praesente Benedictus Beldy vel Anthonius aut Ladislaus de Bodola sive Anthonius filius Nicolai seu Valen- tinus Nemes de Ilydweg sive Ceel de Nyen aliis absentibus homo noster ad facies praescriptarum portionum iiossessionariarum vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis et praesentibus accedens recapiat easdem nominc iuris corundem Nicolai et Siinonis rccaplivatasquc ct ab aliorum possessionariis iuribus scparatas et distinctas statuat cisdem iure ipsis incumbenti possidendas, si non fuerit contradictum, contradictores vero, si qui fuerint, citet cosdem contra annotatos Nicolaum et Symonem nostram in praesentiam ad terininum compctentcm rationein contradictionis eoruin reddituros. Et post haec iiuiiisinodi lecaptivationis ct sladilionis seriein cuin contradictorum et

63

citatorum si qui fuerint vicinorumque et commetaneorum, qui in huiusmodi recaptivatione et statutione intererunt nominibus terminoque assignato nobis amicabiliter rescribatis. Datum in Capolna sabbato proximo ante festum beati Galli confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

2 391

1440 Xovcmbcr 23. Das Weissenburger Kapitel schallel den Statiitionsaiiftrag des siebenbiirgischen Vizewoiwoden Nikolaus von Salzburg von 1440 Nr. 2 300 ein und beslatigt, dass Nikolaus Thoscha und Simon Sartor von Tartlau am 10. November in Besitzanieile von Zdrnesti und Tohan ad facies pracscriptarum portionum possessionariarum vicinis et commetaneis earundem universis et speciaiiter Anthonio Fabro filio Petri, ac Ladislao de Rosno, Johanne villico, Michaele, filio Mathei de Valkondorph, Petro Anthonii^, iudice de Brassouia inibi legitime convocatis et praesentibus eingefuhrl worden sind.

Datum quarto decimo die recaptivationis et statutionis praenotatarum, anno domini supra dicto. Honorabilibus viris dominis Demetrio praeposito, Georgio cantore, Michaele custode, altero Michaele decano ceterisque canonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter existentibus et devote.

Orig. Perg. Arh. St. Brajov, Priv. 91. Siegel war an griin-rosa Seidensclinur angehangt, Eingeschaltet als zweites Insert vom Weissenburger Kapitel 14.^3, Orig. ebcnda.

' Ober dcr Zeile nachgctragen.

2 3Q2

Gran 1440 November 29. Dionysius, Erzbischof von Gran, bestdtigt die Urkunde des Graner Erzbischofs Nikolaus von 1359 Nr. 141 mit der Urkunde des Erzbi- schofs Nikolaus von 1355 Nr. 6S8, enthaltend die Urkunde des Erzhischofs Chana- dinus von 1343 Nr. 593, den Schutz der Abtei Kerz betreffend und bestimml die Aebte von Bulcs und Kolozsmonostor und die Dekane des Hermannstndter und des Kronstddter Kapitels zu Hiitern der Freiheiten dieser Abtei.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 97. Siegel spitzoval. Dm. 8 + 5,1 cm, rotes Wachs in Wachsschiissel an weisser Hanf-iind blauer Seidenschnur angehiingt. Im oberen Teil des Siegelbildes Maria mit dem Kinde, links und rechts davon je ein Engel, in der Mitte rechts ein Bischof, links ein Monch, beide untcr gotischem Baldachin, im unteren Teil ein Bischof, links und rechts davon je ein dreieckiger Wappenschild: 1) Doppeladler mit ausgebreiteten Schwingen, 2) beschadigt. Umschrift in Majuskel: S. DIO. TL. S. CIRIACI. PB (R) CARD. ARIPI. STRIGONII II. - Ein zweites Orig. Perg. ebenda U II 98. Ringsicgel, rund, Dm. 1.4 cm, rotes Wachs in Wachsschiissel, an rot-weisser Seidenschnur angehiingt.

Nos Dionisius miseratione divina sanctac Romanae ecclcsiae lituli sancli Ciriaci in termis presbiter cardinalis, archiepiscopus ecclcsiac Strigoniensis locique eiusdcm comes perpctuus, primas et apostolicae sedis legatus natus ad univer- orum notitiam pracsentium seric volumus pervenire, quod venerabilis et religiosus vir dominus fratcr Johanncs abbas monastcrii bcatae virginis de Kyrch in nostri pracsentia comparcndo exhibuit nobis quasdam literas privilegia-

64

les piae recordationis quondam reverendissimi in Christo patris domini Nicolai archiepiscopi ecclesiae Strigoniensis praefatae, pendenti et oblongo eius sigillo signatas tenoris sequcntis supplicans nobis humiliter, quatenus easdem per prac- sentcs literas nostras rcnovare, ratificarc et confirniare dignaremur. Quarum lite- rarum tenor is^ est': (Folgl die Urkimde des Eizbischofs von Gran Nikolaus von 1359 Nr. 747 mii seiner Urkunde von 1355 Nr. 688 enthalfend die Urkunde des Erzbischofs Chanadinus von 1343 Nr. 593 betreffend den Schutz der Abtei Kerz.) Nos igitur supplicationibus dicti domini Johannis abbatis annuentes de pleni- tudine nostrae potestatis suprascriptas literas sanas praesentibus literis nostris exemplari et inseri faciendo per totum acceptamus, approbamus immo perpetuo valituras confirmamus. Quapropter vobis venerabilibus et honorabilibus dominis Bulchiensi et Colosmonstra^ abbatibus ac^ Cibiniensi et* Brassoviensi decanis praesentibus et futuris communiter et divisim ita, quod unus alium non exspectet in praemissis exequendum ac alter per alterum se non excuset^ in virtute sanctae obedientiae et sub excommunicationis poena praescripta firmiter praecipiendo committimus et mandamus, quatenus auctoritate apostolica et nostra ordinaria in hac parte vobis per praesentes plenariae attributa, totiens quotiens fueritis requisiti, suprascriptas literas per omnes suos articulos, clausulas et tenores ut iuris fuerit observare et debitae executioni contra quosvis demandare dictamque abbatialem ecclesiam de Kercz® in suis iuribus, privilegiis et praerogativis iuxta iuris permissionem liberam, pacificam, quietam et indempnem conservare et raanutenere debeatis opportunis et legitimis ecclesiasticis censuris et clavibus mediantibus. In cuius rei testimonium praesentes literas nostras appensione pontificalis nostri sigilli roboratas duximus concedendas. Datum Strigonii in vigilia festi bcati Andreae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Auf der Ruckseile von einer Hand um 1500: Literae Dyonisii super commenda abbatis Kerch.

' Auf Rasur. * Zwciles Original scu.

' Zweites Original Buchiensi vcl dc Knlos- 5 Feiilt von commiinj/eran im zweiteii Orif,'inaI.

monostora. o Zweites Original Kecich.

■* Zweites Ori"inal aul.

2 393

Hermannstadt 1440 Dezerabcr 5. Die Siebcn Stiihle bestiUigen, dass Niknlaas Appa von Malmkrug das Birlhiilmer Grafcnnml dcr Gemeinde freianlliij zurticl:- gestellt hat.

Orig. Perg. Ungar. Landesarcliiv Budapest, Familienarchiv Bethlen. Siegel war ange-

hangt. Ein zweites frilher in Gemeindearchiv Birthalm belindliches Orig. Perg. heute

verschoUen.

Druck: Programm des ev. Gijnm. .Mcdiasch 1869/70, 58 Nr. 16 = Salzer, Birlhalm 673

Ub. Nr. 22.

Nos Anthonius Trautheberger, magister civium huius civitatis Cibiniensis, Iledericus de Olczna, iudex regius de Lwskirch, Laurencius de Weresmarth, iudex regius de Rivszmart, Johannes Zaz, iudex regius de Zazsebes, Johannes Fflaschnar, iudex terrestris sedis ac Petrus Cloppoff, Johannes Craws, Jacobus Kolff, Johannes Goltsmith, Oswaldus Wenczel iurati cives et Michael Weysz, villicus civitatis Cibiniensis, Michael Craws magister civium ac alter Michael

65

Pellifex iuratus civis civitatis, Stephanus Lewsch iudex terrestris sedis Segeswar, Petrus de valle Agnetis iudex tcrrestris, Johannes Feer, iuratus senior sedis Schenk, Andreas iudex rcgius, Johannes Lewtsch, iuratus senior sedis Rewppasz, Jacobus Reynisch, iudex tcrrcstris sedis Rewsmart et Johannes Nagart, iuratus senior scdis Mewlebach, ceterique iudices, villici et iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum notum facimus universis Christi fidelibus quibus incumbit praesentium per vigorem, quod nobis in praesenti congregatione nostra gencrali ut nos cuilibet causanti iustitiam ministraremus, more et consve- tudine huius rcgni in hac civitate Cibiniensi more solito in sede nostra iudiciaria constitutis ct sedcntibus nobilis ct egregius miles dominus Nicolaus filius Appa de Almakareki ab una, partc vero ab altera honorabilis dominus Bartholomeus plebanus ac Jacobus Ilalffzyn- villicus Nicolausque Pwsnar^, iuratus senior oppidi rcgalis Birthalm vocati ab altera partibus coram nobis personaliter constitutis idcm dominus Nicolaus milcs nobilium puellarum Dorothea et Anna vocatarum filiarum quondam Georgii similitcr filii Appa fratris sui carnalis ac Michaelis filii Ladislai filii ipsius Nicolai filii Appa onera et gravamina, si in infra scriptis persisterc nollent, in se assumendo oraculo vivae vocis confessus est et rctulit hoc modo, quodlicet alias villicus et iurati seniores eiusdem oppidi Birthalm nomine totius comraunitatis eiusdem oppidi comitatum seu gerebatum ipsius oppidi certis et rationabilibus cx causis dictis domino Nicolao ac quondam Georgio filiis Appa vigore certarum literarum sedium Schelk* et Megyesch* supcrinde confcctarum sub ccrtis condicionibus, clausulis ct articulis in eisdem litcris expressatis contulerunt. Tamen nunc idem dorainus Nicolaus deum et eius sanctam iustitiam fercns prae oculis in conscrvatione ipsius comitatus seu gerebatus suae et suorum successorum animabus detrimentum oriri considerans^ dictum comitatum seu gercbatum cum omnibus cius iuribus, iurisdictionibus ct proventibus ac emolumcntis quibuslibct, mediantibus scilicet quibus sibi et dicti quondam Georgio fratri suo per annotatos villicum ct iuratos seniores modo qu-o supra cxtitisset donatum ct collatum , cisdcm villico ct iuratis seniori- bus ac populis ct inhabitatoribus totique communitati dicti oppidi Birthalm eorumquc postcris universis relaxasset, redonasset et rccontulisset' nullum ius nullamquc iuris proprietatem sibi et suis ac dicti quondam Georgii fratris sui heredibus reservando, immo relaxavit, redonavit et recontulit coram nobis spontanea voluntate tali inodo, quod si temporum in processu quispiara hominum cuiuscumquc status et conditionis cxisterct praefatos populos et inhabitatores annotati oppidi Birthalm rationc praefatorum comitatus seu gerebatus ac iurium, iurisdictionum ct pcrtincntiarum eiusdem intra et extra iudicium quovis quaesito colore impugnare, inquietare et* perturbare aut in causam coram aliquo iudicio attrahcre, quos deus avertat, attemptare. Ex tunc dictus* dominus Nicolaus aut sui heredes et in suis possessionibus successores ipsos populos ct inhabitatores ac communitatcra dicti oppidi Birthalm cura iuvamine corundcm ac cum cxpcnsis infra dcclarandis protcgere, defcnsare, conservare, inanutenere debeant sine omni contradictione casu autem* quo heredes et succcssores annotatorum dominii*' Nicolai ac quondam Georgii fratris sui pro huiusmodi comitatu scu gerebatu aliquas gwerras" scu lites movcre et inchoare ausu tcmcrario practcnderent, cx tunc idem ante litis inchoationem scxingcntos florenos puri auri proraptis in florenis absque aliquo defectu annotatis populis et inhabitatoribus praefati opjiidi Birthalm pcrsolverc debeant et tcneantur.i^ Dc cclcroquc nullac litcrac sub iudiciaria aut alia quacumquc forina vcrborum pro parte annotatorum domini Nicolai ac quondara Gcorgii fratris suis eorumquc heredibus cmanatae intra sciliccl et cxtra iudicium alicuius vigoris et roboris cssc dcbcant ct in aliquibus factis obscrvari. .\d (juod^^ sc c1 suos successores |)racfalus dominus Nicolaus filius Ai)|)a sc sponlaiica voluntalc obligavit coram uobis". Poslrcino vero ct ullinialuin aiuhac parlcs supcr |)racscriptis cxpensis

66

taliter concordarunt et coram nobis concluserunt, quod dum et quandocumque temporum in processu aliquae causae in facto annotatorum comitatus seu gerebatus orirentur et suscitarentur, ex tunc dictus dominus Nicolaus ac sui et annotati fratris eiusdem heredes et successores adiunctis sibi uno vel duobus ex inhabitatoribus annotati oppidi Birthalm per communitatem eiusdem oppidi eligendi in dictorum domini Nicolai ac suorum et praefati quondam Georgii fratris ipsius heredum et successorum propriis expensis pro defensione dictae causae proccdere debeant et teneantur. In cuius rei memoriam firmitatemque perpotuam praesentes concessimus literas nostras^^ pendentis^* sigilli nostri provincialis^^ muniminc roboratas. Datum Cibinii praedicto^* in profesto beati Nicolai episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

' Nummer 2394 Almakrck. 2 Nummer 2394 Ilnlbzyn. ' Nummer 2391 Pewsniiw.

* Nuramer 2394 Sc/A-.

5 Nummer 2394 Mcges.

* Nummer 2394 consideraret. ' Vorlage recontulislisset.

« Fehlt in Nummer 2394. ' Nuramer 2394 oiit. '" Nummer 2394 dominorum.

" Ober der Zeile nachgetrageii.

'- Der nachstfolgende Satz fehlt in Nummer

2394. '■^ Nummer 2394 quae. '■* Die nachsten Satze fehlen in Nummer

2394 bis In cuius rei. '5 Nummer 2394 hierauf patenles cum

impressu. Fehlt in Nummer 2394.

2 394

Hermannstadt 1440 Dezember 5. Nikolaus von Sahburg, Vizewoiwode von

Siehenbiirgen, bestatigt, dass Nikolaus Appa von Malmkrog sein Grafenamt frei- wilUg der Gemeinde Birthdlm zuruckgestellt hat.

Abschrift: Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches nach dem heute verschol-

lenen Orig. Pap. im Gemeindearchiv Birthalm.

Diese Urkunde hat fast den jleichen Text wie die vorhergehende Urkunde der Sieben

Stilhle in gleicher Sache. Abweichungen •werden in den Anmerkungen zu Nr. 2 393

mitgeteilt.

Regest: Salzer, Birthalm 675 Nr. 24.

2 395

Sa]zbnrg 1440 Dezcmber 23. Der siebenburgische Vizewoiivode Nikolaus von Salzburg stellt dem Adligen Laurentius von Wassid ein Entlastungszeugnis aus.

Orig. Pap. Ungar. I.andesarchiv Budapest. Familienarchiv Bethlen. Siegel. rund, Dm 2 cm, in weisses Wachs, papierhedcckt. vorne aufgedriickt . Im Siegelfeld Wappen.schild mit strauchartigem Zeichcn. Umschrift in gotischer Minuskel: ( vice vayda» .

Nos Nicolaus de Vizakna vicevaivoda Transsiluanus inemoriae commendamus per praesentes, quod nobilis vir Laurencius de Wezzed super onera et gravamina quinquaginta marcarum denariorum, quibus contra et adversus nobilem domi- nam Dorotheam, relictam Johannis de Saldroffh, convictus fuerat et aggravatus, nobis tamquam iudici de praedictis quinquaginta marcis plenam et omnimodam. impendit sati.sf actionem.ldeo nos eundem Laurencium super praedictis reddimus

67

et commissimus expeditum atque per omnia satisfactum, immo reddimus et committimus harum nostrarum literarum vigore et testimonio mediante. Datum in Vizakna feria sexta proxima ante vigiliam n(ativitat)is domini, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

2 3Q6

Bell li40 Donnerstag naeh ( ). Bnichstiick einer Urkiinde des Vi:ewoi-

woden Nikohnis von Salzbiii;] in einer Angelegenhcit der Witwe nach Johannes de Saldroffh gegen Laiirenlius von Wassid.

Datum in Bolia feria quinta proxiina post festum ( )i

domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.

Orig. Pap. Uii.ear. I,ande.sarchiv Budapest, Familienarchiv Bethlcn. Der rechte Teil der Irlvunde fehlt. Siegel, rund. IJm. 2 cm, in weisses Wachs vorne aufgedriickt, schad- haft. Dersclbe Stcmpel \vie Xr. 2 39.T.

' \Vc.!;i;csclniitten.

2 397

Klausenburc) H41 Januar 13. Die Szeklergrafen Dezso von Losoncz und Stephan crsuchen den Rat von Bislritz, die Restzahlung des der Konigin zustelienden Zinses vorzunehmen und die betreffenden Ausweise vorzulegen.

Orif,'. Pap. Ingar. Landesarchiv Budapest Dl. 289T9. 2 Sicjiel in «iriines Wachs, pa- pierhcdeckt. auf der Fiiickseite aufgedriickt. 1. ruiid, Dm. 1,7 cm, Im Vierpass schicf- jiestelltcr Wappenschild unter Helnizicr. Im Schild wachsender Greif. Umschriftzu beiden Seiten des Vierpass in gotischer Minuskel. 2. rund. l)m. 2,9 cni. Im Vierpass schicfgestellter Wappenschild dariiber Helmzier. Im Schild schreitendes Pferd mit Rei- ter? Umschrift in gotischer Minuskel: desev de losoncz [ J.

Druck: Kurz, Mngazin 1, 415. Szab6, Szek. okleviMr 1, 144 Nr. .340. Varjii, Oklevelldr 1, 637 Nr. 446.

Desew de Losoncz alias vaivoda Transsilvanensis et Stephanus filius bani, comites Siculorum.

Circumspecti viri nobis sincere grateque dilecti. Quemadmodum serenissima domina nostra regina nobis mandaret, ut censum vestri e medio provenientum levaremus, quem scilicet censum nobis exdedistis demptis aliquibus partibus. Insuper .\nthonius Kwthler et Pctrus Zaaz censum quatuor oppidorum pro se retinuerunt allegantes iidem trecentos florenos auri et duas pecias panni levi ac XVIII ulnas Coloniae nobis dedisse. Cum tamen iidem .\nthonius et Petrus literas nostras superinde habent emanatas, quibus ipsis tenemur, igitur volumus et vestris dilectionibus firmiter praecipimus, quatenus residuitatem ipsius census nobis per latorem praesenlium remittetis^, expost praefatos Anthonium et Petrum Zaaz cum registris vestris et literis nostris ad nos transmittatis ut cum registro vestro et literis nostris concordare valeamus, quia rationem domino noslro regi nobis superinde exhibere o])ortel. Scriptum in Cluswar octavo dic

68

festi Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesirao XL primo.

Auf der Ruckseitc Adresse: Circumspectis ac providis viris iudici et iuratis civibus civitatis Bystriciensis fratribus et amicis carissimis.

' Hierauf durchgestrichen insuper.

2 398

Ofcn 1441 Januar 16. Konig Wladislaw I. befielilt Ladislaus von Losoncz, den Italienern Johannes und Papa, Kammergrafen, die ihnen entfremdeten Stuten und Giiter zuriickzugeben.

Datum Budae feria secunda proxima ante festum beati Anthonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Druck: Varju, Okleoelldr 1, 638 Nr. 447 nach dera Orig. Pap. im Ung. Nationalrauseum Budapest.

2 3Q9

Eppeschdorf 1441 Januar 19. Die zwei Stilhle bestatigen, dass Nikolaus Appa von Malmkrog sein Grafenamt freiwillig der Gemeinde Birthdlm iiberantwortet Iiai.

Druck: Progr. d. ev. Gymn. Mediasch 1869 / 70, 61 Nr. 17 Salzer. Birlhdlm 676 Nr. 25 K nacli dem seither verschollenen Original Transsumt des Weissciiburger Kapitels von 1446 im Gemeindearchiv Birthalm.

Nos iudices et iurati seniores duarum sedium Saxonicalium Megyes et Selk tenore praesentium significamus quibus expedit universis, quod nobis more solito et tempore consueto pro iustitia et iudicio quibuscunque querulantibus faciendo consedentibus accesserunt nostri in praesentiam honorabiles viri et domini Michael de Prathya protunc decanus decanatus Meg\'es, item Bartholomeus de Byrthalm, item .lohannes de Megyes, item (Iregorius de Thobia. phi)ani. nostro- rumque in medio se erigentes providi et circumspecti viri comes .lohannes de Walthodia, item Nicolaus Buznard et .lacobus Halbsyn de Byrthalm, item Johannes Aurifaber, Martinus Zyn de Megyes coram nobis consentiose unanimi et consona voce, enarrantes retulerunt, quomodo ad dispositionem et volunta- tem ac desiderium strenui nobilisque viri ac domini Nicolai filii Apa necnon nobilium puellarum Dorotheae et Annae quondam filiarum nobilis viri Georgii, similiter filii Apa, felicis memoriae, simul cum matre earundem puellarum per admonitionem et supplicationem benivolas discreti ac prudentium virorum dominorum plebani, villici ac totius communitatis oppidi Byrthalm in quandam villam seu possessionem praenominati strenui viri domini Nicolai filii Apa Eppesdorff vocatae in ipsius et nobilium puellarum Dorotheae et Annae ac matris earundem praesentiam et conspectum ad fassiones quasdam et recogni- tiones praefatorum domini Nicolai et puellarum coram praenominatis discretis

69

viris faciendas et promovendas ex parte comitatus seu grebatus ipsius oppidi Byrthalm, vocati ct congregati cxtitissent. Quamvis praetactus strenuus vir dorainus Nicolaus filius Apa ex consensu et voluntate praefatarum nobilium puellarum Dorotheae et Annae ac omnium suorum consanguineorum ipsum grebatum seu senatum cum omnibus suis emolumentis et fructibus coram sagacibus viris magistris civium, iudicibus et iuratis consulibus septem sedium Saxonicalium praedictis providis viris villico et senioribus ac universae comrauni- tati et eorum posteris oppidi Byrthalm, pro certa florenorura surama auri vide- licet sexigentis florcnis auri spontanea et benivola voluntate contulisset et assignasset. Taraen propter raaiorera cautelara, securitatera et evidentiara ipso- rura prudentiura virorum villici, seniorura ac totius comraunitatis oppidi Byrt- halra praetacti honorabiles viri plebani una cura aliis viris circuraspectis in ipsara villara vocati et congregati extitissent, ut nobiles puellae praetactae Dorothea et Anna in ipsarum propriis comparerent personis et ipsarura proprio dictaraine rationis et vivae vocis oraculo faterentur et recognoscerent in praesen- tia dictorum prudentiura virorum, utrum ex comraissione et consensu earundera puellarum praetactus dorainus Nicolaus, patruus ipsarum, praetactum grebatum seu senatum cum singulis suis fructibus et iurisdictionibus ad id spectantibus, prudentibus viris villico, senioribus ac universae comraunitati et eorum posteris oppidi Byrthalm, ita ut praeraittitur, contulissct et assignasset. Praetacti vero viri honorabilcs videlicet plebani ad huiusraodi fassiones et recognitiones ex audientes vocati et congregati nostrorura in praesentiam fide digne et consen- tiosc recognoverunt, quod in iam fati strenui viri Nicolai filii Apa, necnon ipsorum meraoratorum prudentium virorum praesentiam saepedictae nobiles puellae Dorothea et Anna fassae et confessae in et sub istorum verborum forma cxtitissent: singula et omnia quae strenuus vir Nicolaus, filius Apa patruus noster, cx parte grebatus scu senatus omniumque eraolumentorum ct proven- tuum ac iurisdictionura eiusdem in oppido BjTthalm, ct a raodo et deinceps provenire debentiura, ipsis prudentibus ct circumspectis viris villico, senioribus ac universae comraunitati ac eorum posteris in praesentia circuraspectorum virorura magistri civium, iudicum et iuratorum consulum septem sedium Saxonicaliura necnon pro nunc vestrarura prudentiarum in praesentiara, contulit et assignavit, nostro fore ex consensu, voluntate et annuentia recognoscimus, fatemur etiam nos post solutionem dictorum sexagintorum florenorum partem nos concernen- tem plene percepisse cum effectu; isto etiam interiecto et specialiter expressato, quod si temporum in processu quispiam hominum cuiuscumque status et condi- tionis cxisteret, praefatos populos et inhabitatores ipsius oppidi Byrthalm ratione dicti comitatus seu senatus ac iuridictionis eiusdem intra et extra iudicium, quovis quaesito colore, trahere, quod deus avertat, attentaret, extunc dictus dominus Nicolaus, patruus noster, una nobiscum et suis ac nostris here- dibus, necnon utrarumquc partium succesoribus ipsos populos ct inhabitatores necnon communitatem dicti oppidi Byrthalm cum iuvaminc protegere et defensare, manuque tenere promittit et pollicitur, proraittiraus et polliceraur; et si in casu aliquo heredes et successores nostri patrui nec non nostrorura pro- pinquorum comitatu seu senatu aliqua convercas seu lites raovere et inchoare ausu temerario praetcnderent, extunc iidem ante litis inchoationem florenos sexagintos puri auri absque aliquo dcfectu ipsis inhabitatoribus oppidi Byrthalra persolvere debcant et teneantur; de caeteroque nullae literae sub iudiciaria aut alia quacumque forraa verborum pro parte annotatorum domini Nicolai ac quondam Georgii fratris sui corundem hcrcdum eraanatae intra scilicct et cxtra iudicium alicuius vigoris et roboris esse debeant, et in aliquibus factis observare ad quod se et suos successores praedictus dorainus Nicolaus spontanea voluntate obligavit coram nobis. Postremo vcro ambae parles super scriptis expcnsis talitcr concordarunt, ct corara nobis concluserunt, quod dum et quo-

70

runcuinquc temporum in proccssu in facto annotato grebatus seu comitatus orirentur et suscitarentur, extunc dictus dominus Nicolaus ac sui et annotati fratris eiusdem heredes et successores adiunctis sibi unum vel duobus ex inhabi- tatoribus dicti oppidi Byrthalm per communitatem eiusdem cligendum, in dictorum domini Nicolai ac suorum et praefati quondam Georgii fratris ipsius heredum ct successorum propriis expensis pro defensione dictae causae debeant et teneantur. In cuius rei testimonium perpetuamque firmitatem praesentes literas sigillo duarum sedium roboramine duximus concedendas. Datum in villa Eppes die decima nona mensis Januarii, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

2 400

Ofen 1441 Fcbruar 3. Konig Wladislaw I. von Ungarn iind Polen bestdtigt das Ubereinkommen, das zwischen Dezso von Losoncz und dessen Verwandlen Ladislaus, Benedikt u. a. bezuglich der Besitzungen Lechnitz, Sankt-Georgen, Tatsch und Wermesch abgeschlossen worden ist.

Orlg. Perg. Arh. St. Cluj, Archiv der Stadt Bistritz Nr.l3. Siegel, rund, papierbedeckt, in rotes Wachs vorne aufgedruclit. Derselbe Stempel wie Nr. 2 382. Regest: Arch. Zeilschrift 12,80. Berger, Urkanden-Regestcn 24 Nr. 107 = Varju, Oklt- pclldr 1,629 Nr. 439.^

Nos Wladislaus dei gratia Hungariae, Poloniae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex, Lithuaniaeque princeps supremus et heres Russiae memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus incumbit universis, quod fideles nostri magnificus Desew de Losoncz, pridem vaivoda Transsiluanus, et egregius Ladis- laus, filius condam Stephani filii olim Desew de eadem Losoncz, in nostrae maiestatis conspectum pariter acccdentes dictus Desew vaivoda propria volun- tate coram nostram maiestatem confessus extitit tali modo, quod ipse tertiam partem medietatis possessionum Wermes et Thoch in dc Doboka, Dyod Hun- garicalis, Thwys, Mcghkcrek, Mendzenth, Thynod, Dyod walachalis, Remethe, Dyomal, Thyburczpataka, Pacholka, Kapwd, Karachonfalva et Olahchesthwe vocatarum in Albensi Transsiluano comitatibus existentium et habitarum, ipsum scilicet pleno iure concernentium praefato Ladislao filio condam Stephani ct Benedicto fratri eiusdem carnali dedisset, contulisset immo dedit et contulit coram nobis nostro ad id benivolo consensu praesentibus accedendo tali vinculo interposito, quod si praefati Ladislaus et Benedictus, filii condam Stephani filii olim Desew de dicta Losoncz, quascumque possessiones ac portiones possessio- naris a nostra serenitate aut successoribus nostris regibus Hungariae de novo impetrare et o^btinere poterint, similiter tertiam per earundem possessionum seu portionum possessionariarum per ipsos obtinendarum praelibato Desew vaivodae ac Ladislao filio eiusdem eorumque haeredibus et posteritatibus uni- versis, dare teneantur, similiterque ipse Desew vaivoda quascunque possessiones seu haereditates imposterum a nobis vel successoribus nostris regibus obtinue- rint, cum praefatis Ladislao et Benedicto ac eorum haeredibus et posteritatibus modo praescripto quo ad tertiam earum partem participere sit astrictus. Si autem divinae placuerit voluntati, aliquam partium sine haeredum solatio sexus masculini ab hac luce decedere huiusmodi possessiones per ipsos ambas partes acquirendae in partem superstitem et eius haeredes perpetue devolvantur, specialiter autem, si dictos Desew vaivodam et filium suum aut eorum posteros absque haeredibus decedere contigerit, extunc ultra praescriptas acquirendas per partes possessiones, etiam possessiones Lekencze et Zenthgywrgh vocatae

71

ac earum pertinentiae, quae per ipsum Desew vaivoda solum sibi suis haeredibus iam pridem impetratae dicuntur in praetactos Ladislaum et Benedictum ac eorum haeredes similiter dcvolvantur pleno iure, praesentium vigore et testi- monio mediante. Datum Budae feria sexta proxima ante festum beatae Elenae reginae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Auf der Ruckseite von Hand des 16. Jahrhunderls: Litterae redemptae super villas Lechnitz, Sentjorgen et Totczsch, Vermisch.

2 401

Papa 14-il Fcbruar 20. Konig Wladislaw I. beauflragt den Konvent von Kolozs- monostor, Petrus von Bogath in Besitzanteile von Seiden und Bulkesch (Sythew et Bolgach... ipsum iusto iuris titulo concernentium) einzufiihren.

Datum in oppido Papa vocato feria secunda proxima ante festum kathedrae beati Petri apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Orii;. Pap. Ungar. Landcsarchiv Budapest DI. 27656. Siegel war in rotes Wachs auf der Riicl<seite zuni Verschluss aufgedriickt.

Dic Einliilirung geschah am 27. Marz in personis Ladislai de Zeclien el providi viri Jucobi magistri civiuin civitatis Cibiniensis. Contradixenmt nobis Georgius Gereb et Thomas Ac!)eel. Ad oclnvas beali Gcorgii.'-

1 Mai 1.

2 402

Papa 1441 lAIarz 2. Konig Wladislaw I. fordert den Konvent von Kolozsmonostor auf. bei der Einfiihrung der Adligen .lakch de Kwsal in den Besitz von Lechnitz, Wcnnesch, Tatsch und Sankt-Georgen mitzuwirken.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest. DL 27303. Sieget war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Wladislaws dci gratia Hungariae, Poloniae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Lithwaniaeque princeps supremus et heres Russiae fidelibus nostris conventui ecck"siac de Clusmonostra salutem et gratiam. Cum nos pro fidehbus scrvitiis fide- lium nostroruin magnificorum Michaelis et Ladislai Jakch de Kwsal pridem vai- vodarumpartium nostrarumTranssiluanarum percos maiestati nostrae exhibitis et impensis quasdampossessiones Lekcncze, Wermes, Taach et Szentgywrgh vo- catas in comitatu Dobokapartium nostrarum Transsiluanarum existentes, quae alias quorundani nobilium praefuisse sed per defectum seminis eorundem ad. coro- nam regni ct maieslatem regiam devohitae tandemquc pcr dominam Elizabeth reginam Dcsew dc Losoncz alias similiter vaivodae Transsiluano donatae fuisse nuncque propter notam infidelitatis eiusdem quam fidem Desew contra nos rebcllando et inter cetera mala ac vastationes possessionum fidelium nostroruin quas fecit, praedictas partes nostras Transsiluanas et carum incolas a fide nostra averterc sattagendo, contra tios incurrit iuxta regni huius consuetudinem rursnm ad nos legitime devoliilac fiire (liciiiit iir, siiinilciim Iribiitis ac aliis cariim iililila-

72

tibus et pcrtinentiis qiiibuslibet quovis nomine vocitatis sub earum veris metis ct antiquis praemissis sic ut praefertur se habentibus praefato Michaeli Jakch et per cum Pctro filio Ladislai similiter Jakch fratri suo fratrueli quoad unam aequalcm mcdietatem, item antelato Ladislao Jakch alias vaivodae et per eum alteri Ladiskio et Gcorgio filiis Joannis modo simili Jakch de Kwsal fratribus eiusdcm condivisionalibus quoad aliam medietatem directam earundem posses- sionum ipsorumque hacrcdibus ct postcritatibus universis vigorc aliarum lite- ranim nostrarum cxindc confcctarum in perpctuum duxerimus confcrendum, velimusque ipsos in dominium carundcm pcr nostrum et vestrum homines lcgitimc faccre introduci. Igitur fidelitati vcstrae firmiter praecipientes manda- mus, quatenus vcstrum mittatis hominem pro testimonio fide dignum, quo pracsente Nicokaus de Doboka aut alter Nicolaus de cadem, sin Andreas de Kcchcd. scu Nicolaus Gebarth de Zylkerek, sive Oswaldus vel Georgius de Ews, nevc Petrus Panczcl de Chch, aut Georgius vel Sandrinus dc Kend, aliis abscnti- bus, homo nostcr ad facies dictarum possessionum vicinis et commetaneis suis universis inibi legitime convocatis et praesentibus acccdendo introducat praefatos Michaclcm, Pctrum utrumquc Ladislaum ct Gcorgium in dominium carundem statuatquc easdem cisdcm pracmissae nostrac donationis titulo perpctuo possi- dcndas, contradictionc praefati Desew non obstante. Contradictores vcro si qui fucrint, nostri fidclcs evocet eos contra annotatos Michaelcm, Petrum utrumque Ladislaum et Georgium nostram in praesentiam ad terminum compctentem, rationem contradictionis eorundem reddituros. Et post haec huiusmodi introduc- tionis et statutionis scriem cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint. vicinorumque et commetancorum, qui praemissae statutionis intererunt, nomi- nibus terminoque assignato nobis fideliter rescribatis. Datum in oppido Papa vocato feria quinta proxima post diem cinerum, anno domini M°CCCC°XL primo.

Auf der Riickseite von derselben Hand: Fidelibus nostris conventui ecclesiae de Clusmonostra pro magnificis Michaele et Ladislao Jakch de Kwsal pridem vaivodis Transsiluanis et aliis intrascriptis. Introductoria et statutoria.

Auf der Riickseite gleichzeitig: Johannes carnifcx, iudex Petrus Herthel, Thangel et Andreas Kcrcczmer de Cibinio prohibucrunt contradicendo et contradixerunt prohibendo ad quintum decimum diem festi penthecostes.

Ferner auf der Riickseite von anderen gleichzeitigen Hiinden: Ilomo regius

Nicolaus de Doboka,

noster fratcr Mj^chacl,

feria sccunda proxima post Servacii episcopi confessoris^.

Quod Johannes Rychcnbach concivis civitatis Bystriciensis in sua necnon totius communitatis civitatis Bystricicnsis pcrsonis ad nostram enim praesentiam nobis cxhibuit quasdam litcras rcgalcs quarum tcnor talis cst.

' Mai 15.

2 403

V^ged 1441 Marz 7. Konig Wladislaw I. gebietel den siebenbiirgischen Woiwoden Niknlnus vnn Ujlnk und Jnhannrs vnn Huniind. dir Schadifiungen zu untersuchcn, die die Ilalicner Jdluinnes und Pupa, Kauunergrufen des Descher Salzamles, durch

73

den friiheren Woiwoden Dezso von Losoncz iind dessen Verwandle, dum scilicet in actu rebellionis contra nos procedebat (et) cameras salium de dicta Dees a mani- bus ipsorum exponentium occupasset et usque certum tempus consei-vasset, erlitten haben.

Datum in villa Vyged feria tertia proxima post dominicam Invocavit, anno domini M CCCC XL primo.

Druck: Varjii, Okkoeltar 1, 639 Nr. 448 nach dem Orig. Pap. im Ungar. Nationalmu- seum Budapest.

2 404

Naeh 1441 Marz 7. Vlad Draciil, Woiwode der Walachei, ersucht Johann, „den Woiwoden von Siebenbiirgen und der Szekler" und Grafen von Temesch, auf sdne Unlergebenen in Torzburg dahin zu wirken, dass sie seinen ausgebeuteten Untertanen von nun an Gerechtigkeit widerfahren lassen.

Auf der Riickseile Adresse: ,,Johannes Huniad, dem geliebten Bruder unserer Herrschaft".

Orig. Pap. Arh. St. Bra?ov, Stenner I 173. Siegel, oval, 3x2,2cm, auf der Ruckseite

in rotes Wachs, papierbedeckt, aufgedriickt. Der Siegelabdruck verwischt.

Druck: MiletiC, Novi ulacho-biilgarski gramoli 63 Nr. 38.

Druck undrum. Obersetzung: Bogdan, Documentc 77 Nr. 53. Tocilescu, 534 documente

61 Nr. 63.

Rum. Obersetzung: Bogdan, Docuwevte ji regeste 53 Nr. 50.

Rege.st: Andronescu, Reoertoriul 72 Nr. 227.

Fiir die Zeitsetzung dieser Urkunde ist massgebend, dass sie an Johannes von Hunyad

in seiner Eigenschaft als 'Woiwode von Siebenbiirgen, Szeklergraf und Graf von Temesch

gerichtet ist. AIs siebenbiirgischer Woiwodc erscheint Hunyadi aber erstmals am 7.

Miirz 1441 zusammen mit Ntkolaus von Ujlak, vgl. die vorhergehende Urkunde Nr. 2 403.

Am 5. Mai 1441 wird er dann als Woiwode, Szeklergraf und Temescher Graf erwahnt.

vgl. Nr. 2 415. Im iibrigen ist die Urkunde im Zusammenhane mit den Urkunden

2426 und Nr. 2 427 zu sehen, und gehort also iii dic Friihzeit des Woiwodcn Vlad Dracul.

2 405

Im Feldlager bei der Burg Kemend 1441 Marz9. Konig Wladislaw I. verbietet allen Wiirdentrdgern und Beamten des Reiches, die Hermannstddler Kaufleute auf Betreiben des Klausenburger Biirgers Peter Paijer weiterhin zu belastigen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 103. Siegel,rund, rotes Wachs, papierbedeckt, Dm. 5 cm vorne aufgedriickt, verwischt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis^.

Wladislaus dei gratia Hungariac, Poloniae, Dalmaciae, Croaciae ct cetera rex Lithwaniae princeps supremus et haeres Russiae et cetera fidelibus nostris universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus ac ipsorum officialibus, item civitatibus, oppidis et villis ipsarumque rcctoribus.

74

iudicibus ct villicis ncc nou liibulaiiis ct vicctributariis nostris scilicct regalibus et rcginalibus ac aliorum quorunicuinquc praesentium notitiam habituris salutem et gi-atiain. Pro parte [ideliuin nostrorum Saxonum et mercatorura in civitate nostra Cibiiiicnsi rcsidcntiuin nostrac cxponitur maiestati gravi cum querela, quomodo quidain Petrus ilicliis Paycr inhabitator civitatis Cluswar vocatae a certis iam rctroactis temporibus, tacita scinper vcritate, nequiter et fraudulenter atquc dolose a cancelariis condain screnissiinorum dominorum Sigismundi, Romanorum iinperatoris, ac Alberti, regum Hungariae, nostrorura praedeces- sorum nec non dominae Elizabeth reginae quasdam literas praeceptorias super ablationc certac quantitatis cupri, alias pcr quondam Ladislaum de Chaalt olim vaidovam Transsihianum in oppido nostro Meggyes ab eodem Petro facta, in quo ipsi exponentes penitus innocentcs cssent et iramunes, impetrassct, quibus mediantibus ipse Petrus Payer mercatores et alterius status homines praefatae civitatis Cibiniensis diversa climata regnorum nostrorum pro victuum suorum necessaria acquisitione perlustrantcs ac res et bona eorundera in vestris tenutis, possessionibus, honoribus, officiolatibus vestri in medio ac tributorum vcstrorum locis arestare consuevisset, immo iam de facto certas res et bona a nonnullis mercatoribus praetactae civitatis Cibiniensis abstulisset minus iuste et indebite ac sua temeraria praesumptione mediante in ipsorum exponentium praciudicium etgravamen satis grandc.Et quia nos praefatos Saxones nostros atque mercatores praetactae civitatis Cibiniensis pcr ainplius per praefatura Petrum Payer sic indebite et fraudulenter perturbari, impedirique et dampnificari nolumus quovisinodo, ideo vestrae et cuiuslibet vestruin fidclitati firraissime praecipimus et aUter habere nolentes mandamus, quatenus a modo in antea annotatos Saxones atque mercatores praelibatae civitatis Cibiniensis ac res et bona eorun- dem ad instantiam praefati Petri Payer aut ad contenta quarumcuinque litera- rum regalium et reginaliura pcr eundein Petrura Payer sic ut pracdicitur fraudu- lenter et nequitiose pro se irapetratarura in vestris tenutis, possessionibus, honoribus, officiolatibus ac vcstri in medio tributorumque vestrorum pracdic- torum locis arestare vel arcstari pcrmittere nequaquam praesuinatis nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Si vero annotatus Petrus Payer aliqui actionis contra annotatos exponentes ratione praetacti cupri habet^, it iuridice et non fraudulenter ct neqnitiose proscquatur supcr cosdcm quos a facie iuris nolumus custodirc. Pracsentcs denique perlectas semper reddi iubemus exhibenti. Datum in descensu nostro cxercituali prope castrum Keinend voca- tura feria quinta proxiraa ante dominicara Reininiscere, anno domini millesimo quadringentesirao quadragesimo priino. Praeterea si aliqui ex vobis praemis- sis nostris mandatis contrafeccrint, quod non credimus, extunc commisiraus et harum serie firraiter coraraitteraus magnificiis vaivodis et comitibus Siculorum nostrorum partium nostrarum Transsiluanarum ncc non comitibus illorura comi- tatuum, in quibus praescriptis nostris mandatis contrafactum fuerit, praesentibus et futuris, ut ipsi vos et vestrum quemlibct ad observationem huiusmodi nos- trorum mandatorura arcius compellant et astringant nostra auctoritate ipsis pracsentibus in hac parte attributa et iustitia racdiante. Datuin ut supra.

^ Mit anderer Tinte. '^ Hiiiter c ein n ijestrichen.

2 406

Im Feldlager bei der Burg Kemend 1441 Miirz 11. Konig Wladislaw I. verbietet cllen ZolUnhabern des iingarisclien Reiches, die Kanfleule der Sieben Stiihle zu

75

beldstigen und ordnel an, dass von diesen Kaufleulen gemdss dem Privileg Konig Sigmunds keinerlei Zolle eingehoben werden diirfen.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 102. Siegel war in rotesWachs vorne aufgedrtickt, Reste. Bruchstiick: Eder, De initiis 181 = Schlozer, Krit. Sammlangen 1,48 Nr. 41.

Von der Kanzlei: Ad contenta literarum quondam domini Sigismundi regisi.

Wladislaus dei gratia Hungariae, Poloniae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex,

Lithwaniae princeps supremus, heres Russiae et cetera fidelibus nostris universis

et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus ipsorumque

officialibus, item civitatibus, opidis et villis ipsarumque rectoribus, iudicibus et

villicis nec non tributariis et vicetributariis nostris scilicet regalibus et aliorum

quorumcumque praesentium notitiam habituris salutem et gratiam. Pro parte

ct in personis fidelium nostrorum dilectorum raagistrorum civium iudicumque

et iuratorum civium ac mercatorum et ceterorum Saxonum inhabitatorum

civitatum, opidorum et villarum septem sedium Saxonicalium partium nostrarum

Transsiluanarum nobis exponitur gravi cum querela, quod cum aliqui ex ipsis

pro victuum suorum necessaria acquisitione ac aliis factis ipsorum diversa

climata regnorum nostrorum perlustrantes ad vos vestrasque terras, dominia,

tenutas et possessiones pei-venirent, extunc nonnulli ex vobis ac vestri officiales

et tributarii eisdem exponentibus diversis calumniis impositis ut plurimum eos

impedirent, molestarent et daranificarent ac contra eorum iura et antiquas

libertates^ adstando vestro iudicio et iudicatui artarent et compellerent resque

ct bona eorum arrcstarent ct prohiberi facerent, saepe saepius ctiam pro debitis

delictis, offensis et excessibus aliorum in ipsorum praciudicium, immo in displi-

centiam nostrae maiestatis manifestam. Unde nos talismodi iniurias, damna,

molestationcs et nocumentorum genera praefatis nostris Saxonibus per vos aut

quemcumque ex vobis inferri et irrogari nolentes, vestrae et cuiuslibet vestrura

fidelitati firmo nostro regio sub edicto districte et seriose praecipimus et aliud

habere nolentcs mandamus, quatenus alio nostro mandato superinde non ex-

pectato a modo in posterum praefatos exponentes aut aliquem ex ipsis dum ad

vestras tenutas, dominia, terras, possessiones ac vestri in medium pervenerint

calumniis per vos aut alio quoscumque ratione quorumcumque factorum et

et negotiorum inventis et inveniendis penitus semotis ad quorumcumque instan-

tiam in personis iudicare aut vestro adstare iudicatui compellere aut alio quo-

vismodo impedire, molestare et damnificare aut perturbare nusquam et nequa-

quani permittatis nec permitti faciatis, quinpotius ipsos ob respeclum nostrae

raaiestatis contra alios universos impetitores protegatis, tueamini et defendatis.

Si qui autem quidquam actionis vel questionis contra et adversus aunotatos

Saxones nostros atque mercatores aut aliquem ex ipsis habent vel se habere

sperant, hii id in praesentiis iudicum ipsorum ordinariorum legitimc prosequan-

tur, ex quorum parte iudicium et iustitia ministrabitur cuilibel contra eos que-

rulantes evidens et condigna praeterea, quia ipsi Saxones nostri atque mercatores

dictarum .septem sedium, uti ex literis condam .serenissimi domini Sigismundi

Romanorum imperatoris et Ilungariae et xetera regis praedecessoris nostri

superindc confectis vidimus contineri, ex condam Geysae, Andreae, Karoli et

Lodowici regum Ilungariae gratiosis concessionibus, eisdemvigore litcrarum eo-

rundem regum per praefalum condani doininum Sigismundum imperatorern et

regem confirmatarum faclis ab omni Iributaria sohitione in locis tributorum tam

nostrorum regalium quam aliorum quorumlibet, in terra scilicet et super aquis

habitorum dc rebus et bonis atque mercibus eorum faciendis exempti sunt et

supportati successivis temporibus univcrsis. Ideo vobis universis possessionatis,

tam ecclesiasticis quam saecularibus honiinibus tribula in terris scilicet et super

aquis habentibus et tenentibus nostrisque et eorundem tributariis et vicetribu-

76

tariis ubilibjt in re«no nostro Hungariae constitutis simili regio nostro sub edicto praecipimus seriose, quatenus a modo in posterum a praefatis Saxonibus ac mercatoribus septcm sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsiluana» rum praedictaru n aut altero eorund-.^m ac eorum rebus et bonis ac mercibus equis et bobus in locis praefatorum tributorum nuUum tributum seu quara- cumque tributariam solutionem petere et exigere petique et exigi facere aut ratione non solutionis huiusmodi tributi in personis eos* impedire aut rebus et bonis damnificare nullatenus audeatis*. Alioquin commisimus ct harum serie firmiter committimus vaivodis nostris Transsiluanis ac comitibus et vicecomitibus illorum comitatuum, in quibus praescriptis nostris mandatis in aliqua parta con- trafactum fuerit, ut ipsi vos et vestrum quemlibet ad observationem dictorum nostrorum mandatorum per vestra gravamina artius compellant et astringant ex parteque vestri dictis nostris Saxonibus atque mercatoribus per vos iniuratis et damnificatis sin? omni dilatione satisfaciant sic et taliter ut ipsi nostri Saxones superinde nostra." non cogantur querulari maiestati. Aliud ergo uti ultra permissa nostra gravissimam indignationem incurrere pertimescitis facere non ausuri. Praesentes quoque post earum lecturam semper reddi volumus praesentanti. Datnm in descensu nostro exercituali prope castrum Kemend vocatum sabbato proximo ante dominicam Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Unter dem Siegel: Ad contenta literarum quondam Sigismundi regis*. Auf der Ruckseite von einer Hand des 15. Jhs: Contra theoloniatores.

' Iii den Ausfertiaimgen fur Herinannstadt ^ Ober der Zeile.

und die Zwei Stiihlc hierauf Uangariae elc. * Fehlt von condigna bis hierher in der Aus-

2 Fehlt von daminijicarenl an in der Ausferti- fertigung tiir die Zwei Stiihle. nr. 2 t08.

gung fur die Zwei Stuhle, Nr. 2 408. ° Vgl. Band -1, 113 Nr. 1872.

2 407

Im Feldlagcr bei der Burg Kemcnd 1441 Marz 11. Konig Wladislaw I. verbietet uber Klagen des Biirgermeisters, des Konigsrichters und der Geschworenen von Hermannstadt allen Zollinhabern des ungarischen Reiclies, die Hermannstddter Kaufleute (ipsi Saxones nostri atque mercatores dictae civitatis Cibiniensis) 2u beldstigen und befiehlt, von diesen Kaufleuten gemdss den alten Privilegierungen keine ZoIIe einzuheben.

Datum in descensu nostro exercituali prope castrum Kemend vocatum sabbato proximo ante dominicam Reminiscere, anno domini raillesimo quadringentesirao quadragesimo primo.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirche A. B. in der S. R. Rumanien, Sibiu \J 12. Siege war in rotes Wachs, papicrbedeckt, vorne aufgedriiekt.

Das Formular dieser Urkunde sfimmt bis auf den Namcn des Empfangers voUig mitl dem Nr. 2 106 iiberein.

2 408

Im Fpldlagorbei der Biirg KemendHil Miirz 11. Konig Wladislawl. verbielet tiber Einschreiten der Zivei Stiihle (iudicum et iuratorum civium et mercatorura ac universorum Saxonum et incolarum duarum sedium Selli et Meggyes Saxo-

77

nicalium) allen ZoUinhabern des ungarischen Reiches, die Kaiifleulc der Zwei Stahle (Saxones nostros atque mercatores) zu belastigen.

Datum in descensu nostro exercituali prope castrum Kemcnd vocatum sabbato proximo ante dominicam Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Orlg. Perg. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Mediasch Nr. 27. Siegel war in rotes 'Wachs vorne aufgedriickt.

Das Fonnular dieser Urkunde stimmt bis auf einige sachlich allerdings sehr wesentliche Kiirzungen mit dem Nr. 2 406 iiberein. Die Auslassungen sind in dcn Anmerkungen zu 2 406 angezeigt.

2 409

Im Feldlager bei der Bnrg Marvanyko 1441 Marz 16. Konig Wladislaw I. gewahrt Nikolaus Appa von Malmkrog ftir seine Verdienste um die Krone das Recht, alle sdne siebenburgischen Besitzungen auch in wdblicher Linie zu vererben.

Orig. Perg. Ung. Landesarchiv Budapest Dl. 13612. Siegei war in rotes Wachs vorne aufgedruckt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Wladislaus dei gratia Hungariae, Poloniae, Dalraaciae, Croaciae et cetera rcx Lithuaniaeque princeps supremus et heres Russiae et cetera notum facimus universis quibus incumbit praesentium per vigorem, quod nos tum Immilimis et devotis supplicationibus egregii militis Nicolai filii Appa de Almakerek nostri fidelis sincere dilecti, per eum nostrae sublimitati porrectis exauditis, tum et enim ad alta et gratuita fidelium servitiorum laudanda gesta, quae idem Nicolaus filius Appa ab illo semper tempore, quo divina volente clemcntia in regem Hun- gariae sumus electi et coronati, ad gloriam et exaltationem nostri regii culminis et ad oppressionem nostrorum rebellium ct infidelium in partibus nostris Trans- siluanensibus uti athleta strenuus nostraeque et sacrae regni nostri Hungariae coronae fidelis servus nostrae exhibuit maiestati, respectum habentes, ex regiae potestatis plenitudine certaque scientia nostrae maiestatis et gratia speciali id annuimus et concedimus, quod si nutu divino, cui resistere non valet humana fragilis conditio, Michaelem filium Ladislai filii annotati Nicolai filii Appa ab hoc seculo quod deus avertat, absque haeredum solatio decedere contingeret, extunc universae possessiones portionesque suae possessionariae ubilibet in partibus Transsiluanensibus habitac^ simulcum cunctis ipsarum utilitatibus ct pertinentiis quocumque uomine vocitatis in nobiles dominas Annam Semyen dc Zenlhkiral ac Elcna Petri de Torozko consortes ac puellac Barbara et Marga- rctha vocatas, filias praefati Nicolai filii Appa et alteram Barbaram filiam praefati quondam Ladislai uti in veros haeredes masculinos, in quos eas- exnunc sicut extunc el exlunc sicut exnunc praeficimus, per easdem et earum haeredes iure perpctuo et irrevocabiliter possidcndas, tenendas pariter et liabendas devolvi et redundari possint, absque praeiudicii iuris alieni, liarum noslrarum vigore et testimonio literarum mediante, quas dum nobis in specie reportatae fuerint, in formam nostri privilcgii redigi faciemus. Datum in descensu nostro exercituali

78

prope castellum ISIarwankew vocatum feria quinta proxima post festum beati Gregorii papae, anno domini millpsimo quadrinjjentesimo quadragesimo primo. Unter dem Sieijel Kanzlcifermerk .

' Vorlage hila. - Ober dcr Zeile.

2 410

In Feldlager bei der Burg \ymethy 1441 Marz 24. Konig Wladislaw I. befiehlt Johannes imn Illije and dessen Briidcr Benedikt, das zn Unrecht angemassie Richter- anit im Brooser Stnhl niederznlegen iind der Stadt Broos den wiUkiirUch weggenom- menen Ackergrnnd znruckzugeben.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 101. Siegel war in rotes Wachs vorne aufi^edriickt. Druck: Seiwert, Akten ii. Dalen 6 Nr. 5. Archio 15, 1880, 189 Nr. 29. Bruchstlick; Eder, Observationes 118. Schlozer, Krit. Sammlungen 48. Regest: Kemeny, Notitia 1, 170,

\'on der Kanzlei: Comissio propria domini regis.

Wladislaus dei gratia Hungariae, Poloniac, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex» Lithwaniae princeps supremus et haeres Russiae et cetera fidelibus nostris nobilibus viris Johanni filio Dyonisii de Ilye ac Benedicto fratri eiusdem salutem et gratiam. Gravem querelam pro parte fidelium nostrorum Saxonum septem sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsiluanarum nostrae maiestati expositam percepimus valde displicenter quomodo vos, nescitur quo iure quave ex causa iudicatum sedis Zazwaras ad praedictas septem sedes nostras Saxoni- cales pertinentis pro vobis contra iura et antiquas libertates earundem septem sedium nostrarum Saxonicalium occupando in medio Saxonum dictae sedis Zazwaras vestros iudices et officiales constituissetis, ipsos dietim diversarum iniuriarum, dampnorura et perturbationum illationibus afficientes. Insuper sexingenta iugera terrarum arabilium ad civitatem nostram similitcr Zazwaras vocatam spectantes^ et inter veras metas dictae civitatis adjacentes pro vobis minus iuste et indebite modo simili occupassetis asserentes ipsas terras arabiles a quodam homine pro vobis iure haercditario ini|)er[)etuum emisse et compa- rasse, cum tainen dictorum Saxonuni nostrorum libertatibus et praerogativis requirentibus nec regalis maiestas neque alii quicumque homines quoscumque iudicatus, villas, terras et iurisdictiones ad ipsas scptem sedes Saxonicales de iure spectantcs ab eisdem alienare et cuicumque hoinini appropiare et perpetuare valeant quovis inodo. Ideo nos, prout etiam in aliis literis nostris superinde confectis ipsis exponentibus promittentes spopondiinus^ eosdein in universis ipsorum iuribus et libertatibus atque privilegiis conservare volentes, vestrae fidelitati firmissime praecipimus et aliud habere nolentes inandamus, quatenus visis praesentibus rebus sic ut praemittitur se habentibus, alio nostro mandato superinde non expectato, praemissum iudicatum ac terras arabiles per vos ut praedicitur ininusiuste et eoiitra iura et libertates dictarum septem sedium Saxonicalium occupatas eisdein Saxonibus nostris remittere ct lelaxare, manus vestras et vestrorum de eisdein excipientes a inodo in posterum de iuribus et iurisdictionibus ipsoruin Saxonum nostrorum vos intromittere aut eos aliquo illicito modo impediie, molestare et dampnificare nusquam et nequaquam praesumatis nec sitis ausi inodo aliquali. Alioquiii eominisimus et harum serie

79

firiniter comraittimus fidelibus nostris magnificis Nicolao de Wylak et Johanni de Hvnyad inter cetera vaivodis nostris Transsiluanis, ut ipsi scita veritate praeniissorum vos ad observationem praescriptorum mandatorum nostrorum per remedia opportuna arcius adstringant et compellant praefatos autem nostros Saxones et praesertim in dictis civitate et sede Zazwaras residentes contra vos et alios quoslibet illegitimos impetitores in praescriptis eorum iuribus et liber- tatibus conservant et manuteneant nostrae maiestatis in persona et auctoritate ipsis praesentibus in hac parte attributa et iustitia mediante. Aliud ergo facere nullo modo praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes quoque post earum lecturam reddi volumus praesentanti. Datum in descensu nostro exer- cituali propc castrum Nymethy vocatum, feria sexta proxima ante festum annuntiationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Unter dem Siegel Kanzleivermerk . Am imteren Rande links: Lecta.

1 Uber der Zeile nachgetragen. - Vorlage spospondimiis.

2 411

Ofcn 1441 Marz 27. Der dffcnlliche Notar Dionysius Michaelis de Pettri, Vespri- mensis diocesis, beglaubigt iiber Ersuclien des Scliassburger Dominikanerpriors Nikolausdie UrkundeMartinsV. von li27 Nr. 2 OOSmitder UrkundeGregors XI. von 1374 Nr. 1 025 iiber die Rechte und Freiheiten des Dominikanerordens. . . . anno nativitatis . . . millesimo quadringcntesimo quadragesimo primo, indictionc tertia, die vero vigesima septima mensls Martii . . . in claustro sancti Nicolai episcopi et confessoris in civitate Budensi fundato ordinis praedi- catorum . . . pontificatus . . . Eugenii . . . papae quarti anno undecimo.

Abschrift Batthyaneum Alba lulia, Bibliothek d. sieb. Domkapitels, Excerpta 2, 38. Regest: Fabritius, Urkiindenbuch 53 Nr. 84.

2 412

Im Feldlager uuter der Burji Xeniethy 1441 Marz 2f). Konig Wladislaw I. ersuchl dcn Konvent von Kolozsmonosior bei der Einfiihrung des Ofener Biirgers Georg Lileratus, Sohnes rfes Lukas, aulae nostrae militis comitisque lucri camarae nostrae in den Besitz von Weisskirch bei BiStrilz. quac olim quorundam nobilium de easdem Fcyereghaz praefuisse. sed pcr notam infidelitatis corundem, quam ipsi contra excellenlissimum principem quondam dominum Sigismundum Roma- norum imperalorem ac Ilungariae et cetcra regcm praedecessorem nostrum dum idem egissent in humanis, certis modis ut dicitur incurissent ad eundem dominum Sigismundum, . . . nuncque apud manus nostras cxistere perhibetur simul cum cunctis ipsius utililalibus et pertinentiis milzuwirl^en.

Datum in descensu nostro exercituali sub castro Ncmethy feria quarta proxima post festum annunciationis bcatae Mariae virginis, anno domini MOCCCCXL primo.

80

Orii;. P:ip. Uiiyar. Lanclesnrcliiv Budapcst Dl. 27473. Sicgel war in rotes Wachs aiif dcr Riukscite aufsedriickt. Die Einfiiliruni; ^cscluili laut {^leichzeitigeni Rtickvermerk ani 12."i. M;ii (feiia qiiinUi /wsl Elenae reginae). Conlradixil Andreas Kreclimer in Bystricia commorans in suo tic lotius coinmunitatis eiusdem civitatis. Ad oclauas festi beati Joliannis baplislae.

1 Jiili 1.

2 415

1441 April 8. Dei Konvent von Kolo:smonostor bezeugt, dass sich der siebenbiir- gische Woiwode Johannes von Iliiniiad verpflichlet hat, die der Stadt Klansenbiirg von den iingarischen Konigen verliehenen Freiheiien zii achten imd sie imGeniiss dieser Freiheiten zii schiitzen.

Druck: Makkai. Kiadatlan nklepclek 22 Nr. 18 iiacli einer iileichzeitigen Abschrift ini Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. S6899.

Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra memoriae commendamus per praesentes quod magnificus dominus Johannes de Hwnyad inter ceteras honorum ipsius dignitatis vaivoda Transsilvanus necnon Theme- siensis et Siculorum comes personaliter coram nobis constitutus professus est tali forma quod ipse intenta considerataque prudcntium virorum industriosorum scilicet civium, consulum hospitumque civitatis Cluwswar sincera fidelitate serenissimo principi domino Wladislao dei gratia regnorimi Hungariae, Poloniae et cetera regi domino nostro gratioso per ipsos observanda susceptoque per primum duodecim iuratorum civium aliorumque sexaginta consulum, alio vocabulo sexagenariorum ipsius civitatis Clwswar pro cuncta ipsius civitatis communitate emmisso per eos sincere fidci sacramento in eo ut ipsi annotato domino nostro regi sinceram a modo et deinceps inantea fidelitatem totius ani- mae eorum desiderio ac tota mentis intentione et quovis conatu studerent vellent- que iugiter observare spopondisset immo spopondit coram nobis et pollicitus est fidei suae dco debite sinceritate mediante ut ipsos in persona praefati domini nostri regis ct eius auctoritate sibi attributa in eodem ritu et similibus libertatis corum prarogativis oinnique ipsorum iure meliori, quibus iidem temporibus illustris principis quondam domini regis Alberti felicis reminiscentiae Hungariae rcgis incliti et magnifici Desew de Losoncz pridcni vaivodae Transsilvani hactenus et usquemodo usi fuissent, freti pariter et congratulati illaesos, indempnos quitosque ct ab omnium infestare volentium impugnatione exemtos sui brachii virtute mcdiante tueri, protegereque futuris temporibus et defensare vellet toto possc. donec et tandem a regiae serenitatis maiestate aliud cuiuspiam alleviaminis habere poterit et im|)etrare. Praesentium nostrarum literarum efficaci testimonio mediante. Datum sabbato pro.Kimo ante dominicam Ramispalmarum, anno domini millesimo CCCC° XL primo.

Aiif der Riickseilc iwn anderer gleichzeitiger Hand: Stephanus Bartholomei iudex, Petrus Mathie, Andreas Ssuffler, alter Andreas Serthoderel, Sigismundus Literatus, Petrus Sladych, Barthes Ffeyer, magister Petrus N . . . .Johannes Ffrancyas, Sthenchel, .lacobus Sleyevnyngh, Sigismundus Ffeyer et Ladislaus Hwnyady iurati cives.

81

2 414

Ofen 1441 April 11. Kdnirj Wladislaw I. verleiht dem fruheren Woiwnden Dezso von Losoncz neuerlich die ihm von der Konigin Elisabclh verpfandelen friiher zit Bisirit: gehorenden Ortschaften Lechnitz, Sanktyeorgen, Wermesch iind Tatsch und mehrere Resitzungen in der Weissenburger Gespanschaft.

Regest: Szabo, Az erdeliji miiscum 58 Xr. 278 nacli dem lieiite verschdllenen Ori.e. iin Hist. Archiv der Altademie fiir Soziale u. Politisclie Wissenscliafteii. /weiLSstelle (luj.

2 415

Arkedcn (?) 1441 Mai 5. Der siebenburgische Woiwode Johannes von Hunyad bestdtigt den Bewohnern von Kronstadt und dem ganzen Burzenland den Empfang des Martinszinses in der Hohe von 150 Mark Silber.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov. Schnell II 8. Siegel war in .uriines Wachs vorne aufge- drijckt.

Jotianne.s de Hunyacl vaivoda Tran.ssiluanus comitatuunique de Zolnok, Sicu- lorum et Themesiensis comes. Damus pro memoria quod nos universos et sin- gulos sincere industriae et bonae circumspectionis viros magistrum civium, iudicem, cives seniores ac cunctos incolas civitatis Brassouiensis et terrae Barcza amicos nostros dilectos de et super centum et quinquaginta inarcis argenti praeteriti anni^ cum pondere regis Belae e medio gentium Saxonicae nationis iuxta festivitatem beati Martini confessoris in annotata civitate Brassouiensi et terra Barcza commorantium provenire consuetis per cos nobis Emeke vice- comiti Siculorum per nos ad id specialiter deputato extradatis, aministratis et exolutis per nosque sive eundem sublevatis et dcductis in persona regiae serenitatis misimus immo dainus quitos expeditos penitus et absolutos prae- sentium literarum nostrarum efficaci testimonio mediante. Datum in Erkeed feria sexta jjroxima pos festum inventionis sanctae crucis, anno doinini mil- lesimo quadringentcsimo quadragesimo primo.

Unter dem Siegel von der Kamlei: Commissio domini vaivodac; ' Hierauf praelcriti durcligeslrichen.

2 410

1441 Mai 13. yikolaus Emeke, Vicecnmes der Szekler, bestdtigt den Bewohnern Krons:tadls und des Burzenlandes den Empfang des Marlinszinses.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra^ov. Froriius I 86. Riiigsiegel war in griines Wachs vorne aiif-

gedriickl, Reste.

Druck; Szab6, Okleocltdr :!,.56 Nr. 446.

Nikolaus Emeke vicecomes Siculorum, significamus universis quibus expedit, quod nos honestos et circiiinspectos viros iudicem, iuratos cives ac cunctos

82

incolas eivitatis Brassouiensis et terrae Barcza, amicos nostros dilectos prae- textu census Martini confessoris e medio gentium saxonicae nationis re^ae maiestati annis singulis in argento fino cum pondere regis Bclae in dicta Brasso et terra Barcza provenire solitos per nosque mediantibus literis regalibus ac literis magnifici loiiannis de Hwnyad vaivodae Transsiluani erga manus praefa- torum civium pro quietantia iiabitis in die sancti Seruacii^ et in praetorio dictae civitatis plene et integre in argento fino levatos et nobis per ipsos cives extra- datos. administratos et exolutos, reddimus quittos, expeditos et penitus abso- lutos. Praesentium literaruin testimonio mediante. Datum die praefato, anno domini M»CCCCA\LI".

1 M.Ti i:i.

2 417

Hrruiannstadt 1-5^1 Mai IS. Dei offentlirlte Notar Urhaniis Petri non Steinau bezeugt einc Erklariing Micliaels, des Plebans von Stolzenbiirg and Dekans des Hermannstadter Kapitels. tiber seine Ansprtiche auf die Einkunfte der Felder Stynkenbionne und Runkenmolde.

Orig. Per!*. Arh. St. Sibiu. K. A. Stolzenbur.y Nr. 15.

Druck: Weszprenii. Biograpliio nied. 2. 252 -- Katona. Bisl. cril. 13.176.

In nomine domini amen'. .-^nno nativitatis eiusdem millesimo quadringentesimo- quadragesimo primo, indictionc quarta. die Martis, decima sexta mensis Maii, hora sextarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et doinini nostri domini Ewgenii divina providentia papae quarti, anno eius decimo in domo superiori quondam egregii viri domini Johannis Megerlini medicinae doctoris in villa Ilumperti plebani, .Strigoniensis iurisdictionis. in opido Cibi- niensi eiusdem Strigoniensis iurisdictionis, in plathea Risporgasse sita, in mei notarii publicii testiumque subscriptoruin ad subscripta vocatorum et roga- torum praesentia personaliter constitutus egregius vir dominus Michael, decre- torum doctor, plebanus in Stolczenberg, decanus Cibiniensis, publice et mani- feste significari curavit, quomodo ipse et certi sui superiores praedecessores [)Iebani in dicta Stolczinberg piaruni reminiscentiac animarum diutivas lites in sede apostolica et alibi videlicet consilii Constanciensis et cetera ratione quorundam camporuni Painkenmolde et Stynkebronne et eorundem fructuum ecclesiae sancti Bartholomei apostoli videlicet parrochiali in eadem Stolczen- berg pertinentium, intra metas territorii Stolczenberg inclusorum habuisset et habuissent, debito tamen iuris ordine observato in dicta sede apostolica sententiam diffinitivam super eosdem obtentam, tamen ipse dominus Michael doctor et plebanus dictam suain causam propter potentiarios actus et vim metus circumspectorum virorum ,\nthonii Trawtenberger, magistri civium Cibi- niensis et suorum in hac parte complicum minas sibi grandes mortis impositae minime prosequi posset nec potuisset neque valeret impraesentiarum. Ideo saepedictus dominus doctor dominus Michael suo ac omnium plebanorum suo- rum successorum in dicta Stolczinberg affuturorum nominibus interuptionem publice et manifeste proclamavit et interposuit, tamdiu et quousque ante dictam suam causam ac suae ecclesiae praenominatae ipse aut sui successores affuturi plebani ibidem contra plebanum seu plebanos de Salisfodio praesentem et futuros quam alios quoscumque coniunctim et divisim valeat et valeant

83

prosequi in effectum. Super quibus omnibus cf singulis praclibatus dominus Michacl doctor ct plcbanus- in Stolczenberg a mei notario publico infrascripto unum vel plura instrumentum seu instrumenta sibi et cunctis suis successoribus ibidem plebanis in relevamcn iurium suorum et eorundem ad cautelam dare petivit. Ego vero subscriptus publicus notarius huiusmodi i^etitionibus prout iustis et rationis consonis inclinatus pracsens ideo instrumcntum cidem domino Michaeli doctori cunctisque suis successoribus ibidem iu Stolczinberg plebanis ad cautelam ct relevamen iurium suorum tradidi et assignavi. Acta ct data sunt hacc anno, indictione, dic, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra. Praesentibus ibidem honorabilibus dominis Valentino dc Purgperg, Nicolao de villa Ruthenica plebanis ac Caspar de j^arvo Horreo in Cibinio capellano et pluribus fide dignis personis testibus ad praemissa vocatis et rogatis.

Notarzeichen. Et ego Vrbanus Petri dc Stynawia, clericus Wratislauiensis diocesis, publicus papali ac impcriali auctoritatibus notarius, quia praedictae fassioni causac narationi litium ac diffinitivae sententiae obtentioni, prosecutioni huiusmodi scntentiae mi- nime posse, formidationi, intcrruptioni, positioni aliisque om- nibus ct singulis praemissis dum sic ut praemittitur fierent <et agerentur, cum)* praescriptis testibus praesens fui, eaque sic fieri vidi ct audivi ideo pracscns publicum interruptionis instrumentum mea propria manu scriptum exinde confeci et in hanc publicam formam redegi, signo et nomine meis solitis et consvetis consignavi rogatus et requisitus in fidem et testi- monium omnium praemissorum.

1 In verlangerter Schrifl. -^ Verblasst.

* Voriage plchanos.

2 418

Thorenburg 1441 Mai 16. yikolaus imn Salzburg, Vizeivoiwode von Siebenbiirgen, teilt dem Abt Antonius von Kolnzsmonostor und dem Stephan von Losoncz mit, dass die Angelegenheit des Schneiders Andermann und des Johannes Hoffgrecz in Reen, lobbagyen des Stephan von Losoncz, auf den 6. Oktnber vertagt wurde.

Datum Tordae sedecima die terinini praenotati (videlicct oclavarum festi beati Georgii martiris), anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Orig. Pap. Uiigar. Laiidesarchiv Budapest. .Siei;el war in weisses Wachs auf iler l^iiclvseite zum Verscliluss aufgedriickt.

2 41s)

Ofen 1441 Mai 23. Konig Wladislaw beauftragt den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Einfiihrung des Dezso von Lnsoncz in den Besitz von Lechnitz, Sanktgeor- gen, Wermesch und Tatsch mitzuwirken.

Orig. Pap, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl 27.304. Siegel in rotes Wachs auf der Ruckseite zuin Verschluss aufgedrUckt. Reste. I")rucli: Varju. ni:]rnHlar 1.6 i:i Xr. 4.')0.

S4

\VladisI;ais dci i;r;itia llungariao, Poloniac, Dalmaciae, Croaciac et cetcra rex LitlnuinincqiU' priiiceps suprciiuis et hcrcs Russiae fidelibus nostris conventui ccclesiae dc Closinonoslra partium Transsiluanarum salutem ct gratiam. Cum nos pro' fidelibus sen'itiis magnifici Desew de Losoncz alias vaivodac Trans- sihianensis, sicuti ct quemadinodum alias serenissima princeps doinina Ely- zahcfli regina, tiiin prn ridclibus suis servitiis, sed et pro undccim milibus ocliuyciitis ct triginta fjorcnos auri, quibus dicto Dcscw ratione salarii sui dcbitori obiigata cxslitisse, dicitur, possessioncs Lekenczc, Zenthgywrgh, Wcrincs et Thaach in comitatu de Doboka existentes, quae alias ad civitatem nostram Bistriciensem pcrtinuisse dicuntur, cidcm Desew et suis hacredibus, serie litcrarum suarum donatioiialium superindc confectarum in perpetuum donasse ct contulisse dicitur. sic ct codem modo nos praemissas possessioncs simul cum ciinclis ipsarum ulilitatibus et pertinentiis quibuslibet, praemissis^ sic' stantibus^ scrie aliarum litcrarum nostrarum donationalium exindc con- fcctarum, cidem Dcscw vaivodac ct suis hacredibus ac posteritatibus universis, dictam donationem^ reginalem in hac parte ratam habentes, in perpetuum contulerimus, vclimusquc cundem in doniinium' earundem per nostrum et vestrum homines legitimc faccrc introduci. Igitur fidelitati vestrae firiniter praccipicndo mandamus, quatcnus vestrum mittatis hominem [^ro tcstimonio fidcdignuin, quo praesente Johannes de Galasi, scu Pctrus, sivc Ladislaus de eadem, aut Dauid dc Zombor, seu Ladislaus de Lomperth, neve Oswaldus de Bongad, an Blasius de Zenthmiclos, sin Mathias de Zenthgywrgh, vel Johannes de Zombor, aliis abscntibus, homo nostcr ad facies* possessionum Lekenczc, Zcnthgywrgh, Wcrmcs et Thaach praedictaruin, vicinis et commentaneis carundein universis inibi Icgitimc convocatis el pracscntibus accedendo intro- ducat praefatum Desew vaivodam in dominium earundcm statuatque casdem eidem praemissac nostrac donationis fitulo pcrpetuo possidendas, si non fuerit contradictum, contradictores vero, si qui fucrint, cvocet eosdem contra anno- tatum Dcscw vaivodam in* pracscntiam* partium* nostrarum* Transsiluanarum* vaivodarum^ ad^ terminum^ coinpetcntcm, rationem contradictionis eorum reddituros. Et post haec ipsarum introductionis et statutionis scriem eum contra- dictoruin et evocatorum, si qui fuerint, vicinorumquc et commetaneorum, si praemissac statutioni intererunt, nominibus terminoque assignato, eisdem vaivodis* more* solito^ rescribalis. Daluin Budae fcria te<rtia proxima)' antc festum ascensionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Auf der Rtickseite Adresse ■.FkMihus nosfris conventuiecclesiac de Closmonostra

pro magnifico Dcscw de Losoncz alias vaivodac partium nostrarum Trans-

siluanaruin,

introductoria ef

statutoria.

' Cber der Zeile nachgetragcii. •'■ Auf dem Rande nachgetragen.

2 Vorlajic (luacocm. " L'ber dcr Zeilc nachgetragen.

2 Hiciauf diirchgcslridien priicdiclaiiiin. ' Li\cl<c 2,2 cm. * Auf Rasur.

2 420

Bell 1441 Mai 29. Der siebenburgische Vizewoiwode Nikolaus voii Salzburg be- zeuyl, dass Laurentius von Wassid gegen eine mogliche Vermahlung der Osanna, Tochter des Michael von Schaldorf. mil einem Nichtadligen protesiiert hat.

85

Orij!. Pap. Liiyar. I.aiidesarchiv Budapest, Familienarchiv Bethlen. Siesel.rund, Dm.3 cm in weisses Wachs auf der Riiclvseite aufgedriiclit. Im Sieyelfcld unter reicher Zier Wap- penschild mit drcizacki^er Krone auf deiu Griind. dariijjcr cin leicht.!.'eschwun!<enes Schwert. Umschrift in gotischer .Minuskel: si.ailu \ nicoiai 4- ( )'.

Nos Nicolaus de Wyzakna vicevaivoda Transsiliiamis memoriae commenda- nius i)er praesentes, quod Laurencius de Wezzewd personalitcr nostram ve- niendo in praesentiam in sua item Gaspar et Petri fratrum suorum personis per modum protestationis et iniiibitionis uobis significare curavit eo modo, quomodo nobilis domina Katherina vocata consors .lohannis de .\\ wthod filia videlicct quondam .Johannis dc Saltroff honestam puidhim Osanna vocatam filiam quondam Michaelis filii Saltroff ad domum habitationis iamfati Johannis de Nywthod abduxissct moraturain et eidem pluries |)etenti non restituisset. Cum tanien ipsa puella propter proximiorem consanguineitatis lineam ipsi Laurencio ct fratribus suis ante dictis magis quain annotatae dominae Kathe- rinae adnutrienda et conservanda pertinere, timerentque ipsi Laurencius et fratres sui praedicti. ne absque eorum voluntate homini ignobili traderet in consortem domina Katherina praenotata in eorundem exponcntium iurium possessionariorum periclitationem manife.stam. LTnde facta talismodi protesta- tione praelibatam dominam Katherinam et alios quospiam a traditione et maritatione ipsius puellae Osanna vocatae homini ignobili fienda prohibuit et contradixit manifeste coram nobis testimonio praesentium mediante. Datum in Bolya feria secunda pro.xima post festum ascensionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

' Liickc .'i cni.

2 421

Ofen WA Juni 16. Koniii Wladishiw I. lidijt den siebenbiirgischen Woiwoden Niholaus mn Ifjlnl: und Jnhannes iHin Hunijad auf, sich in die Sireilsache iwischen den Snchsen i>on Metleisdorf iind Treppen und einif/en Adligcn uiii die Pradien Fatha, Chege und Bachna nichl einzumischen. sondern die Aniieleqenheii der koniglichen Kurie zu iiherweiscn und die Snchsen vorldufici im Besilz der Pradien zu schiilzen.

Eingeschaltet Von dem Palatin Laurentius Hedervara 1442. mit dieser Urkunde ein.ae- schaltet von Koni;; Wladislaw 144.? und mit dieser Urkunde von dem Kolozsmonostorer Konvent 1146. Orii,'- frilher .Vrchiv der ev. Kirchengemeindc A. B. Mettersdorf No. 12. Die Urkunde ist heute verschollen. Regest: Berger. Urkiinden-Regesten 24 Nr. 108 zu .Jnrii 17.

Vladislaus dei gratia Hungariae, Poloniae. Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Lithwaniaeque princeps supremus ct heres Hussiae fidelibus nostris magni- ficis Nicolao de Wylak et .Johanni dc Hwnyad inter cetera vaivodis nostris Transsiluanensil)us et comitibus Siculorum nostrorum vel ipsorum vicevaivodis saluteiii it gratiam. In ])ersonis universorum Saxonum nostrorum in posses- sionibus nostris Demeter et Therpen vocatis commorantium nobis exponitur gravi cum querela. quod licet nos pridem serie aliarum literarurn nostrarum vobis in eo mandaverimus ut vos quandam causam inter ipsos ab una ac quos- dam nobiles partium praedictarum parte ab alia in facto quorundam praedio- rum Fatha, Chege el Baciina vocatorum vertentem adiudicare et vos de eadem infromittere nullo modo deberetis. ramen nunc vos uti nobis dicitur huiusmodi nostris mandatis parvii^ensis et pro nihilo reputatis favore pracfatorum nobi-

86

liuiii iillfcli ipsaiu causaiu coulra pracscripta nostra mandala adiudicare et terininare ailtereinini et velletis iu eorundem Saxonum nostrorum praeiudi- cium vilipendiunique praedictorum mandatorum nostroruin manifcsto. El quia nos i)raescriiilain causain in curia nostra regia per magnificum Laurenciuin de Iletlrclnvara' palalinuin praedicti regni nostri Ilungariae revideri, examinari el fine debito terininari faeere volumus. Tdeo fidelitati vcstrae viceterata fir- missime praecipimus et aliter liabcre nolentcs mandainus, quatenus alio nostro mandalo superinde nequaquam e.xpectato praedictam causam in facto memo- ratoruin praediorum partes inter praenotatas vertentem nusquam et nequa- quain adiiidicare ct vos de eadem inlromitterc praesumatis, quoniam'" immo comillatis jiartibus praedictis ut ipsc simulcum oiunibus literis et literalibus instrunieutis ractum praedicloruin praedioruin concernentibus in praesentia magnifici Laurenci dc Hedrehwara^ praedicti regni nostri Hungariae palatini cui praemissam causam modo praetacto adiudicare et fine debito terminare cominisimus in octavis festi beati Michaelis archangeli proxime venturi^ coin- parere iudiciuin ct finalem conclusionem causa in praemissa recipere debeant et teneanlur. Voluinus denique ul vos inedio tempore praedictos Saxones nostros in dominio praedictoruin praediorum contra praefatos nobiles et alios quoslibet illegitiinos iinpetitores tenere et conservare debeatis nostrae maies- tatis in persona et auctoritate vobis praesentibus attributa iustitiaque mediante. Et aliud i)rout gravissimam nostrae serenitatis indignationem incurrere perti- mescilis faceiv non ausuri in iiraeinissis. Et hoc idein iniungimus futuris nos- tris vaivodis et comitibus Siculorum nostroruin praedictarum partium vel ipsorum vicesgerentibus firiniter observandum. Praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum Budac feria sexta proxima post festum beati Barnabe apostoli, anno doinini millesimo quadringentesimo quadragesimo priino.

' 1 l-l() llidcrhwarii. ^ OKlcilxT (i.

2 lllti qm.

2 422

Thoreni)ur(( liil Juli 14. Der siebfnhiiriiische Bisclwf Georg sclienkt seinem Fa- miliarcn Matliias von Doboka ftir Ireiie Dienste. die er im bischdflichen Banderiiim (jegen die Turken (jeleistet hat. eine Hofstelle mit den dazuqehorigen Niitzungen in Gilau mit dei Bestimmung, dass die Hofstelle nach seinem erbenlosen Tod auf seine Frau tihergehl. ivelcher aber fallssie wieder lieiratet nur ein Drittel bleihen wird, wlihrend die andern Teile auf B[utsi>eru>andte des Malhias i>on Doboka tihergehen sollen.

Datum Thordae secundo die testi bealae Margarethae virginis, anno domini millesiino quadringentesimo quadragesiino priino.

Abschrift Hist. Archiv der Al<adeinic fiir Soziale und l'olitische 'Wissenschaften, Zweis- stelle Clu.j. .1. Keijicny. Diplomala appcndi.v V, 208. nach deni heute absangigen Orig. Perg. ini Archiv der Stadt Kl,nusciil)urg. das als Deckblatt fiir das Kcgeslum Hiwgaromm dc ciuilalc Chiswar. 11.53. iiberlicfert war.

2 423

Weissenburg liil September 21. Der siebenbtirgische Bischof Georg verfugt, dass dem Pfarrer von Reus.^ien ftir die Zufuhr des Zehnten eine Entschddigung zusteht.

87

Eingeschaltet vom Weissenburser Kapitel 1477, iiiit dieser Urkuiide vom Kapitel 1520 uiid von Sigismund Bathory 1581, Liber regius Sig. B.ithory Bd. I, l^ngar. Laiules- archiv Budapest.

Georgius, dei et apostolicae sedi.s gratia e])isco])iis Transsilvanus. Proposuit nobis honorabilis vir dominus Mictiael plebanus de Rwz, quod nostri decima- tores et alii emptores ipsarum decimarum in praedicta villa Rwz nobis pro- venientium, signanter vinorum ijisum plebanum jiropter vccturam nitercntur impcdirc. Cum tamen a tempore, cuius non extat nuMuoria ouines sui ]Maede- cessores decimam partem de integris decimis vinorum pro vectura semper pacifice percipissent, sujjplicans liumiliter contra tnles imi^ugnalores sibi de remedio provideri. Nos itaque auditis suis propositionibus et iustis suis peti- tionibus inclinati reperimus sufficientia documenta testium fidedignorum, asser- tionem suam iuste ac recte proposuisse, gratiose et personalitcr annuimus et praesentibus mediantibus eidem domino Michaeli et omnibus suis successo- ribus conferimus ])raedictam vecturam vinorum jjacifico haberc, non obstante quorumcumque contradictione nostrorum decimatorum sive aliorum emptorum decimarum nostrarum praedictarum, ita tamen quod idem plebanus et sui successores currum cum equis et aliis ])ertinentiis propriis ad vecturam facien- dam per suum hominem disponere teneatur et sic tain in nostris decimis quam et archidiaconi et sua quartadecimam partem licite recipere debeat harum nostrarum testimonio et vigore literarum mediante. Datum .\Ibae .Juliae in festo beati Mathaei evangelistae, anno domini luillesimo quatuorcentesimo quadragesimo primo.

2 424

Stuhlweissenburg l^^l September 28. Konig Wladislaw I. leill den Bewolmern Kronstadts iind des Burzenlandes die letzten Reichslagsbeschliisse ziir Wieder- herstellunq der Ruhe im Innern niil und forderl sie auf, zu der fiir den 11. No- itember anberaumten Reichsuersammlung auf dem Rakosfelde Verlreter zu schicken.

Orig. Pap. ,\rh. St. Brasov. Priv. 03. Siegel in rotes Waclis. p:ipierlic(lecl<t. vornc auf-

gedriickt, verwischt.

Druck: Marienbur;;, Geograpliie 1, 159.

Wladislaus dei gratia Mungariae, Poloniae, Dalmatiae, Croatiae et cetera rex Lithuaniaeque princeps supremus et haeres Russiae fidelibus nostris provi- dis iudici, iuratis ac toti communitati civitatis nostrae Brassoviensis, cunctisque incolis districtus de Barcza salutem et gratiam. Praecijiua intentio nostra quam < y^ tempore, quo vocati hoc in regnum ingressus nostri iter transe-

gimus ampliori cura imitati et secuti fuimus. in illo potissime vcrsata est, talique sese <tempore)- accurationis excercuit, per quod et sublevaudae necesitatis huius regni nobis aperiri posset via, et extirpatis in eo exortis turbinibus rupte pacis commoditas reduci quies firmari, neglectaque hactenus utilitatis suc- cessus procurari aptior foret. Verum etsi eiusmodi rebus, quas credimus uni- cuique vestrum cordi esse, crebrioris nostrae operae actus cum amplissima diligentia iuslilcrit, non defuit tamen, neque in praeseus deest quorundam pacis aemuloruin minax in malum, odiosaque adversitas, quae, malis peiora cumulans, quanto amplius suos conatus in nociva machinatur distendere, in tanto nobis ad fovendum statum huius regni prioribus ampliores curae succres-

88

cunt. Quo perspecto, ne et dcinceps in nobis deficiat quidquid ad huius regni nostii profectum visum foret possc conducerc, instituimus, quantum in nobis erit, et ijisis pacis turbatoribus competenti obviare modo, et cejilam quoad bonum eiusdem rcj^ni dilii»entiam nostram efficacius continuarc |)er successum. Sic itaque cum praclatis, baronibus, militibus, proceribus ct nobilibus rcguo- rum nostrorum nunc ad curiam nostram congrcgatorum, nemine ex hoc con- silio excluso, dclibcratione prachabita inventum omnium unanimi voto existit, pro conservando huius regni nostri Hungariae et partium sibi subiectarum statu, dc Iribus infrascriptis principaliter agere necessarium fore, cum determinatione stabili etiam aliorum cxinde scquentium, prout aptius visum fuerit atque magis oportunum. Primum, ex quo non parum iam temporis laiisum est, quo huius regni pro utilitate rei publicae christianae suscipiente regimine oportuue impor- tuneque nmltis nodis et viis ac commodis quaesivimus in eodem pacem et non venit, immo malivolorum quorundam privata lucra publicac utilitati praefe- renlium dissensu adluic in longius diferri formidatur, necessarium et multum existit utilc, pacis eiusdem turbatores, et qui eandem acceptare nollent, cxqui- rere et jiro eorundem cxtiri)atione undique generali confluxu manus armare adiutrices. Secundnm vero agendum restat, ut antequam extrinsecus per fo- rcnses hostes illati defectus reparari in meliusque commutari poterunt, intcrni bcUi fine dato. mutui incursus et damnificationes alternae rcprimantur, ac consequenter firma pace regni indicta quies oportuna conficiatur. Tertium autem illud, quod graviori pondere animos singulorum ])erurget, expedire necesse est, ut, quia lam ai^pertissimo detrimcnto per paganos cotidianis agres- sibus hoc regnum afficitur, quaeratur absque mora ct inveniatur via, per quam fidem regnum ab ipsorum paganorum insultibus tueri valeat et prae- servari. Equidem resistas quas supra tetigimus huic regno, ne a suo statu corruat. ai)tissime necessarias fore •( >* ati sumus. Quae ex quo tantae importantiae sunt, quod partiali non possunt d(>terminatione concludi, decre- vimus de consilio dictorum praelatorum, baronum, militum, proccrum et nobi- lium regnorum nostrorum*, totam universitatem divitum et pauperum huius regni nostri Hungariac ad festum bcati Martini episcopi et confessoris nunc venturum*, in civitatem nostram Pesticnsem consequenlerque in campum Rakos, mediantibus aliis literis nostris, ad singulos comitatus transmissis, sine procrastinatione, sub poena notae perpetuae infidelitatis, iussimusque* et mandavimus convenire, ut res ipsae, quae pari communione omnes videntur concernere ab omnibus efficacius, maturiusquc approbentur. Volentes sic- quidem certos de vestra univcrsitate dispositionibus in ipsa congregationi generali, in pracmissis fiendis, interesse, qui de rebus inibi pro communi bono rei publicae fientis valeant, vestram fidelitalem avisarc, fidelitati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, quatenus certas et idoneas personas de medio vestri vestrisquc in personis ad praescriptum festum sancti Martini in dictam civitatem Pestiensem sive campum Rakos in medium aliarum fidelium nos- trorum, sub poena praedicta illuc convenientium, ad interessentiam disposi- tionum praedictarum transmittcre debeatis. Datum in civitate nostra Alba regali feria quinta proxima ante festum beati Michaelis archangeli, aimo do- mini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

Unten links von der Kanzlei: Lecta per^.

Auf der Ruckseiie von der Kanzlei: Brasso et Barcza.

' Liiclce il,9 cm. ^ Xovember 11.

2 I.ijcke 0,2 cm, zu erkennen pc. " qiie iiber der Zcile.

3 Liicke 1 cm. ' Hierauf ein unleserliclier Buclistabe. ■• Cber der Zeile niichgetragen.

89

2 425

Pressburjj 1441 SciiteiubiT 29. Koniiiin lClisabcUi iierhietel dem Rut von Kron- stadl, den Preshyter Peirus, rectorcm capcllae st. Martini episcopi extra muros civitati?. nostrae Brassouiensi im Genuss der dieser Kapelle vermacliten Hofstelle zu sloren. da diese SchenlauKj sowohl uon Konifi Albrecht als aucli von ihr in ihrem und ilues Sohnes Ludislaus Namen bestdtigl worden sei.

Daluin 1'osonii in festo l)eati Michaelis archangeli, anno doniini millesimo quadriugenlesinio quadragesimo jMimo.

Ori;;. I'ap. friiher Archiv des Burzciilaiuler Kvany. Kapilels A. B., jetzt Arli. St. Sibiu. Sie.uel. rund. I)ni. 2.8 cni. papierbedeclvl. in rotes "SVachsvorne aufycdriickt, Reste mit dcni jileichen Stenipel wie Pray. Siinliiijimi XI / 6.

2 426

Im lleerlagor hei liii|i 1441 Oktober IK. Die siebenburgischen Woiwoden Silwlaus mn UJlak und Johannes von Huntjud (jebieten dem Rat von Krondstadt, den muntcnisclien "Woiwoden Vlad Dracul in dem ihm verliehenen Recht in ihrer Mitte Miinzen zu priiijcn. vorldufiij unjestorl zu helussen.

OriL;. l'ap. Arli. St. Brasov. l'ronius 1 l.-i. Ein Sicgel war in griines Wachs auf der

Riiekseite zuni Verschluss auft:edriickt .

Druck: Hurmuzaki. Dncumcnlc XV. 1. 27 Xr. 4H.

Nicolaus de \\'\iak et .Johannes de Ihxnyad inter cetera vaivodae Transsil- uani.

Seniores et prudentes viri amici nostri honorandi. Audimus quornodo illus- tris Vlaad, voivoda Transalpinus, cusiouis monetarum reoalium in vestri mc- dio continuationem, per serenissimum dominum nostrum regem praelatos quoque et barones regni Hungariae in dcfensionem eiusdem regni Hungariae nobis deputatam, in auxilium et subsidium eiusce defensionis per nos fiendae, sibi sinistris fore reputaret atque grave. Super qua re nobis per eundeni reco- limus fuisse subintimatum. cuius scilicel rei dispositionem et decisionem una cum eodem fiendas ad terminum illiu' aggressas nostri decrevimus ])roduc('ndi. Sane quidem liquet, quod ipsa rcgio partium Trassiluanarum in qualibet sui partc de regiae benivolentiae legalitate praelatorumque et baronum suae serenitatis et regni conclusione nostrorum honornm subiacet ditioni, guber- namini, directioni et defensioni. Proinde in tenutis honornm ct rcgni nostro- rum libera nobis adesse debet de iure et de lege facultas eiuscemodi cusionis monetarum continuationem cxequi faciendi. Unde requirimus vos nihilominus et serie praesentium vestris prndentiis firmiter praecipientes mandamus, qua- tcnus per homines nostros ad id speciales talismodi monetarum cusionem vestri in medio sollerter et continue cxercere permittatis, renitentiae obsta- culo quovis retroieclo usque ad nostrum illuc ingressnm et nec cuipiam alteri id prosequi cedatis praeterqnam honiinil)us nostris specificatis, scientes enim a certo quoniam sedecimo aut decimo septimo die post praesentium emana- tionem in vestri mcdio nostri praesentia personali, favente altissimo, consti- tuemur. Quoniam ad annotalum vaivodam Transalpinum in plurificatis lega- tionlbus i|)sius domini nostri regis, praelatorum etiam et baronum ac totius

90

regni suac serenitatis ire depiilati, inore prolractione relegata, iniporliine et sine interniissione sumus accessuri pariter et profecturi; usque ad illuni i^^ilur terniiiiuni ipsain cusionein per quospiam non sinatis impediri. Et aliud in prae- missis lacere non silis ausi inodo aiiquali. C.etera lator praeseTitiuin noslra intiinata vobis seriosius pro|ialanda luic vice clarius^ explanabit et exponet, cuius dictis nostri ex parte vestris prudentiis detegendis fidem liquet cedulain, uti nostris sermonibus adliibere. Scripla in descensu nostro campestri exer- cituali iuxla oijpidum Wyneepli in fcslo bcati Galli confessoris, anno domini millesiino et cetera XL ]irinu).

Von der Kanzlei: .\d comiuissiouein propriam ulrorumque vaivodarum.

Auf der Riickseile Adresse: Prudentibus viris magistro civiuin. iudici, villico iuratisque civibus et cunelis seiiiorilius civilalis Brassouiensis, aniicis nostris honorandis.

1 Vorlai^e cliiriiins.

2 427

Nach 1441 Oktober 16. \7«f/ Drariil. Woiioodc der Walacliei, ivei.^l den Rat Don Kronsladt aiif das Abkommen liin. das er mil dem Richter Schonlumiisch und den Ralsherrn Peter Dapol iind Hannes: Palai helreffend die Freiheil des Handels mil Tuch, sdclmscher Leinwand, Schiihiverk nnd allen anderen Waren in die Walachei abgeschlossen hal, wobei dic Einfiihr non Scheidemiinze (Dnkal) in die Walachei iind die Aii.tfuhr imn Kupfer und Edelmetallen unlersaijl ijehlie- ben war. und leill ihnen init. dnss er jelzt die Einfuhr imn Scheidemiinze freiijege- ben hahe.

Ori!4. Pap. .Vrh. St. Brasov. Steniier I 1!)2. SieHel. riuid, Dni. 2.8 cm, papierbedeckt.

in rotes Wachs vorne aufgedriiclct. Ini SiegcUeld Wappeiischild niit zwei gekriinten

Kopfen. Uinsclirift ansclieinend in lateinischcn Buchstalien.

Faksimile; Bogdan, Album paleografic Nr. 9.

Uruck Miletic. >iovi vlaclto-hiilijarski gramoli 67 Nr. 48.

Druck und runi. Obersetzuni»: Bogdan, Dociiinenle 7.5 Nr.52. Tocilescu. 0.34 docninenle

50 .\r. 19.

Rum. CbersetzuML;: Bogdan. Dociimenle si rcijcslc .52 Nr. 49.

Regest; Andronescu. Reperlorial 71 Nr, 224, Moisuc, Indnslria le.vlila 1, 44 Nr. 14.

Schon Bogdan. Docamente 77 hat diese tJrkunde niit der vorher.gehenden Urkunde

Nr. 2 426 der siebenbiir.sjischen Woiwoden Ujlaki und Hunyadi in Zusanimenhang ge-

bracht. Die Zeitstellunt; er.yibt sich auch daraus, dass ini Jahre 1442 Bartholoinaus

Schunkabunk als Richter bezeugt ist, der wie schon Bogdan bemerkt, allein als Erkla-

rung fUr den iii der vorliegenden Urkunde gebrauchten Namen Schontumusch heran-

zuzielien ist. vgl. Fr, Stenner, Die Beamlen dcr Sladl Kronsladl. In: Quellen usiv. Bd.

VII. Beiheft 1. Kronstadt 1916, S. lH:i.

2 428

Gran 1441 Oktober 20. Erzbischof Dionijsius von Gran schreibt den Dekanen des Hermannstddter nnd des Burzenldnder Kapitels nnd den ihnen untcrstehen- den Plebanen, rfa.w er erfahren habe, qualiter reverendissimus in Cliristo pater

91

doniinus Johannes, episcopus Waradiensi.'-, praetcndens se apostolicae sedis le- gatum, quibusdarn occasionibiis, cogitationibus et rautelis adinventis a vobis quoddam pecuniarum subsidium petcre et exigere niterctur. Er uerbielel iinter Androhiinfi des Kirchenbannes dem Bischof Johann pon Grossivardein irqend eine 7Aihlun<j zu leisten.

Datum Strigonii tcrtia die lesti beati Lucae evangelistae, anno domiiii mille- simo qadringentesimo quadragesimo prinio.

Gkichzcitiye Aljsclirift. Pap. Archiv (ks Buizcniaiiiicr Evaiig. Kapitels A. B. im Archiv der Ev. Kircliengciiicinde A. B. Bra^jov.

2 429

Lorev L-Jil Oktobcr 21. Koniij Wladislaw I. verbietet dem siebenbiirciischen Bischuf Georij Lepes, das subsidium caritativum fiir den piipsHichen Lef/aten Johannes. Bischof von Wardein, von den sielienbiirfiischen Geistliclicn mil Gewall einzulreiben.

OriH. Pap. Arh. St. Siliiu. Arcliiv des Evann. Kapitels A. B. Sibiu Nr. 24. Siegel, rund. in rotes Waclis. papicrljedcclit. vorne aufgcdriickt. Derselbe Stenipcl wie \r. 2 382. Gleiclizeitige Absclirift .\rchiv des Burzciiliinder Evans^. Kapitels A. B.. jctzt Arh. St. Sibiu. Unvollstandiy: Kalona. llisl. cvil. 13. 163.

Von der Kanzlei: Commissio ])ro[)ria domini regis domino summo canccllario rcfcrente.

Wladislaus dei gratia Ilungariae, Poloniac, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Lithuaniaequc princeps suprcmus et heres Russiae fideli nostro reverendo in Christo i^atri domino Georgio Lepcs cpiscopo Transsiluano salutem et gratiam. Licet nos pridem ad instantiam fidclis nostri rcvcrcndi in Christo patris domini Johannis episcopi ccclesiae Waradiensis apostolicacquc scdis lcgati univcrsis abbatibus, pracpositis, archidiaconis, canonicis, ecclesiarum parochialium ac altarium quorumvis rectoribus ac toti clero partium nostrarum Transsilua- narum tam scilicet sub Strigoniensi quam Transsiluanensi diocesibus consti- tutis et commorantibus in eo mandaverimus. ut ipsi dicto domino Johanni episcopo tamquam in hoc regno officium legationis gcrcnti aliquo subsidium caritativum facerc debcrent vobisque firmissinie commiserimus ut omnes et singulos cleros dictarum diocesium qui huiusmodi requisitioni et iussioni nos- Irac rcpugnarent per omnia ad hoc oportuna remedia damnaque et incommoda artius compcllcretis ct astringcrclis tam nqstra quam vcstra ordinaria aucto- ritate mediante. Tamen quia iidem abbates, praepositi, archidiaconi, canonici, plebani ac alterius status clcri dictarum diocesium nobis ac praelatis et baro- nibus nostris intimant, ut ipsi alias ad huiusmodi subsidium facicndum non fuissent astricti, ideo fidelitati vestrae firmissime praecipiendo mandamus, quatenus pracfatos abbates, praepositos, archidiaconos, canonicos ac alterius status cleros vestrac dioccsis ad solvendum dictum caritativum subsidium artare et compellere rationequc non contributionis ciusdem in personis aut rebus eorum nullatenus impedire, molestare aut damnificarc praesumatis. Si qui enim eorum bono animo ct voluntate spontanca ac ultro de eorum bonis ipsi domino Johanni legato subsidium caritativum facere voluerint, faciant

92

in dci noinine sinf tamon coactioni- aliqnali. Pracscntibus ])oii('ctis cxliihonti rcstitutis. Datinn in vilia Lorew insnlae Cliepel in resto undecini inilium vir- ginuin, anno domini miUesimo quadringentesimo quadragesimo primo.

2 430

Zenthiiiiklos li41 Novembcr 13. Konitj Wladislaw I. befiehll deii Woiamden oon Siebenhurqen Nikolaiis von Ujlak iind Johunnes i>on Hunyad, die Bewolmer i'on Hermannstadl gegen den Szekler Sylvester von Szentlamas, der zu Unrecht einen koniiilirhen Befehl ijegen die Hermannstddter erwirkt hal, in Srhul: :u neh- men.

Orij;. Pap. .\rli. St. Sihiu IJ II 10-1. Siejiel, rund, Dm. 5 ciii. iu rotes Wachs vorne aufsjedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 382. Druck: Szabo. S:ek. nkleuelldr :!, 56 Nr. 447.

Von der Kanzlei: Relatio Laiireneii dc 1 lt'(lrcli\var icgni linngariae palalini.

Wladislaus dei gratia Hungariac Poloniae, Dalinaciae, Croaciae et cetera rex, Lithuaniaeque [)rinceps supreinus et lieres Russiae fidelibus nostris magnificis Nicolao de Wylak et Johanni de Hwnyad vaivodis |)artium nostraruin Trans- siluanarum vel eorum vicevaivodis salutcin et gratiam. Dicitur iiobis in per- sonis providoruin iudicis, iuratorum et ceterorum civium civitatis nostrae Cibiniensis, quodlicet Siluester de Zenlhamas Siculus illarum partium tacita veritate per importunam instantiam quasdam literas'^ nostras forsan et vobis loquentes a nobis impetraverit, in qua- concesserimus cidem hanc facultatem, ut i|)se pro illis rebus suis, quas temporc cuiusdam captivitatis suac a sc prae- dictos cives abstulisse ac nec ad j^raeccpta condam domini im|)cratoris sibi reddidisse dicebat, res ipsorum civiuin ubicumquc reperiendas valeret pro satisfactione huiusmodi rerum suarum facere arestari. Tamen venientibus nunc nostri in praesentiam quibusdam ex dictis civibus, praesentibusque nobis qui- busdam literis^ condam Petri Cheh de Saro ct Ladislai de Chak alias siiniliter vaivodarum Transsiluanorum, nos revisis huiusinodi literis cx earundem serie agnovimus dictas res ipsius Siluestri temporc illo, qiio idem propter delationem falsarum monetarum pcr dictos cives captus fuerat, ab eodem ablatas fuisse, et quod licet tandem ipso Siluestro de huiusmodi captivitate evadente ab codein dictoque condam domino imperatore gratiam super re hac obtinente, idcin condam dominus imperator mandaverit dictis vaivodis, ut antcfatas res dicti Siluestri eidem per praetactos cives facerenl rcstitui. Tanien demum ipsis Si- luestro et procuratore dictorum civiuin jiraetextu huius rei iuxta contcnta literarum imperialium, in pracsentia dictorum vaivodarum litigionario more convenientibus ad iudicatuin cxtitit pcr dictos vaivodas deliberatione ina- tura, visis utriusque partis* iuribus et auditis projiositionibus ipsas res prae- tacti Siluestri ex quo idem in tain notabili exiiniac delationis falsarum mone- tarum captus, eas amisit, iuxta consvctudinem regni per dictos cives nunquain eidem debere resstitui non obstantibus literis imperialibus praenotatis, prout haec omnia in dictis literis praenarratorum vaivodarum, quibus et tenor dictarum literarum imperialium verbaliter insertus cst, per quas etiam per- petuum silentium super hac re ipsi Siluestro impositum extitit, Incidius continentur. Quare fidelitati vestrae mandamus seriose, quatcnus praefatos cives dictae civitatis Cibiniensis seu quoscuinque ex ipsis ad instantiam dicti Siluestri ratione praevia, non obstantibus dicti literis nostris ipsi Siluestro

93

datis, in personis aut rcbiis impedire vel dampnilicare aut arestare vel impediri permittere nuUatenus pracsumatis. Secus eri^o facere non ausuri. Praesen- tibus perlectis cxhibente restitutis. Datuin in villa Zenthmiklos in festi beati Bricii confcssoris. anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo. Unter dcm Siegel Kanzleibenierkung.

' Gebesscrl; ;uis litcram. ■* Gebcsserl aus (/»as</((ni I ilcras : hk-rinif tilcrd^

" So Vorlage. diirch 1'nterpiiiiktieruns i;elil,ul.

* VorlaHe partibus.

2 431

Thori'nliur(( l^Ji^ .laiiuar ;}. Der siebenbiiif/isrlic Woiifodc Jnhannes mn Huniiad ueiieihi dein Wcissenburcjcr Kapilcl zum .\ndenl;en an .seinem Bruder Johannes die Besitzungen Bolgarchcrgcwd, Dj^omal ct Tynod, die ihm nach dem Ableben des Micltael dc Diogh zugefallen sind, und behiill sich und seinen Nachhommen das Rechi vor, die Besilzungen ciec/en cinen volhverHcien Ersalz ivieder iibernehmen zu diirfen.

Datum dic ct loco pracnotato (videlicct feria quarta proxima ])0st festum cir- cumcisionis doniini in oppido Thorda) anno M°CCCC° qnadranesimo secundo.

Orii;. Pap. Uatthyaueuin Alba lulia. .\rchiv des sieb. Donikapitcls Nr. 278. Siegel war

iu ^'riines AYachs vorue aulj;edriickt . Elniieschaltet voin Konvent von Kolozsmonostor

1442. ebcuda.

Druck: Szeredai. Xotitiu '2. 87.

Resest: rijrlcnclwi tcir 1890. 111 Nr. 278: 1892. 64.1 Nr. 701 zu 1410: 1897. :i51 Nr.

157.

2 432

Ofen 1442 Februar 21. Der Palalin Laurcnlius Hedervdri .'ichallet die Urkunde Kdnifi Wladislaws I. von 1441 Nr. 2 421 ein, und heauflrafit die bciden sicben- biirfiischen Woiwoden Ujlaki und Huniiadi, die Sachsen von Meitersdorf und Treppen im Besitz der Pradien Fatha, Chege iind Bachna :;/ schiitzen, da die da- rauf Anspruch erliebenden Adligen ziir Xcrhandlunij nichl eiscliienen seien.

Eiuiicschaltct vou Konig Wladislaw I. 144:i. init dieser Urkuude voin Kouveut von Kolozsinonostor 1446. Orifi. frilher Archiv der Evaiij!. Kircheugemeinde A. B. Met- tersdorf. heute verscholleu. Eiue Abschrift dcs 20. .lalirhuiiderts. Arh. St. Gluj, Archiv der Stadt Bistritz. Heuest: Bersjer. Urlainden-Rcgcsten 24 Nr. 109.

Nos Laurencius de Iledrchwara regni Ilungariac palatinus ct iudex Coinano- rum meinoriac coinmendantes tenore praesentium significamus quibus expedit universis quod .\ndreas Threczmer^, Johannes Sartur ct .\ndreas Farkas pro universis Saxonibus in possessionibus Dcmethery ct T"herpen vocatis commo- rantibus cuin procuratoriis literiis eorundem iuxta continentiam literarum La- dislai de Bwzla ct Pongracy^ de Dengelek vicevaivodarum Transsiluanesium transmissionalium in octavis festi beati Michaelis archangheli^ in figura nostri iudicii* comparentcs contra nobiles diclarum i)artium Transsiluanarum quas-

94

dam litoras domini nostri ivi»is praeceplorias nobis pracsi-ntarnnt habcntes hunc tenorem: {Folfil die Urkiinde Konig Wladislaws I . von 1441 i\r. 2 421). Quibus exhibilis ac Michaele filio Gerew pro praenotatis nobilibus partium Transsiluananim cum procuratoriis literis conventus de Colosnionstra coram nobis exurgente quia procuratores dictarum partium easdem in praemissis ad arbitrativam dispositionem per nos transmitti |)ostularunt ideo de ipsarum partium voluntate discussionem ipsius causae ad octavas festi epiphaniarum domini tunc venturas^ prorogaramus co modo ut quidquid duodecim jjrobi el nobiles viri pvv partes equali numero cligendi octavo die festi pnrificationis beatae Mariae virginis tunc affuturi" in civitate Coloswar" auditis ambarum partium i^ropositionibus virisque et examinatis literalibus ipsarum instrumentis causis in praemissis facerent, ordinarent et arbitrarentur hoc amhae partes acceptare et firmiter observare tenerentur. Si vero ipsi probi et nobiles viri causas praedictas inter ipsas partes reformare ncquirent cxtunc eaedem partes cum universis litcralibus ipsarum instrumentis causas praedictas concernen- tibus in dictis octavis fcsti cpiphaniarum domini contra sesc comparare de- berent et tenerentur coram nobis causis in eisdeni linem dcbitum ct indilatum recepturi; tandem ipsis octavis festi epiphaniarum domini instantibus praefati Johannes Sartor et uterque Andreas pro praedictis Saxonibus cum procura- toriis literis eorundem nostram venientes in praesentiani literas praetacti Pon- gi'acii"' vaivodae praescriptam causam jier iamdictos duodecim probos et no- biles viros minime reformatam, sed candem viceversa pro habcndo in prae- misso iudicio nostram in praesentiam rcmissam lore denotantcs nobis prae- sentarunt, quibus praesentatis pracdictisquc nobilibus partium Transsilua- narum octavas ad easdem non venientibus nec mittentibus sed se in praemisso in iudiciis agravari permittentibus adhuc pracfati procuratores dictorum Sa- xonum nonnulas literas causales ijraecejitorias et adiudicatorias condam domi- norum Sigismundi regis ac Stiborii'' et Nicolai senioris de Chaak vaivodarum Transsiluanarum in diversis terminis et annis emanatas, quarum scilicet se- riebus praetacti Saxones in dominium iamdictorum prediorum iudicialiter et per modum iuridicum rcmansissent coram nobis produccndo eisdcm Saxonibus ex parte pracdictorum nobilium Transsiluanorum per nos in pracmissis iuris medelam iusticiaeque com|3lementum postularunt elargiri. Unde quia prae- dictus dominus nostcr rex id praedictis partibus ut cacdem in pracdictis oc- tavis festi beati Michaelis archangeli proximc praeteritis* cum omnibus lite- ralibus earum instrumentis factura praedictorum prediorum tangentibus coram nobis comparare debercnt causa in praemissa finalcm conclusionem recepturi, interim autem praedicti Saxoncs in dominium antclatorum praediorum perma- nerent seriebus praedictarum litcrarum suarum exindc confeclarum commi- sisse, et tandem caedem partes in dictis octavis fcsti beati Michaelis archangeli se ad arbitrativam dispositionem antedictam talitcr submisisse ut si praedicti probi et nobiles viri causam eandem reformare non possent extunc ipsae sci- licet partes cum omnilnis literalibus ipsarum instrumentis factum supradic- torum praediorum conccrnentibus in iamdictis octavis festi epiphaniarum do- mini coram nobis compararc tenerentur causa in praemissa finem debitum et indilatum rccepturi. Quiquidem nobiles partium Transsiluanarum ad prae- dictas octavas festi epiphaniarum domini per praetactos procuratores prae- nominatorum Saxonum congruis diebus ipsarum octavarum coram nobis ex- pectati nostram in pracsentiam venire vel mittere recusarunt pracscriptum mandatum regale eorumquc proprium obligamcn penitus transgrcdiendo et ob hoc praelibati Saxones in dominio praedictorum prediorum Fatha, Chege et Bachna vocatorura remanere debere cernebantur. Qoucirca vobis praedic- tis magnificis Nicolao de Wylak ac Johanni de Hwnyad vaivodis in dictis partibus Transsiluanis nunc constitutis et in futurum constituendis eorumque

95

viccvaivodis et coiiiitibus Siculorum similiter nunc constitutis ct in futurum constituendis ad vices eorum in iudicatu <ferentibus auctoritate et in pcrsona praedicti domini nostri regis nobis in hac parte attributa mediante, commit- timus per praesentes, quatenus iamdictos Saxoncs in dominium sepcfactorum praediorum Fatha, Chege et Bachna vocatorum contra et adversus praefatos nobiles partium Transsiluanarum conservare et tueri debeatis et debeant ef- fective. Si vero iidem nobiles in facto dictorurn pracdiorum ius habere prae- tendunt id ulterius jier modum iuridicum prosequantur iuris ordine obser- vato. Praescntes autem post earum lecturam reddi volumus exhibenti. Datum Budae praedicta quadragesima die octavarum festi epiphaniarum domini prae- dictarum, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quadragcsimo secundo.

' Ilierauf cl i^ctilt,'!. Iu (K-r I'inschaltung von * Januar i:{.

1446 C.hrccziner. * Februar 9.

^ 1446 Pangrucii. ' 1446 (Uilnswar.

3 Oktobcr 6. * 14 16 Stihorrii. * Vorlage iiidici.

2 433

1442 April 18. Das Weis.tenbiirrier Kapilel (/estattet den Pfariern des Bistiilzer iind Kirahjer Kapitels. iiber ihr Vermogen auch bei einer Vakanz des liischofs- sitzes letztwillig zii verfiigen.

Papierhandschrift (Kopialbuch) des 15. Jh . s f 6 . friiher Archiv des Evang. Kapitels A. B. Bistrifz. Abschrift des ausfiehenden 16. Jh. s. beiijebunden der ersten Handschrift.

Capitulum ccclesiae Transsiluanac discretis et honestis viris universis ct sin- gulis dominis plebanis seu ecclesiarum rectoribus sub sedibus Bistriciae et Kyralyac constitutis mutuam et sinceram in domino caritatem. Vestris votis ac desidcriis in Christo salubribus favorabiliter inclinati vobis generalitcr an- nuimus, ut de vestris bonis a deo vobis collatis in vestris extremis vel alias dum malueritis dummodo personis licitis et idoneis vacante' sede episcopali testari seu testamentum facere possitis et valcatis, habita tamen prius iuxta* facultates vestras pro iabrica ecclesiae nostrae competenti testamentaria dis- positione, harum nostrarum tcstimonio literarum. Datum feria quarta pro- xima ante festum beati Georgi marlyris, anno domini M" quadringentesimo quadragesimo secundo.

Vorlauc 1'octiiilc. - Ani Handr nuili!4i'lrai;iM.

2 434

(Etwa 1442 .\pril 2 {). iVo/h// iind Sfefan Loiiofel, Bojaren der Walachei, diesich in Hermannstadl aufhalten. teilen dem Rat von Kronstadt auf die ihnen durch Bartholomdus iind durch Gaspar Utiis (vielleicht Oivos-Aurifaher) iibermittelte

96

Anfiaije mit, dass, solunge sie in der Niilie des Woiwoden (sc. der Walachei) ge- weill haben, kein Abgesandler der Kronstddter bei diesem war. ..Geschrieben am JMontafi vor dem lieiligen Georg".

,.Euere kleineren iind getreuen Freunde, Zsupan Nanul und Slefan Logofet".

Auf der Riickseite voii yleichzeitii^er Hand, dic auch die Dorsualvermerke auf einer

Anzahl aiiderer cyrillischer Irkunden geschrieben hat: Litera Nanul et Stephani lugefet,

recognoscens quod consutes magistnim Anthonium ad Wtad oaivodam in ipsorum legatione

non dcsiinaveruni .

Orii;. Pap. Arh. St. Bra$ov, Stenner 1,534. ZweiSiegel. in griinesWachs vorneaufgedruckt.

1) rund. Durchmesser 1.4 cm. 2) rund. Durchmesser 2,1 cm. Reste.

Druck und rumanischc Obersetzung: Bopdan. Documente 261 Nr. 216. Tocilescu, o34

documcnlc 386 Nr. 386.

Ruiniinische Cbersetzunj;: Bogdan, Documente ^i regeste 206 Nr. 201.

Regest: Andronescu, Repertoriul 73 Nr. 230.

Bogdan a. a. O. 262 datiert die Urkunde in das Jahr 1442 und bringt sie in Zusammen-

han;; mit dein im Miirz / April 1442 stattgefundentn TCrkeneirfall nach Siebenbfjrgen,

doch erscheint diese Zeitstelluni; keineswe.ys zwingend.

2 435

(1442) Mai 23. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt die Urkunde des sieben- biirgischen Woiivoden Joliannes von Hungad von 14:42 Nr. 2 431 betreffend die Schenkung von Bolgarchergewd, Dyomal et Tynod an die Weissenburger Kirche

Datum feria quarta proxima post festum Penthecostes, anno domini millesimo quadringentesimo < >^.

Orig. Perg. Batthyaneum Alba lulia. Archiv des sieb. Domkapitels Nr. 703. Das Siegel rait einem Teil des Pergaments herausgeris.sen. Regest: Tortenelmi tdr 1890, Nr. 703.

Das Pergament abgcrisscn.

2 436

Honigbery 1442 Mai 28. Der siebenhiirgische Woiwode Johannes von Hunyad trdgt dem Rat von Kronstadt wegen der in Marienburg erschlagenen Szekler seine Vermittlung an, da die Filhrer der Szeklerstiihle entschlossen seien, sich zu rdchen .

Orig. Pap. Arh. St. Bra?ov, Priv. 94. Siegel.runa, Din.ca 2,6 cm. war in grilnes Wachs mi der Riickseite zum Verschluss aufgedruckt, Reste. Druck: Szabd, Szek. okteoelldr. 1.58 Nr. 448 zu Mai 21.

Johannes de Hwnyad, vaivoda Transsilvanus.

Circumspecti viri. Ecce iuxta dispositionem inter vos et Siculos pro et super honiinum morte ct interemptione . in Fewldwar factis habitam hodierna die

97

principales Siculi de cunctis sedibus Siculorum huc venerunt et in Herman nobiscum constituti vobiscum concordiam et compositionem facere et habere volentes vestras amicitias cum gravi obprobrio et fastidio quasi laesi prae- stolantur et uti de sermonibus eorum sentimus, si ad faciendam compositio- nem unacum cisdem hac vice venire nolueritis de cetero in lioc facto sicuti hactenus processerunt vobiscum procedere non inlendunt. sed aliter et forsan vindicare et ulcisci, ob hoc non opinamur fore bonum et congruum, sed sinis- trum si ipsis ab hinc incompositos sine concordia abire permiseretis et permi- serimus. Consulimus igitur vobis ut quosdam e vestri medio electos huc ad faciendam concordiam unacum eisdem dirigeretis ipsos enim usque ad diem crastinum ob causam hanc observamus et credimus speramusque concordiam bonam inter vos et eosdem facere posse. dummodo volueritis advenire. Super qua laborabimus omni pro posse nostro alias si inde ipsis concordia et incom- positos recedere eontingat et contingere poterit grandius periculum suboriri et succendi inter partes. Scripta in Herman secundo die festi sanctae trini- tatis, anno domini et cetera XL mo secundo.

Auf der Riickseile Adresse: Bonae circumspectionis / viris iudici, villico / iura- tisque civibus et / cunctis senioribus / civitatis Brassouiensis / amicis nobis ho- norandis.

2 437

Mceburg 1442 Jiini 15. Johannes von Hiinyad bestdtigt, dass der ehemalifie Kas- tellan der Heldenburg, Antonius von Arapatak, die den Sachsen von Streitfort zugefugten Schdden bcglichcn hat.

Abs?hrUt tles 18. Julirhunderts. Historisches .\rchiv der .\kadeinie fiir Soziale und Poli- tische Wissenschaften. Z\vei;4slulk- Cluj. Saniinluny .\rank.i (iyorgy.

Nos Johannes de Hunyad, waivoda Transsilvanus, .Siculorumque nec non comitatuum de Zolnotc et Temesiensis comes, damus pro memoria, quod no- bilis et bonae eloquenliae. sincerae ai^ilitatis vir .\ntonius de Arapathaca, pridem castellanus noster de Ileltweny, de universis dampnis et nocumentorum gravaminibus [jcr ipsum Saxonicae gentis nationibus in Mirkevasara quan- documque quoinodolibet patratis et irrogatis in sua et ad se pertinentium per- sonis coram nobile .Tohanne Gallfy homine nostro speciali per nos illac trans- misso ubi arbitratore praenolatis Saxonibus debita satisfactionis com|)Iemen- tum exhibuit. De el super quibiis jiraemissis iidem S.Txones annolatum Antho- nium et sibi parte in hac adhaerentes leddiderunt ([uielum, |)acificiim |irout dixit absolutum. Harum literarum nostrarum et testimonio praesentium me- diante. Datum in possessione Bene vocata in festo beatorum Viti et Modesti martyrum. anno domini M CCCC XL mo secundo.

Kanzleivermerk: Relatio .lohannis Gallfy praedicti.

2 438

()fen 1 V't2 Juni 29. Konig Wladislnin I. bestimmt. dnss zu Stadt und Distrikl Bistril: gehorende Orlschaften niclit weiter verliehen iverden dtirfen und heht seine und der Konigin Elisabeth gemachten Schenkungen auf.

98

OriL;. roi;;. Arli. St . (.liij. .Vrcliiv licr Stadl Bislritz No. X\. Sii'i;o] war iii rotps Wachs vorne aufuedriicivt. Kiiiqesclialtet voii Wladisla^* II. 1501 iiiid voii Kiinif; Fercliiiaiid 1555 Ori.q. ebeiida. Reycst: Arcli. Zeilsdiiift 12. 80. neri^cr. UrUnnden-Jicgeslcn 2i Nr. 110.

\"(i;i (lci Kdiizlci: Coinniissio proinia domini rogis cx (lciibfralioiu' ijrai-laloiiiia et baronuiu rconiqiu' nobiliimi.

Nos Wlaclislaus dci qratia I Iuni*ariai'. Poloniac. Dalinaciac, Croaciac cl cctcra rex Lytluu.niacquc princeps supreinus et hacres Russiae memoriae coimnenda- mus significantes teiiore praeseiitium. quibus incumbil uaiversis, quod nobis unacum praelatis et baronibus nostris regnique nostri proceribns universis nunc Budac congrenatis de his. quae ad pacein condiicuiit et rconi iilililatcm conccrnuni. tractaturi in unum convenicntibus circumspecti ct jirovidi viri Andreas, Farkas et I.adislaus cives ci^itatLs nostrae Biztricicnsisi de medio aliorum exsurgendo, nobis ac eisdem praelatis et baronibus rcgnique nostri proceribus. in eorum ac universorum concivium et cohospitum suorum et incolarum diclac civitatis nostrae et districtus Biztriciensis' pcrsonis exixisuc- runt multum qucrulose, quomodo nonnulli forent barones, nooilcs ct alterius status homincs. qui nos de libertatibus privilegiis et gratiarum jiracrogativis ipsiiis nostrae civitatis et districtiis Biztriciensisi. ijisis a divis regibus Hun- gariae datis et concessis minime inlormando, primitus a domina Elizabeth rcgina relicta eondam serenissimi principis domini .\lberti huius regni Hun- gariae et celera regis, ijraedcccssoris nostri felicis recordationis et tandem a nostra serenitate certas villas et possessiones ad dictam civitatem nostram et districtum Biztriciensem^ ])crtinentcs in diminutionem proventuum coronae nostrae et praeiudiciuin iurium eorundem civitatis et districtus, sibi ipsis in perpetuum conferri procurassent, ipsosque nostrae et eiusdem dominae reginae collationum vigoribus pro se occupassent et occupare praetenderenl ita quod dimimifis proventibus nostris regalibus praedieti civitas et districtus nec ad lcvandum banderia solita siifficcrent. Snpplicantes nobis ac ipsis prae- latis et baronibus regnique nostri nobilibus praedictis, ut ipsis civitati et dis- trictui" in praemissis remedium adhibere dignaremur opportunum. Et quia nos unacum eisdem praelatis. baronibus et regni nobilibus super hac re matura deliberatione praehabita tractantes^ iam tactas villas et possessiones ad prae- fatain civitatem nostram et districtuni Biztriciensem* ut praefertur pertinentes in diininutioncm proventuuin coronae nostrae ac lcvationis banderii praedicti per ipsos cives. inhabitatorcs et incolas ipsarum civitatis et di.strictus fiendae, eorundemque civium ct incolarum iurium praeiudicium ab ipsis civitatc et districtu abstulisse et cuiquam contulisse minime potiiisse agnovimus, ideo nos univcrsas literas tam nostras donationales quam capitiilonim vel convcn- tuum statutionalcs et quaslibet alias super alienatione villaniin ct possesionum a praefatis civitatc ct districtu emanatas et confectas, vanas, cassas, frivolas et viribus carituras comniittcntes, nulliusquoquc roboris seu munitatis esse dccernentes, easdem villas et possessiones itcrum dictis civitati et districtui^ reddidimus et reappropriavimus, immo reddimus et rcappropriamus praesen- tium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris vaivodis partium nostrarum Transsiluanarum praedictarum et comitibus Siculorum ij)sorumquc viccvai- vodis et vicccomitibus nunc constitutis ct in futurum constituendis firmissime praecipientes inandamus, quatenus omnes illas villas et possessiones, ad prae- tactas civilatem et districtum pertinentes, quas quipiam ex nostra aut reginali collationibus seu quibuscumque aliis causis omnibus modis remitti faciatis et resignare. neque amplius ab eisdem civitate et districtu aufferre seu occu- pare permittatis quovismodo, sed eosdem in ipsis villis et quibusvis aliis eorura libertatibus ct privilegiis contra quoslibet indebite impetitores protegatis

99

tueamini et defendatis, auctoritate nostra vobis in liac parte attributa et ius- titia mediante. Secus non facturi gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae iu festo beatorum Petri et Pauli apostolorum, anno domini millesimo quadringeutesimo quadragesimo secundo.

Unter dem Siegel Kanzleivermerk.

Auf der Riickseite von gleiclizeiliger Hand: (Ji nulla villa pertinentiarum de ipsa civitate Bistriciensi sequestretur.

' 1501 Bisti icicnsis, -cm. ■* 1504 Districicnsis, -ctn.

- Vorlagc: districtu. Ebeiiso 1504. ^ Schliiss i von nndrer Hiind liinzugcsctzt.

^ (jber dcr Zeile nacligctragen.

2 439

Honigberg 1442 Juli 26. Anlonius, Dekan des Burzenldnder Kapitels, bestd- tigt, dass die Geschivorenen von Marienburg und Rotbach als Siihnegeld fiir 6 erschlagene Szekler aiis dem Csiker Stuhle 300 Gnlden erlegt haben.

Orig. Pap. Arcliiv der Evang. Kircliengemeinde A.B. Brasov. IV E 138. Siegel, spitz oval, 4.3 cni, in weisses Wachs vorne aufgedrilckt. Reste niit Muttergottes und dem Kinde uiiter gotischem Baldachin.

.\nttionius, plebanus de monte Mellis decanusque sedis Brassouiensis, memoriae commendamus tenore praesentium quibus incumbit universis, quod ad nos- trara habitationis domum in die beatissimae Annae matris Mariae^ venerunt seniores opidi Foelwar ac villae Weresraart parte ab una et seniores Siculi sedis Schuelv parte vero ex altera nobis praesentantes quasdam literas inag- nifici doinini .Johannis de Hwnyad vaivodae Transsiluani et triura generum coinite Siculorum, quomodo sua inagnificentia super facto raortis et interera- tionis sex hominum Siculoruin causualiter accedenti ipsis hominibus opidi Foelwar ac Wereschmart eos quidera in reconciliationis concordiain iudiciali- ter reduxit ut dicti seniores opidi Foelwar ac villae Werschmart tricentos flo- renos vulgaricalis raonetae auri fiui deponere deberent in supra e.xpresso die sanctissimae Annae^ tali tamen conditione adiecta, quae pars venire ad prae- dictum diem in nostrara habitationis domura recusaret videlicet ipsi seniores de- Foelwar et Weresmart dictos florenos ad peragandum et dandura altera pars Siculorum ad recipienduin recusando neglexerit et dictae reconciliationis concordia contradixerit, quacuinque illa fuerit inter partes praefatas, extunc pro byrsagio dicto doraino Johanne vaivoda centuin raarcas argenti fini graves Budensis ponderis dare deberet quarura duas partes pro^ doinino vaivoda tertia vero parti comparenti, quare ipsi partes iudicio vaivodae satisfacere praetendentes ac pcEuas iudicio annexo forinidantes praefatos tricentos flo- renos auri fini saepefati seniores opidi Foelwar ac villae Wereschmart ipsis Siculis sedis Schulk pro raorte sex hominura videlicet Bycz biro, Mathe fia Benedic. Jergerfy Petir, .\ndras Ystphan, Kwerain fya Yliasch, Jorg fy Syrao fy Balasch causualiter ab ipsis interfectorum realiter et effective in nostra raensa deposuerunt, quos florenos duo Siculi dicti Bycz Gerger, Bycz byro fy Jacob manu fideiussoria nobilium ac solertium viroruin Anthonii de Arapatak, Alberti Vincentii, Jacobi, Stephani et Weresch Janysch Siculorum nostra in praesentia compromittentes de celcro nullain inimicitiae causam ex parte dictorum inter-

100

fectorum seii vindictae erga dictos seniores opidi seu quoscuinque de Foelwar et de Wereschmart habentes, et dicti opidi Foelwar ac Wereschmart homines in medio dictorum de Schuk Siculorum mercari ac meari libere et pacifice impe- dimeislo sine omni possunt atque valent. Et si aliqui ex parte iam praenomina- torum interfectorumipsos dictos de Foelwarac Wereschmart impedire, inquietare seu laedere vellent quicunque sint, extunc dicti Bycz Gerger et Bycz Biro fy lacob cum supranominatis fideiussoribus ipsis dictos tres centos florenos vice versa deponere vcllcnt unacum ancxo byrsagio domini Johannis vaivodae. Acta et facta sunt haec praeseiitibus discretis et circumspectis viris Bartholomeo, protunc plehano de C.rucz|)erg, Anthonio dicto parvo de Corona, Jacobo de Novacivitate et Johanni de Ilonchperg sacerdotibus et capcllanis et iudici Petro Vroule ac Petro Rewel. villico de Corona et Petro Albo de praedicta Honch- perg. .\d cuius evidentiam praesentes nostras literas sigillo nostri officii consi- •.jnavimiis el consignari fecimus. Datum loco, die quo supra, anno domini miliesiLno quadringentesimo quadragcsimo secundo.

' .luli 2(>. ^ Vorl.Tjic: p.

- Fchlt in der Vnrlage.

2 440

Ofen H^iS .Vugusl 16. Koniy Wludislaw I. sagl der Kdniginwitwe Elisabeth feier- licli freies Geleit zii der nach Gran anberaumten Zusammenkiinft zu. In der Zeugen- rcihe u. a. Nicolaus, filius Apa de Almakerek als Vertreter der Siebenburger.

Datum Budae secundo die festi assumtionis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo secundo.

Druclv: Teleki, Humjadiak lcora 10. 120 .\r. 104.

2 441

1442 August 30. .\nthonius decretorum doctor, plebanus Cybiniensis ca- nonicusque ecclesiac Transsiluanae necnon sede vacante per venerabile capi- tulum ciusdem ecclesiae Transsiluanae vicarius in spiritualibus generalis con- stitutus bezeugt, dass er eine am 29. .August verhandelte Slreitsache zwischen Pe- trus von Bogath und der Witwe nach Bolgar^ de ZentkyraP auf den S. Oktober vertagt hat und fordert die Parteien auf. zu diesem Zeitpunkt mit sdmtlichen Pro- zesschriften vor ihm zu erscheinen.

Datum secunda die tcrmini praenotati sc. quintodecimo die festi assumpti- onis virginis gloriosae.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, Familienarehiv Teleki No. 606. Siegel war in griines Wachs auf der Riickseite ziim Verschluss aufgedrilckt. Druck: Barab4s, Codex dipl. Teleki 2. 10 No. 7.

' Vorlage Borgar. - Vorlagc Zcmkyral.

101

2 442

Kronsladl 1^-52 Scptciiibpr 17. Dei dffenlliche Nolar Nil;olaus GeoKjii tmn Tarl- laii hest(Hi<it. dass dei i>oin Kronstddter Rat ziim Tode periuieilte und zur Vcr- weisuiuj aus Sladt iind Distrikl beqnadifjle Petrus llrsule IJrfelide qeschworen hal.

Ori,«. Pevii. friiher Arcliiv ()cs Biirzenlander Evani;. Kiipitels A. B., jetzt Arh. St. Sibiii.

In iioiiiinc doinino ainen. Anno nativitati.s iMuscUMn millesiino quadrinLicnte- siino quadrau;e.siin() secundo. indictione quinta. die vero deeiina septiina mensis Septembris. liora ineridiei vel quasi in doino honorabilis viri Petri .\nthonii opidi Braschoiiiensis. Strigoniensis diocesis. pontificaliis sanctissimi in Christo patris domini domini Euocnii divina providentia papae quarti. anno sedis eius duodeciino. sacriRomani imperii sede vacante, in inei notarii publici suliscripti testiumque infrascri])toram jiraesentia discretus vir Petriis Ursule inquilinus et cohabitator oppidi Braschouiensis. Strigoniensis diocesis, per inoduin re- cognitionis significare curavit, quomodo nuper ex nonnullis actibus viridicis et excessicus per ipsum Petrum llrsule nequiter cominissis in diffamia^ et dedecus sui honoris universi cives totusque consulatus* Braschouiensis con- dempnassent et bonis suis oinnibus privassent, immo ad inortem temporalein sententiassent iure mediante praenoniinatum Petrum lirsule nisi supplicatio sollemjjiiis non intercepisset, quae facta est per magnificiim dominum, doini- num Johannem de Hwiiyad weyvodam* Transsihianiae, coinitemque Siculo- rum et cetera et per honorabilein capituluni Braschouiense ob id gratia magna salubriter ])er dei inisericordiam et ]3er ]Maenoiniiiat()s cives universos Brascho- uienses attribnta adinvenla et data esl supradicto Petro Ursule. raineii con- ditione sulxtali, quod iam saepe dictus Petrus Ursule a tota cominunitate Brasch- ouiensi et provinciae Burc.ze excludatur iinmo perpetuo et irrevocabiliter iD exilium datur et ])onitur, quod benivole et gratanter assuinpsil. Insuper sep- tem viros notabiles fideiussores praetactus Petrus Ursule ])rocuravit el sta- tnit: Priino .lacobnm Dewr. Petrum Dwer, Crewsem Caspar de Rosenau. .lo- hannein Wynandi, Johannem Parvum, Nicolaum Balwen el Thomain l^ar- kasch laici Strigoniensis diocesis, qui omnes simul in una vocis consonanlia promiserunt sub fide eorum creditiva in manus mei notarii publici subscri])ti, quod si i^raetactus Petrus Ursule aliquem hominem vel aliquos de communi- tate Braschouiensi et ])raesertium consulalum* eiusdem inquietare, molestare vel modo aliquali impedire conaretur, sic viri iam dicti fideiussores incurrerent poenam capitalem et eandem in qua constitutus fiieranl praenominatus Petrus Ursule immo de hiis omnibus et cunctis ubique publica viget fama et sonat vox indefessa partibus in his, salvo nihilominus addendi, ininuendi, mutandi et corrigendi pront iura adinittunt et requirunt. Su])er quibus oinnibus et ^iiigulis ])raelibalis annotatus Petriis Lhsule ])etiit et reqiiisivil ine notarium piiblicuin infrascriptum lainquam autenticam^ el ])ublicain ])ersonain, qua- lenus iinuin seu ])Iura ])ublicum inslrumentum seu instrumenta conficerem et dare et concedere deberem sibi, quod et feci officio meo id exigente et re- fiuirenle. Acla siinl iiaec el facta anno. indictione. die. inense, hora, loco et l)()nlificatu qiiibiis .Mi])ra. i)raesenlibiis ibidem honestis viris doinino Stephano |)Iebaii() (lc I^osenaw, doiiiino Cristanno plcbano dc Cidino, Tylmanno ple- bano (lc Wydcnbach. .Michaelc (iicff. Cristanno Hegis, Cicorgio Francisci Stri- goniensis diocesis presbyteris et laicis testibus fidedignis et aliis quam pluribus nd praiMiiissa andi^MuIa cl vid(ndn vocalis si)ecialiter paritcr ct rogatis.

102

Sotaizeiclwn. VA c<^o Nicolaus Georijii dc I'rasmai-. clcricus Slrifionicnsis, pu- blicus sacrae inipcriali auclorilatc notarius, cjuia pracmissis rc- cognitioni. pclilioni. requisitioni aliisc[uc oninibus cl singulis duni sic ut pracinillitur ficrcnl cl aijcrcntur una cutn praenoini- nalis tcstilnis pracscns intcrfui caquc oninia et singula sic ficri. vidi ct audivi. idco lioc ])iacscns publicuni inslrnincntuni inanu inca propria scripsi. confcci. notavi, i)ublicavi cl in hanc publi- cam formam rcdegi siguoquc ct iiominc meis solitis cl consue- tis diligcntcr consignavi rogatus ct rcquisitus in fidcm ct tcsli- moniuin oinnium cl singulorum ])racmissoruin.

' Vorliigc diffaniea. ^ \ drlaye tonsoliiluin.

* Vorlasii' coiisolalus. ° Voilage aulenlicum.

^ So Vorlaiii'.

2 443

(^fen Hi^ Septeinltcr 2.". Koniij Wkidislnw I . fordeii die siebenbiii ijisiiien \\'oi- wodcn .fnltannex ron Ilnnijad iind Xikidau.s vun Ijlak aiif, in der .\ngelegenlieil zwischen den Saclisen uon Mellersdorf iind Treppen und eineni .\dligen um die Be.sitzunfien l-atha. Chegc iind Bochonya cine F.nlsclieiduiui :ii fallen bzw. sie dem ktiniiiliclien (iericlil :u iiherwciseii.

.\bsclirift .\. Iluszti. Vainodue riiinssiliHinue S. 97 bci Solerius. CollecUiiira \\. .Vrli. Sl. Sibiu. Handsclirirtensaminlunii dcs Brukenthalmuseunis.

\'ladislaus dci gratia ic\ Ilungariac. Poloniac. Dalmatiac. Croaliac ct cctcra Litiiuaniacquc ]jrincc])s supremus ct haercs lUissiac fidclibns nostris inagnificis Nicolao dc l .jlak ct .lohanni dc Hunyad. inter cctcra vaivodis nostris Tran- silvanis vcl corum viccvaivodis salutcin et gratiam. Dicitur nobis in pcrsonis universorum Sa.xonum nostrorum in posscssionibus Nagy Demcter et Therpen vocatis commorantinm. qnomodo i]jsos qtiidam nobilis ]iartium nostrarum Transilvanarimi rationc cl ])i;u'tcxtii quoninduin pracdiorum l-'hata. Chege' ct^ Bochonya' vocatorum. vcstruin in |iracscnlia in caiisam attraxcrint, eos- dcm cxindc aggravarc intcndcntcs. l'ndc fidelitati vcstrac firmitcr praeci- picndo mandamus, quatcnus causam praemissam partcs intcr ])racnotatas co- ram vobis. nt praemittitnr. inotam ct vertentem iusto iuris ordine adiudicare debcatis cl si eacdcm partcs dc huiusmodi vestro indicio contentari nolucrint, extunc i])sam causam adiudicatam. cuin sua scric adiudicata in curiam nos- tram regiam. nostrac ])racIatoruinquc ct baronuin nostrorum deliberationi transmittatis, partibus ])racdictis corain nobis comparendi tcnninuin vestris in litcris ])raefigendo cnmpclcntem. Secus non facturi. Datum Budac feria tcrtia proxima post fcsluin bcati Mathaci apostoli et evangelistae, anno doinini MCCCCXl-II.

' Vorlagc Czeye el Boczoniia.

2 444

Gran 1442 November 13. NikoUius, Generalvikar von (iran. verleilil deii Pfarrern des Kron.slddler Kapitels das Rechl .\bsolution zu erteileii, ausqenommen die ganz

103

schweren Fdlle, und (jeslallel ihnen, sich einen belieblgen Ordens- oder Laicnprie- sier als Beichlvaler zu wdhlen.

Orig. Pap. friiher Archiv des Burzenlander Evani'. Kapitels A. B., jetzt Arh. St. Sibiu. Siegel.rund, Dm. 2,3 cni. iii jiriinesWachs vorne aufifedriicUt. Im Siesielfeld, dieUmscIirift iiach oben unterbrechend. miinnliches Brustbild. Umschrift in yotischer Minuskel: S* Nicodai) x d x d x [ lus.

Nicolaus, dccrctorum doctor, cantor, canonicus et vicarius in spiritualibus ac causarum audilor generalis ecclesiae Strigoniensis dileclis uobis in Christo venerabili ac honorabilibus viris dominis...decano el suis confratribus eccle- siarum plebanis de capitulo et decanatu Brassouiensi simul vel divisim exis- tentibus salutem in domino sempiternam. Cum nostri oficii intersit animarum providere saluti vobis ut liceat univcrsos parochianos vestros ecclesiasticos vel saeculares per vos aut vestros capellanos per vos coniimctim aut divisim ad"^ audiendum confessionem dictorum vestrorum parochianorum deputandos ab omnibus peccatis eorum etiam in casibus episcopali sedi reservatis auctori- tate nostra vobis et dictis capellanis ad id per nos deputatis per praesentes attributa absolvere et de poenitentia providere salutari. Hinc usquc ad duos annos proxime futuros tenore praesentium gratiose concedimus et indulgemus, exceptis casibus adeo gravibus et enormibus super quibus^ sedes Strigoniensis merita foret consulenda. Super quibus vestras et dictorum vestrorum capella- norum in hac parte oneramus conscientias ac etiam vobis venerabili et hono- rabilibus dominis decano et confratribus praedictis decanatus et capituli prae- dicti decanatus Brassouiensis iurisdictioni ecclesiae .Strigoniensi subiectis, ut liceat vobis et vestris confratribus idoneum presbyterum eligere regularem vel saccularem in confessorem, qui audita vestra confessione aut alterum ves- trum ab omnibus peccatis vestris etiam in casibus episco])aIibus huic almae sedi reservatis similiter auctoritate nostra vobis et eisdem confessoribus per praesentes attributa usque ad praedictum tempus absolvere et providere de poenitentia salutari, exceptis similibus casibus gravibus et enorniibus prae- dictis, super quibus vestras et audientium confessiones oneramus, concedimus et gratiose indulgemus facultatem. Datum Strigonii feria quinta proxima* post festum beati Bricii confessoris et pontificis, anno domini millcsimo qua- dringentesimo quadragesimo secundo.

' Hierauf ad gestrichen. ^ (ber der Zeile.

' Hierauf am Hande 0. I cni Hasur.

2 445

Herinanustadt 1442 Dozpmber 10. Die Siehen Stulde be:en<ien. dass Martin, der Sohn des Hennannslddter Burijers Tlwnms Hod. in Aniieleijenheit des ilim von seinem Vater erblirh zukommenden Hausanleils sich mit seinem Stiefvater, seinem Halbbruder und seiner Mutler verf/lichen liat.

Orig. Pap. Hist. /Vrchiv der Akademie fur So/.iale und Politischc Wissenschaften, Zweife'- stelle Cluj, l^anulieiiarchiv Beldi vou Mihi>j N'r. 9. Siegel, schildfiirmig, mit Blatterdreieck und Umschrift. papierbedeckt, vorne aufsedriickt. Dersell)e Slempel wie Nr. 1 502.

Nos iudices iuratique seniores sei)tem sediuin Saxonicalium j)artium Transil- vanaruni inenioriae coinendanius praesonl iimi significantcs quibus incumbit

104

univtTsis, quocl nobis tnore solito circa ft>stum sanctae Katli(M-ine in CyI)inio pro Iribunali sodentcs, accossinunt nostri in conspectum Martinus, filius condam Thomae Rod, convicis Cybiniensis, tamquam actor ab una, ex altera vero parte Laurencius Rasor vitricus dicti Martini, Thomas frater eiusdem |irivig- nusque dicti Laurencii Rasoris ac IVIari>aretha, mater praedicti Martini lamquam in causam attracti ratione cuiusdam domus ac curiae in dicta Cibinio ex op- posito mediasenc ct contigue domui honestae relictae condam Petri scriploris situatae coram nobis iudicialiter disceptantes. Quibus sic coram nobis con- stitutis praelibatus Martinus dualitatem d()mus< >iiusdem, quam ratione hereditariae successionis ad eum pertinere asseruit, ab antedictis I^aurencio, Thoma <ac>i Margaretha matre ipsius expostulabat. Ipsi vero respondendo nobis notificaverunt, quo <modo>^ dictus Thomas Rod, pater ipsius Martini, dumtaxat medietatem eiusdem domus et curiae proprietarie possedisset et tandem eo defuncto duos liberos in hac vita reliquisset, ad quos dualitas medias domus iiereditarie pertinuisset. Successu vero temporis dicta domiua Marga- retha eum alio viro in matrimonio existente, tandem mediam domum ac cetera bona mobilia et imobilia cum suis liberis a Thoma Rod rclictis secundum huius provinciae consuetudinem praesentibus pluribus fidedignis civitatis Cybinien- sis civibus iuratis realitei' diinississet cuilibetque suam partem in cunctis rebus dividendis assignasset in dualitate vero inedias domus nostrorum aestima- tionis honestorum virorum cuilibet puerorum quiudecim marcas argenti pon- deris Cybiniensis persolvere assumpsisscl ac uuicuique ipsis< >''^ ad suas pro- prias seras tradidisset.Tandemque uno puero defuucto portio eiusdem < r>*e- bus sane mobilibus sane imobilibus ad ipsam Margaretham matrem puero rum dictorum< >■* ita extitisset. Quo praemissa praelibati Laurencius, Thomas ac Margaretha sufficienti et idoneo testimonii coram nobis comprobaverunt*. Quo audito et taliter factum fuisse compcrto dumtaxat quindecim marcas argenti ponderis <praedic>" ti ratione suae portionis sibi a domo :succe>* dendo percipiendas ac certa iugera agrorum arabilium in campo possessioni? Newdorff situatis adiudicavimus. Quas quidem quindecim marcas argenti prae- libati Laurencius, Thomas ac Margaretha eidem Martino coram nobis plene et integre persolverunt, ita quod tandem annotatos Laurencium, Thomam ac Margaretham ab impugnatione ipsius Martini ratione quarumcumque rerum reddimus quittos et per omnia absoUitos haruui nostrarum testimonio litera- rum. Datum in Cybinio feria secunda post festum conceptionis Mariae virginis, anno domini millesimo CCCC° XLII°.

1 Lucke (1.1 cm. ■• Liicke 1,1 cin.

^ Lijckc 0,5 cni. ^ Liickc.

^ Liicke 2 cm. " I.iicke 1,2 cm.

2 446

Tschanad 1443 Januar 6. Der siebeiibiirgische Woiivode Joliannes uon Hiinijcid ersucht den Kronslddter Raf, seinem Beauftragten den fdlliqen Martinszins yanz auszufolgen und die im verflossenen Sommer vnrtjestreckfen 50 Mark Silber erst cuf Rechnung des ndchsten Martinszinses zu sclzen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Schnell III 16. Siegel rund, Dni. 2.9 cm, in griines Wachs auf der Riickseite zum Verschluss auf.!»edriickt. Im Siegelfeld Wappenschild mit dcm

105

H:ibcn aiif ciiiciii Ast. liiiks obcii Miiiulsichcl: Pmschrifl in tiiitischcr Mlnusl<c!: * + « S * iohmincs » dc: huiiiad: waiwodii * Iransl. Druck: Eder. Ohscrnnlioncs 120.

Siiu-c-iT iHiidfiilcs iiostri fratrcs cl ainici nol)i.s siumiu- honorandi priimiin sin- cere salutationi.s eloquia ])rat'hal)ita. Dc universis nostri.s favoribus nobis tem- poribus scmper o])portunis cxhibitis pariter ct impcnsis cisdcm vcstris amici- tiis magnas rcferiinns gratiaruin actioncs.Scd quia ])ro dcfcnsionc publicac rcs restanralioncquc et rcforinationc harum |)artiiiin inferiorum status noster con- tiniius in confinibus cst nccessarius iibi |)ro susteiilationc acic gcntis nostrae co])ia rcquiritur quantilas exiieusaruin iii i])sis pcnilus deficicns pracsentibus igitur casdcin vcslras amicitias i^recc maiori qua valcinus petimus multum confidcntcr. quatcnus illas quinquaginta marcas argenti in aestalc transacta favorabiliter nobis conccssas ad rationcm censuum vestrorum in argento circa festivitatem beati Martini e])isco])i j^roxiiuc' vcntiiram'^ ])rovcnire debentium diferre ct ])rorogarc dignemini. Ccnsum vero in argcnlo iain circa festum bcati Martini cpiscopi iam transacti provenire debcntem plenarie ct cx intcgro e incdio vestri manibus honorabilis viri magistri Vincencii, notarii nostri spc- cialis, per uos ad id dcputato dare et administrarc vclitis j)arte in liac nobis ob ultcrioris beneficii vestri nobis successivis tcmporil)us per nos impcndendi respcctuin complacete. Qui si fcceritis vice versa vobis et vcstruin cuilibet sempcr adcssc volumus. Celerum quainquam literam vigorosam exinde a nobis habere desidcratis, magister Vinccncius sub maiori nostro sigillo vestrum ex- hibebit ad optatuin. praetcrea quidquid idcm magistcr Vincencius vcrbo no.stro vobis rctulcrit. fidcin iin])artiri vcjitis. Scri])ta Chanadiiii in festo l-'.pipha- niarum domini. anno eiusdcm cl cctcra XI. ino tertio.

.lohannes de Ilwnyad. Transsiluanus vaivoda.

Aiif der Ruckseile Adres.se: Sincerc circumspectionis et bonae eloquentiae viris villico-. iudici iuratisque civibus et cunctis consulibus Brassouicnsibus fratribus ct aniicis nostris honorandis.

' ( bcr ilcr Zcilc nach.yctraiicn. - Die sehr vcrblas.stc Sclirift liisst dicsi-, Worl

doch ijcrade nocli crkennen.

2 447

Segcdiu WV.i ^litrz 2. Die siebenhiiriiisrhen Woiwoden Sikolaus von Ujlak iind Joliannes ron Hiuiijad erneuern den Kaufleulen des Kronslfidier Dislrikls das Privile<i fiir dcii Handel nach der Walachci.

Orbj.. Pap. Arh. St. Bra^iov. Priv. 97. .Siegel, rund, Dni.li.il cni.in .nriincs Wachs. papicr-

bedcckt. vornc aufgedriickt. Dcrselbc Stenipel wic N. 2 1.16. Ein zweites Siegel existiert

niclit.

Druck: .\mi(irul /n.v(. (.s7. (,lu.i IX. 1966, 80.

Nos Nicolaus de Wylak, Machouicnsis' ct .lohannes dc Ihvnyad, Zcwcriniensis bani, vaivodae Transsiluani Siculorumquc et Thcmcsiensis comites recognos- cimus univcrsis quibus incumbit, significantcs, quia per sincerae circumspec- tionis viros ct bonae eloqucntiac villicum. iudicem iuratosque cives et cunctos seniorcs ac consulcs Brassouienses ct lerrae Bwrcza coruin libertates pracro- gativas ex ccrla scientia divorum ])raedecessorum regum felicis reminiscentiae

lOC)

liboraliler concessas eh largiflue devotas el collatas sic vidclicet qiiod eoriiin scilicet praemissorum civium quicumque einn mercibus et negotiis pro acqui- rendis vicluuniet auHeluum i<eneril)us tol iens quoliens versus Transalpinas tam in eundo quani in rci^rediendo iustum tribuluin iuslasque hibutarias- exac- tiones* niore anliquo ae laudal)ili consuel udine, scilicet de ([uolibel slamine panni Ippriensi vel Cialicali non phis praelerquam denarios vifvinti quatuor, de I.evi decem et octo, de Colonicali denarios duodecitn, de Polonieali sex, de panno scisso de calisisque et mitris nihil el de eisdeni jjannis in nullo alio loco Wolaliiae tributum sinl solvere obliyati nisi in toro. ubi praediclos pannos vendicioni exi)osuerinl. item in Dond)o\vieza medium Iribulum de praetactis pannis dare tcnerentur ac siuivulis vasis nu'donis siui^ulos denarios duodecim, in Ruffa .Vrbore ibidem de vase vini denarios sex, item de ferro, jjanno qriseo, tela, lino, gladiis, bicellis. cultellis ac singulis mechanicali opere et artificiali manu factis et fiendis. de arcubus. fuuibus. pellicis, mastrucis et omnil)us aliis rebus cuiusvisque i<eneris existant. quae ad Volaiiiam apporlantui', in nullo loco Volahiae tril)\ilum solvere sint coacti. Sed si eum inercimoniis suis tran- sierint ullra Danubium. extunc in vado nanubii de centum persolvant' tria et si sic persolverint, extunc redeundo ciiui lebiis suis mercimonialibus nihil dare tenentur. Insuper if)si de Volacliia exeuntes de curru [liscium'' vel aliis ([uibusvis onerato in Brail decem el ocld denarios. de curro [liseiuni in Nouo- foro ununi [jiscem. in Terqauist unum |)iscem, in nombowicza de ([uolibel equo currui allegato* unum denarium. de curru [jiseiuin unum |)iscein. de equo zomentato quidquid [)ortet duos denarios. de equo non onerato unum denarium, de equestre unum denarium, de pedestre unum banum. Ibi in P.uffa .\rbore de curru piscium septem pisces* et triginta" sex denarios, de centenario cerae duodecim deuarios. de bove vel vacca tres denarios, de castrato unum dena- rium. de porco duos. de eute cervi uuuin denariiim. sed de omnibus aliis cutibus nihil, de vormasio vulgo themleturo unuin denariuin. de equo zomentato quid- quit portet tres denarios, de equo non ouerato duos denarios, de equestre duos. cle pedestre unuin. de pellibus ferinis cuiuscumque specie vulgaritcr vilthuerck. quae de Volaschia exportantur. de centum tres. de equo in Volachia emititur denarios sex et de universis aliis nullum omnino tributum teneantur. Sed ipsi venientes de marinis [jartibus seu Transdanubiuin de centum persolvant ta- men tria. fuerant nobis exhibitae |)ariter el ostensae, petentes nos humili precum instantia lem[)oribus nostris in eisdeiu libertatibus gratuitis eosdeui uti, frui, gratulari et «laudere permittere et perinitti facere. Quorum quidem peti- tionibus nos alleeti, vobis castellanis nostris castrorum Thercz et Keralkew per nos constitutis et futurum constituendis [iraesentium seric firmis- sime iniuntijendo [^raecipiinus omnino iiabere volenles. quatenus a modo in [josterum et deince[)s contra [jraedictas libertates regales et nostras |)rae- sentibus in hac parte at Iribiilas annotatos cives Rrasouienses et terrae Rurcza'^ vel eorum alterum nei>()lialoniiii euin eoiuin inereibus hinc inde proficiscen- tium in exactione et soiulionc Iributariis in [leisonis rebus ac bonis ([uibusvis infestare, inquietare. damnificaie et perturbare nusquam et nequaquam [jrae- suraatis nec sitis ausi luodo aliquali. si nostram indi^uationem incurrere for- midatis. Praesentibus [lerleetis exhibenti restitutis. Et a iud in praemissis non facturi. Datum Zei»edini sabbato proximo post festum beati Mathiae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo tertio.

Von der Kanzlei: .\d pro[)riam commissionem vaivodalis diiinilatis.

' Gebessert aus Wachniticnsis. ■* Vorlatie iiUigdlo.

2 Ober der Zcile. " VorlaHe iiiijiiilii.

^ Solmmi auf Rasiir. ' C.eliosserl aiis Uurca.

* .\uf Rasur.

107

2 448

Ofen 1443 Marz G. Koniji Wladislaw I. hesiaiirjl iiber Einschreiten des Pfarrers Johannes Wiselpcth cle Sancta Cruce iind des Bislrilzer Btirqers Andreas Farkas nominibus ct in personis univcrsorum Saxonum nostrorum in possessionibus Naghdemctcr et Therpen vocatis die Urkunden Lmlwiqs I. oon 1380 Nr. 1 125. Sigmunds von 1429 Nr. 2 074 und 1414 Nr. 1 746,' des Woiwoden Slibor von 1412 Nr. 1 6S1. des Woiwoden Nikolaus Ctiak von 1418 Nr. 1 847 und des Pa- latins Laureniius Hedervdri von 1442 Nr. 2 432 iiber den Besitz der PrMien Fatha, Chege und Bachna.

Datum Budae in die cinerum, anno domini millesimo quadringentesimo qua- dragesimo tertio.

Orig. Perg. fruher Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Mettersdorf Nr. 14. Siegei rund, rotes Wachs in Wachsschussel an griinrotcr Seidenschnur angehangt. Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1146 Orig. ebenda. Die Urkunden sind heute ver- schollen. Eine Abschrift des 20. .Jahrhunderts Staatsarchiv Cluj. .Archiv der Stadt Bi- stritz.

2 449

Sachsiseh-Rcpn H-J^ Marz 18. Andreas. Pfarrer von Reen, besctiwert sich bei dem AdVujen (Ladislaus) von Losoncz iiber den Schaden, der ihm durch Stephan Kanihor. den Diener seines Bruders Siephan von Losonc:, zugefiigt worden isi.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu. U. V. 1843. Siegel war auf der Riickseite zuni Verschluss auf- gedriickt.DieselbeSchrift wie Nr.2450. .\uch irii Text besteht eine weitgehcnde Abhangig- keit.

Humillimas ac devotas orationes in filio virginis intemeratae vir magnae nobili- tatis atque prosapiae vestrae siquidem magnificentiae immensas infinitasque gratiarum referro actiones ex quo ipsa vestra magnifica prosapia mc absque aliquali conturbatione et obprobrio in pane ac elemosinis ecclesiae vestrae gratuite, pie. pacifice et tavorabiliter tenuit et tractavit, et nunquam mihi aliquem obprobrium a vestra magnificentia sed neque a vestris est illatum. Sed hew vestrae magnificentiae tenore praesentium lainentabiliter duxi declarare, quomodo multa ct indicibilia obprobria a domino Stephano fratre videlicet vestro sum passus a principio et nunc semper ac tamen omnia illata benivole sustinui et nunc sustinuissem sed iam per praesenti iterum vcnit unus famulus suus Stephanus videlicet Kanthor cum suis satellitis denuo me absente manu violenta super domum meam irruentes ct tale fccerunt obprobrium ct scandalum quod nunquam in tota provincia est audituni. Qui tamen ego tcmpore discordiae duni iobagioncs vestri hic inhabitantcs non habucrunt quo fugcre et sc inclinare cum rebus et bonis ipsorum nisi ad domum meam ego Lunc temporis tam eos cum ipsorum rebus, quam domum ineam de omnibus adversitatibus pacifice conservari. Nunc aulcm pracdictus Steplianus Kanthor cuin suis ine absentem sciens super domum vcnieiis lamquam malefici el ihi porlam curiae conirangen.'^ ulteriusquc hostium cellarii serainque concutiens ct disrumiiens et vina de cellario extrahens ncc tamen de hiis contcnti super hoc cuppas versus parietem tangentcs terebella aliaque negotia indc deportantes et secundum prolacitum ipsoruin inibi viventes tamquam fuisscl doinus hominis nialefici, mihi in obpro- briuin ct praciudicium valdc magnuin. .\d huc vero, quod inaius esl, vina mea

108

propria, quae creverunt in vinea mea et feci ligonizare propriis sumptibus mcis fecit extrahere dicens sic, quod deberet alia vina vacua implere sed tanicn omnis quicumque adveniebatur famuli sui et ceteri alii omnes potabantur quousque suffundciiantur. [lartiin etiam misit ducere cum vaselis et thinis uxori suac ad villam usquc dum unum vas integraliter cxhauserunt. vSic quod ego cum meis proiiriis non fui liber dum tamen unus ligonizator cst liber cum illis, quac ])ossidct quod ego non fui mihi scandalum valde niagnum. Ideo vestrae magnificcntiae conqueror quod ulterius tot et tanta obpi-obria nullo- modo tollcrarc poss<em>^ et si deberem propria in persona vestrae magnifi- centiac omnia explanarc aportaret me flendis oculis vestrac enodare magnificen- tiae. Igitur ad pracsens mihi de remedio salubri cogitarc volo. Scriptis in Regen feria secunda post dominicam Reminisccre, anno domini M" quadringcntesimo quadragesimo tcrtio. Andrcas plebanus de Regen, vestrorum capcllanorum humilimus.

Liicke 0..5 cin.

2 450

Sachsiseh-Reen 1443 Miirz 18. Andreas, Pfaner von Reen, hall dein Stephan von Losoncz alle Bediuckungen imr Aiuien, denen er aiis(ieset-t iiewesen ist, iind verlangt Veryiitung des Scliadens, den ihm ziilet-l sein Diener Stephan Kanthor zugefiigt hat.

Orig. Pap. Batthyaiieuin .\lba lulia, Arcliiv des sicb. Domliapitels Nr. 705. Siegel war auf der Riickseite zum Verscliluss aufgedriickt. Dieselbe Schrift wieNr.2 449. Auch im Tc.xt besteht eine weitgeliende .\bhangigkeit. Regest: Tortenelmi tar 1892. 644 \r. 701.

Se ipsum ad orauia gcnera mandatorum cum fidelitatc vir magnifice doraine mi honorandc vestrae eidem magnificentiac gratiarum refero actiones de omnibus boni raihi a vcstra magnificentia impensis, de his autem, quac contra ecclesiam sanctam egistis parcat deus aniraae vestrae, sed ego a vestra megnificentia nunquam ullis meis meritis exigentibus demerui, quod tanta indicibilia oprobria et scandala quae a vcstra magnificentia vestriusque a principio ct nunc sunt inipensa quia seraper fui quasi unus mercenarius quamdiu intravi plebaniam istara ego enim laboravi et vos abstulistis adipem laboris si saltem vcstrae occur- reret raagnificentiae, quanta servitia et quantas tribulationes propter vos sum passus terapore raagni .\nthonii, quod aliquando decem personae vel plures habuerunt me in custodia ct si apprehensus fuisscm quam pluries me vita privas- sent uti enim sentio forsitan vestra magnificentia causa mcorum fidelium servi- tiorum me sic saepe saepius conturbavit. Intellexi etiam quomodo vestra magni- ficientia dixisset, quod ego singulis annis assumpsissem vobis dare medias decimas quod ego hoc non feci, immo meum posse neque fuit facere talia illa tamen orania benevole tolerassera et sustinuissera tempore^ in^ praesenti'. Ac tamen nimc pro praesenti iterum vcnit quidam famulus vestcr videlicet Ste- phanus Kanthor cum suis coniplicibus doraum mcam tamquam horainis malifici raanu violenta me absente supervcnientes ct portam curiae confragens ulteriusque hostium cellarii seram unde concutientes et disrumpcntes vinaque de cellario extrahentes, iramo nec sic contenti cuppas erga parietem percucientes, terbella

109

Iiuiusmodi iici^otia inde dp|)oi"tantfS i-t inirabiliti-r ibi viventes adtiuc quod pt-ius et deterius est, dnovasavini quae creverunt in propria vinea^ mea extraherunt, quae feci ligonizare proj^riis sumplibus meis dicentes sic quod deberet cum eisdeni implcre alia vina vacua et tamen cgo nunquam misi vina niea iaccrc vacua, scd solummodo fccit niilii in c()ntcm])tum. Dum autcm fccit i'duccrc vina ad civita- tem tunc sui famuli ct omnes alii quibuscuniquc placuit bibcrunt quousque suffundebantur, rnisit etiam intra his cum vasculis et thinis uxori suac deferre ad villam quamdiu totum vas exhauscrunt mihi in praciudicium valde magnum. Quod utiquc credo. ut tale scandalum non sit audilum in tota provincia, tem- pore aulim disturbii. dum ])auperes iobbagiones dcbebant fugere nescierunt, quo se inclinare cum omnibus bonis i[)Sorum nisi ad domum meam et tunc temporis conservavi eos cuni omnibus bonis ipsorum jiacifice iam vero a vestris non potui pacificc conservare sed tamquam praedatorcs domuni meam violantes et disrumijcntes. Si euim fuissem praesens tunc apcruissem eis portam ct misis- sem e( s intrare pacificc ideo vcstrac magnificentiae pro])tcr tanta opprobria ct scandala pcramj^lius famulari non possuni sciat vestra magnificentia quod iam medias (lccimas desci"v'ivi ct ij^sas excipere volo. Igitur vcstra magnificentia det istum poiicrc cuicumque voluerit sic tamcn ut medias decimas habcam si autem vestra magnificcntia volucrit pro se habcre ex tunc transmittat mihi valorcm mediae decimac. si autem non ctiam mittatis inihi litcras vestras ut sim liber vcndcrc cuicumque volucrc, ne aniina mca in fuluro damnetur propter vos ncque ctiam anima vestra ]iroj)tcr mc. sciat cnim vcstra magnificcntia quod iuterim exire nolo nequc literas confirmatorias alicui dare volo nisi fiat mihi satisfactio de istis mediis decimis; postquam autem fuerit mihi satisfactio, tunc volo omnes literas reddcrc, quac ctiain in postcrum proficient vcstrae magnificcntiac ct tunc locctis unum cjucmcumquc volueritis. Scriptum in rU'gen feria secunda post dominicam f-icminisccrc, anno domini millesimo ct cctera quadragesimo tcrtio.

Andrcas |)lebanus dc Hegen,

\ y^ capellanorum humillimus.

Auf dei Ruckseile Adres.se: Magnifico ct cgrcgio viro domino Stcjjhano quondam bani dc Losonchy, domino suo mctticndissimo.

' Ubcr dor Zoilc naclii;ilr;inei). ^ I.iicko 1.1 ciii.

'^ Gebessert aus vnea.

2 451

Mediasch 1443 Marz 19. Der siebenbiirgische Woiwode Johaitnes von Hunyad ersucht den Ral von Kronsladl, ihm Kriefiswagen, Bombarden, Biichsen und Belagerun gsgerdl zu zusrln rken .

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, l-rdiiius I 16. Siegel wnr iii griiiies Wachs ,nuf der Rtickseite

zuin Verschluss aufgedriickt.

Regest: Hurmuzaki. £)oci;mfn/c XV. I. 28 N'r.44.

Viri pracgrandis industriae amici nobis summe honorandi. Quemadmoduin pcr pracscntcs vcstris conscrijiscrimus amicitiis itatenus ct nunc scitotc quod iios dic nu|)('rrimc intimato ducc dco grcssus nostros cxercitiialcs ab hinc removcbi- mus. Igiliir pctimus carilatiM' cl niiillum confidciitci scriosiiis commitcnlcs

110

quatenus ipsa dic ut praedicliiin est pro honore et salute vestris currus riialio- riorum simul cum bombardis, pixidihus, machinis et cunctis inijeniis eri^a iios couslifu(i') debeatis et aliud uou faeluri alioquin totain dispositionem tofumaue neyotiuiu quod deus avertat confundelis. Scripta in Megyes feria terlia proxima ante fesUim beati Benedicti abbatis, anno domini et cetera XLIIP. .lohannes de Ilunyad

vaivoda ('rrans.siluanus y Aiif der Ruckseite Adresse: Viris praegrandis iudici iuralisiine Brassoviensibus ae uobis siimme honorandis.

* Verwisclit.

2 452

Gran 1'5'»3 April 3. Eizbisrliof Dioiuisius lum Gran beauflraiit den Dehan des BiirzenUinder Kapiiels mii der iniersurliunij und Knlsrlieidunfi des Sireiies ziinschen der Kdelfrau Anna, der Tocliier des Ilerniannsliidler Biiniers \'aller und Sikolaus Appa als KUifier iind dem Rai ixin llermannsiadi als Heklaiilen.

li;ini<esciialtet viin dem Dechariten des Burzenlander Kapitels ATithonius 1-44H. Orij?. Uns>ar. I.andesarchiv Budapest 1)1. 13 717.

Dyonisius miseratione divina tituli sancti Ciriaci in rcrinis, sacrosanclae Roina- nae ecclesiac presbiteri et cardinalis archicpiscopus Stris*oniensis, houorabili viro' domino N. Brassouiensi decano noslrae Strigoniensis diocesis salutein ct paternam benedictionem. Licet dudum quaedam causa inter honestam dominam Annam vocatam, filiam condam Valteri civis civilalis Cibiniensis similitcr nostrae diocesis el nobilem Nicolaum .Vppafy dictuin ul actores ab una. cl iuratos consules dictae clvitates Cibinieiisis ut reos ab alia partibus, de mandalo nostrae Strigoniensis sedis el eius commissione coraiu venerabili et religioso viro domino .^nthonio abbate de Colosmonastra partium Transsiluanensium nostrae iurisdictioni subiecto, mota extitit, diulius ventilata.Tandem ad instan- tiam unius partium praedictarum, venerabilis dominus Nicolaus, decretorum doctor, cantor, canonicus ct vicarins noster lu si)irilualil)us generalis eandem causam de i^raesentia ipsius domini abbatis, ad se ad sedein nostram |)raedictam advocavit^ et vestrae circumspectioni tandcm pro commoditate et alleviatione partium ne hic in prosecutione causae huius |)er inagnas expensas et^ itincrum pericula ac labores alias fatigarentur, eandem causam audiendam, cognoscendam et fine debito termlnandam uti e.x ipsius domini vicarii uostri personali infor- matione acccpimus, per literas suas conclusil, sed quia uti intelligimus literae vicarii nostri ad vocationem et commissioiuMn huiusmodi contiuentes non fuerunt dicto abbati notificatae, ut ab ultcriori piocessu eiusdem causac absti- nendo supersedisset, ideo vice iterata et ex superhabundanti ex certis et ratio- nalibus causis animum nostrum moventibus et inducentibus, causam ipsam inter praedictas partes qualitercumque quomodocumque et ex qualicumque ratione motam et intentatam, secundum quod eandem memoratus vicarius noster vobis commisisse dinoscitur. Ita et nos de nostrae circumspectionis industria confisi, ipsam denuo et ex novo audiendam, cognoscendam et fine debito terminandam duximus committendam, immo committimus per praesentes cum omnibus et singulis suis incidcntiis, emergenliis, dependentiis et connexis.

111

Et cum potcstate citandi dictas partcs scu carum aUcrum ac alios quoscuraque, quos ipse vcl quorum altera nobis duxcrit nominandos, communitcr vel divisim quotiens fuerint opportunum, faciendoquc quod dccrevcritis, per censuram ccclcsiasticam et alia iuris rcmcdia firmiter observari. Tcstcs autem, si quos partcs ipsc aut carum aliqua duccrc volucrint seu volucrit, quiquc nominati fuerint sc se gratia vel odio, favore aut timore subtraxerint ccnsura simili com- pellatis vcritatis testimonium perhibcrc, volentes nichilominus, ut citationem, inhibitioncm vestris legittimis praeccdentibus in causa ipsa intcr praedictas partes procedcrc ct iustitiam faccre ac cis amministrare debeatis. Datum Stri- gonii feria quarta proxima ante domiuicam iudica, anno domini MCCCC ■""XLIII.

1 Hierauf V, Anfang von n gestrichen. ^ Hierauf ilcrum durchgestriclien.

2 Vorlage aduoim.

2 453

Ofen (1443) April 4. Konlcj Wladislaw I. heauftragi das W eissenbui ger Kapitel bei der Einfuhrung des siehenbiirgischen Woiwoden Johannes i>on Hunyad in den Besitz und in Besilzanteik von Sarpatak, Vnoka, Kewrthwclkapw. Magyarfylpcs, Zazfylpes, Erked, Akna, Theke ( Lud)' weg, Nagysao, Warhely, Symonteleke, Walahbud < )-. Wyfalw. Solymos in comitatu de Colus mitzuwirken.

Datum Budac, in dominica Ramispalmarum < >^ o tertio.

Orig. Pap. Ungar. I.andesarchiv Budapest Dl. 30437. Siegel war in rotes Wachs auf der Ruckseitc zuni Verschluss aufgedriickt. Der linke Teil der Urkunde, etwa ein Drittel, mit dem Zeiienbeginn fehlt und damit auch ein Teil der dort aufgezahlten Ort- schaften. Laut ROckvermerk hat die Einfiilirung um den 25. Mai stattgefunden. Es wurde von den Adligen von Losoncz Einsprache erhoben.

Liickc 2.1 ciii. - Liicko 3.1 cm.

2 454

1443 Aprii 16. Das Weissenburger Kapitel heglaubigt iiher Einschreiten desPetrus, Pfarrers von Budila, in sua necnon aliorum plebanorum decanatus Barcensis personis die Urkunde Konig Signwnds von 1395 Nr. 1 356. enthaltend die Ur- kunde Ludwigs I. von 1334 Nr. 604 iiber das Verhdltnis der geistlichen zur welt- lichen Gerichtshurkeit, iiber die Einselzung der Geistlichen und den Zehntbezug.

Datum feria tertia proxima post dominicam Ramispalmarum, anno doniini millesimo quadringenlesimo quadragesimo tertio. (Folgt die gleiche Kanoniker- reilie wie unter Nr. 2 391).

Orig. Perg. Arh. Sl. Sibiu, Irregistrala. Siegel spitzoval, 5,7+3,6 cm, an weisser Hanl- schnur aiigehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216. Abschrift des 15. Jahrhunderts, libtr promptuarii fol. 12 a, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Bra§ov. Druck: Benko, Milkopia 1. 149.

112

2 455

Ofpn M1.'l April 17. Koiuii Wlddishiw I. teill dem Weissenbiiriier Kapitel inil, dass der siebrnlniniisclic Woiwodc JolHinn i'on Hiinyad seine Besilzunrien Filpisul Mic I F/«/).vf/o//(Z;i;\zl"ilpi's)/;i der Kolozser iind Filpisiil Mare in der Thorenhiircjer Gespansrhafl qeiien Bncerdia eine Besilznni/ des Dioni/s von Farnas, einiietaiischt habe. and Iriifit dem Kapitel auf. bei der Einfiihriinri des neuen Besitzers mitzu- wirhen.

D;itnni Biulao tVria qiiarta |iroxiina ]iost Falnianiin, aniio doinini MCCCC XLIII.

Kiiiiieschaltct vom Woissuiiljiirtier Kapitil 14-I3. Oriij.Hist. Archiv der Akadeiiiie fiir Soziale ii. I^olitische Wisseii.seliaftcii. /.■weij>stelle ('.111], Alli;enieine Saninilunij Nr. 95. Druck: rejer. Gcnus ."i2 Xr. 9 zu 1442. rnvollslandii:: Katona. llisl. cril. VI. 13. 244. Hcijest: Szabo, Az crdeljii ^[uzciun .'in Nr. 281.

2 456

Ofen \i'i3 April 17. Koniii Wladislaw I. rerleihl .foliannes von Huniiad nerscliiedene BesilzuiKjcn. darunter Tlieke, Pentek, Paznids. Ludweg, Naghsao und Warliely in der Gespanschafl Kolozs.

Datum Budae deciina seplima die inensis Aprilis, anno domini niillesimo quadrin- gentesimo quadragesimo tertio.

Ori.u. Perg.Ungar.I.andesarchiv Budapest 1)1. i:!718. Sie.eel war angehangt .

2 457

Kokcil)iir(| lliSMai 22. Der siehcnbiirdische Woiwode Juhaniies von Humjad schenkl Symon Maiinus. dem KasleHan von Talmesch. die Hdlfte des zur Burri Talmesch (lehorcnden Prddiums Racovila.

Einaeschaltet von Johannes von Hunyad 14.t1 . Orig. l'ngar. Landesarchiv Budapest. Das fesliim b. Hclcnac wird uach Grotefend in der Graner Erzdiozese am 8. Februar gefeiert. Hier ist aber als Ansatz dcr Ta.g Koiislantin und Helene genommen worden. da Hunyadi uiii diese Zeit in Kokcllnirg iiachweisliar ist. vgl. die folgende Urkunde \r. 2 458.

Nos .loliannes de Hunyad vaivoda Transsiluaniis Siculorumque et Themesiensis necnon de Zohiolc comes, hanus Zewriniensis capitaneusque Nandor Albensis memoriae commendamus tenore praesentiuin significantes quibus expedit universis, quod nos attentis et consideratis fidelitatibus et fidelium obsequiorum gratuitis meritis egregii viri Symonis Magni, filii Egidii filii .Jacobi de Bayon, castellani castri Thulmacz egrcgii Nicolai de Vizakna vicevaivodae nostri Transsiluani per eundem in diversis nostris exercitibus et conflictibus contra saevissimos et infelices Turcos christianae^ religionis emulos per varia locorum tempora uti per virum fortem ct constantem firme commodi suo non parcendo rcgiis primum culminibus demumque nobis alacrius indcside ac agilitate sedula hactenus et usque modo exhibitis scilicet pro futuro exhibendis aequalem ct

113

praecisam medietatem puta portionem regiam cuiusdam praedii Reker vocitati sub praetacto castro Thulmacz habiti et ad idem spectare et ]iertinere dinoscentis siniul cum universis ipsius utilitatibus et pertinentiis quibuslibet terris scilicet arabilibus cultis et incultis, ai^vis, agris, pratis, fenetis, arundinetis, silvis, lutis. saltibus, rubetis, indaginibus, vepribus, montibus, collibus, alpibus, rupibus, vallibus itemvineis vinearumque promontoriis etterritoriis. aquis.fluviisfortibus, rivis, fluminibus, stagnis, paludibus, amnibus, piscinis, piscaturis pisciumquoque captivis aquiductoribus aquarumque decursibus, alveis, moJendinis ac locis molendinorum et generaliter quarumlibet utilitatum earundem integritatibus et generibus emolumentorum quovis nominis vocabulo vocitatis omni eo iure quo per priores eiusdem tentores et possessores legitimos a dudum ac pro regia culmina hactenus sub eiusdem veris metis et antiquis limitibus usum fuerit et consei-\'atum exstiterit auctoritate et in persona regiae screnitatis eiusdem de liberali benignitate confisi ad instantem petitionem et humillimam requisi- tionem praelibatis Nicolai vicevaivodae memorati Symoni Magno ac Alexio fratri eiusdem uterini et per eos in filios filiorum et heredum per heredes succes- sorum et posteritatem eorundem dandam, donandam duximus et conferendam suh spe et conditione iterata vice denuoque et ex novo a regia serenitate eisdem inipertiri et confirmari procurandi eosdem in eadem, imo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendam, possidendam pariter et habendam harum nostrarum pendenti sigillo nostro munitarum et testimonio praesentium mediante. Datum in Kwkwlwar in festo heatae Elenae reginae, anno domini M^CCCCXL tertio, salvo tamen iure alieno semper remanente.

' Vorlago: Chrisliani.

2 458

Kokrlburg 1 i43 Mai 23. Der ■siebenbilrgische Woiwode Johannes von Hunijad schallet die Urkiinde des Woiwoden Ladislaiis uon 1434 Nr. 2 201 ein. die Abgaben- freiheit der zur Hermannstadter Pfarrkirche gehorenden Sachsen imn Bulkesch und Seiden betreffend.

Oriji. Pap. Arh. St. Sibiu U II 105. Siegel. rund, Dm. :5.4 ciii. in ijriines Wachs. papier- bedeckt. vorne aufyedriickt.

Nos Johannes de Hunyad, vaivoda Transsiluanus comesque Siculorum nec non comitatum de Zolnok ac Themesiensis et cetera memoriae commendamus per pracsentes, quod industris vir magister Jacobus condam magister civium et consul civitatis Cibiniensis in personis universorum populorum Saxonum ac totius communitatis possessionum Bolkachac .Sythwe nostri adieus praesentiam exhibuit nobis quasdam literas magnifici Ladislai de Chaak vaivodae Transsiluaui et comitis de Zolnok et cetera patenter emanatas tenoris infrascripti, petens nos instantia decenti, quatenus easdem de verbo ad verbum transcribi et transsummi nostrisque literis similiter patenter inseri facere dignaremur uberioremi uris eorum propter cautelam.Quarum tenor talisest: (Folgt die Urkunde des Woiwoden Ladislaus non 1434 Nr. 2 201). Nos itaque iustis eiusdem petitionibus' annuentes, praemissas iiteras condam magnifici Ladislai de Chaak de verbo ad verbum sine diminutione et augmento transscribi et transsummi praesentil)usque literis nostris similiter patentibus inseri <fac >^ ubcriorem iuris eorundem Saxonum

114

ad caiitflain. natuni in Kykcllewar fcria quinta proxiina antc festum beati

Vrbani papac, anno domini millesimo CCCCXL™" tertio.

Links vom Schreiber der Urkunde: Commissio propria vaivodalis dignitatis.

' Iliorauf ciusdcrn. - I.iicko 1,6 cm.

2 45Q

Krunstadt I ■543 Mai 31. Pclrus. Kaplaii dvr Marlinskupelle extra muros in Kronsladl. bezeiujl. dass er das wiislslehende obere Steinhaus auf der von Konig Si(iinund der Kapelle nesclienkten Hofstelle nach Beratung mit den Provisoren und Prokuraloren dieser Kapelle deni offentlichen Notar Nikolaus Thoscha verkaufen will.

Gleichzeilige Ausfertiguiii;, Perg. friiher Archiv des Burzenlander Evang. Kapitels A.B., jetzt in Arli. St. Sibiu. Hie Urkunde ist von ungeiibter Hand seschrieben und in schlech- tem Latein ab.aefasst. Siezeigt keine Spuren der ini Text angekundigten Besiegelung.

Quoniam homine deficiente ccssat eius memoria et testimonium, ne igitur rationabiles contractus hominum hominibus decresccntibus a memoria discedat et lapsu temporis labantur utile videtur. ut firmis literarum et sigillorum ad eum minime roborentur, hinc est quod ego Petrus, capellanarius capellae sancti Martini extra muros civitatis Braschouicnsis sitae, commendando memoriae significo tenore praesentium praesentibus ct futuris quibus expedit universis. Quod dum a gloriosissimo principe et domino. domino Sigismundo recolendae memoriae Romanorum^ imperatorc et sempcr augusto ac Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae, et cctera rege nec non a suo succcssore inclito principe et domino, domino Alberto Romanorum rege et semper augusto ac Hungariae, Bohemiae, Dalmaciac, Croaciae et cetera rege, Austriaeque et Stiriae duce screnissimo curiam pro t<unc>^ desertam ct aedificiis destitutam ex opposito monasterii beatorum apostolorum Petri et Pauli in dicta civitate existentem ob sahitem et rcfrigerium animarum divorum rcgum Hungariae ac singularem devotionem, quam ipsi ad beatissimum confessorem Martinum episcopum gesserunt dictae capellae sancti Martini consequenterque rectori et capellanario eiusdem pro tcmpore constituto acternaliter habendum et irrevocabiliter possidendum^ impctrasseni egestatisque penuria tunc dictam capellam ac me eius rectorc artantem, quod dictam curiam edificiis decorare facere commode, ut necessum fuit, non valuissct provido viro Nicolao Thoscha, notario publico, qui plura subsidia pro eiusdcm curiac adeptione tunc praefatae capellae ac mihi coram praescriptis* principibus impendit etiam saepius contra impugnato- res^ capellae et adversus impetitores'' me defendit superiorem domum lapideam pro tunc desertam in eadein curia existcntem et tecto, panimentis, ianuis et ceteris domuin concreventibus' destitutam. Sed tantummodo muros ruptos habcntein cum cellario camera parva testudinata ac certa* parte terrae a latere eiusdem domus ab ante retro protendentc sitae describente tamen spatium, quod currus libere potest in eandem curiam intrare. Idcirco eandem doinum longitudinem terrae septuaginta septem pedum cum quadam alia terra tantum spatium occupantc quantum una alia domus cum curia anexa ibidem continere videtur cuiusquidem domus anterior pars occidentem posterior vero orientem rcspicit pro certa summa pecuniarum pro adeptione curiae per me expositarum matura tamen deliberatione cum provisoribus et procuratoribus eiusdem capelae

&

115

praehabita Vfndere decrevi perpetue per eiiin ac suos heredes successores et posterios' habendum, tenendum. vendendum, commutandum et irrevocabiliter possidendum ac in suos usus meliores quoscumcfue voluerit convertendum. Etiam de illis libertatiljus uti «audere et per omnia |jlenum ius habeat, sicut in tenore literarum imperialium, regalium et aliorum debito cum effectu* plenius continere videtur pericula et contraversigi super eandem domum vel civitatem evenirent, quae deus avertere' dignetur quia nuUus eandem domum inhabitaret. In cuius rei memoriam ac perpetuam firmitatem praesentes ad meas instantes preces duxi sigillo venerabilis decanus sedis Braschouiensis ac meo proprio pendentibus. Datuin anno domini millesimo quadriugentesinio quadragesimo tertio in Brascho, die vero sanctae Petronellae virginis.

' Hicrauf rcgc '^eiUgt. ' Liicke 0.4 cm. ^ Gcbcsscrt aus possidcniln. * VorlaKC pracciiplis. ^ Vorhiyc impungiwlorcs.

Vorluf^c impililorcs. Cicbcsscil. Vorlajic crelii. frcbcsscrl :uis rffcclo.

2 460

Uun.yad lAVi Juni (!. Der siebenhuiiilsrhe Woiwode Johannes non Hiinijad Irdgt dem Rat i>on Kronstadt uiif, die Einrichtuny einer Munzstdlle in Schdssburg aiis den Be.ftdnden der Kronstddler Miinze zu unterstiitzen.

Otvj,. Pap. .\rh. St. Brasov. Froiiius 2. Siegcl war iri nriiiics Waclis auf der Riickseite

zum Verschluss auf^edriickt.

flnvollstandii,': Huniuizaki, Dociunenle XV. 1. 28 Nr.45.

Johannes de Hwnyad, vaivoda Transsiluanus.

Circumspecti viri amici iiostri dilecti. Quia nos pro iiostra appromtuatione contra insultos Turcos Christi nominis hostes pestiferos iam proxime exerci- tualiter instauranda camaram monetariain in Segeswar erigere et locare vo- luinus fiendam. Quocirca vestris amicitiis committimus mandantes. quatenus sufficientia laboreria ad usuin praetactae camerae^ pertinentia simulcum mone- tariis in Brassouia existentibus camariis nostris praesentium ostensoribus ex- portare et exportari facere modis omnibus debeatis et aliud noii facturi.Datum iu Hwnyad feria quinta pro.xima ante festum Penthecostes, anno domini jM" et cetera XLHI".

Auf der Riicl^.feite Adre.s.se: Circumspectis viris villico iudicique et iuratis civi- bus Brassouiensibus ainicis nostris hoiiorandis.

' Hiprauf siii durchficstriclicn.

2 461

Mcdiaseh lVil\ Juni 23. Der .'<iehenhiiniisclie Woiivode Joliannes non Hunyad

t^eauflragt den Haf noii Kronsladl inil dcr Herslellung non Kriefisgerdl.

116

Oriu. Pnp. Arh. St. Brasov, Schnell III 15. Siegel war in griinesWnchs auf der Biiclvseife

zuin Verschluss aufgcdriiclcl.

Regest: HurTiuiznki. Dociuncnlc XV. ]. 29 N'r. 46.

.lohannos do Ilwnyad, vaivoda Transsiluaiius.

Circuins|H(ti viri sincere nobis dilecti. Ecce per hunc Michaelem Literatum faniiliareni nostrum vobis sex mensuras lapidum bombardarum transmisimus petentes vos ex affectu, quatenus circa quamlibet mensuram quadraginta la- pides cum omnibus lapicidiis ibi existentibus nsquc duodecim dies sculpere (aciatis et fabricarc. Item petimus vos ex affectu, quatenus si vultis quod quamdiu vixerimus vobis iuxta vestrum beneplacitum refondamus extunc qua- draginta puscas etiam laborari et parari faciatis. Item petimus vos, quod cum appromptuatione curruuni thaboriorum iuxta demonstrationem illius Bohemi dcbitam fistinantiam adhibeatis. quoniam ipse Bohemus nobis retulit mul- tum improperiose, quod cum eisdem curribus satis modicam haberetis curam immo ipsum in risum recipissetis, quod a vobis denique non libenter audimus sed potius dolcnter. quoniam talia negotia non tantum pro nobis sed pro tota christianitate laboratur et petimus quod praemissa omnia^ ad praenarratos currus disponatis et in ipsis curribus equos bonos et pingues disponatis. Cetera idem portitor praesentium dicet. Scriptis in Meggj'es in vigilia^ nativitatis beati Johannis baptistae. anno et cetera XL°° tertio.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viris iudici, iuratis ceterisque civibus et hospitibus civitatis Brassouiensis sincere nobis dilectis.

' Hierauf durch.uicstriclien in procnonn/i.s-. - Vorla.ae vigin.

2 462

Thorenburg H43 Juli 12. Der siebenbtirijische Vizewoiwode Georg Chupor ijibl bel:annl, dass die Ancjelegenheit des Woiwnden Johannes von Hunyad, der (jeijen die Einfiilunnrj des Peter von Boqath uiid mchrerer Mitglieder der Familie Losoncz in die Besitzungen Sczazphilpes, Ewrked, Akna, Theke, Pentek, Pazmos, Ludweg, Nagsayo u.a. Einsprache erhoben hat, vom 1. JuU auf den 6. Oktober verschoben worden sei.

Datum Thordae duodecimo die tcrmini praenotati, anno domini M* quadrin- gentesimo quadragesimo tertio.

Druck: Varju. OklcDeltdr 1,647 Nr. 454 nach deni Orig. Pap. friiher im Archiv der Grafcn Erdody in Galgocz.

2 463

Thorenburcf 1443 Juli 23. Der siebenbtirgische Woiwode Johannes von Hunijad verbietet den Adligen von Kaltivasser, die Burgberger Saclisen wegen eines Hattert- tdles zu belnstigen und fordert sie auf, ihre Ansprtiche vor das Woiwodalgericht zu bringen.

117

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu. K.A. Burcsberg N"r. 4. Siegel, ruud, Um. 2.3 cin. papierbedeckt, in gruiies Wachs vorne aufgedrilckt, derselbe Stempel wie Nr. 2 446.

.Tohannes de Hwnyad vaivoda Transsiluanus et cetera vobis nobili Tiiomae Bolii ceterisque nobilibus de Hydegwiz salutem cum dilectione. Percepimus multum (lisplicenter, quomodo vos quosdam Saxones in Bvrkhperk existentes in quodam ipsorum tcrritorio illegitime ac minus iuste impediretis quosdam etiam cx ipsis in eodem territorio verberassetis in praeiudicium ipsorum etiam pro praesenti eosdem diversis minis molestando infligeretis. Pro eo vobis praesentium serie firmiter iniungentes mandamus, quatenus praefatos Saxones in eorum territorio quoquomodo impedire molestareque non praesumatis. Si quid autem iuris circa territorium ipsorum vos habere putatis post reversionem nostram^ a praesenti exercitu duce domino pro praesenti contra saevissimos Turcos instaurando fiendam coram nostram personalem praesentiam id iure iurisque ordine obser- vato exequi debeatis, et secus sub poenis amissionis omnium possessionum vestrarum^ facere non praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Thordae feria tertia proxima ante festum beati Jacobi apostoli, anno domini MOCCCCOXLTHo.

' Uber der Zeilc nachgetragen. - Vorlage vestromm.

2 464

Kroastadt 1443 September 17. Antonius, Pfarrer von Honigberg und Dekan des Burzenlander Kapifels. schaltet die Urkunde des Graner Er:bischofs Dionysius i>on 1443 Mr. 2 452 ein und beauftragt die Pfarrer von Agnetheln und Werd, (lie Edelfrau Anna und Nikolaus Appa vorsein Gericht nach Kronstadt zu laden.

Gleichzeige Abschrift Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 13717,

Anthonius plebanus de raonte Mellis decanusque sedis Brassouiensis ad infra- scripta a sede Strigoniensi iudex commissarius et delegatus constitutus et ordinatus, discretis viris N. de valle Agnetis et N. de Werd ecclesiarum plebanis sedis Cibiniensis, iurisdictionis Strigoniensis, ac aliis quibuscumque presbiteris (■uratis et non curatis uecnon notariis publicis per dictara iurisdictionem sive (liocesim Strigoniensem ubilibet constitutis nobis in Christo dilectis, sincerae caritatis affectum. Viri discreti literas reverendissirai in Christo patris et domini domini Dyonisii miseratione divina tituli sancti Ciriaci in Termis sacrosanctae Roraanae ecclesiae presbiteri cardinalis archiepiscopi almae ecclesiae Strigo- niensis loci eiusdera comitis perpetui priraatis et apostollcae sedis legati nati annularis sui sigillo in cera rul)ea sigillatas non cancellatas, iramo omni prorsus suspitionis vitio destitutas pro partibus Annae condam Valteri civis civitatis Gibiniensis et nobilis Nicolai Appafy dicti ab una, iuratorum, consulum dictae civitatis ab altera coram notario publico per quosdam procuratores Cibinienses Dobis praesentatas et exhibitas. omnibus honore et reverentia quibus decuit et licuit nobis recepisse in haec verba: (Folgt die Urkunde des Graner Erzbischofs Dionysius von 1443 Nr. 2 452). Posl quarum quidera literarum praesentationem et exhibitionem, mandatis et coramissioni eiusdem reverendissimi patris nostri domini nostri Dyouisii archiepiscopi oliedire cupientes ut deberaus et de iure lcncmur, vestris discretionibus in virtute sanctae obedientiae et sub excomrau- nicationis poena, quara in vos et vestrura queralibet, si praesens nostrura raan-

118

I

daliuii in monendis archiepiscopalc contcmseritis seu neglcxeritis trium tamen dierum monitione canonica praemissa, praevia ratione ferimus, in his scriptis firmiter et stricte iniungendo committimus, quatenus mox et protinus, habiLis praesentium notitiis, accedatis. quo propterea fuerit accedendum ad praefatos Annam et Nicolaum nobilem Appafy dictuni ad instantiam praenominatorum consuhim praefatae civitatis Cibiniensis ad Coronam nostram peremptorie citetis in praesentiam ad quindecim diem a vestrae citationis die computandum personaliter vel per eorum legittimum procuratorem coram nobis comparendos ad obiecta efficaciter respondendos, quorum dic quinque pro primo quinque pro secundo et alios quinque pro tertio et peremtorio terminis, eisdem praefigimus ct assignamus, insinuando, quod si ipsi in praetacto citationis termino per nos ipsis praefixo per se vel eorum procuratorem legittimum comparuerint, bene quidem, alioquin eorum contumacia et absentia non obstantibus, ad |)artis couiparentis instantiam dictante iuris aequitate, ad finalem decisionemi causae procedere non postponatis causa in praemissa, de quibus tandem minime valebi- lis nobis imputari modo aliquali et insuper attendendo quod causa huiusmodi, coram vobis indecisa tendente alibi per quempiam alium in eadem nihil sit innovandum scu attemptandum. Idcirco auctoritato metropolitica praedicta, vobis omnibus et singulis praemissis, quibus praesentes nostrae literae diriguntur, committimus et mandamus. quatenus post legittimam dictae citationis execu- tionem, venerabili et religioso patri domino Anthonio abbati de Colosmonastra ordinis sancti Bcnedicti dictae Strigoniensis iurisdictionis, a quibuscumque aliis, quibus forte praefata causa auctoritate praefati reverendissimi domini archiepiscopi audienda foret commissa, ac executoribus seu subexecutoribus literarum quarumcumque in contrarium harum quovismodo faciendo, ubivis (onstitutis et praesertim annotatus Appafy Myklos et Anna et cetera ex adverso praesentibus omnibusque aliis et singulis quorum interest, intererit aut interesse poterit quomodolibet in futurum, de quibus pro parte dictorum magistri civium ac iuratorum civitatis Cibiniensis principalibus seu procuratorum eorum, super hoc fueiitis requisiti, seu alter vestrum fuerit requisitus, inhibeatis quibus etiam nos tenore praesentis inhibemus, ne ipsi vel eorum alter in causa huiusmodi in vilipendium litis pendentis et iurisdictionis nostrae immoverius metropoliticae contemptum et dictoruni dominorum principalium praeiudicium quemquam perse vel alium seu alios publice vel occulte directe vel indirecte quovis quaesito colorc attemtarc vel innovare praesumant seu praesumat, quod si secusfactum fuerit, id totum revocarc et ad statum pristinum reducere curabimus iustitia mediante seriemque vestrae citationis cum omnibus citatoris nobis seriose resribatis, poena sub praemissa, praesentes nobis in specie remittentes. Datum Brassouiae decima septima die mensis Septembris, anno domini MCCCC"°XLIIP, sub nostri officii sigillo.

Von derselben Hand unten rechls: Inhibitione facta paruit mandatis. Mitte: Testes dominus Stephanus, dominus Matheus capellani de Coloswar, Henricus Regis notarius in praemissis. Copia inhibitionis reverendissimi patris domini archiepiscopi anno etcetera XLIII", indictione sexta, vicesima septima die mensis Octobris fuit praesentata. IJnks: Copia citationis et inhibitionis decani Brassouiensis^.

' Vorlage decisiononem. - Von gleicher Hand wie der Text.

2 465

Slaakamen 1443 September 28. Konig Wladislaw I. befiehlt den Sachsen von Kronstadl iind dem qanzen Burzenland, den Martinszins dieses Jahres den

119

siebenbiirgischen Wniiuoden Nikolaiis uon Ujlak und Johannes i>on Hiinyad aiisziifolgen.

Orig. Pap. .-Vrh. St. Brafjov. Priv. 92. Siegel. ruiid. Din. 1.9cm, in rotes Wachs, papier- bedeckt. vorne aufgedriiclit. Derselbe Steinpel wie Nr. 2 382.

Von der Kanzlei: Commissio propria donnni regis.

Wladislaus dei gratia Hungariae, Poloniae, Dalmaciae, Croaciae et cctera rex Lythwaniaeque princeps suprenuis et heres Russiae et cetera fidelibus nostris circumspectis magistro civium, iudici iuratisque senioribus ac aiiis universis Saxonibus civitatis Brassouiensis et terrae nostrae Barcensis partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gratiam. Cum sicuti certis annis iam praeteritis ita et in anno praescnti universos et singulos proventus census festi sancti Martini ex vostri parte solito niore provenire debentes fidelibus nostris dilectis magnificis Nicolao de Wyiak et .lohanni de Hwnyad vaivodis nostris Transsi- luanis pro agenda per eos defensione regni nostri duxerimus dcputandos. Idcirco fidelitati vestrae firmiter mandantes praecipimus, quatenus praefatos proventus rationc census praetacti coronae regni huius et fisco nostro regio provenire consuetos mcmoratis vaivodis nostris vel eorum hominibus praesentium exliibi- toribus solito more extradare et administrare debeatis. Secus non facturi. Datum in Salamkemen iu festo beati Venceslai martyris, anno domini millesimo quadrin- gcntesimo quadragesimo tcrtio.

Auf der Riickseite Federprobe IHC XPC.

2 466

1443 September29. Christoforus Italicus. Miinzkammergraf des siebenbiirgischen Woiwoden Johannes von Hungad. hestdtigt, dass er vom Kronstiidler Ral verschie- dene Miinziverkzeuge zur Einrichlung der Schdssburger Miinzstdtte erhalten hat.

Orig. Pap. .\rh. St. Brasov. Froiiius I, 6. Sie,i|el war in Ltriiiies Wachs vorne aufge-

drilckt.

Druck: Marienbur;,', Kleine sieb. Geschickte 204.

Bruchstiick: Hurmuzaki. Dncnmente XV. 1,29 Nr. 47.

Ego Christoferus Ytalicus, concivis Cybiniensis, carararius monetarum mag<ni- fici viri Johannis)^ de Hwnyad, vaivodae Transsiluani, notum facio universis quibus expedit, quod c<um mediantibus)! literis praeceptoriis domini mei gra- tiosi iamdicti magnifici viri Johannis de Hwnyad, (iudici, et civibusy iuratis civitatis Brassouiae, loquentibus, super eo quod ipsi pararaenta ac instrum <cnta ad cusionem)^ monetarum apta in ipsorum medio existentia manibus meis sine aliquo obstaculo deberent assignare et tradere, ut ea a civitate Bras- souiensi ad Segeswar ducere permitterera et ibidem camaram monetarum erigere possem, ab ipsis iudici^ et iuratis dictae civitatis eadem instrumenta requisivissera et postulassem ipsi railii assignaverunt et assignari fecerunt. Primo incudes octuaginta duas, longos maleos viginti quinque, forcipites scin- dentes viginti, item forpices ad tenendura actas viginti duas, parvos raaleos quadraginta quatuor, maleos magnos viginti sex. Harura literarum raearum testimonio mediante. Datum in die sancti Michaelis archangeli, anno doniini M»CCCCnXLnF.

' Lucke 2,9 cm. = So Vorlage.

120

2 467

Weisscnburg 1 4 W Oktober 21. Aiituiuiis. 1'farier von Hennannstadt iind Generalrikar dea Weissenburtjcr Kapitels, triigt mehreren Altardienern der Weissen- biirger Kathedralkirche aiif, den Pfarrer Bartholomaiis von Nuseni / Grosseiulorf, der den Pfarrer Andreas von Reen aiis seiner Pfarre verdrdngen wilt. vor scin Gericht :u laden.

Gleichzeitige Abschrift, Papicr, Batthyaneuiii Alba lulia. Archiv d. sieb. Donikapitels

Nr. 280. Auf der Riickseite von yieichcr Hand stanimende gleiche, aber unvollendet

gebliebene Eintrauuni' durchgestrichen.

Regest: Tortcnelmi Idr 1890. 141 Nr. 280 zu April 15.

Die getroffene .\uflosung der Datierung erscheint nicht ganz sicher. da der Kalixttag

selber schon auf einen Montag fallt. In sicbenbiirgischen Kalendarien wird ausscr dem

Haupttag des heiligen Kalixt am 14. Oktober auch ani 14. (Gross-Schenker Missale

von 1430, Brukenthabnuseuni) und 16. April ein Kalixttag angesetzt. doch dtirfte es

sich Tiicht um diesen Hciligentag handeln. da um diese Zeit Ostern fallt und wahrscheinlich

fiir die Angabe der Datierung verwendet worden wSre.

.\nthonius decretorum doctor, plel)anus Cybiniensis canonicusque ecclesiae Albensis Transsiluanae et sede vacante per venerabile capituluin eiusdem ecclesiae vicarius in spiritualibus generalis constitutus, discretis viris dominis Thomae sancti Michaelis archangeli, Petro sancti Ladislai regis, .\driano Deatae Barbarae virginis et martyris, Nicolao sanctorum Cozmae et Damiani martj-rum in dicta ecclesia Transsilvana altarium rectorii)us nobis in Christo sincere dilectis, committimus vobis et sub excommunicationis poena serie praesentium inanda- mus, quatenus habila praesentium iiotitia mox et in contenti accedatis aut alter vestrum accedat illac quo fuerit accedenduin et discretum viruin domintim Bartholomeum plebanum de Nagfalw, ratione occupationis, detentionis et inde- bite in dominium plebanatus discreti domini .\ndreae, plcbani de Regen, se in- tromissionis coutra dictuin dominum .\ndreani plebanum de dicta Regen, hodie ufi coinpareati ad tempus et horain vesperorum coram testimonio no- tarii publici infrascripti'^ nostram peremptorie citetis in praesentiam, seriem vero vestrae executionis ad dictum tempus et horam dum nos erimus in con- si.storio constituti, ad decernendum iura partibus praescriptis nobis personali- ter referre debeatis aut debeat alter vestrum. Datuni .\lbae feria secunda proxima post festum beati Calixti martyris, anno domini MOCCCC quadrage- simo tertio.

Abraham dc .S\vl<. notariu.s^.

' Uber der Zeile. ^ Vdji aiuliTer Hlcichzeitigcr Hand.

' Hierauf durchgeslrichcn col comparcal.

2 468

Gran 1443 \ovember 12. Dionysius, Erzbischof von Gran, versichert dem Rat von Hermannstadt, dass er den Dekan des Hermannstadter Kapitels nie zur FAn- engung der weltlichen Gerichtsbarkeit veranlasst habe, und weist den Dekan Christian an, bei der Austibung ihm iibertragener erzbischdflicher Befugnisse in diesem Sinne zu verfahren.

121

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 106. Ringsiegel, achteckig, 1,6 + 1 cni, in rotcs Wachs papierbedeckt. auf der Riickseite zuni Verschluss aufgedriickt. Im Siegelbild Wappen- schild darin Doppeladler mit ausgebreiteten Schwingen. Umschrift unleserlich.

Sagaces et circumspecti viri, amici nostri carissimi. Recepimus literas vestras, et earum continentias sane intelleximus ad quarum contenta vobis respondendo dicimus, quod nos nunquam iura vcstra privilegiata ac consuetudines vestras hactenus approbatas, sicuti scribitis, infringere seu aliquid in coutrarium attemp- tare vel atteraptari facere, neque vos in eis destituere, sed nec eas irritas habere anhelavimus immo quod plus est, nusquam literas nostras in derogamen huius- modi vestrorum iurium privilegiatorum, uti intimatis, decano aut cuipiam alio aliquo dedissc recordamur, quae i£m dictis vestris iuribus privilegiatis, seu etiam consuetudinibus vestris praerogari possint. Querulantibus vero et petenti- bus, si quibus literas nostras commissionales vel alias quascumque dederimus veluti ex nostri pastoralis officii debito tenemur has iuridice et iustitia suadente eis concessimus, nec eas cuipiam, sed nec iuri vestro in nullo praerogari credimus verum praefato decano facultatem indulsimus, ut ipse querelas cunctorum nostrae ordinariae iurisdictioni subiectorum forum ecclesiasticum dumtaxat respicientes audire, cognoscere, deciderc, iudicare et finaliter fine debito termi- nare possit atque valeat, qui si ea facultate se in causas saeculares intermiserit, cui huiusmodi nostra facultas in nullo suffragetur. Qua de re ecce scrie aliarum literarum nostrarum commisimus memorato venerabili domino Cristanno doctori moderno dccano Cibiniensi, quatenus ipse ad causas, quae forum con- cernunt saeculare, vigore literarum nostrarum nullatcnus se intromittere,^ seu in eis ad nullorum instantiam procederc debeat. Omnes vero aiias causas iurisdictioni nostrae subiectas et forum ecclesiasticum tangentcs, sicuti prio- ribus ita praesentibus literis nostris cognoscendi, audiendi, decidendi et fine debito terminandi omnimodam facultatem concedimus. Datum Strigonii duodecima die Novembris, anno domini M^CCCCXLIIP.

Auf der R&ckseiie vom Schreibei dei Urkunde: Sa gacibus sc circumjpcctis viris iudici et iuratis consulibus civitatis Cybiniensis et cetera amicis nostris carissimis.

Dyonisius cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis.

I2 46Q

Zwischen Sofia und Adrianopel 1443 Dczembcr 3. Der siebenbiirgisclie Woiwode Johannes von Hunijad berichlet den Bewohnern von Kronstadt und dem ganzen Burzenland iiber seine Erfolge im Tiirkenkrieg.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Priv. 98. Siegel, rund, Dm. 2,6 cm. war in griincs Wachs auf der Riickseite zuni Verschluss aufgedriickt . Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 29 Nr. 48.

.Johannes de Hwnyad,

vaivoda Transsiluanus et cetcra.

Circumspecti nobis grati. Deus exelsus oculos suae pietatis super christianum imponens populum christiano huic excrcitui victoriam et prosperitatem donare dignalus csl et deinceps dc ulteriori victoria contra paganos sumenda omnem .spem gerimus ct habemus, quoniam Turcorum imperator terga vcrtens fugani

12?

(ledit versus mare cuius vesligia more hostili sequi existit summe necessarium. llequirimus itaque vos, quatenus in ecclesiis vestris parochialibus faciatis deum altissimum cxorare, ut dignetur sua divinitas, christianum adiuvare cxercitum ct conterat nequam superbiam paganorum. Ecce autem infra sex vel octo dies constituemur iii civitate Drenapoli continunates deinceps nostrum itcr quo rex cxposcit. Scripta in progressu nostro cxercituali de civitate Sophia versus civitatem Drenapolim praetactam quarto die festi beati Andreae apostoli, anno domini et cetera XLIII".

Auf der Riickseite Adresse: Circumspcctis iudici, iuratis ceterisque civihus et toti communitati civitalis Brassouiensis et totius terrae Barcza nobis sincere dilectis.

2 470

Weissenburg 1443 Dezember 10. Anthonius, Pfarrer von Hermannstadl und Vikar des Weissenburger Kapitels, bczeuQl, dass er die Slreilsache zwischen Peter von Bogath und Ladislaus Bolgar aufden 25. Marz verschoben habe.

Datum .\lbac tertio die conceptionis virginis gloriosae, anno domini ^PCCCCXL tcrtio.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, Faniilienarchiv Teleki Xo. 7190. Siegel in griines Wachs vorne aufgedriickt. Reste. Druck: Barabas, Codex dipl. Teleki 2, 12 Nr. 9.

2 471

Birthalm 1443. Johannes von Weingartskirchen bestatigf, dass er von der Birthdl- mer Steuer 51 Gulden behoben habe.

Druck: Salzer, Birlhalm 664 Nr. 11 nach dem heute verschollenen Orig. Papierstreifen im Gemeindearchiv Birthalm.

Notum si omnibus et singulis, quibus expedit uuivcrsis, quod ego Johannes iniles de Wingarfsub anno domini IVPCCCCXLIIF in oppido Byrthalbin ex parte census summi centum tuli florenos LI, ob cuius res testimonium firmius maioremque ob cautelam praesentcs duxi literas in praesentia fide meritorum plurimoruin, proprio meo cum sigillo roboravi.

2 472

Prokuplje 1444 Januar 6. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes von Hunyad berichtet dem Rat von Kronstadt tiber seine Kdmpfe mit den Turken und zeigt die Obersendung von Siegeszeichen an.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra?ov, Schnell III 137. Siegel, rund, Dm. 2,5 cm, in grunes Wachs, papierbedeckt, auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt, derselbe Stempel wie Nr. 2 446. Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 30 Nr. 49.

123

Johanncs dv Hwnyad, vaivoda Transsilvanus et cetcra.

Piudentes et magnae circuinspectionis viri, amici nobis iutimi et summe iiono- randi. Praesentibus primum gratissime salutationis eloquio praesincero venera- biliter antemisso. Insignia victoriosorum triumphorum. primi contra Ezebagh, secundi seu deutrii contra Twrhan, tertii contra infelicem Basa puta viceimpera- torem Turcorum et quarti circa civitatem Nys ac in arcis indaginibus et rupibus montium seu hitibulorum eiusdem contra dictos Basa, Turhanbegh, Ezebegh ac cetcrorum principum ct ducum exercitus caesaris Turcorum die dominica proxima post festum omnium sanctorum" immediatc praecedens seu retroactura potentiam congestam et fere validam divinitus datorum nomini christiano per nos et hoc tempore, quo sumus nos hii, in quos fincs saeculorum devenerunt, literis nostris mediantibus nuntium quoque nostrum hominem puta nostrorum notario- rum praecedenter vestris praecariis industriis innotuere clarius et declarata fucre. Post hos itacjue triumphos quotquct licet multiplices conlra pestiferos Turcos nos habuisse conligit conflictus fere fortes. Notabiliores autem et signa- tiores iam pridem contia solum Omorath Turcorum summum impcralorem et universos suos })rincipes damnatae conditionis eius quoque potentiam validissi- mam, et dc Romania et de Natulya neve partibus transmarinis conductam atque comportatam feria quinta proxima ante festum beatac Luciac virginis' in arco et < )* montium loci ac silvis Zlatica vocati. Demumque in vigilia

festi sacratissimi natalis Cliristi iani retroacti^ in loco Melstica cognominato iam de ten'a nomaniae itinere nostro incundo antea continuato versus patriam retroflexo rcplicata vice contra innovatam potentiam summi impcratoris cui et solus intererat, duces autem et principes potcntiae eius principaliorcs dicti Basa et Turhan praeerant. .Scilicet (post) quem conflictum ecce feria quinta, secundo videlicet die festi anni novi dominicae utputa circumcisionis" cum et Hungara et christiana nostra videlicet necnon regis atque dezpoti per arca loca stricta pariter et forcia densium silvarum atque montium loci Kahvanicza iramo verius Kalnawycza vocati praeire sive anteire pro captandis descensibus dimissa < ' >'ente remanentiam postcedentium peditum pariter et equitum ab inimicorum insidiis nostrosolito more, instar pastoris dc luporum rapina seu raptura suum gregem ovium custodientis auriremus et caveremus. En innotuit nobis in eo tunc eramus vestigia nostrorum sequentcs amodo valde pauci adven- tus potcnliae satis valide perfidissimorum Basa, Turhan ac etiam novae gentis Anatolyae sin partis transmarinae in et ad quantitalcm septem banderiorum se extendentis, cuius erat praefectus, director ac belliductor quidam princeps Anatoliyae, satis strenuus et insignis, nomine Mehometh de Bruza, sororius supremi Turcorum impcratoris, cuius collum ad nunc et aliorum plurimorum notabiliorum Turcorurn colla, praesidio altitonantis dei ac altissimi conductoris totius universi reciaculis christianorum et nostris foret atque forent innexa ac manibus subiugata nostra nostrorumque vestigia raptui immo vehementius ut quibat" astricte callidcque luporum immo ut apertius dicamus vujpium rapientium more sequentibus ct supervenientibus pcractus quatuor alternatis aggressibus nobis quoque et nostris universis tuente deo coeli sanis semper et salvis permanentibus. Ipsa potentia pcr christianos viriliter semper ct intrepide agressa longc lateque usque ad quartam vigiliam noctis eo tunc subsequentem extitit miro modo insccuta fecimus et inivimus. Hactenus in cunctis et singulis illis atque coeptis processibus fuimus et sumus prosperati, dirigente virtute dextere excelsi, cuius nomen gloriosum sit benedictum per saecula saeculorum amen. Unde et eya itaque amici nostri carissimi ac venerandi et vos pro tropheis christiano nomini taliscemodo divinitus datis deo coeli gratibus et gratiarum actionibus consignatis. Studete idipsum nomen domini humili prece deprecari ac invocare, ut largitam gratiara et misericordiam nobiscum < )'netur diutius

diutiveque erga suos nos videlicet et vos misericordissime sua divinitas immensa

124

consiTvare. necnon s])erandos ac liendos proccssus nostros futuros fortunio nominis cliristiani prosperare suanique giatiam erga id amplificare. Scripta in civitate Procopia in festo cpiphaniarum domini, anno nativitatis eiusdem millesimo quadrinijentesimo quadraoesimo quarto.

Auf der Riickseite Adresse: \'iris immensac sagacitatis ct industriae iudicihus, senioribus ac toti consulatui civitatis Brassoviae et totius terrae Barcza. amicis nobis seinper honorandis.

Vorlaui' tlivlri. Novoiiibcr 2. nczombiT 12.

* l.ucki- l.Hciii iiii Brucli.

* Dezember 24.

^" Jaiuinr 2.

' I.iickc 0, 1 cni.

" Vorlaiic zu crkciinuii iiiii ul.

" Liickc 2,9 cni.

2 473

Weissenburg \\U Januar 18. Anliinius. Pfarrer vnn Ilermannsladl uiid Geiie- raliiikar der siebeiihiirgischen Kirche, fordert den Pfarrcr Bartholomaus mn Xuseni / Grossendorf auf, sich wegen seiner Widersetzlichkeit zu verantwoiien und die (lefdllte Enlscheidiinij in seinem Streit mit dem Pfarrer Andreas von Eeen anzucrkennen bzw. seine Rechle aufdie Reener Pfarrei iiiichziiiveiscn.

Gleichzeitige Absclirift. l^ap. Battbvaneiiin .\lba lulia. .\rchiv des sieb. Donikapitel

Nr. 706.

Regest: Torlenelmi tdr 1892. 644 Nr. 706.

Anthonius decretorum doctor, plebanus Cil)iriicnsis caiionicusque ecclesiae Traussiluauae et sede vacante per veuerabile capitulum dictae Transsiluanae ecclesiae vicarius in spiritualibus generalis constitutus. Quia discretus vir"^ dominus Bartholomeus plebanus de Nas>yfalw, capellanus magnifici domiui Stephani filii bani de I.osoncz, in octavis festi Epiphaniarum domini proxime praeteritis- omnia sua iura et probationes quibus mediantibus plebaniam seu rectoratum parochialis ecclesiae de dicta Heofii jjossidet, occupat et detinet iuxta nostra commissionem producere debebal, idem etiam |)ridein dum iuxta nostrum mandatum literatorium certis executionibus factum dominis videlicet Martino de Pytula. decano sedis Regen. Emerico de Idecz infenori et Nicolao de Dedrad ecclesiarum |)lebanis commisisseinus in mandatis, ut ipsi huiusmodi nostris mandatis res et bona jjraedictae ecclesiae de Regen reviderent revi- sasque ipsis ministris tantuin de eisdem segregare deberent, ut inde minister ecclesiae sufficienter sustentare deberent servitores etiam dictae ecclesiae quibus ipsa ecclesia necessaria foret constitutas aut in futurum constituendas aliquis sub poena e.xcommunicatiouis repellere usque ad decisionem causae inter dictum dominum Bartholomeum el lionorabilem doniinuin .Vndream de Regen et cetera vertentae deberet. Dum ipsi executores in executione huiusmodi nostri mandati fuissent constituti praedictum Bartholomeuni presbyterum si praemissa |)oena per nos in dicto nostro inandato contenta verbo nostro seriose ammonuissent praedicta effectui mancipare ad ipsos executores, prout ipsi conscientose nobis suis in litcris rescripserunt, dixisset, quod nostro mandato in nullo vellet obedire praeterquam in cultura vinearum. Pro cuius renitentia in sententiam excom- municationis inoidit. Et quia nos talium actus nepharios nolumus immo nec* patimur aure surda pertransire, ne talium pcrversitas aliis sint praecipitia vitiorura, dictum dominum Bartholomeum officio nostro requirente ad vice-

125

sirnum primuin diiMU notificationis praesentium quorum dierum septem pro primo, septem pro secundo, reliquos vero et ultinios septem pro tertio et peremp- torio termino canonica monitione praemissa assignamus, ut ipse in dicto termino coram nobis compareat, si dics ipsa tuerit iuridica, si vero feriata* extunc sequenti die de dicta sua renitentia praetextu cuius iam est de facto excommunicationis quem et nos denuntiamus fore excommuuicatum in his scriptis se expurget iuraque ct probationes quibus ipsam jilebaniam^ posscdit et possidet de praesenti coram nobis adducat atque conclusionem in causa ipsius et dicti domini Andrcae faciente vel alias sententiam diffinitivam tunc fercndam per nos audiat citamus per praesentes. Qui se coniparuerit pracmissaque fecerit bene quidem, alioquin non obstante ipsius contumacia quantum poterimus et de iure admittimus contra eundem procedcmus iuris semper ordinem observantes. Praesentes vero ne ignorantiam earundem quoquomodo allegare praetendat, in valvis huius sacratissimae basilicae iussirnus publice affigi. Datum Albae decima octava die mensis Januarii, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.

Aiif der Riickseiie gleichzeitig: Copia literarum ad valvam aplicatarum contra Bartholomeum presbyterum.

Lber dcr Zeile nacligetragen. * Vorlage scriala.

Vorlagc praelcrilas. -i. ' Hicraiif durcligestrichen possidet.

Hicrauf durclisjestrichcn pelimus.

2 474

Wcissenburg \\\\ Januar 13. Aiitoniiis, Pfairer von Hermannstadt und Gene- ralvikar der Weissenbiirger Kirclie, siispendiert den Pfarier Bartfwlomdiis von Nuseni / Grossendorf von der Reener Pfarrei iind verbietel, dass der Kircliendienst weiterhin im Samen dieses Bartlwlomdiis gefiihrt wird.

Abschrift des friihen 19. Jh.s Battbyaneuni Alba lulia, Archiv des sieb. Donil^apitels, Fancsali. Advcrsaria A. 21, nach deni heute verschollenen Orig. Pap. Siegel, papier- bedeckt, in griines Wachs vornc auffjedriickt.

Authonius decretorum doctor, plebanus Cibiniensiscanonicusque ccclesiaeTran- sylvanae et sede vacante pcr venerabile capitulum dictae Transylvaniensis eccle- siae vicarius in spiritualibus geneialis constilutus. Quia Bartholomaeus ple- banus in Naghfalu suas contumacias diversis censuris venialiter puniendus, praesertim ipse, ct quilibet nomine suo ab administrationc sacramentorum in ecclesia Rheghen de iure sunt suspensi; sed quia nos non attentis suis con- tumaciis, ut innocentes pro nocentibus punire debeant, speciali nostra ex gratia propter periculum animaruni indulgemus hiis, qui hodie in eadem ecclesia Re- gheii celebrant divina et ecclesiastica administrant sacramenta, non ipsius Bartholomaei nomine, nec alterius cuiuscumque, sed nostro ex officio ipsis sacerdotibus annuimus. et concedimus celebrare divina et populo in eadem peragere sacranienta, excluso tamen ipso Bartholomaeo, cui omnino inhibe- mus, ne aliqua audeat peragere sacramenta tamdiu, quousque aliud a nobis mereatur habere in mandatis iuxta quod canones sanctorum patrum imitare possumus, et qualiter contra eum iuris tramite sit procedenduin. Praesentes non ultra octavas festi purificationis virginis gloriosac proxime venturas vo-

126

lumiis durare. natum Alliac in dio dominica Omnis torra, anno doniini mille- simo quadringentesimo quadragesimoi quarto.

' Vorlagc .texagesimo, die Urkiindc gehiirt jedoch in dic Vierzigerjahre, vgl. Nr. 2 473.

2 475

Im Feldlager bei \ieodin liii Januar 20. Kdrtifi Wladixlaw I. forderl den Konvenl von Koloz^monostor anf, bei der FAnfiihrnnq des Blasius dc Egerwar und Ladislaus de Wgra in den Besitz von Keresfal\va...in comitatu de Kykellew partium nostrarum Transsiluanarum in districtibus Megj'eszeek et Sclkzeeki existentem simul cum cunctis utilitatilnis et pertinentiis miiznwirken.

Datum in descensu nostro exercituali prope op|jidum Nicodin in festo bea- torum Fabiani et Sebastiani marlyrum. anno domini millesimo quadringen- tesimo quadragesimo quarto.

Orii!. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest 151. 27658. Siegel war iii rotcs Wachs auf der Rilclvseite zum Verschluss aufs^cdruclvt. Laut !<leichzeitigem Riickvermcrk hat die Einfiihruns,' am 8. April stattjiefuiiden. wobei Nikolaus Gereb Einsprachc crhob. Er wurde fiir den 1. Mai vor das Woiwodalijericht zitiert.

1 Vorlage Senkzeeg.

2 476

Grieehiseh Weisscnburg 1444 Januar 25. Konig Wladislaw I. trdfjt dem Weissenlnirgei Kapitel auf, bei der Einfiihrung der Driider Peter, Paul und Ni- kolaus de Zakol i;i den Besilz von Michelsdurf (Wezzews) im Kokelhurger Ko- mitat miizuwirken.

Datum in nostro castro Nandor Albensi in festo conversionis beati Pauli apos- toli, aniio domini millesimo quadriugentesimo quudragesimo quarto.

Uruck: Kammerer, Cod. dipl. comitam Ziclnj 11. 66 Xr. 69. Die Einfiihrung hat am 10. Mai stattgefunden, ohne dass von den Nachbarn Einsprache erhoben worden ware, wie in einer Nachbemerkung zu dieser Urkunde a a. O. s. 67 ausgefiihrt wird. Das dariiber ausgestellte Orig. Perg. des Weissenburgers Kapitels hat das Datum des 24. Mai.

2 477

Thorcnburg 1444 Januar 30. Die .'iiebenbUrgischen Vizewoiwoden Pongracz von Dengeleg und Nikolaus von Salzburg ersuchen das Weissenburger Kapitel, By- chak von Moson, der in seinen Streii mit Klemens und Dominik von Kleinalisch um Beiitzanteile dieses Dorfes dreimal, zuleizi am 13. Januar, vergeblich nnr Ge- richt zitierl wurde, aufzufordem, .sic/i am 1. Mai dem Vizewoiwodalgericht zu itellen und dori ein Sirafgeld von 18 Mark Silber zu hinterlegen.

127

Datiini Tliordae deciino octavo die lermini praenotati. aniio doinini niillesimo bnadrinfjentesimo quadrajJesimo qiiarto.

Eint.'ischaltet voin Wcisscnljuigcr Kapitcl 1 !44. Ungar. Landesarcliiv Builapest.

2 478

lii-i Fcliruar li. Das Wei.ssenburfjcr Kapilel sdudiel den Siaiutionsaiiflrag der sicbenimriiisclien \'i:eu>oiwoden Ponqraz und Nikolaus von 1444 Nr. 2 i77 ein und (jiiit den Xizewoiwoden beUannt. dass die ani 3. Februar verhandelle Streit- sache zwisciien Bened-diis Bychai^ de Moson und Cleniens uiid Domiaicus de Kyszewles um Besitzanteilc in Klein-Alisch auf den 1. Mai vertagl und Ihicliak angewicsen worden isl. vor dcn Vizcwoiwodcn IS Mark Silbcr zii luntcriegen.

Daluin diiodecimo die animonitionis et evocationis |jraenotatae, anno domini snpradicto.

Orii;. Pap. l'ngar. I.andesarcliiv Budapcst IJl. I.'!7;i8. .Siegcl war in weisses NVachs auf der Kiickseite zuni Vcr.schluss aufuedrfickt . Ain iUnide oben und rcchts sind Hlcichzei- tiyc liintragungen. die zusainmen mit cinigen Hinzufiigungen und Verbesserunscn im Te\t von gleicher Hand crken.nen lassen, dass diesc Urkundc als Konzcpt fiir eine weitere 'V\'eissenburger Austerti.nuni; in dieser Sache verwendet worden ist.

2 479

Siieeava lVt\ Februar 23. Stcpliar,. Woiwode dcr Moldau. vcrsichcrt dem Kron- stiidter Rai, dass scin l.and deni Ilandel wieder offen steht.

Orii,'. ^"'ap. Arh. St. Brasov. Schnell I 21. Sie.gel, rund. I)ni. 2.1 ctn in rotcs VVachs auf dcr Riickseite zum Verschluss auf.nicdriickl. Im Sicuelbild Wappcnschild mit Aueroch- senkopf mit abstelienden Ohrcn. zwischen dcn Hornern ein Stcrn. Unischrift: neMaTl» CTccjiana t!of:Bo;ibi.

IJruck: Hurinuzaki. Documcnic XV, 1. 3 Nr. 50 = C.ostachescu, Documente mold. 2,723 .\r. 210 zu Marz 2.

Stcphanus vaivoda et dominus terrae Moldawycnsis.

Providi el honesti viri nobis dilecti. Usque modo audacter non estis ausi^ cum boni.s vestris subintrare mpdo assecurainus cum praesentibus oiiines ut sub- intrent et negotient more ab antiquo consueta ac libere exeanl excepta aliqua causa guerrae. De qno providi ambulenl el pro realibus vestri Kralli concivis veslri nullus tiineal. Dalum Zwczawvae, in dominica carnisprivii, anno domiui MOCCCCOXLIIII».

Auf der Riickseite Adresse: Providis viris et honeslis iudici el iuralis civibus de Brasso a nobis dileclis.

' Ani Handc.

128

2 480

1444 Mara 11. Der Konvent von Kolozsmonoslor beglaiibigt tiber Einschreiten des Bniders Joliannes, Abt von Kerz (de Candelis alias de Kercz), die Urkunde Eugens IV. von 1436 Nr. 2 275, die dem Dekan des Hermannstadler Kapitels das Recht einrdumi, in Angelegenheiten der geisilichen Gerichisbarkeit im Bereich des Kapitels in erstcr Instanz zu urteilen.

Datuin feria quarta proxima ante festum beati Gregorii papae, anno domini millesimo quadringcntesimo quadragesimo quarto.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 108. Siegel rund, Dm. 5,5 cm, weisses Wachs in Wachs- schiissel an Pergamentstreifen angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 529.

2 481

Rom 1444 April 1. Papst Eugen IV . Irdgl dem Erzbischof von Gran auf, den Johannes Faber uml seine Fruu Magdalene, Witwc nach Mathias von Hermann- stadt, von der Bande geisliger Verwandschaft zu dispensieren, die dadurch gegeben ist, dass die verstorbene erste Frau des Johunnes, Margarethe. den Sohn der Mag- dalene aus erster Ehe aus der Taufe gehoben hal.

Datum Romae apud s. Petrum, anno millesimo quadringentesimo quadra- gesinio quarto, Kalendas Aprilis anno quartodecimo.

Regest: Lukcsics, Diplomala pontificum 2, 215 Nr. 811 nach Reg. Lat. 402 f. 60 im Vatikanischen Archiv.

2 482

Rom 1444 April 7. Papst Eugen IV, gibt bekannt, dass er den Bruder von der Regularobseruanz Jakob Richer, bestellten Vikar der siebenburgischen Domini- kanerprovinz, zum Wiederaufbau der von den Tiirken und andern Ungldubigen zerstorien Kloster und Kirchen und zur Hehung des darniederliegenden tjeistlicben Lebens nach Ungarn und besonders nach Siebenburgen entsende, in Gebiete ex quibus fideles utriusque sexus sacerdotcs ac viri religiosi capti fuerunt et in miserabilem infidelium servitnteni pervenerunt et quod infelicius cst, domus, monasteria ac ecclesiae et alia pia loca ab ipsis infidelibus combusta et diruta exstiterunt, unde in nonnulis locis illarum partium divinus cultus omnino ces- savit in aliquibus vero maxime diminutus cxstitit in magnum christianae re- ligionis opprobrium.

Datum Romae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae mille- simo quadringentcsimo quadragesimo quarto, septimo Idus Aprilis, pontifi- catus nostri anno quartodecimo.

Abschrift: Carolus Wagner, Analecla diplomalica 4, 198 Nr. 175 im Ungar. National-

museura Budapest, Cod. lat. 1281.

Druck: Fabritius, Vrkundenbacb 54 Nr. 85.

Unvollstandig. BuUarium ordinis Praedicalorum 3, 184 = Katona, Hist. cril. VI, 13,

290.

Regest; Lukcsics, Diplomala pontificam 2, 215 Nr. 813 nach Reg. Lat. 408 f. 183 im

Vatikanischen Archiv.

129

2 483

Inaeis 1444 April 26. Dei sichenburcihche Woimode Johannes von Hunijad er- sucht den Rat von Kronstadt um Entscndumj von Vertretern zu dem Tlwrenburger Landtag.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 14. Siegel, rund, Dm. 2,5 cm. in iiriines Wachs, papierbedeckt, auf der Rlickseite zuni Yerschluss aufgedriickt, unkenntlich.

Johannes dc- <>^ Ihvnyad, vaivoda Transsihianus et cetera.

Circumspecti et providi amici nobis sincere grati. Noveritis nos oinni dubio semoto vigesimo quinto die festi beati Georgii martjris proxime praeteriti^ Thordae constituti in medium regnicolarum; proinde rogamus vestras amici- tias nihilominusque vobis firmiter committimu>, sicuti etiam nuper vobis super hac re scripsissc recolimus, quatenus probos et notabiles viros e vestri medio eligatis, quos ad dictum diem in medium regnicolarum ad praetactam Thorda dirigere dcbeaHs. Sfcus facere non ausuri. Datum in Inacis dio dominico pro- ximo post festum beati^ Georgii martyris, anno et cetera XLIIII'°. Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis iudici et iuratis senioribus civitatis Brassouiensis amicis nobis sincere gratis.

1 Liicke ^ Hierauf gre durchgestrichen.

2 Mai 18.

2 484

Gran 1444 Mai 1. Erzbiscliof Dionysius von Gran bestiiligt den zum Dechanlen des Hermannstddter Kapilels erwdhllen Grossauer Pfarrer Micliael in seinem Amt.

Eingeschaltet vom Graner Domkapitel 1513, Ori^'. Archiv des Hermannstadter Evang. Kapitcls A. B.. .Vrh. St. Sibiu.

UnvoUstandig: Benkii, Milkovia 1, 146 zu 1441 = Bruchstiick: Katona, Hist. crit. VI, 13, 176.

Dionisyus' miscrationc divina tituli sancti Ciriaci in terrais sacrosanctae Ro- manae ecclcsiae presbyter cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis, locique eiusdem comcs perpctuus primas et apostolicae sedis legatus natus dilecto nobis in Christo honorabili viro domino Michaeli baccalaureo in decretis, rectori ecclesiae parrochialis beati Servatii de Insula Christiana nostrae iurisdictionis salutcm et paternam in domino benedictionera. Quod quia inter sollucitudines nostras assiduas, quae nostro pastorali incumbunt officio circa almam nostrara ecclesiara Strigoniensem sollicite considerationis intuitu dirigere convehit ip- samque et eius iurisdictionem auctore domino prosperi status plcnitudine at- que virLutum iusigniis gratulari et iusto aequitantis nioderamine libcrali et circumspecta providentia providaque circamspectione gubernari et salubrius incrementis cffcri desidcramus. .\d statum lamen debitum sedis Cybiniensis noslrae( )-iurisdicti;)nis fclicller prospcre ct salubriter dlrigendo rccidlmur 00 altentlorl cura solllciti quo (llligentlorl regimiuis studio ludigcrc uoscalur. Sperantes igilur quod per tuae pcrsonac debitac scientiae (lualitatein, provi-

i:?o

dentiae domini, discretionis virtutcni, industriae miinus, circumspectionis gra- tiam aliarumque titulis declarationis^ virtutcm et diligentae studium poterit eiusdem sedis statui super hoc salubriter provideri, vacante siquidem de iure et de facto decanatu scdis praedictae Cybiniensis, cuius electio, nominatio ct pracscntatio ad lionorabile capitulum ciusdem sedispleno iure dinoscitur pertirere, tc ad praesentationem, nominationcm et elcctionem omniuni ecclcsiarum paro- chialium recforum et plcbanorum in et sub eadem sede Cybiniensi constitu- torum de tc nobis legitimc factam de eodem decanatu te instituimus, inves- timus tenore praesentium et confirmamus dantes et concedentes, tribuentes et committentcs tibi plenam et expressam, liberam et omnimodam in prae- sentibus facultatem, licentiam et potcstatem atque iurisdictionem dictum de- canatus officium sollerter et prudenter gerendi et exercendi omnes et singulos nobis et ecclesiae nostrae praedictae ordinaria iurisdictione in codem deca- natu et sede Cybiniensi subiectos corrigendi, cmendandi canonicc pro eorum excessibus punicndi querelas cunctorum nobis praemissa ordinaria iurisdic- tione subiectorum audiendi. cognosccndi, decidendi, iudicandi scntialiter ac fine debito terminandi sententias quascumque fcrendi, debitae executioni dc- mandandi. faciendi et praccipiendi prout de iure tibi videbitur melius expe- diri omnesque et singulos nobis et ecclesiae nostrae praedictae auctoritate su- pracxpressa subiectos in omnihus casibus etiam nobis reservatis absolvcndi, confessores nostri in persona plenarie constituendi omuesque et singulos ple- banos ct ecclesiarum parochialium et capellarum curatorum et non curatorum ac altarium rectores ad praesentationem verorum patronorum et legitimorum confirmandi, censuras ecclesiasticas in quosvis tibi rebellarc volentes ferendi et executioni debitae demandandi et generaliter omnia ct singula, quae ad huiusmodi decanatus officium ab antiqua et approbata consuetudine quomo- dolibet pertiuere noscuntur faciendi, gerendi ct exercendi tibi tenore prae- sentium concedimus omnimodam facultatem praesentiam sub anularis sigilli nostri appensione testimonio literarum mediante. Datum Strigonii prima die Maii, anno domini millesimo quadringentessimo quadragesimo quarto.

' In verlaiigcrter Schrift. ^ Spatcr mit anderer Tinte nachgezogen.

- Rasur 2 cni.

2 485

Hermannstadt 1444 Mai 12. Der siehenbiirgisclie Vizewoiwode Nikolaiis von Salzbiirg teilt dem Rat von Kronstadl mit, duss der durch Joliannes von Hunijad zusammenherufene Landtag verschoben worden ist.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Schnell III 37. Riiigsiegel 1.6 + 1,3 cm, in weisscs Wachs zum Verschluss aufgedriickt, unkenntlich.

Fratres et amici nostri siiicere dilecti, viri industriosi. Quemadmodum magni- ficus (Jo)' hannes de Hwnyad iuter ceteros honores harum partium Transsil- uanarum vaivoda congregationem (gener^^alem proximo die dominico in Torda celebrandam constituerat, tamen certis de causis et negociis idem do- minus vaivoda eandera congregationem et colloquium in Torda fiendam ad proximum diem ascensionis doniini^ protelavit et prorogavit. Quare vestris amicitiis praesentibus requirimus, quatenus tunc sapientiores et intellectiores

131

a* vestris mediis in eandem congregationem ascensionis domini ad Tordani transmittere debeatis pleno cum mandato ad respondendum de singulis ibidem necessariis et obiectis. Aliud iuxta praemissa non farturi. Datum Cybinii in profesto beati .Servacii, anno domini XLIIII".

Nicolaus de Wyzakna, vicevaivoda Transsiluanus.

Auf der Riickseile Adresse: Providis et circumspectis iudici et iuratis civibus et senioribus civitatis Coronae* Brasouiensi amicis nobis sincere dilectis.

^ So Vorlat<e.

- Liicke 0,7 ctn, ^ Ilit-muf 1,3 cm Icercr Rauni.

3 Mai 21.

2 486

Rom 1444 Mai 13. Papst Eiigen IV. fordert die Abte uon Kolozsmonoslor und Kerz auf. die siebenbiirnischen Dominikaner- und Franziskanerniederlassungen ge- gen Bedriirkungen in Schutz zu nehmen.

Orig, Per,;;, Batthyaneuui Alba lulia, Archiv des sieb. Domkapitels Nr. 1 047, Bulle

war an Hanfschnur angehangt.

Kegcst: Tortenelmi Idr 185)5. 243 Nr. 1 047. Lukcsics, Diplomata ponlificvm 2. 216 Nr.

814.

Eugenius episcopus ser\'us servorum dei venerabili fratri archiepiscopo Stri- goniensi et dilectis filiis de Closmonostra et de Candelis Transilvanae diocesis monasteribrum abbatibus salutem et apostolicam benedictionem. Militanti ecc- lcsiae licet immcriti disponcnte domino praesidentes circa curam ecclesiaruin ac monasteriorum et alioruin religiosorum locorum omniuni solerlia reddimur indefessa solliciti, ut iuxta debitum pastoralis officii eorum occuramus dis- pendiis et profectibus divina cooperante clementia salubriter intendamus. Sane dilectorum filiorum universorum professorum tam fratrum praedicatorum.quam minorum ordinum in doinibus partium Transsilvaniensiuin regni Ungariae eo- rundem ordinum commoratium conquestione pcrccpimus, quod nonnulli ar- chiepiscopi, episcopi aliique ecclesiarum praelati et clerici ac ecclesiasticae per- sonae tam religiosae quain saeculares necnon duces, marchiones, comites, ba- rones, nobiles, milites et laici communia quaque civitatum, universitatum, op- pidorum, castrorum, villarum et aliorum locorum ad aliae singulares personae civitatum et diocesium et aliarum partium diversarum occuparunt et occu- pari fecerunt fructus, census, redditus et proventus at uonnulla alia res et bona mobilia et immobilia ac iura spiritualia et temporalia ad doinus ipsas .spectantia et ea detinent indebite occupata, seu ea detiiientibus praestant auxilium, consilium vel favorem ac super illis multiplices molestias et iniu- rias inferunt ct iacturas. Quare dicti professores nobis humiliter supplicarunt, ul cum eisdem valde reddatur difficile pro singulis querelis ad apostolicam se- dem habere recursum, providerc ipsis supcr hoc paterna diligentia curaremus. Nos igitur detentores, occupatores, praesumtores, molestatores et iniuratores huiusmodi illo volentes cisdcm professoribus subvenire remedio, per quod ip-_ soruin compescatur tcmeritas et aliis aditus committcndi similia praecluda tur. discretioni veslrae per apostolica scripta mandainus, quatcnus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium scu alios etiam si sint extra loca in

132

quibus deputati estis, conservatores et iudices praefatis profcssoribus ac eo- rum in dictis domibus pro tempore successoribus efficacis defensionis prae- sidio assistentes non permittatis eosdem super his et quibuslibet aliis bonis et iuribus ad domos pracfatas spectantibus ab eisdem vel quibusvis aliis indebite molestari vel eis giavamina seu damna vel iniurias irrogari, facturi dictis pro- fcssoribus et successoribus, cum ab eis vel procuratoribus suis aut eorum ali- quo fueritis requisiti, de praedictis et aliis personis quibuslibet super restitu- tione terrarum, domorum et aliorum locorum iurisdictionum, iurium et bono- rura nobilium et immobilium reddituum quoque et proventuum et aliorum quorumcumquc bonorum necnon de quibusvis molestiis, iniuriis atque damnis praesentibus et futuris, in illis videlicet quae iudicialem requirunt indaginem, summarie de plano sivc strepitu et fignra iudicii in aliis, prout qualitas eorum id exegerit, iustitiae complementum occupatores seu detentores, praesum- tores, molestatores et iniuratores huiusmodi necnon contradictos quoslibet et rebelles cuiuscumque dignitatis, status, gradus, ordinis vel conditionis exti- terint, quandocumque et quotienscumque expedierit auctoritate nostra per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo, invocato ad hoc si opus fuerit auxilio brachii saecularis, non obstantibus tam felicis rccorda- tionis Bonifacii papae VIII praedecessoris nostri, in quibus cavetur, ne aliquis extra suam civitatem et diocesim, nisi in certis exceptis casibus, et in illis ultra unam dictam a fine suae diocesis ad iudicium evocetur. Seu ne iudices et con- servatores, a sede deputati praedicta extra civitatem et diocesim, in quibus deputati fuerint contra quoscumque procedere sive alii vel aliis vices suas committere aut aliquos ultra unam dictam a fine diocesis eorundem trahere praesummant, et dc duabus dictis in coucilio generali editis, dummodo ultra duas dietas aliquis auctoritate praesentium non trahatur; seu quod aliis quam de manifestis iniuriis et violentiis et aliis, quae iudicialem requirunt indagi- nem, poenis in eos, si secus egerint et in id procurantes adicetis, conservatores se nullatenus intromittant, quam aliis quibuscumque constitutionibus a prae- decessoribus nostris Romanis pontificibus de iudicibus delegatis et conserva- toribus, qua personis ultra ccrtum numerum ad iudicium non vocaudis, aliis editis, quae nostrac possint in hac parte iurisdictioni aut potestati eiusque libero exercitio quomodolibet obviare; seu si aliquibus communiter vel divi- sim a praedicta sit sede indultum, quod excommunicari, suspendi vel intcrdici seu extra certa loca ad iudicium evocari non possint, per litcras apostolicas non facientes plenam et expressarn ac de verbo ad verbum de indulto huius- niodi et eorum (personis, locis, or)^dinibus et nominibus propriis mcntionem et qualibet alia dictae sedis indulgentia generali vel speciali cuiuscumque te- noris existat. Per quam praesentibus non cxpressam vel totaliter non inser- tam nostrae iurisdictionis explicatio in hac parte valeat quomodolibct impe- diri et de qua cuiusquc toto tenore habend;i sil de verbo ad verbuni in nostris literis mentio specialis. Ceterum volumus et auctoritate apostolica decerni- mus, quod quilibet vestrum prosequi valeat articulum etiam per alium inchoa- tum quamvis, idem inchoans nullo fuerit impedimento canonico pracpeditus, quodque a dato praesentium sit vobis et unicuique vestrum in praemissis om- nibus et eorum singulis coeptis et non coeptis, praesentibus et futuris perpe- tuata potestas et iurisdictio attributa, ut eo vigore eaque firmitate possitis in praemissis omnibus coeptis et non coeptis, praesentibus et futuris et prae- dictis procedere ac si praedicta omnia et singula coram vobis coepta fuissent et iurisdictio vestra et cuiuslibet vestrum in praemissis omnibus et singulis per citationem vel modum alium perpetuata legittime extitisset constitutionc praedicta super conservatoribus et alia qualibet in contrarium edita non ob- stante praesentibus post viginti annos a dato praesentium computandos mi- nime valituris. Datum P.omae apud sanctum Petrum, anno incarnationis do-

133

minicae millesimo quadriiigentesimo quadragesimo quarto* tcrtio idus Maii,

pontificatus nostri anno quartodecimo.

Auf der Plica links: R. de Ariminio.

Unter der Plica rechls: Gratis de mandato domini papae, Arnoldus.

' Im Bruch unleserlich. ^ Von hier mit anderer Tinte.

2 487

Rom 1444 Mai 13. Papst Eugen IV. gestattet den siebenbiirgischen Domini-

kanern und Frandskanern, in den Stddten, Gebieten, Ortschaften und Markt-

flecken Siebenbtirgens zu predigen, Beichte abzunehmen und Absolution zu er- teilen bzw. Busse aufzuerlegen.

Datum Romae, anno incarnationis dominicae millesimo quadringentesimo qua- dragesimo quarto, tertio Idus Maii, pontificatus nostri anno quartodecimo.

Abschrift Carolus Wagner, Analeda diplomatica IV, 199 Nr. 176, Ungar. Nationalmu-

seum Budapest, Cod. lat. 1281.

Druck: Fabritius, Urkundenbuch 55 Nr. 86.

Bruchsttick: Bullaritim ord. Praedicaiontm 3, 185 := Katona, Hist, crit. VI, 13, 291.

2 488

Rom 1444 Mai 13. Supplik der Orden der Dominikaner und Frandskaner in Siebenburgen, dass den Besuchern ihrer Konvente in Weissenburg, Broos, Miihl- bach und Hermannstadt Ablass erteilt werde.

Datum Romae apud s. Petrum (anno 1444), III Idus Maii, anno XIV.

Reaest: Lukcsics, Diplomata pontificum 2, 216 Nr. 814 nach Reg. Suppl. 396 f. 190 im Vatikanischen Archiv.

2 489

Rom 1444 Mai 16. Supplik der Orden der Dominikaner und Frandskaner in Siebenburgen, dass der Ablass, der ihren Konvenien in Weissenburg, Broos, Winz, Muhlbach und Hermannstadt ertdlt ivorden sd, auch den Konventen der H. Jiing- frau Maria und der H. Elisabeth in Bistritz verliehen werde.

Datum Romac apud s. Petrum (anno 1444), XVII Kalcndis lunii anno XIV

Regest: Lukcsics, Diplomata pontificum 2, 216 Nr. 815 nach Reg. Suppl, 396 f. 56 im Vatikanischen Archiv.

Bei Lukcsics a. a. O. ist versehentlich Hermannstadt als Sitz der beidcn Kimvente ange seben. fiir die der Ablass noch erbeten wird, wahrend es sich dnbci zweifellos uni Uistritz Iiandpjn nuiss. vgl. dic Urkunde Nr. 2 495 aus 144 1 Mai 26.

2 490

Thorenburg 1444 Mai 24. Die siebenbtirgischen Vizewoiwnden Pongracz von Den- geleg und Nikolaus von Salzburg besldiigen ilber Einschreiten Clemens, des Sohnes Ladislaus von Klein-Alisch (Kyzsewles) die Urkunde des Weissenburger Kapi- tels von liOS Nr. 1616 mit der Urkunde der siebenburgischen Woiwoden Jakob Lachk und Johann Herrici von 1408 Nr. 1610, Besitzanteile von Klein-Alisch belreffend.

Datum Thordae die dominica proxima ante festum beati Urbani papae, auno domini millesimo quadriugentesimo quadragesimo quarto.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 13700. Siegel, rund, Dm. 2,9 cm., war in weisses Wachs auf der RUcltseite zum Verschluss aufgedriickt. Von einem mutmass- lichen z^veiten Siegel feUlt jede Spur.

2 491

Thorenburg 1444 Mai 25. Der Woiwode Johannes von Hunijad bestellt den Alt- biirgermeister Jakob zum Kammergrafen der Hermannstddter Miinze und be- fiehlt allen Bewohnern Siebenbiirgens, die Gold- und Silbereinl6sung nur in dieser Kammer vorzunehmen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 107. Siegel, rund, Dm. 2,6 cm, weisses Wachs, papier-

bedeckt, vorne aufgedrlickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 446.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora X. 149 Xr. 67 zu Mai 27. Arcltiv 6, 1863, 179 Nr. 1.

Bruclistiick: Eder, Observationes 117.

Regest: Kemfny, Notitia 1, 170 zu 1441.

Johannes de Hwnyad inter cetera vaivoda Transsiluanus et cetera universis et singulis nobilibus, officialibus et alterius cuiusvis status et conditionis posses- .sionatis hominibus, item civitatibus et liberis villis, ipsarumque rectoribus, iudicibus et villicis^ in his partibus Transsiluanis ubivis constitutis et exis- tentibus praesentium notitiam praecepturis, nobis grate et sincere dilectis, sa- lutem cum incremento omnis boni. Quia cameram et cusionem monetac re- galis in civitate Cibiniensi de regia commissione novissime inchoatae' empti- onemque ac cambium auri et argenti necnon commutationem priorum ct ali- arum quarumcumque monetarum harum praesentium per dictam regiam ^cre- nitatem et regnicolas iam abolilarum et omnino annullatarum circumspecto viro Jacobo elias magistro civium jpsius civitatis Cibiniensis contulimus et eius expeditionem comisimus volentes, totum et omne argentum nionetamquc in his partibus Transsiluanis usque modo cursum habentem et alias quaslibet per praetactum .Tacobum camcrarium praediclae monetae et suos homincs ac familiares per ipsum dcputandos ct neminem alium pro pretio condigno emi comparari cambirique et commutari. Idcirco vestris dilectionibus harum serie firmissime praecipimus et mandamus, quatenus dum et quando ac quam pri- mum et quotienscumque praefatus Jacobus camerarius monetae antedictae ho- mines et familiares suos pro emendo huiusmodi argento, cambioque et commu- tatione praelibatae antiquae seu aiterius cuiuscumque monetae per iam fatum dominum nostrum regem et regni Hungariae praedictos regnicolas modo ut praefertur abolitae et revocatae ubicumque in istis partibus Transsiluanis, vestri

135

in medium harum sub confidentia, transmiserit vel solus, sola sua in persona venerit, tunc eosdem favorabiliter pertractando talismodi eisdem emere et monetam cambire emique et cambire facere permittatis et per vestros per- mitti faciatis. Si qui autem in huiusmodi argenti emptione et raonetae ante- dictae campsione contra hoc nostrum mandatum se ingerere praesumpserint, tales idcm Jacobus camerarius aut homines et familiares sui detinendi in per- sona et rebus ac poena per regiam serenitatem et regnicolas talismodi mandati et decreti stabiliti et editi transgressores feriendi et plectendi plenissimam ha- beant potestalis facultatem auctoritate regia ac nostra praesentibus ipsis per nos attributa mediaute, eosdemque ab omnibus impeditoribus dum per ipsos requisiti fuerilis vestris auxiliis, subsidiis, consiliis et favoribus protegere. tueri et deiensare velitis et cisdem semper opportunis assistere debeatis. Secus nulla- tenus facere praesumatis in praemissis. Praesentcs post earum lecturam exhi- bentis manibus volumus remanere. Datum in Torda feria secunda in festo beati Vrbani papae, anno domini niillesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.

1 Vorlage villiciis. - Vorlage inchonalae.

2 492

Thorenburg 1444 Mai 25. Der siebenbuiijische Woiwode Johannes uon Hunyad beauftra(f1 den Richier des Szeklerf^fuhles Kezdi, dem Kronstddter Burger Mariin, welchem Dominik von Cernatu 23 Ochsen weggenommen hat, Genugtuung zu ver- schaffen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra$ov, Priv. 99/1. Siegel, rund, Dm. 2,6 ctn, in grunes Wachs» papierbedcckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 446. Die Urkunde ist von demselben Schreiber geschricben wie Nr. 2 493. Druck: Szab6, Szek. okleoeUar 3,59 Nr. 449.

Johannes de Hwnyad, vaivoda Transsiluanus Siculorumque et Themesiensis coraes et cetera agilibus viris iudici ac capitaneo necnon senioribus sedis Kysdi salutem cum dilectione. Dicit nobis providus Martinus de Brassouia gravi cum querela, quomodo Dominicus filius Emerici de Chornatha temporibus prae- teritis viginti tres boves ipsius Martini indebite et minus iuste abstulisset et quo suae placuisset voluutati fecisset in praeiudicium et damnum ipsius Mar- tini valde raagnum. Super quo dilectioni vestrae serie praesentium firmitcr coramittimus, quatenus habitis praesentibus exparte dicti Dominici filii Emerici antefato Martino cxponenti de et super dictis viginti tribus bobus meram, plenam et omnimodam impendatis satisfactionem taliter et adeo, ut ipse ex- ponens nobis superinde de cetero non cogatur querulari. Qui si feceritis bene quidem, alioquin comraittimus firmitcr per praesentes circumspectis iudici et iuratis civibus dictae civitatis Brassouiensis, ut ipsi antefato Martino eorum concivi de et super dictis viginti tribus bobus ex parte antefati Dominici filii Emerici oranimodam recipiant satisfactionem nostra in persona et auctori- tatc praesentibus eis in hac parte attributa mediante. Secus igitur facere nou ausuri. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Dalum Tiiordae in festo beati Urbani papae, unud domini M^CCCCXLIIP".

1.^6

2 493

Thorpiihurfi I '•'•'• Mai 25. Der siebrnhurijische Woiwode Johannes von Iliinyad teill den Unlfrgrafcn der Szelder mil, dass aiif dem lelzten Ofener Reichstag alle SchenUungcn an Adlige widerrufen worden sind, die der Konig iiber Besitzungen von Sladt und Dislrikl Kronsladt verfiigt hat, und ersucht sie, die Bewoh^^er des Burzenlandes in ihren Rechlen auf diese Besitzungen zu schirmen.

Orig. Pap. Arli. St. Brajov, Priv. 100. Siegel, rund, Dm. 2,6 cm, in griines Wachi, papicrbedeckt. vorne aufgedriickt. Derscibe Stempel wie Nr. 2446. Die Urkunde ist von demsclben Schreiber geschrieben wie Nr. 2 492. Regest: Szabo. Szek. okleveltdr 3, 60 Nr. 450.

Johannes de Hwnyad, vaivoda Transsiluanus Siculorumque et Themesiensis comes et cetera egregiis viris Gregorio de Bethlen et Nicolao de Emeke vice- comitibus Siculorum salutem cum favorc. Exponunt nobis circumspecti iudex, iurati ceterique cives ct seniores civitatis Brassouiensis et totius terrae Barcza graviter conquerentes, quomodo nonnulli forent nobiles, qui certas possessiones ad ipsam civitatem Brassouienscm et terram Barcza pertinentes a regia celsitu- dine pro se ipsis in perpetuum impetrasscnt seque vigore huiusmodi literarura donationalium in dorainium ipsarura possessionura introducere et easdera sibi ipsis appropriare niterentur, aliqui vero ex ipsis iara de facto se in dorainiura ipsarum possessionum per eos a dicta regia raaiestate impetratarura introraisis- sent. Et quia serenissimus dorainus noster rex praedictus veridicis cx relatibus nonnullorum proborum et nobiliura virorura in eo, ut oranes tales irapetratae possessiones a divorum regum temporibus ad dictara Brassouiara et terram Barcza pertinuissent expertus et inforraatus extitit, ideo universas tales dona- tiones per eum factas nuper Budae in congregatione generali praelatorum et ba- ronum ac regnicolarum celebrata revocavit et litcras exinde confectas cassavit ob hocque et nos oranes tales donationes revocamus et cassamus viribusque carituras declaramus. Eapropter vestris dilectionibus harum serie firmiter com- mittimus et nec aliud habere volentes raandaraus, quatenus receptis praesentibus nuUipiara horainura aliquas possessiones ad dictam Brassouiara et terrara Barcza pertinentes per ipsos a regio culmine ut praefertur impetratas occupare aut se in dominiura earundera introraittere praesuraatis. Imrao voluraus, ut etiara omnes tales, qui se aliquo quaesito colore in dominium aliquarum posses- sionura ad praetactara Brassouiara et terram Barcza spectantium iara de facto intromisissent ab eis occupare et ad ipsam Brassouiam ac terram Barcza annec- tere debeatis ipsosque iudices, iuratos et seniores in eisdera more antiquitus consueto protegatis tuearaini et defendatis nostra in persona et auctoritate praesentibus vobis in hac parte attributa raediante. Et hoc idera iniungiraus futuris nostris vicecomitibus sed et magnifici domini Nicolai vaivodae et cetera aliis etiam quibusvis subditis nostris^ inviolabiliter et inconcusse observare. Praesentibus perlectis exhibenti seraper restitutis. Datum Thordae in festo beati Urbani papae, anno domini M»CCCC*'XLIIII"'.

Von der Kanzlei: Comraissio propria doraini vaivodae. Auf der Ruckseile von der Kanzlci: Brassouienscs.

' Uicraiif priir ;:i((ilL!t.

137

2 4Q4

Thorenburg 1444 Mai 26. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes von Hunyad bezeugt, dass Michael Salamonis von Nadesch (Nadasd) seine Besitzungen Boiu / Bun, Spring, Drasov j Troschen und Sebesel j Kleinmuhlbach samt Zubehoren dem Weissenburger Kapitel vermacht hat, erkldrt seine Zustimmung zu dieser Stiftung, verpflichtet dafur die Kapitelsbrtider zum ordnungsgemdssen Lesen der vorgeschriebenen Messen und befiehlt, diese Stiftung nicht zu schadigen.

Datum Tordae vigesimo sexto die^ mensis Maii feria tertia proxima post festum beati Urbani papae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitels Nr. 707. Siegel war in griines "Wachs vorne aufgedxuckt, Reste. Regest: TorUnelmi 16t 1892, 644 Nr. 707.

1 Ober dcr Zeile.

2 495

Rom 1444 Mai 26. Papst Eugen erteilt den Besuchern der z.T. von den Turken zerstorten Hauser des Dominikaner- und des Franziskanerordens in Weissenburg, Broos, Winz, Muhlbach, Hermannstadt sowie des Marien- und des Heiliggeistkon- ventes in Bistritz (in Alba, et in Varasco ac in Winezia necnon in Molbata, in Czibinio ac b. Mariae et s. Crucis in Bistricia in partibus Transsilvaniae consisten- tes) einen Ablass,

Romae apud s. Petrum, anno millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto, VII. Kalendas Junii anno XIV.

Regest: Lukcsics, Diplomata ponlificum 2, 216 Nr. 817 nach Reg. Lat. 408 f. 219 im Vatikanischen Archiv.

2 496

Vaslai (1444) Mai 29. Stephan, Woiwode der Moldau benachrichtigt den Kron- stadter Rat iiber den Abschluss der Kdmpfe mit seinem Bruder Peter und fordert zur Wiederaufnahme der Handelsbeziehungen auf.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Sclinell 1 5. Siegel, ruiid, war in rotes Wachs auf der Ruck- seite zum Verschluss aufgedriickt.

Die Urkunde gehort aller Wahrscheinlichkeit nach in das Jalir 1444, in welchem die beiden furstlichen Briider sich zunachst im Kampf gegeneinander befinden. Am 8. April urkundet Stephan aus Suceava, Peter am 26. aus Roman. Bald darauf niuss aber die Versohnung stattgefunden halien. Denn schon am 18. Juni erscheint Peter als Zeuge in einer Urkunde seines Bruders, vgl. Cost3chescu 2,204 und 293 und Giurescu, Istoria Iiom6nilor 2, \9 . Nach L. ^inianschi. Precizdri, privind istona Moldovei (1432 1441 ), in: Anuarul Insl. de ist. ^i arh. din lasji VII, 1970, 68 gehort die Urkunde zu 1445, doch erscheint die Beweisfiihrung nicht zwingend.

138

Druck: Hiirmuzaki, Documenle XV, 1, 32 Nr. 53. Costachescu, Documente mold. 2 Bruckstilck: lorga. Gescli. des rumdnischen Volkes 1 , 325 Anm. 2.

Stephanus Yaivoda de Moldva.

Sinceri honoris incrementum. Amici nostri carissirai noveritis me esse vaivodam in isto regno videlicet Moldva licet retroactis temporibus non multum elapsis in guerra scu discordia quam gerebamus cum Petro, fratre nostro vaivoda sinistra manu niihi invadente non modicum persequebamur nosraet ipsos. Nunc dei per gratiam sumus in regno nostro pacifice. Quare vestrae universitatis petimus amicitias ct fraternitates^ eisdemque supplicaraus ex affectu quatenus quod cives aut hospites vestri civitatis et provinciae vestrae videlicet Barcza aliqua damna seu iniurias et mutilationes membrorum in suis merciraoniis et in negotiationc suarum rerum nostro in rogno veniente vel transeunte passi fuissent nisi fideli probavcrint testimonio volumus satisfactionem impendi. Habebitis et habeatis sine orani impedimento negotiationera vestram in eadem libertate et patientia sicut^ habuistis in tempore patris nostri vaivodae Sandri^. Item in tunc petiraus vestras amicitias et fraternitates quod si auditis vel audivistis aliquara faraam de Johanne vaivoda aut aliam famam ex tunc nobis causa amicitiae fideliter renuncietis. Cetera lator praesentiura videlicet Stoyka dicat, cui verbis credatis taraquara ab ore nostro prolatis. Scripta in Moldva in civitate Wazlo, anno in praesenti post festum Wrbani papae feria 6*.

Aiif der Ruckseite Adresse: Prudentibus viris iudici iuratisque civibus ac uni- versis* hospitibus in Brasso existentibus ac sibi carissimis in Cristo^ fratribus.

' Hierauf q durchgestrichen. * Vorlage universi.

2 Vorlage sicund und iiber dem u ein t. ° So Vorlagc.

' Hierauf Sep durchgestrichen.

2 497

1444 Juli 1 . Das Weissenburger Kapitel bezeugt, dass Johannes Greb von Mergeln seine Besitzanteile in Wolkendorf ftir 132 ungarische Goldgulden der Nikolaus- kirche in Schassburg verkauft und dafiir Besitzanteile in Coves j Kdbisch erworben hat.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengeraeinde A. B. Sighi^oara. Siegel war an blau- weisser Hanfschnur angehangt.

Druck: Archio S.F. 1,1853, 340 Nr. 2 zu Juni 1 = Regest: Fabritius, Urkundenbuch 55 Nr. 87.

Capitulura ecclesiae Transsiluanae omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Ad universorura notitiara harum serie volumus pervenire, quod nobilis vir Johannes Greb de' Mergenthal in nostram personaliler venicns praesentiara nobis per eundem vivae vocis oraculo deliberato anirao sponte confessum extitit et relatum in hunc modum, quod ipse ob spem et devotionem quam in beato Nicolao confessore gerit et habet, quandam suara portionera possessionariara in posses- sione Wolkan vocatara in comitatu Albensi existente habitam ipsum iure here- ditario concernenlcm cum omnibus suis utilitatibus videlicet terris arabilibus.

130

silvis, nemoribus, rubetis, pratis, fenilibus, aquis aquarumque decursibus et quibuslibet pertinentiis ad eandem spectantibus pro refrigerio animae suae et suorum progenitorum animarum signanterque pro evitandis et repellendis quibusdam suis necessitatibus ipsum ad praesens urgentibus utputa pro conser- vatione tuitioneque et gubernatione ac reformatione aliarum suarum possessio- num seu portionum possessionariarum suis heredibus et posteritatibus succedere debentibus in laudem dei omnipotentis et eius genitricis virginis Mariae ecclesiae parroctiiali beati Nicolai confessoris de Segeswar pro centum et triginta duobus florenis auri puri Hungaricalibus veri et legalis ponderis sibi plene persolutis dedisset, disposuisset legassetque et donasset atque contulisset immo dedit, donavit, legavit, disposuit et contulit perpetuo et irrevocabiliter tenendam, possidendam pariter habendam coram nobis, subiunxit etiam, ut ne temporum in processu, per suos heredes et posteritates huiusmodi sua dispositio quovis- modo fortassis dissolvi et annulari attemptaretur loco et in recompensam dictae portionis possessionariae in dicta possessione Wolkan vocata habitae modo praescripto per eum praelibatae ecclesiae parrochiali beati Nicolai confessoris dispositae et donatae unam aliam portionem possessionariara in possessione Kewesd similiter in comitatu Albensi^ existente habitam emisset cum eisdem pecuniis suis heredibus et posteritatibus perpetuo possidendam. In cuius rei testimonium praesentes literas nostras priuilegiales pendentis et attentici^ sigilli nostri munimine roboratas duximus concedendas. Datum in octavis festi beati Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo quadrage- simo quarto. Honorabilibus et discretis viris dominis Andrea praeposito, Georgio cantore, Michaelc custodc, Benedicto Siculo decano, ceterisque canonicis dictae ecclesiae noslrae salubritcr existentibus et devote.

Hierauf noch eitimil rff. ^ So Vorlage.

Ober dcr Zeile.

2 498

Kronstadt 1444 Juli 2. Der Woiwode Johannes von Hunyad nimmt die Geistlichen des Burzenlandes in Schutz und verbietet dem zum Tiirkenkrieg ausziehenden Heer in ihren Hofen Einlagerungen vorzunehmen und sie sonstwie zu schddigen.

Orig. Pap. Archiv des Burzenlander Evang. Kapitels A. B., jetzt in Arh. St. Sibiu Siegel, rund. Dni. 2,5 cm, in grOnes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 44(5.

Universis ct singulis dominis baronibus, proccribus, nobilibus, stipendiariis* cuiuscumquc ctiam alterius status et conditionis hominibus in exercitum contra perfidiam saevissiniorum Turcorum instaurandis totiens quotiens progredien- tibus dominis fratribus et amicis nostris honorandis Johanncs de Hwnyad vaivoda Transsiluanus, Siculorumque et Tliemesiensis ac de Zolnok comitatuum comes salutem cum honoris incrcmenta. Domini amici et fratres nostri hono- randi, quia universi clerici et plebani parrochialis terrae Burciensis et ad cultui divino ferventius pro fidci catholicae firmitate et sanctae matris ecclesiae statu assistant et cxercituum suarum orationum valeant pacifice et^ quiete^ conti- nuare pcr reverendissimum dominum Dionisium sacrae Romanae ecclesiae cardi- nalem el archicpiscopum Strigoniensem petitione eiusdcm nobis porrecta recom- missi sunt et existunt nostri defensioni. Quas tamen intuitu dei omnipotentis

140

ut tenemur propter praemissorum adeptionem cum ob amoreni dicti reverendis- simi patris in nostram receperimus protectioncm et defensionem singularem toto nisu et conatu eos cupientes sempcr singulariter occursu defensionis prote- "ere fueri et manutenere contra omnes molestatores et signanter a descensu exercitiudi. Ideo vestras praesentibus requirimus dominationes, amicitias et fraternitates precibus studiosis, quatenus in vestro progressu exercituali, dum ad ipsas partes terrae Burciensis perveneritis ad domus praetactorum clericorum seu plebanoruni in nullo loco descensum exercitualem nec eisdem nocumentum seu damnum et praecipue in decimis tam in campis quam dotibus seu alias habitis < >- facere velitis neque per vestras* facere permittatis familiares,

nostri ob rcspectum. Nostris vero subditis id inviolabiliter mandamus observare. Praescntesque post lectnram reddi petimus exhibendum. Datum Brasschouiae in festo visitationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringen- tesimo quadragesimo quarto.

Von der Kanzlei: Commissio dignitatis vaivodalis specialis.

' Vorlage slipendiaris. ^ Llbcr der Zeile, darunter durchgestrichen

2 Unlescrlich. siuis.

2 499

Kronstadt 1444 Juli 3. Der siehenbiirgische Woiwode Johannes von Hunyad verleiht den Bewohnern von Kronstadt und des Burzenlandes das Recht, Diebe in allen freien Stddten, Mdrkten und Dorfern und auf den Besitzungen des Adels festzunehmen, abzufuhren und zu richten mit Ausnahme der Besitzunr/en des Michael von Belenyes, des Oswald Fekethe und des Thomas Parcolab.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 102. Siegel, rund, Dni. 2,6 cm., in griines Wachs papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 446.

Nos Johannes de Hwnj^ad, vaivoda Transsiluanus, Siculorum et Themesiensis comes et cetera, memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis et singulis praesentium notitiam habituris, quod nos visis et consideratis in partinus Transsiluanis specialiter vero in regione Barcza ac civitate Brassouiensi per nounullorum maleficorum homines latrocinia, furticinia nccnon ceterorum malorum genera quae tam profunde talia perpetrasse et ardue augmentasse per praesens erat inauditum'. Volentesque ipsos cives universosque homines in praefata regione Barcza commorantes antidotis refun- dare remunerari ob hoc nos in persona serenissimi domini nostri praetitulatis sagacibus viris civibus in civitate dic.ta Brassouiensi nccnon alterius cuiusvis status hominibus in regione Barcza commorantibus talem facultatem nostram potestatisque nostrae plenitudinem duximus annuendam et concedendam, ut ubicumque ipsi huiusmodi malcficorum homines latrones videlicet et fures vispiliones fore audierinf- veros et denotatos universaliter mox et per singula contra tales insurgendos et ubi tales extiterint videlicet in civitatibus vel opidis aut liberis villis vel possessionibus aliquorum nobilium liberam, tutam et omninnodam extrahendi de ipsis civitatibus, opidis velpossessionibus ut praefertur et quo iure videbitur expediri faciendi, suspendendi videlicet vel derotandi habeant facultatem. Excipiendum tamen, ne ipsi cives vel homines in dicta Barcza regione commorantes ad possessiones egregiorum Michaelis de Belenes

141

necnon Oswaldi Fekethe dicti ac Thomae Parcolab quae similiter in saepefata regione Barcza dicuntur existere, ratione praevia et supradicta irruari et irruere praesumant. Datum in Brassouia feria sexta proxima post festum visitationis Mariae virginis, anno domini M" quadringentesimo XLIIir*'.

' Hierauf durchgestrichen ob hoc nos. ^ (jber der Zeile nachgetragen.

2 500

Kronstadt 1444 Juli 3. Der Woiwode Johannes von Hunyad beauflragt diesieben- biirgischen Steuereinnehmer aus dem ndchstfdlligen Martinszins 10 Mark Silber ad structuram et fabricam der Kronstddter Marienkirche und 2 Mark fur die Fronleichnamsbruderschaft in dicta civitate existenti auszuscheiden, ut devotius detentusque missarum sollempnia peragantur.

Datum Brassouiae feria sexta proxima post festum visitationis Mariae, anno domini millesimo CCCCXLIIII.

Von der Kanzlei: Ad coramissionem specialem domini vaivodae.

Orig. Pap. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Bra?ov I E 154. Siegel in grunes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 446. Druck: Komspondemblatl 9, 1886, 14.

2 501

Grossschenk 1444 Juli 6. Ber siebenbiirgische Woiwode Johannes von Hunyad irifft Verfugungen iiber die Abgrenzung von Gewerbe und Handelsstand und tragt dem Rat von Kronstadt auf, einen Ratsherrn zu bestimmen, der die Waren der Kronstddter Grautuchmacher nachmessen und zeichnen soll.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 101. Siegel.rund, Dra. 2,6 cm, in grflnes 'Wachs, papier- bedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbc Stempel wie Nr. 2 446. Regest: Moisuc, Industria texlild 1, 44 Nr. 151

Johannes de Hwnyad, vaivoda Transsiluanus Siculorumque et Themesiensis comes et cetera providis ac circumspectis iudici et iuratis civibus civitatis Brassouiensis totique commutati eiusdem nobis sincere dilectis salutem cum favore. Non sit taedium vobis ea referre, quae commodum utilitatem et pro- fectum totius reipublicae concernere dinoscuntur nam prout in aliis literis nostris vestris dilectionibus superinde his proximis praeteritis diebus directis serenissima regia maiestas una cum suis prael^tis, baronibus ac regni Hungariae proceribus conclusit irrevocabiliter ubique in regno Hungariae et partibus Transsiluanis obsers^are mandavit, quod quilibet mechanicus cuiuscumque artificii sit artificium suum excrcere et cum eodcm se nutrire debeat se non ingerendo in factis mercatorum et aliorum artificiorum, sed contentus maneat de sua arte victumque et amictum percipiat de eodem. Et quia nos edicta ct statuta ret^iae maiestatis ac praelatorum suorum et baronum in his partibus Transsiluanis et aliis locis nostro honori subiectis volumus facere observare et potissime pro eo, ut praesens moneta cursum suum habeat emptionesque et venditiones rerum venalium per diversarum monetarum in commoda direpta

142

ad pristinum statum deducanlur. Ideo sicuti in aliis nostris literis vestris commi- simus dilectionibus itatcnus et praesentibus vobis et vestrum cuilibet seriose et districtc in persona regiae maiestatis ac praelatorum et baronum praecipimus et mandamus, quatcnus quilibet vestrum a modo in antea suam artem exerceat ac ad mcrcantias quarumcumque rerum, cuiuscumque maneriei existant, se non intromittat quoquomodo sic quod mechanicus contentari debeat de arte sua mcchanica, mercator vero cxcrceat suas mercantias seque nullo modo intro- raittat ad aliquam mechanicam artem. Per hoc enim unus iuxta alium absque aliqua offensa totius rei publicae valcat aquirere suum victum et amictum. Praeterea innotuit omnibus nostris divcrsis pauperum clamoribus, quomodo lanifices seu laboratores pannorum griseorum in vestri raedio residentes non in vestra latitudine et longitudine huiusmodi pannos griseos laborarent et labo- ratas in domibus et non in foro libere venderent per hoc enira toto regno nota- bilia solent evcnire darana. Quare volumus et similitcr districte committiraus. ut a raodo in antea nuUus lanificum seu laboratorum pannorum griseorum aliquem pannum laboratum absque signeto civitatis aut loci ubi ipsi panni laborari solent vendere praesumat quovismodo. Illos autem qui huiusmodi pannos absque signcto cmerint in personis per iudices locorum talium volumus detineri ac detcntos tamdiu servare quosque a nobis superinde quid de eis facere liceat existent inforraati pannique huiusmodi non signati auferri debeant ab eisdera volurausque ut in omnibus locis et civitatibus ubi huiusmodi panni grisei laborantur unura horainem iuratum fidedignum disponere debeant^, qui tales pannos conspiciat et raensuret et qui iusti sunt in latitudine et longitudine signeto consignet, falsos autera per raedium incidat ne, per hoc fraus et dolus sequatur aliqualis. Et in praemissis aliud facere nequaquam praesuraatis, alio- quin si praeraissa in aliquibus infringeritis et per omnia non observatis, extunc a certo tenete, quod nos contra tales contumaces et rebelles tamquam contra sacrae regni Hungariae coronae atque nostros hostes procedemus in regnoque Hungariae et partlbus Transsiluanis ubique locorum repcrire poterunt per decoUationes capitum, manum araputationes et oculorum eruitiones aliorumque membrorum mutilationes absque misericordia puniri faciemus taliter, quod oranibus cernentibus et audientibus horribile cedat in exeraplum, de quo tandem nemini nisi vobisraet poteritis imputare. Et pro eo vos avisaraus, ut huiusmodi peri- cula possitis cvitare et hoc voluraus pcr fora et loca publica palam facere proclamare. Datum in Senk niaiori feria secunda proxiraa post festura visita- tionis Mariae virginis gloriosae, anno doraini M CCCC quadragesirao quarto.

Unlen links von der Kanzlei: Lecta ct correcta.

Auf der Riickseiie von der Kanzlei: Brassouicnsibus.

' Gebessert aus debeaiis.

2 502

1444 Juli 10. D«s Weissenhnvgei Kapiltl hezeuqt, dass Andreas i>on Gaaih und Johann Greb von Martinsdorf Einsprache crlwben haben, dass Michael Salamonis uon Nadesch ihre Besitziinuen Sprinij. Drasov j Trosclien iind Sebesel I KleinmQhl- bach snmi Pertinenzien sich vom Konii] hat zusprechen lassen.

Abschrift Mitte des 19. Jahrhunderts Archiv der Evang. Kirchengeneinde A. B. Brasov, J. Trausch, Diplomalariiim Trans. Saxnnum VIII.

143

Capitulum ecclesiae Transsiluanensis significamus lenore praesentium quibus expedit universis, quod Andreas filius Gregorii de Gaath nobilis de Valko pro se ac Petro filio Nicolai de eadem et Johanne Greb de Martunfolwa ad nostram accedendo praesentiam per moduni protestationis nobis significare curavit, quod Michael filius Salamonis de Nadas possessiones ipsorum Spring, Drasso et Kyssebes vocatas cum villis Valachalibus ad dictam possessionem Kyssebes pertinentibus per regiam inaiestatem sibi dari procurasset in praeiudicium ipsorum et gravamen. Unde facta huiusmodi protestatione prohibuit regiam maiestatem a collatione et donatione praefalum vero Michaelem filium Sala- nionis et quosvis alios ab huiusmodi impetratione, occupatione, detentione ac usuum et quarumlibet utilitatum perceptione praedictarum possessionum et quovis colore se iotromittere vellent de eisdeni super quo literas nostras prote- statorias et prohibitorias petiit cmanari, quas nos concessimus communi iustitia suadente. Datum sexta feria proxima ante festum beatae Margarethae virginis et martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.

2 503

Ludo; / Grosslogdes 1444 Juli 13. Der siebenbiirgische Woiwode Johanncs von Hunynd eniicht den Rat von Kronstadl, die dortigen Handwerksmeister, soweil sie Zaume zum Ausbessern erhalten haben, aus dem Martinsdns lu bezahlen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 103. Siegel, rund, Dm. 2,6 cm, in griines Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 446. Regest: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 31 Nr. 511.

Johannes de Hwnyad, vaivoda Transsiluanus ac Siculorum necnon Themesiensis et cetera comes dilectis nobis circumspectis iudicibus, iuratis et universis hospi- tibus in civitate Brassouiensi constitutis et residentibus salutem cum dilectione. Quia nos ad praesentem in proximo fieri debendum exercitum certa frena cum paramentis argenteis et aureis per magistros artifices vestri in medium residentes parari faciemus, ad quae nuper octo marcas Hudenses direximus, sed quia ad praesens dehinc plura ad ipsorum frenorum reformatione dirigere non valemus, ideo requirimus vos diligenter, quatenus acceptis praesentibut' sub serto nuncio de argento census vestri et e medio vestri provenire debendi tantum quantum ad praefatorum frenorum requiritur ordinationem dictis magistris artificibus dare velitis nostram ad rationem, ne labor noster cessare videatur. Et aliud petimus non facturi. Praesentes tandem pro vestri expeditione reservandum, quas tcmpore solutionis vestrorum censuum in nostrum recipi faciemus compu- tum. Datum in Lwdas in festo beatae Margarethae virginis et martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.

Sollicitetis frena ut parentur.

Auf der Ruckseite von rfer A'an-/e/: Brassouiensibus.

2 504

Miihlbach (144)4 Juli 15. Der siebenbiiryische Woiwode Joliannes von Hunijad bestdtigl das Weissenburger Kapitel in dem Besitz von Kleinschercjied in denGren- zen, wie es Michael von Diod bcsessen.

144

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia, Arciiiv des sieb. Donilcapitols Nr. 708. Dcr untere Teil der Urkutide ist scliadliaft. so dass Sicgelspureii niclit niehr nachwcisbar sind. Regest: TSrlenelmi Idr 1892, 641 Nr. 708.

Nos Johannes de Hwnyad iii^er ccteros hoaores vaivoda Transsiluanus signifi- camus tenore praesentium quibus expedit univcrsis, quod venientes nostri in praesentiam honorabiles domini dc capilulo occlcsiae Transsiluanae, nobi s qucrulosc exponere curaverunt, quomodo condam nobilis Hcdreh de Olchna quandani partem tcrrarum arabilium ad possessionem ipsorum Bolgarcherged vocatam pertinenlem quas quondam egregius JNIichael de Dyod usquc vitam suamscmper pacifice ct quiete possedisset ct ipsi ctiam usque modo in possessione dominii carundcm terrarum extitissent, potcntia sua mediante cuni suis iobba- gionibus casdem tcrras arrare et seminarc bladaque et fruges de eisdem terris simulcum decimis deportari fecisset, in praeiudiciuni et dampnum ipsorum dominorum valde magnum. Et quia nos ad instantiam quondam dicti Hcdrehi alias ad faciem dictarum terrarum arabilium personaliter accessercmus, ubi nobis visum cxtitit et cognitum, ut dicta terra sempcr et ab antiquo ad prae- scrijitam possessionem dictorum doiTiinorum Borgarcherged vocatam perti- nuisset et pertincret de praesenti, ob hoc uos ipsos dominos de capitulo in paci- fico dominio earundcm terrarum sub eisdem metis et terrainis, sub quibus praefatus quondam Michael dc Dyod possedit, iuxta declarationcm et adiudi- cationein nobilium partium istarum Transsiluanarum 1 hordac in gencrali congre- gationc factam starc et easdem ad saepedictain possessionem Bolgarcherged pertinerc permisimus et committimus. Harum nostrarum <ten>ore^ literarum m<ediantc>^. Datum in Zaazsebes, in festo divisionis <apostolorum>- anno domini (millesimo quadringentesimo quadr^^agesimo quarto.

' Hierauf durchgestrichen alias. ^ Liicke 4,4 cni.

^ Liicke 1 .2 cni.

2 505

Tirgovijte fi-iA August 7. Vlad Diaciil Woiwode der Waluchei, hesldtigl den Kronstadiein das ditrch Johannes von Hunijad anerkannte Handelsprivileg seines Vaters Mircea.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov. Fronius I 17. SiegeL oval, 3,1+2,1 cm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Druck: Bogdan, Docamenle 313 Nr. 254. Hurniuzaki, Documenie XV, 1, 31 Nr. 52. Regest: Andronescu, Reperloriul 74 Nr. 236.

Wlad partium Transalpinarum vaivoda universis et singulis civibus ceterisque seuioribus incolis Brassouiae, Burchia sed et in toto regno Transsiluano cuiusvis status conditionis existcntibus et commorantibus quibus praesentes nostrae litcrae ostenduntur amicitiam paratam cum dilectione. Noveritis quod quam- quamvis spectabilis vir dominus Merche piae memoriae vaivoda dictarum par- tium Transsalpinaru m noster geuitor carissimus communi contractu et una voiuntate dictarum civium seniorum de Brassouia et Burchia certas dispositiones et solutioncs omnium rcrum quocumque vocabulo nominandarum intra has partes importandarum et abhinc extra educendarum per tributa fecissent ritu statu permanere in aeternum prout in literis ipsius genitoris nostri patentibus expresse vidimus continerc licet per quosdam tributarios et castellanos castri

145

de Therch usque modo huhismodi certa dispositio nostri genitoris et civium praedictorum dissoluta fuisset et minime servare voluissent. Ultimo in modo vir magnificus dominus Johannes de Hunyad vaivoda Transsilvanus dictam literam patris nostri super huiusmodi dispositione factam pro tranquilla pace et statu perpetuo intcr duo regua observanda confirmasset, pro eo et nos una cum nostris baronibus et proceribus harura nostrarum partium Traasalpinarum existentibus et constituendis omnia quaeque scripta sunt in literis dictorum dominorum Merche beatae recordationis genitoris nostri et Johannis de Huuyad Transalpinarum et Transsilvanarum vaivodarum firmiter tenere et observare volentes in nullo contradicendo immo magis dietenus pro perpetua pace operibus adimplendo ea quae dictata sunt in literis patris nostri confirmare voleutes harum literarum nostrarum testimonio mediantc. In huius rei certitudiuis veri- tatem has patentes nostras literas sigillique nostri munimine roboratas eisdem civibus et senioribus de Brassouia et aliis suprascriptis ad cautelam dedimus et fecimus consignari. Datum in Tergouiscia feria sexta proxima ante festum beati Laurentii martyris, anno domini millesirao et cetera XLnil™" ^.

1 So Vorlayc.

2 506

Miihlbach 1444 August 28. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes von Hunyad fordert Demetrius und Dominik von Lunga auf, die geraubten 23 Ochsen zurtick- zuerstatten, da die Kronstddter sich andernfalls Genugtuung nehmen werden.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 99. Siegel, rund. Dm. 2,6 cm, in griines Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 446. Druck: Szab6, Szik. okleueUar 3,60 Nr. 451.

.Johannes de Hwnyad vaivoda Transsiluanus Siculoruraque et Themesiensis comes vobis nobilibus Demetrio^ et Dominico de Nywthod nobis dilectis sa- lutem et dilectionem. Pluries vestris dilectionibus recolimus scripsisse, ut vi- ginti^ tres boves providi Martini per vos ablatos restitueretis quae facere mi- nime curastis. Super quo vobis vice replicata committimus et mandamus, qua- tenus annotatos viginti tres bovcs ipsi Martino reddere et restituere debeatis, alioquin praesentibus damus auctoritatem circumspectis civibus Brassouien- sibus, ut super vos ratione praevia satisfactionem recipiant. Praesentibus per- lectis exhibenti restitutis. Datura in Zazsebes in festo beati .\ugustini doc- toris, anno domini M CCCC XLIIII*°.

' Hierauf dc getilgt. ^ Hierauf rfiio getilgt.

2 507

Orschowa 1444 September 21. Konig Wladislaw I. verleiht der Stadt Klausen- burg von neuem alle Freiheiten, deren sie wegen ihrer Erhebung verlustig gegan- gen war, und erhebt sie wieder zur koniglichen Freistadt.

146

Orig. Pcri:. Arh. St. Cluj, Archiv der Stadt C.luj T 36. Sieyel, rund, Dm 7,3 cm, rotes Wachs in Waehsschiissel aii blaurot-weisser Seidenschnur an.qehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 382. Eine zweite Ori.s;. Ausfertigung P 29 niit glcichem an griincr Seiden- schnur angehangtem Siegel ebeuda. Druck: Jakab, OkkoHldr 1, 179 Xr. 10:5.

Von der Kanzlci: Coinmissia propria domini rcgis.

Nos Wladislaus dei gratia Hungariae, Poloniac Dalmaciae, Croaciae ef cetera rex Lithwaniaeque princcps supremus et heres Russiae ad futuram rei me- moriam provectus nutu divino status regius ea subiectos providentia eaque maturitatis debita diligentia confoveri solet, ut subiectum sibi populum libe- ralitate mulceat munificentia attraliat et uniuscuiusque emeritos laborcs iuxta qualitatein meritoruin recoinpcnsct assitque promtior eidem iniserendi siib- ditis quam ulcisccndi voluntas. Itaquc venientibus nostrae serenitatis in cons- pectum fidelibus nostris providis et circumspectis viris Stephano filio Bartho- lomei iudice ac altero Stephano literato et Jacobo Slaynyg iuratis civibus civitatis nostrae Koluswar vocatae nostrae maiestati per eosdem in eorum et aliorum concivium et cohospitum suorum dictae civitatis nostrac Koluswar personis expositum extitit in hunc modum, quomodo civitas nostra regalis Ko- luswar praetacta partium nostrarum Transsiluanarum alias contra regiain cel- situdinem in certis suis artibus ex delatione quorundam rcgnicolarnm notata omnibus suis privilegiis, libertatibus et gratiis quibus utebatur ct gaudebat privata fuisset impositaque esset super eadem tributi nonarum et aliarum so- lutionum exactio et certa molendina in facie territorii eiusdem civitatis nos- trae decurrentia ab eadem ablata existerent ac eadem omnibus gratiis et im- munitatibus spoliata more aliaruin villarum regalium de cctero conservari in- stituta forel prout et aliquamdiu conservata extitisset conservaretur, quae et in praesens supplicantes celsitudini nostrae antefati iudex et iurati cives dic- tae civitatis nostrae Koluswar in eorum et dictorum aliorum concivium et cohospitum suorum personis prece subiectiva humiliter et devotc, ut ipsis et dictis aliis concivibus eorum et dictae civitatis nostrac Koluswar inhabitato- ribus superinde gratiam impendere et remedium dignaremur adhibere oppor- tunum. Et quia nobis dispensatione divina regimini huius regni nostri Hun- gariae submittentibus humcros ipsa civitas nostra Koluswar debita recogni- tione emendata inter alias civitates nostras dictarum partium Transsiluana- rum prima obedicntiae nostrae se subdere parata fuit ct in ipso nostri regiini- nis primordio quo plurimorum nialivolorum hominum conatibus ne in idem radicaremus, plura impedimenta obiecta habuimus cum omni fidelitate fidei firma constantia et debita sollicitudinc se gratam maiestati nostrae reddere studuit et acceptam. Idcirco tum in horum recompensam meritorum tumque ex innata nostra regia liberalitate, qua misereri magis consuevit quam ulcisci omnia delicta dictae nostrae civitatis, in quibus contra celsitudinem regiam quoquomodo notata et libertatibus eius atque gratiis privata extiterit remit- tentes eidem et ad plenuni indulgentes praetactasquc tributi nonarum et ali- arum quarumlibet solutionum exactiones quibus causa expremissa gravabatur et gravatur, perpetue relaxantes inolendina ipsa nec non omnes et singulas libertates, privilegia ct immunitates, quibus primitus ante scilicet notam prae- tactam quomodolibct de iure vel de consuetudine utebatur et fruebatur, eidem civitati nostrae duximus reddendas et restituendas ac eandem de novo et ex novo in liberam civitatem praeficiendam, instituendam et creandam annuen- tes et concedentcs gratiose, ut a modo deinceps et in antea futuris semper temporibus universis cadem civitas nostra Koluswar et eius inhabitatores pro tempore constituti omnibus illis libertatibus privilegiis, gratiis et exemptio- nibus, quibus aliae civitates nostrae liberae regales dictarum partium nostra-

147

rum Transsiluanarum potiuntur quibusque et ipsa primitus utebatur utantur, fruantur et poliantur gaudereque valeant atque possint immo reddiraus, re- mittimus instituimusque et concedimus harum literarum nostrarum, quibus sigillum nostrum, quo ut rex Hungariae utimur, appensum est, vigore et tes- timonio mediante. Datum in Orswa in festo sancti Mathei apostoli et evan- gelistae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.

2 508

Orschova 1444 September 22. Konig Wladislaw I. verbietet uber Verwendiing des Klausenburger Richters Stephan und der geschworenen Biirger Stephan Li- teratus und Jakob Slaynig allen geistlichen Richtern, die Bewohner von Klausen- burg, welche ihre alten Freiheiten, derer sie wegen ihrer Erhebung verlustig gegan- gen waren, ratione testamentorum laicaliura puta quae per patrem filio vel fratrcm fratri aut amicura amico et sic de singulis et non ad pias causas scilicet ad limina beatorura Petri et Pauli atque jacobi apostolorum et ad alia sancta loca aut ecc- lesiis seu personis ecclesiasticis et spiritualibus fierent vor ihr Gericht zu dehen, in praeiudicium libertatum et privilegionun praetactorum.

Datum in Orswa secundo die festi beati Mathei apostoli et evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj, Archiv der Stadt Cluj CC 4. Siegel, rotesWachs in Wachs- schiissel, Dm. 4,9 cra, an grUner Seidenschnur angehangt. Derselbe Steinpel wie Nr. 2 382. Eingeschaltet von K6nig Wladislaw II. 1494, Orig. ebenda.

2 509

Im Heerlager am Timok 1444 September 26. Konig Wladislaw I. fordert Kron- stadt und das Burzenland auf, dem Beauftragten der siebenbiirgischen Woiwoden den demnachst fdlligen Martinsdns auszuhdndigen.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 105. Siegel, rund, Dni. 5 cm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 382.

Von der Kanzlei: Comraissio propria domini regis.

Wladislaus dei gratia Hungariae, Poloniae, Dalmaciae, Croaciae et cctera rex Lythwaniaeque princeps supremus et heres Russiae fidelibus nostris iudici, iuratis et ceteris civibus ac toti communitati civitatis nostrae Brassouiensis et districtus Barcza partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gratiam. Appropinquat ecce festum sancti Martini episcopi^, quo census nostri rcgales vestri e medio solvendi sunt. Mandamus igitur fidelitati vestrae et vestrum cuiuslibet firraissirae et aliud habere nolumus, quatenus tempore adveniente dictos census nostros regales festi beati Martini praetacti hominibus fideliura nostrorum magnificorum Nicolai et Johannis vaivodarum earundem partium nostrarum Transsiluanarum more solito effective persolvere debeatis et aliud facere non praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in descensu nostro exercituali prope fluvium Thyraok* in Bulgaria sabbato pro-

U8

xiino antc fcstum beati Michaclis archangoli, anno doinini millesimo quadrin- gentesimo quadragesimo quarto.

' NovembtT 11. - Urspriiimllch Tltijnok.

2 510

Reps 144"^ Oktober 12. Ricliter, Ral iiiid Geschworene de.s Repser Stahles beiu- kunden eine Zeugenaussaqe des Repser Pfarrers Andreas und ihres Kdni(jsrich- ters in Angelegenheit des Zehntstreites zwischen Heltaii und Michelsberg.

Oberprufte Abschrift ini Manuskript Zimmermann des Urkundenliuches nnch dem heute verschollenen Orig. Perg. im Archiv der Kvang. Kirchengenieiiide A. B. Heltau. Die Siegelbeschreibung lautet nach Zimmermann: Rund, Dm. 3,8 cm, weisses Wachs in Wachsschiissel, an weisser Hanfschnur angchani4t. Im Siegelfeld zwischen zwei nie- deren Zinnen ein Turm, links und rechts davon je ein kleines Schildchen. Umschrift in gotischer Majuskel: + S. PRO( )LIVM. SEDIS D'KODZ. - Eine zweite Ab- schrift um 1800 Arh. St. Slbiu, K. A. Heltau Xr. 7. - Abschrift des 18. Jh. s ehenda. B. U. 19.

Druck: Arcfiia 13, 1876, 192 Nr. -1.

Die beiden Datierungsansaben stimmen iiberein, wenn nian als Walpurgistag die nach Grotefend allerdings nur im Bistuni Eichstatt belegte Iranslatio annimmt. die am 12. Oktober gefeiert wird. Die canonisatio b. Walpurgis v. fallt sonst iiberall auf den 1. Mai. Massgebend fiir uns war der mitangefiihrte Tag des Heiligen Koloman.

Nos iudices et consules universique iurati seniores sedis Kosd ad universorum quibus expcdit cupimus devenire notitiam, quod vir honorabilis et industriosus dominus Andreas plebanus ecclcsiae parochialis in Rueppas bona ratione ma- turaque praehabita deliberatione ad requisitionem reverendi viri magistri Ni- colai Moellenbecher de Heltha plebani ibidem plebiumque eius rectoris pas- toralis, praefato domino Andrea ab ipsis instanter factam eo quod decimae curiaeque beatae Walpurgis vlrginis earundcm patronac iura consuctudinesque antiquatas sibi didicerunt fore bene nota cum multis temporibus suam ibidem dinoscatur duxisse vitam ad nostram cum in praefato loco secundum consue- tudinem pro ardius praedictae nostrae sedis expediendis causis congregati es- semus, anno scilicet ab incarnatione domini mill"° CCCC XLIIIP in profesto beati Colomani martiris et in die elevationis aut canonizationis beatae Wal- purgis virginis patronae ecclesiae praedictae venit praesentiam suam cupiens salvare animam oculatissime praecavendo ne ex ignorantia cuius sua tacitur- nitas et aliorum quibus de subscriptis saepedictae Helthensis ecclesiae paro- chialis constat iuribus fore possit causa, ne animae hominum calumpnia dolo aut fraude iuramenti illudantur omnisque dissensionis et litis inter [)Iebanum pro tempore in Heltha communitatemque eius ex una parte et plebanum de monte sancti Michaelis ac plebem eius ex altera parte occasionis causae penitus elidantur pacisque inter eos in concordia vera legitiniaque cognita ac declarata ign < )^ stitia coram nobis conscientiose protestando sibi certitudinaliter constare, quod decimae tam in agris quam in campis ex utraque parte fluvii ac <montis san> cti^ Michaelis versus Heltham fluentis usque ad iam dictum castrum atque montes ex opposito eiusdem castri situatos et etiam oblationes <sancti>''^ Michaelis archangeli montis seu castri praedicti ac Christi fidelibus fieri solitas cum om- nibus et singulis eiusdem ecclesiae iur <ibus in>i horreum saepedictae curiae et domum dotis eiusdem scilicet ecclesiae parochialis beatae Walpurgis ante- dictae per XXVque annos quibus ipse praenotatus dominus Andreas eiusdem curiae dispositionem habitudinemque bene novit procurationem etiam multo

149

tempore exercuit temporibus scilicet honorabilium patrum dominorum Her- manni ac Johannis plebanorum ibidem dominium secundum sui libitum sine impedimento sunt conversae quemadmodum non solum praedictae decimae ac proventiones cum saepedictae ecclesiae oblagiis et iuribus singulis ad iam- dictos patres suosque legitimos successores de iure et antiquata consuetudine verum etiam et ipsum castrum cum silvis et praenotata territorii portione sibi continuis vel connexis nullis temporibus ab aliis quam a saepedictae eccle- siae beatae Walpurgis plebano suisque plebibus dinoscuntur fuisse possessa aut aliquo tempore legitime adiudicata. Tunc exurgens prudens ae circumspec- tus vir comes Andreas nostrae sedis regius iudex discreto iam confectus senio qui nostri iudicatus regii officio ultra triginta annos praesidere consuevit si- militer bona maturaque deliberatione praehabita non aliunde quam in suo corde a multis retroactis temporibus certitudinaliter sibi cognita et in omnium provincialium congregationibus solitis edocta veritate sponte coram nobis sae- pedicti honorabilis domini Andreae plebani ubi supra praescripta confirmavit confirmandoque roboravit dicta uti cum testimonio docuit sufficienti. Nos igi- tur sufficienter de his, quae praescripsimus, informati ad instantem et humi- lem petitionem reverendi viri magistri Nicolai Mewlembecher de Heltha ple- bani praedicti suorumque parochianorum quam rationabilem atque iustam cog- novimus praesertim cum pacis concordiam animarumque salutem praetendat literas praesentes nostrae sedis sigillo consignatas atque munitas eidem domino et magistro Nicolao atque suis plebizanis ipsorum licitis deposcentibus et ro- gatibus in fidem et testimonium praemissorum veridicum merito duximus con- cedendas. Datum loco, anno et die quibus supra.

1 Liicke 1,5 cm. ^ Liicke.

2 511

Reussmarkt 1444 November 12. Das Miihlbacher Kapitel beiirkiindet auf Bitten des Heltaiier Pfarrers Nikolaus Mulenbecher zwei Zeugenaussagen in Ange- legenheit des Zehntstreites zwischen Michelsberg und Heltaii.

Orig. Pap. Arh. St. Slbiu, K. A. Heltau Nr. 8. Siegel, spitzoval, 5.6x3.5 crn. in weisses Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt, Reste.

Nos Michael, plebanus de Ludas, decanus superioris et inferioiis decanatus Sebes universique plebani et ecclesiarum parochialium rectores in et sub prae- dicto decanatu residentes et commorantes memoriae commendantes significamus in his scriptis quibus expedit universis, quod reverendus vir magister Nieolaus plebanus de Heltha coram nobis constitutus in sessione nostra publica hono- rabiles et discretos viros dominum Andream, plebanum de Retsch, baccalaureum in decretis et Nicolaum, plebanum de Apoldia superiori praedicti nostri decanatus confratres instanter requirendos petivit, quatenus sub fidei ipsorumi paternitate recognoscerent, quid ipsis constaret de metis castri vel montis beati Michaelis archangeli et de ecclesia in eodem monte vel castro in lionore praescripti patro- cinii beati Michaelis erecta, ad quos vel ad quem praedictum castrum ct cccle- siam cum metis de iure spectare et pertinere scirent. Quiquidem plcbani iam dicti sic ut praefertur requisiti non coacti non seducti minime corrupti nec terrore concussi ad conscientias ipsorum deo debitas fassi sunt eo modo. Primo praenar- ratus dominus Andrcas plebanus de Retsch iuris canonici baccalaureus fassus est, quod elapsis iam quadraginta annis dum tempore domini Hermanni plebani de iamdicta Heltha moram per aliquod tempus traxisset in eadem omnes decimae

150

tam de agris quam de campis ex utraque parte fluvii a castro vel prope castrum

sancti Michaelis vursus Heltham fluentis usque ad praenotatum castrum atque

montes ex opposilo eiusdem castri situatas- et etiam oblationes in ()raedicta

ecclesia beati Michaelis archangeli montis seu castri praenotati a Christi fidelibus

fieri solitas cum omnibus ecclesiae eiusdem iuribus et proventibus in usum

praedicti domini Hermanni plebani de Heltha iurisdictionis Strigoniensis ad

curiam et domum dotis ecclesiae suae parochialis in honore bcatae Walpurgae

virginis erectae tamquam vero et legitimo possessori fuissent reposita quae

omnia absque impedimento aliquali et omni contradictione quorumcumque

iusto titulo et vero dominio de iure et antiquata consuetudine possedisset et

castrum praetitulatum simulcum terris circumiacentibus, campis et silvis, agris,

fenilibus et omnibus utilitatibus pro usu hospitum et incolarum uuiversorum

de praetacta villa Heltha' videlicet parochianorum praescripti domiui Hermanni

plebani vero et iusto titulo sempcr hucusque pertinere et spectare scivisset.

Alter vero Nicolaus plebanus in Appoldia superiori fassus est, quod cum ipse

tempore domini Bartholomei plebani de Heltha praecessoris magistri Nicolai

Mulenbecher dicti moderni plebani de eadem fuisset plebanus ecclesiae parochia-

lis gloriosissimae virginis Mariae semper benedictae in villa de sub pede montis

castri beati Michaelis archangeli Michelsberg vocata, non ipse Nicolaus sed iam-

dictus dominus Bartholomeus plebanus de Heltha oblationes et offertoria in

summis festivitatibus duplicibus et semiduplicibus festis dominicis et ferialibus

diebus singulis temporibus anni unacum decimis tam de agris quam de campis

ut praemissum est ex utraque parte fluvii a castro praedicto vel prope castrum

versus Heltha fluentis absque omni impedimento et contradictione libere et

pacifice levasset et in usum suum iusto et vero titulo^ convertisset, similiter

ipsius domini Bartholomei parochiani et universi populi de saepedicta Heltha

semper in temporalibus hucusque usi fuissent omnibus proventibus et utilitatibus

saepedicti castri et terris circumferentialibus campis, fenilibus et silvis praeter-

quam* quod in una particula terrarum praedictarum per specialem et carita-

tivam annuentiam praenarrati domini Bartholomei plebani de Heltha decimas

per unum annum levasset. Super quibus omnibus fassionibus et attestationibus

praedictis praetactus magister Nicolaus Mulenbecher plebanus de Heltha debita

cum instantia nos requisivit, quatenus literas nostras testimoniales sibi elargiri

dignaremur. Nos itaque iustis suis petitionibus inclinati communi iustitia

suadente ad cautelam sui iuris praesentes literas nostras sigillo nostri decanatus

munitas in testimonium omnium praemissorum eidem* duximus concedendum.

Datum in Rewsczmarkt feria quinta proxima post festum beati Martini episcopi

et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.

Auf der Riickseite von gleichzcitiger Hand: Testimonium receptum per decanum''

Zazsebes in causa capellae sancti Michaelis ad petitionem decani Cibiniensis.

' MitandererTinteuberdcrZeilenachgetragen. * Ober der Zeile nachgetragen.

^ Vorlage situalus. ^ Quam iiber der Zeile.

^ Vorlage Iletha. * Hieraut i> durchgestrichen.

2512

1444 November 13. Die Pfarrer des Kronstddter Kapitels beschliessen neiie Kapi- ielstatuten.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Bra?ov I. E. 45. Siegel, spitz- oval, weisses Wachs in Wachsschiissel, an weisser Hanfschnur angehangt. Derselbe Stem- pel wie Nr. 1 928, 2.

151

Bruchstuck: Teutsch, Zelmlrecht 21.

Regest: Trausch, Gesch. d. Burzenldnder Kapilels 3.

Rex pacificus pia miserationp disposuit sibi subditos fore pudicos, pacificos et modestos sed effrenata cupiditas pacis aemula, raater litium materia iurgiorum tot nova scandala generat nisi iustitia conatus eius sua virtute reprimeret, ut quaestiones ipsius explicaret ius humani foederis litigatorum abusas^ extin- gueret. Ideo statutorum lex proditur ut appetitus noxius sub iuris regula limi- tetur, per quam genus humanum ut honesti vivat, alterum non laedat, suum unicuique tribuet, informatur ut die raessionis extreraae bravium coelestis curiae obtinere valeat. Quoniam ut ait apostolus, omnes stabimus ante tribunal Christi recepturi, prout in corpore gessimus sive bonum fecerit sive malum oportet nos diem messionis extremae bonis operibus praevenire, ac aeternorum intuitu seminare in terris quod reddente domino cura raultiplicato fructu recolligere valeamus in coelis, quoniam qui parce seminat parce et raetet, et qui serainat in benedictionibus de benedictionibus et raetet vitara et bravium sempiternum. Ad laudem igitur dei et ad honorera genetricis eius gloriosae virginis Mariae omniuraque sanctorum et ad remedia animarum nostrarum nos rectores seu plebani curara gerentes animarum decanatus Braschouiensis vestigiis patrum et dorainorura nostrorum praedecessorum adhaerentes volumus, ordinaraus et statuimus sano consilio maturaque deliberatione praehabitis haec subsequentia statuta per queralibet nostrum inviolabiliter observari sub poenis infra expressis. Prirao statuiraus, ut singulis annis die electionis in festo scilicet sancti Briccii confessoris^ ante electionem novi decani statuta nostra legentur sub poena quinque florenorum auri. Demum conservaculum sigilli et privilegiorum ac rerura aliarum cum clavibus nobis praesententur. Post hoc decanus suum officiura resignet in raanus rectorum dicti decanatus, hoc facto invocata spiritus sancti gratia eligatur ex vocibus omnibus nemine excluso decanus, qui iurare non recuset, quod velit in suo officio procurare bonura et utilitatem capituli. Deinde laudes deo dentur liis peractis decanus noviter electus sigillum decanatus recipiat claves praetacti reservaculi inter dorainos distribuantur et iidera clavi- geri pro tunc electi' sint assessores decani in iudiciis per eundem annura tempore necessitatis. \lt privilegia cum aliis literis capituli duobus vel tribus ex confra- tribus capituli committantur, qui eadera in tuto loco obscrvant fideliter, sub poena suspensionis a beneficio. Secundo ordinamus, ut reverendissimo in Christo patri ac domino nostro archiepiscopo obediamus, ut tenemur in oranibus licitis et honestis. Tertio, ut decano nostro pro tempore constituto humiliter obediamus in licitis et honestis et eidera in irapugnationibus viriliter adsistaraus sub poena praestiti iuramenti. Quarto, ut decanus habcat in laborum suorum recompensam a quolibet decedente plebano ineliorem equum cum freno et sella,quia secundum apostolum, qui ad onus eligitur repelli non debet a mercede. Item capitulum habeat ab eodem decedente unum sedecimale maiorum dcciraarum pro conser- vandis iuribus capitulum concernentibus; item successor habeat a defuncto VIII florenos provigiliiset raissisper tricesimam decantandis. Itera idem habeat unura sedeciraale deciraarum maiorura itera unam mensam meliorera, mensalia duo, item duo raanutergia longa et duo parva seu brevia, item habeat IIII or scutellas, II discos magnos et decem parvos unum caldar unam patcUam unura pendile et currum. Cetera vero disponunt testamentarii et pro his omnibus in recom- pensem beneficentiae habeat successor in suis orationibus perpetuam memoriam defuncti. Quinto, ut decanus sub poena suspensionis ab officio per raediura annura et sub poena trium marcarum argenti plebanum confirraandum et instituendura exarainet, an habeat scientiam eorum, quac continentur in canone, quae ipsis XXXVIII. di., ex quo animarura regimen et ars artium ne illud pro- pheticum aniraarum rectori dicatur; tu scientiam repulisti, et ego te repellam

152

nesaterdotio fungaris mihi, nisi confirmanclus seu instituendus sit in aliquo tudio generali approbatus. Item coiifii inandus reverenter suum visitet decanum cuin esculeulo el pooculenlo nieie liberalitale oblato, in quibus flor. Vngar. non excedat, nisi qualitas peisouaeet quantitaspraebendaepingvius munusculum appetteret non improbamus. Sexto, ut taxas et exactiones quascumque solvendas secundum inarcas numerales debeamus expagare. Septimo, ut auctoritas in casibus reservatis et manifestis resideat solum circa decanum nisi cui ipse petitus contulerit. Octavo, ut decanus habeal de sigillo unum latus vini item iuramentum expurgalionis cum praestatur a partibus obtinens in causa, pro reverentia solvat iudici 3am partcm floreni nisi voluntarie eandem remitteret solvendam. Nono, ut manifestos delinquentes videlicet usurarios, oppressores, adulteros et qui scieuter contrahunt inatrimouium in casibus prohibitis a iure inultet decanus secundum criminis excessus ne particeps criminis videatur, quia non caret scrupulo societatis occulte qui manifesto crimine non desinit obviare. Dccimo, si quis legitime tribus edictis ultimo jDeremptorio citatur, vel uno edicto peremp- torio partibus'* pro contumacia luat unum florenum salvis aliis poenis a iure expressis. Undecimo, ut nullus plebanorum recipiat aliquem alienum non nostri districtus capellanum nisi prius cum suis authcnticis se decano repraesentet sub poena unus floreni, ex quo saepe contingit, quod clerici ordinum sacrorum susceptionum indigni, suam patriam in qua de his habetur notitia, fugientes in his partibus servire affectant. Duodecimo, ut nullus plebanorum aliquibus de praediis aliqua sacramenta porrigat, sed illa petant a decano qui recepta cautione de obedientia exhibenda, ipsa sacramenta porrigat sub poena unius floreni. Tredecimo, ut nulla copula seu benedictio nubentium fiat, nisi prius proclametur et publice in ecclesia post benedictionem summae inissae ante altare copulentur sub forma in aliis notulis capituli contenta et hoc sub poena unius floreni, nisi necessitas sive laudabilis consuetudo aliud exegerit. Quarto decimo, ut nullus confratrum nostrorum secreta sub clavi conclusa revelet. Si primo repertus fuerit suspendatur ab ingressu ecclesiae per mensem; si secundo suspendatur ab officio et beneficio, si tertio, quod absit, excludatur a consortio et dominorum congregatione. Quinto* decimo, ut nuUus campanator seu rector scolaruin praesumat se intromittere dc servitio contra voluntatem domini sui sub poena privationis imposterum a servitio nisi cum eodem per decanum fuerit dispensatum. Sedecimo, ut decanus ordinet concordiam de festivitatibus cele- brandis. Decimo septimo ordinamus, ut corpus Christi ad nullura deferatur infirmum sive in die sive in nocte nisi lumine praecedente et cum stola habituque decenti, ut ex hoc apud homines fideles devotio augeatur sub poena suspensionis ab ingressu ecclesiae per tres dies. Decimo octavo, ut nullus plebanorum habeat aliquas suspectas personas in domo sua sed eam purgare studeat, ne nos qui ceteris exempla lucis monstrare iubemur male vivendo videamur suspitionis infamia maculari , sub poena unius marcae* argenti totiens quotiens excesserit solvendae ultra poenara institutis domini nostri archiepiscopi expressara quae est poena privationis beneficii ipso facto. Decirao nono, ut in oranibus nostris convocationibus de divinis tractemus, videlicet de festivitatibus sanctorura celebrandis, de historiis iraponendis, de aureo nuraero, de anno bissextili et de his, quae pertinent ad decorem^ domus dei. Et si quis ex nobis aut circa plebi- sanos vel circa alios quoscumque inordinate se regeret, a veritatis seraita discre- pando eundem ab errore suo ad eraendationera* et ad viam veritatis per salutis raonita reducere debeamus iuxta sacrorura canonura sanctiones. Vigesirao sta- tuentes, quod celebratio fraternitatis nostrae debeat in perpetuura hoc raodo observari sic videlicet, quater in anno celebretur diebus infra scriptis scilicet: prirao: in tertia feria post festum omniura sanctorum, secundo: tertia feria post dominicam quasimodo geniti, tertio; feria tertia post angariam aestivalem.

153

quarto: tertia feria post angariam autumnalem. Ad cuius fraternitatis celebra- tionem si quis ex confratribus nostris venire neglexerit, unum florenum auri solvat nulla excusatione sibi in hoc penitus suffragante nisi legitima causa impediente venire non posset, quam iuramento suo comprobabit. Et ibidem quilibet confratrum per se aut alium missam celebrabit iuxta ordinationem infra scriptam scilicet ille apud quem proxime celebrata fuerit celebret missam pro defunctis, ille vero in cuius parochia proxime fuerit celebranda cantabit summam missam de sancto spiritu, et incedant confratres superbliciati can- tantes vigilias novem lectionum quibus cantatis fiat processio cum statione ad carnarium demum peractis divinis in praeparatione prandii servetur modus infrascriptus. Vigesimo primo, si aliquis ex confratribus nostris in lectum aegri- tudinis ceciderit, mole debilitatis praegravatus viciniores confratres, duo vel quoscumque duxerit cligendos. eundem visitare debent. solutis debitis ad testa- menta facienda pro ecclesia, pro ser\itoribus et pro pauperibus studeant cxhor- tari sub poena duorum florenorum auri; et si de hoc saeculo migraverit iidem duo confratres seu testamentarii res et bona defuncti sub testimonio aliquorum seniorum de eadem parrochia procurcnt fideliter conscrvari. quoad usque debita distributione singula singulis sortientur, praedictis salvis dispositis pro successore et ceteris. Ceterum ipsa die decessionis defuncti confratres conveniant omnes ad sepulturam cantantes vigilias novem lectionum circa funus. Post hoc funus decenter ad ecclesiam deferatur et quilibet confrater dispositus missam defunc- torum celebret, corporeque rite sepulto et sepulcro signato redeuntibus ad dotem ibidem de rebus dcfuncti si sint, sin autem de propriis bursis quatuor ferculis contententur. (Rursum statuimus)^, ut in omnibus congregationibus dedicationibus nostris quolibet nostrum quinque fercula ct non plura excepto pulmentario administrentur, sub poena unius floreni non in domo hospitantis sed in proxima convocatione alibi persolvenda^*'. Item statuimus, ut bona intestata confratrum nostrorum decedentium ad ecclesiam devoluentur. Itcm statuentes volumus et decanus quolibet anno semel cum uno confratre a nobis sibi deputato ecclesias ac dotes plebanorum visitando conspiciat et si aliqua ibidem inordinata aut corrigenda invenerit eadem ad semitem ordinationis reducendo ordinet et corrigat, Item statuimus. ut plebani in praediis singulis annis quater obedientiam praestando capitulo se praesentent et hic in fraterni- tatibus celebrant divina. Item, nullus electus in plebanum debet laicis dare ultra unum vas vini sub poena suspensionis officii et beneficii per annum. Item electus in plebanum debet dare prandium in domo sua, item ut nullus capellanorum debet sibi usurpare testamentum pro se aliis non participantibus nisi in casu, quod ille infirmus aut infirma testamentum faciens esset illi in aliqua linea consanguinilatis coniunctus vel coniuncta. Iteni nullus sacerdotum cappellanorum non gradatus debet deferre vestimenta suum statum non con- cernentia. Item diebus dominicis similiter in festivitatibus beatae virginis nolu- mus, ut ligna aut alia venalia ducantur ad forum, sed ut istis diebus homines, celebrent et deo serviant ut tenentur. Expeditis omnibus ut supra est expressum demum statuentes disponimus, quod nuUus plebanorum officium tabernatus publice et personaliter debeat exercere, et si quando velit vinum vendere paupe- ribus aut debilibus det veram et legitimam mensuram sub poena unius floreni auri, et si ter correctus non desisteri totiens quotiens post hoc excesserit solvat unam marcam argenti pro capilulo. Si vero aliquis capellanorum pracdicta attemptaverit in dote vel extra doteni praedictis poenis subiacebit. Acta sunt haec tredecima die mensis Nouembris, anno dominicae incarnationis mille-

154

simo quadringentesimo quadragesimo quarto et sigillo nostro maiori roborata.

Aiif der RiickseHe gleichzeitig: Statuta capituli Brassouiensis.

* So Vorlage.

* Xovcmber l.S.

•* Hierauf Hasiir 0,1 cm.

' Gebes.sert aiis pro trihus.

* Vorlage Qiiinln.

* Vorlage marci. ' So Vorlage. ' Vorlage emendam. " Undeutlich in der Bruchfalte. "> Vorlage persolvendum.

2 513

Kronstadt 1444 Xovember 25. Der siebenbiirgischeWoiwode Johannes von Hiinyad, Grafder Szekler und von Temesch, teilt mit, dass Gregorius iudex ac Petrus villicus ceterique iurati et universi cives civitatis Brassoviensis in eorum ac ipsius districtus totius communitatis et villanorum personis bei ihm vorgesprochen haben und bestdtigt auf ihre Bitten die Urkunde Konig Sigismunds von 1419 Nr. 1 S5S enthaltend die Urkunde des Woiwoden Stibor von lil2 Nr. 1 696 uber das freie Kaufs- und Verkaufsrecht der Kronstadter in Siebenbiirgen.

Datum in saepefata civitate Brassoviensi in festo beatae Katherinae virginis et martiris, anno domini millesimo CCCC*' quadragesimo quarto.

Orig. Perg. Arh. St. Bra?ov, Priv. 55. Siegel, rund, Dm. 1,1 cm, in grtlnes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 446.

2 514

1444 Dezember 28. Petrus Balogh dictus iudex et duodecim iurati ceterique cives et universi hospites ac tota communitas civitatis Thordensis beurkunden die Schenkung ihres Mitbiirgers Nikolaus Pogan, der der Stadt einen Fischteich vermacht hat.

Datum in festo praeconium innocentum, anno domini millesimo quadringen- tesimo quadragesimo quarto.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest, Familienarchiv Bethlen. Siegel war auf der Riickseite aufgedriickt. Eingeschaltet von Johannes von Hunyad 1446, ebenda.

2 515

Baia Mare 1445 Febrnar 14. Der offentliche Notar Petrus Michaelis Serthew de Cluswar urkundet anno millesimo quadringentesimo quadragesimo quinto, indictione octava, die Solis quarta decima mensis Februarii... in consistorio seu sacristia parochialis ecclesiae sanctissimi regis Stephani civitatis Rivuli Domi-

155

narum fiir Baia Mare. Unier den Zeugen Mathia, filio Johannis dc Zombor, circumspectis Symone filio ... Vincencii de Olvyncz, auri monetario civitatis Cybiniensis, et Anthonio ... de Bazna Transsiluanensis diocesis...

Orig. Perg. Archiv der Stadt Baia Mare. Urkundeii Nr. 5. Regest: Szdzadok 1889, 2, 128.

2 516

Thorenbnrg 14-45 Marz 16. Lorandus Lepes de Warazkezy ac lohannes Gereb de Vingarth per magnificum de Hunyad, inter ceteras honores vaivodae Trans- silvani, in persona eiusdem in medio nobilium ac Siculorum ct Saxonum guber- natores constituti et Nicolaus de Wyzakna vicevaivoda Transilvanus urkunden in einer Angelecjenheii zwischen Dorothea und Anna, den Tochtcrn nach weiland Georg, Sohn des Apa, und Ladislaus Bolgar.

Datum Thordae feria tcrtia proxima posl festum beati Gregorii papae, anno domini millcsimo quadringentesimo XLV.

Druck: Barabas, Codex diiil. Teleki 2. 18 Xr. 17 nach deni Orig. Pap. Ungar. Lan- desarchiv Budapest, FaniilieMarchiv Teleki Nr. 7760.

2 517

Rom liiij Marz 23. Der papstliche Protonotar Georg Cesarini geslaitet Katlutrina, der Wiiwe de^ Schdssburger Kiirschners Michael, und iliren Kindern, sich einen geeigneten Beiclitvater zu wdhlcn.

Orii;. Perg. Arh. St. Sibiu. K.A. Henndorf Nr. 4. Uer obere Teil der l'rkunde init eineni Teil der Initiale ist weggeschnitlen. Siegel war angehangt. Druck: Fabritius. Urkundenbuch 56 .Nr. 89 zu 1446 April 23.

Georgius^ de Cesarinis dei gratia scdis apostolicac prothonotarius dilectis in Christo Catherinae relictae quondam Michaelis pellificis [de]- Segeswar et eius liberis salutem in domino. lU animabus vestris salubrius consulatur auctoritate domini papae cuius poenitentiariae curam regimus devotioni vcstrac concedimus, quatenus liceat vobis idoneum et discretum presbiterum in confessorem eligere qui super peccatis quae sibi confitebimini nisi talia sint proptcr quae merito sit sedcs apostolica consulenda vobis auctoritate praedicfa provideat dc absolu- tionis debitae beneficio et poenitentia salutari hinc ad quinqucnium^ quotiens fueril* opporlunum vota vcro peregrinationis et abstinentiae si qua emisistis quae commode servare non potestis ultramarino beatorum Petri et Pauli atque Jacobi apostolorum votis dumtaxat exceptis commutet vobis hac vice idem confessor in alia opera pietatis. Datum Romac apud sanctuin Petrum sub sigillo officii poenitentiariae X Kalendas Aprilis pontificatus doinini Eugenii papac IIII. anno quinto dccimo.

Unler dcr Plica unleserlicher Name.

Auf der Plica links von der Kan:lei:Fulco.

156

Von eiiier andern Hand des 15. Jh.s oberhalh des Urkundeniextes: Dilectis nobis in Cliristo Katherinae et ipsius liberis salutem in domino ut animabus vestris salubrius con (n) sulatis vigor oxpiravit tenoris literae seu bullae prae- sentis alleluia. Von einer zweilen Hand des 15. Jh.s: Hinc ad quinquennium.

DerobereTeiltier InitialeGistabncschnilton. ^ Ober der Zeile.

I'ehll in dcr Vorlayc. * Am Rande: hoc cs

2 518

Pest 144.'j Mai 12. Dionysiiis, Erzbischof uon Gran, befiehlt den Dekanen von Hermannstadt iind Kronstadt, dass auf ihrem Kapitelsgebiet kein pdpstlicher Auf- Irag ohne sein Wissen und seine Zustimmung durchgefiihrt werde.

Eingeschaltel vom offentlichen Notar Urbanus Petri 1446, Orig. Archiv der Evang. Kirchenqemeinde A. B. Brasov I E 42. Gleichzeitige Abschrift Pap. ebenda. Druclc: Benlco. Milkooia 1. 262 = Katona, Hist, cril. VI, 13, 447. Regest: Trausch, Gesch. d. Burzenlander Kap. .3.

Dionisius miseratione divina sanctae Romanae ecclesiae tituli sancti Ciriaci in termis prcsbiter cardinalis archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem coraes perpctuus primas et apostolicae sedis legatus dilectis hobis in Christo venera- bilibus viris dorainis... Cibiniensi et... Brassouiensi decanis nostrae diocesis et iurisdictionis salutera in domino. Noveritis ad nostram quorundara veridicorum expositione dcvcnisse audicntiam, qualitcr nonnulli religiosi fratres tam praedi- catorum quam minorum et quivis aliorum ordinum in partibus Transsiluanis degentiumi vigore certarum literarum apostolicarum absque speciali nostro consensu et scitu simplices et iuris ignaros nonnunquam indebite et sinistre vexare et pauperes taxare ac ceteros errores ignominiosos et utique abusivos in populo christiano cxcitare consuevissent allegantes eis a domino apostolico fore indultum. Ne igitur orror cui non resistitur videntur approbare ex eo etiara quoniara ex nostri pastoralis officii debito nostri interest omniura eccle- siarura nostrae iurisdictioni subiectarum indemnitati et animarura saluti pro- videre vestrae et cuiuslibet vestrura devotioni in virtute sanctae obedientiae et sub excommunicationis pena firmiter praecipientes comraittimus et manda- mus, quatenus statira praesentibus universis et singulis plebanis ac ecclesiarum parochialiura capellarumque et altarium rectoribus in et sub dictis vestris decanatibus constitutis et existentibus auctoritate nostra per praesentes vobis in hac parte concessa sub pena mandatum apostolicum quodcuraque exequi praesuraant nisi prius et ante omnia illud nobis per ipsos fratres aut ipsorum procuratores legitimos in specie exhibeatur videaturque et cognoscatur si admittendum existat vel omraittendum ipsis quoque de huiusmodi mandati exhibitione nobis faciendum constiterit evidenter universos autera et singulos huiusmodi inhibitioni et comraissioni vestris imrao verius nostris parere recu- santes seu recusantera auctoritate nostra praedicta per censurara ecclesiasticam compescendo. Datum in Pesth duodeciraa die Maii, anno doraini raillesirao quadringentesimo quadragesirao quinto.

Abschrift degentes.

157

2 519

Grosscheuern l^^Jij Juli 29. Der siebenhurgischc Woiivode Johannes von Hunyad trdgt den Bewohuern von Baia de CrisjAltenberg aiif, im Sinne des Rechtsspruches der vier Bergstddte den Hermannstddter Guldenmiinzer Simon in deni Besitz seiner dortigen Liegenschaften nicht anzufeclilen .

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 109. Siege), ruiid, Uni. ca 2,8 cm, war in griines Wachs vorne auf gedriickt.

Nos Johannes de Ilwnyad vaivoda Transsilvanus Siculorumque et Theme- siensis comcs et cetera vobis providis viris iudici, iuratis ceterisque civibus et toti communitati oppidi Keresbanya vocati seric praesentium firmissimc com- mittimus et mandarnus aliud habere nolentes, quatenus a modo deinceps cir- cumspectum Symoncm cusorem et factorem florenorum auri in Cibinio commo- rantem in suis rebus et bonis in ipsa Keresbanya existentibus impedire et per- turbare non praesumatis ncc permittatis impediri per quoscumque, sed ipsum in ipsis suis rebus et bonis ibi existentibus iuxta adiudicationem certorum civium et proborum virorum de oppidis quatuor Banya pacifice tenere et servare de- beatis et sccus facere nequaquam pracsumatis, alioquin certi cstote, quod ipsum etiam pcr vestra incommoda in practactis suis bonis pacifice tenere faciemus ipsum defendentes in eisdem. Praesentibus perlectis exhibenti resti- tutis. Datura in Nagychwr feria quinta proxima post festum beati Jacobi apos- toli, anno domini M^CCCCXLmo quinto.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini vaivodac.

2 520

Gyula 1445 August 21. Ladislaus von Maroth, vormals Ban von Machov, beauf- tragt einige seiner Lente, den Hermannstddter Guldenmunzer Simon iiber einen strittiyen Bodenerwerb in Baia de Cris j Altenberg zu vcreidigen.

Eingeschaltet voni Weissenburgcr Kapitcl 1445. Orig. Arh. St. Sibiu.

Druck: Arcliiv 6, 1863, 181 Nr. 2 = Hurmuzaki, Docununle 1. 2,714 Nr. .594. Hurmu-

zaki, Documenle XV, 1,33 Nr. 54 zu September 3.

Nos Ladislaus de Maroth alias banus Machoviensis nobilibus viris Moga, La- dislao de Bolya, Stcphano de Birtin, Johanni dc Fenywpalaka, Sorban et Johanni dc Ribiczc vaivodis nostris nobis dilcctis. Novcritis quomodo nos causam rationc cuiusdam tcrrac intcr nostros iobagioncs dc Keresbanya ct Symonem monetarium florenorum Cibinicnsem habitam sanc intelleximus. Igitur mandamus vobis, quatenus dicto Symoni cum sociis suis terminum iura- mcnti depositionis assignarc debeatis quo scilicet tcrmino adveniente, ipse Symon ipsam tcrram. quam pro suis pccuniis emptam fore asscrit circuere dcbeat et sic iurare, quod ita ipsum deus iuvct, beata virgo Maria et ut possit vidcrc faciem domini nostri Jesu Christi, quod ipsa terra, quam ipse circuit est pcr cum empta pro pccuniis cl sibi pro vagio posita tamdiu, quousque sibi pccunias suas rcddunt. Ccteri autcm socii sui consimiliter iurarc dcbcant vestri in ])raesentia. Datum Gywlac secundo die festi beali regis Stephani, anno domini M^CCCC^XL quinto.

L58

2 521

1445 Septeniber 30. Das Weissetiburger Kapitel beglaubigt fiir Symon cusor florenorum auri de Cibinio die Urkunde des Bans Ladislaus von 1445 Nr. 2 520 die strittige Liegenschaft des Symon in Baia de Cris / Allenberg betreffend.

Datum secundo die festo beati Michaelis archangeli, anno domini supradicto.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 111. Sicscl lund, nuf dcr Rtickseite zum Yerscliluss

aufgedriickt, Reste init demselben Stempel wie Nr. 520.

Druck: ArchivG, 1863, 181 Nr. 2 = Hurmuzaki, Dociimenle 1, 2,714 Xr.594.

2 522

(1445 Oktober-Dezember). Vlad Dracul, \Voiwode der Walachei, teill dem Kron- sladter Rat mit, dass er jene Festung, die bisher in den Hdnden der Heiden war, dngenommen hahe, und ersucht, ihm Bogen, Pfeile, Buchsen und Salpeter zur A usstattung der Festung zu liefern, .,denn sie ist auch Euere und Unsere und aller Christen Stdrke". Er empfiehlt gleichieitig seinen Diener Dragomir. Auf der Riickseite Adresse. „Den Freunden meiner Herrschaft, den Ratsge- schiDorenen von Kronstadt" .

Orig. Pap. Arii. St. Brasov. Stenner 1, 174. Siegel, oval, war in rotes Wachs auf der

Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: P. Sircu u..\. J. Jacimirskij, Aus der Korrespondenz der rumanischen Woiwoden

mit den Magistralen oon Hermannsladt und Kronstadt (russ.). In: Sammlung d. Abteilung

f. Sprache u. Literatur d. K. .\kademie d. Wissenschaften Bd. 82, 2, Petersburg 1906,

S. 25 Nr. 25.

Facsimile: Bogdau, Album paleografic Tafel X.

Druck u. rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 80 Nr. 55. Tocilescu, 534 documenle

62 Nr. 64.

Rum. Obersetzung: Bogdan, Documcnte fi regeste 54 Nr, 51. lorga, Scrisori de boieri,

scrisori de domni 161 Nr. 2.

Regest: Bogdan, Vlad Tepe^ 19. .\ndronescu, Repertoriul 74 Nr. 238.

Die Urkunde wird seit Bogdan, Documente ji regeste 54, allgemein rait den Operatio-

nen der burgundischen Flotte auf der unteren Donau im Herbst 1445 in Verbindung

gebracht, die zur Eroberung von Turtucaia und Giurgiu fiihrten. Die in der Urkunde

erwahnte ^Festung" wird demnach auf Giurgiu bezogen, vgl. auch C. C. Giurescu,

Isioria Romdnilor II, 1, S. 10. Urspriinglich hatte Bogdan die Urkunde mit Vlad fepe?

und Chilia in Zusammenhang gebracht.

2 523

Vor 1445 Dezember 31. Burgermeister, Richter und Geschworene der Sieben Stiihle ersuchen den heiligen Vater, dem Hermannstddter Pfarrer zu verbieten, dass er den Wiederaufbau des vor den Toren der Sladt gelegenen und bei dem grossen Tiirkeneinfall abgebrochenen Dominikanerklosters innerhalb der Stadt- mauern behindere.

Gleichzeitige Abschrift, Pap. Arh. St. Sibiu U III 251. Wenrich vermutet, dass das Blatt aus einem grosseren Folioheft herriihrt und vielleicht nur als ein Teil «einer um- fangreicheren noch aus mehreren anderen Punkten bestehenden Bittschrift an den

159

Papst" vorliegt. Die Datierung dieses Sliickes ergibt sich aus der folgenden Papstur- kunde Nr. 2 524 die bereits auf diese Supplik Bezug nimmt.

Item beatissime pater iam septem anni elapsi siint. quod heu dolor perfidissimi Turci cum maxima sua potentia hanc patriam Transsiluanam invadentes ita destruxerunt et desolavcrunt, quod quasi nihil nisi haec civitas Cibiniensis indestructa rernansit, hominibus et rebus hinc usque ad Turciam abductis. Fuit tamen quoddam claustrum ordinis fratrum praedicatorum sanctae Crucis nuncupatum extra eandem civitatem immediate tamen circa civitatem situm duabus turribus et aliis muris lapideis fortissimis munitum. Et cum denuo certarum exploratorum nostrorum rclationum didicissemus, quod idem Turci cum ampliora potentia quam prius pro hac civitate Cibiniensi expugnanda vellent advenire timcntes vehementer, quod ex dicto claustro sanctae Crucis idem Turci ad illud ila munitum < )i huic civitati quae quasi sola re-

mansit quain plurimum nocere potuissent hoc timere dicti < )^ usque ad corum fregi fecimus et dirupi de lapidibus eiusdem claustri sic fracti muros civitatis municndo et fortificando. Cum si haec civitas Cibiniensis, quae clipeus est et murus non dumtaxat huius regni Hungariae, verum etiam totius chris- tianitatis in hac parte destructa vel desolata aut expugnata esset tota per < y^ patria extitisset desolata ct ne dominus deus imputare nos propter destructionem dicti claustri habcntes specialem devotionem ad dictum ordinem praedicatorum pro fratribus eiusdem ordinis inlra moenia huius civitatis Cibi- niensis. Ipsi cives aliud dudum construxissent et adhuc libenter < )^ fece-

runt si plebanus annotatus eorundem in hac parte illis non obstetisset et ob- viasset < )* quia saeerdos est et doctor illos non prohibere nec impedire

sed ad hoc quam < )* augmentaretur inducimus et annuimus debeat. Tnde

)* per arduissimas ct artissimas ecclcsiasticas censuras )' ut ipsi habentibus devotionem et voluntatem aliquando ) )* dignetur de vestra gratia speciali ut intra moenia eiusdem civitatis Cibiniensis < )* ordinis praedicatorum claustrum con- struetur nullum < )^** impedimentum. < )^i per sua scripta reveren-

dissimo < )^- ipse sua ordinaria auctoritate ctiam per artissimas ecclesias- ticas censuras domino Anthonio plebano mandet ut ipse deinceps nullum omnino impedimentum quo < )^^ claustrum intra moenia civitatis construeretur." Devotissimi < )i^ et filii magistri civum, iudices, iurati cives Cibinienses septem castrorum alias scptem (sedium) Saxonicalium partium Transsiluanarum < )". So had geticht den briff Schickel < )" meister Vrban der offenbar

<

vestrae sanctitati dicto Anthonio < largiendi praecipere

LikUe ini Bruch 2,1 cm. Unkserlicli 1 cm. Verwischt 1.3 cni. Verwischt 1,5 cm. Verwisclit 3 cni. Verwischt 3,3 cni. Verwischt 3,7 cm. Verwischl 2,4 cm. Vcrwisclit 2.5 cm.

'" Vcrwisclit 0,7 cm.

'^ Verwisclit .")0. cni.

'- Verwischt 11,5 cm.

13 Verwischt 6 cm.

'^ Hierauf in veriirossler Sclirift E

''' Vcrwischt 1,1 cm.

16 Verwischt 1,6 cin.

" Vcrwischt 5 cm.

l<os.

2 524

Rom l-iiS Dezember 31. Papst Eugen /V . ertdli dem Rat von Heimannstadt die pyiaubnis, das vor den Toren der Stadt gelegene und bei einem Tiirkeneinfall

160

abgebrochene Dominikanerklosler iiuierhall' der Studlinauern wiedtruufzu- richten.

Druck: Bulluriitm ord. Pracclicntontm 3. 190 = Kalona. Hisl. cril . VI. 1.'!. 452. Resicst: I.ukcsics, Diploiuala ponlificutti 2, 230 Nr. 8T8.

Eugeuius... dilecto filio abhali mouasUTJi boatau Mariat' virgiuis dc Kercz, Strigoniensis diocesis salutem... Pro parte dilectorum filiorum magistrorum ciuium et incolarum oppidi Cybiniensis, Strigoniensis dioccsis. ncc non iudicum iuratorum septcm castrorum partium Transsiluanarum nobis nuper exhibita petitio contiuebat quod alias postquam pcrfidi et infideles Turci ac Christianae religionis et fidei inimici partes easdem in regno Ilungariae consistentes debel- latum intrarent, quum oppidum pracdiclum ucdum ipsius regni sed totius fere Christianitatis ab illa partc contra ipsos infideles ])ropugnacuIum et quasi muriis atque clypeus exsistat et ipsi ab corum apparitionibus super co quod infideles praefati in ipsorum regressu et maiori potentia oppidum praedictum aggredi et invadcre intcndcrcnt notitiam susceperant eorumdem impetum infidc- lium pertimesccntes ac desuper quantum potcrant prouidere satagentes quan- dam ordinis fratrum pracdicatorum prope et extra muros dicti oppidi consis- tentem domum duabus turribus et muris fortibus munitam ne ab ipsis infide- libus illa in eiusdem oppidi extcrminium capi seu occupari possct usque ad chorum demoliri ac de illius lapidibus ipsa oppidi moenia ca fortificando repa- rari consolidarique fecerunl. Quum autcm sicut eadem petitio subiungebat ciues, incolae, iudices et iurali pracdicti pic considerantes, quod divinus cultus non minui sed potius augeri debeat in recompensam demolitionis praedictae domus et alias ob singularem quem ad fratres eiusdem ordinis gerunt devo- tionis affectum illam pro illorum usu et habitatione domum infra muros eius- dem oppidi construi et aedificari corde gerant sed dilectus filius plebanus oppidi praefati absque rationabili causa constructioni et fundationi contradicat pro parte eoruudem magistrorum ciuium, incolarum, iudicum ct iuratorum asseren- tiura quod ex constructione et fundatione praedicta si fiat cultus ipse et praefa- torum incolarum consolatio spiritualis illorumque animarum salus non medio- critcr succcdere poterunt nobis fuit humilitcr supllicatum... Er erieilt die Er- laubnis, das Kloster innerhalh der Stadtniauern zu errichlen... Datum Romae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae millesimo quadringen- tesimo quadragcsimo quinto pridie Calendas ianuarii, pontificatus nostri anno quintodecimo.

2 525

Wcissenburg 1446 Januar 14. Der offeniliche Noiar Abrahamus natus Johannis dc Swk bezeurji das tjbereinkommen zwischen dem Weissenburger Propst Andreas als Klager und den iibrigen Kapitularen als Beklagten hinsichlich des Propsi-Dril- teils aus dem grossen Zehnten des Kokelburger Gebietes (decimis maioribus in sede Kykelew habitis). An Stelle dieser Driiieile werden dem Propst Nuizungen der Kanoniker uberantwortei, excepta tertia praepositi in possessione Bwzd, sowie ein Driiiel der von den Bergleuten zu Gross-Schlatien jdhrlich um den Georgstag abzuftihrenden 6i Goldgulden und ein Driitel des Goldwaschgewinnes in einer andern Besiizung.

... anno nativitatis eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto, indictione nona, die vero mcnsis Januarii quarta decima... pontificatus sanc-

161

tissimi in Christo patris... Eugenii... papae quarti anno eius sedecimo in sa- crista cathedralis ecclesiae ad honorem beati Michaelis archangeli Albae Gywlae constructae.

Orig. Perg. Batthyaneum Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitels Nr. 282. Die Urkunde

weist mehrere grosse durch Mausefrass hervorgerufene Lflcken auf, die sich gerade durch

den disposltiven Teil der Urkunde hinziehen und dle Verwendbarkeit des Textes stark

herabsetzen. Die Nennung von Gross-Schlatten erfolgt nach Beke, zu dessen Zeit diese

Lesung offenbar noch moglich gewesen ist.

Druck: Szeredai, Nolitia 2, 90.

Regest: Tortenelmi Idr 1890, 141 Nr. 282 mit falscher Monatsangabe.

2 526

Thorenburg 1446 Januar 22. Die siebenburgischen Vizewoiwoden Gregor Bodo und Nikolaus von Salzburg verschieben die fiir den 13. Januar anberaumte Ver- handlung in der Streitsache des Clemens und Dominik von Kleinalisch mit Bichak, dem Sohne Benedikts de Moson, super facti recaptivationis directae medietatis possessionis Kiszewlews excepta quarta parte eiusdem auf den 1. Mai.

Datum Thordae decimo die termini praenititi, anno domini M^CCCCXLVI'".

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 13909. Siegel war in weisses Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedruckt. Druck: Szabo, Szek. okleveltdr 1, 156 Nr. 127.

2 527

Hermannstadt 1446 Januar 23. Der offentliche Notar Urbaniis Petri von Steinau bestdtigt auf Wunsch des Kronstddter Pfarrers Joliannes die Urkunde des Graner Erzbischofs Dionysius von 1445 Nr. 2 518, die Ausfiihrung pdpstlicher Auftrdge auf Kapitelsgebiet betreffend.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Bra^jov I E 43. Druck: Benko, Milkovia 1, 261 65.

In nomine domini amen. Anno nativitatis eiusdem millesirao quadringentesimo quadragesimo sexto, indictione nona, die solis vicesima tertia mensis Januarii, hora vesperarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Eugenii divina providentia papae quarti anno cius quarto de- cimo, in stubella dotis parochialis ecclesiae beatissimae virginis Mariae oppidi Cibiniensis Strigoniensis iurisdictionis in praesentia testium infrascriptorum ad hoc vocatorum et rogatorum personaliter constitutus honorabilis vir, do- minus Caspar Robolt de Corona, eiusdem Strigoniensis iurisdictionis procu- rator et procuratorio nomine reverendi magistri, domini .Johannis plebani de iamdicto oppido Corona, habens et tenens in suis manibus quasdam literas patentcs, quae mihi infrascripto notario publico pro se et dicto magistro Jo- hanne plebano de verbo ad verbura transsumendas tradidit et praesentavit. Quibus per me notarium publicum, ad suarum precum instantiam, ea, qua decuit reverentia, susceptis, eas sanas, integras non vitiatas, non rasas neque in aliquibus suis partibus suspcctas ct orani prorsus vitio carentes fore comperi, sigillo in rubea cera in modum crucis more pontificum subimpresso, quarum

162

tenor seqiiitur, et est talis. (Folgt die Urkunde des Erzbischofs Dionysius i>vn 1445 iVr. 2 51S). Cuius legitimis precibus ego notarius infrascriptus inclinatus niodo scriptas literas archiepiscopaies per fidem meam de vcrbo ad verbum sine diminutione et augmento transsumsi et collationavi ad cautelam, ut ubivis locorum praesens instrumentum deferre debeat, tamquam originalibus literis, quibus plena fides adliibeatur. Data et acta sunt haee anno, indictione, dic, mense, hora, loco, pontificatu quibus supra. Praesentibus ibidem egregiis et honorabilibus viris dominis Christanno pridem de Hummersdorf, nunc vero de magno Demetrio et Anthonio canonico ecclesiae Transsiluanae, decretorum doctoribus Cibiniensis ecclesiarum parochialium rectoribus et plebanis, Sta- nislao praedicatorum, Michaele Petri Dor de Cibinio, Blasio Haan de Helta, Cibiniensis capellanis, ac scientifico viro Johannes Arnoldi de Grudencz arliuiu baccalaurio, pro tune rectore scolae in dicta Cibinio, Slrigoniensis iurisdic- tionis ac Transsiluanae et Colinensis diocesis, testibus ad praemissa vocatis pariter et rogatis.

yiolarzeichen. Et ego Vrbanus Petri de Stynauia clericus Wratislauiensis diocesis, publicus sacris papali ac imperiali authoritatibus notarius approbatus, quia praescriptarum archiepiscopalium literarum transsumpta petitioni, dona- tioni aliisque omnibus et singulis praemissis, dum sic ut praemittitur fierent et agerentur, una cum praenotatis testibus praesens fui, eaque omnia et singula sic fieri vidi et audivi, id eoque hoc praesens publicum instrumentum per alium fidelem, me certis occupato negotiis, scribere procuravi hic me subscripsi ex- inde publicavi et in hanc formam publicam redegi et confeci signoque el no- mine meis solitis et consuetis consignavi, in fidem et testimonium omnium praemissorum.

2 528

Bistritz 1446 Februar 6. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Nikolaus uon Salzburg fordert den Kronstddler Rat auf, die Schulden des von Klausenburg nach Kronstadt verzogenen Johannes Zeler an den Adligen Pape :u begleichen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra.^ov, Schnell III 29. Siegel. rund, Dm. 2 cin, war auf der Riick- seite in weisses Wachs zuin Verschluss aufgcdriickt.

Nicolaus de Vyzakna, vicevaivoda Transsiluanus.

Viri providi nobis sincere honorandi. Intelleximus quomodo nobilis vir Pape dictus diebus proxime elapsis circumspecto Johanni Zeler dicto alias in Clwswar commorante nunc vero ad medium vestri causa residentiae se transtulisset moraturum pro laboratione seu tronizatione cuiusdam cordae magnae ad centum viginti cubitos precium solvisset, quod minime adimplere curavit. Et nunc debitor existit. Igitur rogamus vos nihilominusque committimus quatenus aut dictam cordam aut precium eiusdem videlicet XHII florenos auri puri^ ut praemittitur, quibus idem Johannes Zeler obligatur eidem Pape aut homini suo praesentium videlicet ostensori omnimodo impendere faciatis satisfactionem. Alioquin scientes, quod quoscumque de vestri medio reperire In Clwswar aut alias alibi poterimus dictum precium cordae extorquere et lehabere volumus-. Facta siquidem huiusmodi satisfactione praesentes erga se reservet, alioquin perlectis in specie reddere debeatis praesentanti. Scriptis

163

Bystriciae die dominico proximo post festum purificationis virginis gloriosae, anno domini M °'°CCCC™°' quadragesimo sexto.

Auf der Riickseite Adresse: Providis et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Brassouiensis amicis nobis sincere gratis.

' Hierauf durchgestrichen dictiis Joliannes ' Hierauf durrhgestrichen scriplis. persolvere. ' Vorlage CCCCC.

2 529

(Gran 144G) Februar 12. Erzbischof Dionysiiis von Gran erteili iiber Einschreiten des Antonius, Pfarrers von Hermannstadt und Kanonikers der Weissenburger Kirche, dem Hermannstddter Kapilel den Auftrag, den Hermannstadter Biirger- meister Antonius Trautenberger nach Gran vorzuladen... absentia aut contu- macia non obstante. Datum et cetera XII die mensis Februarii...

Eingeschaltet von den Pfarrern Nikolaus von Heltau und Valentin von Burgberg 1446 Abschrift im Bruchstiick 2. Halfte d. 18. Jh.s nach der 1710 durch den Pfarrer Mi- chael Adami vollzogenen Eintragung in einem heute verschollenen Klelnschelker Kirchenbuch Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseuras. Das Ausstellungsjahr ergibt sich aus der Einschaltungsurkunde.

2 530

Stuhlwelssenburg 1446 Marz 15. Die siebenbiirgischen Woiwoden Nikolaus von UJlak und Johannes von Hunijad befehlen den Kastellanen der Torzburg, von den Kronstddter Kaufteuten die Zolle nach der alten Gewohnheit einzuheben.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra^ov, Priv. 104. Zwei Siegel, rund, in griines Wachs, papierbe- deckt, vorne aufgedrUckt. 1) Dm.2.5 cm, verwischt. 2)Derselbe Stempel wie Nr. 2 446.

Nos Nicolaus de Wylal< et Johannes de Hwnyad, vaivodae Transsiluani, bani Zewrinienses ac Siculorum et Themesiensis comites, vobis castellanis nostris in castro Tercz per nos nunc constitutis et in futurum constituendis firmiter praecipientes committimus aliud habere nolentes, quatenus a circumspectis et sagacibus civibus ac tota communitate civitatis Brassouiensis et aliis cunctis viatoribus et mercatoribus cuiuscumquc conditionis existant tributum in locis tributorum in eadem Tercz et suis pertinentiis habitis iuxta antiquam consue- tudinem et registra exinde confecta recipere debeatis et ultra hoc ipsos cives et alios quoscumque mercatores in aliquo iinpedire, vexare et perturbare nul- latenus praesumatis. Et aliud si nostrum honorem ct mandata observare ves- tramque utilitatem fieri desideratis non facturi in praemissis, quoniam si se- cus feceretis quod non credimus teneatis indubitanter, quod exinde vos et vestrura quemlibet taliter emendabimus, quod nostris mandatis non compa- ruisse vos utique poenitebit. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Albaregali feria tertia proxima post dominicara Reminiscere, anno doraini MCCCC XL sexto.

Von der Kanzlei: Comraissio propria dominorura vaivodarura.

164

2 531

Henuannstadt liiO Marz 1«. Magister Nicolaus el Valentinus, iudices dele- gati ])er reverendissimum patrem et dominum dominum Dyonisium, archi- episcopum Strigoniensem. schallcn den Zitationsauftraij des Erzbisclwfs Diony- siiis i'on 1446 Nr. 2 52!) ein und yeben bekannt, dass sie den Hermannstddter Biir- germeister Anthonius Trawtenberger ad instantiam decani et capituli Cybi- niensisfur den 15. Tag nach Empfang dieserVorladung, die in der Pfarrkirche .ttattgefunden hat, nach Gran dtiert luiben.

Datum Cibinii XVI Marci, anno el cetera XLVI. Testes videlicet Johannes vicarius in villa llumperti, Johannes capellanus de Insula Christiana ... Ileltha capellanus, clcrici Strigoniensis diocesis ad nostram hanc executionem rogati et vocati.

Abschrift im Bruchstiiclc, 2. Halfte des 18. Jh. s, nach der 1710 von Pfarrer Micliael Adami vollzogenen Eintraaung in eineni heute verschoUenen Kleinschelker Kirchenbuch Arh. St. Sibiu, Handschriftensamnilung des Brukenthalniuseums.

Zwei in der Vorlage nicht deutlich aufeinanderbezogene Urkundenteile sind von uns zu dieser Urkunde zusaniniengcfasst worden.

2 532

1446 Marz 18. Der Konvent uon Kolozsmonostor bezeugt, dass Johannes Gereb von Weingartskirchen gegen die Einfiihrung des Michael Salamonis von Weiss- kirch in den Besit: vnn Spring und Kleinmiihlbach samt Pertinenzien protestiert hat.

Datum feria sexta proxima ante festum beati Benedicti abbatis, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto.

Orig. Pap. Unijar. Landesarchiv Budapest Dl. 13914. Siegel, rund. war in weisses 'Wachs auf der Riickseite aufgedriickt. Regest: Fejcr, Codex XI, 495.

2 533

1446 April 4. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt iiber Einschreiten des Pfarrers Bartholomaus, des Richters Nikolaus Buznard und des Geschworenen Symon Pel- lifex von Birthalm die Urkunde der zwei Stiihle von 1441 Nr. 2 399 enihaltend die Bestdtigung, dass Nikolaus Appa von Malmkrog sein Grdfenamt freiwilUg der Gemeinde Birthdlm iiberantworlet hat.

Datum feria secunda proxima post dominicam ludica, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto. Honorabilibus et discretis viris do- minis Andrea praeposito, Georgio cantore, Michaele custode, Benedicto decano ceterisque canonicis dictae ecclesiae salubriter existentibus et devote.

Druck: Salzer, Birthalm 678 Nr. 25 B nach dem seither verschollenen Orig. Perg. im Gemeindearchiv Birthalni.

165

2 534

Rom li^SS April 6. Papst Eiigen IV. erteilt den Besuchern der Pfarrkirche der Hl. Margarethe in Mediasch einen Ablass.

Datum Romae apud s. Petrum, anno millesimo quadringentesimo quadra- gesimo sexto, VIII Idus Aprilis pontificatus nostri anno sextodecimo.

Druck: Monumenta Romana ep. Vesprimensis 3, 125.

Regest: Lukcsics, Diplomata pontificum 2, 233 Nr. 894 nach Reg. Suppl. 411 f. 26^ und

Reg. Lat. 430 f. 125' im Vatikanischen Archiv.

2 535

Rom 1446 April 6. Supplik um einen Ablass fiir Besucher der Pfarrkirche der Jungfrau Maria in Halwelagen (Hodwylag, Transilvanensis diocesis). Datum utsupra.

Regest: Lukcsics, Diplomata ponlificum 3, 233 Nr. 895 nach Reg. SuppL 411 f. 26 und Reg. Lat. 430 f. 218' im Vatikanischen Archiv.

2 556

Rom 1446 April 6. Supplik um einen Ablass fiir Besucher der Kapelle des Sigismund in Haschagen (de Hauschagen, Transsilvanensis diocesis). Datum ut supra.

Regest: Lukcsics, Diplomata pontificiim 2, 233 Nr. 895 nach Reg. Lat. 430 f. 219 im Vatikanischen Archiv.

2 537

Rom 1446 April 6. Supplik um einen Ablass fiir Besucher der Kapelle des H. Cyriakus in Wurmloch (de Wormloch, Transilvanensis diocesis). Datum ut supra.

Regest: Lukcsics, Diplomata pontificum 2, 233 Nr. 895 nach Reg. Lat. 430 f. 124 im Vatikanischen Archiv.

2 538

Gran 1446 April 18. Dionysius, Erzbischof von Gran, bestimmt in einem an die Sieben und Zwei Stiihle und an die Dislrikte von Kronstadt und Bistritz gerich- teten Schreiben die Grenzen der geistlichen Gerichtsbarkeit und stellt beztiglich der

166

Zehnlabijabe tind einiger Vorrechte des Hermannsiddter Dekans eine naiie Ent- scheidiing in Aiissicht.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 114. Rinpsiegel in rotes Waclis, papierbedeckt, vorne

aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2468. Gleichzeitige Abschritt mit deni Datum

des 20. April. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Brasov, I E 44.

Druck: BatthyAn, Leges eccl. 3, 452 Nr. 106.

Kegest: Kemeny, Notitia 1, 170. Fabritius, Urkundenbuch 56 Nr. 88.

Dyonisius miseratione divina tituli sancti Ciriaci in termis sacro sanctae Ro- manae ecclesiae pre.sbiter cardinalis. archiepiscopus Strigoniensis locique eiiis- dem comes perpetuus, primas ct apostolicac sedis legatus natus dilectis nobis in Christo nobilibus et circumspectis viris Johanni Zaz, iudici regio sedium et civitalum Cibieniensis et Zaazsebes, comiti Laurentio, iudici regio sedis Kus- mark, Michaeli, iudici regio sedis Luschkirch, Johanni de Valle Agnetis, iu- dici regio sedis Schenk, Stephano Lusch, magi.stro civium Segesvariensi. et Johanni, iudici terrestri de eadem, Petro comiti de Valle Agnetis, Petro comiti de Ruffomonte ceterisque septem et duarum sedium Saxonicalium civitatum- que ct districtuum Brassouiensis et Bistriciensis partium Transsihianarum iu- dicibus et iuratis senioribus salutem et paternam in domino benedictionem. Ea, quae per hunc nobilem Johannem Zaz, iudicem regium sedium et civita- tum Cibiniensis et Zazsebes nuncium et procuratorem vestrum, tam litera- torie quam vocali sermone vestri ex parte nobis significata et relata fuere, plene intelleximus, in his rebus ac aliis salubribus ct utilibus indempnitatem ecclesiarum et populi christiani huius regni et praecipuc nobis subiectorum concernentibus salubriter consulere et periculis animarum, quantum cum deo possumus obviare cupientes. Cum enim non velimus ad meram saecularem vestram iurisdictionem, salvis iuribus et ecclesiastica iurisdictione nobis ac ec- clesiae nostrae Strigoniensi ac aliis ecclesiasticis personis in iliis partibus nos- trae iurisdictioni subiectis de iure et consuetudine quoquomodo competendo nos intromittere ac iustis vestris iuribus, consuetudinibus et libertatibus in aliquo derogare. Ad ea, quae intimastis, rcspondendo dicimus: item primo ad articulum, quod si vir vel mulier in adulterio deprehensus vel deprehensa in vestro scculari vel ecclesiastico iudicio accusari et iudici aliter experiri debeat, dicimus, quod quia causam matrimonii ad ecclesiasticum forum et iudicium discutiendain pertinere non sit dubium pro eo, quod si aliquando altcr coniu- gum coniugem suum de adulterio accusare ct quoad separationem thori instare voluerit, hoc coram ecclesiastico iudice ct non alio de iure proscqui debet. Quin et si separatio thori accusatore coniuge instante vel reconciliatio coniu- gum ipso accusatore coniugi suo adultero veniam vel gratiam faciente instan- tia super hoc coram ecclesia et statutis ecclesiasticis tam vetcris quam novi testamcntorum auctoritate deferenda est. Item confiscatio bonorum adulterii, quod ipsa bona iudici regio vel terrestri aut ecclesiastico etiam fieri debeat et iuri divino et humano congruum est, quin poena ab ecclesiastico iudice adul- tero inflicta vel etiam poena iniuncta sufficere debet, quia coniuges quorum alter in adulterio deprehcnsus convincitur, si liberos, heredes aut alios legiti- mos successorcs bonorum mobilium vel immobilium habent, adulterium et pre- cium adulterii heredibus vel legitimis suis successoribus, quoad ipsorum ex- heriditationem de iure nullomodo nocere vel obesse debct, contraria consue- tudo Icgi christiane contraria est. Item ad articulum quo dicitur, si aliquis causam de periurio contra aliquem civiliter et ad poenam et pecuniam infli- gendam ecclesiasticam intentare voluerit, hanc causam coram saeculari vel ecclesiastico iudice movere et praeventioni locus dari posset, dicimus, quod civiliter et ad poenam et pecuniam ecclesiasticam infligendam causa super periurio aut fide si quando discutienda venerit ex sui natura et mere spiritua-

167

lis ex divinae et humanae legis dispositione ad foriim et ecclesiasticum iudi- cium pertinere et pertineri deberc constat. Quod hanc auctoritatem salvator noster, ut ecclesia eius habeat, evangelica docet veritas, dicens: si peccaverit frater tuus et cetera et subiungitur: dic ecclesiae et cetera; novit vestra dilec- tio, quod iuramentum quodlibet per coelum, quia thronus dei est, vel per ter- ram, quia scabellum pedum eius est, vel per quamcumque aliam creaturam, ut honorificentia creatoris non transferatur, in creaturam fieri prohibetur, sed ut<cre>atorii exhibeatur. mandatum ecclesiae ritum et iurisdictionem, quae ex deo est spiritualitatem pro animarum salute committantem v/obi)s^ impe- dire non licet. Item ad articulum, quo dicitur, quod cognitio causae u<xori)- cidarum^ vel viricidarum et mulcta poenae eorundem cis infligenda ad iudicem saecularem vel ecclesiasticum pertinere debeat, dicimus, quod in tali casu viri- cide et uxoricide tam poena i<nha)bilitatis3 ad contrahendum matrimonium cum alio, quam etiam certae aliae poenae <sa)cris2 canonibus expressae per ecclesias viricidis vel uxoricidis infligendae sunt. In hoc quantum ad ecclesiam et ecclesiasticum iudicem diffiniendum et discutiendum pertinct, a vobis de- ferri licet et deferendum esse censemus. Sed de confiscatione bonorum viri- cidae vel uxoricidae ecclesiasticus vel saecularis iudex maximc heredum velsuc- cessorum legitimorum de iure nullatenus se intromitterc debet. Item ad arti- culum quo dicitur, quod bona testatorum in ultima voluntate, si ecclesiis aut ecclesiasticis personis vel ad alios pios usus relicta et legata sunt, de causa, si super his bonis inter aliquos quaestio emerserit, ecclesiasticus iudex cognos- cere et iudicare debeat, quod si bona per testatores laicis aut laicalibus vel saecularibus seu ad saeculares usus relicta et legata fuerint, extunc de causa super hoc emergenti saecularis iudex cognoscere et iudicare habeat. Dicimus quod causae testamentorum super rebus et bonis tam mobilibus quam immo- bilibus per testatores in ultimis voluntatibus ecclesiis, personis ccclesiasticis aut ad alios pios usus sive saecularibus personis vel ad saeculares usus relictis et legatis ad forum et ecclesiasticum iudicium discuticndae, cognosccndae et de ipsarum natura terminandae jjertinent et pertinere debent, sollicitudine et cura nostri pastoralis officii requirente, animarum vestrarum indempni- tati et ecclesiarum ac ecclesiaticarum personarura cum in hoc vobis consuli- mus. Item ad articulum quod decimae in territorio Cibiniensi nil excluso ad communitatem civitatis Cibiniensis regia provisione provenire dicitis, dicimus, quod decimae ecclesiis et ecclesiasticis personis ex divinac et humanae legis dispositione deputatae sunt, ac dari et solvi debent, ut patrimonium Jesu Christi et si aliqua saecularis persona huiusmodi decimae temerarie usurpaverit ut sacrilegus et in sacras dei leges jjeccans et committens reputandus est et teneri debet. Si autem pcrceptionem decimarum aliquarum ad communitatem civi- tatis Cibiniensis, ajjostolica vel regia auctoritate vcl ex aliqua alia licita et legitima dispositione pertinere praetenditis, hoc audire, examinare, iudicium et iustitiam inter vos et clerum facere parati suraus. Item ut plebani et rectores ecclesiarum ac alii clerici in districtu Cibiniensi et aliis in partibus Transsil- uanis nobis subiecti missarum solcmpnia ac alia divina officia debito modo ac cum dei timorc uti et prout tenentur peragcre debeant intenta mente pro- curare et solertem adhibere volumus diligentiam. Item in reformatione et eraen- datione vitae rectorum ecclesiarum et aliorum clericorum partium Transsil- uanarum nostrae iurisdictioni subiectorum in sancta synodo, quam in hac alma nostra Strigoniensi ecclcsia in proximo celebraturi sumus, attente vigi- labimus et reformationem vitae et morum ipsorum salubriter facere voluraus. Nihilorainus tamen praeter hanc reformationem, quam facturi sumus, unum notabilem ccclesiasticura virum ex hac nostra Strigoniensi ecclesia pro reforma- tione status vitae et morum pracdictorum nostrae iurisdictioni subiectorum ad partes illas, quara primum opportunitas se obtulerit, visitatorem transmit-

168

tere intendimus, cui et in clericis reformationem Cacere el de aliis minoribus negotiis vices nostras et auctoritatem faciendi el discutiendi dabimus man- datum. Item ad articulum, quod causae in prima inslantia coram* vestro de- cano Cibiniensis terminari debeant, dicimus, quod in lioc attemptaretur ener- vatio iurisdictionis ecclcsiae nostrae Strigoniensis, quod utique prout ex debito praestiti iuramenti nostri tenemur, admittere nolumus. Et si vos vel ipse de- canus Cibiniensis super hoc indultum habere praetenderctis et illo viso (pro iu)ri^ et iurisdictioni ecclesiae nostrae congruum fore visum fuerit, bonum me- dium et salubrem finem dare volumus. Item commisimus plebano Cibiniensi et aliis plebanis partium illarum ad synodum nostram proxime venturis, com- mittemus firmiter et dabimus in mandatis, ut missas et alia officia divina ad numerum prout ex fundatione ecclesiarum tenientur, plene et sine diminu- tione devote et solemniter peragant et neglecta suppleant. Item ut parochianos et plebizanos ipsorum, praecipue qui eorum sunt patroni, honorent ac omni reverentia cum dei timore et caritate teneant, tractent ac cumeis converseutur. Item de aliis vestris intimatis tam ex parte plebani Cibiniensis, quam aliorum per hunc nobilem Johanncs Zaz, cui in omnibus dicendis et uostri parte vobis referendis fidei puritaten impertivi velitis, dilectionibus vestris plenam et gra- tam relationem mittimus, offerentes nos ad singula, quae statum vestrumsa- lubrem concernunt, promptissime operaturos. Datum Strigonii decima* ovtava die mensis Aprilis, anno doraini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto.

Auf der Riickseite von einer Hand des 15. Jhs.: Ab inicio et ante secula creatus

sum

et in futuri non desinat

coram ipso in

amice benissime con...

Reverendissime domine mi gratiosissime Aabcdefghiklm nnopqrstu

a^abbcdefghiklmnop q r s

1 Liicke 0,6 cm. * L'ber der Zeile luichgetragen.

* Liicke 0,5 cm. * Glcichzcitige Kopic viccsima.

' Liicke 0,7 cm. * Voii hicr aii mit slarker Schaftbrcchung.

2 539

Rom 1446 Mai 16. Supplik der Gesamtheit der Sieben Sttihle (universitas sep- tem sedium castrorura Saxonicalium in partibus Transilvaniae, Strigoniensis et Transilvanensis diocesium), dass sie vor kein anderes geistliches Gericht dtiert werden, als vor den Erzbischof von Gran, den Bischof von Sieberbiirgen, den Abt des Benediktinerordens in Kolozsmonostor und den Abt des Zisterzienserordens in Kerz, und dass sie Konservatoren (conservatores ecclesiae) halten diirfen.

Datum Roraae apud s. Petrura (anno 1446), XVII Kalendas Junii anno XVI.

Regest: Lukcsics, Diplomata ponlificum 2, 235 Nr. 909 nach Reg. SuppL 411 f. 271 im Vamcanischen Archiv.

169

2 540

Rom 1446 Mai 31. Supplik der Senioren der Sieben Stiihle (seniores septem sedium castrorum Saxonicalium), dass der Bisclwf von Siebenhurgen, der Abt des Benediktinerklosters Kolozsmonostor und der Abt des Zisterzienserklosters Kerz mit der Kraft und dem Recht der Untersuchung begabt werden, um gegen das skandalose Leben einiger Pfarrer und Ruraldekane in partibus Transilvaniae, in Cibiniensi et Brasoviensi et in districtibus carundem einzuschreiten.

Datum Romae apud s. Petrum (anno 1446), II Kalendas Junii anno XVI.

Regest: Lukcsics, Diplomala ponlificiim 2, 235 Nr. 911 nach Reg. Suppl. 412 f. 50 im Yatikanischen Archiv.

2 541

Pest 144G Juni 20. Die Grossen des ungarisrhen Reiches heauftragen den Kon- vent von Kolozsmonostor, Peter, den Lektor und Kanonilais von Grosswardein, in den Besit- der dortigen Heiliggeist-Kapelle und der dem Spital vermachten Besit- zungen Nadasd, Hetliwr, Monyoross. Kyszenthlazlo, Iwedich, Odwarhel in de Kykelew ac Ffeyereghaz. Zalthan et Longador iuxta fluvium Olth in Albensi comitatibus einzufuhren. AIs Zeugen werden u.a. namhaft gemacht Ladislaus de Cynkmantrj', Johannes de Heesfalva, Thomas de Darlasy, Johannes de Wesseud, Thomas de Bola.

Datum in Pesth feria secunda proxima ante festum nativitatis beati Johannis baptistae, anno domini M CCCC XLVI'°.

Orig. Pap. Ungar. I.andesarchiv Budapest Dl. 26395. Siegel, rotes Wachs.papierl tdeclit, Dm. 4,2 cm, auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste.

Aus dem Ruckvermerk geht hervor, dass die Einfiihrung ersl ani 8. Mai 1447 statt- gefunden hat.

2 542

Pest 144G Juni 22. Der Gubernator Johannes von Hunyad gibt seine Zustimmung, dass Michael Salamonis seine Besitzungen Nadesch, Marienburg und Maniersch fur sein und seiner Vorfahren Seelenheil dem Heilig-Geist-Spilal in Grosswardein (capellae seu hospitali ad honorem sancti spiritus in medio scolae civitatis Waradiensis fundatae et pro refectione ac quiete pauperum per venerabilem dominum Petrum de Weph lectorem ecclesiae Waradiensis constructae) ver- macht hat.

Datum in generali congregatione praelatorum et baronum in civitate Pesthiensi facta in festo decem milium militum, anno domini M" CCCC quadragesimo sexto.

Gleichzeitige Abschrift Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DL 29258.

2 543

Pest 1446 Juni 23. Der Gubernator Johannes von Hunijad ersucht den Rat von Hermannstadt, einige Hermannstadter Btirger zu verhalten, den Briidern Josi

170

und Ilenning einen noch aiisslelienden Schiildenrest von 1000 Goldgulden zuriick- zuzahlen.

Ori!.«. Prtp. Unsjar. Landcsarchiv Budapest. Fainilienarchiv Justh. Siegel war in griines Wachs vorne aufuedriickt. Druck: Archio 14, 1877, 576 Nr. 3.

Joluuiiies do Hwnyad regni Hungariae generalis gubernator nec. non vaivoda Transsiluanu.s magistro^ civium'^ et- circumspectis ac providis viris iudici iu- ratisque civibus civitatis Cibinicnsis salutem cum dilectione. Exponit nobis egre- gius Iwsth de Kwz. in sua ac Henningh de Zomzedwara fratris sui personis, communi cuni querela. quomodo quidam Jacobus Weres et Osualdus necnon Henricus Greb, cives civitatis Cibiniensis praedictae, pro certis debitis ipsorum duo milia florenorum auri ipsis exponentibus obligati fuissent, quorum medie- tatem videlicet mille florcnos auri iam praefatis exponentibus persolvissent immo ad plenum, aliam vero medietatem scilicet similiter mille florenos auri minime persolvere ad saepissimas eorum petitiones voluissent sed neque vellent etiam de praesenti. Super quo dilectioni vestrae harum serie firmiter commit- timus et mandamus, quatenus scita prius praemissorum mera veritate si sic uti nobis relata sunt fore et stare comparueritis extunc mox et in continenti ipsis exponentibus super praemissis mille florenis auri cisdem ut praefertur obligatis ex parte praefatorum Jacobi, Osualdi et Henrici vestrorum conci- vium omnimodam et plenariam impendere debeatis satisfactionem nostra in persona et auctoritate praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia mediante. Et secus facere non ausuri, praesentibus perlectis exhibenti resti- tutis. Datum in opido Pcstiensi in vigilia nativitatis beati Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo XLmo sexto.

* Am Schluss der ersten Zeile nachyetragcn. - Auf dein I^and der mit circumspeclis begin-

ncnden zweilen Zcile nachgetragen.

2 544

1446 Juli 22. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt die ftir den Gubernator Johann von Hunyad und Kristina, die Witwe nach Sigismund von Losoncz, am 15. Juli vorgenommene Schdtzung der Einkunfte aus den Besitzungen Sayo, in comitatu de Doboka, Sarpatak in comitatu de Thorda et utraque Vilpes.

Datum octavo die diei termini praenotati, anno domini millesimo CCCC o XLVI.

Druck: Varju, Okleoellar 1, 653 Nr. 459 nach dern Orig. Pap. (riiher im Archiv der j Grafen Erdody zu Galgdcz.

2 545

Lanca Mare^ului 1446 Juli 25. Der Gubernator Johannes von Hunyad verbietei Stephan von Losoncz, auf seinen Besitzungen Hiiedin, Bonlida, Valasut und der Burg Bologa von den Klausenburgern Zolle einzuheben.

171

Orig. Pap. Arh. St. Cluj. Archiv der Stadl (.luj T 37. Siegel war in rotes Wachs voriie anfgedruckt. Eingeschaltet von Georg I. Rakoczi 1635, Orig. ebenda. Druck: Jakab, OkkvHlar 1, 180 Nr. 10-i.

Johannes de Hwnyad regni Ilungariae giibernator et vaivoda Transsiluanus magnifico Stephano filio quondam Ladislai filii bani de Losoncz fratri nostro salutem in fraternalemi honorem. Exponitur nobis pro parte et in personis circumspectorum virorum iudicis et iuratorum civium ac totius communitatis civitatis Coloswar gravi sub querela, quod quamvis ipsi in possessionlbus ves- tris puta Hwnyad, Bonchyda, Walazwth et suburbio castri Selies iuxta con- tenta certarum praerogativarum gratiarum per divos reges ipsis concessarum et gratiose collatarum ac per nos in Coloswar revisarum et in praesenti gene- rali nobilium, Siculorum ac Saxonum congregalionc examinatarum tributa solvere non teneantur, tamen vestrae magnificentiae fraternitas eosdem queru- lantes contra huiusmodi ipsorum privilegia ad solutionem talismodi tributariam compelleretis undeque tributarii minus iuste astringerent libertatisque rcfuta- men et privilegiorum ipsorum vilipendium manifestum. Unde vestrae magni- ficentiae fraternitatem praesentibus hortamur, nihilominusque vobis et uni- versis exactoribus theloniorum vestrorum praesentibus et futuris in dictis vestris possessionibus constitutis et constituendis firmiter praecipiendo manda- mus, quatenus visis praesentibus dictos cives et incolas civitatis Coloswar in annotatis vestris possessionibus ad dictam solutionem tributariam artare et compellere rationeque non solutionis tributi eosdem in personis seu rebus et bonis eorum impedire. gravare^, dampnificare, perturbare non debeatis aul qnovismodo molestari facere praesumatis, alioquin secundum regni dispo- sitionem omnes et singulas possessiones tam vestrae magnificentiae quam alio- rum, in quibus huiusmodi minus iusta exactio tributaria per quempiam tri- butariorum facta fuerit, indubitanter et sine omni irremissibili occasione sacrae regni Hungariae coronae auctoritate nostrae gubernationis officii occupare non praetermittimus et occupari facere, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in praesenti nostra et nobilium Siculorumque ac Saxonum generali congregatione in villa Kochard celebrata feria secunda in festo beati Jacobi apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto.

Von der Kanzlei: Commissio propria douiini gubernatoris et cetera.

Aiif der Riickseite von einer Hand des 15. JIi.s: Item litera ut non tenemur solvere tributa in Ponczhvda, Hwnvadv, Sebeswar.

1 Vorlage [ralernalis. " Vcrlagc giavari, daminficari, pcrlurbari.

2 546

Lunca Mure.^^ului 1446 Juli 25. Der Guhernalor Johannes von Hunyad hefiehlt den Zivei Stiihlen, dass sie sich vor dem Vizewoiwoden Nikolaus von Salzhurg iiber die Leistunij des Martinszinses fiir das Jahr 1438 aiiszuweisen haben, anderen- falls sie den Ziris den Rittern Jost und Henning ausfolgen miissen.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest. Familienarchiv Justh. Siegel war in rote»

wachs vorne aufgedriickt.

Druck: Arcliiv 14, 1877, 577 Nr. 4.

172

Johanncs do Hwnyad i)io illustrissiino Ladislao infante, nato quondain Alberti regis, electo rege Hungariae gubernator prudentibus et circumspectis viris civibus ct liosi)itibus duaruin scdiuin Saxonicalium Selk'^ ct Megyes vocatarum salutcm cum dilectione. Quod licet nos prout ex litcris quondam domini Al- .berti regis Hungariae coram nobis cxhibitis" vidimus contineri ut census ves- tros fosti sancti Martini ex vestri parte pro fisco rcgio provenire dcbentes ipse quondam dominus Albertus rcx cgrcgiis .losth et Henncng militibus suis depu- tavcrit tamen hunc prout ex intimatione eorundem Josth ct Henneng militum intclleximus ciusmodi census vestros ipsis iuxta literatorium commissum prae- fati quondam Albcrti rcgis minime persolvcre curassetis sed uti nunc vos alle- garetis, eiusmodi census vcstros Jacobus Sellcr magistcr civium civitatis Cibi- niensis a vobis levasset, in cuius contrarium nunc ipse Jacobus assereret, ut vos supcr huiusmodi solutione census literas cxpcditorias nunc haberetis, et quamquam saepius istud in conspcctum nostrum devencrit, ac' de huiusmodi* solutione nos certo ccrtius cdoceri volcntcs, ecce cgregium Nicolaum dc Wizakna vicevaivodam Transsiluancnsem ob hanc rcm vcstri in mcdium duximus diri- gendum. Idcirco dilectionibus vestris firmiter cominittimus, quatenus iuxta informationem praefati Nicolai vaivodac in uno certo tcrmino insimul conve- nientes et ratione facta, cui vel quibus praescriptos census vestros assignastis, literas expeditorias producatis et exhibeatis, quas^ si exhibere non poteritis, tunc committimus^ vobis ut praenotatos census vestros sine omni dilatione hominibus ipsorum Josth ct Henneng militum praesentium scilicet ostensoribus extradare debcatis et persolvi facerc curetis plenarie omnibus raodis. Et aliud pro nostra gratia facere non ausuri, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Koczard in festo sancti Jacobi apostoli, anno domini millesimo qua- dringentesimo quadragesimo sexto.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini gubernatoris.

Lecta.

1 Vorlage .S(A'. ^ Urspriinglich liuiusmodiquc.

* S auf Korreklur. * Vorla!<e qui.

^ Ober der Zeile nacligetragcn. " Vorlage conlmiilimus.

2 547

Trappold 1446 Ju]i31. Johannes von Hunyad, Gubernator von Ungarn, befiehlt dem siebenbtirgischen Vizewoiwoden Nikolaus von Salzburg, die Sieben Stiihle in ihrem Kampf gegen die Rauberplage zu unterstutzen und die gefangenen Ubel- tater soforl inmitten der Sieben Stuhle abzuurteilen.

Orig. Pap. Arh. .St. Sibiu U II 113. Siegel, rund, Dm. 3,5 cm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Im Sieselfeld ein dreiseitiger Wappenschild mit nach rechts gewendetem Raben, der einen Ring im Schnabellialt, links oben Mondsichel. Umschrift in gotischer Minuskel: S. iohannis d. huniad regni hungari(e) gubernator et. Druck: Teleki, Hanijadiak kora 10, 186 Nr. 82 = Hurmuzaki, Docamente I, 2, 730 Nr. 605.

Johannes de Hwnyad nomine et in persona incliti domini Ladislai electi nati quondam domini Alberti regis Hungariae eiusdem regni gubernator vobis egregio Nicolao de Wyzakna vicevaivodae Transsiluano salutem cum favore. Exponitur nobis nomine et in personis iudicum et iuratorum seniorum septera sediura Saxonicalium partium Transsiluanarum praedictarura raultura queru- lose, qualiter nonnulli, salutis propriae imraeraores, pluriraos ex inhabitatori-

173

bus praedictarum sedium ipsorum rebus ct bonis dum eosdem has partcs pro acquisitione vitae necessariorum perlustrare hincinde contingeret, spoliarent furtimque multa dampna ac offensas et homicidia inferrent incessanter, in eorundem exponcntium aggravamen satis magnum. Idco vestrae dilectioni praesentibus auctoritate praemissae nostrae gubernationis praecipimus firmi- ter et mandamus aliud utique habere nolentes, quatenus a modo deinccps ubicumque huiusmodi notorios^ malefactores, fures et spoliatores tam in mcdio praedictarum septem sedium quam etiam alibi in ipsis partibus Transsiluanis repertos una cum iudicibus et senioribus dictarum scptem sedium Saxonica- lium detineri facere eosdemque iuxta corum demerita in medio ipsarum septem sedium praescriptarum iudicari facerc mortique deputari modis omnibus de- beatis. Secus in praemissis facere non ausuri. Datum in Apold in profesto'' ad vincula beati Petri apostoli, anno domini M^CCCCXL"" scxto. Von anderer Hand: Commissio propria domini gubernatoris.

1 Gebessert aus nolorius. - Hierauf beali gestrichcn.

2 548

Trappold 1446 Juli 31. Johannes von Hunyad, Gubernntor von Ungarn, verbietet dem Moga Waijwoda und dem AUenberger Offizialen Ladislaus von Marotli, die Arbeiten des Hermannstddter Guldenmiinzers Simon in seiner Goldwascherei in Baia de CrisjAUenberg irgendwie zu storen.

Oris;. Pap. Arh. St. Sibiu U II 112. Siegel.rund, Dni. 3.5 cni, war in rotes Wachs vorne

aufgedriickt.

Druck: Arc/iiu 6. 1863 181, Nr. 3 = Hurniuziiki. Documenlc 1. 2. 729 Nr.604. Wenzel,

Magyarorsz. b&nijaszalanak kril. iort. 432. Hunnuzaki, Docamenlc XV. 1. 33 Nr. 5,).

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator vobis nobilibus viris Moga Waywoda, item^ officiali Ladislai dc Maroth in oppido Kercsbanya constituto et suis pertincntiis residenti harum scric firmiter committimus, quatenus a modo et deinceps magistrum Symonem cusorem florenorum auri in civitate Cibiniensi commorantem in laborationc et cultura lavatura auri in dicta Kcrcsbanya habita- quae sua fore pcrhibetur pro nobis ut puta labo- rantem in nuUo impedirc, molestarc seu quovis modo perturbare et damnificare praesumatis, quin immo huiusmodi lavaturam auri sibi libere ct pacifice colere et laborare ac negotia sua ibidem exercere permittatis et permitti faciatis. Aliud non ausuri faccrc in pracmissis. Pracsentibus perlectis exhibenti resti- tutis. Datum in villa Apold. die dominico proximo ante festum ad vincula beati Petri apostoli, anno domini JMOCCCCXL"" sexto. Von anderer Hand: Commissio propria donjini gubcrnatoris.

' Cber der Zcile nachgetragen. " Vorlage habilae.

2 549

Gran 1446 August 9. Diongsius, Erzbischof i>on Gran, erinnert den Hermann- siddter Diirgermeisier Anthonius und den Konigsrichter Johannes Zaz an die liin-

174

sichtlich der Streitic]keHen mit dcr GeisllichLeil (jetroffene Entscheidiing nnd warnt sie. die Rechte der Geistlichkeit weiter :u niissachten.

Gleichzeitige Abschrift. P;ip. friihcr .^rchiv des Burzenlander Evang. Kapitel A.B., jetzt -Vrh. St. Sibiu.

Dyonisius miseratione divina lituli sancti Ciriaci in termis sanctae Romanae ecclesiae presbj'ter cardinalis archiepiscopus Strigoniensis dilectis nobis in Christo nobilibus et circumspectis viris .\nthonio, magistro civium Cibiniensis, Johanni Zaz, iudici regio, ceterisque iudicibus et officialibus regiis partium Saxonicalium nostrae iurisdictioni spiritualis Strigoniensis subiectis salutem ct ])aternam in domino benedictionem. Quia nuper dilectis nobis in Christo venerabili doinino Anthonio, decretorum doctore plebano Cibiniensi, vice et in persona decani et plebanorum decanatus Cibiniensis ac vobis Johanne Zaz similiter vice et in persona vestri magistri civium et iudicum praedictorum coram nobis constitutis super nonnullis articulis et controversiis inter decanum et plebanos ac vos magistrum civium et iudices praedictos tunc emersis certam et iuridicam dedimus pro concordia declarationem, quam uterque ipsorum vice et nominibus quibus supra acccptavit ac ratam et gratam habuit. Nunc vero decano et plebanis praedictis nobis significantibus percepimus, quomodo vos magister civium et Johannes Zaz et ex vestra temeraria inductione etiam vos ceteri iudices Saxonum declarationem et ordinationem pacis praedictam vobis ac decano et plebanis praefatis per nos decretam minime observaretis immo in oppressionem ecclesiarum et personarum ecclesiasticarum usurpationemque iurium earundem certas fecissetis conspirationes et alias iurisdictionem eccle- siasticam nostram impediretis et illi vos temeraric ingereretis in animarum ves- trarum periculum, damnum et praeiudicium ecclesiarum et personarum eccle- siasticarum praedictarum denique offensam manifestam. Unde nos periculis obviare ecclesiarum personarumque ecclesiasticarum indempnitate et iurium conservationi animarumque vestrarum saluti. Proinde volentes dilectioni vestrae et vestrum cuiuslibet sub excommunicationis poena committimus, quatenus decretum nostrae declarationis nuper vobis traditum prout per ambas partes acceptum et ratificatum fuit observare et alias ab oppressione ecclesiis et ecclesiasticis personis inferenda cessare et ab usurpatione iurium ecclesias- ticorum debeatis desistere. Alioquin ad praemissa facienda per censuram eccle- siasticam invocato ad hoc brachii saecularis auxilio, si opus fuerit, vos compel- lere volumus et praetendimus. Datum Strigonii in vigilia sancti Laurencii martyris, anno domini MOCCCCXL"" sexto.

2 550

Segedin 1446 August 23. Der Gubernator Johannes von Hunyad befiehlt den Bewohnern uon Baia de Aries j Offenburg, Abrud j Schlatten und den anderen sie- benbiirgischen Bergorten die gewonnenen Edelmetalle nur bei den Italienern Chri- stophorus und Antonius, den Inhabern der Klausenburger Miinzkammer, einzulosen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 2. Siegel in rotes Wachs, Dm. 3,5 cm, vorne aufge-

driickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 547.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora X, 187 Nr. 83. Jakab, Oklevellar 1, 181 Nr. 105.

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator vobis universis civibus, hospitibus et incolis^ in Ophonbania, Zlatina vocatis ac aliis montaniis in par- tibus Transsiluanis ubilibet constitutis mineras auri* et argenti lavatoribus

175

et exercentibus haruni serie firmiter committimus aliud habere nolentes, qua- tenus a modo in posterum vos aut alter vestrum aurum et argentum nemini alteri nisi circumspectis Cristhophoro et Anthonio Italicis dc Florencia cama- rariis^ cusionis monetariorum et cimentariorum nostrorum de Cluswar aut ho- minibus suis praesentium scilicet ostensoribus cambire * et mutare debeatis; immo volumus et nullus omnino hominum huiusmodi aurum et argentum a vobis cambire et mutare praesumat, quos namque ipsi nostri camararii repe- rerint, talcs in personis captivare resque et bona eorundem aufferri possint et valeant auctoritate nostra mediante. Secus ergo non facturi, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Zegedini in* vigilia festi beati Bartholo- mei apostoli, anno doniini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto.

' Hierauf et durchgestriclien. ■* Vorlagc compiiv.

^ Hierauf auri. ' Hicrauf f durcligeslriclicn.

^ Vorlasje camariis.

2 551

Hermannstadt H46 September 20. Der offenlliche Notar Urbanus Peiri i>on Sieinaa beglaubigt die Urkunden Ludwig I. von 1373 Nr. 998 mit der des Woi- woden Stephan von 1373 Nr. 997, enthaltend die Urkunde des Vizewoip^oden Johannes von 1372 Nr. 97S mii der Urkunde des Konvenies von Kolozsmouosior von 1372 Nr. 990 und der des Xizewoiwoden Joliannes von 1372 Nr. 988, die Besiliung Tornen betreffend.

Orig. Rerg. Hist. Archiv der Akademic filr Soziale und Politische Wissenschaften, Zweig-

stelle Cluj. Sammluna Graf Josef Kemcny Nr. 68.

Die Datierungsangabcn stimmen nicht ganz iiberein. Der 20. Septeniber fallt 1446 auf

einen Dienstag.

Regest: Tdrlenclmi idr 1890, 102 Xr. 289.

In nomine domini amen^ anno nativitatis eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto, indictione nona, die vero Lunae, vigesima mensis Septem- bris, hora tertiarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Eugenii divina providentia papae quarti anno eius sedecimo, in stuba superiori et murata habitationis mci notarii publici sub- scripti oppidi Cibiniensis, Strigoniensis iurisdictionis, testiumque subscrip- torum in pracsentia constitutus personaliter nobilis Thomas suo ac suorum fratrum nominibus videlicet Simonis et Johannis quondam comitis Nicolai de Noua villa nepotes, literas regales subscriptas mihi notario publico ut prae- fertur subscripto tradidit transumendas, supplicans mihi debita cum instantia quatenus easdem de verbo ad verbum transumere dignarer transsumptumque earundem sibi traderem ad cautelam quarum tenor is est. {Folgt die Urkunde Konig Ludwigs 1. von 1373 Nr. 998 mit der der Woiwoden Siephan von 1373 Nr. 997 enihaliend dic Urkunde des Vizewoiwoden Johannes von 1372 Nr. 978 mii der des Koloszmonostorer Konventes von 1372 Nr. 990 und der des Vize- woiwoden Johannes von 1372 Nr. 9S8). Ego vero notarius publicus^ infrascriptus praescriptas lilcras regales sigilli duplicis^ub impensionc, roboratas, non viciatas non suspcctas, sed per omnia sanas et illaesas repjjero, easque de verbo ad verbum transscripsi, transscriptumque earundem annotato Thomae assig- navi praesentibus ibidem circumspectis viris Augustino aurifabro et Petro

176

Czap carnifici' oppidi Cibiiiiensis praedicti iuratis civibus tt-slibus ad praemissa vocatis ct rogatis.

Nolurzeichen. Et ego Lrbanus Petri de Stynavia clericus Wratislauiensis dio- cesis publicus sacris papali ac imperiali auctoritatibus notarius approbatus quia praemissis omnibus et singulis videlicet privilegiorum praescriptorum transsuinplum petitioni, dationi et cetera dum sic ut praemittitur fierent et agerentur unacum praescriptis testibus praesens fui. eaque omnia et singula sic fieri vidi et audivi. ideo hoc praesens publicum transsumpti instrumentum per alium fideliter scriptum exinde confcci, me hic i^ropria manu subscripsi et publicavi, et in hanc formam publicam redegi, quam signo et nomine meis solitis et consvetis roborando consignavi in fidem et testimonium omnium praemissorum.

' In vertangerler Sclirifl. - Vorlage diijilici.

2 552

Ofen 14-56 September 24. Die Grossen des iingarischen Reiches fordevn den Btir- germeister Jakob iind weitere zwei Burger von Hermannstadt aiif, den Riitern Jost und Henning noch ausstehende 1000 Goldgulden des ihnen iiberschriebenen Martinsdnses der Zwei Stiihle fiir das Jahr 143S auszuzahlen.

Orig. Pap. Ungar. Laiidesarchiv Budapest, Faniilienarchiv Justh. Siegcl, rund, Dm. 4,1 cm. in rotes Wachs vorne aufgedriiclvt . In dem mit I.inien und kleinen Kreisen gemusterten Siegelfeld Doppelkreuz. Uinschrift in gotischer Minuskel: Sigil ( )m univ ( ). Abb. Pray. Syntagma XII Nr. 4.

Druck: Archio 14, 1877. 579 Nr. 6.

Vo/i der Kanzlei: Commissio domini Johannis gubernatoris Georgio Soos de Soswar referente.

Praelati, barones, nobiles ct proceres regni Hungariae universi prudentibus et circumspectis viris Jacobo magistro civium ac Oswaldo et Michaeli de Olczna civibus civitatis Cybiniensis salutem et favorem. Referente nobis strennuo milite Jodoco de Kwsso pro se ac strennuo inilite Henneng intelleximus, quod licet alias in anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo iam transacto quondam serenissimus princeps dominus Albertus rex Hungariae ipsis Jodoco et Henneng pro eorum sellariis census festi sancti Martini ex parte Saxonum duarum sedium scilicet Selk et Megyes partium Transsiluanarum ipse regiae maiestati in praescripto anno provenire debentes vigore literarum suarum deputaverit vosque eosdem census noinine eorundem Jodoci et Henneng et de ipsorum beneplacif o a dictis Saxonibus exegeritis, tamen vos de huiusmodi censibus non plus nisi mille florenos auri ipsis Jodoco et Henneng restituissetis aliis mille florenis auri eisdem debitores remanentes et ipsos eisdem restituere recusando in praeiudicium el damnum ipsorum valde magnum. Et quia nos ipsos exponentes in praemissis tam notabiliter damnum pati non volumus quoquomodo, igiturvobis committimuset mandamus, quatenus receptispraesen- tibus absque omni dificultate praescriptos mille florenos auri, quibus ut prae- mittitur annotatis Jodoco et Henneng modo praemisso debitores remansisse dicimini eisdem reddere et restituere debeatis. Qui si feceritis, bene quidem, alioquin vos in octavis festi epiphaniarum domini proxime venturis legitime

177

perdurandis, tamquam legitime evocati coram nobis compareatis rationem praemissorum reddituri efficacem. Aliud ergo facere non ausuri. Praesentibus perlectis exliibenti restitutis. Datum Budae sabbato proximo post festum beati Mathei apostoli et evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto.

2 553

Ofen 1446 Scptember 24. Die Grossen des ungarischen Reiches fordern die Sachsen der Zwei Stiihle Mediasch und Schelk auf, den Rittern Jost und Henning die noch ausstehende Schuldsumme non 1000 Goldgulden auszuzahlen.

Datum Budae sabbato proximo post festura beati Mathci apostoli ct evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto.

Orig. Pap. Uiivjar. Landesarchiv Budapest, Familienarchiv Justh. Siegcl in rotes Wachs, papierbedeclit, vorne aufijedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 552, schadhaft. Die vorheri-ehende Urkunde Nr. 2 552 hat als Vorurkunde gedient. Druck: Archii) 14, 1877. 578 Nr. 5.

2 554

1446 Oktobcr 13. Der Konvent von Kolozsmonostor beglaubigt iiber Einschreiten des Bistritzer Biirgers Andreas Farkas in personis universorum Saxonum in possessionibus Naghdemeter et Therpen die Urkunde Konig Wladislaw I. von U43 Nr. 2 447, enthallend die Urkunde Ludwig I. von 1380 Nr. 1 125, Sigmunds von 1429 Nr. 2 074 und von 1414 Nr. 1 746, des Woiwoden Stibor von 1412 Nr. 1 681, des Woiwoden Nikolaus Chak von 1418 Nr. 1 847, enthaltend die vorgenannte Urkunde Nr. 1 681, und des Palatins Laurentius Hedervarg von 1442 Nr. 2 432 iiber den Besitz der Pradien Fatha, Chege und Bachna.

Datum feria quinta proxima ante festum beati Galli confessoris, anno domini raillesimo quadringentesirao quadragesimo sextoi

Orig. Perg. friiher Archiv derEvang. Kirchengemeinde A. B. Mettersdorf. Siegel, rund, an blauer Hanfschnur angehangt, derselbe Sterapel wie Nr. 529. Die Urkunde ist heute verschollen. Eine Abschrift des 20 Jh. Arh. St. Cluj, .\rchiv der Stadt Bistritz, Regest: Berger, Urkanden-Regeslen 26 Nr. 117.

2 555

5si 1446 Oktober 25. Der Gubernator Johannes von Hunyad schreibt dem Kron- stddter Rat und dem Burzenldnder Distrikl in Angelegenheit des neueingefiihrten Miinzgeldes.

Orig. Pap. .Vrh. St. Brajov, Priv. 95. Siegel rund, Dm. 3.3 cm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2547.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator prudentibus ac circumspectis viris iudici iuratisque civibus Brassouiensibus ac toti coramunitati terrae Bwrciae

178

pracsenlium notitiani habituris saluteni cuni omnis boni incrunifnto. Nolentes vos ignorare. quomodo hoc rcgnum sic uli cx divcrsarum guerrarum morsibus sic non minus t'X replicata ct nniltiplicata varationc monetarum existit depau- peratum. cuins dissensionc sicuti in aliis sic ct in his providere et occurrere volentcs nialura deliberatione praehabita consilioquc et consensu universorum praelatorum ct baronum regni Hungariae ad id acccdentium unam novam et .'•tabilcm pcr lotum hoc rcgnum currentem monetam fieri instituimus quam sicuti in cctcris civitatibus pracfati regni Hungariac sic ct in mcdio vcstri cursum debitum habcrc, qucm nunc Bwdac liabct, sortirc volcntcs vcstram dilec- tionem harum scrie rcquirimus et hoitamur nihilominusquo committimus et mandamus. quatenus praescriptam novam monctam per camerarios nostros de Coloswar in medium vestri deferendam ct nullam aliam videlicet ncc asparas ncque monetam vaivodae Transalpinarnm aut aliam antiquam monetam in contrarium huiusmodi praesentis monetac acccptari ct cursum habere permitta- tis ct pcrmitti faciatis. Volumus etiam. ut nullus omnino in medio vestri aurum, argentum aut aliquam antiquam monetam cambire et permutare ac ad aliena regna deportare praesumat modo aliquali, harum autem in contrarium si fccerint quipiam et in tali termine reperti fuerint, comniisimus et harum serie commit- timus universis vicevaivodis, comitibus Siculorum, civitatensibus, oppidanis ac alterius cuiusvis status hominibus, ut ipsi talcs captivare captumque tamdiu consers^are doncc a nobis superindc aliud habuerint in mandatis omniumque rerum et bonorum talium directam parteni nostris camcrariiscusionis monetarum regalium de Coloswar aut eorundem hominibus ad id deputatis assignare, tertiam vero partem sibi ipsis retinere debeant et teneantur. Secus igitur non facturi in praemissis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Ewsy fcria tcrtia proxima ante fcstum beatorum Symonis et Judae apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto.

Von dei Kanzlei: Commifsio propria domini gubernatoris.

2 556

Vilonya 144C Oktober 28. Der Guhernatoi Johannes von Hiinyad beaiifUagt den Rat i>on Kronstadt und die Gesamtlieit der Sachsen des Biirzenlandes (terrae Bur- ciae), dem Vizegubernator (vice-gubernatori nostro partium Transsiluanarum) Nikolaus i>on Salzburg und den siebenburgischen Salzkammergrafen Christoferus und Anlocza den fdlligen Martinszins auszufolgen.

Datum in villa Vynyala in festo beatorum Simonis (et Judae^) apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo sexto.

Ori^'. V;ip. Arh. St. Bnisov. Froniiis I 19. Sitycl. riintl, Dni. 3,2 cm, in rotes Wachs vorne auf,ce(lruil<t. DirscUje Stempel wie Nr. 2 547.

' Voni Siefjel bedeckt.

2 557

1446 Noveniljcr 11. Das Giosswardeiner Kapiiel beieugt, dass Petrus de Wep, Lektor und Kanoniker und Stifler des Heiligengeist-Spiials iuxta scolas civitatis Waradiensis, die von Micliael Salamonis de Nadasd dem Spital vermachten Besit-

179

7ungen Nadasd, Hethwr, Monyaros, Zenthlazlo et portiones posscssionarias de Ywedych in de Kikellew, possessio Zoltan et portiones possessionarias de Feyere- ghaz in Albensi comitatibus an denselben Michael Salamonis filr jdhrlich 20 Goldgulden verpachtet und sich verpflichtet habe, diese Guter nach Michaels Ableben dessen Frau fiir jdhrlich 40 Goldgulden pachtweise :u tiberlassen.

Datum in festo beati Martini <episcopi>^ et confessoris, anno millesimo quadrin- gentesimo quadragesimo sexto.

Gleiclizcitiije Absclirift Pap. . Uiigar. Landcsarcliiv Budapest Dl. 3018-4. 1 Liickc.

2 558

1446 \ovomber 13. Der Konvent von Kolozsmonostor hezeugt, dass Michael Sala- monis von Nadesch seine Besitzungen Boiu / Bun, Spring. Drasov / Troschen und Sebesel I Kleinmiihlhach samt dessen Zuhehoren der Weissenburger Kirche vermaclit.

Orig. Pcri;. Batthyaneuin Alba lulia. Archiv d. sieb. ]Joml<apitels Nr. 709. Siegel

war angehangt und ist luil dcni uutcrcn Teil des Pergamentes heraussjesclinitten

wordcn. Stimint mit der folgenden Urliunde Nr. 2 5.52 bis auf den Nanien des Bcwid-

meten dort das Domkapitcl wurtlich iibcrein und ist vnm .£,'Icichcn Schrciber

geschrieben.

Regest: Torlenelmi Idr 1892. 6 15 Nr. 709; 1897. 355 Nr. 166.

Conventus monasterii beatae Mariae virginis de Clusmonastra omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Cum omnium creator deus hominem prae omnibus crea- turis potioribus et gratuitis donis ad cognoscendum se et colendum anima scilicet rationali dotavit et ut de perceptis bonis vicem rependat suo creatori, ad ipsumque totius bonitatis fontem sitibundus redeat, cum quo perfrui valeat in aeternum per coaeternum spiritum sanctum magnifice collustravit, quorum donorum perceptil)iles et capaces omnes homines esse credimus, christiano nomine insignitos de quorum numero vir egregius et in suo creatore pene devotus Mychael filius Salamonis de Nadasd tot mentis desiderio et estuanti corde ad superna anhelans ipsius spiritus sancti illustratus spiramine cupiens ad suum regredi creatorem et esse semper cum Christo Jhesu domino nostro cuius fidei signaculo se cognoscit insignitum, donativumque dei temporale in aeternum commutare coram nobis personatus constitutus vivae vocis oraculo spontaneaque voluntate confessus est in hunc modura, quod ipse raatura deliberatione in se prachabita ex devotione speciali quara ipse ad beatum Mychaelera archangelum cunctarum fidelium animarum susceptorera portitoremque et in Jerhusalem coelestem usque ante conspectum divinae maiestatis repraesentatorem gerit et habet ob salutemque et refrigerium suae suorumquc progenitorum aniniarum in ecclesia kathcdrali beati Mychaelis archangeli Albae Gywlae Transsiluanae fundata certas raissas raodo et ordine infra scriptis perpctuis futuris teraporibus cek'brari fecisset et instituisset pro quibus quidem raissis continuis futuris tem|)oribus rite celebrandis cum spiritualia sine temporalibus diu substitere non^ possint quasdam possessiones suas videlicet Bwn in dc Kykellew, Springh, Drasso, Kj'ssebes cum pcrtinentiis suis puta Nagfalw, Kakuwa, Negfalw et

180

Slawcndorff vocatis omninc) iu Albensi comitatibus oxistcntes et ceterisque suis perlinentiis quovis nominis vocabulo appellatis ubilibel et in quibuslibet posses- sionibns et eomitatibus constilulis et habitis praefatum Mycliaelem filiura Salamonis titulo haereditario conccrnentem cum omnibus utilitatibus et perti- nentiis earundem universis videlicct mctis terris arabilibus cultis et incultis, pratis. arvis, fenetis, silvis, rubetis, spinetis, locis pascualibus, piscinis, molen- dinis, molendinorumque locis, aquis. aquarumque decursibus, promontoriis montibus, vinearum collibus, alpibus, vallibus, fructibus, provcntibus, redditibus, obventionibus tam campestribus quam limphaticis et generaliter cunctis utili- tatum et emolumentorum intcgi'itatibus iure ad easdem spectare dinoscentibus ac omni eo iure, quo ipse usque modo casdem tenuisset et possedisset, prae- dictac ecclesiae beati Michaelis archangeli Albensis Transsilvanae perpetuo et irrevocabiliter dedisset, donasset et contulisset possidendas, tenendas pariter et habendas, imo dedit, donavit et contulit coram nobis. Praedictas autem missas per praefatum capitulum perpetuis futuris temporibus dici et decantari hoc ordine instituisset, quod primo die dominico missa de sancta trinitate per praelibatum capitulum solemniter decantari procuretur, feria secunda missa pro defunctis simililer decantari debeat, feria tertia de beata virgine legendo missa voce celebretur, feria quarta missa pro peccatis simili modo legendo dicatur, feria quinta missa de angelis celebriter decantetur, feria sexta missa de passione domini legendo proferatur, sabbato vero post sese invicem et immediatc subse- quentibus iterum missa de beata virgine solemniter decantetur tali tamen conditione interiecta, quod annotatus Michael filius Salamonis vita sibi comite fructibus, proventibus et cunctis iuribus earundem possessionum in dominio earundem permanendo frucreturet uteretur ipso vero tandem de medio sublato huiusmodi possessiones egregia domina Eh^na vocata consors scilicet sua, nomine praefatae ecclesiae quamdiu in viduitate permanebit, tenendi proventus et fructus earundem universos ac percipendi habeat potestatem sic tamen et taliter, ut si ipsa domina iuxta suae voluntatis beneplacitum ad secunda vota se trans- ferret vel ad secundas nuptias transiret vel ctiam ipsa mortua ex tunc statim huiusmodi possessiones cum omnibus ipsarum proventibus et fructibus praedictis dicta ecclesia Albensis Transsilvanae in totale et corporale dominium earundem possessionum intrare et sibi ipsi easdem incorporarc debeat et valeat eo facto ac perpetuo possidere. Hoc etiam interserlo, quod si quos suos familiares in eisdem possessionibus commorantes, propter eorum fidelia servitia lileris suis mediantibus antelatus Mychael filius Salamonis libertavit aut libertaverit tales iuxta suam dispositionem et contenta ipsarum literarum suarum semper in eisdem suis libertatibus permancant. sic tamen ut iidem dominum seu possessorum dictarum possessionum audire, timere et sub obedientia eiusdem stare debeant et teneantur. assumpmens nihilominus praefatus Mychael filius Salamonis singulis annis iuxta suae voluntatis arbitrium praefatae ecclesiae eo, quod easdem in vita possideret fructibusque et proventibus earundcm uteretur certa subsidia et largitionem elemosynarum facere, sic etiam praefata domina Elena, uxorsua, si et dum dictae possessioncs ad eius manus modo quo supra devenirent, iuxta suum posse, singulis annis certa subsidia et elemosynas facere debeat et teneatur. In cuius rei memoriam firmitatemque pcrpetuam praesentes literas nostras privilegialesi jjendentis et autentici sigilli nostri munimine roboratas duximus concedendas. Datum dic dominico videlicet in festo beati <Briccii episcopi et con)- fessoris ann(o domini millesimo)^ quadringentesimo quadra- gesimo sexto.

' Cber der Zeile von anderer Hand. - Lucke erganzt nach Fancsali, Adversaria.

181

2 55Q

1446 Xovember 13. Der Konvent von Kolozsmonostor hezeiitit, dass Midiael Salamonis von Nadesch seine Besitzuntfen Boiu / Bun, Spring, Drasov / Troschen und Sebesel / Kleinmiihlbach samt dessen Pertinentien Nagfalw, Kakuwa, Negfalw und Slawcndorff testamentarisch dem Weissenburger Domkapitel vermacht hat.

Datum dif dominico videlicet in fcsto beati Briccii episcopi ct confessoris, anno domini millcsimo quadringentesimo quadragesimo scxto^.

OriH. Per*,'. Hntthyaneuni Alba lulia, Archiv d. sieb. IJoinkapitels .\r. 276. Siegcl

war ansehanf,'t und ist niit deni untern Teil des PerHamenles herausgeschnitten

wordcn.

I)ic l'rl<unde stimmt niit der Vorgehenden Nr. 2 .558 bis auf ckn Nanicn des Bewid-

nicten. dort dic Weissenburger Kirche. wortlich iiberein mul ist voin lilcichcn Schrei-

ber yeschricbcn.

HcHest; Tiirlemtmi Idr 189(1. 110 .\r. 276.

1 Die lirganzunj,' crgibt sich aus \r. 2 .'i.58.

2 560

(Kronstadt) 144B Xovember 30. Petrus. Kaplan der Kronstddter Martinskapelle, verweist den offentlichen Notar Nil<olaus Thoscha, der zur Instandhaltung einer zu dieser Kapelle gehorenden Hofstelle 42 Goldgulden vorgeschossen hal. auf die Einnahmen aus diesem koniglichen Freihof.

Oris. Pers,'. friiher iin Archiv des Burzcnlander I-vany. Kapitels .V.K. . jctzt in Arh. St. .Sibiu. Zwei Siegel an rot-brauncr Hanfschnur angchangt. 1. ningsiegcl, weisses Wachs in Wachsschiissel. rund. Dm. 1.6 cni. Im Siegelbild Lamm Gottcs. 2. Weisses Wachs in Wachsschiissel. oval, 4x3 cm. Im Siegelfeld Mutter Gottcs unter gotischem Baldachin. darunter l<nicender Beter. llmschrift zu beiden .Seiten des Baldachins in gotischcr \Iinuskel: s.ni. iohan ( )'.

In nomine domini amen. Cunctis hoc praesens scriptum lecturis ])ateat evidenter, quomodo cgo Petrus presbyter, rector capellae montis sancti Martini extra muros o])idi Braschouicnsis recognosco publicc et facio manifestum, quod honorabiiis cl providus vir Nicolaus Thoscha, publicus notarius inhabitator dicti opidi, tamquam singularis fautor ct aniicus meus in omni mea nccessitate et signanter in negotiis annotatam capellam s(ancti) Martini concernentibus mihi seccurerc consucvit sacpius ct specialiter pro plena adeptione curiae regalis, quac cst ex opposito claustri sanctorum apostolorum Petri et Pauli in dicto oppido sita ct ex rcgali donationc pro capdlano ct dictae capellac perpetualiter largita cx mcra dilcctione ct carilate mihi in ])romto quadraginta duos florenos auri Hungaricalis monetae concessit, quos ego ab eo reccpi et pro evidenti utilitate dictae capellae exposui sibique ct uxori suae ac eorum hcredibus redderc, solvere et restituere si vixero, sin autem mei immcdiati in capella praefata successores promisi ct promitto pcr praesentes, absquc ipsius Nicolai uxoris ct heredibus damno, dispcndio ct gravamine quibuscuinquc. El quia mcam et dictac cajjellae sancti Martini ^jauj^ertatcm intueor el considcro, quod ita cito prout ipsi Nicolao Thoscha cxpedirct praclibatos florcnos solvere non valeo, etiam considero caritatcm mihi per ipsum multipharie cxhibitam quia in diversis turbulationibus,

182

controvci-siis, adversitatibus, nccessitatibus el innuriis inihi zck) fralernali eari- tate non fieta ef tolis viribus suis tani eorjiorc quani reruni suaruni expositione superastitil el affuil nunc dcfcndendi eausas et opiniones ^ravcs nunc accomo- dandi sunnnulas peeuniaruni ct aliaruni rcruni in tanluni, quod si cerlani sibi parliculani fundi curiae annotatac assignassem ])erpetuando liberc ct dedissem iuxfa rationem et formam iuris meruisset, quia in acutissimis laboribus meis et diversis obstaculis ad effcctum causas diversarum annolatarum liferarum mea- runi supcr fundo annotato ])crduxisse nonnc [)otuissem. nisi continuos suceursus adiuf orii sui niihi affuisset . Idcirco caritatem caritatc volens rcconi|)cnsarc cidem Nicolao indulgco et faveo ac plenam concedo libertatem a quolibcf inquilino tam suorum censuum quam aliorum dictac curiae regalis unum florenum auri communem de censu singulis annis futuris recipere et levare possit et debeat quousque a mc seu meis immediate successoribus, de diclis florenis fuerit plene persolutus et expeditus ita quod dicta lcvationc census non obstante integralem solutionem ij^sorum quadraginta duorum florenorum auri a me seu meis succes- soribus debet levare prout superius est expressum. Perinde ac si de censu nihil denuo levasset. quia cum tanta summa annuatim potuisset in tantum acquisi- visse vel plus, in quantum se extendit census praenominatus inquilinorum. In cuius rci evidcntiam ct legittimi roboris cautelam praesentibus signetum meum proprium in quo dafur intelligi sculptura agnus dei est a])pensum uno cum altero sigillo venerabilis artium liberalium magistri Johannis Reudel, plebani ecclesiae ])arrochialis oppidi praedicti praesentibus venerabilibus et providis viris domino Andrca decano Braschouiensi, magistro Lauriskarg loci eiusdem. Johannes Jekels, vitrico capellae supradictae, Cristanno literato, Johannes Dimckauz, Petro Furman, clericis et laycis et aliis quam pluribus fidedignis ad hoc vocatis ])ariter et rogatis, anno domini JVPCCCCXLVP, in die sancti .Vndreae apostoli.

' Lucl;e 0.:i - 2.1 ciii.

2 561

Kronstadt 1446 Dezember 21. Geory Laczk iind Nikolaus Appa von Malmkrog versprechen den Kronslddlern ulle Scliiiden zii ersetzen. die ilinen erwachsen werden, wenn sie beidei Benuiluincien um dic Burg Soimeni unlerstiilzen.

OriH. Pap. Arli. St. Brii.sciv. Schiifll 1 11. Zwei Siegel in griliies \V;iclis. papierbetleckt,

vorne aufgedriickt 1. rund. Din. l.I^cni. lorbeergesdimiickter anliker Gcniinenkopf 2.

rund. Din. ca. 1,8 cni, ini Siegelfeld Wappenschild init Flainnienspilze. Unischrift

unleserlich.

Bruchstiick: Iluriiuizaki. lUicumcnlc .XA'. 1, :!:i Nr. bH.

Georgius filius condam Dauid bani Laczk de Zanlho necnon Nieolaus filius Appa de Almakerek memoriae coinmendamus per praesentes quibus expedit universis, quod nos maturo tempore unacum litera praelatorum, baronum ac procerum regni Ilungariae ad civitatem Brasso contra magnificos Stephanum filium bani de Losoncz et Ladislaum .Jakch de Hadad loquentes ratione debel- lationum ipsorum piae meinoriae tempore serenissimi principis et domini Sigis- mundi imperatoris per ipsos ad terram Transsalpinis serviendi et fiendi pro iustitia pctendi accesserimus. uti in literis dictorum praelatorum et baronum procerumque regni Hungariae continebatur ratione tali, ut castrum Solumkw in comitatu Bihariensi e.xistens egregium Georgium filium bani de iure tangens, idem magnifici Stephanus filius bani et Ladislaus Jakck de Hadad pro quorum

183

meritorura tenuissent. Tamenque ipsi scilicet iudex, iurati cctcrique civcs et hospites de dicta Brasso literas suas super praemissa nostra postulatione dare ignorabant. Nosque fide nostra mediante assumentes ut quandocumque temporum in processu aliquibus ipsorum in acquisitione suorum victualium locis in ali- quibus puta tributis et tenutis possessionibus exceptis ipsorum culpis medianti- bus de omnibus dampnis dictorum civium de iure nostrae postulationis ubique locorum tam coram domino rege aut gubernatore seu praelatorum et baronum regni Hungariae respondemus et nos si contingerit in hac parte bona aliquibus ipsorum amisissa cum totis nostris viribus prout fuerimus per ipsos perscrutati cum eisdem ut valemus rectificare non obmittimus. Datum in Brasso feria quarta in festo sancti Thomae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo qua- dragesimo sexto.

2 562

144G Dezember 22. Nikolaus uon Salzburg, Vizegubernator von Siebenburgen, quitiiert dem Rat von Kronstadt und dem ganzen Burzenland den Empfang des Martinszinses.

Orig. Pap. Aih. Sl. Brasov, Fronius I 12. Siegel, ca. 12 cni, wnr in wcisscs Wachs vorne aufgedriickt.

Nos Nicolaus deWyzackna alias vicevaivoda nunc vero inter ceteras honorum dignitates vicegubernator partium Transsiluanarum memoriae commendantes significamus tenore praesentium universis quibus expedit, quod quia providi et sincerae circumspectionis viri iudex, iurati civitatis Brassouiensis nec non seniores totius districtus Burcza, nobis censum fcsti sancti Martini proxime praeteriti singulis annis fisco regio in argento fino de ipsorum medio provenire debentcs et hominibus nostris ad id deputatis videlicet discreto viro San fratri Cristoferi concivi Cybiniensis eundem censum mediantibus literis magnifici viri Johannis de Hwnyad gubernatoris regni Hungariae legitime exposcentibus videlicet centum et XXXVni marcas cum pondere regis Belae, decem autem marcas, quas quondam serenissimus princeps et dominus dominus Sigismundus Romanorum imperator ob missarum solerania in ecclesia beati Martini extra muros civitatis praedictae pro salute et refrigerio aniraarum regum Hungariae peragenda dari constituit, et duas marcas quas praefatus magnificus vir Johan- nes de Hwnyad gubernator regni Hungariae mediantibus literis suis cuidam familiari suo pro suis servitiis sibi et regno impensis similiter dari constituit, pro praefata ecclesia et familiaripraescriptoreservaverunt.solvcrunt etextrade- derunt. Igitur ipsos praetextu eiusdem census reddimus quittos, e.xpeditos pariter et absolutos, praesentium literarum nostrarum testimonio mediante. Datum secundo diepostfestumsanctiThome apostoli, anno domini M^CCCCXLVP.

Auf der Riickseite von der Kanzlei: Brassouiensibus.

2 563

Thoronburg 1447 Januar 24. Chrislophorus, Bischof von Coron und aposiolischer Legat fiir Dalmatien, Ungarn, die Walachei und Serbien verleiht dem Hermann- sfddler Konigsrichler Johannes Zas das Rechl, einen Tragaliar zu halten und durch

184

einen eigenen oder einen andern (jeeii/nelen Pricsler fiir sicli und sein Hausgesinde dorl die Messe feiern :u lassen.

Ori:;. Pcrt;. Bibliolhck der Univcrsitat ('.liij. l/rUmulcii Nr. 79. Sicgcl war on,t;clianj;t. Die llrkundc ijchiirt zurn .lahre 1417. da Hiscliof Clirislophorus <lcn .Inhrcsanfang Ulcicli dcr papstlichcn Kanzlci dicscr Zci( niil dcm 2.'i. Miirz bcijinnl,

Cristoforus dei et apostolicae sedis gratia episcopus Coronensis necnon a sanctis- simo in Christo patre et domino nostro Eugcnio papae quarto ad Dalinatiam, Hungariam, Wlachiam, Serviam et ad nonnuUas etiam alias partes pro magnis arduisque christianorum negotiis nuntius ot orator specialiter destinatus dilecto nobis in Chrisfo Johanni Zas, iudici regi.s civitatis Cybiniensis, Strigoniensis diocesis, salutem et sinceram in domino caritatem. Sincere devotionis affectum quem ad Romanam geris ecclesiam non indigne meretur, ut petitionibus tuis illis praesertim quas ex devotionis fervorc provenire conspicimus ( )i cum deo possumus favorabiliter afirmamus. Minc est, quod nos tuis in hac parte supplicationibus incliuati ac tibi licentia habere altare portatile cum debita reverentia et honore, sub quo quando tuam parohialem ecclesiam seu aliam commodo ire non poteris, horis debitis et in locis congruentibus ct honestis per proprium vel alium sacerdotem idoneum missam et alia divina officia sine tamen alicuius iuris praeiudicio in tui ac ramiliarium domesticorum tuorum praesentia possis facere celebrari et cantari auctoritate apostolica nobis in hac partc concessa devotioni tuae tenore praoscntium liberaliter indulgcmus ac licitam facultatem impartimur. Datum Thordae Transsilvanenis diocesis sub Dostri sigilli appensione, anno incarnationis dominicae millesimo quadringen- tesimo quadragesimo sexto, die vero vicesima quarta inensis ianuarii. pontifi- catuseiusdemsanctissimi domini Eugenii divina provideutia papae quarti anno^ sextodecimo".

Auf der Riickseile Kanzleivermerk: H . lolicli (^). R(egestra)ta.

' Unlcscrlicli 1.2 cm. - Dic bcidcn lclzUii Wiirlcr aiiscinanderge-

zo"cn .

2 564

Thorenburg 1447 Januar 29. Die Vizewoiwoden Georg, Markus und Stephan beurkunden einen zwischen Martin de Balsan und der Stadt Kronstadt abgeschlos- senen Vergleich.

Otig. P.ip. Arh. St. Bra§ov, Schnell 111 27. Sieyel, rund, Din. 2.8 cin, war in wcisses

Wachs auf der Ruckseite aufgedriickt.

Bruchstuck: Hurmuzaki, Docnmenle XV, 1. 31 zu Juli 2.

Nos Georgius de Bala ac Marcus de Herepe et Stephanus de Janusy, vicevai- vodae Transsiluani, memoriae commendamus per praesentes, quod Martinus de Balsan ab una, parte siguidem ex alia Gaspar et Bartholomeus Erasini, cives civitatis Brassouiensis, in ipsorum ac universorum civium eiusdem civitatis Brassouiensis personis personalem nostram venientes in praesentiam per ipsos sponta confessum extitit pariter et relatum in hunc modum. Quod licet inter ipsos ratione et pratextu verberationis ac vulnerationis^ et captivationis ipsius

185

Martini ac deperdilionis duorum familiaruni eiusdem et damnorum illationis- pridem videlicet tenipore inqressionis extereilualis^ illustris principis domini Johannis de Hwnyad regni Hungariae guhernaloris ad partes Transalpinas versus urbem Nykopol jiroficiscentis per annotatos cives Brassouienses sibi scilicet* Martino accidcntaliter illatis el irrogatis litis et controversionis materia partes inter antcdicfas mota iucrit et exorta. Tainen obtenta a nobis iudiciaria licentia ipsi per intcrventum et ordinativam compositio- nem nonnullorum proborum et nobilium virorum pacem partium zclan- tium talitcr inter se concordassent, ut C[uia praelibati Gaspar ct Bartholo- meus, cives Brassouienses in eorum ac praetactorum civium eiusdem civi- tatis nominibus pro praemissis verberationibus ac vulnerationibusi et captivatione necnon damnorum illationibus-' trigintatres florenos auri sibi scilicet* .Martino benevolc acceptante et recipienle persolvissent. Ob lioc ipse scilicef Martinus praefatos universos cives civitatis Brassouiensis praemis- sorum occasione reddidisset et commisisset quitos et expeditos atque modis omnibus aljsolutos** pariter et satisfactos immo ipsi videlicet Gaspar et Bartho- lomeus Erasmi pcrsolverunt . Idemquc Martinus reddidit et commisit corani nobis lali obligaminis vinculo mediante quod si praefatus Martinus quandocum- que temporc in processu praemissa resuscitans retractare vellet ex tunc ipse in nota et labe latrocinii contra annotatos cives, si vero ipsi cives eundem Martinum tempore progressivo praetextu praemissorum quomodocumque mo- lestari attemptarent ex tunc in liungario'^ eiusdem Martini et insuper in aesti- matione cunctorum iurium possessionariorum eiusdem adversus eundem Marti- num convinci et aggravari delKnenl eo facto. Ad quod partcs praenotatae sese sponte obligarunt coram nobis harum nostrarum testimonio literarum mediante. Datum Thordac die dominico proximo post festum conversionis sancti Pauli, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo.

1 V(iiia,i;i' wli>... ■■ GebessiTt aus dcr I juliui;^ c.

- Die Kndiint,' des Wortes und li.."i ein daiiacli " Vorlage ...tesl.

anf Hasnr. ' So Vorlage. Genieint ist wnlil angario.

^ a/is von spiitererHandiiber der Zeile naclige-

tragen. Vorlagc cxcrciliix. * Vorlage siliccl.

2 565

Ofen IVu Februar A. ErzbLschof Dioniisiiis von Gran triigl dem Dekan iind den Pfarrern des Bunenldnder Kapilels aiif. iiherdie Slorerder rjeistlichenGericht- Imrkeit hesonders in Testamenisanyeleijenheilcn den Kirclienhann :ii uerhiingen.

Gleiehzeiliue Absclirilt I'ii|). triilicr iiii .\rcliiv dts Biir/cnlander Evang. Kapilcls A.B., jetzt in Arli. St. Sihin.

Dinnysius. ... Krzbisriiof ihiii Gran ii.s.w. dilectis nobis in Christo hondrabili discretisque viris dominis decano Brassouiensis universis quoque et singulis plebanis et ecclesiarum parrocliialiuni rectoribus ceferisque viris ecclesiast icis dicfo J5rassouiensi (iecanalii sujjjxiNit is et subiecf is ... Quia pastoralis solicif u- dinis qua circa iurisdictioncin ecclesiae nosfrae invigilare debemus nostrum pulsat animuni et inducit ut pravisef femerariis contra ipsam ecclcsiae nostrae iurisdict ionem siirgenlibus conafibus resistamus. Proinde cum non modica

186

intellexiimis displicent ia ot aiiiini no.slri [x-rl iirl)al ione, qiialilcr nonnulli forent sub (lieto decanatu Brassouicnse iudices leiTipora les et aliae |)crsones saeculares praesertini aulcni niagister civiuni. iudcx. iurat i cl cclcri incolac de Brascliouia et illius pertinentiis. qui ipsoruin pracsuinpluose lemeritatc iiicdiante, eontra iuris coininunis dispositioncni et conslitutionumi sinodaliuin pr<)liii)itiones sententiam cxcoinmunicationis in tales a iure ct in constitul ionibus pracdictis ijeneralitcr proinulgatam incurrcrc non foriuidaiilcs iurisdicl ionem spiritualem ipsius decanatus Brassouicnsi iiiiino vcrius iioslrani iinpcdirc ct usurpare iion verentur litigantes et iura sua in causis ad forum ecclesiasticum de iure aut aliqua consuetudine pertinentibus in sede dicti decanatus prosequi volentibus interdicentes vel ad iudicium ipsorum saeculare aut a persecutione causae desis- tere compellenles censuras cl mandata ipsiiis sedis et eius decani in nullo advertentcs. imino plurimuiii vilipendcntcs ciindcni decanum Brassouiensem et suos subdilos viros spirituales t;ra\"i iniui-ia ct pcrsccutionc proscqucntur ... Dei Erzbiscliof trcyjl dalier dcn (irisllichcii dcs BiirzcnUindcr Dislrikls auf, an Sonn- und Feierlagen offentlicli und intn dcr Kanzel heruh dic weUliche Gewalt aafzufordern und :u erinahncii, nc ispi vcl aliqiii ex eis de (|uil)uscum- que causis testamcntariis dotalilioriim qiiarlae piiellarum. rerum parafcrnalium matrimoniiquc ai^noscere vel iudicarc pracsiimanl. ncqiic in causis dc iiire vcl consuetudine aiitiqua ad foruin ecclesiasl icuin pcrtinent ibus, ad sedem dicti decanatus Brassouiensis recurrcntes ad desistcndum vel in foro saeciilari in causis huiusmodi litigando directe vel indirecte palain vel occulte compellant seu compelli faciant vel procurent per se vel per alium seu alios impediant .... Si quis aulein vel qui contraveuire praesumpserint , excommunical ioni se ipso facto noverint subiacere, et insuper nos tales trium dierum canonica monitione pracmissa per nos de ipsis fienda ex nunc prout ex tunc et cx tunc prout ex nunc praefata e.xcommunicationis sentcntia ligamus et inoclamus in hiis scriptis nisi pracmissa curaverint adiinplere. Quos tandem vos in vestris ecclesiis singu- lis (liebus dominicis et festivis infra missarum sollemnia pulsatis campanis candelis accensis ac in signum malcdictionis eternae in terra proicctis excom- municatis denuntietis et faciatis deniinliari a Cliristi fidelibusque artius evi- tari, absolut ionem autcni omniuin et siiiguioriim talium, qui praeinissam excoin- municationis sententiam incurrerint nobis solvcndo reservamus. Datuin Budae sabbato proximo ante festum Dorotheae virginis et martiris. anno doinini MfCCCCXLVIP.

' Gcbesscrl ju^ Kinslilnlionem.

2 566

Altofen li-JT Februar 13. Der Guhernator Johannes uvn Hunijad crsurht das Weissenburcier Kapilel hei der Einfiihrunq der Briider Johannes und Lazar in den Besitz der Ortschaft Tdrzburf/ mitzuwirken.

Orig. Pap. llngar. Landesarcliiv Budapcsl. Sicycl. rund, war in weisses Wachs auf der Riickseite zuni Vcrschluss aufgcdriickl.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera honorabili capitulo ecclesiae Transsiluanensis salutem et honorem. Cum nos pro fidelitat ibus et fideliumservitiorum meritisnobilis viri .Johannis filli Gasspar de Hwzziwinezcw persacrae regni Hungariae coronae et ex post nobis locis debitis et tcmporibus opportunis exhibitis et impensis quantlam possessionem regalem Thercz alio

187

nomine Hwzziwmezew appellatam in terra Barcza in partilnis Transsiluanis habitam nunc desertam et habitatoribus destitutam simul cum cunctis eiusdem ulilitatij)us et pertinentiis quibuslibet praefato Johanni et per eum Lazaro fratri suo carnali ipsorumque haeredibus et posteritatibus universis vigore aliarum literarum nostrarum donationalium exinde confectarum in perpetuum duxcrimus conferendum vclimusque ipsos per nostrum et vestrum homines in dominium eiusdem legitime facerc introduci. Igitur honorabilitatem vestram requirinuis praesentibus diligenter. quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fide dignum, quo praesento Petrus iudex de Brassow vel Anthonius de Arapathica altero absente Iiomo ad faciem praedictae possessionis vicinis et commetaneis eiusdem universis inibi legitime convocatis et praesentibus ac- cedendo introducat praefatos .Johannem et Lazarum in dominium eiusdem statuatque eandem eisdem praemissae nostrae novae donationis titulo ipsis incunibente perpetuo possidendam si non fuerit contradictum contradictores vero si qui fuerint evocet ipsos contra praefatos Johannem et Lazarum in prae- sentiam vaivodarum Transsiluanarum ad terminum competentem rationem contradictionis eorum reddituros. Et post haec huiusmodi introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum si qui fuerint vicinorum- que et commetaneorum. qui praedictae introductioni et statutioni intererunt nominibusterminoqueassignato eisdem vaivodis suo modo rescribatis. Datum in veteri Buda in die carnisprivii, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo.

Auf der Riickseite rileiclizeilig: Ilomo gubcrnatoris Petrus iudex de Brassouia, capitularis Petrus chori ecclesiae nostrae presbyter. Sfatutio fuit facta feria quinta ante dominicam Oculi^. Item de oppido Boszszus Mathias Nyest. Item Michael Galaz de oppido Zernest et Thohan. Item Nicolaus iudex nobilis, item Gaspar Sthur, item Nicolausf )'- de Castro castellani. Isti fuerunt

in praesentia.

Auf dev Rticjyseile Adiesse: Honorabili capitulo ecclesiae Albensis Transsilua- nensis pro Johanne et Lazaro de Hwzziwmezew introductoria et statutoria.

' Marz 9. - Uiilesorlicli.

2 567

1447 Februar 28. Michael, Pfaner voti Grossau und Dekan des Hermannstadler Kapitels. bezeugt, dass Petrus Anihonii seinen Anspruchen auf eine slreitige Hofslel- le gegeniiber dem Peler- und Paulskloslcrs in Kronstadl zu Gunslen Pelers, des Kaplans der Martinskapelle extra muros, entsagl hal.

Orig. Piri'. Iriilur ini Ardiiv (ks Eiirzcnlander Evang. Kapilcls A.B., jitzl Arh. St. Sibiu. Siogcl war angcliaiigl.

Nos Michael baccalaureus in decretis, plebanus in Insula christiana, decanus Cybiniensis, universique ecclesiarum plebani decanatus eiusdem necnon in causa seu causis inter honorabilem dominum Petrum, rectorem capellae beati Martini confessoris extra muros civitatis Coronae existentis ab una partibus vero aJj altera circunispectuni virum Petrum Anthonii alias Greff Petir dictum de eadem in facto cuiusdam fundi curiac intra niuros eiusdem civitatis ex opposito claustri bealorum Petri et Pauli apostolorum situati vertendis sau movendis per reverendissinium in Clirislo patrem et dominum doniinum Diony- sium arhiepiscopuni Strigoniensem delegati iudices deputati, niemoriae com-

188

raendainiis tenore praesentiuni sijjnificantes praescnlibus [jarilcr cl liiluris universis. quod annotatus Greff I^etir ad nostri A-eneral)ilisque patris (ioniini Petri, episcopi Zowcriniensis dc Pulcliro nionte ac circunispecti viri Antonii Trawtmberger, civitatis Cybiniensis inagistri civium, plurimorumque honesto- rum virorum pracsentium instanliam causain et causas universasquc cl quasli- bet literas donationales regiae maiestatis munitiones ct instrumenta, quam et quas super facto diclae fundi curiae conlra pracfatuin dominum Pclruiii cl capcl- lam praedictam habet et se halicrc affirmabat absquc omni slrcpilu iudicii et ante litis ingressum pia consideratione ea tamcn potissima, quia progenitores sui iam in Christo defuncti essent, nec aliquain habet prolem ipseque ad carnis debitum universae verget persolvendum l)onaque et matura ac sano prius communicatoconsilio libereetspontaneeresignavit, revocavit pariteretabrenun- tiavit. Ipsam quoque causain et causa, literam seu literas, iura et iuribus quam- cumquc vel quascumque et quibuscumque in facto dictac^ fundi curiae contra privilegia dicti domini Petri ipsiusque capellac haberet scu possideret cassavit, annulavit et in nihilum redegit, nulliusque praesentibus et futuris temporibus eas pronuntiavit coram nobis fore roboris ct momenti subiciens se humiliter et devote omnipotentis dei ct beati Martini intuilu capcllam pracfatain iuraque ct privilegia cum singulis suis iminunilatibus quamdiu vixerit, tolis viribus contra quoslibet patrocinaliter vcllc protcgcre et defcnsarc. Superquibus omni- bus et singulis memoratus dominus Petrus literas nostras testimoniales cum subscriptione approbati notarii publici a nobis instantissime supplicavit. Nos igitur suis precibus fore iustis inclinati praesentes literas nostras sigillo nostri decanatus ac supscriptione publici notarii roboratas cidcm duximus conceden- das. Data ct acta haec sunt anno doinini millesimo c[uadringcntesimo quadrage- simo septimo, indictione decima, die vero iNIartis, ultiina mcnsis Februarii, hora tertiaruin vel quasi pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Eugenii divina providentia papae quarti- anno eius sexto dccimo, praesentibus ibidem honorabilibus ct discretis Johanne, plebano de Nova villa, Antonio Trawtmberger, magistro civium suprascripto, et magistio Blasio de Eyerpod, Vineencio et Casparo Aurifal)ro parvo iuratis civibus annotatae civi- tatis Coronensis similiter Strigoniensis iurisdictionis testibus ad praemissa vocatis pariter et rogatis.

Notarzeicheii. Et ego Urbanus Petir de Stynaw\'a, clcricus Vratislauiensis dio- cesis sacris papali ac imperiali aiictoritatibus publicus notarius approbatus, quia praedictarum literaruin seu privilegiorum regalium resignalionem ct fundi curiae praetactae libere pronuntiationem aliisque omnibus et singulis praerais- sis dura sic ut praemittitur fierent et agerentur, unacum praelibatis dominis et testibus praesens fui eaque sic fieri vidi et audivi. Ideoque hoc praesens publicura instrumentum mandato praelibati domini decani Cybiniensis manu mea propria scriptum exinde confeci, subscripsi et in hanc formam publicam redegi quam signo et noraine meis solitis et consuetis consignavi in fidem et testimonium omniuin et singulorum praemissoruni rogatus et requisitus.

' So Vorlage. - Tatsachlicli ist Papst Eugfii IV. biTeits

am 23. Kebriiar gestorben.

2 568

1447 Marz 24. Der Konvent von Kolozsmonoslor hezeugt, dass Marlin von Galto fiir Johann Greb von Weingartskirchen und fur Johann und Nikolaus, Sohne des

189

weiland Nicolaus Gieb von Weingartskirchen, dageaen Einsprache erhoben hat, dassMichael Salamonis von Weisskirch die Besitzungen Spring, Draszo, Kwszebes, Nadfalw, Slawendorf, Kapelna ct Kakuwa im Weissenburger Komitai dem Weissenburger Kapitel geschenkt hat.

Datum feria sexta videlicet in vigilia annuntiationis virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo.

Orii;. Pap. Uugar. Landest.rchiv Eudaptst DJ. 14t7C. Siegtl, ri;nd, in ■wcisses Wachs auf der Riickseite aiifgedriickt. Derselbe Sttnipel wic Nr. 529. Regcst: Fejcr. Codex XI, 495.

2 569

Ofcn 14-57 Apri) 2. Nikolaus von Ujlak, Woiwode von Siebenburgen, trdgt den Vizewoiwoden Slarkus, Stephan und Georg iiber Einschreiten einer siebenbiirgischen Adelsgesandschafl auf, fltichtige Horige, die ohne ihren Verpflichtungen nachzu- komnien in Stddte, Miirkte und konigliche Kammergiiter abwandern, ihren frii- lieren Herren wieder auszuliefern

Datum Budae in dominica Ramispalmarum, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quadragesimo septimo.

F.in.ycschalUt als zweitcs Inserl vnn dcn Vizewoiwoden Geore, Markus und Slcphan

1-1-17.

DriKl»: TrdiisiliHiniii 1S7M, 91.

2 570

Ofen 1^557 April A.Die Prcilatcn. Baione und Vornehmendesungarischen Beiches fordern die siebenbiirgischen Moiwoden Nikolaus von UJlak und Emerich Bebek auf, alle Horigen die, ohne dcn Grundzinz entrichtet zu hulen und ohne ihren Verpflicliiungen nachgekommen zu sein, in die Stddte und auf die koniglichen Kammergiiter abwandern, zuriickzuholen und ihrer Bestrafung zuzufiihren. Datum Budae feria tertia proxima post dominicam Ramispalmarum, anno domini millcsimo quadringentesimo quadragesimo septimo.

Eingeschaltet von den Vizewoiwoden Georg, Markus und Stephan 1-147» Druck: Katona, Hiil. cril. VI. 1.3. 537. Ti(insilvonia 1873, 90.

2 571

Rom 1447 April 13. Papst Nikolaus V. erteilt Allen, die gegen die Tiirken kdmpfen. quorum rabies regnum Ungariae, excellens membrum ecclesiae, ac partes contiguas et circumvicinas dietim invadit, volle Siindenvergebung'. Der Ablass wird 144^ wiederholl.

Datum Romae apud s. Petruni anno millesimo quadringentesimo quadrage- simo septimo. Idus Aprilis anno pontificatus primo.

Rcgest: I.ukcsics. DiphnuiUi i>tinlificum 2. 242 Xr. 937 nach Rcg. Val. 388 f. 159 t im Vatikanischcn Archiv. Kbcnda 2, 261 Nr. 1030.

190

2 572

Zrnthfahva 14-i7 Aprilll. Der Giibernalor Joliannes t>on Hanijad perpfdndet den Thorenburger Biirgern iind Salzkanmeriirafen Nicolaus Pogan und Emmerich Zyndfi fiir eine Schuld von 1 oOO Goldr/ulden die Besilzung Talerloch.

Eingeschaltct von dcn Grosscn dcs ungarischen l^cichs 1118, Orig. Ungar. Landes- archiv Budapest, Familienarchiv Bcthlcn.

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera memoriae com- mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod quia circumspecti viri Nicolaus Pogan ct Emericus Zyndy, cives civitatis Thor- densis, camerarii salium rcgalium, ad nostrae rcquisitionis instantiam ad facta et negotia totius regni Hungariac potissimc ad Icvationem exercitus contra saevissimos Thwrcos instaurati mille et quingentos florenos auri veri et iusti ponderis nobis accomodarunt ct assignarunt ad rationem regiac maiestatis. Volentes itaque nos praefatos Nicolaum Pogan et Emmericum Zyndy dc rehabi- tione praenotatorum florenorum auri ccrtos efficcrc possessionem regalcm Tha- tharlaka vocatam in comitatu de Kj^kcllcw partium Transsiluanensium cxisten- tem et ad castrum Kykellcwar pcrlincntcm iii pcrsona regiae maicstatis simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, silvis, nemoribus, montibus. vallibus, vineis vinearumque promontoriis, aquis, fluviis, piscinis aquarumquc decursi- bus, molendinis et locis molendinorum et gencraliter quarumlibet ulilitatum et pertinentiarum eiusdem integritatibus quocumque nomine censeantur sub suis veris metis et antiquis memoratis Nicolao Pogan et Emerico Zyndy ipsorum- que heredibus universis pro praedictis mille et quingentis florenis auri infra tempus redemptionis eiusdem impignorandam duximus immo impignoramus eo modo, ut dum et quando regia maiestas aut persona regiam maiestatem re- praesentans dictam possessionem ab eisdeni rcdimere valuerint, ex tunc eandem interim ab eisdem auffere non valeant donec ipsi de dictis millc et quingentis florenis auri ipsis omnimodam satisfactionem impendent quoad plenum harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum in Zenthfalwa tertio die festi Pascae domini, anno eiusdcm millcsimo quadringentesimo quadrage- simo septimo.

2 573

Zenthfahva 14i7 April 11. Der Gubernaior Johannes von Hunyad beauftragt den Konvent von Kolozsmonostor bei der Einfiihrung der Thorenburger Biirger Nikolaus Pogan und Emmerich Zyndi in den Besilz derzur Kokelburg gehorenden und den vorgenannten in persona regiae majestatis fiir 1 500 Goldgulden verpfdn- deten Bezitzung Taterloch (Tatarlaka) mitzuwirken. Als Beauftragte des Woiwoden werden u.a. genannt Johannes uon Langenthal und Balthasar von Fdgendorf.

Datum in Zenthfalua tertio die festi Pascae domini, anno eiusdem MCCCCXL"° septimo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27661. Siegel war auf der Riiclcseite in rotes Wachs zuin Verschluss aufgedriickt. Eingeschaltet voin Konvent von Kolozs- monostor 1448, Orig. ebenda. Ein Eweiter Statutionsauftrag ist ani .f. Mai 1447 ergangen, vgl. Xr. 2 n~3.

191

2574

VVion l't\~ April 2."». Hanns LHschauei\ Schiister zii Wien, iind seine Frau, Agnes pachlen fiii sich iind ihren Sohn Stefan auf Lebenszeit iwn Peter von Resch- picz. Kaplan, der von Margreth. der mtwe nach Simon Abel von Nosen aus Siebenbiirgen, am Heiligleichnams-Altar der Hieronymus-Kapelle in Wien gestif- ietes Messe. das Haus bei der Hohenschul, genannt zum Rotenkreuz, gegen eine jdhrliche Miete von 5 1(2 Pfund Denar. Besiegelt mit den Siegeln des Ratsherrn Friedrich des Gerunger und des Stadtschreiber Ulreich Hirssauer.

Zu Wienn an sand Marx tag (1447).

Orii;. l'ap. .\rchiv der Stadl Wicn. Hauplarchivs-Urliundfn Nr. 3 214. Zwei Siegcl, hesciiadigl. yriines Wachs, angclianyl. lU^gcst: irhlirz, licfjcslen 2. 18,') Nr. 3 2M.

2 575

Wcissenburjj l-i-iT April 28. Der siebenburgischc Bischvf Matheus bestdtigl, dassder Pfarrer Cristannus von Mettersdorf einen der Pfarrkirche geslifteien Wein- herg gegeii leichter zu bearheitende Wiesen aiisgetauscht hai.

Orig. Pcrg. friiher Archiv der ev. Kirchcngenuinde A.B. McUcrsdorf. Ringsicgel,

achteckig. 0.9-i-l.lcm, rotes Wnchs in weisscr Wachsschiissel an weisser Ilanfschnur

angchifngt. lin Sicgelfeld Wappeiischild und Unischrill, Die l'rknndc ist hcule ver-

scholicn.

Die Datierun.i^sangaben stininien iiicht iibercin. Dcr Vitalistag 2S.April fiillt

1447 nicht auf einen Doinierstag. sondcrn auf h"reitag.

Regest: Berger, Urlainden-Ilcrjcslcn 2(i -\r. 118.

Matheus dei et apostolicae sedis gratia episcopus Transsiluanus universis et singulis praesens scriptuni inspecturis salutem et paternam in domino bene- dictioneni. Ad universorum notifiam praesentibus volumus pervenire. quod cum dudum honorabilis vir magister .lohannes Wyrich temporibus quondam reverendi in Christo patris domini Stephani episcopi praefatae ecclesiae Trans- siluanac nostri praedeccssoris bonae memoriae vicarius in spiritualibus generalis ac plebauus in Magno Demetrio nostrae dyocesis sua et suorum parochianorum praedicti Magni Demetrii in persoiiispro tunc proposuerat, quomodo in ecclesia sua parochiali sancli .Johannis ovangelistac in dicta Magno Demctrio quaedam missa in aurora singulis diebus lcgi consueta fuisset et esset dotata per quoddam molendinum in fine eiusdem villae versus orientem situatum, quod propter negligentiam illorum quorum intcrerat esset omnino desolatum et aniciiilatum ita ut de nullis fructibus existeret ac per futura tempora deficientibus fructibus ipsa ini.ssa verisimiliter timebatur esse in gravamen ipsius plcbani ac succcsso- rum suorum. Liuie ick'iii magisler Johannes \\'ytich cum senioribus ac incolis communitatis \illac praelil)alae pro relevaminc hiiiusmodi de dampno futuro evitando, in quaiuiam ordinationem reformationis molendini saepetacli ac instrumcntorum eiusdem devenif ne cessantibus fructibus cultus divinus dimi- nuereliir quovismodo per temporis succcssum auctorifalc antelati doniini Ste- phani c|)icopi intervcnienfc proul clarius patcbif intuentibus, ex literarum

192

eiusdeni epicsopi inspectione nihilominus e.\ pia devotione fidelium vineae aliquae situatae in monte Scherffenbeii,' appoUato^ in territorio praefatae villae teslanicntaliler h\L;alc extitcrunt, scd quoniani vinearum cultura ck>ricorum ut coiiiiiiunitcr aii (licruin processuni dcsolari consueverunt co quod pro pretio laboranles non ita fidelitcr sicut proprias vincas colnnt et clcrici in cxpcrti de opere rurali non cognoscentes, anno datarum praesentium egregius et honora- bilis vir dominus Cristannus decretoruni doctor tunc tcmporis plebanus in sae- pefacto Magno Demetrio causa molendini cnius emolumcntum pcnilus nullum erat quam etiam dictarum vinearum fuluram desolationem considerans pcrmu- tationis cum cerlis inquilinis memoratae suae parochiae talem iniit contractum dans et asignans dictas vineas portionaliter et particulatim pro pratis quibus magis necessarius erat et non tam dc tacili desolari consueverunt sicut vineae idem egregius vir dominus Cristannus nomine proprio ac dictorum suorum parochianorum petens nos debita cum instantia, quatenus praedictae permuta- tioni seu ordinationi nostrum paternum consensum adhiberemus contractui huiusmodi auctoritatem impertiri dignaremur, considerantes igitur maiorem utilitatem inesse in dictis pratis quam in vineis ipsis ac etiam attendentes, quod si dictum molendinum et praelibatae vineae ecclesiae et dictis praedicto- rum in fructibus deficeret ex tunc per successum teniporis forsitan praedicta missa non possel continuari. Ideoadpraedictam permutationem et dispositionem ut missa ipsa in suostatuperpetue conservetur et conservari valeat, paternum nostrum adhibuimus consensum ipsam permutationem ut praemiltitur ratifi- cantes et conf irmantes praesentium tenore, ut laici qui huiusmodi permutationis contractum cum praenominato venerabili et egregio viro domino Cristanno tunc in Demetrio plcbano et ipsorum heredesac successores libere uti et frui valeant ipsis vineis quilibet ipsorum in portione sua sibi mensuraliter assignata grata et pacifica gaudeat proprietatis possessione per omina futura tempora ac fructus in suos usus convertere habeat liberam facultatem absque refragatione alicuius plebani in Magno Demetrio seu rctractatione dictusque dominus Cristannus et sui legittimi successores in pratis sibi pro vineis et ipsarum partibus cominen- suraliter assignatis simili utatur libertatc ct ad dictam missam perficiendam sit astrictus salva sua conscientia devotequc peragat per se aut capellanum eius. In cuius rei testimonium perpetuamque firmitatem praedictis partibus praesentes literas nostras concessimus sub appensione sigilli nostri soliti comu- nitas. Datum Albe die .Jouis festo videlicet beati Vitalis martiris, anno domini millesiiiHJ quadringentesimo qnadragesimo septimo.

1 Hifr:uif ^etili,'! silii.

2 576

1447 Mai 1. Der Konvent von Kolozsmonosior beglaubigt pro tuitione iurium capituli ecclesiae Albensis Transsiluanae seine Urkunde von 1361 Nr. 783 betref- fend die Besitzuny Oardu.

Datum in festo beatomm Philippi et Jacobi apostolorum, anno domini MOCCCC" XL" septimo.

Orit;. Pcr^;. friiliir Biiltliynneiiiii Alba Iiilia, Aitliiv d. sirb. Donikopilels, heutt- ver- scluillen. .Siegel war in vveisses Waclis vorne aiif!<edruckt.

193

2 577

1447 Mai 1. Der Konvent von Kolozsmonostor bestdtigt pro tuitione iurium capituli ecclesiae Transsilvanae seine Urkunde von 1355 Nr. 698 betreffend die Besitzung Oarda.

Datum in festo beatorum Philippi et Jacobi apostolorum, anno domini Mo CCCCo XL septimo.

Orig. Perg. Batthyaneum Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitels Nr. 285. Siegel war in weisses Wachs auf der Rilckseite aufgedriickt, Reste. Regest: Tdrtinelmi tdr 1890, 142 Nr. 285.

2 578

Rom 1447 Mai 3. Der Kardinalpriester Alfons, Bischof vonValencia, umschreibt die Rechte der Geistliehen.

Eingeschaltet von dem affentlichen Notar UrbannsPetri 1450, Orig. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Brajov. Eingeschaltet 1447 von Papst Nikolaus V. , Abschrift d. spaten 18. Jh.s Batthyaneum Karlsburg, Bibliothek des siebenbiirgischen Domka- pltels, Exeerpta cap. Albensis Trans. Druck: Benko, Milkouia I, 248.

An presbiteri possint facerepactum pro pecunia vel unio vel alia re ad audien- dum confessiones vel baptizare puerum vel copula matrimoniali aut decantando sive legendo missam pro defunctis vel alias etsi liceat eis istam elemosinam ante vel post petere quae eisdem dari debet pro tali oratione.

Dicendum est quod non solum enim pro hiis recipi potest quod gratis et pura intentione offertur et per hoc etiam est responsum ad aliud dubium an plebanus possit inhibere mortuum ne sepeliatur et quidem quod minime facere potest de iure.

Anadulterium, uxoricidiumpervirum vel stuprum sive super hiis qui habent duas uxores vel oppressores puerorum debeant puniri per laicos vel clericos etsi corriguntur an debeant filii eorum privari rebus propriis per mulctam et quae esse debeat in mulcta vel si debeant privari omnibus rebus mobilibus vel immo- bilibus vel non.

Dicendum est quod si de adulterio agitur ad poenam sanguinis contra laicum est deforosaeculari.si veroagituradaliampoenam citra sanguinem pura detru- sionis in monasterium etiam iudex saecularis est competens iudex licete exe- cutio huius poenae intensionis^ spectat ad ecclesiasticum iudicem cum saecularis non habeat monasterium. Si vero agitur ad separationem thori matrimonialis vel alias respectu fori penitentialis spectat ad forum ecclesiasticum et non se irapedit de hoc saecularis iudex quia caret tali foro idem de uxoricidio stupro et de habente duas uxores vel opprimente pueros vel se interficiente filii autem eorum ex hiis minime puniuntur in persona vel bonis cum peccata suos debeant tenere auctores et poena in lalibus ad alios minime protrahenda de periurio autem si dubitatur de vinculo iuramenti an obliget vel non vel respectu fori poenitentialis est de foro iudicis ecclesiastici. Si vero agitur de poena periurii si constat iuramentum esse Ijcitum tam ecclesiasticus quam saecularis potest esse iudex quod ad penam transgressionis puniendo periurum laicum in foro ecclesiastico poena iuris canonici per ipsum iudicem ecclesiasticum ct in foro

194

saeculari poena iuris civilis per ipsum iudicem saecularem sicut etiam ut obser-

vctur licituni iuramentum tam iudex ecclesiasticus quam saecularis est compe-

tens iudex ut laicus tale iuramentum observel. Si autem agitur de crimine mere

ecclesiastico ut est crimen heresis solius iudicis ecclesiastici est congnitio etiam

contra laicum.

An licet laicis servare unum vel plures capellanos propter deum in domo sua

bonae vitae commendatos qui sibi possint legere vel cantare missas in aliqua

ecclesia vel capella sine praeiudicio parochialis ecclesiae.

Dicendum est quod presbiteri de licentia episcopi diocesani hoc possunt facere

est tamen decentius habitare cxtra donios laicorum propter multa quae occurrere

possunt ex tali cohabitatione. An licet clericis de bonis ecclesiasticis aliqua

testari familiaribus vel amicis sive benefactoribus a quibus prius receperunt

subsidium et auxilium immo pecuniarum studendi vel promovendi causam.

Dicendum est quod sic si est clericus simplex beneficiantus non habens adminis-

trationem quia talis de fructibus perceptis ex suis beneficiis etiam testari potest,

si tamen est beneficiatus habens administrationem quamdiu vivit et sanus est

moderate de ipsis fructibus donarc potest, testari tamen non potest de ipsis

quamvis intuitu elemosinae etiam in aegritudine constitutus moderate elargiri

possit.

Utrum liber cum libra reperti debeant puniri a quocumque iudicc et a quo iudi-

ce spirituali vel saeculari, si a iudice quocumque quomodo et qua poena etiam

utrum sint compellendi ut contrahant matrimonium.

Dicendum est quod tales ad matrimonium contrahendum compellendi non sunt,

nisi aliud canonicum interveniat quod merito per iudicium ecclesiasticum sint

cogendi, an autem iudices ecclesiastici vel saeculares sortiantur forum quo ad

poenam imponendam de sic commissis. Tenendum est, quod in secundo capitulo

huius paginae latius est deductum.

An campanatores vel familia sacerdotum ut stabularii, bubulci et procuratrices

et omnes qui non sunt in ordinibus neque in minoribus neque maioribus consti-

tuti ac eorum concubinae, f ilii et f iliae eorum debeant iudicaria laico vel clerico.

Dicendum est quod laici servientes clericis pretio dato vel alias conducti sunt

de foro saeculari nisi alias essent deputati obsequio ecclesiae vel nisi ecclesia in

hoc haberet privilegium vel nisi haberet generalem administrationem, ut ratione

administrationis ecclesiasticae conveniantur in foro ecclesiastico, vel quando

conveniuntur super re quam tenent ab ccclesia concubina autem etiam est de

foro saeculari et eius filii laici.

Utrum viri pro mulieribus sive uxoribus eorum vel e converso possint iurare in

causa purgationis vel amicus pro amico.

Dicendum est quod debeat considerare qualitas delicti et conditio personae pur-

gandae et an alii idonei inveniantur conpurgatores quibus deficientibus admi-

tuntur tales habita rationem per iudicem quanta fides sit talibus adhibenda.

An laicus debeat laicum in causa pecuniaria non ad usuni divini cultus concer-

nentia vel in causa iniuriam vel criminali trahere ad iudicem spiritualem vel

saecularem.

Dicendum est quod talis laicus conveniendus est corani iudice saeculari.

Utrum causa viduarumvel miserabilium personarum in actionibus hereditariis

pertineat ad forum saecularem vel spiritualem vel etiam aliae actiones debito-

rum.

Dicendum est quod si agatur de iure seu rebus ipsarum possessorio spectat ad

ecclesiam si petitorio agatur spectat ad iudicem saecularem et indefectum seu

negligentiam ipsius devolvitur iurisdictio ad ecclesiam de iniuria seu violentia

eis illata etiam potest congnoscere ecclesia cum sint sub eius protectione, defen-

sione et tuitione ne opprimantur a potentioribus.

195

Utrum testamentum continens in se duas clausulas unam pro ecclesia aliam pro usu laicali debeat iudicari per ecclesiam vel per iudicem saecularem vel dcbeat distingui ut ecclesia indicet suum articulum et saeculares suum peto consilium. Dicendum est, quod ad ecclcsiam seu episcopum si ex officio per viam executio- nis-procedit speclat etiam in non piis causis utad impleatur voiuntas testatoris. Si autem ad petitionem parlis pcr moduni libelli seu per viam actionis agatur ut impleatur voluntas testatoris in piis causis heredes laici sunt de foro ecclesiae in non piis sunt de foro saeculari.

Utrum domus et hereditates sacerdotum in medio opidorum et laicorum iacen- tium quae nunquam fuerunt ecclesiae sed cum onere pedagiorum et gywelario- rum ad eos iure successorio pervenerunt et retinent ut liereditates patrimoniales et tempore quo laici feciunt impositionem collectae vel solutionem de eisdem ut sibi non pro se sed pro republica teneantur solvere an non cum tales impositiones tendant in usum communitatis ac munitionem civitalis opidorum ac villarum. Dicendum est quod tales rcs seu hereditates transeunt cum onere suo eis annexo, alias liJ)ere transeunt ad ecclesiam vel clericos, nani possessiones eorum non subiciuntur regulariter collectis, taliis seu impositionibus laicorum. An pauperibus villanis et opidanis licitum sit vendere die dominico vel festo alicuius sancti panes, ligumina, pira, poma et alia ligumina vel sit licitum eis finita missa post prandium de campo tempore messis cum timetur dc pluvia porlare cum pccoribus vel equis vel curribus linum, fenum etalia blada humano usui concernentia.

Dicendum est quod cessante necessitate ab omni opere servili abstinendum est

diebus dominicis et festivis sed necessitate cogentc non tamen effectata seu pro-

curata licitum cst praemissa exercere.

Utrum fures, latrones, stuprarii, incendiarii, traditores, periuri possint tueri in

ecclesia et gaudere immunitate eiusdem ecclesiae.

Dicendum est quod criminosus delinquens extra ecclesiam etiam fugiens ad

ipsam gaudet immunitate ecclesiae, nisi sit publicus latro vel nocturnus popu-

lator agrorum qui dum itinera frecventata vel publicas secatas obsidit aggressio-

nes insidiis ab ecclesia extrahi potest impunitate non praestita secundum cano-

nicas sanctiones quibus in his standum est.

An curia plebani gaudeat tanta immunitate sicut ecclesia cum sit extra cimite- rium constructa.

Dicendum est quod si est infra quadraginta passus maioris ecclesiae vel infra triginta minoris ecclesiae gaudet imraunitate alias non.

Utrum cimiterium sit violatum dum quis ibi in eodem capitur vel detinetur reconciliari debeat ac si esset pollutum sanguine^ hominis.

Dicendum est quod non si absque ipsius personae captae sanguinis effusione capiatur seu detineatur, violatur tamen immunitas ecclesiae si cimiteriura est infra quadraginta vel triginta passus et supra est declaratum et ex hoc nisi satis- faciat iniuriae ccclesiae excommunicari potest. Die sabbati vigesima secunda mensis Aprilis millesirao quadringentesimo quadragesirao septimo sanctissimus dominus noster dominus Nicolaus papa quintus nobis Alphonso tituli sanctorum quatuor coronatorum presbitero cardinali episcopo Valentino dubia suprascripta tradidit ut singulatira eis de iure responderemus, quibus visis diligenterque pcrspectis obedientes mandato suae sanctitatis vivae vocis oraculo nobis facto singulatim respondemus prout superius continentur et sic sigillo nostro ad fidera praemissorum praesentem paginam seu cedulam comrauniraus. Datuni Romae in domibus nostrae ibidcin habitationis, anno domini millesimo quadringen- tesimo quadragesimo septimo. dic vcro Mercurii, tertia mensis Maii, pontificatus eiusdem sancti.ssimi domini nostri anno primo. Ego* Leonardus Dathus Floren-

196

tinensis eiusdem reverendissimi domini Alfonsi cardinalis episcopi Va lentinensis secietarius, continuus commcnsalis, etiam assero coram deo et hominibus, quali- ter idein reverendissimus dominus mihi retulit, se a sanctissimo domino nostro domino Nicolao papa V. habuisse commissionem respondendi de iure super dubiis insertis praefata die sabbati, vicesima secunda^ Aprilis, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo et respondisse praefata die Mercurii, tertia mensis Mai eodem anno, prout in pagina continetur et ad fidem requisitus subscripsi.

' PiipsUirkiiiide inlnisionis. 1-1 17 Nr. 2 591. Wir ylaublfn sio nicht als

* Vorlage execiilionis. sclbslandiges Sliick nelunen zu solleii und ' saguine. lassen sie hier an der Stelle. wo sie in der

* Die folgende Aussage des Sekretars Leonar- Hinschaltungsurkundc steht. folgen.

dus Dathus fehlt in der Bestatigung des ^ Vorlage oc/kiio, doch isl der 28. ein i-reitag. Urbanus Petri und findet sich nur in der Vgl. auch lugesiimi secunda in der Urkunde

Einschaltungsurkunde Nikolaus V. von des Kardinals Alfons weiter oben.

2 579

Zenthfalwa 1447 Mai 3. Der Gubernatoi Joliannes von Hunyad ersuchl den Kon- veni von Kolozsmonostor bei der Einfiilirung des Nikolaus Pogan und Emmerich Zyndy in die ihnenfiir 1 500 Goldgulden verpfcindete konigliche Besitzung Tater- loch, die zur Kokelburg gehort, mitzuwirken.

Datum in Zenthfalwa tertio die festi bealorum Philippi et Jacobi apostolorum, anno domini M«CCCC XLVII"".

Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsnionostor 1448, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest, Faniilienarchiv Belhlen.

2 580

Thorenburg 1447 Mai 12. Die siebenbiirgischen Vizewoiivoden Markus, Georg und Stephan schalten die Urkunde der Grossen des ungarischen Reiches von 1447 Nr. 2 670 und die Urkunde des Woiwoden Nikolaus von Ujlak von 1447 Nr. 2 569 ein und ordnen die RiickfUhrung der von den Adelsgutern entwichenen Hdrigen an.

Datum Thordae duodecimo die octavarum festi beati Georgii martyris praedicto, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo.

Dnick: Transilvania 187,'i, 90.

2 581

Rom 1447 Mai 15. Papst Nikolaus V. bestdtigt die Urkunde Marfins V. von 1426

Nr. 1 972 tiber die Aufhebung der Hermannstddter Propstei.

Datum Roniae apud sanctum Petruni, anno incarnationis dominicae millesimo

quadringentesimo quadragesimo septimo, Idus Maii pontificatus nostri anno

primo.

197

Unterder Plica rechts: Gratis ubique de mandato doraini papae, H. Senftlebin.

Auf der Plica links: Gratis de mandato doraini papae, L. de Castiliano cardi-

nalis.

Aufder Ruckseite von der Kanzlei: Regestrata in camera apostolica .

Ori;;. Pcrg. Arh. St. Sibiu U II 116. Bleibulle an Seidenschnur angchangt. .\vers: Apostelstempel. Revers: In Majuskelkapitale: + NICO / LAVS / PP. V. Regest: Lukcsics, Diplomala ponlificum 2, 242 Nr. 940.

2582

Temesehwar 14i7 Mai 23. Der Gubernator Johannes von Hunyad bezeugt, dass er der Witwe nach Sigmund von Losoncz alle friiheren Besitzungen zuriickerstattet, mit Ausnahme der beiden Flapsdorf, die Bischof Peter von Waitzen und Diony: Weres von Farnas innehaben.

Datum in Themeswar feria tertia proxima ante festum Penthecostes, anno doraini Mo CCCCo XLmo septimo.

Orig. Pap. Batthyaneuni Alba lulia, Archiv d. sieb. Donikapitels Nr. 286. Siegel war in rotcs Wachs vome aufgedriickt, Heste. Regers: Tiirlinelmi tar 1890, 142 Nr. 286.

2 583

Uermannstadt 1447 Juni 2. Der Rat von Hermannstadt teilt dem Kronstddter Rat mit, dass Agnes, die Witwe des Seilers Ladislaus, ihren Sohn Georg zum Pro- kurator bestellt hat.

Orig. Pap. Arli. Sl. Brasov, Stenner I 7. Siegel war auf der Riickseite zuni Verschluss aufgedriickl.

Circumspecti viri amici sincere honorandi. Quia honesta domina Agnes relicta quondam Ladislai funificis concivis vestri in omnibus suis causis et earum arti- culis contra circumspectum Thomam Polner concivem vestrum habitis et agen- dis providum Georgium funificem filiura eiusdem inhabitatorem videlicet civi- tatis Mullenbach suum verum et legitimura^ fecit, ordinavit et constituit coram nobis procuratorera, ea propter exhortamur vestras amicitias quatenus Georgio antedicto filio eiusdem procuratorio noraine antedictae dominae Agnetis ex par- te priustacti Thomae Polner super causis proponendis iudicium et iusticiara facere digneraini et velitis exhibere. Datum Cybinii feria sexta proxima ante festum individuae trinitatis, anno domini et cetera XL"'^ septimo. ludices et iurati civitatis Cybiniensis.

Auf der Riickseite Adresse: Circuraspectis viris iudici et iuratis civitatis Bras- souiensis araicis et fratribus nobis sincere honorandis.

Vorlage: lclm.

198

2 584

1447 Juni .T. Der Konvent i'un Kolozsmonostoi bezeugt. dassprovidi et circumspecti viri Ladislaus Magnus et Blasius Carnifex... in ipsorumac iudicis iuratorumque civium et universorum hospitum dicti oppidi Desakna uorgesprochen haben und bestatigt ihnen die Urkunde Karls I. Robert von 1310 1320 Nr. 323 mit der Urkunde Andreas III. von 1291 Nr. 239 iiber die Freiheiten der Hospitc.s von Sahdorf.

Datum sabbato proximo ante festum beatissimae trinitatis, anno domini mille- simo quadringentesimo quadragesimo septimo.

Orig. Perg. Arh .St. (lui. Archiv dtr SIjkU Desch Nr. ;i5. Si(j,cl >m>i mijjchangl.

2 585

Hermannstadt 1447 Juni 5. Die Richier der Sieben Stiihle tragen allen Richtern, Hannen und Geschworenen der Sieben und Zwei Stuhle auf, die Klausenburger und Kronstddter Kaufleuie am ellenweisen Verkauf von Grautuch. Barchent und Leinwand auf ihren Mdrkien zu hindern.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 117. Siegil, dreieckig niit aiisgerundelen Langseiten, 2,7 : 2.8 cni. in ■weisses 'Wactis vorne aufgedriiclvt. Im Siegelbild Wappcnsehild mit drei untereinander verbundenen herzformigen Blattcrn (Sceblattern?). Vmschrift in gotischer Majuskel: +S. lYDICII D <!•: r.IBI>'MO. bruck: Jakab, Okleviltdr 1. 182 Nr. 106. Regest: Archiv 38, 1912, 546 Nr. 7.

Nos iudices iuratique seniores septem sedium Saxonicalium partium Trans- siluanarum vobis circumspectis iudicibus, villicis et senioribus septem et dua- rum sedium Saxonicalium partium praemissarum amicitiam paratam cum ho- nore. Constat nonnullis ex vobis, qualiter certis et rationabilibus ex causis super eo tractavcrimus, ut niillus inhabitatorum seu mercatorum de Coluswar ac civitate et districtu Brassouiensi pannos griseos, barchanum et telam ulnatim incidere resque ponderari solitas cum pondere minori vendere vinumque et mel urnatim emere in medio septem et duarum sedium praescriptarum^ debeat quousque quid superinde fuerit faciendum finaliter concludatur. Ea propter vestras praesentibus perattente exhortamur amicitias, quatenus dum et quando annotati inhabitatores de Coluswar et Brassouia ad vestras nundinas, fora seu vestri in medium pervencrint eosdem eorum pannos griseos, barchanos, telas seu alias res mensurari solitas ulnatim incidere resque ponderari consuetas cum minori pondere vcnditioni exponere seu vinum aut mel urnatim emere permittere seu permitti facere ne velitis. Praesentes denique post earundem lecturam sem- per restituendae exhibenti. Datum Cybinii in nostra generali iudiciaria congre- gatione in crastino festi sanctae et individuae Trinitatis, anno domini millesimo CCCCXL»" septimo.

Aufder Ruckseite von einer Hand des lo.Jh.s.: Contra Coloswarienses et Brascho ne pannos griseos et barchanum et cetera ulnis incidere debeant.

' LiJcke 1.2 cm. ^ Hierauf iwn durchgestrichen.

199

2 586

Uermaiinstadt 1447 Juni 7. Die Richter der Sieben Stiihle befehlen ihren Rich- tern und Geschworenen und ersuchen die iibrigen Gerichtsinluiber Siebenbilrgens, die Kaufleute oon Hermannstadt und aus den Sieben Stiihlen in ihrer privilegier- ten Handelsfreiheit auf allen Mdrkten des Landes zu schiitzen.

Orig. Pap. Arii. St. Sibiii l' II 118. SicHel in wcisst!. Wachs vorne aufgi-driickt, iler- selbe Stempcl wic .Nr. 2 .^S.^i.

Nos iudices et iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsilua- narum memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum nos die datarum praesentium hic simul congregati fuisse- mus, exhibitae nobis fuerunt quaedam literae quondam dominorum Sigismundi imperatoris et Alberti regum Hungariae divarum reminiscentiarum super liber- tatibus et gratiarum praerogativis mercatoribus iu civitate Cybiniensi et in septem sedibus Saxonicalibus partium Transsiluanarum commorantibus gra- tiose concessis et emanatae supplicatumque nobis extitit noniine eoruudem mer- catorum, quatenus eosdem in medio nostri in huiusmodi libertatibus et gratia- rum praerogativis regiis libertatibus eisdem elargitis conservare et conservari facere dignaremur. Nosque istiusmodi petitionibus^ utputa iustis et legitimis favorose annuentes praenominatos mercatores in suis iustis iuribus volentes conservare, vobis universis et singulis iudicibus, viilicis et senioribus iuratis praemissarum septem sedium committimus seriose ceteris cunctis nobilibus, iudicibus, villicis et iusticiariis sedium, civitatum, oppidorum, possessionum et villarum intra ambitum partium Transsiluanarum praescriptarum existenti- bus supplicamus perattente, quatenus praememoratos mercatores iuxta conti- nentias literarum regalium praetactarum in praenarratis ipsorum libertatibus ipsis gratiose concessis in nundinis et foris vestris contra quoscumque forenses mercatores conservare, protegere et defensare ac conservari et defensari facere dignemini et velitis favorose. Datum Cybinii in nostra generali iudiciaria con- gregatione in profesto sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo CCCC«XL"° septimo.

Aufder Riickseite von einer Hand des 15 Jh. s.: Contra forenses mercatores. ' Vorlage petitilionibus.

2 587

Kronstadt 1447 Juni 7. Der offentliche Nofar Nikolaus Thoscha schaltet die Urkunde des Burzenlander Kapitels von 1380 Nr. 1 135 ein, betreffend das Ver- hdltnis des Kapitels zum Kronstddler Distrikt.

Orit;. Pcrjj. Arh. St. Sibiu II V 1844. ICin zweitcs Orig. Perg. ini Arcluv der Evang. K irrheni^cineindc .\.B. Bra.sov. I V. 155.

In nomine domini amen. Per hoc praesens publicum instrumentum cunctis pateat evidenter et sit notum, quod anno salutifere nativitatis eiusdem mille- simo quadringentesimo quadragesimo septimo, indictione decima, die vero

200

Merciiiii. (iiie fiiit septiina luensi.s .lunii, infra missarum solempnia vel quasi in ambitu dotis viridarii opidi Brascliouiensis Stri.ii;oniensis iurisdictionis ac sanc- tissimi in Chrislo patris doniini Nicolai pa|)ae quinti, anno eius coronationis primo. in mei nolarii publici subscripti testiunique infrascriptorum presentia providus ac circumspectus vir Petrus Reuel. iudex, et universi iurati consules opidi predicti per modum protestationis sua significatione monstrarunt produ- centes certas literas patentes non abrasas nec cancellatas, et pro rursus omni suspilionis vicio carentes, quarum robur^ sane datur intelligi pendenti cum sigillo honorabilis capituli parlicularis sedis Braschouiensis in quo lucideappa- ret sculptura duarumymaginum parte in superiori, inferius vero j^mago suis in latoribus tenens formam duorum clipcorum- cum reliqua scriptura circumqua- quc sub tali tenore: sigillum capifuli de Brascho. Quarum quidem literarum patentium tenor sequitur per omnia et est lalis (Fali/t die Urkiinde des Bnrzen- lander Kapilels mn 13S0 Nr. 1 13-'>). Tandemque productis perlectis et sane perceptis literis annotatis supra scripti iudex el iurali consules maturis consiliis prehabitis propter diversas eausas et negotia sepius occurentia decreverunt implorando requirere me notarium publicum infrascriptum, ut inserendo^ trans- sumerem litcras predictas in formam instrumenti publici vel inslrumentorum publicorum et ipsis dare et concedere deberent iuris^ uberiorem eorum ob caute- lam. Quod et feci officio meo id exigente et requircnte .salvo nichilominus ad- dendi, minuendi, mutandi, corrigendi prout iura admittunt et requirunt. Acta sunt hec et facta anno, indictione, die, mense, hora, loco cl pontificatu quibus supra, presentibus ibidem honorabilibus et discretis viris Blasio artium libera- lium magistro. Laurencio consimiliter artium liberalium magistro. .\ntho- nio Wall artium^ baccalaureo, Petro Bvngner diocesium .Strigoniensis et Trans- siluanensis presbiteris et laicis testibus fide dignis et aliis quam pluribus ad premissa audienda vocatis specialiter et rogatis.

Notarzeiclien. Et ego Nicolaus Thoscha de Prasmar diocesis Strigoniensis cleri- cus sacra imperiali auctoritale notarius publicus quia premissis requisitioni, protestationi, transsumptioni, inserationi, pelilioni aliisque omnibus et singulis dum sic ut premittitur fierent ct agerentur una cum prenominatis testibus pre- sens interfui eaque omnia et singula sic fieri vidi et audivi. Ideo hoc presens publicum instrumentum fideliter scripLum exinde manu mea propria confeci, notavi, publicavi et in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine raeis solitis et consuetis diligenter consignavi rogatus et requisitus in fidem et testi- monium omnium et singulorum premissorum.

' Vor hn;e roftor. ZweitesOriginal o in u gcbessert. * Hierauf zweites Original eoriiiidem i>h. * Vorlaf;e clipiniiim. ' Fehlt im zweitcn Original.

' Felill iin ersteu Original.

2 588

Roml447 Juni 22. PapslNikolausV. beauflragtdenDekan des Hermannsiddter Kapitels, dem Dominikanerorden zur Erwerbung eines Platzes fiir die Verlegung des Klosters innerhalb der Mauern von Hermannstadt zu verhelfen.

Druck: Theiner, Mnmimcnlii Iiisl. Ilung. 2. 2:!8 Nr. ."i^S zu .luni 1.^. Regest: Lui<csics. Diplomnla ponlificiim '2. 21.5 .\t. 960.

Nicolaus episcopus et cetera dilecto filio decano ecclesiae Cibiniensis salutem et cetera. Exponi nobis fecerunt dilecti filii prior et conventus sanctae Crucis

201

de Cibinio Strigoniensis diocesis, ordinis praedicatoruni de observantia regulari, quod cum pro oppidi Cibiniensis tuitione locus eorum extra muros situs per eiusdeni oppidi cives fuerit pro niaiori parle dirutus ct ipsi fratres alium locum intra muros oppidi ex datis sibi elemosinis crigere cupiant plebanus dicti oppidi id fieri prohibet cum niaximo non minus ipsorum fratrum, quam oppidanorum incommodo. Quare devotioni tuac commitfimus et mandamus ut si constiterit tibi vel oppidanos publice vel eorum aliquem privatim velle dictum locum fratribus erigere et construere in loco decenf i id apostolica auctoritate fieri per- mittas cf adiuves. Nani si dictum locum ut praefertur capi et crigi continget nos fratribus supradictis regularis observantiae ut in eodem comniorari divinis insistere et omnibus et singulis privilegiis, immunitatibus et gratiis quibus in prinio loco utebantur uti et gaudere possint concedimus per praesentes iuribus tamen parochialis ecclesiae ef aliorum quorumcumque in omnibus semper salvis. Datiim Roniae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae quadringentesimo quadragesimo septimo, decimo Kalendas Julii, anno primo.

2 589

Pest H47 Juni 25. Der Giibernator Johannes von Hvnyad ersuchl das Weissen- buryer Kapitel bei der Einfuhriintj des Viiegubernators und siebenbiirgischen Vizewoiwoden Nikolaus von Salzburij und dessen gleichnamigen Neffen in den Besitz von Bonnesdorf mitzuwirken.

Ori.y. Pap. Ungar. l.aiuleMirtliiv Bixiapfst Dl. 29791. Siegel war in rotes Wachs zum Versihliiss aufgedriickt .

Johanncs de Hwnyad regni Hungariae gubernator honorabili capitulo eccle- siae Transsiluanae salutem cum honore. Cum nos pro fidelitatibus et fidelium servitiorum gxatuitis meritis streniii et egregii Nicolai de Vyzakna viceguber- natoris et vicevaivodae nostri partium Iranssiluanarum per ipsuni sacrae regni Hungariae coronae et ex post nobis sub locorum et temporum varietate cum per- petua fidelitatis constantia cxhi])itis et impcnsis possessionem Bayon voca- tam regalem in comitatu de Kykellew existentem ad castrum Kykellew per- tinentem simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet anno- tato egregio Nicolao de Vyzakna et per eum alteri egregio Nicolao de eadem fratri suo patrueli ipsorumque haeredibus et posteritatibus universis vigore aliarum literarum nostrarum donationalium exinde confectarum in perpe- tuum du.ximus conferendam velimusque ipsos in dominium^ eiusdem per nostrum et vestrum homines legifimc facere introduci. Super quo honestatem vestram praesentibus petimus diligenfer, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo praesenfe Paulus Burj'an aut Michael et Bene- dictus de Zanchal, sin Stephanus Herbarth, seu Nicolaus Saaros, neve Marti- nus dc Bathyzhaza seu Lucas de Zekelfalwa et Anthonius literatus de eadem aliis absentibus homo noster ad faciem praescriptae possessionis Bayon vicinis et commenfancis suis universis inibi legitime convocatis et praesentibus accedendo infroducat praefatos iilrumque Nicolaum egregios in dominium eiusdem statuatque eandem eisdem praemissae nostrae donationis titulo ipsis incumbenti perpetuo possidenduni. si non fuerit contradictum. Contradictores vero si qui fucrinf evocef ipsos confra memoratos ufrumque Nicolaum vice- vaivodarum parfium Transsiluanarum in praesentiam ad ferminum compe- tentem ratioiicm contradicf ionis eorum reddituros. Ef post haec huiusmodi infrodiict ionis et slatufioiiis sericiii cum contradictorum ct evocaforum si qui

202

fuerint nominibus, vicinoruinque et coinmetaneorum, qui praemissis iutro- ductioni et statutioni intererunt terniinoquc assignato eisdem vicevaivodis suo modo rescribatis. Datuin in Pest secundo die festi nativitatis beati Jolian- nis baptistae, anno doraini millesimo quadrini^entesimo quadragesimo sep- timo.

Auf der Riickseile Adresae: Honorabili capilulo ecclesiae Albcnsis Transsilua- niae pro strenuo et egregio viro Nicolao dc Vyzakna et altero Nicolao fratri suo patrueli.

Introductoria et statutoria.

Auf der Riickseite gleichzeitig: Hoino gubernatoris Paulus Buryan, capituli Johannes sacerdos chori ecclesiae nostrae. Statutio facta fuit sabbato proximo post festuin beatae Margarethae virginis- nullo coutradictore apparente.

' lliiTauf nochiimls in tlnminiiiin. -' .liili l.'i. llicraiif (liirctit;t'^triclu-n iioslntm.

2 590

Rom 1447 Juni :iO. Papst Nikolaus V. forderl den Erzbischof von Gran und den Bischof i>on Weissenburg auf. ihre siebenburgischen Bistumsgebiele zu visitieren und die Kirchenzucht wiederherzustellen.

Druck: Theiner, Monumenla /i/.v/. Jlung. 2, 2:18 .\r. 399 nach deiii piip^l liclicn Ke-

jjister An. I. de Curia lib. XXII. fol. 7.').

Regest: Lukcsics, DipUimatu ponlificum 2, 2-15 Nr. 961.

Nicolaus episcopus et cetera venerabilibus fratribus archiepiscopo Strigo- niensi et episcopo Albensi^ salutem et cetera. Ad ecclesiarum ecclesiastico- rumquc locoruin omnium statum salubriter dirigendum pastorali solertia intendentes circa eorum visitationem et reformationein cum illa deformata sentimus partes apostolicae sollicitudinis adhibemus et hec nimirum circa barbaris et infidelibus vicinas contiguasque provincias debemus eo vigilan- tius agere quo ad id specialius obligainur. Sane ad nostrum nuper auditum non absque multa aniini displicentia fide digna relatione pervenit, quod non- Dulla et fcre omnia partium Transilvanarum vestrarum diocesium ecclesias- tica loca seculariuni clericorum in spiritualibus et temporalibus deformata sunt multipliciter et collapsa, et inulti- eorum praelati et personae tam de negligentiis executionis suorum officiorum quam de aliis excessibus sunt notati ac merito corrigendi quae absque debiti appositione remedii non debe- mus sub dissimulatione transire. Nos igitur de praemissis digne dolentes et ad ipsorum ecclesiasticorum locorum reformationem ac eorundem praelatorum et personarum correctioneni paternis et sollicitis studiis intendere cupientes ac de vestra utriusque prudentia ac zelo religionis plenarie in domino confi- dentes, fraternitatibus vestris per apostolica scripta comittimus et manda- mus, quatenus ad omnia vestrarum diocesium Transilvana ecclesiastica loca saecularium, clericorum, presbiterorum eorumque membra personaliter si commode potueritis accedentes aut vicarios vestros mittentes et ad solum deum ac salutem animarum commodaque huiusmodi ecclesiasticorum loco- rum habendo respectum, auctoritate nostra visitetis et inquiratis ibideni super praemissis et aliis quae visitationis et inquisitionis officio videbitis indigere et ea quae per visitationem et inquisitionem huiusmodi reformanda, corri-

203

genda el enicndanda invcncritis, auctoritatc praedicta reformetis, corrigatis et emendetis tam in capite quam in membris et puniatis quoscumque invene- ritis puniendos adeoquc in pracmissis vestram operam diligentiamque impen- datis ut praefatorum vcstrorum suppositorum incorrectio vobis merito notam infamiac non adscribat. in contrarium facicntibus non obstantibus quibus- cumquc contradictorcs etiam aucloritatc nostra appclationc postposita, com- pcsccndi. Datum Roraae apud sanctum Petrum, anno et cetera millesimo quadringentesimo quadragcsimo septimo, pridic Kalendas Julii, pontificatus nostri anno primo.

1 Re.yistcr \"(>rlnm- .Mhiinciisi. - Hegister Vorlage m(//(.

2 591

Rom 1^5-57 Jimi 30. Papsl Nikolaus V. bestdtigt fiir die Gesamtheit der Sachsen in Siebenbtirgen die Urkunde des Kardinals Alfons, Bischof von Valencia von 1447 No. 2 578, uber die Rechte und Freiheiten der Weltgeistlichkeil.

Orij'. Peri;. Arli. St. Sibiu B.l". 21. Bleibulle an rosa-gelber Seidenschnur angeliarigt

Dersclbe Stenipel wie nr. 2 581.

Die Urkiinde weist sebr grosse Brandliielven auf. Die Textwiedergabe erfolgt nach der

Absehrifl des spiiten 18. Jh. s. Batlliyaneiini Alba hilia. Bibliothck d. Sieb. Doni-

kapitcls. Exccrpta cap. Albensis Trans.. 2. 103.

Druek: BenkO. Milkovia 1, 218.

Nicolaus episcopus servus scrvoruin dei ad scmpitcrnam rci mcmoriam, Ad onus apostolicac servitutis supcrna dispositionc vocati ambiguilales potissime ex quibus personis quibusvis praescrtim nobis et apostolicae sedi devotis dis- pendiorum ac perplexitatum congeries suboriri timetur, sequcslrare cupimus, ut illarum propagatis laqueis personis eisdem gravius pro tempore resultet detrimentum. Nuper siquidem pro parte dilectorum filiorum magistri civium ac iudicum et univcrsitatis Saxonum partium Transsilvanarum nobis exposi- tum quod dudum in illis partibus ct apud cos nonnulla dubia exorla fucrant, quae cum scandala, lites atque discordias verisimilitcr afferre poterant, prout etiam expericntia teste didicerant attulisse, pro eorum parte atque quiete per nos et sedem apostolicani cuius est interprctari, decernere et declararc iuxta canonicas sanctiones ac legalia instituta submoveri de medio ac decerni et declarari supcr eis iustitia mediante humilitcr postularunt, Nos lionestis eorum votis favorabiliter annuenlcs dilecto filio nostro Alfonso titulo sanctorum quatuor coronaforum presbitero cardinali commisimus, quatenus eadem infra- scripta dubia graviter examinarct accuratequc discuteret illisque prout iuris foret responderct, Cuius quidcm coinmissionis vigore cardinalis pracfatus ad id tota mensc inlcndcns, visis ac diligcntcr examinatis dubiis liuiusmodi sibi traditis rcspondil. prout iiifcrius csl insertum. Nos igitur inspeclis responsio- nibus cl solutioniiius cardinalis pracdicti, repcrtoque quod iuri ct aequitati conveiiiunt, illas iuri consonas essc aucloritate apostolica dcccrnimus pcr prac- sentes. Tenor vcro dubioruiii ac rcsponsiuin seu solulionum huiusmodi scquitur et est talis: (Fdlgl die Urkuude des Kardiiuil Alfons von 1447 i\'r. 2 67S). Nulli ergo omnino iiominum liccat hanc paginani nostrae declarat ionis et decrct i iiifringerc vcl ci ausu huicrario conlraire. Si quis autem hoc altcm- larc pracsumpscrit, indignalionein omnipotenlis dei el bealonim Pclri ct

204

Pauli iipostoloriiin ('iiis se uoveiil inciirsorum. Daluni Roniac apud sanctum Petrum, anno incarnat ionis dominicac niillesimo quadring (cn tesinio quadra- gesimo septirao, pridic calendas lulii), ponl ificatus nostri anno (primo).

2592

Rom bri Sankt Petor Iii7 Juni M). Papsl Nikolaus V. ersucht alle Ordensobe- ren in Siebenbiirgen, in ihren Kloslern die Kirchenzuchl wiederherzustellen.

Datum Romac ai>ud sanclum Petrum, anno incarmil ionis dominicu' inillcsimo quadriniicntcsiino quadragesimo scptimo, \wkUc Kalimdas Julii, [wjnlificatus nostri anno [irimo.

Driick: Thcincr, Mnniimcnla liisl. Iliinii. '2. 2:>i) \r. !(;('. Hcucst: I.ukrsics, I)ip!omiil(t jionlificum 12. 2 15 Xr. !)(>2.

2 5Q3

Szecsenj WVt Juli 13. Der Gubernalor Johannes von Hunijad Iragl dem Ral von Kronstadi auf, den aus der Walachei kommenden Ladislaus Wolachus in der Stadl ivohl aufzunehmen.

Ori.U. I\ip. .\rli. Si. Br:i.s()V. .Siliiull III K!. l^ini,'sii-,;;il. ox.il, 0.!)+ 1 . 1 ini. in rolcs Waihs, papicrbcdcckl iml dcr Hiickscite ziini Vcrscliliiss auli,'cdr(i<.kl. nruck: Ildrinuzaki, Documcnlc XV, 1, '.H \r. .":8 zu Jiili 12(1.

,Iohannes de Hwnyad

regni Hungariae gubernator et cetera.

Circumspecti viri amici nostri dilecti, Nam iste Ladislaus Wolachus proximus noster cum omnibus rebus et bonis suis de partibus Transalpinis intendit se ad regnum Hungariae conferre et conduci facere, Ideo vestras amicitias prae- sentibus requirimus, quatenus habitis pracsentibus dum idem Ladislaus cum huiusmodi rebus suis in vestri medium per\cnerit, pro descensu eiusdem unam domum in vestra civitate dare et cidem assignare subsidiaque et auxilia iuxta humanitatem et providentias vestras sibi facere velitis nostri singularis com- placentiae ob intuitum. Praesentes autem propter absentiam cancellarii et sigilli nostrorum secrete nostro anulari fecimus consignari. Datum in Zechen in festo sanctae Margarethae virginis, anno domini AfCCCCXLmo septimo.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viris iudici, iuratis ceterisque civi- bus civitatis Brassouiensis amicis nobis lionorandis,

Von anderer gleichzeitiger Hand: Greff Balint in Dellendorff,

2 594

Mediasch 1447 Juli 23. Der offentliche Noiar Laurentius Michaelis von Frauen- dorf bezeugt, dass Christian, Pfarrer von Mettersdorf, namens aller Pfarrer der

205

Kapitel Mediasch, Milhlbach, Kisd, Kosd, Bistritz und Schelk gegen die Ober- griffe des siebenbtirgischen Bischof Matthdus Einsprache erhoben hat.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu B.U. 20.

Druck: Graser, Umrisse 110. Theil u. ■Wemer, Urkundenbveh 34 Nr. 16.

Regest: Fabritius, Urkundenbuch 57 Nr. 90.

In Domine domini amen. Anno ab incarnatione eiusdem millesimo quadrin- gentesimo qiiadragesimo septimo, indictione decima, die solis, vicesima tertia mensis Julii, sub officio vesperarum in porta ecclesiae parochialis beatae Mar- garethae virginis et martyris in opido Megies diocesis Transsiluanensis, pon- tificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Nicolai, divina providentia papae quinti anno eius primo, ut asseritur in mei notarii publici et testiuni infrascriptorum praesentia constitutus personaliter egregius vir dominus Cristannus decretorum doctor plebanus de magno Demetrio praedictae diocesis, sua et universorum plebanorum in et sub decanatibus Megies, Sebes, Kyzd, Kozd, Bystricia et Selk residentium in personis requirens me notarium infrascriptum ul inafflictione et insinuatione cuiusdam appelationis ex certis gravaminibus per excessum evectionis et aequitaturae, per reverendum in Christo patrem et dominum dominum Mathaeum episcopum ecclesiae Trans- siluanae, sibi et suis confratribus illatis interpositae adessem, in qua quidem insinuatione idem dominus Crisfannus praetactus rationem ( )^ allegare habuit ob quam ipsam appellationem in pracsentia praefati domini episcopi insinuare non auderet signanter ex eo, quia proximis his dicbus insinuatio eiusdem appellationis per certos plebanos interiectae in portis ecclesiae paro- chialis in Segeswar per quendam Nicolaum plebanum de Wolkendorff, affixa fuisset et demum officiales praefati domini episcopi supervenissent et ipsam insinuationem de portis ecclesiac rapuissent ipsumque affigentem per minas poenae excommunicationis ibidem demandassent, quem tamen postea ad pro- pria remeare promiserunt, unde tinietur, ut et amplius in simili actu evenire posset protestatus est etiam ipse dominus Cristannus, quod si quis esset, qui copiam affixae et insinuatae appellationis antedicto domino episcopo offerre vellet se daturum promisit. Super quibus omnibus et singulis antelatus domi- nus Cristannus me notarium infrascriptum debita cum instantia requisivit ut super praemissis unum vel plura instrumentum vel instrumentas conficerem et publicarem sibique et suis fratribus pro cautela sui iuris concederem, quod et feci meo officio exigente. Acta sunt haec anno, indictione, die, mense, hora, loco, pontificatu quibus supra, praesentibus ibidem discretis et circum- spectis viris Valentino de Megies, Nicolao de Byrthalben, Joanne de Rosnaw, Georgio de Wachia Transsiluanensis, Strigoniensis et Wachiensis diocesis presbyteris; Georgio Rynner, Johanne Slogerwescher, Petro Gunterman et Christano Czymmerman civibus de ante dicta Mcgies et aliis quam pluribus clericis et laicis intrantibus et exeuntibus testibus ad praemissa vocatis pari- ter et rogatis.

Notarzeichen. Et ego Laurentius Michaelis de villa Dominarum clericus Trans- siluanensis diocesis publicus sacris apostolica et imperiali auctoritatibus nota- rius, quia praemissae appellationis insinuationi, requisitioni, protestationi aliisque omnibus et singulis, dum sic ut praemittitur fierent et agerentur una cum praenominotis testibus pracsens fui, eaque singula sic fieri vidi et audivi ideoque hoc praesens publicum instrumentum manu propria scriptum exinde confeci et in lianc formani publicam redegi signo et nomine meis solitis et consuetis consignavi in fidem et testimonium omnium et singulorum praemis- sorum.

' Vcrwischt I .;! ciii.

206

2 595

Bac&u 1447 Augast 4. Roman, Woiwode der Moldaii. zeigt „den Richtern, dem Schultheiss, den Ratsgeschworenen und allen Kaufleuten" (von Kronstadt) an, dassersein Erbe angetreten habe und ladet sie ein, mit ihren Waren in sein Land zu kommen. „Geschrieben in BacSu, im Jahre 6955 August 4".

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Roman vaivoda sonans, ut quilibet secure de terra Barczensi ad terram Moldaviae proficisci valeat.

Orig. l'ap. Arh. St. Brajov. Stpnner 1 Nr. 430. Siegel, rund, Durchmesser 2,1 cm, in rotes Wachs vorne aufgedrilckt. Iin Siegelfelil Wappenschild mit Auerochsenkopf, zwischen den Homem Stern. Uinschrift: +< >'Nb BOEBWfl.

Druck und rumanische (Jbersetzung: Bogdan, Doc. mold. 21 Nr. 8. Kicolaescu, Docu- menic slavo-rom. 98 \r. 42 (zu April 4). Tocilescu, o34 dociimente 49u N"r. 478. Cost3- chescu. Documente mold. 2. 731 Nr. 214.

' Lilcke cca 3 cm.

2 596

1447 Augnst 10. Antonius, Dekan des Burzenliinder Kapitels, bezeugt, dass Pe- irus, der Kaplan der Martinskapelle, mil dem dffentlichen Notar Nikolaus Tho- scha, dem er 50 Goldgulden schuldet, iiber die Stundung dieser Summe ein Ober- einkommen getroffen hat.

Orig. Pap. friiher im Archiv des BurzenlSnder r-2vang. Kapitels A.B. , jetzt Arh. St. Sibiu. Siegel, spitzoval, 3,8 + 2,9 cm, war vorne aufgedriickt. Eingeschaltet von dem Visitator Thomas Armenus 1447 Orig. ebenda.

Nos Anthonius plebanus de Monte Mellis, necnon decanus sedis Braschouiensis", memoriae comendamus tenore praesentium significantes, quod cum nos in ambitu orti^ plebani Braschouiensis pro moderativo faciendo iudicio sedisse- mus nostri in praesentiam ac nostrorum coassessorum propalando honorabilis vir Petrus, capellanarius capellae monti sancti Martini episcopi civitatis Bra- schouiensis extra muros, Strigoniensis iurisdictionis, una cum provido viro Nicolao Thoscha, notario publico et concivi de eadem recognovit^, quomodo iustis ex rationibus ipse Petrus supradictus ipsi Nicolao Thoscha dicto publico notario in quinquaginta florenis auri puri ungaricalis monetae obligatorio teneretur et ipsius heredibus, quosquidem florenos pro evidenti utilitate supra- dictae capellae exponere^ curasset. Insuper retulit dicens, quod fundum curiae regalis ex opposito monasterii sanctorura apostolorum Petri et Pauli in dicta civitate Brascho ex pia devotione et collatione imperiali capellae nunc dictae minime obtinere valuisset nisi continuus succursus ipsius Nicolai notarii sibi affuisset, ista tamen non parvipendens ipse Petrus se animo cum deliberato in recompensum benivolentiae ipso Nicolao notario annotato et suis heredibus temporibus perpetuis donasset et concessisset, immo libere dedit et donavit, ut latiorem particulam fundi donationis regalis annotati tam ex parte capellae quam ex parte civitatis Brascho census non extollantur, nisi tantum quantum alius fundus ibidem illorum habitantium in fundo inquilinorum exsolvere

207

teneretur. Ex alio tamen perpendens, quod suprascripta debita quinquaginta florenoruni de praesenti ipsi Nicolao cxsolvere non valeret. Ex tunc omnia bona sua mobilia et immobilia et notanter fundum donationis cum omnibus utilitalibus censuum et pertinentiis quibuscumque sibi in vadium pignora- tionis* posuisset immo et posuit donec impensionem satisfactionis completae pro suis debitis haberet, absquc ipsius Nicolai notarii nunc saepedicti grava- mine, damno, dispendio quibuscumque. In huius rei evidentiain praesentes noslras literas nostri officii sigillo iussimus consignare^. Datum in die sancti Laurentii, quae fuit decima mensis Augusti, sub anno domini millcsimo qua- dringentesimo quadragcsimo septimo.

' Gebesscrt aus orlus. ^ Vorlage pingnoralionis.

' Vorlage recongnovit. ' Vorlage consingnarc.

^ i'bcr ckr Zeile.

2 597

lirrnuuinstadt 1447 August 16. Der offentliche Noiar Urbanus Petri von Steinau

bezeugt. dass Xikolaus Apa mn Malmkrog neuerdings auf das Grdfenamt uon BirthdJm verzichtet hat uiid das Testamenl seiner Verwandten Anna nicht an- fechten wird.

Orii;. Perg. .\rchiv dir ICvaiiL;. Kircl.e A. U. iii iler .S.H. P.umanien Sibiii l' 12. Druik: Auhiv 21. ISST. :!(.() .\r. Ui.

In nomine domini amen. .Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringen- tesimo quadragesimo septimo, indictione decima. die vero Mercurii, sexta decima mensis Augusli. hora tertiarnm vel quasi. pontificatus sanctissimi in Christo patris et doniini nostri domini Nicohii divina providentia papae quinti anno eius primo, in domo superiori habitationis quondam Ladislay Walteri in maiori circulo oppidi Cybiniensis. .Strigoniensis iurisdictionis, in mei nota- rii publici et testium subscriptorum ad hoc vocatorum et rogatorum praesentia personalitcr constituti honorabilis vir dominus Bartholomeus, plebanus de Berthallem ac providus Nicolaus Busener, iuratus de eadem, Transsiluanensis diocesis, in eorum ac universorum hospifum et inhabitatorum de iamdicta Berthallem nominibus et personis egregium ac strenuum mililem Nicolaum, filium Apa de Almakrek, diocesis Transsiluanensis praenotatae. debita cum instantia requisiverunt, quatenus de iure dominio proprietate grebatus seu senatus in dicta Berthallem existeiitis, si quod idem nobilis Nicolaus, fratres, sorores ac eorum communis progenilores ex vetustate aliqua seu partem habue- rint in dicto grebatu et senatu dei onmipotentis intuitu. suaeque ac universae cognationis suae salutem animarum praesentium, praeteritorum et futurorum ac amore iustitiae perhiberet tcstimonium veritati et fateri dignaretur. Ad quorum quidem requisitorum verl)a idem nobilis Nicolaus, filius Apa, ad fidem suam conscientiam et honorem in manibus inei notarii publici solemni- ter per eum stipulatis, elevalis in coelum oculis, intervenientibus suspiriis, asserens se velle usque ad extremam horam suae vitae meram veritatis eviden- tiam profiteri recognoscendo (.lcposuit in hunc modum; quod nec ipse nobilis Nicolaus filius Apu. nec Iratres sui nec sorores sed nec alicjui progeiiitores ip- sorum cognati. amici, ncc aliquis ipsorum in dicto grebatu el senatii de prae- fata Berthallem aliquod ius, domiiiium, proprietatem, po.sse.ssionem. imo uec minimam terrae particulam seu porlionem. quae etiam ad mensuram unius

208

pedis so oxlcnderet iiiiquain et ullo tenipore possedissct ct habuisset, posscdis- sent et habuissent nec possideret ac quovis modo possidercnt ctiam in pracsen- tiarum. scd qiiod annis aliquibus transactis ipsc nobilis Nicolaus, filius Apa, cuiuicin L;rcbaluin scu scnatum nosccrctiir aliquamdiu tenuisse, hoc pcr hos- pitcs ct lolam communitatem dc pracdicta Bcrthallem spontc ct liberc propter sinccram amicitiam et vicinitatem sibi fuissct indultum, eorum annuentia spe- ciali, tamen movente eum ad hoc conscientia sua, idem Nicolaus, filius Apa, sacpedictum gi-ebatum et senatum cum omnibus suis iuribus, proprietatibus et conccrnentiis, prout ipsc tenuissct, in nianus ipsorum hospitum et commu- nitatis dc dicta Bcrthallcm ph'ne ct intcgrc rcsiijnassct et restituissct plcno cum effcctu, quiquidcm hospitcs ct communitas dc cadem Bcrthallem visa tali resignationc et restitutione grcbatus ac scnatus praedicti plcno iurc per prae- tactum nobilem Nicolaum, filium Apa, in manus eorum facta, ipsum domi- num Nicolaum Apa amicitiae ob rcspcctum quodam grato munerc remune- rassent viccversa. Praeterea idem nobilis Nicolaus filiusApa, per annotatos dominum Bartholomeum plebanum et Nicolaum Busener proptcrca lei>itime requisitus similiter recognovit in hunc modum, quod postquam pcr nol)ih^m quondam dominam Annam, cognatam suam, annis in retroactis in Bcrthallem moram trahentem ultimae suae voluntatis cond ( >■'■ fuerat testamentum, ipsa domina Anna adhuc in lecto suac acgritudinis decumbentc, licet tunc ipse nobilis Nicolaus idem testamentum irritare voluisset ct contradicere, paulo post tamen dum pcrccpisset id testamentum iuste, legitinic fiiissc debite celebratum per ipsam doininam Annam, ipse illud testamantum assumsisset nec in posterum aliquam contradictionem eidem obiecisset, Super quibus omnibus ct singulis saepefati dominus Bartholomeus plebanus et Nicolaus Busener ipsorum et totius communitatis, ut praefertur, personis et nominibus de praedicta Berthallem a me notario publico subscripto unum vel plura peti- verunt sibi confici instrumentum seu publica instrumenta, quorum siipplica- tionibus ego notarius publicus iure inclinatus praesens idco inslrumentum eisdem videlicet praesentibus et futuris universis de Berthallem traddidi et assignavi. Acta et data sunt haec anno, indictione, die, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra. Praesentibus ibidem venerabilibus-, circumspectis et honorandis dominis magistro Nicolao dc Corona, monastcrii beatae Doro- theae virginis in Wyennia praeposito, magistro Jeronimo dc Olomucz, cano- nico eiusdem ecclesiae Olomucz, licentiato in decretis Nicolao Nicolai de Berthallem in Almakrek, Petro Jacobi de Aggya in Nova Villa ecclesiarum parochialium plebanis, Clementc de Ludas presbitcro, Anthonio Trawtenber- ger. magistro civium, Johanne Aurifabro, Sigismundo Marrczken. iuratis civi- bus oppidi Cybiniensis, Johanne Zas, sedis Zassebcs iudicc rcgio in Cybinio residentc ct pluribus fide dignis pcrsonis Transsiluanensis, Strigoniensis, Wa- radiniensis. Olomuczensis diocesis et iurisdictionis, testibus ad praemissa vocatis pariter et rogatis.

Nutarzeiclien. Et ego Vrbanus Petri de Stynawia. clcricus Wratislauiensis dio- ccsis, publicus papali ac imperiali auctoritatilius notarius approbatus, quia praedictis requisitioni, recognitioni et fassioni aliisque omnibus ct singulis praemissis dum sic, ut praemittitur, fierent et agerentur, unacum praescriptis venerandis ct circumspectis tcstibus praesens fui eaquc sic fieri vidi et audivi, ideo praesens publicum instrumentum propria mca manu scriptum subscripsi, puhlicavi ct in hanc formam publicam redcgi ct cxindc confeci signoque ct no- minc meis solitis et consuctis roborando consignavi, rogatus et requisitus in findcm et tcstimonium omnium praemissorum.

' Luckv. - Vorl;n4c ucneralibus.

209

2 598

1447 August 30. Der Hermannstddter Munzkammergraf Cristophorus Italicus bestdtigt, von dem Rat von Kronstadt auf Rechnung des diesjdhrigen Martinszinses 60 Mark Silber Hermannstddler Gewichts erhalten zu haben.

Orig. Pap. Arh. St. Bra?ov, Schnell II 9. Hingsiegel, Dm. 0,9 cm, in griines Wachs vorne aufgedriickt. Im Siegelfeld unbestininibares Zeichen.

Ego Cristoforus Ytalicus, concivis Cybiniensis ac camerarius monetarum in eadem, meraoriae coramendans significo tenore praesentium universis quibus expedit, quod a providis et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Braschouiensis iuxta contenta literarum iilustris domini Johannis de Hwnyad regni Hungariae gubernatoris praedictis civibus raissarum, quibus hortatur et mandat, ut ipsi egregio viro Nicolao de Wysakna, vicegubernatori par- tium Transsiluanarum, propter instantem regni praedicti necessitatem centum raarcas argenti ad rationera censum regalium festi sancti Martiui proxime affuturi dare et assignarc debi-ant. nomine praefati vicegubernatoris LX marcas ponderis Cybiniensis recepi et tuli harum literarum mearum fide et testiraonio mediante. Datura feria quarta proxima ante diem sancti Egidii abbatis, anno doraini millesimo CCCCXLVIP.

2 599

Weissenburg 1447 Septemlier .>. Der offentliche Nolar Slephan Malhiae de Mind- szent bezeugf den zwischen dem Propst Andreas und dem Weissenburger Kapitel ab- geschlossenen Vergleich in mehreren hauptsdchlich die Aufteilung der Kapitelsein- nahmen betreffenden Streitigkeiten... ac universis aliis litibus usquemodomotis praecique cuidam compositioni, quam egregius dominus Anthonius decretorum doctor, plebanus Cibiniensis similiter canonicus ecclesiae Transsiluanae... pro- curatordorainorum de capitulo una cujueodera domino praeposito corara hono- rabili magistro Blasio vicario Bachiensi iniisset... Als Zeugen werden u. a. die

Kanoniker Blasius de Selk u. Mikolaus de Zewles genannt . ... anno ab incarnatione eiusdem (sc. domini) millesimo quadringentisimo quadragesimo septimo, indic- tione decima < >^ quinta scilicet Septembris, hora tertiarura vel quasi

in sacristia sub campanili in ecclesia cathedrali beati Michaelis archangeli in c < >i Albensi Transsiluanae fundata, pontificatus sanctissirai in Christo

patris et domini nostri domini Nicolai divina providentia papae quinti anno sedis eius primo.

Orig. Perg. Uatthyaneuni Alba lulia, Archiv, d. sieb. Domkapitels Nr. 287. Regest: Torlenetmi tdr 1891), 112 Nr. 287 zu September. 4.

1 I.ucke 0,5 cm.

2 600

Temcsehuar 1447 Oktober 12. Der Gubernator Johannes von Hunyad ersucht das Weissenburger Kapitel, bei dsr Einfuhrung der Thorenburger Burger Nikolaus Pogan und Emmerich Zyndy in den Besilzder zur koniglichen Burgherrschaft Kokel-

210

biirg gehuienden Besitzuny Talerloch, die aiis dem bisheiiyen Veibande gelosl wird, milzuwirken. Die Belehnuny geschiehl fiir Verdiensle in den letztensiegreichen Ttir- kenkriegen tani in Vaskapw ac in Transalpinis parlibus scilicet in confinibus Rouianiae.

Datuui iu Thcmcsvar leria quinta proxima ante festuni beati Galli confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarthiv Budapest Dl. 29T92. Siegel war in rotis Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt. Kingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 14-1". Orig. Familienarchiv Bethlen, ebenda. Die Einflihrunggeschah laut gleichzeitigem Hiickvermerk am 18. Oktober.

2 601

Enjed 1447 Oktober 29. Dei Gubernaloi Johannes von Hunyad erteilt seine Zustimmung zur Schenkung von Boiu j Bun, Spring, Drasov j Troschen, SHsciori, Cacova und Sebesel j Kleinmuhlbach saml Zubehoren an dus Meissenburyer Kapi- tel.

Eingeschaltet von dem Konvent von Kolozsmonostor 1418. Oriy. Batthyaneum Alba lulia, Archiv des sieb. Donikapitels Nr. 289. Regest: TOrtinelmi lifir 189, 142 Nr. 289.

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera memoriae com- mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis quod nos cum ob spem et devotionem nostram quam ad sanctum Michaelem archangelum in cuius honore ecclesiae Albensis Transsiluanae fundata existit gerimur et habemur, tumquead humiliaesupplicationis instantiam dominorum de capitulo loci eiusdem nobis propterea porrectae fassioni, donationi et perpetuationi qua- rundam possessionuni Bwn in de Kykellew ac Sprengh, Drasso, Naghfalwa, Kacowa et Kyssebes vocatarum cum suis pertinentiis in Albensi partium Trans- siluancnsium comitatibus cxistcntium, alias per Michaelem filium Salamonis de Ffeyereghaz in praesentia convcnlus ecclesiae de Colomonstra ex consensu domini regis, de quo et nos sane recordamur dicto capitulo consequenterque ecclesiae praenotatae ut dicitur, in pcrpetuam factis auctoritate gubernationis nostrae qua fungimur eisdem consensum nostrum praebuimus, immo praebemus benivolum pariter et assensum, salvo iure alieno harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediantc. Datum in Enyed secundo die festi beatorum Symonis et Judae apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo qua- dragesimo septimo.

2 602

Enyed 1447 Oktober 29. Der Gubernator Johannes von Hunyad erieilt dem Kon- vent von Kolozsmonostor den Auftrag, das Weissenburger Kapitel in die Besitzun- genBoiu / Bun,Spring, Drasov / Troschen, Naghfalw (Susciori), Cacova und Sebesel I Kleinmuhlbach samt Zubehoren, die ihm von Michael Salomonis von Weisskirch geschenkt worden sind, einzufuhren.

Datum in Enyed, secundo die festi beatorum Symonis et Judae, anno domini M^CCCCXL septimo.

211

Orig. I'ap. .\rchiv d. rom. katli. Pfarramlcs Cluj. Siegcl war in rolcs Waclis aiif dcr

Riicksoilc zum Verschluss aufsedriickt. I-inficschaltct vom Konvcnt von Kolozsnionostor

1147. Ori:,'. Ballhyancum Alba lulia, Archiv d. sieb. Donikapitels.

Bruch-.liick: Szcredai, Xolilid 93.

Reyest: Tiirleiulmi Idr ISnn, 113 Nr. 290; 1S97, 3o5 .\r. 170.

2 603

1447 \ovembor 1. Das Weissenburger Kapitel schallet die Urkunde das Guberna- tors Johannes von Hunyad von 1447 Nr. 2 600 ein und bezeugt, dass Emmerich Zyndy und Nikolaus Pogan am 18. Oktober in den Besitz von faterloch eingefiihrt worden sind.

Datum quinto decimo die introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini supradicto. Praesentibus ibidem honorabilibus et discretis viris doniinis Andrea praeposito, Georgio cantore, Mychaele custode ceterisque canonicis ecclesiae nostrae praedictae salubriter existentibus et devote.

Orii,'. W-rji. Un.ijar. I.andcsardiiv Budapest, ]'amilicnarchiv Bethlcn. Sicgcl. spitzoval, wcisscs Wachs in Wachsschiissel an i>riiner Seidenschnur angehanHt. Dcrselbc Stempel wie Xr. 216.

2 604

Modiasc-h 1447 November 4. Der Gubernator Johannes von Hunyad verbietet den siebenburgischen Wtirdentragern und Grundherrn, Jobagyen, die sich auf dem Gebietder SiebenundZwei Stiihle und der Stddte und Distrikte niederlassen wollen bzw. sich niedergelassen haben, irgendwie zu behindern und befiehlt, die aus ihrer Mitte mit Gewalt entfiihrten Leute wieder freizugeben.

Ori}>. I'ap. Arh. St. Sibiu, U 11 119. Sie.gel, rund, Dm. 3,2 cm, in rotes Wachs vorne

auf.^edriickt. Dersclbe Slcmpcl wie N'r. 2 547. Diesc Urkunde hat als Vorurkunde

fiir Nr. 2 <)06 gedient.

Druck: Tclcki, Hunyadiak kora 10, 224 Nr. 106 = Bruckner. Beleuchtung 47 = Hur-

nuizaki. Dncumente 1. 2, 740 Nr. 613.

Regest: Kcmeny, Xotitia 1, 170 zu 1446.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator magnificis vaivodis ac eorum vicevaivodis nec non comitibus, castellanis, nobilibus et iudicibus nobilium alteriusque cuiusvis status et conditionis hominibus possessionatis praesentium notitiam habituris salutem cum favore. Noveritis quod iuxta antiquas liberta- tes, iura, privilegia et consuetudines septemsedium ct duarum sedium, nec non districtuum et civitatum Saxonicalium harum partium Transsiluanarum quili- bet hominum cuiuscumque status et conditionis existat, libere, pacifice et absque impedimento morandi causa ad quaecumque loca malucrit, libere se valeat transferre et quicumque iobbagionum de quibuscumque possessionibus nobilium et possessionatorum hominum ad civitates, oppida ct villas Saxonum sedium praemissarum se morandi causa transtulerint, ipsi Saxones huiusmodi iobbagio- nesad quascumquc literas regales, vaivodalesaut aliorum quorumcumqueprout ex ipsorum Saxonum privilegiis certiludinaliter sumus informati ad ipsorum pristina liabitacula remittere et remilti ininime dinoscuntur fore astricti seu obligati. Quos quidem Saxoncs, in omnibus eorura iuribus, consuetudinibus.

212

antiquis et libertatibus volunius pro seniper conservare. Vestras propterea ami- citias attente requirimus, eisdem auctoritate gubernationis nostrae seriose com- mittendo mandamus, quatenus a modo deinceps, nostris aut aliorum quorum- cuniquc litcris liarum in contrarium dalis vel dandis non oJistantibus quibus- cumquc pracfatos Saxones, ad id^ ut ipsi quoscumque iobbagiones, qui dc qui- buscumque possessionibus in ipsorum niedium se morandi causa transtulerint seu transtulissent aut in futurum transferrent vice versa, eorum e medio extra- dare et ad pristina eoruni habitacula remittere debeant, nullo modo compellere et astringere praesumatis. Quin immo iobbagiones, quos aliqui vestrum vi et potentialiter e medio ipsorum abstulerunt, eisdem Saxonibus absque contradic- tione reddere et restituere debeatis. Si quis autem harum in contrarium facere attemptaverit, extunc praesentium vigore praedictis Saxonibus plenam et o omnimodam praebemus facultatem et potestatis nostrae auctoritatem, ut ipsi cum tota ipsorum potentia, ipsis harum in contrarium faciendo potentialiter resistere et se in eorum iuribus conservare iuraque et libertates suas defensare, manuque tenere debeant et valeant omnibus modi. Aliud in pracmissis facere minime ausuri, praesentes denique perlectas reddi iubemus pracsentanti. Datum in Meggyes quarta die festi omnium sanctorum, anno domini MCCCCXL"° septimo.

1 Hierauf i/isi durcligestrichen.

2 605

1447 Novcniber 5. Tesiament des Nikolaiis Apa von Nuseni j Grossendorf.

Eingfschaltct vom Archidiakon Albcrl 1148, Orig. Ungar. Landcsarchiv Biulapcst, Fainilienarchiv Bethlcn, Regest: Transilvnnia 187:?. 90.

In nomine domini amen. Anno eiusdem domini nostri Jesu Christi millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo nos Nicolaus filius Apa de Nagfalu in festo Emerici ducis coram honorabilibus dominis Nicolao de Bethlen, Jacobo de Bozzyas ct Petro de eadem Nagfalu plebano^ non compulsus nec coactus sed propria voluntate pro uberiori reformatione conscientiac nostrae et restaura- tione nostrorum successorum tale facimus testamentum. Item primo commit- timus, quod possessiones, quae concernunt filios et filias per uxorem nostram ad ipsos dcvolutae iure haereditario. iuxta limifationem et dispositionem bono- rum virorum aequaliter inter se dividant et absque litis ingressione quilibet debet possidere suam portionem possessionariam. Item filiam nostram Bar- baram et Michaelem filiuni nostruni cum omnibus suis iuribus posscssionariis, prout iuris ordo dictat, tuitioni cl protcctioni egregii domini Anthonii de Betlen fratris nostri condivisionalis^ legamus et committimus tali tamen conditione interserta, quod idem dominus Anthonius frater^ noster nullam desolationem in possessionibus filii nostri facere debeat, immoverius augmentare tamquam verus tutor debeat. Committimus etiam, ut idem Antlionius de Betlen absque consilio Dionisii de Farnas nil faccre valeat, etiam committimus, quod posses- siones nec aliquali occasioni dividantur tam ex parte filii nostri, quam etiam ex parte quartae puellaris, sed sub uno tutore fore permaneant. Item commit- timus, quod Michael puer noster debet esse sub flagello < > * faciant. Item committimus, quod Dionisius de Farnas propter puerum propria in persona

213

conveniat cum magistro civium deSegeswar ratione conservationis ipsius pueri, item committimus, quod pro censu annuali iobbagiones nostros ultra registrum infestari seu angariari non praesumant. Item Almakerek debet solvere LX florenos auri. Item Redal et Wyfalu XL florenos auri, item Hondorf et Erneyw XXL florenos auri, ittem Ywfalu XL florenos auri, item Byden et Encz XXXII florenos auri, itcm Nagfalu XX florenos auri, iteni duae possessiones Orozfalua XII florenos auri, item Arpastho et Dechiew XII florenos auri absque illis, quamdiu libertas iobbagionum aliquorum explebuntur. Item committimus vobis tutoribus, quod familiares nostros in possessionibus nostris cxistentes eisdem libertatibus perfrui permittant et debeant ipsique familiarcs nostri praedicto domino Anthonio de Betlen et Dionisio de Farnas fideliter servitia ipsis exhibeant ct ipsis in omnibus obtemperare et obedire mandatis debeant, sicuti usque huc nobis fecerunt. Item committimus, quod in possessionibus nostris praesentes iudices per nos deputatos fieri permittant item committimus, quod deus avertat, si idem Dionisius Weres mortuus extiterit, ex tunc domina Margareta olim filii nostri conthoralis matris ipsius Dionisii contra omnes tutores in possessioneni nostram ad filium suum nominc tutoris revenire valeat atque possit. Item committimus, ut cum praedictus puer Michael filius noster pervenerit ad adultam aetatem, dum se regere possit, sine consiiio familiarum nostrorum modernorum nihil facere praesumat. Ilein committimus, ut praedictos census singulis annis levatos ad conservandum deponant circa unum probum virum et conservari puero. Ante omnia autem committimus ut Barbaram filiam nostram nuptui tradere, de rebus praedictis cum summo houore debeant. Item committimus et legamus de pecoribus scilicet bobus, porcis, ovibus directam dimidietatem dominae Margaretae conthorali olim filii nostri Ladislai, alteram partem alii filii et filiae intcr se dividant iuxta con- suetudinem. Item picarium magnum, quod dominus imperator nobis dederat, legamus ecclesiae sancti Gerardi in Nagfalu fundatae, item habemus tria picaria Zerlach vocata et quinque coclearia argentca et duas loricas, legamus puero Michaeli filio nostro. Item unum picarium adhunc habemus, quod legamus pro XXX*'' missis capellanis et altaristis in ecclesia Albensi. Item Valentino familiari nostro legamus quod praecium equi sui per nos ab ipso emti restituant, insuper III florenos auri ei dare debeant. Item Garfas legamus et committimus de praeteritis censibus in Borgo non levatis et praesentibus II florenos auri, item Johanni Soos II florenos auri, item Petro piebano nostro de Nagfalu legamus sex florenos auri, item Michaeli de Zenthiuan II florenos auri, item Nicolao literato II florenos auri < >^ feretrum cum pulvinaribus

lintraminibus sex, ac suppellectiliis et mastucam et universis utilitatibus ad id pertinentibus Petro plebano nostro de Nagfalu pro XXX missis pro salute animae nostrae obsequae. Item etiam eidem Petro sacerdoti tunicam nostram cum pallio et duas raitras cura caliga legamus, ut habeat me in memo- ria perpetua in orationibus suis. Item Ladislao Zekel II florenos auri, item Georgio iudici pannum pro uno pallio, de panno Kolonya, itera Hedri obli- gamur XXXII florenos auri satisfactione committimus item Geruasio sartori iuxta conventionem satisfaciant, item principaliter comraittiraus, ut deciraas molendinorum in possessione Wyfalu, Nagfalu et inferius in Orozfalu dum < >^ semper absque contradictione aliquali plebanis de Nagfalu servitori

ecclesiae nostrae et sancti Gerardi decimas dari legaraus perpetue durature. Item committimus ut in ecclesia nostra sancti Gerardi in Nagfalu XXX'" missas propter salutera animae nostrae post obitum nostrum, cum vigiliis et placeto exsequi debeant et similiter in ecclesia de Alraakerek XXX'^ raissis et vigiliis. Item coraraittimus, quod singulis annis de proventibus possessionum nostrarum unam quartam emant plebano de Nagfalu eiusdem possessionis, item cx parte Waradia contra capilulum, item ex parte Legen et Peterlaka

214

conlni (.J.swalcJuiii filiuni Janka de Ews, iteni ex parle Petcrlalua et Appafalua contra Hedri et ipsius prolis expcnsas universas in litem supcr possessiones praefafas oxpositas, Pctro dc Trozko leganius. Iteni conimittimus, quod cum ideni Pefrus de Trozko literam cxpeditoriam super XXXII florenos ex parte Hedri et ipsius fiacredibus, quibus debitorcs sumus, adduxerit ipsos XXXII florcnos auri Petro dc bonis nostris satisfaciant. Hoc registrum testamenti non coactus nec compulsus sed propria voluntate pro restaurationc conscientiae nostrac et status successorum nostrorum feeimus, ratum et firmum inclusive duraturuni, pcr anni circulum, pro cuius cvidcntia sigillorum pracdictorum dominorum ct nostri sub impressionc fccimus communiri. Executores nostri sint egregius Anthonius dc Betlen ct Dionisius de Farnas. Datum die et loco quibus supra coram generosa domina Margarcta conthorali quondam Ladislai, filii ipsius Nicolai Apafy, ct Johannc magistro et Geruasio familiaribus dis- cretis.

* Vorlage pteboni. * Sclirift im Brucii unlfserlich 7,2 cin. breil,

- Vorlage -i. ' l.iickc 8,5 cni breit.

^ Hierauf mi durchgcstriclien. ^ Liicl<e 2,8 crn brcit.

2 606

Mediasch 1447 November 6. Der Gubernaloi Johannes von Hunyad verbietet allen siebenbiirgischen Murdentragern und Grundlierrn, Jobagyen, die sich auf dem Gebiet der Sieben und Zwei Stiihle und der sachsischen Dislrikte und Stddte niederlassen. zu behindern oder ihre Auslieferung zu verlangen und befiehll. die mit Gewalt entfiihrten Leute wieder luriicI^zusleUen.

Datum in Medies fcria secunda proxima post fcstum omnium sanctorum, anno doniini M°CCCC° quadragesimo scptimo.

Orig. I'ap. Archiv dcr Evang. Kirchengemeinde A.B. Mediasch Nr. 25. Siegel, riind, Dm. 3,3 cm, in rotes Wachs vomc aufgcdriickt, Restt. Die Urkunde stimmt mit der Nr. 2 604, die als Vorurkunde gedient hat, bis auf unwesentliche Abwelchungen wiirtlich iiberein.

2 607

Sehassburg 1447 November 10. Der Gubernalor Johannes von Hunyad bezeugt, dass die Angelegenheit zwischen Josl von Kussow und einigen Hermannsiadter Btirgern auf den 13. Januar versclioben worden ist.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, Familienarchiv Justh. Siegel in rotes Wuclis vornc aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 547. Druck: Archiv U, nil , 579.

Nos Johannes de Hwnyad rcgni Hungariae gubcrnator et cetera damus pro memoria quod causam, quam egregius Justh de Kosso capitaneus castri Wcgles vocati contra providos viros Osualdum et Michaelem de Olczna, civcs civitatis Cibiniensis, super facto censuum sedium Selk et Megyes alias in anno domini^ millesimo quadringentesimo tricesimo octavo provenientium feria quinta

215

proxima ante festum sancti Martini confessoris proxime praeterita^ coram

nobis movere habebat^ propter ingressum exercitus contra nefandum Vlad

vaiovodam Transalpinum instaurati, statu in eodem in praesentiam univer-

sorum dominorum praelatorum baronum et regni nobilium ad octavas festi

epiphaniarum domini nunc venturas* duximus prorogandam, co modo ut

partes praenotatae octavis in eisdem vigore praesentium mediantc coram

eisdem universis dominis praelatis et baronibus regni sine crastinationc compa-

rere et discussionem in praemissis recipere debeant et teneantur. Si qua autem

partium non comparuerit in actione sua convincatur eo facta. Datum in

Segeswar in profesto sancti Martini confessoris, anno domini IM^^CCCCXL

septimo.

Auf der Riickseite uon der Kanzlei: prorogatoria generaliter.

Auf der Riickseite von anderer gleiclizeitiger Hand: Procurator Augustinus de

Palotha cum Saagh.

Darunter von anderer gleichzeitiger Hand: Transsiluania.

' Hierauf clurch,i>cstrifhen MCCCCX!.. . ■* Gebesscrt aus habebant.

2 Novembcr 9. ■• Januar 13.

2 608

Schassburg li47 November 12. Der Gubernator Jofiojines von Hunyad verleiht den Adligen von Wassid, Bell und Kaltwasser die Hochgerichtsbarkeit .

Oriy. Pery. Ungar. Landesarchiv Budapcsl, Familicnarchiv Radak. Siencl, rund, Dm. 3,3'cni, rotes Wachs in Wachsschiissci, an wcisser Hanfschnur an.^cliangt. Der- sclbc Stcmpel wie -\r. 2 547.

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera memoriae com- mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos tum ad huinillimae supplicationis instantiam egregii Nicolay de Wyzakna pridem vicevaivodae^ Transsiluanensis per eum nobis propterea porrectae tum* etenim sicuti nobis interest providere ut in terris nostro regimini subiectis pax et securitas cunctis praebeatur, raalefactorum autem et nocivorum hominum perversitas et iniquitas deleatur iustique et innocentes victuum suorum neces- saria iuste acquirentes pace fruantur sub nostra protectione, sic non minus attentis et consideratis fidelitatibus et fidelium servitiorum meritis Laurencii, Petry et Johannis de Wezzed ac Thomae de Bolia et Gregorii de Hydeghwyz per eos sacrae regni Hungariae coronae et ex post nobis sub locorum et tempo- rum varietate exhibitis et impensis eisdem Laurencio, Petry et Johanni de dicta Wezzed ac Thomae de Bolia et Gregorio de praetacta Hydcgwyz ipsorumque heredibus universis de plenitudine nostrae potestatis auctoritate id duximus annuendum plenamque facultatem et potestatem dandas et attribuendas, ut ipsi in territorio universarum corum possessionum ubivis habitarum et existen- tium patibulum rotamque, palos ac aliorum tormentorum genera erigere uni- versosque fures, latrones, vispiliones, domorum incensores, homicidas aliosque quoslibet malefactores in praedictis eorum possessionibus ac intra veras metas et in territorio earundem publicis et manifestis sceleribus et maleficiis iuridice deprehensos in personis detinere et detentos prout iuri videbitur expedire la- queis suspendere, rotare, decollare, incinerare et iuxta eoruin excessus et deme- rita aliis poenis condignis ferire et necare omniaque alia et singula, quae in

216

praeniissis iuxta regni Hungariae legem ct consuetudinem de iure lieri consue' vcrunt. facicnda facerc ct exercere valeant atque possint ex pracscnti nostra concessione et gratia speciali haruni noslrarum. Quibus sigillum nostrum, quo uti gubernator regni fungimur, est appensum, Nigore et testinionio literarum mediante. Datum in Segeswar secundo die tcsti beati Martini episcopi et con- fessoris, anno domini millesimo quadringcntesimo quadragesimo septimo. Von der Kanzlei: Relatio Xicolai de Wyzakna.

' Vice iiber dcr Zcile nacligclratfen. - Vorlagc tiiimiiic; tjue fUirchgeslriclien.

2 60Q

Kronstadt 1447 Novembcr 23. Der Gubenuilor Joliannes i'on Hiinyad Irdgt dem Kronstddter Rat auf, dem Sandrinus non Ki:di auf Rechnung der Steuer einen Brustpanzer zu besorgen.

Orig. Pap. Arli. Sl. lirasov. 1'riv. lo.S 1. .Sicycl. rnnd, Uin. !i.3 cni. . war in roles Wachs vorne au[gcdriickl, Hestc.

Nos Joliannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator vobis circumspectis iu- dici iuratisque civibus civitatis Brassouiensis harum serie committimus, qua- tenus habitis praesentibus egregio Sandrino de Kisdy unam loricam pro decem florenis auri in sortem taxae vestrae pracsentis generalis emere alque dare de- beatis nostram ad rationem quas ad dictam taxam defalcare debeatis. Prae- sentes autem pro vestra reservetis expeditione. Datum in Brassouia praedicta in festo beati Clementis papae, anno domini M^CCCCXLVn".

2 610

Kronstadt 1447 Xovembcr 23. Der Gubernator Joliannes von Hunyad ersucht den Kronstddter Rat, ihrem Mitbiirger, dem Tartschenmacher Mathias, auf Re- chnung der Steuer acht Tartschen zu bezahlen.

Orig. Pap. .\rii. St. Brasov. I^riv. tU8'!). Sie,!iel rnnd Dni. 3,3 cm. , in rolcs Wachs vorne autgedriickt. Dcrsclbe Stempel wie .Nr. 2 517. Die Urkunde ist voii dcinscllicn Schreiber gcschriebcn wie Nr. 2 621.

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cctera vobis iudici, iuratis ceterisque civibus Brassouiensibus firmiter comraittimus, quatenusyi- sis praesentibus precium seu valorem octo clipeorum magistro Mathia^ paratori clipeorum, concivi vestro, de praesenti taxa nostram ad rationem solvere debea- tis, quorum solutionem et per Matheum Zegedi dicatorem nostrum ad rationem nostram defalcare volumus. Aliud non facturi. Datum Brassouiae praedicta^ in festo sancti Clementis papae, anno domini MCCCCXL"" septimo.

* So Vorlage.

217

2 611

1447 Novcmbcr 26. Der Konvenl von Kolozsmonoslor schallel die Urkunde des Gubernators Johannes von Hunyad von 1447 Nr. 2 601 belreffend die Schenkung von Boiu jBun, Sprimj, Drasov ITroschen, jSebesel jKleinmuhlbach und Pertinenden an das Weissenburger Kapitel ein und berichtet, dass die Einfiihrung in dcn Besiiz von Bun am 22. November stattgefunden habe. Gegen die Einfuhrung in den Besitz von Spring, Drasov, Nagfahv et Kyscbesj hdtien Stephan von Thorsiadt und Mar- tin von Galto namens des Demetrius von Gath und des Johann von Weingartskir- chen und dessen Kinder Stephan, Laurentius und Peter und des Johannes und des Nikolaus, der Kinder des Nikolaus von Weingartskirchen, Einsprache erhoben.

Datuni quinto die diei introductionis und statutionis praenotatarum, anno doniini niillesimo CCCC XL septinio supradicto.

Oris^. Piip. Batthyaneum Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitels Nr. 291. Siegel war in weisses Wachs auf der Riickseite aufgedriickt , Heste. Regest: Tdrtinelmi idr 1890, 143 Xr. 291 zu November 22.

2 612

Kronstadt 1447 Dc/.cniher ^. Thomas Armenus.vomErzbischofvonGranverord- neier Visitator des Heimannstadter und Kronstodter Kapitels, verleihi dem Kron- stddter Kapitel neue Slaluten.

Orig. Perg. Arcliiv des Bur7cn.'aiuitr Evaug. Kapitels A.B. , jetzt in Arh. St. Sibiu, Grossformat-Urkunden. Sici^el. rund. Dni. 1.9 cm, griines Wachs in Wachsschiis.sel, an weisser Hanfschnur angehangt. Im Siegelfeld Wappehschild. Kine zweite Aus- fertigung Perg. im Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Bra§ov I E 156. Druck: Benko, Milkovia 1, 248-261. Bruchstiick: Katona, 7//.s/. rri7. VI, 13, 566.

Thomas .-Vrmenus liccntiatus in decrctis, pracpositus collegiatae ccclcsiae sancti Georgii martiris de viridi campo Strigoniensis ac canonicus almae ecclesiae Strigoniensis, pcr revercndissimum in Christo patrem et dominum dominum Dyonisium miseratione divina tituli sancti Ciriaci in termis sanctae Romanae ecclesiae prcsbiterum cardinalem archiepiscopum Strigoniensem locique eiusdem comitem pcrpctuum, primatem ct apostolicae sedis legatum natum in Cibinicnsi et Brasciiouiensi partium Transsiluanarum decanatibus, iurisdic- tione alniae ecclesiac Strigoniensis subicctis visitator iudexque ac causarum au- ditor necnon in dioccsi et provincia aliisqucterris iurisdictioni praedictae Stri- goniensis ecclcsiae subicctis inquisitor haercticae pravitatis generaliter ct spe- cialiter deputatiis, honorahililnis viris dominis decano ceterisque plcbanis ac toti capitulo decanatus Braschouicnsis necnon prudentibus et sagacibus viris dominis iudici, consulibus ac iuratis civibus necnon toti communitati civitatis de Corona sivc Brasschouiensi ac iudicibus, scnioribus et iuratis singulisque inhabitatoribns oppidorum ct villarum totius terrae Burciensis, pracscntium notitiani habituris salulcm ct sinceram in domino caritatem. Nobis iniuncti officii dcbifum ul a vcstri mcdio disscnssiones quaedam iurgia, lites ct scan- dala evellentur atque tollantur, animarum vestrarum saluti provideatur, illa- rumquc pcriculis .salubritcr obvietur ccclesiarumquc indemptitati, ac illarum

218

et personarum ecclesiasticaruin status reformationi necnon vestrae civitatis reipublicae utilitati provide eonsulatur vij^ilaute^ studio exequi cupientes super dubiis. differentiis et conteslationibus inter vos nnituo \i«entibus et coram nobis articulatim et in scriptis vicissim productis iuris aequitate et rationis ordine svadentibus infra scriptas declarationes, moderationes statuta et ordi- nationes duximus faciendas easque per vos et vestrum quemlibct firmiter ob- servandas.

Item primo super eo- si capitulum per decanum et alios dominos de capituio Braschouiensi in dicta Braschouiensi civitate, vel alibi extra celebrari debeat, statuentes diciraus, quod cum in decanatu Cibiniensi capitulum in civitate Cibiniensi per decanum et dominos de capitulo Cibiniensi et alias per capi- tula et cathedralium et collegiatarum ecclesiarum in civitatibus puta insig- nioribus locis capitula huiusmodi celebrari consueverint sic et eodem modo per praedictos dominos decanum et capitulum IBraschouiense in civitate Bra- schouiensi, legitimo tamen cessante impedimento capitulum pro tcmpore cele- bretur.

Item super secundo articulo si clericus- seu presbiter de dieto decanalu super re et in causa profana laicum aliquem impetere et ad iudicium trahere volens an coram iudice ecclesiastico vel saecularl iudicialiter experiri^ debeat- decla- rantes taliter observandum committimus, quod clericus super rebus et maxime immobilibus et profanis quas laicus suas proprias asseverat etiamsi ratione contractus venditionis vel emtionis aut im]5ignoi-ationis super his lis seu causa movenda utactor forum rei sequalur coram saeculari iudice causam huiusmodi contra laicum per presbiterum vel clericum intentatam prosequi debere hoc declarato et salvo reservato, quodsi iudex saecularis in administranda iustitia ex parte laici presbitero vel clerico super huiusmodi re profana facienda ne- gligens aut remissus fuerit aut plus laico faveril ex tunc dominus decanus iudex ecclesiasticus presbitero vel clerico litigatore instante causam huiusmodi co- ram se resumere ac diligenter examinare defectumque administrationis iusti- tiae et negligentiae iudicis saecularis supplere ac presbitero vel clerico ex parte laici super re litigiosa ac expensis per clericum in huiusmodi causa factis, plenam iustitiam de iure administrare potest, debet et tenetur.

Item ad tertium articulum- an clerici coniugati causas suas coram saeculari iudice prosequantur de iure taliter obscrvandum fore et observare debere de- claramus, quodsi clericus coniugatus qui unicam et virginem duxit uxorem tonsuramque et habitum defert clericales privilegio clericali, quod duplex est scilicet canonis et fori, gaudere postest et debet. Privilegium canonis est, ut si quis in ecclesiasticam personam insacris vel minoribus ordinibus constitutam manus inicerit violentes excommunicationis sententiam in tales a canone gene- raliter promulgatam ipso facto incurrit. Privilegium fori est, quod ecclesiastica persona in sacris vel minoribus ordinibus constituta per clericum vel laicum in causis ad ecclesiasticam iurisdictionem pcrtinentibusad saecularem iudicem in.iudicium trahi vel conveniri non possit neque debeat, quod prout superius declaratura est, de iure observari debet. Si autem clericus coniugatus, etiam qui unicam et virginem duxit uxorem, tonsuram et habitum non defert clericales, nullo clericali privilegio gaudere potest. Clericus autem bigamus videlicet qui viduam mulierem vel corruptam vel duas virgines successive duxit in uxores, nec tonsurara deferre clericalem, nec aliquo gaudere potest privilegio clericali.

Item ad quartum articulum super clandestinis- desponsationibus contrahendis taliter de iure observandum fore et observari debere declararaus, quod si ambo clandestina desponsalia contrahentes huiusmodi sponsalia clandestine invicem contraxisse affirmarunt huiusmodi sponsalia suum debitum sortiri debent ef- fectura et ipsi contrahentes ad cqnsumationem matrimonii per censuram eccle-

219

siasticam simt compellendi, si vero alter tantum contrahentium huiusmodi clan- destina sponsalia contracta esse allegaverit isto casu alleganti et maxime uno coram ecclesiastico iudice onus incumbit probandi et quamvis huiusmodi clan- destinae desponsationes a iure contrahi prohibeantur, contracta tamcn non dissolvuntur, quia multa fieri prohibentur, facta tamcn tenent et si etiam per alterum contrahentium huiusmodi clandestinas desponsationcs contractas fuisse legitime probatum fuerit ipsi contrahcntes ad consumandum matrimo- nium nc occasio vel materia deierandi vel proierandi eis praebeatur de iure sunt compellendi. Ubi vcro ipsi contrahentes super huiusmodi clandestinis desponsationibus accusati illas contraxisse negaverint, nisi per hos, quorum interest, contrarium legitime probatum fuerit ad consumandum matrimonium minime sunt compellendi, ut igitur animarum pericula et scandala evitentur quilibet sacerdos parochialis in suis sermonibus ad populum ne huiusmodi clan- destinae desponsationes contrahantur curet et studeat publice prohibere. Dum autem vir et mulier aut virgo sponsalia per verba de futuro vel matrimonium per verba de praesenti publice et in facie ecclesiae contrahere voluerint, tunc ante illorum contractum publice pronuntiare et terminum competentem statu- ere debet, infra qucm si forte aliqui ipsos contrahentes aliquo gradu consangui- nitatis vel affinitatis prohibito invicem altinere vel alterum illorum contrahen- dium cum aliquo alio vel alia persona sponsalia vel matrimonium contraxisse sciverint. hoc ecclesiae denunciare valeant et debeant.

Item ad quintum articulum de viro et virgine- invicem ad fornicandum vel stuprum committendum consentientibus de iure taliter censemus observandum, quod vir cum virgine fornicans vel stuprum committens vel virginem quam corrumpit in uxorem ducat vel secundum conditionem corruptae convenientem dare teneatur dotem cuius dotis moderatio vel iudiciurn super hoc faciendum ad examen ccclesiae seu iudicis ecclesiastici de iure remittendum est et remitti debet, non obstante quod vir ad hoc committendum inductus fuerit per aliquem nec ex eo eidem viro facilitas veniae vel impunitas quac incentivum tribuit delinquendi danda est et publicae utilitatis est ut crimina non maneant im- punita.

Item ad sextuni articulum, qualitcr cum presbiteris^ et clcricis maxime in sacris ordinibus constitutis in adulterio vel in loco suspecto vel hora suspecta cum sus- pectis personis deprehensis vel repertis agendum sit et qualis purgatio eis iudici debeat, de iure et secundum sacros canones taliter in hoc procedendum fore et procedi debere declaramus, et ut ipsorum clericorum mores et actus in melius reformcntur continenter et caste vivcre studeant univcrsi praesertim in sacris ordinibus constituti ab omni libidinis vitio praecaventes ne contra apostolum infirmorum corda mala fama ipsorumpercutianturct ne vitupereturministerium nostrum ne securiores presbiteri existentes in peccatum liccntiusprolabantur, sed potius in conspectu omnipotentis dei puro corde ac mundo corpore studeant et valeant ministrare et si quis presbiter vel clericus in sacris ordinibus consti- tutus in adulterio manifeste deprehensus et coram doniino decano de huiusmodi adulterio legitime convictus aut praescriptum adulterium commisisse confes- sus fuerit eo facto a ministerio altaris et officio divino per ipsum dominum deca- num suspensus dcclaretur a qua quidem suspensione per reverendissimum do- minum archiepiscopum Strigoniensem vel eius vicarium in spirifualibus gene- ralem aut cui idem specialiter commiserit absolvi possit ct debeat. Et si huius- modi suspensione durante niissas et alia divina officia celebraverit vel si eisdem immiscuerit ipso facto irrcgularitatis maculam super qua dispensationis gratia a summo ponlifice vel eius legato super hoc authoritatem habente est obtinenda se noverit incurrisse. Ubi autem contra presbiterum vel clericum in loco sus- pecto vel hora suspecla et cum mulicre suspecta repertum adulteriuni vel cri- men adulterii pcr hos quorum interest legitime probari nequierit, tunc dominus

220

diH-;iniis riiin vicinis |)ri'sbiteris quos se nollf ppierarc c'oj,'noverit iuxta arbitriuni suuin eideni presbitero vel elerico suspcclo purgalioneni canonicam indicerc (lel)et . queni si pursjjarc se polerit in oriicio sno ininistrare i)crinittat, alioquin ai) officio suo ad leinpus de quo sibi \i(lebitur ipsuni suspeiidere non postponat .

Itcin acl scptiinuni articuluin- an capitulo decanatus Brascliouiensis de bonis plebanorum decedentiuni diinissis vcl tcinpore vacationis provenientibussede- cimam vel aliain partem decimarum aut aliarum reruin vd proventuum reci- pere liceat super quo de iure decretum et statuluin esse et observari debere dicimus et declarainus, quod capitulum seu collegium aut aliae singulares per- sonae ecclesiasticae quorumcumque locorum de bonis rebus et proventibus per defunctos plebanos dimissis el relictis et etiain (einpore vacationis provenien- tibus sedecimam vcl eliain (|uanu'uinque parlem sub praetcxtu alicuius consue- tudinis etiain si iuramcnto confirmatione sedis apostolicae vel quacumque alia firmitate vallata fore praetenderelur, quae de iure revocata et nullius firini- tatis esse declaratum est reciperc non possunt neque dcbent sub poenis el censu- ris in iure expressatis. Sed bona cl provcnttis luiiiismodi defunctorum si tesfati decesscrunt executores teslamenti primo et ante oinnia serviloribus ipsius de- functi siquibus duin viveret tenebatur et creditoribus cins de dictis bonis satis- facerealia vero ad usus deputatos iuxta volunlatem testatoris convertere reliqua vcro bona mobilia et immobilia ecclesiac cui defuncfus praeerat et nomine ec- clesiae eius successori assignare debent et tencanlur. Item de bonis plebauorum- qui intestaf i decedunt sicut praemissum cst, serviloribus et crediloribus primo satisfaciendum est, reliqua vero bona ecclesiae el consequenter eius successori assignari debent .

Itein ad octavuin articuluin an clericus contra laicum- coram decano vel capi- tulo litigans a gravainine vel a senteutia in prinia instantia ad superiorem ap- pellare possit et debeat ad quod de iure declarante dicimus, quod cum benc- ficium appellalionis et gravamine vel sententia in prima et secunda instantia de iure communi generaliter omnibus est indullum per superiorem quasi papain tolli non polest. quia eius est tollere cuius est condere legem.

Item ad nonuin articulum- an pro sacramentis conferendis presbiteri pecuniam exigere possint de iure taliter servandum esse declaramus, quod cum in colla- tione sacramentorum divina gratia quae gratis data est confiteatur gratis dari et nihil pro illis conferendis exigi aut recepi debet, si tainen ex pia et laudabili consuetudine sponte et libere presbitero Lunc offerretur illud licite recipere a iure permissum est.

Item ad decimum articulum ut plebanus Brasschouiensis- in decanum Bras- schouiensem cligatur taliter ordinandum et de iure observandum fore decla- ramus, quod licet eminens literalis scientiae peritia in praelato plurimum com- mendanda sit et mediocris tolleranda, interdum tamen imperfectum scientiae supplere potest perfectio caritatis et discretio personae eligendae in decanum facienda electoribus, quibus ius eligendi competit, est relicta, ideo hoc arbitrio ipsorum duximus reliquendum.

Item ad undecimum articulum an de rebus- testatorum aliquibus personis vel locis in testamento legatis ad usum haeredum ipsius testatoris detrahi vel dari possit et debeat taliter declarantes dicimus, quod cura pia voluntas testatoris debitae executioni demandari iure praceptum sit et executor testamenti ad hoc compellandus est bona in testamento relicta ad usus per testatorera deputatos etalios iuxta voluntatem testatorisconverti disponit et dari debent. Itein causas testainentarias quaslibet inatrimoniales, dotis rerum paraphernalium, quartae filialis, percussionis mulierum, violationis virginum, adulterii, periurii, usu-

221

rarum simoniacae, pravitatis, sacrilegii, sortilegii, contra raptores rerum ec- clesiae et personaruni ecclesiasticarum incendarios ac violatores immunitatis ecclesiarum et cimeteriorum; item causas decimarum cum earum consuetis accpsoriis, dependentiis. incidentiis et connexis dominus decanus Brasschouien- sis in quacumque parte seu in quocumque loco districtus sui decanatus ordi- naria auctoritate pro tribunali sedcre, audire, cognoscere, decidere ac fine debito determinare poenasque et censuras ecclesiasticas iuxta qualitatem facinorum et deliqucntium de iure infligere et alia omnia et singula quae ad executionem suae ordinariae iurisdictionis pertinerc dignoscuntur exercere posse dedara- mus. Practerea si quando laicus per clericum vel laicum coram decano super aliqua re citatus fuerit idem decanus si causa ad suam iurisdictionem pertineat vel ne cognoscere habet et dc iure debet et sic facta cognitione si causam ad iu- risdictionein saecularem pertinere et per iudicem saecularem discutiendam fore et discuti dcbere constiterit cx tunc litigationes ad saecularem iudicem rcmit- tere debet si vero ad ecclesiasticam iurisdictionem et discussionem pertinuerit ipse enim cognoscere et discutere debet ac per hoc iudex saecularis alioque modo laicum cilatum coram decano a persecutione suae causae si ad ecclesiasticam pertinet iurisdictionem prohibere non debet neque potest, quia quilibet iudex post citationem a se emanatam et legitime executam cognoscere potest ct debet si sua sit iurisdictio. Et taliter de iure super hoc procedendum et observandura fore ac procedi et observari debere declaramus adiicientes, quod ecclesiasticus iudex turbationes suae iurisdictionis per censuram ecclesiasticam compescere potest, dcbet ct tenetur. Cetcrum quia tam veteris quam novis testamcnti pa- gina et sanctac universalis catliolicaeque ccclcsiac divina et humana stabilita authoritas hoc declaravil et singuhiri privilegio ecclesias et domos orationis dei praecipue gaudere voluit libertatc. ut cuius in pace factus est locus eius cul- tus sit cum debita vencratione pacificus. Sit itaque ad ecclesias humilis et de- votus ingressus sit in cis quieta conversatio deo grata inspicientibus placita quae considerantes non solum inslilual sed etiam reficiat, decet igitur, ut ec- clesiae et domus dei non solum in corpore et infra limites cimeterii sanctificati sed etiam domus sivc loca ac dotes ccclesiarum pro usu ct habitationc presbi- terorum et clericorum virorum^ domino famulantium dcputalae ac domestica familia honesta et non suspecta ipsorum presbiterorum vel clericorum etiam si sacro clericalis ordinis charactere aliqui ex huiusmodi familia insig- niti non existant speciali libertatis privilegio de iure potiri debcnt et gaudere. Quod si aliqui ex huiusmodi familia plebanorum vel presbiterorum in domibus vel dotibus ecclesiarum aliquos commiscrunt excessus vel contractus inierint pro eisdem coram plebano tanquam patrono et iudice ecclesiastico quibuscum- que conquerentibus iudicio stare debent el teneantur hoc excepto, quod si aliqui laici ex familia plebanorum extra domos et dotes ecclesiarum aliquos commi- serint excessus tunc pro illorum excessum emcnda per saecularem iudicem sub cuius iurisdictione deliquerunt ratione delicti emendari et illius iurisdictionem sortiri debent. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes li- teras nostras duplicatas sigillo nostro communitas praefatis domiuis dccano, capituloac iudici, consulibus ci"vitatis et totius districtus Burciensis duxinius concedendas. Datum Brasschouiae in die sanctae Barbarae virginis ef martiris, anno domini millcsimo quadringcnlesimo quadragesimo septimo.

' Vorlagc vigiUiiili. * Ani Handf nacliyclniycn und vcrwicscn.

' Vfrlangcrlc Schrill. ^ Vorhific virlutum.

^ Vorlagc exiierire.

222

2 615

(Kronstadt uiu li47 Dczembpr ».) Der erzbischdflichcVisilalorTliomas Armenus beglaiibigl die Urkunde des Burzcnlandcr Dekans Anlonius non 1447 Nr. 2 596 Qber einen Schuldnerlrag zwischen Peter, dem Kaplan der Kronsladier Martins- kapelle. unddem Xotar Nikolaus Thoscha. und Idssl sie auch mm offentlichen Notar Benedikt ron Halhalom bezeugen.

Orig. Pirg. fruliiT Archiv dcs Burzenliindcr Kvany. Is.;\pilels .V.U. , jetzt in Arli. St. Sibiu. Siegel. rund. IDm. 2 cni. griines Wachs in WachsschUssel an griin-roter Hanfschnur .ingchangt. Wappenschild init Unisclirift.

Dic natierung dcr Urliundc ergibt sich aus dcm fiir dicsc Zeit bezeugten Aufenthalt dcs Tlionias .\rnienus in Kronstadt, vgl. .Nr. 2 612 und 2 614.

Nos Thonias Armenus, liccntiatus in decretis, praepositus collegiatae ecclesiae sancti Georgii martyris de virido campo Strii^oniensis ac canonicus almae ec- clesiae Strij»oniensis, per reverendissimum in Cliristo patrem et dominum Diony- sium miseratione divina tituli .sancti Ciriaci in thermis sanctae Romanae ec- clesiae presbiterura cardinalem, archiepiscopum Strigoniensem locique eiusdem comitem perpetuum primatem et apostolicae sedis legatum natum, in Cibi- niensi et Brassouiensi partium Transsiluananim iurisdict ioni ahnae ecclesiae Strigoniensi subiectis visitator iudexque et causarum auditor necnon in diocesi et provincia Strigoniensi aliisque terris iurisdictioni praedictae Strigoniensis ecclesiae subiectis inquisitor hereticae pravitalis generaliter et specialiter de- putatus memoriae commeudamus tenore praesenlium significamus quibus ex- pedit universis, quod cum nos in generali audientia sedis Brassouiensis pro mo- derativo faciendo iudicio sedissemus nostri in praesentia facietenus veniens providus vir Nicolaus Thoscha notarius publicus, inhabitator, concivis et in- quilinus civitatis dictae Brassouiensis per modum protestationis sua siguifi- catione monstravit per certas literas patenles quarum quidem literarum tenor^ sequitur per omnia et est talis. Folgt die Urkunde dcs Dekans Anlonius von 1447 Nr. 2 596). Post quarum quidem literarum lectionem, praesentationem et perceptionem supradictus Nicolaus notarius iuris sui uberiorem ob cautelam petitionibus insistebat assiduis, ut literis nostris mediantibus confirmando ratificaremus super quo consensum nostrum benivolum praebuimus immo praebemus nunc et pro semjier et assensum sigilli quoque nostri consueti roboris iussimus communiri unacum notarii nostri publici subscriptione infrascripta-. Praesentibus honorabilibus viris domino .^nthonio decano Braschouiensi ple- bano in Herman, Johanne Rudel, plebano Coronensi, artiura liberalium magis- tro, Georgio iicentiato in decretis et plebano de monte Petri^, aliisque quam pluribus fidedignis testibus ad praemissa vocatis specialiter et-' rogatis^.

Notarzeichen. Et ego Bencdictus natiisThomae de Hathalom, clericus diocesis jauri- niensis, publicus sacra apostolica auctoritate notarius, quia praernissis prae- sentationi, receptioni, perceptioni, petitioni aliisque oranibus et singulis dum sic ut praeraittitur fierent et agerentur, unacum praenorainatis testibus^ praesens interfui eaque omnia et singula sic fieri vidi et audivi. Ideo ex raandato supra- dicti doraini iudicis manuque mea propria subscripsi nomineque raeo signo solitis et consuetis consignando rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorura.

' Mit andcrcr Tinte iiber der Zeile nachgetra- ^ Vorlagc scripto. gen. ^ Auf Basur.

223

2 614

Kroni^tudt Mil DozembiT o. Der eizhhchofliche Visilulor Thoinas Armenus beslalir/l. dass der offenlliche Notar Nikolaus Thoscha iind alle iibrifien Bewohner eines der Marlinskapelle in Kronsladl gestiflelen Hofes sich der yeisllichen Vor- rechle erfreiien, iind Idssl dies aiich vom offenllichen Nolar Benedikl von Hathalom bezeiigen.

Oriu. Pcra. friilu-r Arcliiv dcs Burzcnliiiider l^vaiii;. Kai»ilels A. B. . jctzt in Arli. St. Siljiu. SicLcl wnr an;«clian^l.

Nos Thomas Armenus, licentiatus in decretis praepositus collegiatae ecclesiae sancti Georgii de viridi campo Strigoniensis per reverendissimum in Christo patrem et doniinum Dyonisium miseratione divina tituli sancti Ciriaci in termis sanctae Romanae ecclesiae cardinalem archiepiscopum Strigonicnsem et cetera in Cibiniensi et Brassouiensi decanatibus iurisdictionis Strigoniensi visitator specialiter deputatus memoriae commendamus tenore praesentium significantes, qiiod cuin nos generali in audientia sedis Brassouiensis pro moderativo faciendo iudicio sedissemus nostri in praesentia facietenus veniens providus vir Nicolaus Tosclia, nobilis, coniugatus, notarius publicus sacri imperiali auctoritate Stri- goniensis diocesis, inhal)ilalor dotis capellae sancti Martini extra muros civi- tatis praedictaegravi cum quaerimonioasseruit proponendo^, quomodononnulli iudiccs .saeculares potentia sua irivola mediante facultates suas utrisque legibus consonas opprimere niterentur in tantum quod de vita sua et bonis in medio ipsoruni non esse securus eliaiii officium suuni labellionatus secundum quod ordo iuris expostularet minime exercere valeret. Insuper retulit dicens non ob- stante quod bigamus esse videf iir. Tamen aliis ex rationibus privilegio clericali tuitioni, prptectioni, defensioni uli et gauderc valeret signanter ex illo, quod domus suae solitae residentiae in fundo curiae regalis civitatis praedictae, quod sit ex opposito claustri sanctoruin apostolonim Petri et I^auli existeret, qui fundus pro salute et refrigerio animarum divorum reguin Hungariae ab iuclito principe Sigismundo, imperalore Romanorum et rege Hungariae datus esset pro capella montis sancti IMartini. Secundo rctulil, quod cssel pcrsona e.xempta, quia nobilis ut in plurimum videretur, quod nobiles ex decreto suorum princi- pum iure incumbenti non subiacerent generaliter in iudiciis laicorum ruralium signanter in causis arduis. Ideoquc supradictus Nicolaus notarius publicus im- plorando iurisdictionem requisivit non obnixe cum precibus, ut iuris sui ube- riorem ad cautelam literis nostris mediantibus remedium salubre procurare- mus. Nos autem attendentes et considerantes ipsum Nicolaum notarium non modicum fore oppressum cum dignum videtur ul tales iudices ordinarii tabel- liones sub privilegio clericali prolegendo auxilientur si saltim aliquo sinistro iudicio saeculari aut- alias- moleslando opprimere videnlur. Quam ob rem vi- gore latae sententiae confirmando ratificemus, dicentes quod Nicolaus notarius nunc saepedictus privilegio clericali firmi.ssime ulatur et gaudere valeat nunc et pro semper non tamen ipse scd omnes ceteri habitantes inquilini fundo iu annotaforegali, qui perf inet modo pro capella montis sancti Alartini supradicti. In cuius rei evidentiam pracscnles liferas nosfras privilegiales pendentis et au- fentici sigilli nosfri munimine eisdem in huiusmodi rci fesfimonium duximus concedendas, una cum subsciipf ione nofarii nosfri infrascripti. Prae.scnlibus ibidem honorabilibus el discrelis viris domino Antonio decano Brassouiensis, domine Johanne P.udel, artium liberalium magistro et plebano Bra.ssouiensi, domino Blasio, similiter arl ium libcralium magistro. et ceferis quani pluribus ad praemissa vocatis paritcr cl rogaf i.s. Dafum iii i)iacdicfa civilale Bra.ssouien-

224

si, aiiiio doniini millesinu) quadringentesimo quadragesimo septimo, quinto die mensis Decembris.

Notarzeiclicn. Et ego Benedictus natus Thomae de Hathalom. clericus diocesis Jauriensis. publicus sacra apostolica auctoritate nolarius, quia praemissis prae- senlationi. receptioni. pctilioni, deliberationi aliisque omnibus et singulisprae- sens interfui eaque ut praemittitur sic fieri vidi et audivi. Ideo praesentes li- teras eiusdem domini visitatoris et iudicis in se continentes et de mandato ipsius domini visitatoris et appensione sigilli eiusdem domini iudicis commu- nitas^, manu alterius fideliter scriptas* me aliis occupatum signoque et nominis meis solitis et consuetis consignavi et roboravi in fidem et testimo- nium et singulorum praemissorum rogatus et requisitus.

' Vorlayc prmponcn. •* Die Lesuii;; ist iinsiclier.

* Cber der Zeile. ■* Gebesserl ;ius scriplus.

2 615

1447 Dezember 6. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet den Einfiilirungs- auftrag des Gubernators Johann von Hunyad aus M^"/ Nr. 2 602 ein und bezeugt, dass dasWeissenburgerKapitel in den Besitz von Boiu jBun eingefiihrl worden ist. und Demelrius von Gaih, Johannes Gereb von Weingartskirchen und Familiengenos- sen gegen die Einfuhrung diesea Kapilels in die Besitzungen Spring. Drasov / Tro- schen, Sasciori und Sebe.^el j Kleinmiihlbach Einsprache erhobcn haben.

Orif!. Pap. Batthyaneum Alba lulia. Arcliiv d. sieb. Doiiikapitels Xr. 291. Sieijel war

in weisses Wachs auf der RiicJcseite auf!>edriiclvt . Hesle.

Bruchstiick: Szercdai, Sotitia 9,?.

Regest: FejiSr, Cndcx XI. 195. Tiirlcnilmi liir 1890, ] K! Xr. 291 zu Xoveiiiber 22.

Conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colomonastra omnibus Christi fidelibus tam praesentibus qiiam futuris praescns scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pcrvenire, quod nos literas illustris principis domini Johannis de Hunyad regni Hungariae gubernatoris introductorias pariter et statutorias nobis directas omni cum reve- rentia recepimus in haec verba. (Folgt die Urkunde des .lohannes von Hunyad von 1447 Nr. 2602). Nos igitur requisitionibiis scu commissionibus praefati domini gubernatoris obedire cupientes. ut tenemur, una cum praefato Ladislao de Gald homine suo, unum ex nobis vidclicet religiosum virum fratrem Emeri- cum socium nostrum conventualem ad praemissa peragenda nostro pro tes- timonio transmisimus fide dignum. Qui tandciii exinde ad nos rcversi nobis uniformiter retulerunt, quod ipsi feria quarta vidclicet in festo beatae Ceciliae virginis et martyris^ad faciem praescriptae possessionis Bwn, vicinis et comme- taneis eiusdem legitime convocatis et praesentibus accedendo praefatum capi- tulum ecclesiae Albensis in dominum eiusdem possessionis introduxissent ean- demque eidem cum cunctis eiusdem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet iure ipsis incumbente nullo penitus contradiclore apparente perpetue statuissent possidendam legitimis diebus in facie eiusdem permanendo.Tandem autemcum aliis sequentibus diebus ad facies praedictarum possessionum Spreng, Drasso, Nagfalwet Kj^ssebes vocatarum accessissent, et praefatum capitulum in domi- nicum carundem introducere et easdem cum earundem pertinentiis eidem capi- tulo statuere voluissent, tunc Steplianus de Huzyrotelek- et Martinus de Galt- hew in personis Demetrii de Gath ac .Johannis Gereb de Vingarth ac Stephani.

221

Laurencii et Petri filiorum eiusdem Johannis nec non Johannis et Nicolai, filio- rum Nicolai de eadem Vingarth, ipsis contradictionis velamine obviasset et quia praefati Demetrius et Johannes Gereb praetextu praescriptarum possessio- num contia annotatum Micliaelem filium Salomonis litem seu causam movisse ipsaque causa nundem- terminata fore perhiberetur, ideo praenominatos Deme- trium et Johannem Gereb ac Stephanum, Laurenciumet Petrum filios eiusdem nec non Johannem et Nicolaum filios Nicolai contra annotatum capitulum non evocassent, sed praedictae contradictionis prosecutionem ad decisionem prae- dictae causae contra annotatum Michaelem filium Salomonis motae admisis- sent. In cuius rei memoriam firraitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales sigilli nostri appensione munitas duxiraus concedendas. Datum quinto decimo diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno doraini millesimo CCCCXL septimo supradicto.

' November 22. - So Vorlage.

2 616

1447 Dezember 13. Das Weissenbiirger Kapitel bezeugt, dass Graf Peter, gewe- sener Richier von Kronstadt, seine Besitzanteile in Zarnesti und Tohan der Heilig- Leichnams-Bruderschaft an der Kronstddter Marienkirche vermacht hat.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 106. Siegel, spilzoval, 5,7 + 3,5 cm, weisses Wachs in Wachsschiissel an weiss-roter Seidenschnur angehiingt. Derselbe Stempel wie Nr. 216. Eingcschaltel voin Gubernator Joliannes von Hunyad 1447 und von Konig Ladis- laus 14.54 Orig. ebenda.

Capitulum ccclesiae Transiluanae omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod nobilis et prudens vir Petrus comes, filius quondam .\nthonii, alias iudex civitatis Brassouiensis, coram nobis personaliter constitutus passus extitit ac votivo desiderio exponere curavit in hunc modum. Quod cura praesentis vitae conditio statum haberet ins- tabilem et ea quae haberent essentiam tenderent visibiliter ad non esse, idcirco ipse sedula cogitatione praemeditatus diem suae peregrinationis extremae dis- positione salubri desiderans praevenire universasportionessuaspossessionarias in possessionibus Zernee et Tuha vocatis in comitatu Albensi existentibus habi- tas ipsum iure hereditario concernentes ob spem suae salutis ac animarum pro- genitorum suorum perpetuum refrigerium kalendis seu confraternitatibus pre- tiosissimi corporis Cliristi ibidera in ecclesia parochiali beatissimae virginis Mariae constitutis cum omnibus suis iuribus, fructibus utilitatibus et pertinen- tiis quilibet legavisset et comisisset imo legavit et commisit coram nobis tali- bus conditionibus sub expressis, quod singulis diebus perpetuis futuris tempo- ribus unam raissam ob reverentiam praedicti almi corporis Christi praemissa confraternitas seu kalenda in lectorio consueto in dicta ecclesia beatae Mariae virginis constructo legere faciat vel cantare. In cuius rei memoriam perpetuam- que firmitatem praesentes literas privilegiales sigillo nostro pendenti duximus concedendas. Datum in festo beatae Luciae virginis et martyris, anno domini millesirao quadringentesimo quadragesimo septimo. Honorabilibus et discretis viris dominis Andrea praeposito, Mychaele custode et Emerico decano ceterisque canonicis ecclesiae nostrae praedictae existentibus salubriter et devote.

226

2bl7

KroDstadt 1447 Dezembor 16. Der Giibernalor Johannes von Hunyad verbietet allen Gerichlsinhabern, die Kronsladler Kaufleule auf ihren Handelsfahrten zu beldsligen und verweist alle Kldger an da.y Sladtgericht.

Orii;. Pap. Arli. St. Bnisov. Piiv. 1C9. Si({,tl. iimd. Din. ii.:i ciii, iii rotcs W'ach.s, papierbedeckt, vornc aufgcdriickt. Dcrselbe Stempel wie Kr. 2 547.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera universis el singulis doniinis praelatis, baronibus, comitibus, catcllanis, nobilibus ipsorumque offi- cialibus item civitatibus, opidis et liberis villis ipsarumque rectoribus, iudici- bus et villicis in hoc regno Hungariae et partium sibi subiectarum ubilibet constitutis et existentibus praesentes visuris salutem et honorem, Cum iusti pro iniustis et innoxii pro reorum excessibus impediri non debeant aut quoquomodo aggravari, igitur dominationes,nobilitates et circumspectiones vestrasrequi- rimus vobisque auctoritate nostra seriosc committimus, quatenus^ dum et quando et circumspecti viri cives et hospites ac incolae nec non inhabitatores civitatis Brassouiensisaut eorum alterpro victuum suorum necessaria acquisitione divcr- sa climata dicti regni cum eorum rebus et mercibus perlustrando ad vestras terras, possessiones, honores seu vestri in medium pervenerint eosdem ad nullius vis instantiam in personis rebusque et mercibus ipsorum arrestari seu prohiberi facere velitis et nec debeatis signanter pro debitis delictis et excessibus aliorum sed ipsos aut eorum alterum simul vel divisim necnon homines ipsorum praesen- tium scilicet ostensores cum eorundem rebus mercimonialibus cuiuscumque generiset speciei existant ubique locorum libere et pacifice ire, transire, recedere et negotiari permittatis et permitti faciatis impedimento, molestia et damno sine omni. Si qui enim quidquam actionis vel questionis rationibus quibuscum- que contra praefatos cives aut eorum alterum habent vel se habere sperant, hii id in praesentia iudicis et iuratorum eiusdem civitatis Brassouiensis legitime prosequantur ex parte quorum iidem iudex et iurati unicuique contra eos queru- lanti iudicium et iustitiam facient et exhibebunt prout dictabit ordo^iuris. Aliud non facturi in praemissis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in dicta civitate Brassouiensi quarto die festi beatae Luciae virginis, anno domini MCCCCXL"" septimo. Von der Karizlei: Commissio propria domini gubernatoris.

' Hierauf el durclisestrichen.

2 618

(1447— 1452) Dezember 17. Vladislav II., Woiwode derWalachei, leill dem Rat von Kronstadt mil, dass er mit den Kronslddler Gesandten Chrislian und Thomas ubereingekommen sei, fiir die weggenommenen Scliweine den Geschadigten 4000 As- pern zu zahlen. Gleichzeilig eroffnel er ihnen, dassder Prahova-Weg fiir sie frei sei, und Irill fiir beiderseitige Respektierung des mit den]fruheren Ftirsten abgeschlosse- nen Abkommens ein. „Geschrieben den 17. Dezember."

Orig. Pap. Arli. St. Bra§ov, Slenner 1 25. Siegei, rund, Dm. 2,9 ciii, in^rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt, stark verwischt. Umschrift: + IWB / N / FNb.

227

Auf der Riickspite von yloiclizeitiger wohl Kronsladter Hand: 14-52 lilcra riuilanliiie

dc porcis receptis in alpilms. qund pro illis salisfactunj cst et quod nos de rclro dcbent

impcdirc pro cisdcm.

Die Urkundc wird von B<)i;dan und nacli ilini von Andronescu wegen der ini .ijleicli-

zeitiiion Dorsualvermerk vorliandencn Jahrcszahl 1152 in dieses Jahr versel7,t. Diese

Zuweisuni,' ist aber allein auf (Irund diescs Verinerkes nicht schliissig und kann liiichstens

einen tcrminus anle quem darslcllcn. Es spricht manches dafiir, dass die Urkunde aus

der Frilhzeit des Woiwodcu Vladislav II stannut. Wir reihen sie daher in dle Zeit

vom Bcginn der Herrschaft Vladislavs II. bis 1152 ein.

Druck: Miletic. \ovi vlaclin-bulgarski gramoti 72 Nr. 64.

Druck u. runi. Obersetzung; Bogdan . Dncumenie 87 Xr. 64. Tocilescu. 034 documente

65 Kr. 67.

Rum. Ubersetzung: Bogdan. Documente 51 rcgestc 59 Nt. .59.

Regest: Andronescu. Rcpcrlorinl 79 Nr. 258.

2 619

Kronstadt 1447 Dezember 23. Der Giibernalor Johannes von Hunyad vermacht die koniglichen Einkiinfte einer Mtihle am Homorod der Pfarrkirche :ii Marien- burg.

Orig. Pap. -Vrchiv dcr Ilvang. Kirchcngcmcindc .\.B. Brasov, I i; 157. Siegel in rotes Wachs, papierbedcckt, vorne aufgcdriickt. Dersclbc Stcmpel wie N'r. 2 547. Eingeschal- tet vom Wcissenburger Kapitel 1457, von Konig .Mathias 1 162 und mit dieser Urkunde vom gleichen Konig 1467, Orig. ebenda.

Nos Johannes de Hwnyad^ regni Hungariae gubernator et cetera memoriae com- mendamus tenore praesentium significantes quibus incumbif- universis quod nos tum ad debitae requisitionis instantiam honorabilis viri domini Petri ple- bani parochialis ecclesiae beatae Mariae virginis in opido Fewldwar^ vocato terrae Barcza existente fundatae nobis propterea oblatae tum denique* ob spem et devotionein ipsius virginis gloriosae quas ad eandem gerimus et eius praesidio muniraur universos et singulos proventus regales de uno molendino novo supe- riori communitatis in dicta Fewldwar* habitae in fluvio Homoroth constructo et decurrente provenire debentes eidem ecclesiae auctoritate nostrae guberna- toris qua fungimur perpetuis successivis temporibus in perpetuam elemosinam duxiraus ascribendos et appropiandos imino ascribimus et appropriamus praesentium per vigore; quo circa vobis universis et singulis recollectoribus quorumcumque alio- rumsedet molendinariorumproventum in dicta Fewldwar' protempore consti- tutis praesentibus taliter et futuris praesentium notitiam habituris harum serie firmiter committimus et mandamus, quatenus amodo in antea ulloque unquam tempore aliquos proventus dicti molendini per nos ut praefertur praedictae ecclesiae appropriatos exigere praesumatis nec sitis ausi modo aliquali. Et aliud non facLuri praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in civitate Brassouiensi* sabbato proximo ante festum nativitatis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo.

Vo/i der /Canr/e;: Commissio propria domini gubernaloris.

1 1462 und 1467 liunyad. ■* 1462 und 1467 tandcmque.

" 1462 und 1467 expedil. * 1457 Ffewlwar.

3 1462 und 1167 Ffcwldwar. " 1462 und 1467 Brassouiensis.

228

2 620

Kroii>ladt 1 Vi7 DczcnilHT 24. Der Giibeinulor Johannes i>on Himyad bestaligt die l ikimde des\Veissenbiii(ier Kapilels vom 1447 Nr. 2 616 iiber die Schenkung von Besitzanleilen in Zuriwsli iind Tohan, dieGrdf Peter der Heilig-Leichiiamsbru- derschafl an der Kronstiidler Marienkirche vermachl hat. und eiklarl seine Zustim- mung :u deii ein:elnen \ ertragsbestimmiinqen.

Orig. PiTi;. Arh. Sl. Bnisov. Priv. 1( 7. Sieycl. ruiid. Diu. :!.2 i-iii, iii rnUs \V:iclis, p.npierbi'd('ckl . voriu' ;iuf.!,etlriic'kt. Dcrsolbc SUii.pcl Avic .\r. 2 5-17.

No.s Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cclera nienioriae coin- mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nobilis et prudcns vir Petrus comes, filius quondam Anthonii, alias iudex civi- tatis Brassouiensis, nostram personaliter veniens in praesentiam exhibuit et praesentavit nobis quasdam literas privilegiales honorabilis capiluli ecclesiae Albensis Transsiluanensis quibus mediantibus idem Petrus comes portiones suas possessionarias in possessionibus Zernee et Thwha vocatis in comitatu Al- bensi Transsiluanensi existentibus habitas ipsum iure hereditario contingentes ob spem suae salutis et perpetuum refrigerium kalendis seu confraternitatibus pretiosissimi corporis Christi in^ ecclcsia beatae Mariae virginis in dicta civitate Brassouiensi constructa dispositis sub conditionibus literis in cisdem declaratis in perpetuum dedisse, donasse et contulisse dinoscebatur tenoris infrascripti. Supplicans nobispraefatus Petrus comes prece subiectiva, ut huiusmodi literas dicti capituli ratas, grafas et acceptas habentes eisdem perennalibus dispositio- nibus et fassionibus suis ac omnibus et singulis clausulis earundem in tenoribus dictarum literarum expressatis nostrum gubernatorium consensum praebere dignaremur pariter et assensum. Quarum lenor is est: {Folyl die Urkundedes Weissenburger Kapitels von 1447 Nr. 2 616). Nos igitur .supplicationibus aiite- fati Petri comitis per eum nobis ut praemittitur porrectis favorabiliter inclinati praetactas literas antedicti capituli Albensis non rasas non cancellatas nec in aliqua sui parte suspectas imo merae et sincerae veritatis integritate praepollen- tes praesentibusque de verbo adverbumsine diminutionc insertasquoad omnes articulos, clausulas et conditiones earundem quemadmodum rite et legitime emanatae sunt et prout viribus suffragantur aucloritate nostra praemissa ratas, gratas et acceptas habentes eisdem regni consensum praebuimus imo praebemus benivolum pariter et assensum salvo iure alieno harum nostrarum vigore et tes- timonio literarum mediantibus. Datum in dicta civitate Brassouiensi in vigilia nativJtatis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo suprascripto.

Xon dcr Kanzlei: Commissio propria domini gubernatoris.

' Hicr.uif iiiicli ciiiiual in.

2 621

Kronstadt 1447 Dezember 26. Der Gubernator Johannes von Hunyad besldtigt den Kronstddtern den Empfang des Martinszinses.

Ori.u. Pap. .(Vrli. St. Bra.sov. l'riv. 108/2. Sicsicl, riiiid, Diii. :i.2ciii, in roles Wachs papicrbedeckt, vome auf.acdrUckt. Dcrselbe Stcnipcl wic .\r. 2 547. Die Urkunde ist von dciiisclbcn Schrcibcr ycschricbcn wic Xr. 2 610.

229

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera memoriae com- mendamus per praesentes, quod^ nos providos viros iudicem, iuratos ceterosque cives civitatis Brassouiensis de et super solutione census festi sancti Martini confessorisproximepraeteriti exparte ipsorum regiae maiestati provenire deben- tis nobis per ipsos in effectum persoluti quitos committimus et omnino expedi- tos testimonio praesentium mediante. Datum in dicta civitate Brassouiensi in festo sancti Stephani protomartyris, anno domini MCCCCXL mo septimo. Von der Kanzlei: Commissio propria domini gubernatoris.

' Hierauf quia durchgestricheii.

2 622

Sf. Gheorghe 1448 Januar 5. Der Gubernutor Johannes von Hunyad ersucht die Kastellane von Torzburg, den Streit zwischen Petrus von Kronstadt und Symon Forro um die Besitzungen Neudorf und Hopsifen zu kldren.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov. Priv. 111. Sicgel, rund, Din. 3,.3 cin, in rotes Wachs vorne aufgcdriickl. Dcrsclbc Steinpcl wie .Vr. 2 547.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator egregiis viris Nicolao de Wyzakna, vicevaivodae partium Transsiluanarum, ac Valentino de Feyereghaz castellanis castri nostri Therch vocati salutem cum honore. Dicit nobis providus Petrus, filius Anthonii de Brassouia, quomodo Symon Forro his disturbialibus temporibus quasdam suas^ possessiones Wyfalw ct Komlos vocatas in terra Barcza in comitatu Albensi existentes a manibus eiusdem exponentis minus iuste et indebite pro se occupasset potentia mediante, in suum praeiudicium et dammumvaldemagnura.Etquia incongregationibusgeneralibustam Albensibus quam Pesthiensibus per dominos praelatos, barones regni ac proceres eiusdem celebratisi id interalia ut universae possessiones et iura possessionaria per quos- cumque indebite temporibus praemissis occupata existunt his a quibus occupa- tae sunt sub poenis et obligaminibus e.xinde institutis remitti debeant et resig- nari, conclusum et stabilitum existit. Igitur dilectionibus vestris firmiter prae- cipientes mandamus, quatenus receptis praesentibus universis vicinis et comme- taneis dictarum possessionum ceterisque comprovincialibus dictae terrae Barcza ac comitatus Albensis praedictae ad diem medii mensis proxime venturum^ ad facies dictarum possesionum convocatis et accersitis partibus etiam praedictis vel earum legitimis procuratoribus vestri in praesentiam convocandis^ ab eis- demque ad fidem eorum deo dcbitam f idelitatemque sacrae regni coronae obser- vandam tacto divinae crucis signo coram vobis ac Valentino Nemes de Hydeg- wegh aut Ladislao et Anthonio de Bodola sive Theel de Nyen aliis absentibus honiine nostro et testimonio capituli ecclesiae Albensis, quod per ipsum capi- tulum illac serie praesentium transmitti iubemus de praemissis meram, plenam et omnimodam sciatis et inquiratis certitudinis veritatem, qui si praemissa ex huiusmodi^ attestationibus eorundem vicinorum et commetaneorum dictarum possessionumac comprovincialium dicti comitatus sic suo modo prout superius de nobis declarantur fore compereritis extunc excluso prius et eiecto praefato Symone de eisdem easdemque dicto exponenti restatuatis possidendas contra- dictione praefati Symonis non obstante praefatumque exponentem in dominio earundem contra quoslibet illegitimos impetitore et signanter contra et adver- sus praefatum Symonen protegere, tueri et defensare debeatis. Et post haec huiusmodi restitutae* veritatis praemissorum ac attestationis ac restatutionis

230

I

sententiani cuni propriis et possessionuni atteslantium noniinibus per vos et dictum capitulum rescribi volumus et mandamus. Aliud non facturi. Praesenti- bus perlectis exhibenti rcstitutis, Datum in Zenthgywrgh in vigilia lesti Epi- phaniarum domini. anno eiusdem M"" CCCCC""' XL"° octavo.

' Cbcr lior Zcilo. ^ Ilierauf vrndil diirchgcslrklioii.

Jaiiuar lli. * Vorlagc reslUe.

2 623

Hermannstadt 1448 Januar 8. Thomas Armenus, Visitalor des Eizbischofs von Gran, auferlegt demHermannstddter Kapitel und seinem Dechanten Michael wegen der Hinterlassenschaft des Hammersdorfer Plebans Johannes Megerlini ewiges Stillschweigen, was die Notare Benedikt von Hathalom und Laurentius Michaelis von Frauendorf bezeugen .

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu. Arcliiv dcs Herniannsiadtpr ICvanfj. Kapitols A.B. Nr. 27. Sicgel, rimd, Dm. 2 cm, dunkelgriines Wachs In Wachsschiissol an weiss-brauner

Hanfschnur angehangt. Ini Sicgelfold drcicckigcr AVapponschild niit dcn Zeichcn «,

Unischrift in gotischer Minuskel s. loni ( )'. Der Text und die beiden Notar- forncln von eincr Hand gcschriobon.

In nomine domini amen. Thomas Armenus licentiatus in decretis praepositus collegiatae ecclesiae sancti Georgii martiris de viridi campo Strigoniensis ac canonicus almae ecclesiae Strigoniensis per reverendissimum Christo patrem et dominum, dominum Dyonisium miseratione divina tituli sancti Ciriaci in ter- mis sanctae Romanae ecclesiae presbiterum cardinalem archiepiscopum Strigo- niensem locique eiusdem comitem primatem et apostolicae sedis legatum na- tum in Cybiniensi et Brassouiensi decanatibus visitator nec non iudex et causa- rum auditorgeneraliteret specialiter deputatustenorepraesentiumsignificamus quibus expedit universis, quod in causa et causis quam et quas venerabilis et egregius vir dominus Anthonius decretorum doctor plebanus Cybibiensis,cano- nicus ecclesiae Transiluanensis, ut actor ab una, contra et adversus honorabiles dominum Michaelem decanum et capitulum decanatus Cybiniensis de et super nonnullis rebus el bonis mobilibus ct immobilibus quondam domini Johannis Megerlini mcdicinae doctoris tunc plebanum de villa Hunperti uti praetende- batur- et per eundem dominum Anthonium doctorem allegabatur, in ultimo ipsius domini Johannis testamento ad certos usus in actis causae expressatis legatis et relictis et illorum occnsione, ut reos et in causam attractos partibus ex altera, coram nobis movit^ vertente et verlentibus servatis de iure servandis rite et legittime procedendis per ea, quae vidimus, exanimavimus et cognovi- mus, videmiis et cognoscimus et cx actis causae nobis constat, communicato superhoc iurisperitorumnostrorumassessorum etaliorum honorabilium virorum et deliberato habito consilio ad nostram ferendum diffinitivam sententiam in forma quae sequitur duximus procedendum, Christi nomine invocato solum deum et eius iustitiam prae oculis habentes per hanc nostram diffinitivam sen- tentiam, quam pro tribunali sedcndo^ ferimus in his scriptis dicimus, declara- mus, decernimuset pronuntiamusdictum quondam Johannem Megerlini medici- nae doctorem intestatum et sine testamento decessisse, ac eidem domino Antho- nio doctori et quibuscumque aliis res et bona praetacti domini Johannis Meger- lini medicinae doctoris mobilia et inmobilia ratione et vigore huiusmodi prae- tensi testamenti ius sibi competere praedentibus perpetuum silentium imponen-

231

durn fore et imponimus per praesentes. Acta sunt haec et facta anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo octavo, indictione undecima, die Lunae, octava vero mensis Januarii, hora meridiei vcl quasi, in domo habita- tionis circumspecti viri Johannis Craws in civitate Cybiniensi, pontificatus san- tissimi in Christo patris et domini nostri, domini Nicolai divina providentia papae quinti anno eius primo, praesentibus ibidem honorabilibus viris dominis Clemente provisore Christi pauperuin in hospitali Cybiniensi commorantium, Bartholomeo canonico ecclesiae sancti Georgii martiris de viridi campoStrigo- niensi, testibus ad praemissa vocatis et requisitis.

Nolarzeichen. Et ego Benedictus natus Thomae de Hathalom clericus diocesis Jauriensis publicus sacra apostolica auctoritate notarius publicus quia praemis- sis decreto cilationis litis contestationi partium probationibus, processibus et sententia prolationi aliisque omnibus et singulis, dum sic ut praemittitur fierent et agerentur unacum praenominatis testibus praesens fui, ideoque praesentes literas seu publicum instrumentum scntentiam dicti domini Thomae visitatoris et iudicis in se continentem cum appensione sigilli eiusdem domini iudicis com- munitas, exinde confeci, manuque propria scriptas et in praesentem^ publicam formam redegi signo et nomine meis solitis et consuetis rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum.

Notarzeichcn. Et ego Laurencius Michaelis dc Villa Dominarum clericus Trans- siluanensis diocesis, publicus sacris apostolica et imperiali auctoritatibus nota- rius, quia praemissis citationis decreto, litis contcstationi, partium probationi- bus processibus et sententiae prolationi aliisque omnibus et singulis, dum sic ut praemittitur fierent etagerentur una cum praenominatis testibus praesens fui, ideoque praesentes literas seu publicum instrumentum, sententiam dicti domini Thomae visitatoris et iudicis in se continentem cum appensione sigilli eiusdem domini iudicis communitas exinde confeci, manu autem praedicti notarii scrip- tas hic autem manu propria me subscripsi et in praesentem formam publicam redegi signo et nomine meis solitis et consuetis rogatus requisitus in fidem et veritatis testimonium omnium et singulorum praemissorum.

' Unleserlich. * Vorlage sedenden.

2 Vorlage praclenhalur. ^ Vorlagc pulem.

^ (Jber der Zeile nachgetragen.

2 624

Um 1448 JanuarS. Thomas Armenus, Visitator des Erzbischofs vonGran, bestdtigt die Hermannsiddter Kapitelsstatulen.

Gleichzeilige Abschrift Perg. Arh. St. Sibiii. Archiv des Hermanstadter Evang. Kapi- lcls A.B. Nr. 26 Die Schrift ist leilwcisc slark verwischt.

Wir bringen die Ausslellung der Urkiinde mit dein durch die vorangehendc Urkunde .\r. 2 62.S bcglaubigten .\ufenthalt des Thomas Armenus in Hermannstadt in zeitlichen Zusamnienhang, vgl. auch Sieftff. Vierletjahrsschrift bo. 19:!2, . 3,^12 .\nm. 2. Da Armenus aber iii deii am 4. Dezember 1117 in Kroiistadt bestatigten Kronstadter Kapitelssta- tiitcn schon auf die Verhaltnisse im Hcrm.innstadtcr Kapitel Bezug niinmt. ist es leicht mdglidi, dass die Bestatigunt,' der Hcrmaniisladter Staluten wahrend eines ev. Her- mannstadtcr .Vufenthaltes zu einem Zeitpunkt vor 1447 Dezember 4 erfolgt ist.

Thomas .\rmenus^ licentiatus in decretis, praepositus collegiatac ecclesiae sancti Georgii marliris de viridicampo Strigoniensis ac canonicus almae

232

ecclesiae Slrii«oiiiciisi.s pcrreverondissiiiituii iu Cliristo palrciii ct clominurn. domi- num Dyonisium niiseratione divina tit uli sancti Cyriaui in terniis sanctac Homanae ecclesiae presbiterum cardinalem arcliie[)isc()piim .Strigoniensem lociqueciusdem coniilem |)erpetuum primalcm cl aposloiicac scdis legatuin nalum in Cybi- niensi et Brassouiensi partium TranssiJuaiiarum decanalibus iurisdictionl almac ecclesiae Strigoniensis subiectis visitator iudcxque ac causarum auditor necuon iu diocesi et provincia alii.sque terris iurisdictioni praedictae Stri- goniensis ecclcsiae subiectis inquisitor haercticae pravitatis generaliter et specialitcr deputatus, dileclis uohis in Christo fratribus venerabilihus et )ionorabiIil>us viris dominis dccano univcrsisquc cl sini>ulis plebanis ac toti capitulo dccanatus Cjijiniensis praeseiil ibus cl luturis notitiam praesentium habituris salutem et sinceram in domino cai-ilatem. Nobis iniuncti officii debitum ut c vestri medio dissenssiones quedam, iurgia, litcs et scandala evellenlur atque tollanlur aniinnrum vestrarum saluti provideatur illarumque periculis salubriter obvietur ccclcsiaruuu]uc indcmnpnitati ac illarum et personarum ccclesiasticarum status rcforiuat ioni necnon vestrae utilitati proinde consulatur vigilanti studio c.\cqui cupientes infrascriptas vestras nobis per vos praeseutatas capitulares constitutiones acceptantes, dilirjenler e.xaminantes ad vcstrae petitionis inslaiitiam et cx nostro oiTicii debito rese- catis superfluis quibusdam immutatis nonnullis ulilihus supciadditis constitu- tionibus in forma quac duximus iiinovaiuios ac c(uifirmandos. Quoniam ut ait Grcqorius in proemio decretalium rex pacificus pia miseratione disposuit sibi subditos fore pudicos pacificos et modestos sed cuin oiiinis aetas proiia sit ad inalum ut re, q.i. omnis aetas ideo subditur in praedicto proemio ergo lex proditur ut appetitiis noxius suli iuris rcgula limitatur pcr (|uam humanum genus honesle vivat alterum non laedal iinicuique ius suum trihuat. .\d idem loco distincto scribitur factae sunt leges ut carum uutu huinana coherceatur audacia et tuta sit inter improbos innoccntia in ipsis improhis formidato suplitio restringetur nocendi facultas, ex quibus iuris auctoritatibus nos capi- tuluni Cybiniensc solerter considcrainus quomodo vita humana lcgibus regula- tor sic tiualuor virtutibus politicis regalus in statu siquidem ecclesiae inili- tandis cluo sunt genera chiristianonim ut rc. q. et duo sunt, unuin cst genus laicorum quod civili lege hoc cst constitutioiiibus saecularilius regitur ut y. dis. per toni., secuiidum geiius est clericorum ut praedicto canonae duo sunt quod genus lege canonica hoc est constitutionibus ecclesiasticis reguletur. Quare ad reformandam vitam actus et mores nostrorum suppositorum, tain illoruin qui modernis temporihus supersunt quani succcdentium secundum temporum vicissitudinem quasdam constitutiones ecclesiastica in nostra con- gregatione generali maturo deliberato consilio nobis et postcris nostri pro futuris duximus statuendas hanc ordiuein regulariter observantes. Priiuo quia clericus beneficiatus fructus heneficii sui pro rata seu parte lemporis quo ecclesiae suae praesidet provenicntes percipere ac ad utilitatem ecclesiae vel usus suos necessarios de iure et cuiii dei timore convertcre permittitur aliosque proventus et futuris tcmjjoribus provenientes sic et reliqua boua ecclesiae vendere, arendare aut alio quovis titulo alienare prohibetur. Pro eo statuimus inviolabiliter observandum, quod plebanus aliquis decimas suas ex sua parochia venientes certis tamen anni temporibus videlicet iuxta distin- ctionem quatuor temporum un?m quartain partem suaruni decimarum vendere possit quia decimae distinguuntur in quatuor partes, sic et annus dividitur in quatuor partes et prout inercenarius est dignus mercede sua sic singulis quatuor temporibus unam quartam partem suarum decimarum in suos usus habet transmutare seu vendere vei invis testamentum condere prout sibi melius videbitur pro saluteanimae suae salubrius expedire, et ultra vendere non debet siue consensu capituli vel quovismodo alienare. Secundo statuimus

233

ac ordinanius ut omnes plebani, quos contigeril laborare giavibus infirmi- tatibus sic quod necessitas testandi ei incumbat suos proximos vicinos advocet plebanos corani uno faciet confessionem. qui eum cum sacramentisecclesiasticis procurabit alio fratre adiuncto in suprapelliciis hoc expediant prcut decet. Quo facto coram aliis idoncis testibus advocatissuum ordinet testamentum sic tamen ut in nullius fiat praeiudiciuni ecclesiae seu cuiuscumque alterius saltem successoris, si autcm intestafus decesserit, extunc decanus adiunctis sibi duobuf fratribus eiusdem fraternitatis de bonis suis cum dei timore dis- ponet et dispenset pro successore pro debitoribus pro ecclcsia cui praefuit defuuctus pro amicis et pro pauperibus et servitoribus secundum quod et prout securdum canonicas sanctiones ipsis videbitur conveniens. .Statuimus insuper el ordinamus, quod si aliqui vel aliquis plebanorum sine speciali licentia et commissione domini decani bona et res intestati plebani decedentis in toto vel in parte sibi usurpavcrinl seu usurpaverit aut illis se ingesserint vel ingesserit, cxtunc talcs et taleni a beneficio et beneficiis a iure ut habetur in C. quia .saepe de electione li. VI. suspensos esse volumus et declaramus donec et quousque ablata restituant et poeuam quinque marcarum argenti puri fisco capituli Cybiniensis applicandarum incurrere volumus ipso facto. Tertio statuismus ut omnes ementcs decimas super decimis emptis recipiant literas deeani alias contractus emptionis nullum habebit munimen sic, quod si contigerit plebanum decedcre ante collectionem futurarum decimarum cecimae emplae per laicuni vel quenKumque qui super hoc non rcceperil literas decani in emptae et ad manus decani deljcnt pervenire. Quarto statuimus in villis devastatis, quae carent plebe vel quae habent inhabitatores decimas capiat decimus nomine capiluli et non proprio ne ius ecclesiasticum ad manus laicorum fal.sotitulo devolvatur. Quinto statuimus, ut decanusexsolvat censum de praeuomiiiatis decimis capitulo qui ab antiquis temporibus persolvi cons- vevit, vero decauus sua auctoritate praefatas decimas tamquam verus dominus glorietur ptfssidere. Sexto statuimus, quod nullus plebanus qualitercumque viciosus et dignus correctione etiam saepemonitur privari debeat beneficio per decanum nisi post monitionem canonicam ad mensem per < >^ in

carceribus servetur ad maiorem emendationem licet de iure hoc non requiratur sed nos in hac parte volumus compati nostris fratribus et iuris rigoiem aequi- tate iuramus temperare. Septimo statuimus, ut quilibet plebanus solertem curam gerere debet de custodia sacramentorum in ecclesia sua servatorum praesertim eukaristie, qui per se vcl suum cappellanum omnia vasa sacramen- torum tractare debet removendo vel deponendo de loco suo et cum fiat, fiat cum reverentia magna scilicet cum stola et suprapellitio et per nullum alium hominem praedicta vasa moveantur nisi per presbiterum et maxime sacramen- tum eukaristie, quod honorifice ad infirmos deferat presbiter&uprapellitiatus cum stola lumine praecedenle et vexillo reverenter ante pectus suum baiulan- dum, qui est candor lucis aeternae et speculum sine macula ul de coelo miserere. Et plebanus praefatorum locorum scilicet uln sacramenta conservantur con- todi suae ecclesiae sub magna cautela commendet custodiam locorum prae- nominatorum et maxime claves pro locis sacramentorum ipse enim plebanus principaliter custos est ecclesiae. quia traditae sunt claves in signum custodiae et praelaturae ef non campanalori quam custodiam solerter debef habere circa ecclesiam dei ergo vigilcf, ut vigilanter rationem valeat deo reddere de sua ministratione sulficienter in extremis eliam poenam poterit evadere, quam poenam canones in his negligentibus comminantur. Ita statuimus, ut unus quisque plebanus in sua ecclesia laicos moneat et informet in ambone quod diuruis temporibus presbiteros advocenl cum saciamento ad infirmos procurandos e( non differatur u.sque ad tempus nocturnum sed ut infirmi in principio aegriludinis suae ab illis, qui curam verunt seu ab illisqui in domi-

234

bus illius liabitant sive a vicinis inone.Tntur. Sollicite quod se disponant corde contrito et auimo humiliato pro susceptionc sncramenlorum et pro animarum eorum salute et pro eo explendo presbiteri vocentur convenienti tempore ante noctis tenebras proptcr revereuliam sacramenti, cum sil illa lux vera quae illu- niinat omnem hominem venientem in hunc mundum potius in luce quam in tenebris debeat baiulari nisi infirmus aet^ritudinem incidere casualem vel quovis periculo corporali repente fuerit praegravatus, hii autem qui in lecto aegritudinis ultra unum diem concubaverint et ad noctem et si negligentes fuerint sic ut absque sacramento decedunt nisi signa^ contritionis et poeni- tentiac ante ipsorum obitum in eis appareant ecclesiastica carent sepultura et si tcmpore nocturnali sacerdos super talcs iufirmos fuerit cum sacramento seu ad eius confessionem audiendam exsolvant duo lalenta cerae unum pro luminaribus ecclesiae secundum eidem ecclesiae propter negligentiam quam commisit et si moriatur non sepeliatur nisi prius solvat ceram, si autcm conva- lebit dc illa infirmitale lum- rirca festum pnschae com])ellatur per suum ple- banum per hoc quod a confessione removiatur donec satisfacere non recuset. Item statuimus, quod iste patcr familias ex cuius negligentia eius priuci- palis familia in domo sua aliquis infirmus sine confessione seu absque sacra- mentis dccesserit solvat unam marcam argenti dimidiam pro dccano et dimi- diam pro plebano cuius< )* sic intcrierit ex negligenfia quae latae

culpae poterit comparari. Item slatuimus ut parentes qui pueros opprimunt maxime in lectis seu in cunis mortui invcnli fuerint vel ex alio eveutu per eorum negligentiam ultra poenam in foro conscientiae iniungendani pro poena solvant unam marcam argenti, dimidiam pro decano dimidiam pro plebano et octo talenta cerae pro ecclesia in cuius parochia talis negligentia commissa non celatur. Haec observari volumus er>= huius poenae timore parentes qui curam gerere debent filiorum suorum et illi qui curam gerere hnbent ser<voriun suorum)* territi circa alios vigilare non dcsistant iuxta illud canonis, quos timor dei contra mala non revocat poena coherceat temporalis. Insuper (volumus et mandamus)'' ut quilibet plebanus hoc suis parochianis. lucide declaret in ambone, quod nullus presbiter debet (porlare sacrum de)** ecclesia nec sacra- mentum ( >' is ad procurandum infirmos tempore noctis in aliqua

distantia ab ecclesia nisi laicus qui vocat sacerdotem ad infirmum procurandum venerit < >'" cum suis vicinis < >^i alioquin presbiter non debet exire in nocte inservire sed potius in quiete manerc donec laici perfecerint hoc quod est praemissum. Item statuimus ex iuris communis dispositione ut nullus clericus praesertim in sacris ordinibus constitutus maxime in maioribus publi- cam thabernam servare audeat nisi necessitate compulsus ex co quod forte ex suis beneficiis vina evenirent quae aliomodo commutare non posset seu pro sui ipsius sustentatione et propriis alimentis consequendis. Item statuimus ut nullus clericus qui privilegio clericali vult gaudere publicam thabernam ingredi praesumat nisi necessitas specialis hoc exquirat et secundum consuetu- dinem patriae ac funeribus aul nuptiis vel compaternitate contracla ^ )^^

fuerit aut in aliis licitis et cum personis honestis enim et honestarum perso- narura conversatione seclusa modestius et honorifice intret ac exeat reverenter. Item statuimus ut quicumque presbiteri conveuiunt ad aliquod convivium unus illorum ante mensam incipiat (cibis benedicere)^^ et secundum ordinem sedeant alter alteri honorem praebens et si phas fuerit unus illorum de sacra scriptura aliquid legat et habita resectione ypinnum sanctum dicant exemplo domini sic in coena domini fecisse legitur et se contineant omnes presbiteri maxime in talibus locis ut non vituperetur ministerium nostrum. Item statui- mus huiusmodi ordiuationem ut in eoruin congregationibus ab ebrietate absti- neant maxime ut alter alterum ad potandum ne incitet aequalibus polibus

235

honorando ul dc VI. et. lio. ckTiconini Aciapulfi. Item slatuimus ut ciusdcm ordinationis gratia presbiteri ludis taxillorum se non immisccant seu aliis quilniscumque illicitis et publicis spectaculis sed solum hoc quod honcstum fuerit e.xcrceant ut sic cum lionore et rcverentia laicis iii lionum exemplum ad domos suas valeant remeare. Iteni .statuinnis. quod dccanus non debet corrigere plcbanos corani laicis sed coram iratril)us. quia laici qaudentes dc scandalo clcri iuxta illud laici clericis oppido sunt infesti. Item statuimus quod dccanus non debet inquirere de occultis criminibus plebanorum publice coram laicis nec occultc sic quod exindc possinl scandala generari. ne per talem iuquisiti- onem peccata prodcntur clericorum. Item statuinnis quod plebani suos laicos de criminibus occultis accu.sare non dcbent cum solus deus iudicat de occultis illis vero exceptis contra quos laboral infamia quos de iure scripto tenetur supcriori denuntiare. Item statuimus, quod si aliqui parochiani morte fuerint preventi de quorum vita constat quod sic in puncto mortali non decesserint, vel si de vita eorum dubium non fuerit plcbanus sepelire poterit decano irre- quisito iure decani tamen salvo. si autem constat in puncto mortali aliquem mortuum quod elici poterit ex eius vita vel ex sua morte extunc nusquam sepelialur cum fidelibus sed ecclesiastica careat sepultura. Item statuimus, quod nullus plebanorum debeat recipire alienum capellanum de aliena diocesi pro ministro suae ecclesiae nisi quae per decanuiri sua auctoritate fuerint approbata et Jiteras commendaticias sui episcopi dccano coram capitularibus ostendent reverenter. Item statuimus quod nullus campanator se contra ple- banum vel capitulum erigere audcat ipsis conviciando seu proterviendo nec coram laicis aliquam detractionem seu scandalum de eis commovere sive propalare. Si autem ausu tcmerario aliquis servorum ecclesiae contra nostrum mandatum fcccrit in hac parle suli poena omnium bonorum sunrum infra quindcnam canonica monitione pracmissa a capitulo sit e.xclusus quod moram ibi trahere non debct nisi veniam ol)tinucrit de commissis hoc tamen adiuncto, quod plebani sive capelani servitoribus ecclesiae iniurari non debent sine causa sed potius plebanum ct capcllanum ipsos tencrc tamquam socios. Si enim aliquis qucrelam h.abucrit contra ;i!ium talis qucrela intcr eos coram de- cano debct iudicialiter cxpcdiri. Ilem staluimus. quod nullus servitorum ecclesiae servitium cuiuscumquc ccclcsiae cum diminutione pretii sivc sallarii seu merces assumere praesumat, sed quilibet quacstus ecclesiac in sua vigore el quantitate debet inviolabiliter pcrmanere alioquin a capitulo sit exclusus cl omnium hominum communiono sit privatus. Insupcr dc omnibus bonis suis pcr decanum mulclaiulus nisi \cniam habucril connnissorum. El si ple- banus particeps fuerit in dimiuutione saUarii tunc pcr decanum in poena capi- tuli sine aliqua contradictione puniatur. Itcm statuimus quod campanator per plcbanum et plebem et concordia ad scrvitia ccclesiae eligatur sic tamen quod ]iolior sit vox plebani quam plcbis quod ipse plebanus plus cognoscit servitorcm ecclesiae quam laici quibus dc literatura ipsorum constare uon potest . Item staluimus, quod instanli tcmpore visitationis decani secundum debitam congTUentiam honoris visitandi circa dominos decanus prius debit facere convocationem et cum dominis supcrhoc concordarc et ipsis praefigere tcrminum congrucntem sic quod ne domini ex improviso adventu decani artius aggraventur. liem staluiunis quod plebani in domibus suis po.ssunt babere mulieres annosas, houeslas cl pudicas non suspectas nou rixosas quae inter plcbanum cl plebeni rixas cxcitare consvcrvcrunt, quod sinc magno scandalo fieri non potest, melius cnim est secundum prophetani habitare in locis descrtis quam cum mulieic rixosa vel suspecta. Item statuimus quod de- canus pro lcmpore unacum suo coHcga domino nostro archicpiscopo scu vicario eius vcl alias iu sinodo ajiquid propoucrc audeat exlra parlcm capiluli. uisi supcr iioc a capituio Cybiniensi habeanl in connnisso. Itcm slaluinuis ul omnes

236

citationes, qiKU- liiint iii civitato, iii ()])])itlis, in \illi.s (lccnnalus r.ybinicnsis circa quaccumquc hoc ficri dcbct sic u( |)icl)anus istius loci supcr ista citatione plenius inforinctur. Itein statuiuius, quocl nullus plcbanus sive in magna parochia sive parva ad iudiciuni decani trahatur nisi literis sigillo decani muni- tis alioquin citatio dcbef pro nullo reputari. Item statuimus, quod tempore sinodi sanctae coIlci»a domino decano adiuiitjcndus ad oninia cx consensu domi- norum oiiinium dirii^atur, qui secum vcrsus sinodam .sanctain proficiscatur. Iteni statuimus, ut quilibcl plcbanus ad qucm literae dccani pervenerint mox ipsis perlectis et sane intellectis suo vicino festinanter dirigere non retardet alioquin unum aureum dccano pro poena solvat ct circa quemcumque literae permanserint ex ncgligcntia vcl protervia in poena capituli obligatus existat. Itein statuiinus, ut cum conscnsu oinnium dominorum cursoratus officium personae ad hoc agili ct fideli concorditer confcralur cl pretium suum in eius statu et valore persevcrat antiquo donec domini dc capitulo unacum decano de alia quantitate prctii iuxta monetae mutationein dccreverint providere etiam nos pcrspecabiliter attendentcs, quomodo ex cleri negligentia et igno- rantia ius scriptuin quod in omnibus ccclcsiis apostolico praccepto dcbet obser- vari ncgligcnter cst surrcptum. Quarc statuimus, quod post sponsalia contracta inter aliquas personas personac contrahentes in suis jiarochiis, quae iam con- traxerunt sponsalia per plebanum ecclesiae debent nominatim vocitare in ambone coram jiopulo dominicis dicbus sic dicet presbiter: Petrus et Catherina filii talium hospitum volunt contrahcre matrimonium ct si aliquis scit aliquod impcdinicntum consanguincitatis intcr cos vcl affinitatis vcl conpaternitatis sive quodcuinque impediinentum, (jiiod matriinonium iam contractum dirimere et contrahendum potcst impedire dcclaret infra spatium octo dierum plebano ecclesiae parrochialis alioquin dc ceteio taceat matriinonium comsummatum accusandi per quod plurima pericula ct impcdimenta in ecclesia dei potuerint evitare. Et propter hanc causam super hoc canonica iura emanaverunt haec solemnitas, quae sic sit pcr prcsbiterum iii ccclesia dc sponsalibus ct matri- monio contrahendo bannuni in singulari vcl banna in pliirali vulgariter nuncu- patur. Item statuimus inviolabilitcr observari, ut in qualibet congregatione fraterna qualcm fratres in suis fraternitatibus ob salutem aniinarum celebrarc consververunt, praesentes constitutiones ])eracto prandio a fratribus omnibus attente consideratis cuin diligentia recitentur sic unusquis- que fratium de oinnibus contentis in praemissis constituti oinnibus valeat luculentius edoceri. Pro eo nos attendentcs, quod omnis lex et constitutio scripta debet esse honesta , utilis et iusta ut canonica dis. IIII erit autem lex quales nostras prae.sentes constitutiones essc non dubitamus. Immo etiam perpenden- tes, quod ridiculosum est et inutile Icges condere seu edere constitutioncs nisi qui subditos ad observantiam vel executionem vigilanter compellat earundem, quare ab omnibus nostris suppositis praesertim plebanis Cybinicnsis deca- natusvolumus inviolabiliter observari. Qui vero praetactarum constitutionura transgressor violenter extiterit in poena capituli per decanum puniatur quam poenam decanus pro teinpore iuxta quantitatem excessuin prout sibi videbitur poterit augmentare demum finem negotii imponere volentes ad maiorem rei evidentiam et declarationem praesentes literas constitutiones continenter sigillo nostri capituli robore duximus muniendum. Item statuimus, quod decanus Cybiniensis ad iura reddenda pro tribunali sedere volens tres vel adminus duos assessores de capitulo secum consedentes habeat ac acta et pro- cessus iudicii cum subscriptionibus testium consignere faciat. Item statuimus, quod si aliquis de capitulo eaquae in capitulo secrete dicuntur, aguntur vel tractantur alicui personae extra capitulum existenti revelare praesumpserit periurii reatum incurrisse et a beneficio privatus et a capitulo cxclusus esse

237

declaretur imo privetur et excludatur ipso facto. Ceterum addicientes statui- mus, ut sigillum privilegiale capituli sub tuta et fideli custodia in certo con- servatorio positum sigillisque decani ac aliorum seniorum de capitulo consig- nato et concluso custodiatur et teneatur. Et si quando aliqua litera privile- gialis dicto sigillo sigillari debebit extunc dlctum sigillum in certo loco decano et aliis senioribus de capitulo praesentibus consedentibus et videntibus exci- piatur literaque in eorum praesentia et non alias nec alibi dicta litera sigille- tur ipsumque in conservatorio repositum sigillis decani et aliorum saniorum reconsignetur. Itcm statuimus, quod domini in loco capitulariter congregati ea quae ibi dicenda, agenda et tractanda erunt cum omni honore modestia et honestate dicantur, agantur et pertractentur et si quis dominorum verbis vel factis iniuriosis alterum dehonestaverit vel iniuriatus fuerit eo facto ad solutionem unius marcae argenti decano faciendam condempnatum esse volu- mus et a capitulo infra spatium unius mensis excludi etexclusum esse decla- ramus. Postremo statuimus, ut quilibet promovendus in plebanum decanatus Cybiniensis ante suam confirmationem et receptionem super observanda exhi- benda debita fidelitate et obedientia reverendissimo in Christo patri et domino domino nostro Dyonisio sanctae Romanae ecclesiae presbitero cardinali archie- piscopo Stvigoniensi et cetera suis successoribus canonice intrantibus vicarioque Strigoniensi in spiritualibus generali necnon decano Cybiniensi pro tempore constituendis. item de non alienandis et distrahendis rebus et bonis ecclesiae suae alienatis et distractis secundum posse suum reciperandis. Item super observandis statutis, consuetudinibus, constilutionibus laudabilibus deca- natus Cybiniensis, item de et supcr non revelandis secretis capituli Cybiniensis sacrosanctis evangeliis manibus tactis corporale iuramentum in praesentia sui superioris ordinarii in forma quae in libro statutorum capituli Cybiniensis habetur praestare teneatur.

' In verlangertcr Sclirift.

' Liicke. 3 ini.

^ Vorlage singna.

* Verwisclit 1 cni.

^ I.iicke V,2 cm.

' Vcrwischt 1,8 cm.

' Vcrwischt 5,6 cni.

* Verswicht 5 cin.

' Verwischt 1,5 cm. 10 Verwischt 2 cm. '' Verwischt 20 cm. '^ Verwischt 2,fi cm. '* Verwischt 2,2 cm.

2 625

Thorenburg WtS Januar 15. Die siebeitbiirgischen Vizewoiwoden Markus und Georg bezeugen. dass Johannes Gereb von Weingarlskirchen die Einftihrung des Michael Salumonis von Nadesch in den Besii- von Drasov jTroschen, Spring und Sebesel j Kleinmiihlbach gewallsam gehinderl habe, so dass derVertreler desWoiwo- den auf den Friedhof fliichlete und, als ihn Johannes auch hierher verfolgie^ sein Leben nur durch weitere Flucht rellcn konnie.

Datum lordae tertio dic octaviirum festi Epiphaniarum domini praedictarum, anno domini .M»CCCC"XLVIII».

Orig. I>ap. Ungar. l.andesarchiv Hudapest Nr. 29259. .Siegel war anf der Riickseile in weisses Wachs anfycdriickt.

238

2 626

Oderhellen 1448 Januar 17. Dcr Gubenntlor Johannes von Hiini/ad beaiiftragt das Weissenburger Kapilel, bei der Einftihrung des Pfarrers Petrus oon Marienburg in den Besitz derseiner Kirche vermachten Miihle mitzuwirken.

liingeschailet vom WeisscnbMrgiT Kapitcl 1 1)8. Orig. Archiv dcr lCviini;. Kirchen- !,'emeinde A. B. Brasov.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator honorabili capitulo ecclesiae Transsiluanae salutem cum tavore. Dicit uobis honorabilis dominus Petrus plebanus ecclesiae parochialis de Feldwar, quomodo ipse in dominium cuiusdam molendini superioris quod communitatis civium de dicta Feldwar praefuisset in fluvio Hamoroth vocato decurrente in dicta Ffeldwar habiti ipsum ac eccle- siam beatae Mariae virginis in dicta Feldwar conslructam vigore nostrae dona- tionis contingens legiltime vellet introire, super quo honorabilitatcm vestram praesentibus requirimus diligenler, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo praesente Valentinus de Hydweg vel Anthonius Nemes de eademautalter Authonius de Arapathaka aliisabsentinus liomo noster ad faciem dieti molendini vicinis et commetaneis suis universis inibi legitime convocatis et praesentibus accedendo introducat praefatum dominum Petrum plebanum et dictam ecclesiam in dominium eiusdem molendini statuatque idem cum singulis suis proventibus eisdein praemissae nostrae donationis titulo ipsis incumbentibus perpetuo possidendum si non fuerit contradictum, contradictores vero si qui fuerint evocet ipsos contra praefatum dominum Petrum plebanura in praesentiam vicevaivodarum Transsiluanorum ad terminum competentem rationem contradictionis reddituros. Et post haec huiusmodi introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum si qui fuerint vicinorum- que et cornmetaneorum, qui praemissae slatutioni intererunt nominibus termi- noque assignato eisdem vicevaivodis suo inodo rescribatis. Datum in Odwarhel feria quarta proxima ante festum beatorum P^abiani et Sebastiani martirum, anno domini millesimo quadringentcsimo quadragesimo octavo.

2 627

1448 Januar 31. Das Weissenburger Kapilel bestdtigt seine Urkunde von 1395 Nr. 1367 mit den Urkunden des Woiwoden Peter von 1395 Nr. 1365, Konig Karl Roberts von 1322 Nr. 387, enthaltend die Urkunde des Weissenburger Kapitels von 1322 Nr. 385 mit der Urkunde Andreas III. von 1292 Nr. 259 uber Singatin / Kleinenyed.

Datum feria quarta proxima ante festum beatae Brigidae virginis et martiris, anno domini millesirao quadringentesimo quadragesimo octavo. Folgt die gleiche Zeugenreihe wie Nr. 2 616.

Orig. Pcrg. Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 29101. Siegel war angehangt.

2 628

Kwla 1448 Februar4. Der Gubernator Johannes von Hungad ersucht den Johannes Gereb von Weingartskirchen bei der Festlegung der Grenzen zwischen der Stadt Bist-

239

ritz und der Besit:ung Bonjo milziiwirken iiiid Anloniiis von Bethlen in den

Besit: von Borgo einzufiihren .

DaUini in Kwla secundo die fcsti Blasii niartyris, anno domini

MOCCCCXLVIII".

Ori;;. Piip. Uiiijar. Laiulosarchiv BlKlaposl. Faiiiilicnarcliiv Belhlcn. Sicgel. var in rotcs Wachs vonic aiif.^cdriic1<t.

Da sich Hiinyadi am 1. l-'chruar 1-4 18 in Bistritz hefiiiidcn luil, vpl. TKinsilvanio 1873. 101. so nniss Kwla in der Nahe zii sudion sein.

2 629

H^SFobruarlG. Die siebenhiirgischen VizewoiiDoden Markiis. Georg iind Nikolaus btslatigen. dass die Descher Biirger Jakob Literatiis iind Demetriiis Magnus nomine ac ceterorum universorum civium et hospitum de eadem personis, gegen die Inbesitznahme der Wtistung Beke durch die Adligen Nikolaus, Antonius und Gregorius von Nema Protctt eingelegt haben.

Datum Tliordae feria sexta pro (xirna post festum beati)^ Valentini martiris, anno domini miliesimo quadringcntesimo quadragesimo (octavo)^.

Oriij. Pap. Staatsarcliiv (,luj, .\rchiv der Sladt Desch Nr. 36. Siegel war in weisses NVaclis auf der Riickseite aufficdriiclvt. Der rechte Tcil der Urkundc fchlt niit wcsentli- clun dispositivcn Teilcn. l)io i;ri;anzunj;cn einschlicsslicli des Datunis nacli dem Royesl dcr Urkiindenhiillo.

1 Liicko,

2 650

1448 rehruar IW. Das Weissenburgvr Kupilel schaltet die Urkunde des Guberna- tors Johanncs von Hunyad vom 144S Nr. 2(>26 liber die Schenkung einer Miihle an die Pfarrkirche von Marienbiirg ein und bezeugt. duss dic Einfiihrung des Marien- burger Pfarrcrs Peler undseincr Kirche in den Besil: dieser Miihle am 5. Februar^ staltgefunden hai.

Datum quinto decimo die introductioni.s et statutionis praenotatarum. anno domini supradicto. (Folgl die gleichc Zeugenrcihe der Kanonikcr ivie unter Nr.2 616).

Oriy. Peri>. Archiv dor KvaiiL!, Kircluiii^oincinde A.B. Brasov, I V. 158. Siegel, spitz- oval. weisses Wachs in Waclischiissol an woissor Hanfschnur ani,'chaiigt. Dcrselbo Stcinpel wic Nr. 21t).

' Vorlaj^c: fcria secunda videliccl in feslo hciilac vinjinis Agatluie mmc pro.xime preierilo.

631 2

iVIuhll):ieU 144« l-ebruar 2(». Der Gubernalor Johannes von Huiiyad befiehlt den Seklern des Sluhles Ki:di den Sach.<ien von Kronsladt 42 Ochsen :uriick:ugeben.

210

Orij>. l>;ip. .\rli. Sl. linisov. Priv. 110/2. Siegil. ruiid. nm. :i,.') ciii, iii rotes Wachs voriie nuf.netlriiekt. Derselbe .Steiiipcl wie Nr. 2 .')47. Driick: Szabu, Szek. oklenrltdr :i. 61 Nr. 452.

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera vobis universis Siculis in -sede Kizdi conimorantibus lirmissime praecipimus, quatenus statim visispraesentibus illos quadraginta duos bovcs Saxonum de Brassouia per Sand- rinum de Kizdi alias receptos eo quod vos dictum Sandrinum in hac parte expe- diri polliciti esse dicitur anteiatis Saxonibus sine mora reddere et restituere debeatis aliter conimisimus catellanis nostris castri Terch, ut ipsi vos ad hoc facienduiii pcr vcstra conaniina arctius compellant et adstringant, auctoritate nostra niediante. Aliud non facturi in praemissis. Praesentibus perlectis exhi- benti restilutis. Datum in Zazsebes leria tertia proxima post dominicam Remi- niscere. anno doniini MCCCCXLVnio.

2632

.Miihliiaeh 1448 Peliruar 20. Der Giibernatoi Johaiuies doii Hunyad beauftragl die KasteUane von Torzburg I\'ikolaus de Bizere und Valentin von Weisskirch Sorge zu tragen. dass die Szekler des Stuhles Kizdi den Saclisen von Krnnstadt 42 zu Vn- recht eingeivehrte Ochsen zuruckgeben.

Orii;. Pap. .Vrli. .St. Ura.sov. Priv. 110/1. Siegcl, ruiul, I)m. '.^,.'^ em. iii rotes Wachs vorne auf-jcdriiekt. Dcrsclbc Stcinpcl wic Xr. 2 .t47. Druck: Szabo. Sze!:. nkUrelldi 3. 61 Xr. 453.

•lohannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera egregiis viris Nicolao de Bizere et Valentino de Feyereghaz castellanis nostris castri Therch vocaii vel ipsorum viccsgerentibus salutem cuni dilectione. Quia nos prout ex naratione magnifici .lohannis Zekel fratris nostri ac egregiorum Nicolai de Wyzakna et Johannis Gereb intelleximus, ut universi Siculi in sede Kysdi existentes San- drinum de Kysdi in recepl ione et ablatione quadraginta duorum bovum Saxonum de Brassouia in quadam prohibita via dc ^loldauia veniente facta couira omnes defensaturuni polliciti fuissent. quibus habitis quia praenarrata via non de voluntate .Saxonum sed solum. ex proprio motu eorundem Siculorum prohibita ex eoque dicti boves per memoratum Sandrinum indebite recepti fore videban- tur. Pro eo vestris dilectionibus firmiter committimus, quatenus statim visis praesentibus sine omni ulteriori dilatione ex parfe memoratorum universorum Siculorum sedis Kysdi super praescriptis quadraginta duobus bobus per iamfa- tum Sandrinum receptis eo quod dictum Sandrinum ipsi Siculi expedire et defen- dere polliciti sunt antedictis Saxonibus Brassouiensibus omnimodam satisfac- tionem impendere et exhibere debeatis. Aliud non ausuri facere in praemissis. Praesenlibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Zazsebes feria tertia pro- xima ante dominicam Ocuii, anno domini MCCCCXL mo octavo.

2633

Ofen 1448 Februar 20. Die Pralaten, Barone und Vornehwen des ungarischen Reiches uertagen die Streitsache zwischen Jost von Kussow und einigen Hermann- stadtern auf den 1. Mai.

241

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst. l"ainilicMarchiv Juslh. Sieycl war auf der Ruckseite in rotes Wachs zum Vcrschluss aufgedrijctjt. Rcstc. Druck: Archiv 11. 1877. .580 \r. S.

Nos praclati, barones, nobiles et proceres regni Hungariae universi dainus pro memoria, quod causarn quam egregius .lusth de Ka.sso capitaneus castri Vegles vocati contra providos viros Osvaldum et Mychaelem de Olchna, cives civitatis Cibiniensis, iuxta continentiam literarum domini .Johannis de Hwnyad regni llungariae gubernaloris prorogatoriarum super lactis in eisdoiii contentis in octavis festi epipiianiarum domini^ movere haltebat- coram nobis ratio- nabili de cau.sa ad octavas lesti beali Georgii martj^ris nunc venturas^ duximus prorogandum. Datura Budae, tricesimo nono dic termini praenotati, anno domini millcsimo quadringentesimo quadragesimo octavo. Auf dei Riickseite: Pro .Iiistli de Kasso capitaneo caslri Vygles vocati contra providos viros Osualdum et Mychaelem de Olchna, cives civitatis Cibiniensis, ad octavas festi beati Georgii mailyris prorogatoria.

Aiif der Biickseite von der Kanzlei: Lecta.

Auf der Riickseite non anderer (/leichzeitiger Hand: Procurator Augustinus de Palotha cum Saagh. Transsiluania .

' Januar 13. ^ Mai 1.

* Vorlaiie lidbehtinl .

2 634

Wien I i-JS Februar 21. Der Kardinollegal Johannes verleiht einer an der Marien- kirche in Hermannstadt zu crrichtenden Kapelle einen Alilas^ von 100 Tafjen.

Ori.i;. Pcrj;. .\rh. St. Sibiu f II 121. Sict;el war an^eluin.!.'t. Druck: KnrrrsiionclnizhUiU 33. lllld. S. .i9 f.

Johannes^ miseratione divina sancli .\ngeli sacrosanctac Roinanae ecclesiae diaconus cardinalis in Germania ol noniuillis aliis partibus sanctae sedis aposto- licae legatus de latere specialilcj' (lcpiihilus. tiiiiversis et singulis Christi fideli- bus praesentcs literas inspcctiiris saliiliin iii doinino sempiternam. Splendor paternae gloriae, qui sua muudum iiluminal ineffabili claritalc, pia vota fide- lium de ipsius clementissima maiestate sperantiuni. tunc praecipue benigno favore prosequitur, cum ipsorum huinilitas .sanctorum precibus et meritis adiu- vatur. Cupientcs igiliir. ul nova capelia ccclesiae par^jchialis bealae Mariae vir- ginis in Cibinio a rclro annexa et in lionore eiusdem virginis Mariae nec non beatorum Laurencii, Wolfgangi, Antlionii, Francisci. l-Ioriaiii, Slcphani ac Ladislai regum et Emerici ducis ac Katherinae, Barbarae, Dorotheae, Ceciliac. Elisabeth et Clarae martirum construenda et aedificanda per elemosinas fidc- lium manus adititrices porrigcre volentium citius perficialur el in cadem divina ad dei el piaefatorum sanctorum et sanctaruin laudc honorificentius celebrentur et ipsa capella Strigoniensis diocesis congTuis frequenteliir honoribus fidelesque ipsi eo libenlius devotionis cau.sa confiuant ad eandem, quo e\ hoc ibidein dono coelestis graliae uberius conspexerint sc refectos a Christi qtioque fidelibus iugi- ter veneretur de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri ct Pauli apos- tolorum eitis auctorilale coiirisi. oiiiiiibus vcrc poenilent ibus el confessis, qui in nalivilatis, circiimcisionis, appaiit ionis, rcsurrcct ioiiis, asceiisionis cl corporis

242

diiiuiiii iio.stii .Ifsu (lliiisti ;u- poiit lu-coste.s iu'c ikui ii;ili\ il;il i.s, |niril'i(;it ionis, annunt i;At ionis el ;issuinpti()nis ciusdem beatae Mari;ie semper vir<»inis ac nati- vitatis heati .loiiannis b;iptist;ie dictorumque Petri et Pauli apostolorum ac martirum. iiec non ipsius capellae dedicationis ac patronorum eiusdem lestivi- tatibus et omnium -sanctorum celebritate, dictam capelhim devote visitaverint et ad repar;it ionem ac conserNal ionem ipsius capellae iibrorumciue et e;ilicuiii ac alioniiii oriKimcnlorum c|uoriim(uiii(|uc pro diviiKi ciiltu iiiilii celelnvuido iieces- sariorum iuriumqucet cmolumeiitorum augmenl:it ioiiem quotienscumque nianus porrexerint adiutrices, nos cardinalis et legatus praefatus pro qualibet ipsarum festivitatum celebritate centum dies indulgentiarum de iniunctis eis poeniten- tiis misericorditer in domino relaxamus praesentibus vero perpetuis futuris temporiluis duraturis. Iii quorum omiiium et singulorum praemissorum fidem et testimonium praesentes literas exinde fieri et per secretarium nostrum sub- scribi nostrique sigilli oblongi iussimus et fecimus ;ippensione commiiniri. Da- tum Wiennae Falaviensis diocesis sub anno domini millesimo quadringenlcsimo quadragesimo octavo, indictione undecima, die vero vicesima quarta mensis Febniarii. pontificatus saiictissimi in Cbristo palris et domiiii iioslri domiiii Nicolai divin;i providentia p;ip;ie quiiiti anno primo. Auf (lei ['lini links: jo V;iiilt ier secretarius. Aiif dei Riirkseile mm gleichzeiliiiei Hand: Dyc jirif Ii;ib idi aus.

' Verlangerlc Scliiifl.

2 635

Tpmescliwar H-JS Har/ 7. Dei Giibeinalor .Johannes von Hiinyad ersiicht die KronsUidler hei ihren Handelsyeschdflen inil der Walachei sich desjetzt umlaufendm ungarisclien Geldes zu bedienen.

Orit;. l'ap. .\rli. St. Brasov , Irciiiiiis 1 20. Sieijcl \v;ir iiiif dcr Riickscilc in rotes Wachs

zum Vcrsehluss aufgedriiclvl .

Driick: llurimizaki. Dncuimtilr XV. 1. .'M \r. ."lil.

.lohannes de Ihvuyad. legni Hungariac gubernator.

Prudentcs et circumspecti viri gralae nobis dilecti, quia nos id disposuimus quod in partibus Tran.salpinis siciiti hic nostra praesens pecunia curreie debeat et valeat. committimus ergo vobis quatenus cum civibus Cibiniensibus et hominil)us' potioruin 'l'ian.salpinarum in siinul conveiiirc inter liaecque dili- genter tractatum habere deberetis ut dum vos in ipsorum medium res vestras venales quascumque adducitis ab eisdem florenos vel vzperas peterc pro precio talimodo non debeatis. Sed supei praemissis parvis pecuniis pracsentibus ven- dere diligenter eisdem debeatis eisdeinque nos scripsimus ut et ipsi pro precio rerum suarum quas absque cisdem comparare volueritis praemis-sam parvam pecuniam recipient ef florenos vel vzpcras pro ipsorum rebus comparabilibus non petenti. Secus ergo in praemissis non faciuri. Datum iii 'rhemesvar feria quinta proxima ante dominicam Iiidica anno. doniini millesimo CCCCXL octavo. Auf der Riickseite .\dresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici iuratisque et ceterisque civibus potioribus civitatis Brassouiensis nobis dilcctis.

' Gebcssert aus liominiim.

243

2636

1448 Marz 8. Dei Kunuent iKin Kolozf,inonoslor schaltet die Vrkunde des Joluin- nei> von Hunyad von 1447 Nr. 2 573 ein und heieinil. dass die Einfiihrung des Nikolaiis Pogan und Emmerich Zijndi in den Besitz imn Taterloch am 23.Februar stattgefunden hat.

Datum quintodecimo die diei intioductionis et statutionis pnunotataruni, anno domini millcsimo quadrintientesimo qiiadrai^esimo octavo.

Orig. Pnp. Ungar. I.andesarcliiv HudaiK-sl. 1)1. 27(i()2. Sii-.yel war auf di'r Ruck.seite aui.nedruckl. Kin zweites Orig. Perg. , Familienarchiv Betlilen. ebcnda. Sie.gcl. weisses Waclis in Wnclissehussel an blaugriincr .Scidenschiiur angeliangt. Dcrselhc Stenipel wie .\r. .529.

2 637

Gran liiB Marz 13. Dionysius. Erzbischof von Gran, verleiht den Pfarrern des Hermannslddter und Kronstiidter Kapitels das Recht, sich einen geeigneten Beichtvater zu wcihlen und gestattet ihnen, ihren Beichtkindern auch in Fdllen, die der hischoflichen Autoritat vorbehalten sind, Ahsolution zii erteilen, piaesen- tjbus iisque ad celehiationem secundae nostiae synodi. quam post fcstum bcati Adalberti' proxime venturi prinio celebraturi eriinus. tantununodo duraturis. Datum Strigonii in palatio nostro archiepiscopali feria sexta proxima ante dominicam Ramispalmarum, anno domini M"° CCCC"° XLVIII",

Orig. Pap. Iriiher .Vrcliiv dcs Burzenlander Kvang. Kapitels .\.B., .jctzt iii .\rh. St. Sibiu. Hingsiegel, achleckig. papierbedcckt, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Auf dcr Riickseitc von last gleichzeitigcr Hand: Privilcijiiim iiiiod habemu.': auclnriliilcm cpiscopahm a scdc Slriiioiticnsi.

' April 23.

2 638

Gran 1448 Marz 15. Dionysius, Erzbischof von Gran. gcstatlet Alichaeli, ple- bano de insula Christiana, Cybiniensi. ac Anthonio de Monte mellis, Brascho- wiensi decanis, ac universis et singulis plebanis et capitulis utriusque decanatus auf ihre und des Thomas Arinenus Bitten von der fiir den Tag des heil. Adalbert angesetzten Synode fern zu bleiben. trotzdem er ihnen das Erscheinen vorher unter strengen Strafen anbefohlen habe, quia postqnam per dilcctum iiobis in Christo venerabilem virum Thomain Armenuin, licentiafum in decretis, praeposituin sancti Georgii martiris de Viridi canipo Strigoniensi. visifatorem ad vos per nos transmissum. visilati fuistis.

Datum Strigonii in palalio noslro anhicpiscopali feria sexta proxima ante doininicam Raiiiis])alinarum. aniio (h)inini millesimo (luadrin.gentcsimo quadra- gesimo octavo.

Orig. l'ap. frijhcr .\rchiv des Burzciilander Kvang. Kapilels .\.B. . jetzt in Arh. St. Sibiu. Hingsicgcl. achlcckig. in rotes Wachs vorne aulgcdriickl. Derselbe .Stcinpcl wie .Nr. 2 168. Auf der Riickscile \()n glcichzeiligcr llaud: lilciac dc nim ciimiiarilioiie in sinodo.

244

2 639

Roni liifi Msir/. 20. Dic Kaidinuh- Georg. Jolianncs luid I>iosper verleihen der Xikolaiishirclie iii Scilliaiiscii einen Ahlass ron 100 Tai/cn. tlrn der sieben- biirijischc Bischnf Mallhiiiis uni 40 Taije vernichrl .

Orij;. 1'orj,'. .\rli. .Sl. .Sibiu, li.l'. 22. Drei .Sieijel \v;iri-n aiiyiOiaiiiil. Druck: l":il)ritius. (rkitndiiihncli 57 Nr. 91.

Gcorj^iiis' liluli siinclae .Xnaslasiac prfshitor, .lolianncs' liluli sanclac Pra.xedis prcsbitcr. Piospcr' liluli .sancl i ficortiii ad \-chini aiircuni. miscratioric (iivina sacrosaiutac Roinanac ecclesiac cardinalcs, univcrsis ct sinsjulis praesentcs lite- ras inspecturis saluteni in doinino scnipileruani. Sjilcndor paternae gloriac, qui sua niunduni illununa ineffabili claiitate pia vola fideliuni de ipsius clementis- sima maicstate spcrantium tunc praccipue bcnii«no favore pro&equitur cum dcvota ipsorum luiinilitas .sanclorum i^recibus et meritis adiuvatur. Cupientcs igitur, ut ecclcsia parochialis .sancli Xicolai in villa Nethusen, Albcnsis dio- cesis. congruis frequentelur lionoriijus fidelesquc ipsi co libcntius dcvotionis causa confluant ad illam quo ii)idciii dono coelesiis «ratiac uberius noverint .se refectos et a Christi fidelibus iui^ilcr venerctur dc omnipotentis dei niiseri- cordia et bcatorum Pefri et I^auli apostolorum eius auctoritafc confisi onuiibus et siuijulis \crc pociiilciit iJius cl confcssis qui dictam ecclcsiam in nativitatis, circumcisionis. epiplianiac. rcsurrcctionis, ascensionis, pentecostes, trinitatis cl cor])oris domiiii noslri .Ichsu Christi ncc nim nalivitatis, annunt ialionis, coiiceptionis, visitationis, purificationis atquc assumptionis beatac Mariae .seniper virrtinis ac nativitalis beali .lohannis Batlstac, oinnium apostolorum, quatuor cvangelistarum el qualiior ecclesiac doctorum singulisquc diebus dominicis et roifatioiium omniiim(|iic sanctorum et ipsius ccclcsiac dcdicationis fcst ivitalibus el celebritate dcvolc visitaverinl aimuatim et ad rcparatioiiem ct conscrvationem aedificii calicuin. librorum et aliorum ornaiuentorum pro diviiio cultu inibi nccessariorum quotienscumque manus porrexerint adiutriccs ac alias orationcm dominicalem cuin salutatione angelica tribus vicibus inibi quoticnscumque oravcrint. nos cardinales pracfati et quilibet nostruin pro qualibet dic fcstivitatum et vicc ccntuin dics de iniunctis eis poenitentiis miscricorditcr in doinino rclaxamus praesentibus perpetuc duraturis. In quorum fidein et testimonium praesentes literas fieri, nostrorumque sigillorum iussimuset fecimus appcnsionc coinmuniri. Datum Romae, anno a nativitate domini millcsiino quadringeiitesinio quadragesimo octavo dic viccsima men- sis iNIartii. ponlificalus domini iiostri domini Nicolai papae quinti anno secundo.

Et^ nos Malheus dci ct apostolicac sedis gratia cpiscopus Transsiluanus de omnipotentis dei misericordia et bcatorum Petri et Pauli apostolorum eiusauc- toritate confisi pracmissis indulgcntiis niodo praeviso concessis quadraginta dierum indulgciil ias adicinuis.

Auf dcr Rtickseile von ijleichzeiliger Hand: Pro domino Cristanno de Nithusia. Vo/i anderer Hand des 15. Jh.s: Exigen in ... summa indulgenciarum 300 dies et XL dies.

In vcrlanKerU-r Schrift. - Von hier an voii aiideier liaiul iind inil

anderer Tinte.

245

2 640

1448 Marz 30. Der Konuent mn Kolozsmonostor leill den Vhewoiwoden Markiis. Georg und Nikolaus als Ergebnis der angeordneten 7,eugenvernehmung mit, dass die Besitzung Tigau I Zieyendorf und die Prddien Chegee, Bocliina, Fatha uiid Thewkes seiljefier aucli nacli der weiblichen Hand uergeben wurden.

Eingesclialtet vun dcii Vizcwoiwoden .Markiis. .\ikoliiiis iiiid (icor.^ius 1 IIS, Orig.

Arh. St. Sibiu, K.A. Treppcn Nr. 4.

Regest: Bergcr, Urlciinden-Rcgeslen 26 Xr. 119.

Egregiis viris Marco de Herepe ac Georgio de Bala et Nicolao Erdeli de Sumlcerelc vicevaivodis Transsiluanensibus aniicis ipsoruni honorandis conven- tus monasterii beatae Mariae virginis de Clusmonostra amicitiam paratam cum honore. Noveritis quod cum nos lilcris vestris adiudicatoriis modum et formam vestrae iudiciariae deliberationis in se deuotantibus pro parte nobilium de Gewrfalwa contra cives et hospites ac totam communitatem in Nagdemeter et Terpen vocatis cominorantcs super faclo in eisdeni literis vestris adiudicatoriis specif icato emanatis nobisque loquentibus et directis honore quo decuit receptis iuxta earundem continentiam unaeum Nicolao Karoly de Zenthrniclos homine vestro literis in eisdem inter alios homines vestrus nominatim conscriptos deputato nostrum hominem videlicet religiosum virum fratrem Bartholomeum socium nostrum conventualem ad ea quae in dictis literis vestris adiudicatoriis deuo- tantur exequeuda nostro pro testiinonio duxissemus transmittendum. Qui tan- dem exinde ad nos reversi nobis concorditer rctuierunt, quod ipsi secunda^ feria quarta proxima post festum Pascae domini proxime praterilum- termino videlicct per vos ad id specialiter dcputato ad faciem praescriptae possessionis Zegw ac praediorum Chegee, Bochina, Fatha et Thewi<es ad candem spcctantia locum videlicet in praescriptis literis vestris adiudicatoriis specificatum et declaratum pariteraccessissent ibique vicinis et commetaneis dictae posscssionis Zegw et praediorum ad eandem pertincntium nobililiusque conprovincialibus comitatus de Doboka inibi convocatis partibus etiam praedictis illac accersitis ad ea quae in dictis literis vestris denotantur inquirentes iidem vicini et com- metanei nobilesque comprovinciales talem uti subditus fecissent attestationem item primo Nicolaus de Malhe. .lohannes de eadem, Osualdus, ,Tohannes et Stephanus lanka de Ews, Petrus Ztyrgii de Manyk, Ladislaus. .lohannes ct alter.LadisIaus de eadem vicini, item Georgius tilius quondam Dauid bani de Zancho, Nicolaus Farkas de Haiyna, Steplianus Erdelii de Sumkerek, Nicolaus Georgius Blasius ac Osualdus de Cherynii, Thomas Lekes de Chegew, Petrus Kabocz de Gerewmonostra, Michael de Gewch, Ladislaus de Galaz, .\nthonius de Kerestwr, Gcorgius de eadem, Paulus de Sarwar et .Johanues Erdewk de Solomke commetanei item Philipus de Mykehaza, Beke de Iklod, Osualdus de Drag, Gaspar de Moch, Sigismundus de Ewskewlew, Anthonius dcZylkerek, .lohannes de Gerewasarhel, Stephanus Erdewk, Emericus Kakas de Bothaza et Borboslo de Geztragli comprovinciales prorsus ct pei omnia in omnibus concordantes iuxta consuetudinem dictarum partiuin Transsiluanarum ab antiquo approbatam fide eorum mediante taliter fuissenl attestati, quod prae- scripta possessio ZegA\' ac praedia antedicta ad eandem pertinentia semper et ab anliquo tempore cuius in contrarium memoria hominum non haberetur sicuti et in quantum ius masculinuni sic et eatenus ius femineum attigissent, cuiusquidem attestationis seriem ad oclavos festi beati Georgii martiris nunc proxime afuturi^ per pracfatos nobiles de Gewrgfalwa vobis duxinius appor-

246

tamluiii. Daluiii t|u;ulo ilic dici lorniiiii piiieiiolat i, auno doniini inillesimo quadrinj^cntesinio qLiadra^f.sinio octavo.

' So Vorhim-. ^ M;n 1.

2 .\l;ir/ -JT.

2 641

JigSu /Ziec(endorf H^S April ;t. Dei offenlliche Notar Lukas Wayz bezeugt, dass die Geinciiidin Mellcrsdorf iind Tieppcn (ic(jen dcn Xorgumi hei der Eidesable(jung fiir Johann ixm Gijorggfahm Venvahriing eingelegt iind an die honiglivhe Kurie berufen haben.

Ori^. l'iTH. .\rh. Sl. Sibiii. K..\. 'i reppiii Nr. '.',. Die D:itirriini;sanf;abc'n stinimon niclit viillii; iiborein. Drr 1. .\pril I I IN ist niclit lin Mittwoch sondeni Donnorsta;;, in(oli;i(lesscn diirfle tlie Lrkuncle sehon ;ini 3. April aiisgestelll wordcn scin. lU-.ycst: Bcriuer. l'ihiinilcnIU(j(sUn 2(i Nr. 120.

In noniine domini amcn. Anno nativitatis eiusdcm millesimo quadrini^cntesi- mo quadiagesimo octavo. indictionc undecinui. dic vero Mercurii, quarta vidcli- cet mcnsis Aprilis, hora mciidici vcl (|uasi. pontificatus sanctissimi in Ciirislo patris cl domlni nostri domini Nicolai quinti papae, in Zegew in domo nobilis .lohannis de Gygerfalua in ipsius stuba, dyocesis Transsiluanac, in mei notarii publici testiumque subscriptoruin praesentia honorabilis et cgregius vir dominus Cristannus dccretorum doctor rcctor ecclesiae parochialis in Magno Demctrio dictae dyoccsis procuralorio nominc plchesanorum ac parochianoruni suoruin ac incolaruin et inhabitatorum siniiulorum in Treppyn et Nagdemeter commorantium exhibuit inihi notario tcncnsquc in manibus suis quondam cedulain papiream infrascripta contincntcm animo provocandi et appelandi vivaeque vocis oraculo expressa vocc altc ct intelligibili scmel. bis, ter unico contextu provocavit et apjiclavit contra et adversus sacpefatum .lohanuem de Ciigcrfalua ac Blasium Henkc de cadcm et alterum lohannem de Zala ac Michaclem filiiim Gew de Gerwassarlicl et reliquos compliccs corum ct ipsoruni praesentia. Coiicrcntcs eisdem in ea partc omni modo vi et forma et animo provocationis et appelationis sicut pracmissum est insinuamusque^ eisdcm tunc praesentibus dictam suam provocationem ct appellationem prosequi se vcllc tcmporc opportuno dc quibus omnibus solempniter protestatus est tra- dcnsquc milii notario dictam cedulam petens dcbita cum instantia et requirens officium tliabellionatus mei quatenus sibi haec omnia in dicta ccdula contcnta in publicam formam transscribi uiium vel plura instrunientum vel instrumenta supcrindc conficere dcberem. Cuius quidem provocationis et appellationis tenor sequilur et est talis: Quoniam appellationis rciuedium in oppressorum et \erisimiliter .se opprimi timentium in sacris canonibus salubriter cst insti- tutum, hinc ego Cristanus dccretoium doctor rector ccclesiae parochialis in Magno Demetrio, dyocesis Transsiluanae, procuratorio nomine pro partc liones- torum virorum omnium et singulorum plebesanorum suorum ac incolarum et inhabitatorum in dicta Magno Dcmetrio ct Terpyn commorantium hominum regalium scntiens ct luculentc videns dictos homines violentcr e1 contra omnem iustitiam opprimi ct vini pati in eo, quod ibidem videlicet loco ptraedicto Zegew dicti.s homiuibiis praesentibus ad quandam dictain ct sollcmpnitatem servandam de et super recognitione fienda pcr commctaneos et \ icinos vicinio-

247

res possessionuin regaliuni Zet;cw ac praedioruni Fatha. Che^ec, Roeiina et Thoekesch in coniitatu de Doijoka situantium vigore certarum literaruni rcgali- um et literaiium iustrumcntorum praedictis populis ct iobagionibus regalibus Saxonicalibus in praeallegatis possessionibus Nagdcmcter ct Terpen com - morantibus lc^ittime eisdem donate et collate et per dcfectum seminis nohi- lium ad collationem regiae tnaiestatis canonice devolute iuxta contenta in dictis literis rei^alibus. Tandeni in iudicium causa exlitit huiusmodi dcducta propter variam et multipliccm inquietationcm ct turbationem dictorum populo- rum in praenarratis possessioniljus pacifice existcntibus temporc. cuius initium in memoria hominum non existat, licet nuper per magnificum dominum ,]o- hannem de Hwnyad oubernatorcm incliti regni Hungariac pro tribunali seden- tcm ac certos nobiles partium Transsiluanarum in octavis epiphaniarum domini- Thordc in gencrali causarum audiendo sibi assidentes causa huiusmodi discus.sa fuerit finali sentcntia dictarum e.xtitit, viciiii viciniores ac commetanei dic- tarum possc.ssionum et non alii die quo supra coram cgregio Nicolao de Wyssagana'^ vicegubernatore aut altero Nicolao de Zomkerek vicevaivoda in forma iuramenti et sub dcbito fidei ipsorum recognoscere dcherent. quod eo tempore quo quondam Georgius ct Nicolaus nobiles de Zcgew per Saxones de Lekencze interempti fuissent litcrae et lileralia intrumcnta dictorum nobilium de Gyurfahia ius femineum tangenlia per dictos Saxones potcntialiter ablata fuissent et extitissent et si dicti nobiles et eorundeni coniuratores modo prae- misso sub iuramento rccognoscere nollent eliam parte advcrsa praesente ex tunc causa eadcm in eo statu pro meliori et scniori adiudicationc, rcvisione et deliberat ione ad pracsentiam nominati domini .Johannis gubernatoris remit- terecur. Sed quoniam praefati Johannes de Gywrgfalua et sibi coherentes non commetaneos nec viciniores sed aliundem parti suae favorabiles allexerunt dictis hominibus in Nagdemeter et Tcrpen ac eorum procuratoribus ibidem forinsecus stantibus se esse intra stubam recludentes recognoverunt taliter, qualiter absque omni forma iuramenti etiam piaelibatis vicegul)ernatoie et vicevaivoda aut altero ipsorum absentibus nudo et simplici verbo in praesentia cuiusdam monachi de conventu Colomonostra deposuerunt , recognoverunt ad favorein partis adversae cuius amicitia inclinati, uti praesumitur, prout libuit eisdem not)is penitus scclusis. Sed cuni sic ut praeinittitur tcdio afecti foris starcnius, tandem quadam, ut sic dicam. simulata pietale moti saepefacti nobiles nos introire si qua nobis ibidem essent necessario proponenda iubebant nobis ignorautibus in quod iam clanculo inter se mutuo concluserant ad requi- sitionem iUique nostram eis factam utrum ad recognitionem ilJam fiendam sub fidei ipsorum testimonio et in forma iuramenti contravenissent iliidem et ([uales liii essent aspiceie desiderii nostri csset . Qui responderunt , quod iam conclusum essct factum super quo ipsi convenisscnt scd cum Jioc nol)is displi- cenliam non modicam inferret tum quia nobis reiectis el spectis iam inter se diffinuerant de quo nobis nil constare potuit praeterquam praedictus monachus in quadam cedula papirea nomina eorum qui deposuisse videbantur recitavit contra quorum personas ac dicta nobis le,gitime competiissent exceptiones. Sed quoniain ipsi noslri advcr.sarii ex nostra displiccnlia moti se ad modum exasperatus ostendel)ant videntcs autcm huiusmodi iniuriosam ac potentiariam ipsorum inordinationem pro eo quod dictamen sententiae supradicti domini .loliannis gubernatoris in nullo satisfacereut, quando immo per oumia contra- rium observarent . Nosquitquani proficere valentes desperantes de iustitia fienda senticnles etiain cx consequenli graiide nobis periculum iinmineic si ad ulterius quinquaginta ad iuramcnta ad octavas beati Georgii Torde adniittcrentur suo modo proul nunc frivolis cavillationibus et caluinpniis ipsorum negotium rueret pcnitiis et periclitaret ac etiam non in modicam lesionem el dampnum regiae maiestali indubie cederet ct irresuperabile dampnum posset devenire.

248

Ciiiu siquiiiciii sit- uinlo nitIh) iiii(|ii;uii tvssct iTodouduui iu hiiii ;ir(lu(i ucL>()tio taui v;ilid;is r('i>i;is lilenis cl iiiiiuiuicut:i lii)cr;ic (l(iu;il ioii is iuoiicul iii . uciiio tulus csso possct. Ncruiii cliaiii (iiiaiit uiucuuuiuc doiwit ioiics lcifitt iiii;ic loiii^acvo tempore posscssae ;ul l;un iiivalidam probationem eoutrari;iiu nicrcul cl dcpe- rirent temporis cx traiiseursu iiuiltis quideiu cl allis molivis ct c.xorbitanciis dietam eaus;un ob derecluui dcbilae solciupiiit;it is ciiiu clari iuris divini quaiii liumaiii e.\plor;ili sit. ijuod luilli (|uaiituiii(uiuquc praceiiiincnt i;ic stalus aul di.i>iiit;it is cxistat qui iu tcsl iiuoniuiii ccrt it udiiiis rei iiiducitur pnieler fidem iuratam sit (■rcdendiiiii ;iiiiiii;idvcrtens niliiloiuiiius cgo piaclib;il us plc- banus iii Naydemetcr noiuine proturatorio quo supra, quod nune tciupestatis huius tempore quo pauperes ipsi defensore lcgittiiuo vidclicct regio capite eareiit ;ul pr;ieseiis cuius interest iiierito et iiirc tain leoiltimas douatioues rejtias iiiaiiuteiicrc ;ie del'cii.s;ue. et lieet tutor in bonis pupilli iuxla polcstatcin sibi lradit;uii tutclac olficio dis|)oucrc liabciit prout ipsius pupilli utiliUis requirit donare tamcii cl ;i licuarc miniiuc valct iuris auctorit;ite ac lei>is iulii- bente. Hiis et aliis mculc recollcctis ad curiam ipsius doinini _i>ubcriiatoris et eiiis praesenti;iiii iii Jiiis scriptis ac vivae vocis or;Kulo provoco cl ;ippcllo semcl bis tcr unico contcxtu intcrdicens oinnem |)roisus ampliorcm ct ulteri(Hcin processum fiendum ct pro maioii cvidentia rci pnicteritae oestae recolciis, quod ii(iem nobiles .loiiannes de Gyt>erfalua. Blasius Ilcukc ef .lolianncs de Zala ac ceteri ipsorum adherentes in ea parte a practeritis temporibus saepe sepius et ad sempcr allegarunt sc habcre muiiimenta et lileralia instrumcnta pro iure suo carcntia, quae tamen iiusqu;im produxeruut in aliquo iudicio ncc producere valuerunt sicut ncc hodie valent ratione huiiis dcfectus probationis pro parte ipsorum dictis lioiuinibus rei>alibiis ad iudic;iluin extitit scntentiali calculo finalique decisione. Quo non obstante ausu tcmerario contra rei,'alium lite- rarum inhibitiones et comminationes praedicti nobiles pauperes illos quia siin- plices frivole inolestandes perturbarunt multifarieet multis inodis inolestarunt, non timentes deuiu nec hoininciTi verentes ucc uiuiuam ullo tempore retro;ictis diebus se ad iuranienta ipsoruiii probando rcslrinxcriinl ucc admi.ssi sunl, uisi hoc moderno tempore calaiuitatis ct dejJiessiouis cxistiiiianlcs ipsis lioc esse teinpus opportunum quo nullo suffragante defcnsorio citius valeanl id adipisci, quod nullo eis iuris remcdio unquam competere potuit ct cautelosis machinatio- nibus sub cousilii figura quidain consulentes ipsi domiuo Johanui sinistrc sua- dentes fuco colore uon sictit rci \critas sc habct cuius coutrarium facilc probari poterit teiupore ct loco suis opi^ortunis. Circunncnti ([uoquc paupcrcs ])r;iedicti per notarium proviuciac. qui noii suo iuodo proul scntcnti;iiii in ToKhi pcr dominum Johannem guberuatorem quantum ad intenlionem eius conscripsit sed ad partcm altenim f;iv(n';iliilior cffcctus quaedain interseruit puta icgiiis consuetudinem quae ;i(l iiicutis duplicitateui tiahi poterit naui vigorc huius clausulac quitquit placituiii fucrif dictis nobilibus consuetudiucm patriae vini habere asserunt. q'.iciii;idmoduiu etiam iiifcrunt noii csse cousucf iidiuis ipsoruin, ut iurainentum sub ea ut quo respectu (]uivis s;inae luentis quid sibi vult hoc facilepromptuiii luibet.Qua ratione ego praelibatus dominus Cristanus decretoruin doctor quo supni soleuipniter protcstor quod si in casu et eventu nominatus doininus .folianncs gubcruator in cuius pcrsoua dc iustitiae comple- raento maxiina mihi ct dictorum pauperum spes cst et grandis fiducia sinistra forsan aliqua informationc iuductus, quod absif, sicuf uunc dc practerito iu dicta Tordensi congregatiouc accidisse cognovimus salva semper magnifici- entiae suae dignissima honestate aut si forte grandiori negotio regni occupatus fuerit ita quod cuius accessus et praesentia facilc iii tcmpore nobis opportuno et neeessario haberi non posset ad regiam curiaiii ]jro uberiori cognitione tam grandis uegotii consequenter appello ad cum cuius intcrest el cuius negotium geritur pauperes defensare et in suis iuribus couscrvarc propriuiu csl ct requi-

249

rit officium nec sit iioc niole.stuni saepefalo domino lolianni gubeinatoii cun» nil pei hoc intendo quod suae valent inaf^nificent iae in aliquo derogamini de quosolenipniterprotcstor. Cum ideni dominus Johannes speni iustitiac redden- do unicuique per expressum dinoscitur hahere sed non sic aliis eadem neces- sitas incumliil sicut nec omnes ohediunt cwanjjelio protestor quoque lianc prae- sentem meam appcllationem quam cunctis hic existentibus et quorum interest vel interesse poterit certis sub terminis a iure mihi competentibus prosequi me velle loco et tempore opportuno inhibeoque auctoritate eadem qua haec mea praesens appellatio vim divolutivam hahere volo et ad eum iudicem ad quem eadem ipsa appellatio dirigitur causa cognoscenda omnem actum con- trarium per quempiam attemptatum quod si forsan ab aliquo attemptari conti- gerit auctoritate eadem irritum reputo et inaniter ac casse et per viam attemp- tatorum forerevocandum de quo etiam protestor. Super quibus omnibus appel- lationes seu literas dimissoriales peto instanter instantius instantissime mihi dari si quis sit qui mihi easdem literas dare voluerit et valeat, saltem a te notario publico cum clausulis aliis ad huiusmodi actum vel solempnitatem congruis et opportunis. l'nde ego notarius subscriptus auctoritate qua supra cum id dehitum officii mci thabellionatus requirat nulli iuste quod petitur denegarc praedictam formam provocationis et appellationis ac insinuationis coram me, ut praemittitur, extiibitam, lectam et insinuatam ad debitam ins- tantiam petitionis praenarrati domini Crislani dercetorum doctoris et procu- ratoris principalis de verl)o ad verl)um nil addens vcl minuens, quod rei subs- stantiam immutare possit, quovismodo in hanc formam publicam rcddegi signoque et nomine meis solitis et consuetis consignavi. Acta sunt liaec anno, indictione, die, hora. loco, mense et pontificatu quibus supra praesentibus ibidem discreto et circumspcct is viris domino .Teronimo presbitero in Nagde- meter vicario tcmporali diocesis Transsiluanae ac Clemente de Endrydi et Barlholomeo de Erdeosch tunc \icecomitihus Siculorum eiusdem diocesis ac aliis pluribus testihus fidedignisad praemissa specialiter rogatis et vocatis. Notarzeichen. Et ego Lucas Wayz natus Mathei de Thcka clericus imperiali auctoritate notarius publicus diocesis Transsiluanae, quia huiusmodi appellati- oni, insinuationi et provocationi ac protestationi omnihusque aliis et singulis praemi-ssis dum sic ut praemittitur fierent et agerenlur unacum praenotatis testibus pracsens interfui eaque sic fieri vidi et audivi ideoque hoc praesens puhlicum instrumentum manu mea propria conscriptum exinde confeci in nota cepi, publicavi ct in hanc lormam publicam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis praesentes consignavit in fidem et testimonium omniuni singulorum praemissorum requisitus.

' Vorhtgc uisiiuiimi><iiir. ^ Ciebesscrt :uis Wi/zafidiia.

- J;iiuiar KJ.

2 642.

Rom 1448 .Vpril fi. Supplik des Stadtpfarrers AnlQnius (A. decretorum doctor plebanus plehis parociiialis ecclcsiac de Cibinio Strigoniensis diocesis) und des Biirgermeisters von Hermannstadi. dass allen Besuchern der Pfarrkirclie Ablass gewdhrt werde ... Ecclesiam quidam vix ex patronis magno structurarum opere ampliari inchoavit, sed acdificationem pccunia deficiente finire non potuit. Datum Romae apud s. Pelrum (anno 1448), VIII Idus Aprilis anno secundo.

Ke.yest: l.ukcsics, Diplumahi ponlificuin 2. "JfiO Xr. 1(121 ii;uli Hci;. Snppl. iin Viitiknniscluii .\rchiv.

250

2 643

Roiu 1448 April S. Supplik des siebenbiirgischen \' izewoiwoden Nikolam von Salzburg, dass es ihm verstattet werde, die Pfarrkirche von M ichelsdorf (ecc]esn\m parochialem loci do Myciialfalva, Transilvanensis diocesis), die infolge der Tiirkeneinfalle zurGanze zerstort sei. im (dorligen) Kloster der Briider des Ordens der Franziskanerobservanz wieder zu errichten. Von der papstlichen Kanzlei: l^Mat, nt pelitnr. Dalinn ut supia.

lU'i;cNt: I.ukcsics. Dij>l(>iniilii ininlificiun 2. 2til Xr. 1(I2T 2 luicli Hc;j. Siippl. 12,'i f. i:io' iiii Valitianisclicii .\rcliiv.

2 644

Rom 1448 .Vpril 6. Supplik des siebenbiirgischen Vizewoiwoden Nikolaus von

Salzburg. dass es ihm verstattet werde. den Konvcnt und das Kloster der H. Maria

in Tornen. die einst von den Briidern des Ordens der Paulinereremitcn besetzt Jctzt

infolge der Einfdlle der Ttirken verlassen wdren, den Briidern des Ordens der

Franziskanerobservanz zu vergeben.

Von der pdpstlichen Kanzlei: Fiat, nt petitnr.

Datum ut supra.

Regest: Lukcsics, Diiilonuila iinnlifirum 2. 2()l) Nr. 1 (127 iiacli l^c,n. Siippl. 125 f. 13o' im Valikanischen .\rchiv.

2 645

Hermanntadt 1448 April 8. Der dffenlliclie Nolar Urbanus Pelri von Sleinau bezeugt, dass die Gemeinden Deulsch-Kreuz. Meschendorf und Klosdorf in dem Streit mit dem Kerzer Abt Johannes Bornequel den dffenllichen Nolar Lorenz Michaelis, den Kaplan Nikolaus und den Johannes Greb zu ihren Prokuratoren ernannt haben.

Ori.u;. Pery. .-\rh. St. Sibiii U II 122.

In nomine domini amen. Anno nativitatis eiusdeni inillesimo quadringentesimo quadragesimo octavo, indictione undecima, die lunae, octava mensis Aprilis, hora vesperarum^ vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Nicolai divina providentia papae quinti anno eius primo- in stuba maiori habitationis providi et circumspecti viri Jacobi alias magistri civium opidi Cybiniensis, Strigoniensis iurisdictionis, opidi eiusdem in mei notarii publici et testium subscriptorum ad hoc vocatorum et rogatorum prae- sentia personaliter constituti sagaces viri Michael Luce de Cruce et Laurentius Poldener de Messchonis villarum iam dictarum iurati seniores et inhabitatores ipsorum et hospitum ac incolarum universorum villarum iam dictarum Crucis, Mosschonis et Nicolai nominibus Transsiluancnsis diocesis omnibus melioribus

251

modo, via. iure. causa et forma quibus melius et efficacius potucrunt et debu- erunl, fecerunt. constituerunt creaverunt el solemniter ordinaverunt suos veros, certos, legitimos et indubitatos procuratores, actores et negotiorum ipso- rum gestores ac nuntios speciales et nenerales ita tamen. quod specialitas gene- ralitati non deroget nec e conlra videlicet discrelos, lionorandos ef providos viros Laurencium JMichaelis de villa Dominarum notarium publicum opidi Cybiniensis praetacti commansorem. dominum Nicolaum de Kappuscli maiori, rcverendissimi patris et doniini ^lalhiae episcopi Tanssiluanensis capcllanum, ac .loiiannem Greb de praefala C.ruce 'rranssiluanensis diocesis absentes tam- quam praesenles et eoruni quemlibet in solidum ila, quod non sil melior condi- tio primitus occupantis nec deterior subsequentis, sed quid unus eorum ince- perit alter ipsorum id prosequi valeat, mediare et finire ad prosequendum et pertractandum causam et causas, quae vertuntur seu verti et esse sperantur coram reverendissimo in Chrislo ])alri cl domind domino Mathia episcopo ecclesiac Transsihianensis praedicto vel eius in spiiitualibus vicario ad hoc specialilcr depualto. inler dictos dominos constituenles ex una et venerabilem doniinum .'ohanncm nornc|ueI. ut assei'ilur. abltatem vel alios quoscumquc abbates dc Kerc/ aut alias c|uascunique pcr.^onas spirituales vel saeuulares parlibus ex allera tam coram praclibalo domino cpisctipo 'rranssiluanensi aut eius ut pracmitt ilur in spirilualibus vicaiio cjuam aliis quibuscumquc iudicibus sivecommis.sariis delegat is. subdele!>al is. orclinariis. extraordinariis. executori- bus sive sabcxccutoribus datis seu dandis depulatis seu deputandis nec non agendum in causa el causis quibuscumque, ipsos coustituentes el eorum iura in omnibus el jjer omnia defendendum. libellum seu libellos ct quascumque petitioiies summarias dantum el lecipienduui. litem seu lites coulcstaudum et contestari \ idenduui. de caluiunia vilanda ct vcritate diccnda cum omnibus et siu.qulis capilulis in et sub calumuiac iuramento contentis iurandum et deliberaudum iurariquc ct deliberari videndum necnon quandocumque alterius generis licitum iuramentum in animae constitutioncm piacslaiidum ct ex adver- so pracstaii vidcndum. poucudiim el ai t iculauduin ponique ct arliculari viden- duni. jxisilionibus ct arliciilis jiarlis adversae respoiideiulum siiisc[ue rcsponderi pclendum contra articulos parlis adversae dicenduin et excipiendum lcstes, literasjScripturas, proccssus. privilegia, statuta, iura, et munimenta ac in.stru- menta et quaecumqac alia probationum genera producendum el produci vidcn- duin consuel udines allegando. coiitia teslcs coiumc(ue dicta ct personas necnon quemiuiiique ex adverso producla diccndum. cxcipiendum. icplicandum, diipli- car.duin. trijilicandum et quadruplicauduni. crimiua et defectus obiciendum, opponendum et probandum. declarandum et declarari vidcndum, concludendum et renunciandum concludiquectrenuiitiari petcndumetobtinendum.sentcntiam seu scntenlias tam inlcrlocutorias quam diffinilivas ferri pelenduin et audien- dum. al) ca seu cis et quocumque alii giavaminc illato et inferrendo provocan- dum, cl appelandum. appelatas semcl et pluries petendum et rccipicndum, a|)pcIIationcm scu appcllationes prosequendum. intimandum, insinuan- dum et notificandum, absolutionem vero simpliciter vel ad cautclam nccnon rcslitutionem in integTum principaliter vel incidentalitcr et quaccumquc alia iuris bcneficia iini)ctrandum el obtinenduiu ct iiiipetratis ex adverso coulradi- cendum, c.xpensas taxari videndum et super ipsis si necesse fucrit iurandum eorumquc solulioncm petcndum unuin quoque vel plurcs procuratorem scu procuralores loco ipsorum substituenduni, eum vcl eos rcvocandum et onus procuiatioiiis huiusniodi in se reassumcnduin, totiens quotiens ipsis placueril ct in posterum visum expedire rucrit ct generaliler ad omnia alia ct singula faciendum. diceiiduni, gerenduni. exercendum el procurandum. quac in praemis- sis el circa ea ueces.saria fiierinl seu quomodolibct opportuna et ciuae ipsimet consl iluentes facerent ct faccre possent, si praemissis omnibus et singulis prae-

252

senles et piTSonalittT inliMessfnt, etiani si !ali;i roicnl . quac niandaluni exi- ijerent nui<>is speeiale. quani praesentibus esl expressnni proniillentes. Insuper milii notario publico infrascriplo ut et taniquani publicae el auiiienlieae per- sonae rite et legitime stipulati vice et nomine omniuni et sin.oulorum quorum interest. intererit aut iiiteresse poterit c|uonuKloiibel in futuruin se ratum, gratuni atque !'irinum perpeluo jjabiturum toluni id et quicqnid per dictos eoruiu proeiiraloies constitutos et constituendos seu suiistilneniios ab eis vel eorum altero actum, factum. dictum, gestuin procurat uinve fuerit in praemissis aut aliqno praernissorum relevantes nihilominus el relevare volentes dictos suos procuratores constitulos et substitutos vel substituendos ab cisdem vel eodein et cornm queiuiiljct coinmuniler el divisim al) omni onere satis dandi indicioque sisli et iiidicatum solui cuni (imnibus fuis clausulis neccsariis el ojipotunis sub hypotheca obligat ioiuim oinnium et singuiorum bonorum ij)soiuiii pracsentium et futuroniiu de et super ouiiiibus et singuiis praemissis ideiii constituentes petiverunl sibi a me notario pulilico infrascrijito unum vel plura pubiicumseu jjublica con<fic)i" ct fieri instrumentum et instrumenta. .\cla sunt liaec in oppido Cybiniensi piaetacto anno. indictione, die, mense. Iiora, loco et pontificatu quibus snjjia jiraesent iljus iliideni honoral^ilibus et providis viris doininis Petro Sigisimindi de .Salisfodino provisoiv donius hospilalis .sancti spiritus in Cybinio praetaclo, .\iilhonio Johaniiis de Werd cappellano eiusdem et lacobo Jacobi alias magistro civium opidi Cybiniensis supranominatae Strigoniensis iurisdiclioiiis tcstilnis ad [Jiaemis.sa \ocatis pariler et rogatis. Vom Schreiber der Urkiinde: Nolar/.cicliL-n: Et cgo Vrbanus Pctri de Stynawia clericus Wratisslauiensis dioeccsis publicus pajwli ac imperiali auctorilatibus notarius approbatus quia praefatorum actorum ratificationcm procuratorum constitutionem. rat ihabitionem. reievationcm, substitutioneni oniiiibusque aliis et singulis praemissis duin sic ut praemilt itur ricirnt et agerenl iir iinacum praenominatis testibus pracsens fui caque sic ficri vidi ct audivi. ideo b.oc praesens publicuni instrument uiu manu mea propiia conscriptum exindc confcci. me subscripsi et in hanc formam publicam redegi. ijuam signo et nomine mcis solitis et consuetis roborando consignavi iii fidem et testimonium oinnium et singulorum piaemissorum requisitus ef rogatus.

' Vorlngc; fesparuni. ^ I.uckf l',:i cin.

* .So Vorlase. In Wirkliclikeil iuil sclion ain

19. Marz 1448 das zwcilc 1'ontifikatsjahr

bcgonncn.

2 346

1448 April 12. Der Konvenl i>on Kolozsmonoslor bezeuyl. dass die Adliyen vun Bethlen nnd Nuseni j Grossendorf gegen die Nutzniessung eines Gebieisteiles von Birgau durch die Bewohner von Bistrit: und Jaad Einsprache erhoben haben.

Orip. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapesl. raniilicnarchiv Bctlilcn. Sicycl war auf der Riickseilc aiif^cdruckl.

Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis de Clusmonastra memoriae commendamus, quod Elyas de Nyres in personis Anthouii de Bethlen ac tiregorii filii eiusdera nec non Marci filii quondam Nicolai de eadem et Mychaelis filii Ladislai filii Apa de Nagfalw ad nostram venientes praesentiam, universos hospites et incolas de civitate Bystriciensi et posscssione Jaad ad alios qnoslibet

253

ab iiulebita et potentiaria occupatione. detentionc, ulensione et liuitione euius- dam particulae tcrrae intra metas possessionis Boryo a parte practactae posses- sionis Jaad existentis et adiacentis seque in dominiuin eiusdem intromissione et eandem sihi ipsis slalui el perpeluari iactione. usuum fructuum et quarum- libel utililalum eiusdem pereeptione. seu pcrcipi raclionc aul quovis adinvento colore eandem sibi ipsis appropriari adscrihique ct usurpari lactione in toto vel in parte quomodolibcl factis vel fiendis prohibuit, lege regni suadente coram nobis, testimonio praesentium mediante. Datum feria sexta proxima ante fes- tum beatorum Thilnircii et Valeriani marlyruiii. anno domini millesimo qua- dringentesimo quadragesimo octavo.

2 647

Wcissenljurjj H^JJJ Mai 11. Alberl. Archidiakon pon Wcisxenhiug. Kanoniker der siebcnbiirf/isrhen Kirche iind Generalinkar des Bischnf.s Mallhdus bc(/laubi(jl iiber Einschreilen des Anlhonius von Belhlen das Tcslanicnl des Nikolaus Apafij von Nuseni j Grossendorf von 1447 Nr. 2(>05.

Datum .\ll)ae sabbato proximo anle festuni Pciil hecostes, anno eiusdem domini nostri .Icsu Chrisli millesimo quachingenlesinio c[uadragesimo octavo.

Orii;. Pap. liigar. Landesarchiv Butlapust. lainiliiiiarclii v Bclhkn. Gcninicnsicf,'cl, oval 0,8 X 1 cm, in yriines Watlis vorne aufacdriiclct . Bestc.

2 648

H^SS Mai lo. Dcr Konvenl von Kolozsmonostor be(/laubigt die Urkundedes Guber- nalors .Johanncs von Huni/ad von 1447 Nr. 2 601 mit seiner Zuslimmung zur Schen- kung der Besilzungen Boiii :Bun. S/jring. Drasov j Troschen. Sasciori, Cacova und Sebesel j Kleinmiihlbach saml Zugehorcn cm das Weissenburger Kapilel. Datum feria quarla proxima post festuin beati Stanishii martyris'. anno domini millcsimo quadringentesimo quadragesimo octavo.

Orii>. Pcrg. Uatthyancuiii .\lba lulia. .\r-hiv d. sieb. Donikapitels Xr. 292. Siegel war angchanyt uiid ist mit deni untcrn Teil dcs Pergainentes lieraus.yerisscn worden. Die Auflosung der Datierung bereitet insofcrn einigc Schwierigkeiten als der Sta- nislauslag selbcr auf eine /'friij </"'"''(' fallt, der niichstc Mittwoch also die Oktav des Stanislaustagcs wiirc. Ausserdeiii f.Tllt in die Zwisclicnzcit Pfingstcn. das der Schreiber als bcsondcrs auffallendcs Dat icrungsnicrkinal viclleiclit eher gewShlt haben diirflc. Unsere Ansetzung blcibt dahcr probkniatisch. Falls essich uindie translatio (6 Oktober) handelt. ware die Urkunde zu Oklober 9 anzusetzcn. Regest: ror(^ne/mi lar 1890, 143 Nr. 292 zu Mai 12.

' Ilu rauf durchgestrichcii li i>i>nli(icis.

2 649

Ilerinaniis(adl \Vt\i Mai 22. Die Sichen Sliihle enlscheidcn cincn Rangstreit zwisclien dcn Ilermannslddlcr Schneidcrn iind Kiirschnern im Umgang ani Fron- leichnamslug zugunslen der Schneiderzunfl .

2.')1

Kingeschaltet vdii ilen Siobon Sliihkn III9. Oriy. .\rli. St. Siljiu. Regest: .Xrcliiv 38, 1912. .51(1 Nr. 8.

Nos iudiccs iuratiqiic senioies scplcni scdiuni Syxonicaliuin paitiuin Trtinssilua- naruin incmoiiac coininendanius pcr piacsenlcs. quod cuni nos dic daUiruin prac- scnliuni iiic siinul pro tribiinali conscdisscinus, vencrunl nostri in pracscntiani circiiinspccli viri universi inagistri sartorcs civilatis Cyiiinicnsis ab una. parte w\n c\ allera univcrsi inai^istri pelliliccs de eiidein et per annotatos niai^istros sartorcs eorain nobis cxposituin exlitil eomodo. qiiod a tempore cuitis eontra- riuin in hominiim non exislcrct incmoria scmper ipsi sartores in festo sacratissimi corporis Chrisli ob ciusdem honoris rcvercntiam duin in processione per circu- luin diclae civitalis Cybiiiiensis solito more proiTrcdientcs, locuin ambulandi posl ipsos pcllifices iinmcdiale liainiisscnl . Nuncautcin ])raetacti pcilificesanno- tatos sarlores de solito ipsortim amlnilaiuli loco cxpriincre et ctiiidem sibi ipsis minus iuste usuriiare niterentur, quac omnia cl pracmissorum sin_i;iila sic se habuis.sc queinadmodum supradicluin est didicimus satis clare. Ex adverso autcm praetacti magistri pcllificcs suo rcsponso talitcr obviarunl. quod cum in aliis civitatibus ttbique inoris sit et consueludinis pcllificcs post .sartorcs tem- porc pracdictac fcstivitatis iii Iniiusmodi [)rocc.ssionc ambulaie. eliam ipsis hoc idein adiudicare dignarcinur. .Supplicanlcs cxinde iiobis ambae partes praemis- sae, quatenus ipsis supcr dicta causa sententiain nostram diffinitive proferre dignaremur. Unde nos attenta ct dcbilc pcn.sata praeinissae causae habitudine scnlcnlialitcr dcclaramus. quod cx quo ipsi .sartorcs praedicti a multis retrolap- sis lcmporibus iii dicta processionc locuiii ;iml)iil;mdi post pcllificcs lia])ucrunt etiam cundem ambttlandi locum posl pellificcs a iiiodo dcinceps et ipsorum po.s- tcri habere debenl temporibus perpcliiis affuluris, harum nostrarum lilerarum sententionalium vigore et testiinonio mcdianle. Dalum in Cybinicnsi civitate teinpore nostrac iudiciariac congrcgationis feria quarta proxima ante festum sacratissimi corporis Christi. anno ciusdcm M^CCCCIML"" octavo.

2 650

Waizen \V\S Juni 12. Die Priilatcn. Buniiw iind Givssen des uni/ciiisclien Rciches besidliijen die Lhkiinde des Giibernalors Juliunncs von Hiinijad von 1447 Xr. 2 572 iiber die Verpfdnduny von Talerlocli an die Thorenhunjer Biiriier Sikolaus Pof/an und Emmerich Zijndy.

Datum Waciae secundo die fcsti beali Barnabae aposloli, anno doinini mille- simo quadringentesimo quadragesimo octavo.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Hudapest, Fainilienarcliiv Bclhlen. Sicgel, rund, Din. 3,8 cm. rotcs Waclis in Wachsschiissel. an grfln-blauer Scidenschnur an-jehangt. Derselbe Slciiipel wie Xr. '1 ."i.i2.

2 651

Thorenhurg lii8 Juli 12. Maikus. Xikolaus und Geonj, Vizewoiwoden von Sie- benburgen, schallen dieli rkunde des Kolozsnwnostorer Konvents von 144S Nr. 2640 ein, den Slreit derGemeinden Mettersdorf und Treppen inil den Adligen von Gyorgy- falva undZaluhuza um die Besitziing Tigdu j Ziegendorf und die Priidien Chege

255

Fatlui. Bocliina iind Thewkes belreffend. iind enlscheiden den Slreil zii Giinslen dei Adligen.

Ori!.'. Prry. .\rli. St. Sibiu. K..-\. Ireppcn Xr. 1. Siegel. riiTicI. Dm. 2.5 cm. wcisses Waclis in Wachsscliiissel an roler Scidensclinur anf^ehanfjt. Im Siegelfcld WappenschilU, Lnischrift zwischcn Linicn. Hescst: Bcrger, Vihunden-ReQcalcn 2(i Nr. 121.

Nos Maiciis de Herepe ac Nicolaus de Siimkcrek et Georgius de Bala vicevai- vodae Transsiluani niemoriae commendantes tenorc praesentium significamus qiiibus expedif universis, quod praesente illustri principe domino .Johanne de Hwnyad regni Hungariae gubernatore nobis unacum partium Transsiluanarum nobilibus in octavis festi epiphaniarum domini pro.xime praeteritis^ nobiscum in iudicio existentibus venerabilis dominus Cristannus decretorum doctor pleba- nus de Nagdemeter pro civibus et hospitibus ac tota communitate in iamdicta possessiohe Nagdemeter ot Terpcn vocatis commorantibus ad civitatem Bistri- ciensem pertinentibus cum procuratoriis literis eiusdem civitatis Bistriciensis in figura nostra iudicii comparentibus contra Johannem de Gewrgfalwa ac Bla- sium Henke de eadem, Johannem de Zala et Michaelem de Gerewasarhel propo- suerat eo modo, quod licct possessio Zegw ac praedia Chege, Fatha, Bochina et Thewkes in comitatu de Uoboka existentia vigore certarum literarum et litera- lium instrumentorum- praedictis populis et iobagionibus regalibus Saxonicali- bus in praeallegatispossessionibus Nagdemeter et Terpen commorantibus perti- nuerint. Tamen ipsi nobiles permultiplicium litium amfractus eosdem populos et iobagiones regales Saxonicales plurimum inquietarent in eorundem populorum et iobagionum regalium Saxonicalium praeiudicium et dampnum valde magnum ex parte quorumquidem nobilium iudicium et iustitiam habere vellent dictandae iuris acquitatc et in praemissorum comprobat ionem quamplu- res literas scilicet regales et vaivodales nostro iudiciaria conspectui offerre cura- verat, in qflarum una ut puta serenissimi principis felicis rcminiscentiae domini Sigismundi imperatoris et regis donationali litera vidimus contineri, quod praefatus dominus Sigismundus imperator et rex praescriptam possessionem Zegw ac praedicta pracdia praesrriptis possessionibus suis regalibus Nagdeme- ter et Terpen vocatis annectendo dictis populis et iobagionibus suis regalibus possessionibus in eisdem commorantibus per defectum seminis condam Nicolai et Gregorii de dicta Zegw donasset et contulisset. Quo audito praefati utique Johannes ac Blasius et Michael in praetitulati domini gubernatoris ac nostram praenarrataruniquc partium Transsiluanarum nobilium exurgendo praesentiam responderant ex adverso, quod praealegatus dominus Sigismundus imperator praenarratam possessioncm Zegw ac praedia antedicta per defectum seminis annotatorum Nicolai et Gregorii niemoratis populis et iobagionibus regalibus in praescriptis possessionibus Nagdemeter et Terpen residentibus de iure donare et contullere non potuisset, nam praescripta possessio Zegw ac praedia antedicta per defectum seminis saepenominatorum Nicolai et Gregorii in ius regium nou fuissent devolutae, quia eadeni possessio etpraedia sicuti masculinum et eatenus femineum sexumsequerentur rationeque lineae feminei se.xus praescripta posses- sio Zegw ac praedia praenarata ipsos iuxla regni consuetudinem legittime atti- nerent et in eo se ad veridicum attestationem vicinorum el commetaneoruni praescriplae possessionis Zegw ac pracdiorum praedictorum nobiliumque com- provincialium dicti comitatus de Doboka inibi legittime convocandorum ac partibus praedictis vel e^rum legittimis procuratoribus illa accersitis coram teslimonio conventus ecclesiac dc Clusmonostra quod illac accedere liberatorie petieramus amicabiliter. Quo praesente homo nostcr infra declarandus feria quarta post fesluni Pascae dornini-' ad faciem praenarrafae possessionis Zegw ac prQ.edictoruin praediorum accedens utruni praefata possessio Zegw ac dicta

256

praedia ius feinineuiii sequi debuerinl aii ne ab antedictis vicinis et comnietaneis ac nobilibus comprovincialibus iuxta consuctudinem harum partium Trans- siluanarum ab antiquo approbatam inquirens praescriptam possessioncm Ze«w ac dicta praedia ius fcmineum scqui agnosscerent. Extunc praclibati nobiles sese inclusis et conuineratis quiuquagesimo se sibi similibus nobilibus iuxta formam registri super iuramento nuper in conventione generali in Pest editi et confecti super eo quod praescripta possessio Zegw ac saepius nominata praedia semper et ab antiquo ius fcmineum sequi debuerint inoctavis festi beati Georgii martiris proxime tunc venturi'* Tordae coram lioinine nostro per nos ad id depu- tando iuramentum praestarc debuissent quo praestito tandem praenarratam pos- sessioneni Zegw ac praedia antedicta tenendum, possidendum pariter et haben- dum liberam haberent facultateni ipsis denique octavis festi beati Georgii mar- tiris* occurrentibus praefat i Johannes de Gewrgfalwa ac Blasius Henke de eadem et Johannes de Zala personaliter necnon memoratus Micliael de Gerewasarhel pro nobilibus dominabus Elena sua ac Potencia vocatis Nicolaui de Somogyon consortibus filiabus videlicet quondam Sigismundi de Bakay cum procuratoriis literis nostris nostram venientes in praesentiam literas vestras super praemissa attestatione vicinorum et commetaneorum ac nobilium comprovincialium iuxta consueludinem harum partium Transsiluanarum ab antiquo approbatam re- scriplionalem nobis praesentarunt habentes hunc tenorem: (Folgt die Urlainde des Konvenls von Kolozsmonoslor von 144S Nr. 2 640). Quibus praesentatis praetacti Johannes de Gewrgfalwa ac Blasius de eadem necnon Johannes de Zala item Ladislaus filius Stephani de eadem necnon Demetrius filius Emerici de Forro et ex quo factum praescriptae possessionis Zegw ac praediorum antedic- torum non praefatum Michaelem de Gerwasarhel, sed dictas nobiles dominas Elena et Potencia vocatas ti\ngere agnoscebatur pro eo eodem Michaele excluso eaedem nobiles dominae Elena et Potencia vocatae sese ac praelibatis utroque Johanne necnon Blasio, Ladislao et Demetrio connumeratis quinquagesinio se nobilibus videlicet Alberto de Geztragh, Laurentio de Vezzewd, Georgio de Bala, Anthonio de Gyroth, Myske deMoch, Vito Vas deZenthgothard, Stephano filio Johannis de Deweczer, Vallentino filio Petri de Peterhaza, Johanne filio Andreae de Fodorhaza, Elya filio Anthonii de Gyroth, Ladislao de Galaz, Ladis- lao de Patha,Petro de praedicta Galaz, Johanne de lara, Georgio de Eztyen, Ztanyzlauo deZala, Gregoriofilio Thomae de Zawa, Stephano de Indal, Stepha- no de Peterd, Johanne filio Petri Toth de Chomafaya, Gywla filio Nicolai de Septer, Nicolao Karoly dc Zenthmyclos, Alberto de Thydey, Osualdo de Bon- gard, Emerico de Decze, Nicolao de Forro, Ladislao Fenesy de Deweczer prae- dicta, Ladislao de Zenthpal, Benedicto de Zenthgewrg, Sigismundo de Denge- legh, Martino de Galtew, Gregorio de Nema, Georgio de Almas, Petro de prae- dicta Somogyon, Alberto Boltha de Gald, Jacobo de Chestwe, Johanne de Ke- reky, Georgio filio Petri de Keresthwr, Johanne filio Dominicy de praedicta Gewrgfalwa. Georgio de dicta Chomafaya, Dominico de Zomodok, Benedicto de Bongard praedicta et Ladislao de Doboka eorum ut puta coniuratoribus nobilibus iuxta formam praetacti registri super iurainento nuper in conventione generali praelatorum, baronum et procerum ac nobilium regni Hungariae uni- versorum in Pest editi et confecti super eo, quod praescripta possessio egw Zet praenarrata praedia semper et ab antiquo siculi masculinum sequi debuerint non minus ius femineum sequi debeant iuxta nostram iudiciariam commissio- nem antedictam ut debebant iuramentum praestiterunt et deposuerunt coram nobis. Pro eo nos unacum dictarum partium Transsiluanarum nobilibus in iani notatis octavis festi beati Georgii martiris nobiscum in iudicio existentibus eorundem consilio coassumpto pracmaturo praescriptam possessionem Zegw ac supranominata praedia cum cunctis earundem utilitalibus universis et pertinen- tiis quibuslibet praelibatis Johanni de Gewrgfalwa, Blasio de eadem, Johanni

257

de Zala, Ladislao filio Stephani de eadem, Demetrio filio Emerici de Forro ac nobilibus dominabus Elena et Potencia vocatis filiabus praetacti Sigismundi de dicta Bakay, eorundemque successoribus et posteritatibus iuxta praemissam nostram iudiciariara commissionem ex praetitulati domini gubernatoris < )^ factam veluti proprium ipsorum ius iure eis ex praemissis perpetuo in- cumbenti tenendum, possidendum pariter et habendum, reliquendum et com- mittendum amicitiam dicti conventus de dicta Clusmonostra literatorie petie- ramus diligenter. Quatcnus ipsorum mitterent hominem pro testimonio fidedig- num quo praesente homo noster infra declarandus per nos ad id specialiter depu- tatus ad faciem praescriptae possessionis Zegw ac praediorum antedictorum vicinis et commetaneis earundem universis inibi legittime convocatis et prae- sentibus accedendo eandem et eadera cum praetactis earundera utilitatibus universis et pertinentiis quibuslibet relinqueret et committeret praetactis nobi- libus ac dominabus et per consequens eorundem posteriis iure eis ex praemissis incumbenti perpetuo possidendum, tenendum pariter et habendum contradic- lione annotatorum Saxonum regalium in memoratis Nagdemeter et Terpen vo- catis possessionibus residentibus et aliorum quorumlibet praevia ratione non obstante. Et post haec huiusraodi possessionaria statutionis seriem ad proxime tunc sequentes octavas festi nativitatis beati Johannis baptistae^ legittime per- durando nobis amicabiliter rescriberet conventus antedictus tandem ipsis octa- vis festi nativitatis beati Johannis baptistae instantibus praefati Johannes ac Blasius de Gewrgfalwa pro se personaliter necnon Johanne de Zala, Ladislao filio Stephani de eadem, Demetrio filio Emerici de Forro ac nobilibus domina- bus Elena et Potencia vocatis filiabus dicti quondara Sigisraundi de Bakay cum procuratoriis literis nostris nostrara venientes in praesentiam literas memorati conventus de Clusraonostra super praeraissa possessionaria statutione rescriptio- nales clause confectas nobis loquentes exhibuerunt corara nobis. In quibus per magistrura Nicolaura dictarura partium Transsiluanarum protonotariura horai- nem nostrum inter alios horaines nostros per nos ad id specialiter deputatum et religiosum virum fratrem Bartholomeura testimonium praelibati conventus de Clusmonostra feria quarta proxima ante festum beati Vrbani papae novissirae praeteritum' ad faciem praescriptae possessionis Zegw ac praediorura Chege, Fatha, Bochina et Thewkes vocatorum omnino in dicto coraitatu de Doboka existentiura vicinis et corametaneis earura universis inibi legittirae convocatis et praesentibus accedentes praefatos utruraque Johannem necnon Blasium, La- dislaum et Demetrium ac nobiles dominas Elena et Potencia vocatas in domi- niura eiusdem et eorundera introductos fore et statutos conspeximus manifeste contradictione annotatorura Saxonura regaliura in praescriptis Nagdemeter et Terpen vocatis possessionibus regalibus commorantiura et aliorum quorumlibet praedia ratione non obstante. Quibus exhibitis quia ex serie praescriptarum literarum dicti conventus rescriptionalium per nostrum et eiusdera conventus horaines praescriptam possessionem et praedia antedicta modo antelato iu.xta formam nostrae iudiciariae commissionis memoratis utrique Johanni necnon Blasio, Ladislao ac Demetrio et nobilibus doniinabus Elena et Potencia vocatis legittirae statuisse reperiebatur pro eo praescriptara possessionariara statutio- nem modo praetensato ipsis utrique Johanni et aliis praescriptis iuxta praenar- ratam nostram iudiciariam comraissionera rite et legittime factam ratam, gra- tara et acceptam habentes praescriptam possessionem Zegw ac praedia Chege, Fatha, Bochnia et Thewkes vocata cura omnibus eiusdem et eorundem utilitati- bus et pertinentiis quibuslibet iamnotatis utrique Johanni, Blasio, Ladislao, Demetrio ac nobilibus dominabus Elena et Potencia vocatis ipsorumque heredi- bus et posteritatibus universis iure eis ex praemissis perpetuo incumbenti tenen- dum, possidendura pariter et habcndura reliquimus et comraittiraus auctoritate nostra iudiciaria mediante salvo iure alieno praelibatis siquidem Saxonibus

258

regalibus in praeassertis possessionibus Nagdemeter et Terpen vocatis commo- rantibus perpetuum silentium imponendo de eisdem. In cuius rei memoriam fir- mitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales sigilli nostri pen- dentis munimine roboratas eisdem utrique Johanne et aliis supranominatis duximus concedendum. Datum Tordae duodecimo die octavarum festi nativi- tatis beati Johannis baptistae pracdictarum, anno domini supradicto.

Januar 13. ° Liicke 1,4 cni.

' Ilicr.Tuf prae sjctilut. ' Juli 1.

» Marz 2~. ' ^ ' Mai 22.

* Mai 1.

2 652

Muhlbaeh 1448 JuIiSl. DerGubernator Johannes von Hunyad nimmtdie Bewoh- ner von Bulkesch und Seiden gegen die Gewalttaien der Kastellane von Kokelburg in Schutz.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 120. Siegel in rotes Wachs vorne aufgedruckt, Reste. Regest: Eder, Observatlones 129 = Transiloania 1873, 101 = Hurmuzaki, Documente 1, 2, 759 Nr. 628.

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera vobis castellanis in castro Kykelewar vocato constitutis f irmiter committimus et sub poenis capi- tum aliud habere nolentes mandamus, quatenus statim visis praesentibus super spoliis et dampnis ac piscium et aliarum rerum ablationibus per vos his proximis praeteritis diebus a populis et inhabitatoribus villae Bolkach factis et illatis coram discretis viris plebanis de Bolkach praedicta et de Sythwe sine defectu omnimodam impendere debeatis satisfactionem amodoque in antea nulla damp- na, iniurias et molestationes populis et inhabitatoribus dictarum villarum Sythwe et Bolkach quoquomodo inferre aut victualia ab ipsis petere et exigere praesumatis. Alioquin commisimus et harum serie firmiter committimus prae- scriptis populis et inhabitatoribus dictarum villarum Sythwe et Bolkach, ut ipsis invocato auxilio et iuvamine universorum Saxonum et aliorum hominum ad id opportunorum, quae auxilium et iuvamen ad haec facienda praebere mandamus et in hac parte eisdem Saxonibus plenam concedimusauctoritatem et postesta- tem, vos et vestrum quemlibet ubicumque vos reperire poterint, in personis detinere, rotare et cum palis transfigi et in furcas suspendere debeant omnibus. Aliud ergo, si talia pericula incurrere pertimescitis, facere non praesumatis praesentesque post earum lecturam reddi iubemus praesentanti. Datum in Zaz- sebesinprofestoadvinculabeatiPetriapostoIi,annodominiMCCCCXLoctavo.

2 653

Reps 1448 August 7. Der Gubernator Johannes von Hunyad trdgt der Gesamtheit der Sachsen auf, den muntenischen Woiwoden Vladislav mit allen Ehren in ihrer Mitte zu empfangen.

Orig. Pap. Ungar. LandesarchivjBudapest, Sammlun,!:; L. Kovacsy Nr. 548. Siegel vome aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 2547. ErgSnzungen nach Barabis. Druck: Barabis, Siik. okleviltdr 75 Nr. 41.

259

Johannes de Hwnyad regni Hungariae guberna(tor). Circuraspectis viris univer- sis Saxonibus praesentes visuris salutem cum (ho) nore. Ex quo illustris princeps dominus Wladislaus vaivoda Transalpinensis pro bono regni et commodo totius christianitatis exnunc erga nos venturus est, ideo vestris dilectionibus firmiter committimus, qu^tenus agnitis praesentibus cum idem vaivoda in vestri medium pervenerit, eidem et suis gentibus iuxta informationem Anthonii de Arapatak debitas honores et reverentias facere debeatis. Ceterum relatibus ipsius Anthonii fidem creditivam adhibeatis nostri. Aliud non facturi. Praesentibus perlectis (exhib)enti (restitutis). Datum in Kewhalom, secunda die festi beati Sixti papae, anno (domini) MCCCCXL"° octavo.

2 654

Henndorf 1448 August 12. Der Gubernator Johannes von Hunyad beauflragt den Steuereinnehmer Pape ihm filr den bevorstehenden Zug gegen die Ttirken die gesam- melten Steuerbetrdge eiligst zu ubergeben.

Druck: Mon. Ilung. hisl. 33, 1907, 151 Nr. 220 nach dem Orig. Pap. , Siegel zum Verschluss aufgedruckt, im Ung. Nationalmuseutn Budapest.

Johannes de Hwnyad, regni Hungariae gubernator. Nobilis vir nobis sincere dilecte. Sciatis, quod pecuniae nobis pro nunc existant necessarii, quia noviter possumus gentes conducere ad exercitum contra Turcos cum eisdem. Et eccc iam de facto sumus in via ad vadum D^nubii ad exercitum ipsum in dei nomine pro- fecturi. Rogamus igitur vobisque firmiter mandamus, quatenus mox visis prae- sentibus, si pecunias per vos dicatas habetis recollectas, personaliter nobis apportare. Si vero nondum forent recollectae extunc festinantissime easdem pecunias recolligatis et quantocitius^ nobis adducere modis omnibus debeatis. Nos autem prope Cibinium reperietis et secus nullomodo facere praesumatis in praemissis. Datum in villa Hegen feria secunda proxima ante festum assumptio- nis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini M^CCCCXL" octavo. Auf der Riickseite Adresse: Nobili Pape de Florentia, nunc in Dees residenti, dicatori nostro de Zolnok inferiori nobis dilecto.

Vorlai^e (luandotius.

2 655

Agnetheln 1448 Angust 15. Der Gubernator Johannes von Hunijad beauftragt den Salzkammergrafen Oduardus Ualicus, ausslehende Geldbetrdge einzusammeln und ihm 1000 Hufeisen zu iibersenden.

Abschrift im Manuskript Zimmcrmann des Urkundenbuches nacli dem Orig. Pap. im Archiv des Domkapitcls Fiinfkirchen.

Druck: Katona, Hist. crit. VI, 13, 584. Fej6r, Genus 115 Nr. 42. Varjii, Oklevilldr 1, 662 Nr. 466. Nach einer Abschrift des IS.Jh.s bei C.ornides, Diplomatarium.

Johannes de Hwyad regni Hungariae gubernator. Nobis dilecte mandamus vobis firmissime ut statim visis praesentibus totam pecuniam cum qua Stephanus

260

filius bani aut familiarcs ct iobagioncs sui pio precio salium obligantur recolli- gerc citissimc dcbcatis ct post nos versus Zazsebes portetis, immo etiam de pos- sessionibusaliorum exigatis qui obliguntur cum pretio salium praetactorum. Si vero idem Stephanus filius bani non faciet de suis posses sionibus exsolvere ipsain pecuniam cxtunc in veloci cursu equi nobis intimetis, quin nos suas pos- sessioncs statim occupari facicmus. Praeterea dixit nobis Matheussocius vester, quod ibi in Dees haberemus millc babatia illa nobisportetissimulcumgomsis vel claviculis. Aliud facere non ausuri. Datum in Zenthagatha in festo assumptionis virginis Mariae, anno domini MOCCCCXLVIIP.

Von cler Kanzlei: Commissio propria domini gubernatoris.

Auf der Riickseile

Adresse: Nobili Oduardo Italico, camerario nostro nobis sinccre dilecto.

Daninler: Si esses in via etiam revertaris pro babatis et portebis tecum.

2 655

[1448] August22. Ein Bischof Christophschallei eineUrkunde von Papst Niko- laus V. iiber einige zwischen den Sachsen und der Geistlichkeit herrschende Slreifsa- chen ein. die vigesima secunda mensia Augusti

Altes Regest (18. Jh. t in Arli. St. Sibiu U II 123 zum Jahre 1448. Die Urkundc selbst fehlt.

2 657

Hermannstadt 1448 August 19. Der Gubernator Johannes von Hunyad verbietet itber Ersuchen des Hermannstddter Kapitels die Durchfilhrung pdpstlicher Bullen, die gegen die Gewohnheiten des Reiches verstossen.

Eingescljaltet als sechstes Insert voni Weissenburger Kapitcl. 1511, Arli. St. Sibiu. .\rcliiv des Hermannstadter Evang. Kapitels A.B. Nr. 55.

Johannes de Hwnyadi regni Hungariae gubernator etcetera honorabilibus domi- nis decano et plebanis de capituIoCybiniensi partiumTranssilvanarum salutem cum honore. Crebra et infesta plurium regnicolarum querela contra quosdam bullarum papalium dilatores- atque exemptores earundem, qui in contrarium libertatum regni et iuris patronatus regalis notabile detrimcntum plurimos beneficiatos ecclesiarum sed et alterius notabile detrimentum plurimos bene- ficiatos ecclesiarum sed et alterius status hominesecclesiasticos et saeculares dictarum partium Transsilvanarum nunc in causis bencficialibus, nunc vero per alios processus penales diversimode vexare effrenata machinatione prae- sumunt nobis multiplicatis vicibus oblata. Adeo aures nostras cuius talibus praesumptuosis actibus resistentiae obicem oponere interest propulsavit, ut si gubernationis nostrae debitum commode et pro regni utilitate exercere volueri- mus necessarium summopere^ arbitramur talia tamquam nociva per obstaculum praementis remedium fore reformanda, quae nostro nos propensius stringente debito, ut eo citius et efficacius singulis hoc ipsum attemptare volentibus praesumptionis et audaciae aditus praecludatur inter alia loca regni praetacti vestri in medio sed et in partibus Transsilvanis praenotatis. Ubi etiam talis- modi buUigerorum atque executorum pululatio vigere dicitur non modica,

261

inhiberi volentes vestrae honorabilitati firmissime mandantes committimus, quatenus mox agnitis praesentibus omni cessante occasione favore etiam quoli- bet in hac parte postergato illic in vestri medio in praedictis partibus Transsilvanis in vestra scilicet iurisdictione de omnibus et singulis bullas papales seu concilii vel dclegatorum ab eis in contrarium libertatis regni ac detrimentum seu prae- iudicium facultatis iuris patronatus regalissine licentia scilicet nostra deferen- tibuscl habentibusaut easdem per qualescumque processus directe vel indirecte exequi seu executioni demandare praesumentibus et dictos regnicolas seu ali- quem ex eis vigore earundem vcxareet impetere praetendentibus diligentem in- quisitionemfaciendoomnesetquoslibettales, qui in hacpartesecundum formam praemissam rei comperti fuerint cuiuscumque dignitatis vel status existant in- vocato si neccsse fuerit auxilio et subsidio magnificorum vaivodarum partium Transsilvanarum vel ipsorum vicevaivodarum pro tempore constitutorura aut magistrorum civium, iudicum, gerebonum et iuratorum seniorum sedium et districtuum Saxonicalium partium Transsilvanarum praescriptarum vel alioruni status hominum quorum interest vel intererit quibusdum serie praesen- tium requisiti fuerint cadem praeberi mandamus in personis captivare et deti- nere caplosque in vestris tut isvinculistamdiu conservaredebeatisdonecsuperinde aliud a nobis habueritis in commissis, ut iidem ex hoc poena docenteapertecog- noscant, quantum nobisdisplicentiaeafferatviolatio libertatis regnipraenotati. Et secus nullatenus ausuri facere in praemissis. Praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum in civitate Cibiniensi feriasecunda proxima post festum assumptionis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini raillesimo quadrin- gentesimo quadragesimo octavo.

' In verlangerter .Sclirift. ^ Vorl.ige supmopere.

' Vorlage delalores.

2 658

Sneeava 1448 Soptomber 11. Peter. Woiwode der Moldaii, erneuert den Bewoh- nern von Kronsladt die Handelsnorrechte, diesie unter seinem Vater Alexander und seinen Briidern Ilias und Stephan gehabt haben und bestimmt. dasssie kaufend und verkaufend iiberall im Lande frei herumziehen konnen und beim Eintritt in sein Landje Last 4 Groschen und beim Auszug ebenfalls, wie friiher, je 4 Groschen zu zahlen haben und fiir jeden Ochsen 2 Groschen. Von Tuch und Leinwand und von jeder andern Waresolten sie den iiblichen Zoll entrichten. „Geschrieben in Suceaua, in Jahre 6956 September 11".

Orig. Perg. Haus-, Hof- und ,St;iLi(sarchiv Wicn. Siegcl, rund, Durchmesser 2,5 cm,

an Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld Aueroclisenkopf. Umschrift: -|- neiaTfc neTp{a)

BoeBOCAU.

Druck und Faksimile: An. Ae. liom. 2, 11, 1889, Sect. Ist. 50 Nr. 1.

Druck und rumanische .Obcrsetzung: Bogdtin, Doc. mnld. 23 Nr. 9. Tocilescu, 534

documenle 490 Nr. 479. Costachescu. Dociimenle mold. 2, 740 Nr. 217.

Regest: Calnlogul documentelnr mnldnvcnefli din Arhiva Ixlorica Cenirali a Slalului I,

Bukarest 1957, S. 32. Nr. 87.

2 659

Weisskirch 1448 Oktobor 11. Michael Salamonis von Nadesch bekrdfligt seine friiheren letztwilligen Verfiigungen, die er in allem beobachtet haben will.

262

Orig. Pap. llngar. Landcs;>rchiv Biiilapcst Dl. 2926.'). Sicgcl. riUHl. Dni. 2.2 cni. war in grunes Wachs vornc aiifgcdriickl. Druck: rabritius, Urkitndcnhucli 59 \r. 92.

Nos Michael filius Salomonis dc Nadasci. Licct corpore aeger mcnle famcn et rationc per omnia sanus recoynoscimus pcr praescnles et fatcmur, quomodo om- nes dispositiones et ordinationes nostras in noslris haereditatibus. tain ecclcsiis quam nostrac conthorali ac officialibus et familiaribus nostris iiostra in sanitate factas intcr alias testamentarias dispositiones easdem in vigore et slatu in eodem permanerc committimus, easdemque ratificamus ct approbamus in ultima dis- positionc nostra testamentaria. Pracsentibus autcm religiosis fratribus utroque fratri Johanni gardiano de Feyreghaz et altcro fralri conventuali nccnon nobili dominae Elenae conthoralis nostrae, ac honorabili domini plebano dc Kyzd, decano sedis Segeswar, necnon providis viris Thome literato de Zollhan, Andree et Emerico iudicibus in Ffeyreghaz commorantibus, aliisque quam pluribus hominibus protunc inibi existentibus; praesentes vero nostro sigillo autentico quo uti solemus signare et muniri commisimus. Datum in Ffeyreghaz feria sexta proxima ante festum beati Galli confcssoris, anno domini millesimo quadringen- tesimo quadragesimo octavo.

Auf der Riickseite von derselben Hand: Testamentale egregii viri Michaelisi filii Salomonis.

' Cber dcr Zeile.

2 660

Kleinlasseln 1448 Oklober 22. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Markiis iind Georg fordern den Konuent von Kolozsmonostor auf. bei der Einfiihrung des ^Veis- senburger Kapitels in den Besilz von Spring, das Johannes Gereb von Weingarls- kirchen dem Kapitel streitig macht, mitzuwirken.

liiiigcschalLct von dcni Konvent von Kolozsnionostor 1-148. glcichzeitigc .\bschrift Batthvaneuni Alba lulia. .\rchiv d. sicb. Donikapilels Nr. 293. Regcst: Szcredai, Xotilui 94. rurUnclmi Idr 1890, 14;! Nr. 293.

Amicis suis reverendis conventui ecclesiae beatae Mariae virginis de Clwsmono- stra Marcus de Herepe et Georgius de Bala vicevaivodae Transsilvanienses ami- citiam paratam^ cum honore. Dicitur nobis in personis honorabilium domino- rum de capitulo ecclcsiae Albcnsis Transsilvanac, quod iuxta dispositionem et ordinationem egregii viri Michaelis filii Salomonis de Nadasd, his proximis diebus defuncti, ex voluntate ct annuentia ipsius Michaelis vita sibi comite iuxta regni consuetudinem ex indulto et consensu regiae celsitudinis, tandemque domini nostri Johannis de Hunyad regni Hungariae gubernatoris necnon omnium baronum ipsi egregio Michaeli filio Salomonis similiter per eosdem ipsi capitulo gratiose concesso, statutionc facta.statim post decessum praefati cgregii Michae- lis praelibafi domini dc capitulo honorabiles dominos Andream praepositum, Stephanum archidiaconum de Thylegd ac magistrum Dominicum socios ct con- canonicos ipsorum ad occupationem ct ad manus ipsorum receptioncm prout legitimc ipsos concernerent . Ad possessioncs, prout fertur, ipsis anno elapso statutas videlicet Sprengh. Drasso, Nagfalw, Kokowan, Kissebes, Varallya- mezw cum suis pertinentiis e medio ipsorum transmisissent, ibique per unum integrum diem et medium permanendo, omnibus iobbagionibus inibi existen-

263

tibus ipsis obedientibus. Tandem egregius Johannes Greb de Wyngarth cum suis complicibus, armatis manibus superveniens, absque omni iuris processu antelatos dominos Andreara praepositum, Stephanum archidiaconum et magis- trum Dominicum cum minis magnis et verbis contumeliosis nomine tali, ut ipsos possessiones sibi ipsi occuparet, occupatasque haereditarie tenere praetenderet, de dicta possessione Sprengh ipsos exire coegisset, nec ad alias possessiones praedictas eosdem iuxta praemissa, literasque dicti domini gubernatoris per eosdem dominos sibi ostensas, pro nihilo reputasset de omnibus gestis et actibus perpetratis suis, ratione huiusmodi occupationis ipsarum possessionum domino gubernatori a liisque quibus decens, vel congruum f uerat se responsurum spopon- disset in praeiudicium et damnum ipsorum dominorum valde magnunn. Unde iidem domini de capitulo de omnibus praemissis protestationem facere vellent et eundem Johannem de Vingarth de eisdem possessionibus, ex nunc et a < >-

occupatione se retrahere postularent, per nostrum et vestrum homines se in dominium earundem possessionum legitime vellent facere introduci. Super quo vestram amicitiam praesentibus petimus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo praesente Jacobus de Csetve, Miske de Mocs, sin Benedictus de Beld, neve Ladislaus de Gald, seu Emericus de Gal- teo aliis absentibus homo noster ad faciem praedictae possessionis Sprengh vici- nis et commetaneis eiusdem inibi legitime convocatis et praesentibus accedendo de omnibus praemissis veram inquirat certitudinis veritatem, quam tandem nobis amicabiliter rescribatis, ipsosque dorainos iuxta decretum regni nobilium istarura partiura Transsilvanarura Thordae in octavis festi beati Michaelis archangeli proxirae praeteriti^ una nobiscum cclebrari factum, in pacifico dorai- nio earundera possessionum relinquat. Et si qui quitquam actionis et acquisi- tionis cura ipsis dominis a parte ipsarum possessionum haberent vel habere sperarent, extra dominium earundem eosdem dominos acquirant, tales vero acquisitores, si qui fuerunt, ad octavas Epiphaniarum domini nunc venturas* nostrara evocet in praesentiam. Datura in Zenthlazlo feria tertia proxima post festum undecira millia virginum, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo octavo.

' Vorlage paralum. ^ Oktober 6.

» Liicke 1,3 cni. * Januar 13.

2 661

Nach 1448 Oktober 22. Der Konvent von Kolozsmonoslor schaltel die Urkunde der Vizewoiwoden Markus und Georg von liiS Nr. 2 660 ein und berichtet den Vize- woiwoden tiber den Vollzug der angeordneten Einfiihrung des Weissenburger Kapi- tels in den Besitz des von Johannes Gereb von Weingartskirchen widerrechtlich be- setzten Ortes Spring.

UnvoUstandige sleichzeitige Abschrift Pap. Batthyanemn Alba lulia, Archiv d. sieb Domcapitels Nr. 294. Die Abschrift bricht mitten in der Zeile ab, so dass der Bericht des Konventes iJber den Gang der Einfuhrung nur bruchstiickhaft vorliegt und besonders das Verhalten des Johannes Gereb dcr neuen Sachlage gegcniiber nicht zu Tagc tritt. Die Datierung ergibt sich aus der vorhergehenden Urkunde Nr. 2 660. Der Bericht des Konvents ist vermutlich bald nachher verfasst. Regest: Tdrltnelmi Idr 1890, 143 Nr. 294.

264

i

Eppeschdorf 1448 Oktober 28. Testament der Anna, Witive nachGcorg Appa.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarc-hiv Budapcst, Fainilienarcliiv Telcki .Nr. 614. Siegel, oval, Dm. 2.8-(- 1,5 cni. war in wcisses Wachs vorne aufgedriickt. Dnick: Barabas, Cod. Telcki 2,39 Xr. 36.

In noraine domini amen. Ex quo secundum beatissimum Job homo sicut flos fenum ager arescens, hinc est quod cgo Anna relicta Jeorgii Appa ex allegatis sciens me morituram, quare de singulis bonis meis mihi a deo misericorditer colatis tale condor testamentum meae animae in salutem coram idoneis testibus meo testamento astantibus scilicet plebano de Hodwilag confessori meo, Fran- cisco iudici, Alberto iudici de Ebeschfawlwa in hunc modum praemeditatam: Primo scutellam argenteam pro claustro beatae virginis Mariae in Czenthkylal pro missa perpetua, item duas vineas pro ecclesia sancti Georgii martiris in dicta Ebesfawlwa, item alia omnia bona tam mobilia quam immobilia pro filia mea Annae uxori egregii viri Nicolai de Erdel, item XXII florenos auri ex parte sororis mei Margarethe^ uxoris quondam Johannis Farczchaz quos scilicet flore- nos idem filia mea recipiat sibi in usum. Datum in Ebesfalwa, feria 2* ante festum omnium sanctorum, anno domini M°CCCC°XLVIII. Meo sigillo duxi corroborandum.

Auf der Riickseite von demselben Schreiber: Testamentum.

' So Vorlage.

2 663

Tirgovijte 1448 Oktober 31. Vladislav II., Woiwode der Walachei, berichtet dem Rat von Kronstadt, dass Murad II. in einer dreitdgigen Schlacht Johann von Hunyad niedergerungen habe und entschuldigt damit sein Fernbleiben von Sieben- biirgen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra§ov, Schnell I 18. Siegel war in roles Wachs auf der Riickseite

zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: Bogdaji, Documenle 314 Nr. 255. Hurmuzaki, Documente XV, 1,35 Nr. 60 zu

Dezember 31.

Obersetzung: lorga, Scrisori 162 Nr. 3.

Bruchstiick: Bogdan, Vlad Jepe^ 67.

Regest: Andronescu, Repcrlorial 75 Nr. 241.

Providi et honesti viri fratres et amici nobis sincere dilecti. Scire daraus vobis quomodo egredius^ vir Nicolaus de Vizakona scribit nobis ad eum accedere velle- mus donec magnif icus Johannes regni Hungariae gubernator veniret de bello. Hoc ideo facere non possimus, quia feria tertia proxime praeterita- frater Nayph de Nicopolio venit ad nos certissime dixit, quoraodo Orarath dominus Turcorura in tribus diebus sine omni intermissione contra ipsura dominum Johannem gu- bernatorem pugna habuissent, ultima die inter curros taboritarura inclusisset, pedester solus imperator inter yanicaros descendisset et omnes extra et intra currus taboritarum percussent et interfecissent. Si veniremus nunc ad eum, Turci statim nos et vos destruere possent. Ideo petimus vos sedentes pacifice

265

quatenus habeatis patientiam donec videbimus processus ipsius domini Johan- nis. Dubium est de vita ipsius, si autem enascitur de bello liber secum convenie- mus bonam pacem faciemus, si autem nunc nobis contrari fueritis, siquid tan- dem fiet, sint in detrimenta animarum vestrarum et periculum coram deo res- pondeatis. Datum in Tergouistia in vigilla omnium sanctorum. anno domini et cetera XLVIII".

Wlad, partium Transalpinarum vaivoda, frater vester in omnibus.

Auf der Riickseite Adresse: Providis et honestis viris iiidici. iuratis civibus de

Brassouia fratribus et amicis nostris praedilectis.

1 So Vorlage. "- Oklober 29.

2 664

Rom \\\^ Dezomber \. Papst Nikolaus V. beylaubigt die Urkunde Eugens

IV. von 1440 A'r. 2 374, enthaltend die Urkunden Martlns V.von 1427 Nr. 2 008

undGregors XI. von 1374 Nr. 1 025 iiber die Rechte und Freiheilen der Domini-

kaner.

Datum Romae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae millesimo

quadringentesimo quadragesimo octavo, pridie nonas Decembris, pontificatus

nostri anno secundo.

Das Formular der Urkunde schliesst sich eng an das der Urkunde Martins V.

von 1427 Nr. 2 008 an.'

Druck: Fabritius, Urkundenhuch 70 .\'r. 98 nach der Einschaltung des Generalauditor? .Jakob von 1461. einseschaltet von dem Abt Peter von Kolozsinonostor 1166, Oriu. friiher ini Besitz des Bischofs Georii Paiil Binder. heute verschoUcn. Abschrift, Reschner, Dip/oma/anum 7, 299. .\rh. St. Sibiu, Handsc!iriftens;imnilung des Brukenthalmuseums nach den Collcclancen M. Herbcrts,

2 665

1448 Dezember 20. Der Rat von Klausenburg verleiht der Ledererbruderschaft der Sladt einen Fischteich vor den Stadimauern.

Absclirift .\hinuskript /imniernianii dcs Urkundcnbuehes nacli dcin friilicr iii dcr Lade der Ledererzunft in Cluj befindlichen Original. Druck: Jakab, Oklevillar 1, ]8ii .Nr. 107.

Nos Stephanus Bertram, iudex et iurati consules civitatis Coluswariensis me- moriae commendantes tenore praescnt ium signif icamus quil)us expedit universis, quod in nostra constituti praesentia honesti ac circumspecti viri cerdones hic in nostri mediocommorantesfraternitatemscilicetgloriosissimaevirginisMariae in ecclcsia parochiali beati Michaelis Archangeli fundatam tenentes nobis humiliter supplicarunt, ut nos illam terram extra muros vcteris castri nostri versus PJienesium existentem, ubi quandam piscinam propriis ipsorum labori- bus ipsis ac ipsorum fraternitati aeviternis temporibus duraturam inchoare vellent et procurare pro augmento dictae fraternitatis ipsorum ac cultus divini scilicet comodo ac faciliori perseveratione praefatae civitatis nostrac ipsis ac

266

annotatae fralernitati ipsorurn perpetuae donalionis tilulo conferremus ipsos- que ac eorundeni fralernitatem in eisdem confirmaremus. Unde nos ipsorum iustiset lieitis petitionibus inclinati ipsam terram videlicet extra muros veteris castri nostri versus Plienesium immediate versus partem occidentalem exis- tentem in longitudinc sexaginla cul)itorum maiorum vulgariter laffter appel- latorum versus meridiem ac lalitudine quantum ipsis ad id suffecerit vel videbitur expedire dedimus, donavimus et contulimus immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendam et habendam praesen- tium per vigorem; promitt imus insupereosdem cerdones mediatamfraternitatem sive altare gloriosissimae \ irginis ^lariae tenentes ab omnibus occasione dictae terrae ipsos sive eorundem fraternitatem ipsorum in progressu inquietare volentibus semper et ubique defendere nostris laboribus propriis et expensis. In cuius rei memoriam praesentes literas nostras autentici sigilli nostri ap pensione conimunitas in robur perpetuamquc firmitatem duximus concedendas. Datura feria sexta proxima ante festum beati Thomae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo octavo.

2 666

Segedin 1448 Dezember 22. Der Giihernatnr Johannes von Hunyad trdgt dem Arader Kapitel auf, bei der Vorladung des Johann Gereb von Weingartskirchen, der sich wegen seiner Gewalttdtigkeiten gegen das Weissenburger Kapitel zu verant- worlen hat, mitzuwirken.

Abschrift des spaten 18. Jli. s Batlhyaneum Alba lulia, Excerpta Cap. Alb. Trans. 1, 86.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera honorabili capitulo ecclesiae Orodiensis salutem cum honore. Dicitur nobis in personis honorabilium dominorum de capituio ecclesiae Albensis Transylvanae, quod cum ipsi iuxta adiudicationem et adinventionem seu declarationem vicevaivodarum unacum nobilibus partium Transylvanarum Thordae in octavis festi beati Michaelis archangeli proxime praetcritis factam duos ex ipsis videlicet honorabiles domi- nos magistros Emericum de Egres pridem decanum et Jacobum de Zenthmar- thon socioset concanonicos ipsorum mediantibus literis ipsorum vicevaivodarum exinde confectis unacum Ladislao de Gald homine ipsorum et testimonio con- ventus ecclesiae de Clwsmonostra videlicet religioso viro fratre Emerico ad ipsorum vicevaivodarum petitione, transmisso ad possessiones ipsorum Spreng, Drasso, Kyssebes, Nagfalw, Kokawa, Negfalwa et Slawendorff^ vocatas cum earundem pertinentiis per quondam egregium Michaelem filium Salomonis de Nadasd pridem defunctum felicis memoriae ipsis dominis de capitulo vigore certarum literarum superinde confectarum donatas et collatas per obitum eius- dem Michaelis filii Salomonis ad ipsos devolutas descendere et easdem ad manus eorum acceptare et sibi ipsis appropriare destinassent et dum feria sexta proxima ante festum beati Demetrii martiris novissime praeterita in praedicta possessione Spreng in prandio penes mensam consedissent, tunc egregius Johan- nes Greb de Wingarth unacum Georgio filio Petri Thoth de Csomofaya, Symone Coco aliisque cum quampluribus suis complicibus et familiaribus, nescitur quo spiritu ductus, armatis manibus et potentiariis vehementi cursu aquorum cum ingenti strepitu et impetuzelo impietatis succensus ad hospitium ipsorura irruens oranesque farailiares suos de equis ipsorura tara magna gestinatione descendere faciens, alta et terribili voce verbisque ignominiosis et vituperiosis

267

clamando dixisset: ubi sunt et ubi est ille monachus? Extrahatis omnes eos de domo et expellatis. Quibus auditis praedicti domini Emericus et Jacobus unacuni praedictis homine ipsorum vicevaivodarum et testimonio^ conventus de ipsa domo exivissent, sibique blande et honestc loquendo dixissent, quod non venissent pugnare, sed secundum consuetudinem regni cum literis vaivo- dalibus ad exequendas causas et iura possessionum ipsorum venissent. Si igitur sua egregietas eos audire vellet, sibi adventus eorum causam benigne explicarent. Ipse vero maiori furore succensus ea, quae sibi locuti fuissent, minime advertens clamando terribiliter dixisset b...illum monachum benc et omnes alios. Quibus visis et auditis praelibati magistri Emericus et Jacobus canonici, quod ipsum fratrem Emcricum dictus Grcb interficere vellet et ad ipsum cum armis festinarent, eundem fratrem Emericum ambo amplexati fuissent defendere volentes ne ipsum laedere vel sibi, nocere possint. Tunc videns ipse Johannes Greb, quod familiares sui praedefensione ipsorum dominorum ipsi fratri Eme- rico cum armi? ipsorum nocere et ipsum pertingere non possent, validius vehementi ira succensus timore dci postposito et eius iustitiam ac propriam periclitationem in hac parte, nec effusionem sanguinis sacro crismate iuncti sacerdot is, nec incursioncm excommunicationis curans propriis manibus gladium suum evaginans, mortem ipsius fratris Emerici sitiens cum crudeli morte occidere vellens, saepius suo gladio acutissimo ad ipsum fratrem Emcricum fortiter vimbrans vestimenta eiusdejn per plura loca transfixisset, quae fixurae in vestimentis ipsius fratris Emerici apparent manifeste et si tuitio ct defensio antediclorum dominorum non fuisset. in continenti in eodem loco ipsum fratrem Emericum nece miserabili interemisset. De hoc non contentus praefatum magistrum Jacobum per crines prope satellites arripiens in tantum huc illucque turpiter trahendo, ut collum eiusdem vix quod non extraxissent. Familiares etiam ipsorum dominorum, imo et omnes parvulos seu aprodianos a maiori usque ad minorem taliter fustigari et verberari fecissent frenaque cquorum ipsorum dominorum omnino abscidi et de ipsa curia omnes equos expelii fecissent. Insuper antelatum fratrem Emericum vi de ulnis praelibatorum dominorum familiares saepefati Johannis Greb extraxissent et propter pauci- tatem crinium ipsum hinc et inde turpiter trahendo et sic ipsum per collum et auriculos ad terram proicientes tamdiu verberari fecissent, quousque tortores fuissent fatigati. Post haec idem frater Emericus deterra sublevatus perportam exire voluisset, quem unus ex praedictis satellitibus cum uno baculo iactando ad dorsum tani fortiter tetigisset, ut vix quod spiritum non exalasset et sic qualiter taliter ante eos ad cimiterium intrasset. Interim autem praefatus homo vaivodalis videns tantam crudelitatem et immanitatem in verberatione caeterorum eodem modo simili sibi imminere cogitans, timore perterritus clam valori cursu ad dictum cimiterium fugisset, cum auteni ipse Johanncs Grcb de eo memor fuisset, statim ipsum in domibus, ortis, stabulis et straminibus inquiri fecisset inquisitoribusque suis cum talibus turpissimis verbis commit- tendo, ut si ipsum canem inveteratum ubicumque invenerint, statim decoUari debcrent. Tandem autem, ut ipsum homineiji viccvaivodalem in dicto cimitcrio starc vidissent, eum cxinde duobus vicibus extrahi ad interficicndum fuisset machinatus, sed consilio aliquorum familiarum suorum graviter cessasset, sed ipsum verbis vituperiosis interrogasset: cur ausus fuisset ad tale negotium contra ipsum venire? Quiquidem homo vicevaivodalis sibi respondisset, ut quemadmodum regni requirere consuetudo, cx missionc et mandato vaivodarum cum capituli et conventus testimonio ad omnes actus legitimos, qua de causa et illic venisset et etiam in talibus alias sibi servivisset et dum necesse fieret etiam in futurum venire vellet. Quiquidem Johannes Greb taliter cum allo- cutus fuisset, quod nunc et antea et expost semper canibus servivisset et in futurum servitor canium fieret. Tandem ipsos fratrem Emericum et hominem

2ft8

vicevaivodalem in cimiterio redudens tamdiu vigilare faciendo minatus fuisset, quousque ad manus suas devenirent ac suam voluntatem in eis perficere pos- sent. Ipsos dominos Emericum et Jacobum de ipsa possessione exire compellen- do, qui demum ipsi Johanni Greb dixissent, quod si ipsos neci dare iuberet etiam siue conventus et vicevaivodarum hominibus exire nollent. Qui Johan- ncs Greb tandem ad maguas prcces ct petitiones ipsorum dominorum ipsos fratrem Emericum et hominem vicevaivodarum abire permississet et praedicto magistro Emerico dixisset fide fata, ut quicumque alii ex dominis illac trans- misissent, ipsos ibidem interficere fecisset, magister autem Jacobus ex quo eum talimodo fuisset allocutus, quod magnam militiam obtinuisset, quod, ipsum pauperum monachum verberare et eum tali modo trahi fecisset, quoniam ab liinc ipsas possessiones non possideret. His auditis praelibatus Johanncs Greb fiamma furoris inflatus talimodo fuisset allocutus, quod ipse magister Jacobus semper fuisset unus lunguosus et loquax et si unum non respiceret, statim lin- guam eius extrahi et abscidi faceret potentia mediante, in praeiudicium dic- torum dominorum valde grande. Super quo vestram honorabilitatem praesenti- bus requirimus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo praesente Anthonius vel Stcphanus Bako, sin Benedictus de Spanlaka seu Elias de Syle, sive Benedictus de Gald, an Johannes de Bakay, aut Petrus de Mychalchfalwa, an Gregorius de dicta Spanlaka, seu Paulus Ban- cha de Bykes aliis absentibus homo noster scita praemissorum mera veritate evocet praefatos Johannem Greb de Wyngarth et Gregorium filium Petri Thoth de Chomafaya contra praenotatos dominos de capitulo ecclesiae Transylvanae in praesentiam vaivodarum Transylvanensium ad terminum competentem rationem praemissorum reddituros efficacem, praedictum Symonem cocum eidem Johanni Greb statuere committendo, lite pendente, si qua foret inter ipsos non obstante. Datum Szegedini secundo die festi beati Thomae martiris, anno MCCCCXL-"" octavo.

1 Vorlage Flandendorff. - Vorlage liierauf ein zweites Mal e/ (es/imonio.

2 667

1449 Januar 14. Das Weissenburger Kapilel bezeugt, dass magister Vrbanus, concivis civitatis Cybiniensis, in persona nobilis viri Nicolai Thoscha de Pras- mare Einsprache erhoben hat, dass Pelrus Greb der Sohn weiland Antonius von Kronstadt Besitzanteile des Nikolaus Thoscha in den Bezitzungen Thuchan et Zerne ohne seine Zustimmung der Heilig-Leichnam-Bruderschaft in Kronstalt geschenkt hat.

Datum feria tertia proxima ante festura beati Anthonii abbatis, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

Orig. Pap. frUher Archiv des Burzenlander Evang. Kapitels A.B. , jelzt in Arh. St. Sibiu. Siegel war in weisses Wachs auf der Rucliseite aufgedriickt, Reste.

2 668

1449 Februar 15. Das Arader Kapitel schaltet die Urkunde des Gubernators Johann von Hungad von 1448 Nr. 2 666 ein und teilt dem Gubernator mit, dass

269

die am 22, Januar in der siebenbiirgischen Adelsversammliing staitgefundene Un- tersuchung die Aussage dieser Urkunde bestdtigt gefunden habe, und dass die Verhandlung in der zwischen Johannes Gereb von Weingartskirchen und dem Weissenburger Kapiiel um Besitzanteile in Wyfalw gefiihrten Streitsache auf den 1. Mai anberaumt wurde.

Datum vigesimo quinto die inquisitionis et evocationis praenotatarum, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

Abschrift d. 18. Jh. 2, B;itthyaneuni Albu lulia, Exccrpla Cap. Alb. Trans. 1, 86.

2 669

Ofen 1449 Februar 24. Die Prdlaten, Barone und Grossen des ungarischen Reiches verurteilen die Hermannslddter Biirger Oswald und Michael von Alzen zur Zahlung des strittigen Martinszinsbetrages der Zwei Sttihle an Jost von Kussow.

Orig. Pap. Ungar. Lande.sarchiv rkidapest, Faniilienarchiv Juslh. Siegel war in rotes

Wachs vorne aulgedriickt.

Druck: .\rchiv 14, 1877, 581 Nr. 9.

Nos praelati, barones, nobiles ac proceres regni Hungariae universis memoriae commendamus, quod nobis in praesentibus octavis festi epiphaniarum clomini unacum nostris assessoribus in sede iudiciaria consedentibus, causaksque processus regnicolarum iusto iuris tramite discutientibus Augustinus de Palaht- ha pro egregio Justh de Kasso, capitaneo castri Wegles vocati, cum procura- toriis literis conventus ecclesiae de Saag nostram veniens in praesentiam, exhibuit nobis quasdam duas literas unam domini Johannis de Hwnyad guber- natoris, prorogatoriam pariter et transmissionalem nobis loquentem, et aliam nostram iudicialem exinde emanatam declarans, quod annotatus dominus Johannes gubernator, causam quam praefatus egregius Justh de Kasso, capitaneus castri Wegles vocati, contra providos viros Osualdumet Michaelem de Olczna, cives civitatis Cibiniensis, super facto censuum sedium Selk et Meggyes vocatarum partium Transsiluanarum alias in anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo provenientium, feria quinta proxima ante festum beati Martini confessoris in anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo septimo praeterita^ coram ipso scilicet domino gubernatore mo- vere habuissent, ipse dominus gubernator propter ingressum exercitus contra nefandum Wlaad vaivodam Transalpinum instaurati, statu in eodem nostram in praesentiam ad octavas festi Epiphaniarum domini tunc venturas' duxisset prorogandam eomodo, ut partes praenotatae octavis in eisdem vigore dictarum literarum suarum prorogatoriarum transmissionalium coram nobis comparere et discussionem in praemissis recipere debuissent, tali conditione mediante, quod si qua partium coram nobis octavis in praedictis non compareret extunc actionem suam causa in praemissa habitam amitteret eo facto. Ipsis denique octavis advenientibus praefati Osualdus et Michael de Olczna cives praedictae civitatis Cibiniensis per annotatum procuratorem dicti Justh in eiusdem per- sona congruis diebus ipsarum octavarum coram nobis expectati discussionem in praemissis recepturi nostram in praesentiam non venissent neque misissent, sed se in obligaminibus in dictis literis annotati domini gubernatoris expres- satis puta in amissione actionis eorum praenotatae convinci et aggravari per- misissent, quibus quidem literis praescntatis praefatus procurator dicti Juslh

270

eidem ex parte annotatorum civium civitatis Cibiniensis per nos in praemissis iuris aequitatem petivit irapertiri. Verum quia veluti ex continentiis prae- cxhibitarum literarum annotati domini Johannis gubernatoris transmissiona- liura pariter et prorogatoriarum ac nostrarum iudicialiura exinde confectarum clare continetur, ut memorati Osualdus et Michael cives civitatis Cibiniensis in praesentibus octavis festi epiphaniarum domini^ discussionem causae recep- turi nostram veluti iudicum suorum ordinariorum in praesentiam venire vel mittere non curasse, sed se in obligaminibus in dictis literis domini guberna- toris contentis et expressatis convictos et aggravatos permisisse comperimus. Manifeste ob hoc eosdem Osualdum et Michaelem cives civitatis Cibiniensis rationibus ex praeviis, in praescriptis obligaminibus in dictis literis domini gubernatoris expressatis, puta in solutione praescriptorum censuum dictarum sediura Selk et Meggyes, alias in dicto anno doraini raillesimo quadringentesimo tricesimo octavo provenientium ipsi Justh fienda duximus et decrevimus fore convictos et condemnatos, iramo conderanatos et convictos fore decernimus^ vigore et testimonio praesentium mediante. Datura Budae, quadragesimo tertio die octavarum festi epiphaniarum doraini praedictarum, anno* eiusdem mil- lesimo quadringentesirao quadragesimo nono.

' Seplember 28. ' ernimus auf Rasur.

* Januar 13. * Hierauf durchgestrichen domini, sodann

dariiber n ichaetraaen eiusdem.

2 670

Kleinlasscln 1449 Marz 1. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Marcus de Herepe ersucht den Konvent von Kolozsmonostor, die Streitsache zwischen dem Bistritzer Burger Georg Aurifaber sowie dem Richter Peter Hertel und einigen Bistritzer Geschworenen zu untersuchen.

Datum in Zanthlaslo sabbato proximo ante dominicam Invocavit, anno mil- lesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

Eingeschaltet von dem Konvent von Kolozsinonostor 1449, Ungar. Landesarchiv Buda- pest, Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor.

2 671

1449 Marz 14. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde des Vize- woiwoden Markus von 1449 Nr. 2 670 ein und berichtet, dass der Richter und die Geschworenen von Bistritz zu der anberaumten Untersuchung nicht erschienen sind und die Angelegenheit in der Versammlung der Universitdt des Adels, der Szekler und der Sachsen vom 10. Mdrz zu Cdpilna in der Kokelburger Gespan- schaft zu Gunslen des Georg Aurifaber entschieden wurde.

Datum quinto die diei ultimae inquisitionis praenotatae, anno doraini supra- dicto.

Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor, Ungar. LandesarcUiv Budapest Dl. 36391 S. 66 Nr. 1.

271

2 672

1449 Marz 19. Der Konuent von Kolozsmonostor beglaubigt tiber Ersuchen des Weissenburger Kapitels die Urkunde Konig Sigmunds von 1405 Nr. 1 530 enthal- tend die Urkunde Sigmunds von 1403 Nr. 1496 und die Urkunde des Weissen- burger Kapitels von 1404 Nr. 1 505 mit der Urkunde des Konigs von 1403 Nr. 1 497 uber Sebesel j Kleinmiihlbach, Spring, Drasov I Troschen und die zu Sebeself Kleinmuhlbach gehorenden Ortschaften.

Datumferia quartaproxima ante festumbeati Benedicti abbatis, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

Orig. Pcrg. Ungur. Landes;\rchiv Budapcst Dl. 29218. Siegel war angchangt.

2 673

Ofen 1449 Miirz 30. Die Priilaten, Barone und Grossen des ungarischen Rei- ches fordern den Eal von Hermannstadt auf, ihre Mitbiirger Oswald und Michael von Alzen zur Zahlung des stritligen Martinszinsbetrages der Zwei Stuhle an Jost von Kussow zu verhalten.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapesl. 1'amilienarcliiv Justh. Sicgel in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Dcrselbe Stempel wie Xr. 2552. Druck: Archiv M. 1877, 582 Nr. 10.

Praelati, barones. nobiles et proceres regni Hungariae universi prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Cibiniensis salutem et favorem. Cum providi viri Osualdus et Michael dc Olchna concives vestri contra egre^ium Jodocum de Kasso, capitaneum castri Wegles vocati, vigore aliarum literarum nostrarum sententionalium exinde confectarum in prarsenti- bus octavis festi epiphaniarum domini in amissione actionis praetextu certorum censuum sedium Selk et Megyes vocatarum partium Transsiluanarum in ipsas partesexortae, convictisint et aggravati, huiusquidem sententiae executionem ob favorem honoris vestri vestrae coromittimus prudentiae per praesentes. Igitur vos requirimus et nihilominus committimus vobis, quatenus receptis praesentibus absque favore et difficultate iuxfa contenta dictae sententiae nostrae sed et alias legitimas comprobationes praefati Jodoci praefatos Oswal- dum et Michaelem de Olchna ad omnimodam satisfactionem praescriptorum censuum praetitulato Jodoco fiendam taliter compcllatis et astringatis. ut idem Jodocus pro abnegata sibi superinde satisfactione ampliores non subeat labores et expensas, quoniam si quis ex vobis propterea alibi fuerit cum bonis suis arrestatus^ prout consuetudo regni nostri dictat, nemini poteritis imputare, nisi vobismet ipsis. Aliud ergo non facturi. praesentibus quoquc perlectis exhi- benti restitutis. Datum Budae in dominica Judica, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

^ Tie auf Hasur.

2 674

Ofcn 1449 .\pril 9. Johannes von Hunyad, Gubernator von Ungarn, befiehli den Bergleuten in Baia de Aries / Offenburg, dem Miinzer Simon, Biirger zu

272

Hermannstadl, die Berggefdlle, die dieser neuerlich wieder gepachtei, hat, nach der alten Gewohnheit :ii entrichten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 12-1. Sicf;el in rotes Miuiis, ii:>pierbr<l<ckt , vorne auf- gedrilclit. dcrsflbc Stempel wie Xr. 2 547. Dnick; Archiv 6, 1863. 182 Xr. 4.

Nos Johannes de Hvnyad regni Hungariae gubernator vobis universis et singulis montanistis et laboratoribus montanarum in Offenbanya constitutis praesentes visuris firmiter committimus et mandamus, quatenus provido Simoni auricu- sori, civi civitatis Cibiniensis, cui urburas praedictarum montanarum sub eis- dem iuribus, libertatibus et antiquis consuctudinibus, quibus hactenus tentae^ sunt, et pro illa pecuniarum summa, pro qua anno praeterito tenuit, arenda- vimus et vigore praescntium arendamus in omnibus licitis et consuetis obedire et obtemperare ac urburas iuxta antiquam consuetudinem solvere, dare et admi- nistrare debeatis. Et aliud facere non praesummatis, praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum Budae feria quarta proxima ante festum resurrectionis domini, anno- eiusdem MCCCCXL nono.

' Vorlage lenli. - Hicrauf domini durchgestrichcn.

2 675

Kleinlasseln 1449 Mai 2. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Marcus de Herepe teilt dem W eissenburger Kapitel mit, quomodo iudex et iurati cives ac universi hospites civitatis Cluswar quoddam patibulum, quod inter ipsam civitatem et possessionem ... abbatis et conventus Clusmonostra collocari... deberet relicto veri et deputato loco eiusdem patibuli in alio loco intra metas praedictae pos- sessionis Colosmonstra locari et erigi facere, per cuius patibuli locationem et erectionem magnas partes terrarum arabilium ac pascualium necnon montium vinearum et silvarum ad eandem civitatem annectere et applicare niterentur und ersucht das Kapitel, den Rat und die Biirgerschaft der Stadt aufzufordern, davon abzustehen, den Galgen zu versetzen, der die wahren Grenzen zwischen den beiden Ortschaflen bezeichnet.

Datum in Zenthlaslo feria sexta proxima post festum beatorum Philippi et Jacobi apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo nono.

Orig. Pap. rom. kath. Pfarramt Cluj, Archiv d. Konvents von Kolozsmnnostor. Siegel war in griines Wachs auf der Kiickseite zum Verschluss aufgedriickt. I.aut gleichzei- tigem Kiickvermerk hat die Einsprache am 7. Mai stattgefunden. Regest: Tiirlenelmi lar 1897, 355 Nr. 173.

2 676

1449 Mai 13. Grdf Petrus von Kronstadt bezeugt, dass er vor Jahren seine Drit- tel-Besitzanteile in Zarnesii und Tohan dem offentlichen Notar Nikolaus Thoscha vermacht hat.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1450, Orig. .^rh. St. Brajov.

273

Ego Petrus Anthonii alias Petrus comes dictus de Brascho sponte, libere, pure, non vi, dolo, fraude ac metu coactus vel aliquali machinatione inductus vel circumventus sed ex certa scientia mera et libera voluntate mature deli- beratus zelo iustitiae solum deum prae oculis habendo ad meam recurrens cons- cientiam meram et puram propter futura litigia evitanda, quae ex infrascriptis oriri possint. Ideo alta et viva voce palam publice recognosco et facio manifes- tum per praesens scriptum, quod provido viro Nicolao Thoscha, notario publi- co, in certis temporibus retroactis omne et totum ius meura in directis tertiis partibus villarum Zerne et Thuhan vocatarum in comitatu Albensi existentium, quae olim Herbordi, filii Nicolai deFekethehalm praefuisse dinoscuntur, simul cum omnibus utilitatibus suis et pertinentiis quibuscumque contuli, dedi et libere assignavi pro tunc prout ex nunc et prout ex tunc ipsi Nicolao notario et heredibus suis temporibus perpetuis irrevocabiliter et per orania sicut dis- positum fuerat, pro tunc ex consiraili donatione et dispositione Anthoni Sander piae rerainiscentiae quondam patris mei carissimi. In cuius rei evidentiara et legitirai roboris sigillura meura propriura et consuetura praesen- tibus est irapressum unacura sigillo honorabili Thomae de Krasna presbiteri et cetera. Datum anno domini millesimo quadringentesirao quadragesirao nono, in die sancti Servacii episcopi.

2 677

Bistritz 1449 Mai 22. Der Szeklergraf Reinoldus von Rozgony bezeugt, dass die Gemeinden Mettersdorf und Treppen die Pradien Fatha, Boczina, Czegw und Thekews nach langwierigen Auseinandersetzungen von den Adligen von Gyorgyfalva fur 2 000 Goldgulden iibernommen haben.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Treppen Nr. 5. Siegel, rund, Dm. 2,6 cin, griines

Waclis in Wachsschiissel, iin blauweisser Hanfschnur angehangt. Bruchstiick mit

Umschrift zwischen Linien, im Siegelfeld Wappenschild. Eingeschaltet vom Konvent

von Kolozsmonostor 1452 und als 1. Insert von Johannes von Hunyad 1452, Orig.

ebenda.

Regest: Berger, Urkunden -Regesten 26 Nr. 122.

Nos Rinoldus de Rozgan inter cetera trium generum Siculorura comes per illustrissiraura principem dominum Johannem de Hwnyad regni Hungariae gubernatorem iudex deputatus specialis memoriae comraendantes per praesen- tes, quod cum nos iuxta literatoriura raandatum et coramissionem specialem eiusdem domini gubernatoris inter nobiles de Gurgfalwa ac Saxones regales in possessionibus regalibus Nagdemeter et Terpen vocatis commorantes^ super rectificatione metarum inter easdem possessiones Nagdemeter et Therpen ac praedia Fatha, Boczina, Czegw et Thekews nuncupata adiacentia una cum nos- tris in hac parte assessoribus f inale iudiciura et decisivara conclusionem facere voluissemus raox Martinus Weynreich, Caspar Rudel-, Stefanus^ Smit, Lauren- cius Sutor de Terpen* item Johannes Amgessechen, Andreas Klobis, alter An^ dreas Braunifar Petrusque Rudel de Niddemeter* praedictis possessionibus ab una parte siquidera ab alia Blasius et Johannes filii Ladislai Henke de praedicta Gurgfalwa*, Ladislaus filius Stefani' filii Gerew de ZamuCfalwa* ex nobili domina Anna vocata filia praedicti Ladislai Henke progeniti ac Johannes ct Ladislaus filii Stefani' de Zakahasa a nobili doraina similiter Anna nuncupata filia Petri filii Kerestien* de Czegew procreati necnon Michael filius Nicolai filii Johannis filii Gerew de Wasserhel pro nobilibus dominabus

274

Helena, Sziva*" et Potencia vocatis Nicolai de Schomodiom consortibus filiabus videlicet quondam nobilis dominae Vcronica nuncupatae relictae quondam Sigis- mundi de Bakay et Caspar de Motz pro nobili domina Katherina vocata filia praefatae dominae Annae matris utputa praenarrati Ladislai filii Sthefani" filii Gerew specialiter nostram venientes in praesentiam se per nos ad pacis et concordiae unionem superpraemissis transmitti debere postularunt. Tandcm idem ad nos reversus reversi praefati Martinus ^^eynreich et Johannes Amge- schen in ipsorum ac universorum et singulorum hospitum incolarum totius communitatis de praedictis regalibus Nagdemeter et Terpcn necnon praefati Blasius et Johannes ac alii supranominati consimiliter in ipsorum cunctarum prolium ac fratrum proximorum et consanguineorum generationumque suorum factum praemissum quomodolibet tangentium et concernentium personis one- ribus et quibusvis gravaminibus eorundem si iideni in subnotandis persistere vellent penitus et per omnia super sese ac universas possessiones portionesque et iura possessionaria necnon cunctas eorum res et bona assumptis et rcceptis sunt nobis confessi eo modo, quod licet ratione et praetextu praedictorum praediorum Fatha et Bachina^-, Czhegew et Thewkews omnino in comitatu de Doboka existentium litis et controverisanis materia inter ipsos mota fuerit et exorta et satis diu ventilata ultimatimque ad diffinitivam sententiam pro partibus dictorumnobilium reportatam deductaextiterit. Tamen ipsi praescrip- ta rectificatione metarum semota ordinantibus et componentibus nonnullis probis et nobilibus viris et egregio Marco de Herepe vicevaivoda Transsiluano ac venerabili et religioso viro domino fratre Anthonio abate de Colosmonstra necnon magistro Nicolao partium Transsiluanarum prothonotario et Sandrino de Kenth per ipsas partes ad haec specialiter electo ad talem contractum et dispositionem specialem inter se perpetuo duraturam devenissent et devenerunt coram nobis eomodo, quod quia praedicti nobiles praedia antedicta cum omni- bus eorundem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet sub antiquis veris metis et metarum limitibus de manibus ipsorum eisdem Saxonibus regalibus de praescriptis Nagdemeter et Terpen ipsorumque heredibus et posteritatibus universis iure perpetuo et irrevocabiliter dedissent, assignassent, approprias- sent et perpetuassent nullum ius nullamve iuris proprietatem praediis in eisdem sibi reservandis sed omne^^ ius et omnem dominii proprietatem quod et quam praediis in praedictis hactenus habuissent in eosdem Saxones et eorundem super- stites prorsus et in toto transferentes. Ob hoc ipsi Martinus Weynreich ac Johan- nes Amgessechen in ipsorum et ceterorum praenominatorum personis duo milia florenorum auri subscripto modo, ut puta anno in praesenli sexingentos et quinquaginta in beati Michaelis archangeli et in secundo anno consimiliter in eiusdem festi beati Michaelis archangeli alios sexingentos et quinquaginta, in tertio nempe anno in eodeni festo beati Michaelis archangeli festivitatum octavis septingentos f lorenos puri auri rerum quarumlibet aestimatione exclusa salvis etiam decima et nona partibus semper Thordae coram universis'regni nobilibus persolvere assumsissent immo assumserunt coram nobis plene et ex integro tali obligaminis vinculo interserto, quod si praefati hospites et incolae primam solutionem facere recusarent aut non possent ex tunc praenarrata praedia simul cum cunctis eorum utilitatibus antedictis sub metis et metarum cursibus per superius nominatos nobiles ostensis eisdem nobilibus pleno iure et pacifice contradictione praedictorum hospitum et incolarum in hac parte non obstante succedere et remanere debent. Si vero primam et secundam solu- tionem facerent et ultimam facere recusarent aut non possent ex tunc primae duae solutiones nullius solutionis effectumsortirenturetpraedicti nobiles prae- dicta praedia cum praedictis ipsorum utilitatibus cum omni plenitudine iuris et dominii in perpetuum pacifice possidendi liberam habeant facultatem. Per- solutis autem praedictis duobus inilibus florenorum auri iidem nobiles praeno-

275

rninatis hospitibus et incolis de Nagdemeter et Terpen^* coram conventu de dicto Clusmonstra expeditorias et quintancias atque super praemissis praediis literas necessarias in forma consueta fateri et in dominio eorundem praedictorum praediorum^^ contra quosvis illegitimos impetitores propriis laboribus, fatigis et expensis conservare teneantur. Ubi autem ipsi nobiles aut eorum successores eosdem populos, hospites, et incolas in dominio eorundem praediorum conservare nollent aut non possent et eosdem praetextu eorum litem movere et eos impe- dire atque praemissam dispositionem et compositionem ac contractum dissol- vere et retractare attemptarent^*, ex tunc in succubitu duelli facti potentialis convincerentur et convinci deberent eo facto. Ad quae omnia praemissa et quaevis praemissorum singula eaedem partes sese obligarunt coram nobis uni- versasetiam literas inquisitorias, evocatorias, iudiciales, protestatorias, prohi- bitatorias, sententionales ac generaliter quascumque sub quibuscumque ver- borum formis usque modo in alterutrum quoquomodo emanatas et emanari procuratas cassas, vanas, anullatas et viribus carituras earumque exhibitoribus fore nocituras relinquendo harum nostrarum testimonio literarum quibus sigil- lum nostrum est appensum mediante. Datum Bistriciae in festo ascensionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo nono. Auf der Rtickseite von gleichzeitiger Hand: Litera originalis concordiae magni- fici Rynoldi inter Nagdemeter, Terpen et nobiles de Gurgfalwa.

' 1452 commoraniihus. 1452 Kerestyen.

* 1452 Vndel und Rewdel. " 1452 swa und sua. ' 1452 Slephanus. " 1452 Slephani.

* 1452 Therpen. " 1452 Voczina, Czegw cl Thekews. ' 1452 Vndel bzw. Rwdel de Nagdemeler. '^ Auf Rasur.

« 14.52 Gwnjfalwa. '* 1452 Therpen.

' 1452 Slcphani. '^ Ober der Zeilc nachgetragen.

* 1452 Zamusfalwa. '* at iibcr der Zcile nachgetra.aen.

2 678

Bistritz 1449 Mai 22. Der Vizewoiwode Markus de Herepe bezeugt, dass die Gemeinden Mettersdorf und Treppen die Prddien Fatha, Bochina, Chegew und Thekes filr 2 000 Goldgulden von den Adligen von Gyorgyfaha ubernommen haben und beurkundet die ausgemachten Zahlungs- und 0 bernahmsbedingungen.

Orig. Pcrg. friiher Archiv d. Evang. Kirchcngemeinde .V. B. Metterdorf. Siegel, rund, Dm. 3,4 cm, .schwarzes Wachs in wcisscr Wachsscliiissel, :in blau-weisser Hanfsclinur angehangt. Im Siegelfeld Wappcnschild. Umschritt zwischen Perllinien in gotischer Minustcel: S. marci d herepe vici vaiwod. Die Urkunde ist licute vcrschollen. Eine Abschrift dcs 20. Jh.s Staatsarchiv Cluj, Archiv der Stadt Bistritz. Eingeschaltct von Joliannes von Hunyad 1452, Orig. Arh. St. Sibiu, K.A. Treppen Nr. 11. Die Urkunde stimmt bis auf geringfiigige Abweichungen mit der als Vorurkunde be- niitzten Ausfertigung des Szcklergrafen Reinoldus vom gleichen Tage Nr. 2 677 iiberein. Regest: Berger, Urkundcn-Rcgcstcn 27 Nr. 123.

2 679

1449 Mai 26. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass die Gemeinden Met- tersdorf und Treppen am 29. Mai die Prddien Fatha, Bochonya, Czege und Thewkes nach langwierigen Auseinandersetzungen fur 2 000 Goldgulden von den

276

Adligen von Gtjorgyfalua iibemommen liaben und beurkundet die ausgemachlen Zahlungs- und Ubernuhmsbedingungen... hoc etiam specialiter adiecto, quod quia praefati nobiles de Gewrgfalwa et de Zalahaza in venditione praedictorum praediorum memoratis Saxonibus magnam contulissent utilitatem, ideo quan- documque temporum in processu iidem nobiles ambitum regni Hungariae memo- ratis possessionibus et praediis aequivalentes possessiones seu praedia donatio- nem seu collationem regiae maiestati ad impetrandas et obtinendas tales pos- sessiones adiuvare deberent et tenerentur. Si vero hoc facere recusarent et prae- nominati dominus gubernator aut regia maiestas tales possessiones praenomi- natis nobilibus vel eorum successoribus donare et confeiTe recusarent aut de facto non conferent extunc praenominatae possessiones Fatha, Bochonya, Czege etThewkes vocatae cum omnibus earum utilitatibus et pertinentiis quibuslibet sub praedictis prioribus metis et metarum cursibus rursum et iterum in prae- fatos nobiles et eorum successores cum omni plenitudine iuris et dominii revolvi et redundari deberent et tenerentur praemissa summa pecuniarum duorum milium florenorura puri auri nusquam et numquam recuperata. Ad quae omnia praemissa ... eaedem partes ... sponte obligassent ... Datum octavo die diei termini praenotati, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Treppen Nr. 6. Siegel, wcisses Wachs in Wachs-

schiissel, an blauer Seidcnschniir angehangt. Dersclbc Steinpel wie Nr. 529.

Als Vorurkunde wurde die Ausfertigung des Szcklergrafen Reinoldus Nr. 2 677 beniitzt,

mit der diese Urkunde auf weite Strecken iibereinstiinmt. Die sehr wesentliche Sehluss-

bestimmung. mit der sie iiber das in der Vorurkunde Gesagte hinausgeht, haben wir

herausgehoben.

Rcgcst: Berger. Urkunden-Regesten 27 Nr. 124.

2 680

Hermannstadt 1449 Juni 13. Die Sieben Stiihle verurteilen den MUhlbdcher Goldschmied Jakob und dessen Gattin, als Erben des Antonius Buzar, zur Riick- zahlung eines Darlehens des Buzar an den Guldenmiinzer Simon und dessen Gat- tin Ursula.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 125. Siegel, dreieckig, war vorne aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Ex commissione provinciae.

Nosi iudices iuratique seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsilua- narum memoriae commendamus per praesentes, quod cum nos die datarum prae- sentium hic simul pro tribunali more solito consedissemus venerunt nostri in praesentiam providi Symon cusor monetae aureae suo ac virtuosae dominae Vrsu- lae consortis eiusdem legitimae nomine et in personis, ut actor ab una parte vero ex altera Jacobus aurifaber cum consorte eiusdem de Zazsebes et per anno- tatum Symonem nomine quorum supra contra dictos Jacobum et consortem ipsius propositum extitit eo modo: Quod cum ipsi bonorum et haereditatum quondam Anthonii Buzar de dicta Muelenbach avunculi videlicet Vrsulae prae- tactae successores et possessores fore dinoscerentur idemque quondam Antho- nius Buzar de bonis annotatae Vrsulae per quondam Vrbanum Gotschalk de Cibinio patrem eiusdem sibi relictis centum triginta sex florenos auri Hunga- ricales et decem marcas argenti a sagacibus Jacobo magistro civium et Luca Truttemberger cive iurato Cibiniensi, tutoribus annotatae Vrsulae in usum

277

proprium ipsius quondam Anthonii Buzar convertendum accomodative, tali sub conditione percepisset, quod huiusmodi centum triginta sex florenos auri et decera marcas argenti, dum superinde requireretur dictae Vrsulae reddere et absque aliquali renitentia assignare deberet, huiusmodique persolutio dic- tae Vrsulae usque impraesentiarum a quoquam exhibita minime fuisset. Sup- plicans nobis exinde dictus Symon suo ac nomine consortis suae huius supra, quatenus sibi praetactos centum triginta sex florenos auri et decem marcas argenti per praetactos Jacobum successorem dicti quondam Anthonii Buzar et relictam eiusdem, nunc ut supra tangilur consortem praedicli Jacobi per- solvendos adiudicare dignaremur, ex adverso autem dicti Jacobus Aurifaber cum consorte eiusdem praemissis allegationibus taliter obviarunt, quod ipsis de praetactis debitis in quibus quondam Anthonius Buzar obligatus perman- sisse dictae Vrsulae asseretur, nihil et penitus constaret. Quam ob rera exhibuit nobis superinde dictus Symon quasdam literas obligatorias sigillatas, ciro- grapho proprio dicti quondam Anthonii Buzar emanatas, in quibus inter cetera continebatur, quod idem quondam Anthonius Buzar praecise quemad- modum supra expositum est, centum triginta sex florenos auri Hungaricales et decem marcas argenti de bonis dictae Vrsulae filiae videlicet sororis eius- dem Anthonii accomodative percepisset. Unde nos praemissarum ambarum partium allegationibus probationibusque et responsiouibus pensatis,dictaeque causae habitudine bene ruminatis et intellectis, huiusmodi sententiam in dicta causa observata provinciae nostrae consuetudine approbata definitive duxiraus proferendam, quod ex quo ut supra tangitur annotati Jacobus Auri- faber cum consorte ipsius bona et haereditates praetacti^ quondam Anthonii Buzar iure successorio possidere perhibeantur, tum etiam quod praetactos centum triginta sex florenos auri Hungaricales et decem marcas argenti sae- pius fatas quondam Anthonius Buzar fassione cirographi proprii dictae Vrsulae obligatus permansisse coram nobis, ut supra extitit coraprobatum. Ob hoc nos iustiusraodi centum triginta sex florenos auri Hungaricales et decera raar- cas argenti per dictos Jacobura aurifabrura et consortem ipsius annotatis Sy- moni et Vrsulae consortis eiusdem persolvendos adiudicamus harum nostrarum literarum vigore et testimonio mediante. Datum Cibinii in nostra generali iudiciaria congregatione, in crastino festi sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

Unten links von anderer Hand: Lecta et correcta raanu notarii.

Verlangerte Schrift. ^ Gebessert aus praetacle.

2 681

Hermannstadt 1449 Juni 13. Die Sieben Stulde besidtigen ihre Urkunde von 1448 Nr. 2 649 uber den Rangstreit der HermannstddterSchneider- und Kiirschner- zunft im Umgang am Fronleichnamstag.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu Z.U. I, 6. Sicgel war angchangt. Regcst: ArcluD 15, 1880, 190 Nr. 30. "

Nos Johannes Lemmel comes regius Cybiniensis, Jacobus raagister civiura simi- liter Cybiniensis, comes Laurencius de Ruffomonte iudex regius sedis Riis-

278

mart, Johannes Zaaz iudex regius sedis Mullembach, Stephanus Lwsch magis- ter civium et comes Georgius Segeswarienses, comes Johannes de Valle Mariae iudex regius sedis Schenk, comes Petrus iudex regius sedis Lwschkirch, Andreas Folmar de Ruppas, comes Bartholomaus iudcx regius sedis Bros, ceterique iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum memo- riaecommendamusperpraesentes, quod nostri venerunt inpraesentiamprovidi Petrus et Anthonius Rosencrancz, sartores de Cybinio, nomine et in personis omnium sartorum de eadem, exhibuerunt nobis quasdam literas nostras senten- tionales in infrascripta causa sub sigillo iudicii Cybiniensis emanatas suppli- cantes nobis, ut easdem literas nostras eisdem sub praesenti maiori nostro ap- penso sigillo emanari facere dignaremur. Quarum tenor talis est. (Folgt die Urkunde der Sieber} Sttihle von 1448 Nr. 2 649). Nos itaque petitionibus prae- scriptorum Petri et Anthonii sartorum, nominibus quorum supra nobis porrectis annuentes, praescriptas nostras literas transscribi de verbo ad verbum et prae- sentibus interseri facientes, transscriptumque earundem sine augmento ctdimi- nutatione aliquali eisdem sub nostro maiori sigillo appendenti uberiorem ad cautelam duximus concedendas. Datum Cybinii in nostra generali iudiciaria congregatione in crastino festi sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem mil- lesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

2 682

Pest 1449 Juli 10. DerGubernator Johannes vonHunyadersucht den Kronstadter Rat um Nachrichten uber die Bewegungen der TOrken und fordert auf, sich bereit zu halten.

Orii;. Pap. Arh. St. Brasov, Sclinell III 28. Siegel rund, in rotes Wachs au/ der i^iiik-

seite zuin Verschluss aufgedriickt, Reste.

Druck: Hurmuzaki, Documtnit XV, 1, 35 Nr. 61 zu Juli 17.

Prudentes viri nobis plurimum grati. Omnia nova, quae ex parte Turcorum nobis scribitis, bene audivimus. Unde rogamus vos ut imposterum^ quidquid de ipsis Turcis audietis nobis intimetis et praesertim si iidem aquam Danubii hostiliter^ transvadere niterentur mox in veloci cursu equi nobis significare velitis. Ecce enim nos cum dei auxilio dietim paramus exercitum nostrum et cras exhibemus de hac civitate versus oppidumNaghatwan etabindecampizare incipiemus cis Tyciam et nos ibi reperient si necesse erit. Vos etiam sitis promp- ti, ut dum opus fuerit pariter nobiscum contra Turcos memoratos ire valeatis. Non enim vos deseremus, sed cum proprio capite nostro illac festinabimus pro vestri et patriae illius defensione. Et ubique in vestris pertinentiis faciatis pro- clamare, quod quilibet sit promptus more exercituali. Datum in Pesth feria quinta proxima ante festum beatae Margaretae virginis et martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo nono. Johannes de Hwnyad, regni Hungariae gubernator.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et sagacibus viris iudici, iuratis cete- risque civibus^ civitatis Brassouiensis, amicis nobis honorandis.

' Vorlage impslemm. ■> Ober der Zeile.

Die Schrift ist von hier an, an zahlreichen

Stellen mit etwas fliessender Tinte nachge-

zogen.

279

2 683

Vaslui H49 Augiist 3. Alexander, Woiwode der Moldau, erneuert den Bewohnern von Kronstadt und des Burzenlandes die Handelsvorrechte, die sie unter dem Woi- woden Alexander I. gehabt haben, undsetzt die geltenden Zollsdtze fest: Beim Ein- tritt in das Land sollen sieje Last 4 Groschen zahlen und mit ihren Waren uberall im Land frei herumziehen konnen. Leinwand und Grobtuch (bohou) sollen sie mit der Elle verkaufen konnen, Feintuch mit dem Stiick u. zw. fur Kolner Tuch 12 Groschen, fur Lowener Tuch 18 Groschen, fiir Tuch aus Ofen (Bitvar) 8 und fiir bdhmi- sches Tuch 4 Groschen . Fiir die Zollstelle in Suceava sollen sie den Zoll nirgends anders denn in Suceava entrichten, sogar wenn sie Hbers Meer ziehen. Ochsen und Kiihe konnen sie ausfiihren und ha benje Ochsen 2 Groschen zu entrichten . Von aller Gerichts- barkeit im Lande sind sie frei, allein vor dem Woiwoden konnen sie klagen und es konnen dort Klagen gegen sie vorgebracht werden. „Geschrieben von Oanta, in Vaslui. Im Jahre 6957 August 3". Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Alexandri Stephani^ vaivodae 1449^, fuit annorum XVII.

Orig. Perg. Arh. St. Bra^ov, 775. Slegel, 1, rund, Durchmesser 2, 1 cm. rotes Wachs

in WachsschUssel, an roter Seidenchnur angehangt. Im Siegelfeld dreieckiger Wap-

penschild mit Auerochsenkopf, Stern zwischen den Hornern und Mondsichel. Umschrift:

neiax aneKcaHApa BoeBOH.

Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Doc. mold. 25 Nr. 10. Nicolaescu, Documente

slaoo-Tom. 100 Nr. 4,3. Tocilescu, 53t documente 492 Nr. 480. Costachescu, Documente

mold. 2, 742 Nr. 218.

Regest: Moisuc, Induslria textila 1, 44 Nr. 16.

Unter der Zcile, dariiber Alexandri durchge- chen Form nur in der Schreibweise der Zeit. strichen. Von Bogdan a.a.O. zu Unrecht als 5 auf-

* Der erste Vierer in der Form cines halben gelost. Achters, der zweitc in der auch heute iibli-

2 684

Hermannstadt 1449 Aagust 29. Der Rat von Hermannstadt verkauft dem Her- mannstadter Kapitel das zwischen dem Haus des Johannes Pictor und der Schule gelegene stddtische Haus fiir 200 Goldgulden.

Abschrift Manuskript Zimmerraann des Urkundenbuches nach dem inzwischen ver- schollenen Orig. Perg. im Archiv des Hermannstadter Evang. Kapitels A.B. Nr. 128 mit in griinem Wachs aufgedriicktem, an griiner Seidcnschnur hangendem Stadtsiegel. Die Urkunde ist nach Zimmermann nichl vom Notar Urbanus gesclirieben, nur die Unterschrifl ist eigenhandig. Druck: Archiv 10, 1872, 205 Anm. 1.

Nos Jacobus magister civium iuratique consules ac tota communitas civitatis Cybiniensis memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos matura deliberatione et consilio domum nostrara inter providum Johannem Pictorem ab orientali et nostrae scolae ab occidentali plagis in cimiterio parochialis nostrae ecclesiae civitatis Cybiniensis praedictae situatam et constructam cum omnibus structuris et antiquis iuribus et pertinen- tiis suis honorabilibus dominis decano, universisque ecclesiarum parochialium

280

rectoribus et plebanis capituli Cybiniensis iusto et legittimo venditionis titulo pro ducentisflorenisauriHungaricalibus cum subscripta clausula tradidiraus et vendidimus imo vendimus ct assignamus eisdem habendam, tenendam iurcque perpetuo irrevocabiliter et pacifice possidendam assumentes. Insuper praeliba- tos dominos decanum et ecclesiarum parochialium rectores et plebanos^ capi- tuli supradicti contra quoscumque ilegittimos impetitores ratione praefatae domus eosdem infestare seu inquietare uitentes, tueri, defensare, protegere manuque tenere propriis nostris laboribus et expensis ac etiam quod praedicti dorainus decanus et domini saepius nominati capituli Cybiniensis annotatam summam florenorum videlicet ducentos in specie nobis plene et integraliter exol- verunt, de quibus florenis praeallegatis nos eosdem dominos liberos, quittos pariter et absolutos pronuntiamus. Insuper quod praefati domini decanus et capituli rectores eandem donium sine omni datione, taxatione seu quorumlibet laborum civitatis et fatigatione aliquali libere pacifice debent habere, tenere et quiete possidere demptis una marca argenti fini ponderis regis Belae, quam sine omni dilatione et postergatione temporum in processu singulis annis annua- tim circa festum beati Martini episcopi et confessoris pro usu civitatis annotatae et perpetuo dare debent et solvere teneantur. In cuius rei testimonium perpe- tuamque firmitatis memoriam praesentes nostras literas sigilli nostrae civitatis sub appensione roboratas duximus concedendas. Datum Cybinii feria sexta pro- xima post festum beati Bartholomei apostoli, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quadragesimo nono. Vrbanus Petri de Stynawia, notarius Cibiniensis.

Vorlage plebanis.

2 685

Gran 1449 Oktober 15. Dionysius, Erzbischof von Gran, beaufiragt den Pleban von Kronstadt und Dechanten des Burzenlander Kapitels mit der Einhebung der von den Geistlichen des Kapitels fiir die Instandhaltung der Graner Kathedralkirche bewilligten Unterstutzung.

Datum Strigonii feria quarta proxima ante festum beati Lucae evangelistae, anno millesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

Zeitgenossische Abschrift, Archiv der Eviii^. Kirch^n^emjinde A.B. Brajov, I E 1 14 , Blatt 11 r.

2 686

Gran 1449 Oktober 15. Dionysius, Erzbischof von Gran, fordert das Burzenlan- der Kapitel auf, zur Instandhaltung der Graner Kathedralkirche mit dem zehnten Teil der Jahreseinkiinfle seiner Pfarrer beizutragen.

Datum Strigonii feria quarta proxima ante festum beati Galli confessoris, anno millesirao quadringentesimo quadragesirao nono.

Zeitgendssische Abschrift, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Brajov, I E 144, Blatt 11 V und 12.

2S1

2 687

1449 Oktober 27. Das Weissenburger Kapilel beglaubigt die Urkunde Konig Andreas II. von 1223Nr. 38 iiber die Schenkung Michelsbergs an die Kerzer Abtei.

Abschrift des 18. Jahrhundiils Arh. Sl. Sibiu, HEndscliritlnispn mliing des Brukenthal-

museunis, L. Weidenfelder, Manuscripta 1.

Bruchstiick: Pray, .Sijnlcgma 38. FejiT. Codii XI, 397.

Capitulum ecclesiae Transsylvanae universis et singulis Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod dis- cretus Caspar Robalth de Brassovia presbiter in Cibinio capellanus coram nobis personaliter constitutus exhibuit nobis quoddam privilegium regis Andreae cum litera vetusta descriptuni et sigillo orbiculare ad modum medii panis muni- tum, in quo quidcm sigillo orbiculari erat imago regis in raaiestate sedentis coronam habens in capite, sceptrum in dextra et pomum cum cruce desuper in sinistra manum eandem ad pectus comprimendo ex utraque autem parte imaginis erant duae figurae et ut considerari poterat, in parte dextra iraago solis, in sinistra lunae, inter cuius cornua erat imago stellae, in circuitu autem iraaginis erant duo linearaenta orbicularia, in proxima autem linea circa imagi- nem cum minori litera vetusta erat exculptum sigillum secundi Andreae regis, tertii Belae regis filii, in extrema autem linea cum maiori scripturae litera erat descriptura: Andreas dei gratia Hung. Dalra. Croat. Raraae Serviae Galliciae rex. Supplicavitque nobis idem Caspar presbiter, quatenus idem privilegium de verbo ad verbum transscribi et transsumi facere transsumtumque et l lans- sriptum in debitaforraanostrosub sigillo eidera concedere dignareraur uberio- rem ad cautelam. Cuius tenor is est: (Folgi die Urkunde Andreas II. von 1223 Nr. 38.) Nos vero iustis ipsius supplicationibus annuentes idera privilegiura de verbo ad verbum transscribi et transsurai feciraus transsumptumque et trans- scriptum eidem in forma solita duximus concedendum uberiorem ad cautelam. Ib quorum testiraonium et fidera praesentes nostras literas muniraine nostri sigilli pendentis duxiraus roborari. Datum vicesima septiraa die mensis Octo- bris, anno domini raillesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

2 688

1449 \ovember 12. Das Weissenburger Kapitel beurkundet die schiedsrichlerliche Entscheidung in dem Hattertstreit zwischen Johannes Gereb von Weingartskirchen und Verwandten und den Bewohnern von Grossau um einen Gebietsstreifen zwischen dieser Gemeinde und Orlat und bezeugt, dass beide Parteien in die ihnen zugespro- chenen Haltertteile eingefiihrt worden sind.

Kollalionierte Abschrift im Manuskript Zininiermann des Urkundenbuches nach dem heute verschollenen Orig. Perg. im Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Grossau. Siege! spitzoval, weisses Wachs in Wachsschiissel, an violetter Seidenschnur ange- hangt. Abschrift des 18 Jh. s, Arh. St. Sibiu, B.L'. 23. Kingeschaltet von den Sieben Stiihlen 1449, Orig. ebenda.

Capitulura ecclesiae Transsiluanae oranibus Christi fidelibus praesentibus pari- ter et futuris praesentium notitiara habituris salutem in salutis largitore. Ad universorum praesentium et futuroruni notitiam harum serie voluraus pervenire, quod egregius Johannes filius Johannis Gereb de Wyngarth suo ac Stephani, Pctri et Ladislai filiorum suorura item Johannis et Nicolai filiorum quondam

282

Nicolai similiter Gereb patruelium, necnon nobilium dominarum Anna consortis Jacobi filii Alard de Megyesfalua filiae quondam Jacobi filii Stephani de Dyogh et Elena vocatarum filiae Nicolai filii Apa de Almakerek consortis vero Petri de Thorozko ac ceterorum fratrum et sororum condivisionalium ipsius Johannis Gereb quibus interest vel intererit nominibus et in personis si in infrascriptis persistere nollent onera et quaelibet gravamina earundem super se assumendo ab una, parte vero ab altera Nicolaus filius quondam Michaelis Wezewder villi- cus ac Blasius Gereb et Caspar Levdorff iurati seniores villae regalis Kcresty- enzygeth vocatae in eorum ac universorum seniorum Saxonum incolarum et totius communitatis eiusdem villae nominibus et in personis personaliter nostri constituti in praesentiam fassi sunt et confessi eomodo, quod licet dudum inter ipsos ratione quarundam terrarum et silvarum lis et controversionis materia mota fuerit et exortaet longo tempore ventilata. Tamen ex dispositione et inter- ventu amicabili quam plurimorum et nobilium virorum pacem partium zelon- tium ut ipsae^ ambae partes et eorum posteri in pacis tranquillitatem possint permanere praedictam litis materiam et controversias ad talem pacis deduxe- runt unionem, quod annotatus Johannes Gereb suo ac filiorum et fratrum suo- rum necnon praefati Jacobus filius Alard et Petrus de Thorozko nominibus prae- fatarum consortum ipsorura coram Martino de Galthw vaivodali et honorabili domino Demetrio archidiacono de Wgucha nostro hominibus iuxta literatoriam requisitionem egregiorum Marci de Herepe ac Michaelis de Dormahaza vicevai- vodarum Transsiluaniae ad id deputatis in facie possessionis eorura Waralya vocatae egregium et nobiles viros Nicolaura de Wyzakna vicegubernatorem dic- tarum partium Transsiluanarura ac Sandrinura de Zenthmarthon, Jacobum de Chezthwe, Albertum Boltha de Gald ac magistrum Nicolaum prothonotarium partiura Transsiluanarum praedictarum nomine ipsorum honorabilis vero vir Michael, plebanus de praenotata Kerestyenzygethe decanus sedis Cybiniensis, ac dictus Nicolaus villicus, Johannes Hengst, Servacius Konrath, Andreas Weden, Johannes Twren, Michael Meeth, Johannes Rwth, Nicolaus Bogner, Nicolaus Rwth iurati ac ceteri seniores et tota communitas praefatae villae regalisKerestyenzygethesimiliterinfaciepraefataepossessionis Waralya consti- tuti eorum nominibus nobiles et honestos viros Jacobum magistrum civium civi- tatis Cybiniensis, comites Laurencium de Weresmarth sedis Rewsmark ac Jo- hannem Zaz de Zenthjanushege sedis Zazsebes, Johannera de Maryandal sedis Senk iudices regios et Stephanum Lvesch magistrum civium civitatis Segeswar in eorum arbitros sic elegerunt^. Quod quitquid idem arbitri inter partes praedic- tas in facto praefatarum terrarum et silvarum contentiosarum disponerent et arbitrarentur id ambae partes sub poenis infrascriptis observare tenerentur qui- quidem arbitri ambabus partibus praescriptis a se remotis et repulsis praeliba- tara terram litigiosam coram annotatis vaivodali et nostro horainibus uti ex eorundem relationibus per eos coram nobis concorditer f actis intelleximus divisis- sent et sequestrassent ac metas erexissent ordine infrascripto. Quod prima meta inciperet in raonte prope magnara viam, quae a praedicta villa Kerestyenzygethe transiret versus possessionera Ffekethewyz ubi reperissent tres metas antiquas separantes territoria villarum Kerestyenzygethe, Ffekethewyz et Waralya prae- fatarura et deinde ascendendo ad verticem montis Kakasfeye alias Hanenkap vocatura et modicum versus orientem in descensu eiusdem montis declinando, ubi duas metas erexissent, et ab hinc per eandem plagam per dorsura raontis directe descendendo in medio descensus eiusdem raontis unara metam erexissent ; abinde vero in descensu eiusdem montis inter terras arabiles duas metas erexis- sent abhinc directe versus fluviura Zybyn transeundo in margine salicum unam metam erexissent; abinde directe per fluvium Zybyn eundo inter nemora Egres in circuitu cuiusdam arboris Egerfa vocatae unam metam erexissent et dehinc per eadem nemora semper per earidem plagam transeundo ultra viam quae tran-

283

sit a Kerestyenzygethe ad Waralya praedictam duas metas erexissent, abinde versus meridiem declinando in margine terrarum arabilium unam metam crexis- sent et abhinc directe ad eandem plagam eundo inter easdem terras arabiles unam metam erexissent et abinde per ipsas tcrras arabiles eundo prope aliud nemus Egres duas metas erexissent; abhinc versus eandem plagam, per idem nemus transeundo in margine eiusdem inter terras arabiles unam metam erexis- sent; abinde easdem terras arabiles versus eandem plagam pertranseundo in fine earundem terrarum prope quandam viam, quae transit ad vadum Iwanry- we, a parte occidentali circa aliud ncmus Egres duas metas erexissent; abinde per eandem viam versus eandcm plagam per fluvium Zybyn per idem vadum Iwanrywe pertranseundo ex utraque parte ciusdem viae in circuitu duarum arbo- rum Egerfa duas metas erexissent et abinde transeundo ad finem cuiusdam fos- sati Pokolarok alias Buzgraben vocati per medium eiusdem inter meridiem et occidentem ascendendo in capite ipsius fossati duas metas erexissent et abinde versus plagam occidentalem similiter ascendendo ubi apparet locus lapidosus et inibi similiter duas metas erexissent ; abhinc vero versus eandem plagam occi- dentalem ad verticem montis Vyhegye alias Newberg ascendendo et ad rivulum Forombach dcscendendo ubi ipsae metae finiuntur, alpes autem et montes ambae partes uti debeant sicuti ab antique usi fuerunt, cursum autem et meatum aquae Cybinii in eodem statu uti ab antiquo tempore quo memoria hominum contra- rium non comprehenderet penes et sublus praescriptam villam Waralya habuit fluere imperpetuum relinquendo. Quibus quidem metis sic ut praemittitur con- signatis, erectis et elevatis praedicti arbitri coram praenarratis vaivodali et nostro hominibus ac coram comitibus Jacobo et Petro de Rufomonte, Johanne Cravsbogmer villico, Laurencio Twrold, Petro Czaap, Johanne Sartore iuratis etCaspare de Longocampo civibus civitatis Cybiniensis praedictae, comite Jo- hanne de Weyzkyrch sedis de Koos, Vrbano iudice provinciali et Johanne Helth- ner villico de Revsmark, Oswaldo Barth villico ac Nicolao Menfarth iurato se- niori de Heltlia, Mathya Erfan villico de Kyschevr et Nicolao Fabro iurato cive de Segeswar ceterisque conprovincialibus septem sedium Saxonicalium ad id specialiter vocatis et praesentibus praedictas partes quamlibet seorsum et de perse in dominium praescriptarum particularum terrarum et silvarum unicuique parti cedendam introduxissent easdemque eisdem et ipsorum heredibus et poste- ritatibus universis iure perpetuo et irrevocabiliterpossidendum, tenendumpari- ter et habendum statuissent tali obligaminis vinculo interposito, quod si qua partium praedictarum praemissa aut quaevis praemissorum singula intra vel extra iudicium infringere aut praescriptas metarum erectiones et elevationes in toto vel in parte retractare aut eisdem aliquo quaesito colore contraire attempta- verit, extunc talis pars contra partem alteram absque strepitu cuiuslibet iudicii in ducentis et iudici in quinquaginta marcis argenti ponderis Budensis convin- ceretur et convinci deberet eo facto si vero aliqua partium praedictarum quas- cumque literas et literalia instrumenta super facto praelibatarum terrarum et silvarum litigiosarum temporibus iam evolutis et transactis pro se emanata haberent et ad suas manus devenirent huiusruodi literae et literalia instrumenta cassae sint et annulata nulliusque vigoris sint et roboris, ad quae praemissa omnia praedictae partes se sponte obligarunt coram nobis. In cuius rei testimo- nium praesentes literas nostras privilegiales duximus concedendas. Datum se- cundo die festi beati Martini confessoris, anno domini millesimo quadringente- simo quadragesimo nono. Honorabilibus ct discretis viris dominis Andreaprae- posito, Anthonio cantore absente, Michaele custode, Emrico decano ceterisque canonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter existentibus et devote.

' Vorlaf-c i[)si. - Vorlage cligcrunl.

284

2 68Q

llorniaiinstadt lii9 Dozembpr 6. Die Sieben Sliihle bestatigen die Urkunde des Weissenburger Kapitels von 1449 Nr. 2 6SS mit der Entscheidung eines Hattertstrei- tes zwischen Johannes Gereb von Weingartskirchen und Verwandten und den Bewoh- nern von Grossau um die Grenzen von Orlat und Grossau.

Kollatioiiierte Abschrift iin .Manuskript Zimmcrmann des Urkundenbuclies nacli dem licute verscliollenen Orig. Perj!. im Archiv der Evang. Ktrchengemeinde A.B. Grossau. Dicse llrkundc wies foU>ende Besiegelung auf: Rotes Wachs in Holzkapsel an gelb-sepiabrauner Seidcnschnur angehangt. Das Sicgel ist ein Abdruck des 1628 datiertcn Siegelstcmpels, dcr heute in Arh. St. Sibiu aufbewahrt wird. Die Urkunde ist also offenbar nach Verhist des urspriinglichen Siegels nach dem Jahre 1628 neu besiegelt wordcn. Schreiber der Urkunde ist dcr offentliche Notar Urbanus Petri von Steinau.

Nos Jacobus magister civium, comes Laurencius de Ruffomonte in Rwssmarkt, Georgius deSegesvar, JohannesZaas de Muellenbach, Johannes de Mergendal in Schenk iudices regii, item Sigismundus Mauricii viceiudex regius sedis Cybi- niensis, Renerus eiusdem Cybiniensis, Martinus de Ruppas in Kosd ac Vrbanus de praefata de Rusmarkt, Laurencius Ber de Olczna in Lwschkirch iudices ter- restres necnon Johannes Crausbogner villicus, Laurentius Turold, Johannes Bridin, Petrus Mulner et Michael Kolbe iurati cives civitatis Cybiniensis, Ste- phanus Lwsch magister civium, Johannes Nonnencleppel, Johannes Scherer iurati cives Segeswarienses, item comes Jacobus de Ruffomonte, Johannes Schuster de praedicta Olczna villicus, Johannes Pfeffersag viceiudex regius et Jacobus Aurifaber de praescripta Mullenbach iurati cives, Johanncs Heltener de praefata Rusmarkt, Andreas Folmar iuratus civis de Ruppas et seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus incumbit universis, quod cum iurgia^ et discordiae sopiuntur pax et concordia nutriuntur, tunc respublica bene regitur et laudanda suscipit prosperitatis incrementa, populusque sub suo prudentum et circumespectorum iudicum et rectorum glorioso regimini in pacis amoenitate se augmentando gaudeat feliciter adaugeri. Hinc est quod dudum inter nobiles Johannem Greb de Wyngarth ac suos fratres ac inter villicum et totam coramunitatem villae regalis Insula Christiana vocatae ratione quarun- dam metarum et silvarum ac terrarum inter ipsam villam Insulam Christianam et possessionem dictorum Johannes Greb et fratrum suorum Waralia vocatam existentium lis, rixae et contentiones ortae fuerunt et suscitatae, ex quibus multa incommoda et pericula potuissent evenire, pro quibus sedandis et sopien- dis certos ex nobis probos et idoneos viros transmisimus, praenotatus autem Johannes Greb et sui fratres similiter quosdam probos et nobiles viros cumho- mine vaivodali ac testimonio capituli ecclesiae Transsiluauensis adduxit, qui prout ex relationibus eorundem proborum et idoneorum virorum per nos ut praemittitur transmissorum sumus informati in vigilla et in festo omnium sanc- torum proxime praeteritis^ modo et ordine in tenore infrascriptarum literarum, capituli ecclesiae Transsiluanensis contento, inter partes praefatas sopitis uni- versis litibus et controversiis disposuissent, terramque contentiosam inter prae- dictas villam et possesionem reambulassent et metas erexissent in locis neces- sariis et oportunis. Quas quidem literas dicti capituli ecclesiae Transsiluanensis Nicolaus filius quondam Michaelis Wessewder villicus de praenotata Insula Christiana nobis exhibuit et praesentavit, petens nos suo ac iuratorum seniorum totiusque communitatis eiusdem villae nominibus et in personis humili prece et devota, ut ipsas literas ratas, gratas et acceptas habentes nostrisque literis

285

privilegialibus inseri et conscribi facientes pro ipsis et eorum heredibus et posteritatibus universis confirmare dignaremur, quarumquidem literarum annotati capituli ecclesiae Transsiluanensis tenor sequitur in haec verba. (Folgt die Urkunde des Weissenburger Kapileh 14:49 Nr. 2 68S). Nos itaque iustis petitionibus annotati Nicolai villici suo ac praefatorum iuratorum seniorum et totius communitatis nobis modo praealegato porrectis, bona voluntate exauditis et admissis praescriptas literas praetacti capituli ecclesiae Transsiluanensis non abrasas, non cancellatas, nec aliqua sui parte suspectas sed omni prorsus vitio et scrupulo suspitionis carentes praesentibusquc de verbo ad verbum sine diminutione et augmento aliquali insertas quo ad omnes earum continentias, clausulas et articulos approbantes et ratificantes ipsis et singulis factis in eisdem contentus nostrum consensum praebuimus imo praebemus beni- volum pariter et assensum. Nihilominusque easdcm literas pro saepcnominatis villico et iuratis senioribus de tota communitate et eorum heredibus, successori- bus et posteritatibus universis innovando perhenniter et in aevum valituras con- firmamus harum nostrarum quibus autenticum maius nostrum provinciale sigil- lum appensum est vigore et testimonio literarum mediante. Datum Cybinii in praesenti nostra generali congregatione in festo beati Nicolai episcopi et con- fessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo nono.

1 Vorlage iurgie. - Noveniber 1.

2 690

1449 Dezember 9. Richler und Ral von Kronstadt und dem ganzen Burzenland bezeugen die Hattertgrenzen der Gemeinde Tartlau.

Orig. Perg. Arli. St. Brasov, Tartlauor Urkunden Nr. 1. Sicgel, Dni. 4,1 cm, wcisses \Vachs in Waclisschiissel, an weiss-roter Hanfschnur angehangt. Unkenntlich. Ein- geschaltet vom Weissenburger Kapitel 1450, von Konig Ludwig II. 1525 und mit dicser Urkunde voiu Fiirsten Gabriel Bethlen 1628. Orig. cbenda. Eingeschaltet vom offentlichen Notar Nikolaus Tlioscha 1449, Trausch, Diplom, maius. Archiv der Evang. Kirchengemeinde .\.B. Brajov.

Druck; Zimmermann, Uber die Herausgabe von Vrkunden 17 Nr. 5, Regest: Konespondenzblatl 1, 1878, 117 Nr. 2.

Nos iudices iuratique cives civitatis Brassouiensis ac totius terrae Barcensis memoriae commendantes significamus tenore praesentium quibus expedit uni- versis, quod constituti coram nobis providi et honesti viri iudex et iurati senio- res oppidi Prasmar nobis declarando significarunt, quomodo ipsi ipsorumque progenitores ante longaevi temporis spatiunv literas a magnifico viro et domini Jacobo quondam vaivoda Transsiluano, qui plena regiae maiestatis suffultus potestate metas communitatem dictorum seniorum concernentem girando cir- cuisset convocatis ad se nobili Nicolao de Nyen commetaneo ceterisque comme- taneis senioribus iudicibus de villis circumiacentibus ac Syculis^, distinctiones metales continentes impetrassent, in quibus certa locorum nomina pro signis distinctione metali nominata et specif icata f uissent . Quorum signorum primum est ubi fluviusTartala^ a retroactis temporibus ceciditet fluxit in fossatum rubeum consequenter sursum protendendo ad dextram, secundum signum ubi fluvius Tartala praefatus intrabat in fluvium Biwerswag^ nominatum; deinde perveni- tur ad tertium signum ubi fluvius Tartalapraedictusab antiquotempore fluxit

286

in^Groscruczbacli in angulo Schwarczcles; deinde protenditur sursura ad quar- tum signum locum videlicet nuncupatum Schawelsham ubi praetactus fluvius Tartala extra antiquum fluxura niodo per potentiara et propria vi fluit conse- quenterque ad quintum signura pervenitur ubi praemeraoratus fluvius Tartala ab antiquo fluxit infra locura Hwnerbusch* in fluviura Krapbach nuncupatum. Elapsis autcni decem annis vel citra ut niagis distinctiones metales praedictae ad notitiani successorum deducerentur eaedera literae in quadam notabili con- gregationi et colloquia raultorum puta nobiliura Syculorura^ iuratorum civium civitatis praefatae ac seniorum tolius districlus praetacti per iudicera civitatis pracmemoratae videlicet Symonem Rudel^ lectae fuissent in metis supratactis contradictore ibidera nullo penilus apparente. Subscquenterque revolutione annuali certorura annorum puta sedecim vel citra elapsa adveniente viro magni- fico et domino Johanne Jachk comite Syculorura ex conimissione regiae raaies- tatis sibi facta planiciem dictarum metarum peragrante pro distinctione metali iuxta contenta literarum praectactarum colles metales erigere fecissent praetac- tasque literas serenissimus princeps et dominus dominus quondam Sigisraundus Roraanorura imperator felicis reminiscentiae pro pace et firraa unione cura suis commetaneis habenda ipsis confirmasset et quaraquara per multa et diuturna tempora, quae in meraoria horainura viventium existunt, ipsi easdem metas iuxta contenta praedictarum literarum possedissent et de praesenti possiderent et easdem literas habuissent, taraen per potentiara ignis qui in ipsorum medio in tantura exrevisset, quod non solum domus et aedificia verum multi homines, qui a facie eiusdem ignis effugere non potuissent, consumti essent et periissent,' eisdem literis orbati essent. Aduxeruntque pro eo praefati seniores ad nostram praesentiara nobiles viros Tilmannura* de Nyen filiura praefati Nicolai comrae- taneum, Anthonium et Ladislaum de Bodola ipsorum vicinos necnon Petrum Tappar* pridera a viginti quatuor annis iudicem de Feuldwar^" et Jacobum Longum a triginta sex annis nostrura iuratum concivem ac ceteros seniores de villis ipsis circumiacentibus, qui siraul sub sinceritate fidei coram nobis confessi sunt, quod metae iuxta descriptionera praedictam ab antiquo verae raetae fuis- sent de praesenti; subiunxitque firraiter asserendo iarafatus Tilmannus" com- metaneus ibidem principalis praefatas raetas veras metas apud progenitores ipsius fuisse et esse usque in diem hodiernum addideruntque praescripti Petrus de Feuldwar^^ et Jacobus Longus licet seniores et tota communitas de praefata Prasmar ab antiquis temporibus Insula Busaw^^ nuncupata a parte superiori infra protendendo usque ad locum Schwraerlingxaw^* vocatum usi et freti fuis- sent; in ipsorumque possessione extitissent tamen dum praefatus dominus impe- rator proximo in nostri medio fuisset constitutus certi alieni pro eadem insula suplicassent, quorum petitionibus minirae acquievisset, sed ipsam insulam prae- fatis senioribus suis literis meditantibus dedisset et confirmasset perpetuis tem- poribus possidendara. Praeraissis itaque sic ut praefertur coram nobis pro testi- moniali recognitione^^ confessis ea praedictis senioribus ad sui iuris cautelam sub sigilli nostri munimine et eius appensione digne duximus concedenda. Datura feria tertia proxima post festura conceptionis Mariae, anno domini mille- simo quadringentesimo quadragesimo nono.

1 1450 u. 1525 SicuUs. " 1525 Tliappar.

2 1525 Thartala. "> 1450 Ffeuldwar, 1525 Fewldwar. ' 1525 Bywerswag. '' 1525 Thilmanus.

* 1525 Hwnerbwsch. '^ 1525 Fcwldwar.

^ 1525 Siculorum. '3 1525 Bwsaw.

' 1525 Simonem Rwdel. " 1525 Shwmerlingxaw.

' 1525 perissenl. '^ Vorlage recongnilione.

' 1525 Thilmanum.

287

2 691

Kronstadt 1449 BezemheT 13. Der offenlliche Notar Nikolaus Thoscha von Tarl- lau beglaubigi die Urkunde des Kronstddter Rates von 1449 Nr. 2 690 uber die Hat- tertgrenzen der Gemeinde Tartlau.

Oberprufte Abschrift im Manuskript Zimniennann dcs Urkundcnbuchcs nach dem heute verschollencn Orig. Perg. ini Archiv des Hurzenlander Kvanf;. Kapitels A.B. Brasov. Abschrift Trauscl]. Diplom. moius S. 1( -4. Arcliiv dcr Evang. Kirchengemeindc A.B. Brajov.

In nomine domini amen. Per hoc praesens publicum instrumentum cunctis pateat evidenter et sil notum, quod anno salutiferae nativitatis eiusdem mille- simo'quadringentesimo quadragesimo nono, indictione^ duodecima, die vero Saturni, quae fuit tredecima mensis Decembris^ hora meridiei vel quasi in stuba dotis opidi Brascho Strigoniensis iurisdictionis ac sanctissimi in Christo patris domini domini Nicolai divina providentia papae quinti, anno coronationis eius tertio, in meinotariipublicisubscriptiet testiuni infrascriptorumpraesentiapro- vidus accircumscriptusvirMartinusStvempeldictus iudex ac ceteri iurati senio- resopidiPrasmarpermodumprotestationissuarumsignificationummonstrarunt producentes certas literas patentes in pergameno sanas et integras, illesas non vitiatas non cancellatas neque in aliqua sui parte suspectas. sed omni prorsus vitio et suspitionis forma carentes, sigillatas ut apparebat sigillo autenticoro- tundo citrini cera ab intro forma coronae, cuius circumscriptio fuit talis: s. civium de Coronn, sona vero illius alba rubeoque pilo inserta. Quarum quidem literarum initium tenoris et munimenti de verbo ad verbum sequitur per ordi- nem et est talis. (Folgt die Urkunde des Kronstddter Rates von 1449 Nr. 2 690). Sed quia ut earundem literarum sic translatarum el transsumptarum tenor vir- tutem originalis teneatur cum propter inadvertentiam nuntiorum corrupf ionem sigilli convolutionem literarum eiusdem cum apud tales literas crebrius evcntus reperiuntur varii et ut potissime contenta in eis tali translatione et transsump- tione literarum earundem in iudicio vel extra et omni loco ubi fuerit necessarium firmiter teneantur fidem super quibus omnibus et singulis praelibatis annotati Martinus Stvempel iudex et iurati seniores opidi praedicti Prasmar petic- runt et requivierunt mei notarium publicum infrascriptum tamquam autenti- cum et publicam personam, quatcnus unum seu plura publicum instrumentum seu instrumenta conficerem et dare et concedere ipsis deberem sui iuris uberio- rem ob cautelam. Quod ct feci officio nieo id exigente et requirente salvo nihilo- minus addendi, minuendi, mutandi, corrigendi. prout iura admittunt et requi- runt. Acta sunt haec et facta anno, indictione, die, mense, hora, loco et ponti- ficatu quibus supra praesentibus ibidem honorabilibus et providis viris egregio domino Georgio decano Braschouiensi licentiato in decretis et plebano in monte Petri venerabili viro magistro Johanne Rvedel plebano de Corona, honorabili viro domino Anthonio olim decano Braschouiensi et plebano de monte Mellis, domino Petro plebano de \\ ydenbach, villico de Botfalua. Andree Hv-nne .lacob clericis et laicis Strigoniensis diocesis testibus fide dignis et aliis quam pliiribus ad praemissa audienda et videnda vocatis pariter et rogatis protestor de supcr- flua dictionc et tredecima linea posita scilicet praefatus.

Notarzeichen. Et ego Nicolaus Thoscha de Prasmar diocesis Strigoniensis cleri- cus sacra imperiali auctoritate notarius publiciis quia praedictis requisitioni, transsumptioni. prolcstationi aliisquc omnibus et singiilis dum sic ut praemit- titur fierent et agerenlur una cum i)racnominatis testibus praesens interfui eaque omnia et singula sic fiere vidi ct audivi, ideo hoc praesens publicum instrumen-

288

tum fideliter scriptum exinde manu mea propria confeci, notavi, publicavi et in hanc publicam formam redegi signoc|ue et nomine meis solitis et consuetis consignando rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulo- rum pracmissorum.

Vorliige indicionc.

Vorlagp Janunrii. Da die eingoschaltcle Dezeniber d. J. aufgesetzl scin. Zu Dezem- Urkunde 1-149 Dezembcr 9 daticrt ist. l<ann bcr 13 stinimen aber auch die Tagesangabe diese ISeglaubigungsurkundc friiliestcns iin iind alle iibrigen Datierungselemenlc iiberein.

2 692

Pest 1449 Dezember 17. Der Gubernator Johannes von Hungad teilt dem Kron- stddter Rat mit, dass er demnachst nach Kronsladt kommen und dort mit den Ge- sandten des Sultans Frieden schliessen werde, und ersucht den Rat, ihm den Zins ohne Verzogerung auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Schncll 11 10. Siegel, rund, 3 cm, war in rotcs Waclis auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Druck; Hurmuzaki, Dociimcnte XV, 1, 36 Nr. 62.

Prudentes et circumspecti viri amici nobis honorandi. Ea quae nobis illustris Radozla vaivoda Transalpinus in suis literis nobis scripsit prope^ ad comodum et utilitatem regni huius et non ad destructionem eiusdem fecit immo praecise ad voluntatem nostram egit quoniam et nos apud vos in Brassouia in^ brevi duce domino constituemur et ibi erunt nunccii^ imperatoris Turcorum et sic concludemus factum trewgae pacis inter nos et ipsum imperatorem Turcorum. Praeterea rogamus amicitias vestras vobisque committimus, quatenus ex quo ad negotia regni exponere deberaus censum vestrum sine prorogatione more alias consueto extradetis*, aliud non facturi. Datum in Pesth feria quarta proxima ante festum beati Thomae apostoli, anno et cetera XLmo nono.

Johannes de Hwnyad, regni Hungariae gubernator et cetera.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectisvirisiudici, iuratis ceterisque civibus civitatis Brassouiensis, amicis nobis honorandis.

' Vorlage proe in verblasstcr Schrift. lorga - Vorlage im.

1 iesst ipsf. Es wiirde auch in den Zusammen- ^ Vorlage nuecii.

hang passen. Doch lasst der Buchstabenbe- ■• Hierauf aliud no durchgestiichcn. fund diese Lesung nicht recht zu.

2 693

Rom 1449 Dezember29. Der Kardinalpriester Johannes erteilt der Jakobskirche in Scharosch bei Schenk einen Ablass.

Orig. Perg. friiher Bibliothek dcs Bischof-Teutsch-Gymnasiums Sighi^oara. Siegel war an weisser Hanfschnur angehangt.

Aus der Angabe der Papstjahre in der Datierung muss man schliessen, dass in dieser Kardinalskanzlei Weinachten als Jahresanfang verwendet wurde. Der 29. Dezember

289

fallt daher noch in das Jahr 1449.

Druck: Korrespondenzbtatt 9, S. 125 zum Jahre 1450.

Johannes^ raiseratione divina tituli sancti Laurencii in lucina sacrosanctae Romanae ecclesiae presbiter cardinalis universis et singulis Christi fidelibus praesentes literas inspecturis salutem in domino sempiternam. Splendor pater- nae gloriae qui sua mundum ineffabili illuminat claritate, pia vota fidelium de ipsius clementissima maiestate sperantium tunc praecipue benigno favore pro- sequitur, cum devota ipsorum humilitas sanctorum precibus et meritis adiuva- tur. Cupientes igitur, ut parochialis ecclesia sancti Jacobi in Schars Strigonien- sis diocesis^ congruis^ frequentetur honoribus fidelesque ipsi eo libentius devo- tionis causa confluant ad eandem quo ibidem coelestis dono gratiae uberius noverint se refectos et a Christi fidelibus iugiter veneretur de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi omnibus et singulis vere poenitentibus et confessis, qui dictam ecclesiam in nativitatis, circumcisionis, epiphaniae, resurrectionis, ascensionis, penthecos- tes, trinitatis et corporis domini nostri Jesu Christi necnon nativitatis, annun- tiationis, conceptionis, visitationis, purificationis atque assumptionis beatae Mariae virginis gloriose et sancti Johannis baptistae, Michaelis archangeli apos- tolorumque Petri et Pauli praedictorum et duodecim apostolorum, quatuorevan- gelistarum et quatuor ecclesiae doctorum sanctique Georgii ac Laurencii marti- rum Nicolai et Martini confessorum, Ladislai et Stephani regum, Emerici^ ducis et sanctarum Mariae Magdalenae, Katherinae, Dorotheae, Margarethae virgi- num, omniumque sanctorum et ipsius ecclesiae dedicationis festivitatibus et celebritate devote visitaverint annuatim et ad reparationem et conservationem aedificii, calicum, librorum et aliorum omnium ornamentorum pro divino cultu inibi necessariorum. Nos cardinalis praefatus pro qualibet die ipsarum festivi- tatum et celebritate huiusmodi centum dies indulgentiarum de iniunctis eis poenitentiis* misericorditer in dominum relaxamus, praesentibus veroperpetuis futuris temporibus duraturis. In quorum omnium et singulorum fidem et testi- monium praemissorum praesentes nostras literas inde fieri nostrique cardinala- tus sigilli iussimus et fecimus appensione communiri. Datum Romae, anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo^, die vero mensis Decembris vicesimo nono, pontificatus sanctissimi in Christo patris et dominis nostri domini Nicolai divina providentia papae quinti anno tertio.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Schars.

' In verlangerter Schrift. * is auf Rasur.

* Auf Rasur. ^ So Vorla.^e. Vgl. die lieiiierkunj,' oben.

^ Vorlage Emcricii.

2 694

Rom 1449 Dezcmber 30. Supplik der Katharina Sthrederhausin von Hermann- sladt um volle Sundenvergebung in articulo mortis.

Datum Romae apud s. Petrum (anno 1449), III Kalendas Januarii, anno tertio.

Regest: Lukcsics, Dipiomata ponlificum 2, 270 Nr. 1071 nach Reg. Suppl. 438 f. 252' im Vatikanischen Archiv.

290

2 695

1450 Jauuar 20. Der offenlliche Notar Urbanus Petri von Steinait bestdtigt die Urkunde des Kardinalpriesters Alphons, von 1447 Nr. 2 578, die geistlichen Rechte betreffend.

Oriy. Pcr.i;. Archiv der Hvang. Kirchengcnifindc A.B. Bni.sov I Iv 46. Dic ganzc l'rl<nnde ist vom .\otar ci.ncnhandig gcschricbcn.

(Voraus geht die Urkunde des Kardinals Alphons von 1447 Nr. 2 57S).

Notarzeichen. Et ego Vrbanus Petri de Stynawia clericus Wratislauiensis dio- ccsis praemissae copiae publicus notarius et per mei de ipsis literis annotati domini Alphonsi cardinalis et cetera praemissa dubia existunt copiata die Martis, vicesima mensis Januarii, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo.

2 696

Thorenburg 1450 Januar 26. Die Vizewoiwoden Markus und Michael bezeugen, dass die Bewohner von Bulkesch und Seiden nur vor ihrem eigenen Dorfgericht bxw. vor dem Gericht der Sieben Stiihle zu belangen sind.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 127. Sicgel, rund, Dm. 2,5 cm, schwarzcs Wachs in Wachsschiissel, an weisser Seidenschnur angehangt. Ini Siegelbild Wappenschild mit ausgerundcten Langseitcn. Umschrift in gotischcr Minuslcel, unleserlich. Eingeschaltct von Andreas Bathori 1599 und mit dieser Urkunde von Gabriel Bethlen 1623, Orig. cbenda. K.A. Bulkesch Nr. 4. Einc glcichzeilige Kopie dicscr Einschaltung ebenda. Dic Urknnde von 1599 ebenda. K.A. Seiden Nr. 2. Druck: Tclcki, Iluntjadiak kora X. 216 Nr. 117 zu Januar 24.

Nos^ Marcus de Herpe et Michael de Dormanhaza vicevaivodae Transilwani, memoriae commendantes tenore^ praesentium significamus quibus expedit universis. quod nobis unacum partium Transsiluanarum nobilibus in octavis festi epiplianiarum domini^ nobiscum in iudicio existentibus Reynoldus iudex civitatis Cybiniensis necnon Michael Hashas et alterMichaelTheshner hospites de Bolkacz in ipsorum ac omnium hospitum et villanorum necnon totius com- munitatis in praenarrata possessione Bolkacz et Sj'thwe vocatis commorantium nominibus et in personis nostram et eorundem nobilium venientes in pracsen- tiam nobis et eisdem regni nobilibus significare curarunt gravi cum querela; quod licet ipsi populi et villani in praenarratis possessionibus Bolkacz et Sythwe residentes ex speciali praerogativa gratia divorum regum ab eo tem- pore cuius videlicet hominum memoria contrarium non comprehenderet, ab aliis iobagionibus ceterorum nobilium exemti in omnibus iurisdictioni ac legibus et consuetudinibus Saxonum regalium septem sedium fuerint subiecti et inclinati atque suppositi, tamen nunc nonnullotiens comites vel vicecomites et iudices nobiliun comitatus de Kykellcw* plerisque^ ad instar iobagionum ceterorum nobilium iudicio et iudicatui eorum astare compellerent in conten- tum praescriptae eorum exemptionis et iuris periclitationem manifestam. Unde iidem Reynoldus et uterque Michael nobis et eisdem regni nobilibus suppli- carunt, ut ipsos populos et villanos in eorum pristinis libertatibus et exemp- tionibus conservaremus. Nos itaque unacum praenarratis partium Transsil-

291

wanaruin nobilibus eorundem supplicationibus uti iustis et iuri consonis incli- nati, eisdem populis et villanis in praeallegatis eorum libertatibus et exemp- tionibus liberam permanendi duximus habere facultatem sic videlicet, quod quipiam hominum quitquam actionis et acquisitionis contra ipsos populos et villanos habuerint hii huiusmodi eorum actionem et acquisitionem in sede iudiciaria ipsorum villanorum ordine iuris observato prosequantur et si in ipsorum iudicio contentari noluerint extunc ad interrogationem sedis iudicia- riaeseptemsedium causam eorum transferii debeant, super quibus literas nos- tras a nobis petierunt. In cuius rei memoriam praesentes literas nostras privi- legiales duxiraus concedendas. Datum Thordae quarto decimo die octavarum festi epiphaniarum domini praedictarum, anno eiusdem millesimo quadringen- tesimo quinquagesimo.

Auf der Plica links von einer Hand des 16. Jh. s: Literae vaivodales ne Bol- kacz et Zythwe iudicio castelanorum astare debeant. A. 1450.

1 A' in verlangerter Sehrift. * Hierauf exactum.

* Vorlage tenori. ^ que auf Rasur.

' Januar 13.

2 697

1450 Februar 21. Richter und Rai von Klausenburg beurkunden den Verkauf eines Stadihauses an den Notar Peter.

Orig. Pap. Archiv der rom. kalh. Pfarrei Cluj I 9. Siegel, rund, Dm. 3,8 cm, dunkles Wachs in WachsschiJssel, angchangt. Im Siegelfcld Stadtmauer mit Tor und drei Tiir- men. Umschrift in gotischcr Majuskel: -t-S.CIVIVM DG CLVSWAR. Druck: Jakab, Okleviltdr 1. 183 Nr. 108. Regest: Tdrlinelmi tdr 1897, 356 Nr. 174.

Nos Jacobus Muen iudex, consules iuratique cives Coluswarienses universi memoriae commendamus tenore praesentium quibus expedit universis signi- ficantes, quod quia certis ac rationabilibus de causis praesertim tamen pro- videntiam structurae et aedificio civitatis nostrae facere cupientes recognos- cimus et fatemur per praesentes nos bono ac deliberato animo quandam domum seu fundum curiae in circulo ex opposito chori dotis nostrae parochialis inter domos providorum Melchor Brustel versus meridionalem ac Johannem de Cam- polongo versus septemtrionalera plagam habitam et immediate adiacentem cum omnibus et singulis pertinentiis, proventibus et utilitatibus ad eandem de iure et ab antiquo spectantibus et pertinentibus circumspecto viro magistro Petro civitatis nostrae antefactae notario per eum suis heredibus legitimisque successoribus pro quadringentis puri auri florenis plene et integre ab eodem perceptis et exsolutis vendidisse, tradidisse et assignasse imo vendidimus, contulimus et assignavimus eidem iure perpetuo libere, pacifice et quiete irre- vocabiliter possidendum, tendendum pariter et habendum vice tamen pro transitu II ulnarum spatio ab aedificiis^ Melchor Brustel^ dumtaxat rcnianente plenum ius et dominium ipsius praefatae domus et curiae in ipsum magistium Petrum et suos posteros omniraodo transferentes, promittentes et assumentes ipsum memoralum magistrum Petrum suos heredes legitimosque successores ab universis ipsum vel ipsos in posscssione praemissae domus et curiae infes- tare seu inquietare nitentibus propriis fatigiis, laboribus et expensiscontra quoslibet impugnatores praevia ratione velle disbrigare et in pacifico dominio

292

iuxta nostrae civitatis consuctudineni indempniter conservare. Ne igitur sae- pefatus magister Petrus aut sui heredes versutia vel calliditate quorumcumque temporum in processu ratione ciusdem fundi valeant inquietare praesentes sigilli nostri maioris robore sub appensi duximus ad cautelam concedendas. Datum sabbato die proximo festum Kathedrae beati Petri apostoli antece- dente, anno domini millesimo et cetera quinquagesimo.

1 Hierauf war ein Zusatz iiber der Zeilc nachgetragen, welclier wieder radiert worden ist.

2 6Q8

Rom 1450 Marz 21. Supplik des Pfarrers und der Pfarrgemeinde von Kronsiadt (oppidi de Corona alias Brasca, Strigoniensis diocesis), dass ihnen der Ablass, den Papst Martin V. der Marienkirche in Kronstadt zu ihrem Wiederaufbau er- teilt hat, erneuert werde, quia praedicta ecclesia a Turcis iterum destructa est. Von der pdpstlichen Kanzlei: Fiat de septem annis pro una die T. Datum Romae apud S. Petrum anno millesimo quadringentesimo quadrage- simo nono, Kalendas Aprilis, anno IV.

Regest: Lukcsics, Diplomala ponlificum 2, 275 Nr. 1 097 nacli Reg. Suppl. 442 f. 47 ini Vatikanisclien Archiv.

Die Supplik gehbrt in das Jahr 1450, da der Jahresanfang in der papstlichen Kanzlei um diese Zeit auf den 25. Marz fallt. Mit dieser Ansetzung stimmt auch die Angabe der Pontifikatsjahre iiberein.

2 699

Ia§i (1450 —1451) vor Marz 24. Bogdan, Woiwode der Moldau, ersucht die Be- wohner von Kronstadt und des Burzenlandes, die Briider Demetrius de Nyoytod und Dominikus vor dem siebenbtirgischen Vizewoiwoden und Szeklergrafen Georg de Rykal gegen den Vorwurf des Strassenraubes in Schutz zu nebmen.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III 32. Siegel rund, Dm. 2,5 cm, war in rotes

Wachs vorne aufgedriickt.

Druck: Szab<5, Szek. okleviliar 3, 62 Xr. 454. Hurnmzaki, Documcnle XV, 1, 36

Nr. 63 = Costachescu, Documcnle mold. 2, 752 Nr. 221.

Regest: P4rvan, Alexandrel Vodii >i Bogdan Voda 42, 118.

Es fehlen nahere Anhallspunkte zur genaueren zeitlichcn Einreihimg der Urkunde.

Da Bogdan im Spatherbst 1449 die Hurrschaft erringt und iin Oktober 1451 von seinem

Gegner Petcr Aron getiitet wird, kann die Urkunde nur in die angegebenen Jahre fal-

len, Vgl. Giurescu, Isioria Romanilvr, 2, 24 und Costachescu, Documenle mold. 2, 754.

Circumspectis, providis prudentibusque viris iudici, consulibus et civibus in Brasso cunctis etiam burgensibus, villicis et villanis incolis in Barsa commo- rantibus Bogdanus dei gratia vaivoda terrae Moldawiae amicitiam paratam. Circumspecti, providi et prudentes viri amici ac vicini dilecti noveritis, quod nostram pervenit ad audientiam quomodo Demetrius de Nyoytod et Domini- cus frater eius apud magnificum Georgium de RykaP vicevaivodam Transsil- waniae et comitem Siculorum et cetera occasione sinistra et falso crimine plu-

293

rimum sunt denigrati et accusati, quod ipsi mercatores in viis spoliarent, vas- tarent et dampnarent, unde teloneum regni plurimum detrimentum pateretur. Super quo certissime sciatis, quod nos memoratos viros egregium Demetrium cum Dominico fratre suo scimus semper fuisse fideles, tutores et defensores ipsorum mercatorum omniumque viatorum et nihil horum perpetrasse sed ipsos ut putamus a quibusdam delatoribus zelo invidiae diffamatos nobisque caros et dignos amicos ac fideles in omnibus approbatos. Quam ob rem prae- sentibus vestras amicitias requirimus diligenter, quatenus saepefatos Deme- trium ct Dominicum salvos et expiatos dc praescriptis rebus diffamiae nostri ob respectum velut vobis confidimus tamquam amicis nostris dilectis de cetero quoque pactum amicitiae magis ratum firmabimus et tenere promittimus per- petue roborandum omnibus nostra partes quacumque causa negotiorum intre- pidam securam, salvam et liberam indempnemque facultatem infallibiliter observare non rainus quam temporibus Alexandri vaivodae patris nostri ha- buistis volumus augmentare iura iustitiae aequitatis ac de dampnis con- tingentibus debitae satisfactionis complementum ratificare ita et in tan- tum ut exactis negotiis quilibet salvus in propria recipiatur. Illa tamen que usque modo illata sunt licet non ex consensu nostro taceantur, quia non sunt recuperabilia quae transierunt, quod nos de vobis similia habere speramus semper. Datum in Foro Filistinorum ante anuntiationem beatae virginis.

' Die Lesung lautet gewohnlich Bykal. In doch wohl zweifellos um den haufig erwahn- dicser Form wird der Name auch in alien ten Vizewoiwoden Georg Rykalf.

Drucken wiedergegeben. Es handelt sich

2 700

Rom 1450 Marz 25. Der Kardinalpresbyler Dominik gewdhrt Simon Gulden- miinzer und dessen Ehefrau das Rechl, sich einen geeigneten Beichtvater zu wdhlen.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 657. Sicgel spitzoval, Dm. 6,3 + 4,2 cm, rotes Wachs in Wachsschiissel an rotgefarbfer Hanfschnur angehangt. Im Siegelbilde Maria mit dem Kinde unter gotischen Baldachin auf einem Throne sitzend. Darunter Wappen- schild (zerstort). Umschrift kapital: (SIG)ILL(UM) O(FFICII)' PENITENCL\RIE APLIC(E).

Dominicus miseratione divina tituli sancti^ crucis in Jerusalem presbyter car- dinalis dilectis in Christo Symoni Guldenmunczer et Ursulae eius uxori Stri- goniensis diocesis salutem in domino. Solet annuere sedes apostolica piis votis et honestis petentium precibus maxime ubi salus requiritur animarum favo- rem benivolum impartiri. Cum igitur exparte vestra nobis fuerit humiliter supplicatum, ut in animarum vestrarum solatium eligendi confessorem idoneum vobis licentiam concedere dignaremur, nos vestris supplicationibus favorabi- liter annuentes auctoritate domini papae cuius primarie curam gcrimus et de eius speciali mandato super hoc vivae vocis oraculo nobis facto devotioni ves- trae concedimus, quatenus liceat vobis idoneum et discretum presbiterum in confessorem eligere qui super peccatis, quae sibi confitebimini nisi talia sint, propter quae merito sit sedes consulenda praedicta^ vobis eadem auctoritate provideat de absolutionis debitae bencficio et penitentia salulari quamdiu vixeritis quotiens fuerit oportunum. Vola vero peregrinationis et abstinentiae si quae emisistis, quae commode servare non potestis ullrama-

294

rino beatorum apostoloruin Petri et Pauli atque Jacobi votis dumtaxat cxcep- tis coinmutet vobis idem confessor in alia opera pietatis. Datum Romae apud sanctum Petrum sub sigillo officii poenitentiariae, VIII Kalendas Aprilis, i^on- tificatus domini Nicolai papac V anno quarto. Auf der Plica links: Ja. de Benenatis. Rechts: VII. Auf der Riickseile oben von der Kanzlei: Joh. Omlitz. Unten: Symon Guldenmunczer.

' Die linke Halfte dir Umschritt isl bis auf - So Vorlage. die wenigen Restc zerstort. ^ Hierauf wieder praedicla.

2 701

Weissenburg 1450 Marz 28. Der offentliche Notar Paulus Pauli von Kronstadt bezeugi, dass das Weissenburger Kapitel Anlonius, den Pfarrer von Hermann- stadt, und Georg. Pfarrer von Miihlbach, zu seinen Prokuratoren in der Angele- genheit gegen den W eissenburger Propst Andreas bestellt hat.

Orig. Perg. Hist. Archiv der Alvademie fiir .Soziale und Politische Wissenschaften, Zweigstelle (IIuj, Sammlung Graf losef Kemeny Nr. 110. Die schadhaftc Urkunde

ist mit Reagentien bchandelt wordcn.

Regest: Torlinelmi tdr 1890. 105 .\r. 301.

In nomine domini amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringente- simo quinquagesimo, indictione tredecima, die vero Saturni, vigesimo octavo mensis Marcii, hora tertia vel quasi in ecclesia Albensi Transsiluanensis dio- cesis a parte meridionali constructa pontificatu beatissimi in Christo patris et domini nostri domini Nicolai divina providentia papae quinti, anno sedis eius quarto, in mei notarii publici testiumque infrascriptorum ad haec voca- torum et rogatorum praesentia personaliter constitutum venerabile capitulum dictae ecclesiae Transilvanae tamquam unum membrum omni modo via iure causa quibus melius et efficacius fieri potuit et debuit, fecit, constituit et sol- lemniter ordinavit suos veros certos legitimos et indubitatos procuratores, actores, factores negotiorumque suorum gestores ac nuntios speciales ita tamen quod specialiter generalitati non deroget aut e contra videlicet honorabiles ac egregios viros dominum Anthonium plebanum de Cybinio et dominum Geor- gium plebanum de Zazzebes decretorum doctores ac canonicos ecclesiae Trans- silvanae antedictae absentes tamquam praesentes et quemlibet eorum insoli- dum ita quod non sit melior conditio occupantis nec deterior subsequentis sed quod unus eorum receperit^ alter eorundem prosequi mediare valeat pariterque finire dans et concedens eisdem suis procuratoribus plenam et omnimodam facultatem et mandatum generale et speciale ad comparendum pro ipso et eius nomine coram quocumque iudice ordinario et extraordinario delegato vel sub- delegato dato vel dando tam spirituali quam seculari in quacumque curia etiam in curia Romana vel extra contra quascumque personas ecclesiasticas seu secu- lares cuiuscumque status et conditionis existant et signanter contra dominum Andream praepositum saepedictae ecclesiae Transsilvanae in causa seu causis versissivevertendisad infuturum vertisperantibus necnon ad agendum defenden- dum et procurandum libellum seu libellos et quascumque alias petitiones<supra>' dandi, offerendi ac recipiendi, conveniendi et requirendi, capiendi, replicandi et triplicandi si necesse fuerit < >3 litem seu lites contestanda de calumia

295

vitanda et veritate dicenda et cuiuslibet alterius*. Acta et facta sunt haec anno, indictione, die, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra. Praesen- tibus ibidem honorabilibus et discretis viris Clemente rectore altaris sancti Martini (episcopi) et confessoris ( de Megies capellano, Ladislai archi-

diaconi Sathmariensis clericis Transsilvanensi et Chanadiensi diocesibus ac Lodovico de Bvda capellano archidiaconi de Ozd, clerico Wesprimiensi dio- cesis aliisque quam pluribus testibus ad praemissa vocatis pariter et rogatis. Notarzeichen. Et ego Paulus Pauli Braschoviensis, clericus Strigoniensis dio- cesis sacra imperiali auctoritate notarius publicus, quia praeraissis procura- torum constitutioni et citationi aliisque omnibus et singulis praemissorum dum sic ut praemittitur fierent et agerentur unacum testibus praenominatis ad praesens interfui atque omnia et singula sic fieri vidi et audivi ideo prae- sens instrumentum publicum manu propria conscriptum exinde confeci sig- noque et nomine meis solitis et consuetis consignavi in fidem et testimonium omnium praemissorum rogatus pariter et requisitus.

1 Undeutlich. * Liicke iiber 19 Zeilen des lateinischenTextes,

* Liicke 2,1 cm. der unleserlich ist.

3 Liicke 1,5 cm. ^ Liicke 2 cm.

2 702

1450 Marz 30. Der Konveni von Kolozsmonoslor bezeugt, dass die Szekler des Stuhles Aranyosch gegen die Besetzung eines Landstriches penes viam videlicet Zazwt nuncupatam iuxta dictum fluvium Aranyas durch Dionys de Farnas

Einsprache erhoben haben.

Datum feria secunda proxima post festum anunciationis beatae Mariae vir-

ginis, anno millesimo quadringentesimo quinquagesimo.

Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36406, Prot. minus des Konveuts von Kolozsmono-

stor fol. 84.

Druck: Barabls, Szek. okleviltdr 76 Nr. 42.

2 703

Sehassburg 1450 Marz 31. Der Rat der Siadt Schdssburg bezeugt,dass Michael und Johann von Vinatori /Teufelsdorf der Gemeinde Keisd 40 Joch Keisder Acker- grund und einen Hof fiir 20 Goldguldem verkauft habcn.

'-^ Ori^. Perg. Geraeindearchiv Keisd. Siegel, rund, Dm. 3 cm, griines Waclis in Wachs- schiissel an kirschroter Seidenschnur angehangt. Im Sicgell)!Id 3 Zinnen iiboE oiucm Tor, im Torbogen aufrechter nnch rechts gewendetcr Lowc mit Schwert iu dcn Pranken. Umschrift in goi ischer Minuskel: S -f eiuivm -f- castri -f Segesch +. j < ^

Nos Johannes aurifaber magister civium, Nicolaus viceiudex regius, Nicolaus Briccii iudex terestris, Laurencius Musch villicus, Valontinus Ta.sner ct Polrus Witich ceterique iurati consules civitatis Segeswaricii.sis memoriae common- damus tenore praesentium significantes quibus expedit univcrsis, quod corara nobis personaliter coraparentes circumspecti ac nobilcs viri Michael et Johanncs

296

comitcs de villa Dyaboli fratres uterini filii quondam Simonis comitis de eadem parte ab una parte vero ab alia circumspecti viri Martinus Herbert villicus et Nicolaus Junglink cum aliquot iuratis senioribus dc Ivisd nomine et in per- sona iuratorum totiusque communitatis opidi praetacti et per eosdem Michae- lem et Johannem comites vivae vocis ministerio deliberatoque animo extitit confessum publice et relatum, qualiter iurati et communitas de Kisd propter fideiium servitorum exhibitionem a patre ipsorum saepedictis inhabitatori- bus de Kisd factam eidem patri eorum in ipsorum medio quadraginta iugera terrarum arabilium et unam domum et curiam cum omnibus et singulis per- tinentiis earundem ab omnibus solutionibus taxarum et exactionum alterius cuiuscumque census aut dacii exemptam et supportatam donassent et contu- lissent. Quae quidem iugera terrarum arabilium et curiam multis temporibus iure hereditario possessam usque in praesentiarum pacifico dominio praescrip- tis iuratis totique communitati de Kisd rectae emptionis titulo pro viginti florenis auri Hungaricalibus vendidissent et assignassent, immo vendiderunt et assignaverunt eisdem iuratis et communitati ipsorumque heredibus here- dumve posteris et successoribus universis tenendas et habendas iure heredi- tario perpetue et irrevocabiliter possidendas. Nihilominus iidem Michael et Johannes assumentes praedictos iuratos totamque communitatem dicti opidi Kisd ipsorumque posteros universos ab omnibus ratione memoratarum terra- rum arabilium et curiae impetere mittendo defendere et expedire propriis ipso- rum laboribus et expensis iuxta laudabilem patriae consuetudinem ab antiquo approbatam. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes nos- tras literas sub sigillo nostro minori duximus concedendas iustitia communi exposcente. Datum in Segeswar feria tertia proxima ante festum resurrectionis domini, anno eiusdem CCCC quinquagesimo. .;£}^

2 704

Gran 1450 April 25. Dionysius, Erzbischof oon Gran, erteilt dem Dekan des Bur- zenldnder Kapitels verschiedene geistliche Vorrecht:.

Ori^. Pip. Archiv der Eviiig. Kircheageraeinde A.B. Brasov I E 48. Ringsiegel, r-ohteckig, 1,4 + 1.5 cm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe ;.;empel wie Nr. 2 468. Gleichzeitige Ausfertigung Perg., unbesiegelt, ebenda. Druck: Benko. Milkonia 1. 151 = Kitoni, Hisl. cril. VI, 13, 716.

Dyonisius miseratione divina tituli sancti Ciriaci in thermis sacrosanctae eccle- siae Romanae presbiter cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem comes perpetuus, primas et apostolicae sedis legatus natus, dilecto nobis in Christo honorabili viro domino decano Brassouiensi nostrae iurisdictionis salu- tem in domino et animarum tibi commissarum lucrum. Dignum et congruum est illis de muneris episcopalis auctoritate providere qui in partem sunt sollici- tudinis curae animarum digne vocati. Sane igitur cupientes animarum tibi com- missarum saluti providere iuxta morem tibi tenore praesentium concedimus et committimus autoritatem, omnes et singulas causas civiles et criminales ad forum ecclesiasticum et ad decanum Brassouiensem pro tempore de iure et con- suetudine quomodolibet spectantes audiendi, cognoscendi et fine debito termi- nandi et exequendi, inquirendi in excessus et crimina corrigendi et puniendi, censuras ecclesiasticas exercendi, infligendi confessiones audiendi et aliis com- mittendi, etiam in casibus sedi nostrae Strigoniensi reservatis; nisi adeo graves

297

et enormes forent super quibiis dicta sedes nostra inerilo esseL consulenda, a sententiis excommunicationis maioribus et per participationem contractis absol- vendi in forma ecclesia consueta et poenitentias salubres pro modo culpae impo- nendi, participationi fidelium et communione sanctae matris ecclesiae restitu- endi, necnon quibuscumque catholicis episcopis gratiam sedis apostolicae lia- bentibus, clericos districtus vestri praedicti Brassouiensis et alios ad ordines minores et omnes sacros praesentandi et praeficiendi ac ordinandi atque ab eis sacros liquores recipiendi, ecclesias violatas reconciliandi et alia omnia faciendi et gerendi quae aliis decanis Brassouiensibus quomodolibet concedi a sede nostra Strigoniensi praedicta consueta fuerunt. Ratificantes ex nunc prout ex tunc et ex tunc prout ex nunc omnes sententias, processus et censuras per te recte et rite promulgatas et inferendas. In quorum omnium et singulorum fidem et testimo- nium praemissorum praesentes litcras nostras fieri et nostri sigilli annularis impressione fecimus communiri. Praesentibus post futuram synodum minime valituris. Datum Strigonii in festo beali Marci evangelistae, anno domini mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo.

Johannes Zaaz de Coloswar, notarius.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hiiiid: Dc auctoritale auferendi literas

dimissoriales et terminandi varias causas.

2 705

Thorenburg 1450 Mai 12. Abt AntoniusvonKolozsmonostor verbietetseinen Zoll- einnehmern, die Hermannstddter Kaufleute, die den Zoll entrichtel haben, weiterhin zu beldstigen.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 128. Riiif^sieLel Dni. c;i 1,3 cni, in i;iiiius \Vaclis vorne aufgcdriickl, Bestc.

Nos Anthonius abbas monaslerii de Clusmonstra vos universos et singulos cives et mercatores ac alterius cuiusvis status et conditionis homines civitatis Cybi- nicnsis assecuramus et afficlamus, ut vos cum vestris rebus mercimoniis alque bonis per nostras terras, possessiones ct loca nostrorum tributorum libere, paci- fice et absque omni impedimento ire, morari stareque et proficisci solutis ves- tris iustis tributis valeatis, promittimusque, ut vos aut res et bona vestra in huiusmodi nostris possessionibus, tenutis atquc possessionibus ratione quo- rumcumquc negotiorum ac ad instantiam cuiuscumque arestari seu^ prohiberi nequaquam permitlamus aut permitti faciamus aliquomodo. Idcirco vobis nos- tris officialibus, iobagionibus atque tributariis commitendo mandamus, quate- nus praefatos cives et mercatores civitatis Cybiniensis ac eorum res, bona ac mercimonia in praescriptis nostris tenutis, possessionibus atque tributis ad cuiusvis instantiam aut ratione quorumcumque negotiorum- solutis eorum iustis tributis impedire et molestare ac dampnificare aut arestare et prohibere nequa- quam praesumatis aut prohiberi et arestari facere permittatis quoquomodo. Et aliud nullomodo facere praesumatis, praesentibus perlectis exhibentis restitutis. Datum Tordae feria tertia proxima ante festum ascensionis domini, anno eius- dem MCCCC quinquagesimo.

' flicrauf ph verwischt und durchgestrichcn. - orum auf Rasur.

298

2 706

HermanDstadt 1450 Mai 12. Der offentliche Notar Urbanus Petri von Steinau beglaiibigt die Urkunde des siebenburgiSihen BischofGeorg Lepes von 1438 Nr. 2 304 mit derlirkunde Papst Eugens IV. von 1436 Nr. 2 276 betreffend die Rekonziliation von Kirchen und Friedhofen innerhalb des Hermannstddter Kapitels.

Orig. Peru. .\rh. St. Sibiu, .\rcliiv dcs Ilcnnannsladtcr Evang. Knpitels A.B. Nr. 29.

In nomine domini amen.^ Anno nativitalis eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo, indictione tertia decinia, die Martis, duodecima mensis Maii, hora vesperarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Cliristo patris et domini nostri domini Nicolai divina providentia papae quinti anno eius quarto, in eccle- sia gloriosissimae virginis Mariae ordinis sancti spiritus opidi Cybiniensis Strigoniensis iurisdictionis in mei notarii publici et testium infrascriptorum ad hoc vocatoruni et rogatorum praesentia, personaliter constituti honorandi viri et domini Johannes de Stolczmberg, Thomas de Salisfodio ac Caspar de villa Epponis ecclesiarum parochialium rectores et plebani Strigoniensis iurisdic- tionis praedictae, ipsorum ct totius capituli decanatus Cybiniensis nominibus et personis infrascriptam literam mihi notario publico subscripto tradiderunt, petentes debita cum instantia mihi notario publico, quatenus eandem de verbo ad verbum in formam publicam signo et noniine meis solitis et consuetis trans- sumere et transcribere dignarer. Ego vero infrascriptus publicus notarius nomi- natam literam de manibus annotatorum dominorum plebanorum reverenter suscepi, eamque in pergameno scriptam cum sigillo sub appenso in rubea cera impresso sanam, integram omnique vitio suspitionis carentem reperi diligenter aspexi et palpavi. Cuius tenor sequituret esttalis .{Folgt die Urkunde des sie- benburgischen Bischofs Georg Lepes 1438 Nr. 2 304 enthaltend die Urkunde Papst Eugens IV .von 1436 Nr. 2 216). Quorum dominorum plebanorum suprascripto- rum petitionibus ego infrascriptus publicus notarius inclinatus iam scriptam literam reverendi patris et domini domini Georgii episcopi Transsiluanensis de verbo ad verbum per fidem meam deo debitam transsumpsi et transcripsi, nil addendo nilque minuendo ipsumque transsumptum praelibatis dominis supra expresse nominatis tradidi et assignavi ad cautelam ut ubivis locorum illud differe habeat et nonnulis exhiberi, tamquam originali plena fides adhibeatur, Acta sunt haec anno, indictione, die, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra praesentibus ibidem honorabilibus dominis Anthonio Crucifero provi- sore domus ordinis sancti spiritus in Cybinio, Valentino Rod de Castro Seges, pridempraedicatore in Insula Christiana, AnthonioNicolaiTextorisde Cybinio et Thoma pridem plebano in Zythwe presbiteris Transsiluanensis diocesis et iurisdictionis Strigoniensis testibus ad praemissa vocatis pariter er rogatis.

Notarzeichen. Et ego Vrbanus Petri de Stynawia clericus Wratislauiensis dio- cesis publicus papali ac imperiali auctoritatibus notarius quia praescriptarum literarum transsumpta petitione et dationi omnibusque aliis et singulis praemis- sis dum sic, ut praemittitur, fierent et agerentur unacum praenominatis testibus praesens fui, eaque sic fieri vidi et audivi. Ideoque hoc praesens publicura transsumpti instrumentum manu mea propria conscriptum exinde confeci, subscripsi et in hanc publicam formam redegi. Quam signo et nomine meis solitis et consuetis signavi in fidem et testimonium omniura et singulorum praemissorum requisitus et rogatus.

' In verlangerter Schrift.

299

2 707

1450 Juni 2. Richier und Rai von Kronsiadi beslatigen den Vergleich zwischen iticolaus Thoscha von Tarllau und dessen Verwandten Simon hinsichtlich der Ausgaben, die ihnen bei der Einftihrung in Besitzanteile von Zarnesii und Tohan erwachsen sind.

Eingeschaltet vom Weissenburser Kapilcl 145(i. Orlg. Arh. St. Erasov.

Nos iudex iuratique cives civitatis Brassouiensis significantes tenore prae- sentium quibus expedit universis, quod constituti coram nobis providi viri ma- gister Nicolaus Thoska^ de Prasmar ac Simon eius consanguineus de eadem pro quadam compositione amicabili ex parte portionum possessionariarum in directis tertiis partibus possessionum Czerne et Ttiucani in comitatu Albensi existentibus inter ipsos fienda. Praefatus Nicolaus afirmando asserit, se absente Symone iuxta regni consuetudinem legitime introductum, ut coram nobis testi- monio nobilium virorum Ladislay de Bodola- ac Petri Anthonii nostri iurati concivis evidenter demonstravit pro extractioneque literarum et legitima sta- tuifactionis non pauca exposuisset, cupiens sibi fieri per praedictum Simonem refusionem medielatis expensarum et expositarum ac laborum proadextione dictarum portionum factarum. Qua refusione facta plene sit cum praedicto Simone compositus utaturque ipse Simon sua portione libere prout scit et potest pro harum recognitione praesentiam sigillo nostro dedimus consignata. Datum feria tertia proxima ante festum sacratissimi corporis Christi, anno domini mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo.

1 So Vorlage. ' Auf Rasur.

2 708

Hermannstadt 1450 Juni 5. Johannes Lemmel, Laurentius de Ruffomontet Petrus Molnar, Johannes de valleMarie u.a. schreiben alsVertreter der Hermann- stadter Provinz an den Rat von Wiener-Neustadt mit der Bitte, den Nachlass des ohne Hinterlassung einer letztwilligen Verfugung verstorbenen Wiener-Neustad- ter Burgers Sigismund Walach zu Gunsten der erbberechtigten Hermannstadter Verwandten in Schutz zu nehmen. Hermannstadt, in crastino festi corporis Christi liaO.

Regest: AuktionsLatalog von Gilhofer und Ranschburg Nr. 16, 1904, S. 60 Kr. 565 nach deni seither verschollenen Original.

2 709

Rom 1450 Juni 7. Papst Nikolaus V. verleiht der Marienkirche in Kronstadt einen Ablass.

Oriij. Perg. friiher Archiv des Burzenlander Evang. Kapitels A.B. , jetzt Arh. St. Sibiu. Blcibullc an rot-gelber Scidensclinur angehangt. Dcrsclbe Stempel wie Nr. 2 581. Voni gleichcn Tag liegt eine Anfrage derpapstlichen Kanzlei uber die Art dieses Ablasses vor, vgl. Lukcsics, Diplomata ponlificum 2, 280 Nr. 1 121.

300

Nicolaus^ episcopus servus servorum dei universis Christi fidelibus praesenlea literas inspecturis salutem et apostolicam bcnedictionem.Dum praecelsa meri- torum insignia quibus regina coelorum virgo dei genitrix gloriosa sedibus prae- lata sidereis quasi stella matutina praezutilat devote considerationis inda<»ine perscrutamur dum etiam intra pectoris nostri archana revoluimus, quod ipsa utpotc mater misericordiae, gratiae et pietatis, amica humani generis, consola- trix pro salute fidelium, qui delictorum onere praegravantur sedula oratrix ad regem quem genuit intercedit dignum quin potius debitum arbitramur, ut ecclesias in sui nominis honore dedicatuas gratiosis remissionum prosequamur impendiis et indulgentiarum decoremus muneribus. Cupientes igitur ut paro- chalis ecclesia beatae Mariae virginis oppidi de Corona alias Brascha Strigoni- ensis diocesis, quae ut accepimus ab inimicis cristiani nominis perfidis Theucris in suis aedificiis et structuris pluries destructa ac ornamentis ecclesiasticis necnon literis praesertim certarum indulgentiarum Christi fidelibus dictam ecclesiam devote visitantibus annuatim per felicis recordationis Martinum pa- pam V, praedecessorem nostrum concessis spoliata fore dinoscitur congruis honoribus frequentetur et etiam in suis aedificiis et structuris huiusmodi repa- retur ac ornamenta ecclesiastica acquirantur. Et ut fideles ipsi eo libentius causa devotionis confluant ad eandem ac ad reparationem et aquisitionem huiusraodi manus promptius porrigant adiutrices, qui ex hoc ibidem dono coe- lestis gratiae uberius conspexerint se refectos de omnipotentis dei misericordia ac beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi omnibus vere poenitentibus et confessis, qui in visitationis beatae Mariae virginis festi- vitate dictam ecclesiam devote visitaverint annuatim necnon ad reparationem aedificiorum et structurarum ac ornamentorum ecclesiasticorum acquisitionem huiusmodi manus adiutrices porrexerint seu alias inibi pias elemosinas eroga- verint, ut praefertur, septem annos et totidem quadragenas octavarum vero praedictae festivitatis singulis diebus centum dies de iniunctis eis poenitentiis misericorditer relaxamus. Praesentibus perpetuis futuris temporibusduraturis. Volunius autem, quod si alias visitantibus dictam ecclesiam aut ad eius repa- rationem seu ornamentorum acquisitionem manus porrigentibus adiutrices vel alias inibi pias elemosinas erogantibus aut alias aliqua alia indulgentia in perpetuura vel ad certura tempus nondum elapsum duratura per nos concessa fuerit, praesentes literae nullius constant roboris vel raomenti. Datuni Roraae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae millesirao quadringente- sirao quinquagesirao, septimo Idus Junii, pontificatus nostri anno quarto.

Darunter gleichzeitig aber mit anderer Hand und Tinte: M. Johannes Rewdel. Unter der Plica links: Rinucius, rechts Mar. Auf der Plica links: Regestrata gratis. Darunter: Pe de Bonitate. Auf der Ruckseite: Regestrata de Feletis. Am Rande rechts, venui^icht: Ranu^ius, P. de Legendorff. Auf der Riickseite von der Kanzlei: Indulgentia Braschouien. Von Hand des spdten 15. Jh. s.: M. Johannes Rewdel terapore anni jubilei impetivit, qui scribebatur M°CCCC L»°.

1 Iii vcrlangerter Schrift. - Das e in den Bogen des P eingeschricben.

2 710

14."j0 Juni !). Das Weissenburger Kapitel schaltet die Urkunde des Kronstddter Ralesvon 1449 Nr. 2 690 ein, die Hattertgrenzen der Gemeinde Tartlau betreffend.

301

Orig. Perg. Arh. St. Bra^ov, Tartlauer Urkundcn Nr. 2. Siegel spilzov;il, weisses Wachs in Wachsschiissel, an blau-weisser Hanfschnur angehangt, Restc.

Capitulum ecclesiaeTranssilvanae omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod honorabilis^ et discretus^ ac nobilis^ viri Lucas plebanus de Prasmar ac Nicolaus Toscha de eadem ad nostram personaliter venientes praesentiam exhibuerunt nobis quasdam literas privilegiales sub sigillo pendenti civium civitatis Brassouiensis munitas ct confectas tenoris infrascripti petentes nos debita cum instantia ut easdem ad uberiorem cautelam et iuris ipsorum conservationem de verbo ad verbum transscribi et in formam nostri privilegii redigi facerc ipsisque dare et concedere dignaremur. Quarum tenor talis est. (Folgi die Urkunde des Kronstddtei Rates von 1449 Nr. 2 690). Nos enim petitionibus corundem iustis et legitimis annuentes tenorem praescriptarum literarum praedictorum civium Brassouiensium integritate pollentium dc verbo ad verbum transscribi ac praesentibus inseri pendentisque sigilli nostri munimine roborari fa- cientes eisdem duximus concedendo praemissam ad cautelam. Datum feria tertia proxima ante festum beati Barnabae apostoli, anno domini mille- simo quadringentesimo quinquagesimo. Honorabilibus et discretis viris dominis Andrea praeposito, Anthonio cantore absente, Michaele custode, Emerico decano ceterisque canonici.s dictae ecclcsiae nostrae sahibriter existentibus et devote.

So Vorlagen.

2 711

1450 Juni 9. Das Weissenburger Kapilel beylaubigt fur Nikolaus Thoscha von Tartlau die Urkunde des Kronstddter Kates literas... in charta papirea descriptas et sigillo ipsorum rotundo cum cera communi ab intra in parte inferiori in margine consignatas in cuius sigilli circulo forma coronae cum quinque floribus sursum protensis continebatur von 1450 Nr. 2 707 uber den Vergleich zwischen Nicolaus Thoschavon Tartlau unddessen Verwandten Simon hinsichtlich der Aus- gaben, die ihnen bei der Einfuhrung in Drittelanteile von Zarnesti und Tohan erwachsen sind.

Datum feria proxima aute festum beati Barnabae apostoli, anno domini mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo. (Folgt die gleiche Zeugenreihe wie unter Nr. 2 710).

Orig. Perg. Arh. St. Bra§ov, Priv. 113. Siige) spitzoval, Din. 5,3 + 3 cni, weisses Wachs in Wachsschii.s.sel an blau-weisser Manfschnur angcliangt. Derselbe Steinpel wie Nr.l216. Dic Urkunde ist von demselben Sclireiber geschriebcn wie Nr. 2 712.

2 712

1450 Juni y. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt fiir Nikolaus Thoscha von Tartlau die Urkunde des Grdfen Petrus von Kronsladt von 1449 Nr. 2 670 uber die Schenkurig seiner Dritlelbesitzanteile in Zarnesti und Tohan an den erwdhnten Nikolaus Thoscha.

302

Datuin feria tertia proxima ante festum beati Barnabi aposloli, anno domini millesimo quadringentesiino quinquagesimo. (Folgt die gleiche Zeiigenreihe wie unter Nr. 2 710).

Orig. rtrg. Arli. St. Brajov. Priv. 112. Sicgel, spitzoval, 5,3 + 3 cm, weisses Wachs in Waclisschiissol an wcisser Hanfschnur angchangt, Reste. Die Urkunde ist von demselben Schreiber geschrieben wie Nr. 2 711.

2 713

1450 Juiii9. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt ilber Ersuchen nobili et scien- tifici viri Nicolai Toscha de Prasmar die Urkunde Konig Sigismunds von 1437 Nr. 2 298 tiber die Ubertragung der Besitzrechte des Kronstddters Antonius San- der und dessen Sohnes Peter in Zarnesti und Tohan auf Simon, den Sohn des Peter Krich aus Tarllau und dessen Verwandten Nikolaus Thoscha. Datum feria teria proxima ante festum beati Barnabi apostoli, anno domini raillesimo quadringentesimo quinquagesimo. (Folgt die gleiche Zeugenreihe wte unter Nr. 2 710).

Orig. Pcrg. Arh. St. Brasov, Priv. 85. Siegel, spit/oval. 5,5 + 3,3 cm, weisses Wachs in Wachsschiissel, an braun-rot-weisser Seidcnschiuir angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216.

2 714

Ofen 1450 Juli 3. Johannes von Hunyad, Gubernator von Ungarn, ersucht alle Grossen des Reiches und ihre Zolleinnehmer sowie alle Stadt- und Ortsrichter, trotz dem Betreiben des Kowachbiro von Stuhlweissenburg gegen die Hermannstddter Kaufleute nichts zu unternehmen, da dieser auch vor dem Biirgermeister und Rat von Hermannstadt sein Recht finden werde.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 129, Siegel, rund, Dm. 3,4 in rotes Wachs vorne aulgedriickt, Derselbe Stempel wie Nr. 2 547. Drucli: Telelii, llunyadiak kora 10, 267 Nr, 124,

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera vobis univer- sis et singulis nobilibus praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, ipsorum- que officialibus et tributariis ac vicetributariis item civitatum, oppidorum et villarum rectoribus iudicibus scilicet et villicis praesentium notitiam habi- turis firmiter praecipientes mandamus, quatenus habita praesentium notitia cives civitatis Czybiniensis ac res et bona ipsorum cuiuscumque speciei et ma- neriei existant, inter ambitum huius regni et partium sibi subiectarum ad ins- tantiam circumspecti Kowachbyronis in civitate Albaregalis commorantis et aliorum quorumcumque hominum non obstantibus aliis literis nostris harum in contrarium cuipiam datis vel dandis quibuscumque arestare seu prohiberi facere non debeatis nec sitis ausi modo aliquali. Quoniam nos eosdem cives Czybinienses assecuravimus ad exercenda ipsorum negotia cum ipsorum rebus et bonis hincinde pro victuum ipsorum necessaria acquisitione proficiscentes. Si praefatus Kowachbyro vel alii^ homines contra praefatos^ cives Czybinienses ratione cuiuscumque facti quidqiiam agere habent, ex tunc ipsi vel illi id con-

303

tra eosdem in praesentia magistri civiura ac iuratorum civium dictae civita-

tis Czybiniensis iuridice prosequantur. Ex parte quorum omnibus contra eos

querulantibus iudicium et iustitia non deerit. Aliud ergo non facturi prae-

sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae secundo die festi visi-

tationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini M" CCCC*' quinquage-

simo.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini gubernatoris.

s ani Ende getilgt. = Gebessert aus praefalum.

2 715

Ofen 1450 Juli 4. Johannes von Hunyad, Gubernator von Ungarn, befiehli dem Rai von Hermannstadi, dem gewesenen Biirgermeister Anthonius Trautenberger das beschlagnalmite Vermogen soforl zuruckiustellen und in dieser Angelegenheit seine Anwesenheit in Hermutmstadl abzuwarten.

Gkichzeitigf Abschrift^^Pap. Arh.JSt.^ Sibiu U II 130.,

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cctera prudentibus et circumspectis viris magistro civium ac iuratis senioribus et toti consilio civi- tatis CiJjiniensis salutem cum honore. Datur nobis intelligi quod utique nobis audire displicuit, quomodo quidam vestri consocii puta iudex Lemmel et Ri- chardus cum quibus aliis vestris concivibus his proxime praeteritis diebus uni- versas res et.bona circumspecti Anthonii Trawthenbcrger alias magistri civiuni vestrorum nullis suis culpis exigentibus et demeritis abstulissent et quo ipso- rum placuisset voluntati fecissent, insuper universas domos et cameras domo- rum suarum consignassent debitoresque illos qui eidemi Anthonio fuissent obligati prohibuissent alias quoque quam plurimas iniurias et notumenta eidem intulissent et quod euudem de medio vestri tamquam infidelem eiecis- sent. Et quia nos dictum Anthonium in suis bonis praemissis ut praefertur per quempiam minusiuste et indebite privari nollumus, igitur dilectioni ves- trae firmiter praecipiendo mandamus aliud habere nollentes, quatenus statim visis praesentibus universas et quaslibct res et bona antefati Anthonii pcr vos et alios quoslibet ablatas et recepta eideni reddere et reddi facere modis omni- bus debeatis. Ubi praefatus Anthonius in aliquo- contra vos et commodum vestrum excessisset extunc nos propria nostra in persona brevi tempore ven- turo dum domino duce quam primum apud vos constituemur una vobiscum ipsum Anthonium et factum suum adiudicare volumus et unicuique iuxta meri- tum eiusdem iudicium et iusticiam administrabimus. De ceteroque nullum damnum nullamve iniuriam et impedimentum eidem inferre permittatis nec pracsumatis, sed omnino pacifice et quiete in suis domibus ac rebus bonis ves- tri in medio existentibus manere permittatis, aliud non ausuri facere in prae- missis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae sabbato pro- ximo post festum visitationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringenlesimo quinquagesimo. Vom Schreiber: Copia. Von der Kanzlei: Commissio propria domini gubernaloris.

Vorlage idem. ^ Hierauf venl durchgestrichen.

304

2 716

Mediasi-li lioO Juli 17. Die Vizewoiwoden Maikus iind Geory ersuchen das WeissenbuKjer Kapitel, hei der EinfUhrun(j des Thomas Literalus, des Thomas Warai; von Zoltendorf, des Andreas Byro von Weisskirch und des Anthonius Wayaij von Kleinlasseln in Besitzanleile vonMihai Viteazul j Zoltendorf,Weisskirch urxd Kleinlasseln, die ihnen weiland Michael Salamonis von Nadesch vermachl hat, mitzuwirken.

Datum in Medgics feria sexta proxima post festum beatae Margarethae virgi- nis et maityris, anno domini M" quadrigentesimo quinqiiagesimo.

Einsieschallet von dcm Weisscnbliriitr Kapilel 145(1, Orit<. Uni;ar. l.niHlesareliiv Uii- dapest .

2 717

1450 August 17. Das Weissenburger Kapitel schaltet den Einfiihrungsauftrag der Vizewoiwoden Markus und Georg von 1450 Nr. 2 71(! ein und teilt den Vize- woiwoden mit, dass Thomas Lileratus, Thomas Waray, Andreas Byro und Antho- nius Wayay am 2S., 29. und SO.Juli in Besitzanteile von Mihai Viteazul [ Zol- tendorf, Weisskirch und Kleinlasseln eingefiihrt worden sind. Datum dccimo octavo diei introductionis et statutionis praemissarum, anno domini supradicto. (Folgt die gleiche Zeugenreihe wie Nr. 2 710).

Unbesiegelte und nicht expedierte Orif,'. Ausfertignn.u, Uni^ar. Landesarchiv Budapest Dl. 30186. Auf der lUickseite das Konzept zweier UrkiMUien (Orif;inal und Insert) fiir Seiden und Bulkesch aus 1451 und eine weilere Urkunde aus 14,'jl. die hier nicht intcressiert.

2 718

Pozsonypiispoki 1450 September 27. Der Gubernator Jvhannes von Hunyad ersucht den Rat von Kronstadt, seinem siehenbiirgischen Vertreter Nikolaus von Salzburg den diesjdhrigen Mariinszins ohne Verzug auszuzahlen, und kiindigt an. dass er demndchst in die unteren Gebiete komnien werde um den Waffenstill- stand mit den Tiirken in den gewiinschlen Frieden umzuwandeln.

Orig. Pap. Arh. St. Liistv. Li i\ . ll.''. Sii{.tl. und. Dni. i!.3eni, iii rotes \Vaehs vorne auff;<diLikl. LivU n i1 (l(n.'(ih(n Sltnfel ■n ie Ni. 2 .^47.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator el cetera prudentibus et circumspectis viris magistro civium ac iudici, iuralis ceterisque civibus civi- tatis Brassouiensis salutem cum favore. Scire vestras amicitias non ambigi- mus. qualiter castrum Posoniense qualiter fuerit subtractum pro cuius recupe- ratione nos vires nostras et opcram diligentem adhibuimus^, nunc itaque tam factum ipsius castri Posoniensis quam etiam civitatis Zakolcza ac castrorum Trinczinicnsis, Gwcza et Byztreczc ad bonum el optatum finem deduximus

305

sic quod ipsa pro^ CXXVIIIIII™* florenis auri serenissimo principi domino Ladislao regi Hungariae redemire liabemus. Ne igitur in redemptione huius- modi castrorum et civitatis negligentia aliqua eveniat regnoque huic Ilungariae damnum et nocimentum ad ulteriora inferatur quamvis census vestros festi sancti Marthini confessoris nunc venturi^ in argento circa festum praedictum persolvere deberetis, unde pro tanto bono domini nostri regis Ladislai et quo- modo dicti regni Hungariae necessarium est, nobis pro praessenti cxigi facere et extorquere. Rogamus ergo vestras amicitias et circumspectiones multum diligenter vobisque auctoritate nostra firmiter praecipimus, quatenus mox et in continenti visis praescntibus praescriptum censum festi sancti Marthini confessoris in argento de vestri medio anno in praesenti provenire debentem egregio Nicolao de Wyzakna vicegubernatori nostro Transsiluano et* Michaeli* Pesthyenii* mox et ad statim sine orani mora et ulteriori prorogatione pro tam arduo facto dicti regis Ladislai et regni commodo de vestri medio extradare et plenarie persolvere debeatis et curate sic, quod cum huiusmodi censibus ad statim dicta castra et civitatcm pro praefato domino regi Ladislao redimere possimus et valeamus aliud si bonum dicti domini rcgis Ladislai et regni Hun- gariae commodum desideratis non facturi, ut eo citius nos facta dicti domini regis Ladislai cum praefato domino rege Romanorum ac castrorum et civitatis praedictorum in his partibus superioribus disponere valeamus et mox liis habitis et praemissis sub aptata dispositionc de relictis etiam alia facta regni cum Turcis habita cum quibus solummodo usque festum sancti Marthini praedic- tum nunc venturum' treugas pacis habemus attendere sed ad octavam diem eiusdem festi pro dispositione pacis optatae cum eisdem Turcis fienda descen- damus partesque inferiores sub bona pace relinquamus. Datum in opido Pis- pekii prope Posoniura die dominico proxirao ante festo beati Michaelis archan- geli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo.

' Vorlaise adibuimiis. ^ Noveniber 11.

' Hierauf uiginli diirehfjestriclien. * ( ber der Zeile.

2 719

Mediasch 1450 Oktober 6. Richler und Geschworene der Zwei Stuhle sprechen dem Adligen Nikolaus Zaz, seiner Gattin und Tochter die ihnen von dem Media- scher Richter Symon streitig gemachten Pferde- und Schafherden, Weinberge und Nussbaume zu.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 14.51. init dieser Urlcunde vom BSczer Ka- nonilier Andreas de Danocz 1452 und mit dicser vom offentliclien Notar Petrus von Frauendorf 1453, Orig. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Mediasch. Druck: Prngrnmm d. cv. Gymn. Mediasch 1869/70, 34 Nr. 5.

Nos iudices et iurati seniores duarura sediura Saxonicalium Megyes et Selk tenore praesentium fatemur quibus expedit universis, quod nobis tempore solito et more consueto pro tractandis duarum sedium negotiis ac certis quae- rulantibus faciendis iustitiam et iudicium feria secunda ante octavam sancti Michaelis archangeli^ in Megyes congregatis accesserunt nostri in praesentiara nobiles viri Nicolaus Zaz parte ab una quaerulose proponens, quomodo comes Syraon iudex oppidi Megyes sibi et alias relictae comitis Nicolai nunc autem

306

eius conthoralis ae filiac eiusdcm videlicet Annac praefiguae eiusdcin Nicolai Zas cquaccs siniul ct ovcs unacuni vineis ct nucuni arboribus per ipsuni quon- dam comitcni Nicolaum prompta pro pecunia emptis in praeiudicium et no- cumentum ct ipsorum quaerulantium notabile damnum sua mediante violen- tia rcccpissct, immo ct usque in hodiernum diem cum omnibus proventibus et utilitatibus conservasset et etiam amplius conscrvare niterctur. Parte vero ex adversa praefatus comes Symon respondens et dicens, ius et iustitiam se ad praefatos cquaccs, oves et vineas habcrc ct intcrim conservarc, in super- que pracfata pecora ac pecudes unacuni arboribus nucum aliarumque rerum mobilium coram nobilium iudicio obtinuisse asseruit. Nosque utrisque a nobis segregatis de utrorumque testimonio inquircntes, quid cuilibet de praefatorum quaerulantium negotiis cognitum foret, tandem nostri e medio se quani plures iurati seniores erigcntes et ad eorum conscientias deo debitas recognoscantes, quomodo ipsis scientibus paterpraefati comitis Symonis nullam habuerit ovem seu equacem inter oves vel equaces praedicti comitis Nicolai in ipsa villa Pos- telke et oves quasquas comcs Nicolaus ibidcm habuisset, partem a iuratis dua- rum sedium senioribus emisset, aliamque partem condigno suo pretio congre- gasset; sic similiter et equaces suis propriis de bonis post disturbium congre- gasset et vineas certas unacum arboribus nucum a laicis quondam ibi com- morantibus sua pro pecunia emisset. Quo testimonio sufficienti et ex super- abundanti exaudito praefato nobili viro Nicolao Zas eiusdemque conthorali et filiae Annae videlicet pracdictae praedictas oves et equaces simul cum vineis et arboribus nucum emptis unacum apibus et aliis bonis mobilibus adiudi- cavimus. Sed super aliam rcsponsionem comitis Symonis videlicct qua pro- posuit, sc ista bona praedicta coram iudicio nobilium- simul cum hcreditati- bus nobilibus obtinuisse, unanimi vice respondemus, in nullo detrahendo nobi- lium iudicio vos quidem ambo videlicet comes Symon et dominae Nicolai Zas in duarum sedium residetis iudicio et pro bonis comitis Nicolai, qui et prius hic resedit contenditis, ob id nos secundum tramitcm nostri iuris et iudicii ipsi Nicolai Zas eiusdemquc conthorali et Annac, filiac eius, singula bona mo- bilia praedicta, quae ipsius Nicolai extiterunt utputa oves, equaces, apes, vineas et nucum arbores adiudicavimus, huiusquc nostrac finalis sententiae edictae praesentcs ipsi Nicolao Zas ac conthorali et filiae Annae nostro sub sigillo incor- roborantes dedimus et signavimus. Datum in Megies in octava sancti Michae- lis, anno domini millesimo quadringetesimo quinquagesimo.

' Oklober 5. 3 Cber diT Zeilc.

2 720

1450 Oktobcr 30. Johannes Chech, Familiaie des siebenburgischen Vizeguber- nators \'ikolaus von Salzburg, besldiigi dem Rai von Kronstadt und dem Dislrikt den Empfang des Martinszins;s.

Orig. Pap. Arh. St. Bra§ov, Schnell II 11. Siegel, achteckig, 1,8 + 1,1 cm, in weisses Wachs vome aiifgedriickt, mideutlich.

Ego Johannes Chech familiaris egregii viri domiDi Nicolai de Wysakna vice- gubernatoris partium Transsiluanarum memoriae commendans significo tenore

307

praesentium publice recognoscendo quibus expedit universis, quod providi ethonestiviriiudexetiuraticivescivitatisBrassouiensis ac seniores terrae Bur- censis mihi nomine et in persona domini mei praefati, qui collector censuum regalium per illustrem dominum gubernatorera Johannem de Hwnyad, ut ex ipsius literis praefatis civibus traditis claret evidenter fuit deputatus de censu festi sancti Martini proxime futuri singulis annis fisco regio de medio dictorum civium provenire solito centum et triginta septem marcas argenti vel valorem ipsorum tradiderunt et manibus meis integre assignaverunt pro residuis autem tredecim marcis certas literas domini gubernatoris pro ipsorum expeditione et completa solutione dederunt. Super quibus ipsos cives praefatos quietos, expe- ditos et omnino absolutos reddo praesentium literarum mearum fide et testi- monio mediante. Datum feria sexta proxima post festum sanctorum apostolo- rum Symonis et lude, anno domini M^CCCC quinquagesimo.

2 721

Weissenbwrg 1450 \ovember 8. Der Weissenburger Doinpropst Andreas ver- schiebt die Verhandlung der Angelegenheit zwischen der Witwe des Nicolaus 6e- rend und dem Birthalmer Pfarrer auf einen spateren Termin.

Druck: Siilzor, Birtlialni 681 Xr. 'M, nach deni hcute verschollenen Orig. Pap. im Genuindearchiv Blrthahn. Siegel in sriines Wachs vornc aufgedriiclit.

Andreas praepositus et canonicus ac reverendi in Christo patris et domini do- mini Mathiae, episcopi Transsiluanensis, commissarius memoriae commen- damus, quod causam, quam nobilis domina relicta Nicolay de Gereend ut actrix ab una, parte vero ab altera plebanus in Byrthalam ut in causam attrac- tus in octavis festi oranium sanctorum^ movere habebat, sed quia certis ex causis ipsorum statu in eodem absque iudiciorum oneribus volumus permanere de voluntate partium ad octavas cpiphaniarum domini- proxime venturas duximus prorogandum. Datum Albae in octavis omnium sanctorum, anno domini MOCCCCL».

' Noveniber 8. - Januar 13.

2 722

Hermannstadt 1450 Dezembcr 5. Die Sieben Stuhle entscheiden den Streit zwischen den Gemeinden Heltau und Michelsberg dahingehend, dass die Michels- berger von allen nach der letzten Flurbegehung aufgekauften Ackern und Wiesen auf Heltauer Hattert die jdhrlichen Abgaben dieser Gemeinde entrichten muss-;n.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, K.A. Heltau Xr. 9. Siegel, schildformig, 2.8 cm4-2,9 cm. in griincs Waclis vorne aufgedriicl<t, l^csle. I-"ingeschaUel als zwcites Inscrt von Kiinig Ladislaus 14.53, friiher Archiv der ev. Kirchengcmeinde Heltau, heule verschollen. Mit dieser Urkunde eingeschaltel voni Weissenburger Kapilel 1468, mit dcr IJrkunde Konig Ladislaus von 14.53 eingeschallet von Konig Wladislaw II. 1504 und mit dieser Urkunde von) Weisscnburger Kapilel, Orig. cbenda.

308

Nos iiulicos iuratiquesenioifs septeni secliuni Saxonicalium parlium Transsilua- naruni significamus tenore praesentiuni quibus cxpedit universis, quoci cum nos die datarum praesentium in Cybinio^ congi'egationem celebrantes- more solito pariter fuissemus congregati nostri accesserunt praesentiam providi et circumspecti viri CIos Karrol^ villicus cum certis scnioribus de Helta* in ipsorum totiusque villae Helta^ personis qui coram nobis contra adversos* sagaces viros Anthonium filium Ludowici" iudicem ceterosque seniores villae montis sancti Michaelis nomine totiusque villae* personis proponere curarunt modo. quod licet alias discussio et finalis decisio super certis metaruni et territoriorum^ inter pracdictas duas villas praenominatas pcr nos facta et lite- ralibus privilegiis sigillo nostro maiori desuper emanatis fuisset et senten- tialiter lata tamen praelibati hospites de monte sancti Michaclis mcdio tempore, aliqua terras arabiles seu fcnilia sive prata suis pecuniis mediantibus a prae- scriptis ipsis inhabitatoribus de Helta^" cmisscnt pariter^^ et coniparassent de quibus more ad instar ceterorum in sede Cybiniensi commorantium census^- ipsorum solito " annuatim persolvere rccusassent immo'* in praesentiarum recusarent in ipsorum praciudicium et dampnum ingens et valde magnum. Petentes nos idem hospites de Heltai" eis providere dc remedio opportuno ex adverso vero iudex^^ et seniores de monte sancti Michaelis respondcntes dixe- runt se non debere neque teneri nec persolvere vellc nisi ea quac privilegiis nostris ipsis partibus ut praedicitur super huiusmodi solutione expressa essent et articulate conscripta continerentur. Nos vero volentes litium anfractus inter partes praedictas via et modo amatorum pacis sedare considerantes prae- noniinatas nostras literas tantummodo super terras arabiles atque prata tunc temporis ipsoruni de monte sancti Miciiaelis cxistentia corundemque censuum solutione iuxta vim et formam in eisdem nostris literis expressis fore emanatas quia mentionem de posteris et post emanaf ionem antedictarum literarum nos- trarum mentionem non videbantur confincri taliter sententiam dare et parti- bus diffinire curavimus, immo sententiamus cum^* praesentibus ^* perpetue observandum, quod isti hospites seu inhabitatores montis sancti Michaelis singulis annis a die datarum praesentium de omnibus terris arabilibus, pratis et fenilibus quas et quae antefati hospites montis sancti Michaelis post^'' data nostrorum privilegiorum sigillo nostro maiori ut saepetactum est ipsis parti- bus ambabus concessorum in^* territorio illorum de Heltai" comparassent sive emissent^* veritati saltem non praeiudicantes census^ more aliorum in sede Cybiniensi commorantium et ad instar ceterorum annuatim solvere dcbeant et teneantur contradictione sinc omni pracsentium testimonio mediantc. Da- tum Cybinii in generali nostra congregatione in profesto" sancti Nicolai episcopi et confcssoris, anno domini millesimo quadringentesimoquinquageimo. Unten linkx von der Kanzlei: Ex commissione provincialium. Auf dei Riickseiie von derselhen Hand: Acta per mc Jacobum, praesente comite Lemlino-" ct iudice terrestri.

' 1453 Cibinio. '- Uispriiniilich censos; 1453 census.

' 1453 Hieraul et. '^ Urspriinglich solitus; 1453 solilos.

» 1453 ...roll. '* Hierauf et.

* 1453 u. 1468 Ilellaw. '^ 1468 iudices.

' 1453 u. 1468 toliusque comniunildlis eius- " Cber dcr Zeilc nachgetragen.

dem lieliliae. " Vorlagc ptg.

« 1453 contra et riduersus. '* Hierauf ein Auslassungszeichcn. 1453 Hier- ' 1453 u. 1468 Luduici. ""' ""' emerent.

* 1453 u. 1468 Hierauf eiusdem. " In einer Urkunde des iudei cunae iod/s/aus » 1453 u. 1468 terrorum melis el lerris. «'0«"in diese Entscheindung erwahnt wird,

1453 u. 1468 Heltha. heisst es fcsto._

" Fehlt 1468. Vorlage Lemlio.

309

2 723

Rom 1450 Dezember 15. Papst Nikolaus V. gewdhrt dem Adligen Nikolaus Pagan, Grundherrn in Taterloch und seiner Gattin Ursula volle Sundenuergebung.

Datura apud s. Petrum Roraae anno raillesirao quadringentesimo quinqua- gesimo, XVIII Kalendas Januarii anno IV.

Rci,'est: Lukcsics, Diploinala jionlificum 2. 289 Nr. 1175 iiacli Reg. Vitt. -113 f. 91 im Vatikanischen Arcliiv.

2 724

Um 1450. Hinterlassenschaftsordnung des Karge Lorencz und seiner Ehefrau.

Einblattkopic dci- 2. Halltc dcs 15. Jalirhundcrts, Archi\ der Evany. Kirclun,:,'cnicinde A. B. Bra^ov, Trausch, Dipl, maias f. 76, 109

Fiir die zcilliche I-Mnreihung dieses der arciiivalisclien Uberlieferuns,' nacli aus Kron- stadt staniinenden Stiickes ist die Xcnnuni,' des Namens Grcff Petcr aussclilaggebend. r-^s handclt sich dabei offcnbar um dcn Grafcn Peter, den Sohn des Antonius Sander von Kronstadl. Kr ist Hatsherr und Stadtrichter gewescn und wird l-l:i() und 1437 (vql. L'b. IV, .595 u. 644) sowie in den Urkundcn dcs vorliegenden Bandes wiederholt genannt, so 1147 Ecbruar 28, 1447 Dczembcr i:!. 1449 Mai 13, 1450 .Juni 9. 1453 September 1. 1454 April 13 und 1456 Mai 3. Ein Laurencius Karg wird 1457 als Pfarrer von Honigberg erwahnt, vgl. Nr. 3 089.

Ich Karge Lorencz raitsampt mcyner eliger hausfrau Margrit beken offenlich

und thu kunt mit dysera brieff allen den dy in sehen ader horen lesen, daz

wir beyde init wol bedachtem mut vnd in gutem rad der erbar man^ Greff

Peter, Greff Jorg vnd Lorencz be < )^ kint haben zu eynem < >^ ge-

macht vnd zw vnser beyder vnser erbelung zw vnsern gutern dy wir yczunt

haben ader ernoch mochten* gewinnen. Also wen vnser eyns gestirbet, so sal

eyn kint als gut recht haben als daz ander, ader als vil haben als daz ander,

vnd nymant sal dar wyder reden, also daz indert eyns noch vnser eyn seynem

tod sal beuoraus raeynen seynes vater^ czweyteyl ader seyner muter dritteyl,

sunder® eyns sal als mit neraen als daz ander. Vnd do bey sint gewest dy erbar

leuth R< >' Peter ...

Von derselben Hand neben diese Urkunde geschrieben:

Rimner Peter Karge Lorencz

Tonig Dresler Margrit uxor eius

Dabins Honis Greff Peter, Greff Jorg

Swarcz Merten Lorencz Herber

Jorg Snyder

Darunten Ader wo von uns zu stcen is.

1 Liberder Zeilc, darunter/ie/Tdurchgestrichcn. ■■ Hierauf leyl ader durchgestrichen.

- Lilcke. Hicrauf folgt heyde durchgestrichcn. " Hierauf eyns yichlicliyns durchgestrichen.

^ Luckc 1 cni. ' Liicke 1,8 cm.

* Hierauf hahcn durchgestrichen.

2 725

Rom 1451 JanuarT. Der Kardinaldiakon Petrus de Maria Nova verleiht dem Altar des Hl. Franz in der Michaelskirche zu Klausenburg einen Ablass von 100

310

Tagen. ii.zw. fiir Besucher an den Fenliagen Chrisii, Mariae, sanUlicher Apostel, sowie der Heiligen Michael. Sleplian, Laurenlius, Georg, Slephan rex. Ladislaus rex. Emericus dux, Martin. Nikolaus, Maria Magdalena, Katharina, Marga- relha. Barbara. Lucia, Dorolhea. Agnetha, Allerheiligen und an den Festtagen dieses Altars.

Datum Romae, anno incarnationis dominicae millesimo quadringentesimo quinquagesimo. VIP Idus Januarii, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri Nicolai divina providentia papae quinti anno quarto.

Absclirift des 18. Jahrhuiultrts Batlhyanirni Alba hilia, Archiv des sieb. Donikapi- tels. Excerpta 2, 117.

Die Urlvunde gehort ziini Jahre l-lol, da der Jaliresanfany in der papsllichen Kanzlei um diese Zeit auf den 25. Rlarz fallt und die Kanzlei des Kardinaldiakons l'elrus sich offenbar nach diesem Jahresanfang (deni calciilus I-'lorenlinus) j^erichlet hat. Anders lasst sich die Datierung niit der Angabe der Pontifikatsjahre Xikolaus' V. uicht in Einklan.y; brin.qcn. Das vierte Pontifikatsjahr Nikolaus V. lallt in dic Zeit vom 19. Marz 14,'50 - 18. Marz 1151.

' Vorlage Xll. wohl als Verschreibuns; nder es doch XII Idus nicht gibt. Verlesung des Abschreibers fiir VH, da

2 726

Rom 1451 Januar 19. Papst Nikolaus V. verleiht dem Dekan des Burzenlander Kapitels das Recht der Rekonziliation von Kirchen und Friedhofen.

Ori.g. Perg. Archiv dcr Kvan.g, Kirchengenieinde A.B. Brasov I IC 47. BleibuUe an

derber weisser Hanfschnur angehangt, Derselbe Stempel wie Nr. 2 581. Gleichzeitige

Abschrift, Perg. ebenda,

Die l'rknnde gehiirt zuni Jahre 1451, da der Jahresbeginn in der papstlichen Kanzlei

um diese Zeit anf den 25, Miirz nach unserem Jahresanlang fallt. Mit dicser Ansetzung

stimml auch die Angabe der 1'oniifikatsjahrc iiberein,

Ri-est: Lukcsics, DiplomuUt piinlificum 1, 293 Nr. 1 211.

Nicolaus episcopus servus servorum dei dilectis filiis ... decano et singulis singularum parochialium ecclesiarum rectoribus decanatus Braschouiensis Strigoniensis diocesis salutem et apostolicam benedictioncm. Precibus vestrae devotionis benignum imperticntes assensum ea libenter vobis gratiose conce- diraus, quae vestrae quietis commodum respicere dinoscuntur. Cum itaque sicut exhibita nobis nuper pro parte vestra petitio continebat districtus deca- natus Braschouiensis Strigoniensis diocesis in Walachorum scismaticorum et infidelium barbarorum confinibus consistens a civitate Strigoniensi per sep- tuaginta et ultra railiaria Vngarica distet ac saepe contingat ecclesias et cimi- teria districtus eiusdem per sanguinis vel seminis effusionem aut corporum excommunitorum inhumationem violari, quorum rcconciliatio per archiepis- copum Strigoniensem pro tempore existentem vel aliquam catholicum episco- pum non nisi sub gravibus sumptibus et laboribus fieri potest pro parte dilecti filii nostri Dionisii tituli sancti Ciriaci presbiteri cardinalis, qui ecclesiae Strigoniensiex concessione et dispensatione sedis apostolicae praeesse dinosci- tur, atque vestra fuit nobis humiliter supplicatum ut providere super hoc opor- fune dignaremur. Nos itaque huiusmodi supplicationibus inclinati quod deca- nus decanatus huiusmodi pro tempore existens dummodo in presbiteratus ordine constitutus et alias idoneus fuerit ecclesias et cimiteria praedicta sic vel alias

311

quomodolibet pro tempore violata quotiens oportunum fuerit reconciliare va- leat prius tamen corporibus dictorura excommunicatorum si ab aliis corpori- bus discerni possint exhumatis et procul an ecclesiastica sepultura seclusis necnon aqua per catholicum antistitem, ut moris est, benedicta praesentium eidem decano auctoritate concedimus facultatem per hoc autem constitutioni, quae id praecipit per cpiscopos tantum fieri nullum volumus imposterum prae- iudicium generari. Datum Roniae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae millcsimo quadringentesimo quiquagesimo, quarto decimo Kalen- das Februarii, pontificatus nostri anno quarto. Unter der Plica reclils: A. FrcK-ardis Man ja Bournn. Auf der Ruckseite: R(egestrata). Unter den Siegelsclmiiren: Jo Fride. B. de Constancia. Auf der Plica rechts: Constantinus.

2 727

Sintimbru iiSl iMarz 12. Die Vizegrafen Antonius Literatus und Petrus de Galthew und die Adelsrichter der Weissenburger Gespanschaft bezeugen den Pro- test von Laurentius und Peter von Wassid, die Einsprache erhoben haben, dass Elisabeth, die Gattin des Georg von Kleinenyed, ihren Besitzanteil in Singatinl Kleinenyed an Stephan und Ladislaus von Thorstadt verpfdndet hat. Datum in Zentemreh tertio die diei ... cinerum, anno domini millesirao qua- dringentesimo L primo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapest, Familienarchiv Bethlen. Zwei lUngsiegel waren in weisses Wachs auf der Riickseite aufgedriickt.

2 728

Slanliamen 1451 M5rz 12. Der Gubernator Johannes von Hunyad trdgt den Grundhorigen von Spring, DrasovjTroschen und SebeseljKleinmuhlbach auf, den Johannes Gereb, derseine Rechte aufdiese Besitzungen ermiesen hat, als ihren Herrn anzuerkennen und ihm zu gehorchen.

Regest: LeDilldri kozlemengek 1, t9'2'3, llSNr. 58nach dem Orig. Pap. Ungar. Laudes- archiv Budapest Dl. 37613.

2 72Q

1451 Marz 24. Abt Antonius von Kolozsmonostor, pipstlich delegierter Richter in der Streitsache zwischen dem Propst und dem Domkapitel der siebenbiirgischen Kirche, ersucht mehrere Geistliche, darunter die Pfarrer von Igun, Crako, Alba Gywla, Burgbergh, Wincz inferior, Sebe§ u.a., die Rektoren zahlreicher Altdre der Weissenburger Kathedralkirche und einige Kapldne, dem Propst Andreas zur Kenntnis zu bringen, dass er das am 2. Mai gefdllte Urteil des Vikars von Bdcs Andreas de Danocz aufgehoben hat und den Propst bei Androhung des Kirchen- bannes innerhalb von 60 Tagen zur Zahlung der in dem letzten Vergleichsbrief vorgesehenen 25 Silbermark i>erhdlt.

312

Datuin in loco habitationis nostrae praediclac vicesima quarta incnsis Martii, anno doinini millesimo quadringentesimo quinquagesimo priino.

Orig. Pap. Balthyaneum Alba lulia. Arcliiv d. sicb. Domkiipilels Nr. 298. Ringsiegel,

rnnd. Dm. 1.4 cm, war in i;riines Wachs vorno aurgedriickt.

Druck: Szeredai. \olitia 91.

Reffe.st: Tortinelmi tar 1890, 111 Nr. 298.

2 750

(1451) -Vpril 2. Der Konvent von Kolozsmonoslor hezeuqi, dass Anna. die Toch- ier Michaels von Doboka, aiif dcn Mitfiemiss der Gtiter. die Nikolaus. der Sohn Johanns von Doboka, von seinem Grossvater Hedrich von Alzen (a quondara He- dregh de Olchona, avo suo) testamentarisch zuQcwiesen erhallen und gegen den Hermannstddter Biirgermeister Jakob, gegen Anthonius Thrautumberger und Johannes Aurifaber im Prozesswege behauptet hat, verzichiet. Datum feria sexta pjoxima anle Ifstiim beati Ambrii episcopi et confes- soris ...

Die Jahresungabe fehlt. doch konnte die l'rkunde bedenkenlos zum Jahrc M.')l ein- gereiht werden, weil sie in dem zcitlich fortlaufend angelegten Kopialbuch zwischen andern Eintragungen aus diesem Jahr slcht. Kopialbuch des Konvents von Ivolozs- monostor, Ungur. Landesarchiv Budapcst, Dl. 36103 S. 10 Nr. 2.

2 731

Weissenburg 1451 April 29. Albert, Vikar der siebenbiirgischen Kirche, ge- nehmigi dem Domherrn Nikolaus von Alisch, Rekior des Maria-Magdalena-Al- tars an der Domkirche den Verkauf eines zur Aussiaitung des Altars gehorenden Weingarlens in Burgberg bei Winz und den Ankauf eines giinstiger gclegenen.

Orig. Perg. .-Vrb. St. Sibiu U II 132. Siegcl, rnnd, ca 1 cm, war in wclsses Wachs

vome aufgedruckt.

Regcst: Kemdny, Xotitia 1, 171.

Albertus iuris utriusque doctor, archidiaconus Albensis, canonicus et vicarius ecclesiae Transsilvanae in spiritualibus generalismemoriae commendamus per praesentes significantes quibus expedit universis, quod venientibus nostri in praesentiam honorabili magistro Nicolao de Zewles praefatae ecclesiae Trans- silvanae canonico et rectore altaris beatae Mariae Magdalenae in praetitulata ecclesia fundati et constructi ab una et providis viris Alberto Kosa ac altero Alberto Banga dictis civibus civitatis Albensis ab altera partibus per eundem magistrum Nicolaura cum anirai raodestia expositura fuit per hunc raodura: Quomodo ipse quandara vineam in territorio Burpergh situatain ad dictura alta- re suum pertinentem provido Syraoni florenorum cusori incolae Burpergh pro florenis decem auri, quia eadein vinca propter distantia et elongationem loci a sua habitatione debite excoli non poterat, venditioni exposuisset et quasdam alias duas particulas vineae in territorio Albensis praedictae in monte Chata- rimal vocato, raediura videlicet iuger a dicto Alberto Kosa pro septem florenis auri aliud vero raediura iuger pro tribus florenis auri a praenotato Alberto Banga, quia eaedem particulae melioris utilitatis et fructuositatis fore per- hibentur et propter propinquitatein ad dotem ipsius e vicem reciprocara vineae praemissae per eundem venditae, quibus quidera particulis vinearum ab orien-

313

tali vinea providi Georgii sartoris ab occidentali vero plagis Andreae Marhas vicinarentur praedicto altari et per consequens rectoribus eiusdem pro tempore constitutis emisset perpetuo possidendum. Supplicatum itaque nobis fuit prece cum sincera. ut ad ipsas vcnditionem et emptionem nostrum consensum ordinarium adtiibere et ipsas ratificare et gratificare dignaremur. Nos vero atten- tes supplicationem praelibati magistri Nicolai in hac parte admittendum easdem venditionem praedictae vineae in Burpergli liabitae et alterius vineae in terri- torio Albcnsi existcntisiemptionem auctorif ate ordinaria nobis per reverendissi- mum in Christo patrem et dominum dominum Matheum episcopuni Transsil- vanum attributa mediante ratificavimus et approbavimus imo ratificamus et approbamus vigore praesentium mediante. Datum Albae quinto die festi resur- rectionis dominicae, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo.

Aiif cler Riickseite von eincr Hund des 16 Jh. s: Der briff uber den vns Weingar- ten zu Wjnch viid Weissenberge.

' Hitraiif iHnditioncri!. - Hierauf niil andcrer Tinte.

2 732

Miililiiach liol Mai 1. Der Gubernator Johannes von Hiinyad verbielet allen geistlichen Richtern, die Sachsen der Sieben Sliihle iind iiberhaupt alle Sachsen Siebenbiirgens in Testumentsangelegenheiten, die nicht die Kirche betreffen, vor ihr Gericht zu ziehen.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. lll. Siegel, rund. Dni. 3,3 cm. in rotes Wachs vorne aufiiedriakt . Reste. Glcichzeiti.ye Abschrift Pap. friilier Archiv des Burzen- laiukT i;vani;. Kapitels A.H. . jetzt iiii Arh. St. Sibiu. Druck: Tcleki, llunyiididl: Uoni 10, •_'92 Xr. 139.

Nos Johanncs de Hwnyad regni Hungariae gubcrnator et cetcra memoriae com- mendanius per praesentes, quod licet iuribusel libertatibus, antiquisque et lau- dabilibus consuetudinibus regni Hungariae partium Transsilvanarum et prae- sertim septem scdium et aliorum Saxonum earundem partium ab illo semper tempore, cuius contrarium non comprehcndit memoria obser\'atis et requiren- tibus nullus iudex ecclesiasticus seu spiritualis de causis iudicium seu forum secularia conccrnentibus signanter de tcstamentis laicalibus videlicet per laicum laico, fratrum fratribus, parcntum filiis ct e converso aul nepotum nepotibus, amicum amicis et sic de singulis tcstamentum factuni seu conditum fuerit, quae scilicettestamentanon adpia operaseu ad ecclesias facta fuerint, se intromittere deberet. Tamcn uti ex gravissima querela septem sedium et aliorum Saxonum partium Transsilvanarum percepimus multum displicenter, quomodo quidam forent iudices ccclcsiastici scu spirituales, qui contra praedicta iura et liberta- tes ac antiquas consuctudincs regni Ilungariae et partium Transsilvanehsium ipsos Saxones aut alterum ipsonim in huiusmodi testamentis et aliis factis laica- libus in eorum scdcm iudiciarium spiritualem citari facere et per censuram eccle- siasticam diversimodc perturbare, molestare et vexare attemptarent in praeiudi- cium iurium ct libcrtafum ac laudabilium consuetudinum pracscripti regni Hungariae ac sacrae eius coronac satis magnum. Et quia non volumus nostrae gubcrnationis tcmporc aliqua iura el laudabilcs consuetudines praedicti regni Hungariae ac partium Transilvanensium atquc Saxonum per quoscumque ho-

314

mines cuiuscuinqiie conditionis ct praceiniiunl iac cxistant, quoquomodo in- frinyi, siexsusccptiieginiinis nostrae,i»ul)crna(ionisofficio interest nobis. quem- libet regnicolarum in suis iustis iuribus, libertatibus et consuetudinibus invio- labilitcr conservare. Idco nos habito^ unacuni ccrtis praelatis et baronibus et iurisperilis regni Hun^ariae consilio volumus ac univcrsis et singulis iudicibus et iustitiariis ecclcsiasticis seu spiritualil)us cuiuscumquc status cxistant prae- sentes visuris auctoritate nostrac gul)crnalionis committimus et firmiter man- damus, quatenus a modo in posterum annotatos septem sedium et alios Saxones partium Transsilvanarum aut altcruni ipsorum ad instantiam quarumcumque personarum ratione et praetextu tcstamenloruni et aliorum factorum sic ut praescribitur expressorum vestri in praesentia aut in sedem vestram iudiciariam spiritualeni citare aut ratifacere ac per censuras ccclesiasticas impedire, vexare, molestare et perturbarc non pracsumalis quoquomodo, comniittimus cnim fir- miter et districte praesentium seric praefati Saxonibus ad id ipsis tribuentibus plenamauctoritatispotcstatem,ut ipsi talcs laicos, qui alterum ipsorum in prae- missis testamentibus aut aliis factis laicalibus vcstri in praesentiam in causam attrahere aut citari facere attemptaverinl, in pcrsonis et rebus et bonis eorum sic punianlur, ut aliis similia facientibus horribili cedat in exemplum, de quo si vobis exinde allqua gravamina evcnerint nisi vobismet ipsis potcritis impu- tare. Aliud crgo facere non pracsumatis. Praesentibus perlcctis exhibenti res- titutis. Datuni in civitate Zazsebcs in fcsto beatorum Pliilippi ct Jacobi, anno domini MOCCCCL» primo.

' Hierauf wieder nns.

2 733

Miihlbaeh li51 Mai 1. Der Gubernator Johannes imn Hunyad gibt bekannt. dass er die Benjgefdlle von Baia de Cris j Altenberg an den Guldenmtinzer Simonin Hermannstadt verpachtet hat.

Orig. Pap. Aih. St. Sibiu U II 131. Sieiiol. ruiicl. Dm. ca 3.5 cni. war in rolcs Waclis vorne aufyedriickt.

Druck: Archio 6. 1863. 182 \r. 5. Wenzel. Mdgycirfirsz. bdnijdszdldnal; krit. lorl. 433. Teleki. lliinyiidiak kora 10. 291 Xr. 138. llnnijndmcgijci lorl. iokonyvc -1, 23 = Hurinuzaki. Dociimenle II, 2, 9 .Nr. .t.

Nos Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera memoriae com- mendamus per praesentes, quod nos urburas oppidi nostri Keresbanya a festo purificationis beatae Mariae virginis proxime praeterito incipiendo usque alte- rumfestumeiusdem^purificationisMariaevirginisproquatuormarcis auri Simo- ni^de Czibinio cusori florenorum auri in arendam condu.xiraus praesentium me- diante. Datum in Zazsebes sabbatho proximo post festum Pascae domini, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo^. Marcam quam- libet florenis auri viginti octo computando.

Vorlage eundem. von /iemselben^Schreiber mit'gleicher Tinte

' s am linde getilgt. hinzugefiigt, nachdem das Siegel schon

' Hierauf Schlusszeichen. Der folgende Scilz aufgedriickt war.

315

2 734

Miihlliueli liol Mai 1. Der Gubeinalor Johannes von Hunyad hestaligt fiir Si/mon Magnus seine Urkunde aus 1443 AV. 2457 iiber die Schenkung der Halfte des Prddiums Racointa an den Genannten.

(Datuiii in)^ Zazsebes sabbato proximo post festum Pascae domini, anno eiusdem millesimo q <uadringentes-> imo primo.

Orig. Perj^. Ungar. Landosarchiv Budapest Dl. 30817. Das angehangte Siegel mit eincm Teil des Fergamentcs herausgcschnitten.

1 Liiclvc 5,1 cui. - Liicke 5,9 ciii.

2 735

Gran li.il .Mai 6. Dionysius, Erzbischof von Gran, ersucht die Grafen der Her-

mannstddler Mtinzkammer, seinen Beauftragten die der Graner Kirche zustehenden Einkiinfte nach der Silberprdgung bereitwillig auszufolgen.

OriLi. I^ap. .\rh. St. Sibiu U II l.M. Siegcl achtcckig, 1.7 + 1.4 cm, in rotes Wachs, papicrbcdcckl , vorne aufgedrtickt. Dersclbe Slempel wie Nr. 2 468. Druck: Archiv 6, 1863, 183 Nr. 6. Regest:tKcm6ny, Xotitia 1, 171.

Dyonisius miseratione divina tituli sancti Ciriaci in termis sanctae Romanae ecclesiae presbiter cardinalis, arcliiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem co- mes perpetuus, primas et apostolieae sedis legatus natus dilectis nobis in Christo egregiis generosisque viris et comitil)us cusionis monetarum argentearum Cibi- niensis per quemcumque constitulis seu constituendis praesentes visuris amicis nostrissalutem et sincerae caritatis augmentum. Cum nos ex certanostrascientia nobilem Anthonium de Bazna familiarem nostrum dilectum in specialem pro- ventuum nostrorum nobis ct ecclesiae nostrae Strigoniensi ratione et praetextu piseti sive ponderis de dicta cusione monetarum ab antiquo provenire debentis collectorem, exactorem et administratorcm praefecerimus plenariamqueeorun- dem administrationem nobis sine dissipatione faciendo sibi commiserimus. Vestrae igitur dilectionis amicitiam diligenter requirimus, quatenus visis prae- sentibus ac dum et quando praefatus .\ntlionius de Bazna cum praesentibus ad vos aut alterum vestrum praetextu exactionis pariter et administrationis dic- torum proventuum nostrorum de dicto piseto uti praetulimus nobis cedentium pervenerit extunc eundem cum suis liominibus nostri intuitu honore decenti et favore recipiendum sibique universos proventus nostros de dicto pondere nobis undecumque et qualitercumque proveniendos sine defectu et diminutione loco et temporibus opportunis plenarie extradare extradarique et persolvi facere debeatis, eumque cum uno liomine el equo in vestris expensis, ut moris est, et in aliis suis iuribiis conservarc velilis, in praemissis vos adeo favorabiles et benivolos exhibcre velitis, ut propitiationem divinam et nostrum favorem pa- ternum vobis suis loco et tempore impertiendum obtinere valeatis, Datum Stri- gonii in festo beati .lohannis apostoli ante portam latinam, anno domini M°CCCC"L° primo.

316

2 736

Hiihlbai-h li51 \Iui 9. Dcr Gabernuloi Jolianiies non Hiinijad verbietet deni sie- benhiirgischen Bischof Mathias, die Biirtjer von Klausenbiirg in welllichen Te- slamentsangelegenheiten vor sein Gcricht :ii zielieii.

Orig. Pap. Arli. Sl. C.kij, Arcliiv ilcr Sladl (hij (.C, 5, Sie.yel wnr iii rolcs Wachs voriie aiifficdriickt,

Johanncs de Hwuyad regni Huugariac gubi-ruator reverendo iu Cliristo patri doniinoMathiae episcopo ecclesiae Transsiluanensis ac vicario eiusdem in spi- ritualibus generali salutcm cum honore. Venientes nostri in praesentiam pru- dentes et circumspecti cives civitatis de Koloswar e.xhibuerunt nobis quas^ literas privilegiales super Iil)erlatil)us eoruni pcr quondam serenissimos prin- cipem dominum Sigismundum imperatorem et regem Hungariae- et alios divos reges ipsis concessas, inter cetera continentes quod nullus omnino iudex eccle- siasticus seu spiritualis de^ causis lorum saeculare concernentibus signanterin testamentis laicalibus videlicet* per laicum laico, patrem filio vel fratrem fratri aut* amicum amico legatis et sic de singulis ct non ad pias causas scilicct ad lumina beatorum Petri et Pauli alque .lacobi apostolorum et alia sancta loca aut ecclesiis seu pcrsonis ecclesiasticis et spiritualibus fierent et disponerentur* iudicandi et iudicio suo astare compcllcndi' haberent facultatem conquerentes ipsi cives nobis in hunc modum, quomodo vos vestro obstanle dictis liberta- tibus eorum in talis modi causis eosdcm iudicando ipsis magnas expensas, fan- gas ct labores inferretis' in praeiudicium libcrtatum ipsorum cl damnum mani- festum. Ideo praesentibus requirimus vos tliligenter niliilominusquc vobis com- mittimus et mandamus, quatenus visis pracsentibus aunotatos cives ct quem- libet eorum in praescriptis causis® et eis similibus ad nulliusvis instantiam iudicare aut vestro astare iudicatui nusquam et nc quaquam velitis ct debeatis. Quoniam nos ipsosciveset quemlibet eorum in dictis ipsorum libcrtatibus illi- bate et infringibiliter volumus conservarc, .\liud igitur non facturi, Pracscntibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Zazsebes, die dominico proximo post festum^" inventionis sanctae crucis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo.

' So Vorlayc,

* Hicrauf durcligcstrichcn ipi. ^ Hierauf nochmals clc .

* Lbcr dcr Zcilc nacligelragcn, ' Vorlage atiiem.

^" Vorlage disporenlur. ' Vorlage criini)rhndi. * Vorlagc inferrerctis. " Hierauf durchgestrichcn <id. Hierauf durchgestrichen sanctac.

2 737

Thorenbnrg liol Mai 9. Der siebenbiirgische VizeiDoiivode Georg Rycalff ersucht den Konvent von Kolozsmonostor bei der Einfuhrung der beiden Nikolaus von Salz- burg in Besitzanteile von Belleschdorf (Ywedj^cz) im Kokelburger Komitat, die ihnen vom Gubernator Johannes von Hunyad verliehen ivorden sind, mitzuwirken. Datum Thordae secundo die festi apparitionis beatae Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo.

317

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia. Siegel, rund, Dni. 2,9 cm, war in 'weisses Wachs

zum Verschluss auffiedriicl^t. Die Einfiihrung hat laut Riickvermerk am 26. Mai

stattgefunden.

Resjest: Torlenelmi lar 1897, .357 Xr. 180.

2 738

(1451) Mai 11. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass der Weissenburger Domherr Anlhonius, Pfarrer von Hermannstadt, die Wiederaufnahme des Pro- zesses gegen JohannGereb von Weingartskirchen um dieBesitzungenSpring, Drasovj Troschen und Sebesel j Kleinmiihlbach angemeldet hat.

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia, Archiv des sieb. Domkapitels Nr. 884. Siegel war auf der Riickseite aufgedriickt. Unbesiegelte Orig. Ausfertigung Archiv dcs Kon- vents von Kolozsmonostor im Archiv der riim. kath. Pfarrei Ciuj. Regest: Tdrtenelmi tdr 1893. 461 Xr. 884; 1897, 356 Xr. 181.

Convcntus ecclesiac beaf ac Mariae virginis de Colosmonostra et cetera. Veniens corani nobis venerabilis et egregius dominus Anthonius decretorum doctor ple- banus Cybiniensis et canonicus ecclesiae Transylvanae, in sua et omnium domi- norum canonicorum capituli^ dictac ecclesiae Transylvanae personis nobis sig- nificare curavit per hunc modum, quod licct post elapsum quorundam dierum, videlicct transactionem unius anni infra octavas festi Pascae domini- dum et quando videlicct anno domini M CCCC L primo illustris ac magnificus dominus Johanncs de Hwniad rcgni Hungriac gubcrnator in dictis Transylvanispartibus, puta in oppido Sassebes fuisset constitutus, ibidcmque quidam certi domini ex^ canonicis praedictis de dicto capitulo dictae ecclesiae Transylvanac cum sua magnificentia fuissent constituli. inter cetera autem ignorarcnt praescripti domini canonici ecclesiae antelatae, quo animo vel spiritu ducti cuiusquc inten- tionis illecti, quandam causam ipsorum arduissimam, imo verius ecclesiae ipso- rum ac totius capituli cum cgregio Johanne^ Gereb dc Wingarth tempore sta- tutionis quarundam possessionum videlicet Springh, Drasso et Kyssebes vocata- rum cum suis pcrtinentiis, quac alias quondam egrcgii Michaelis filii Salamonis de Nadasd praefuissent, suscilatam et habilam quomodo tempore eiusdem sta- tutionis et occupationis earundem possessionum iuxta regni consuetudinem cum homine regio et conventus monasterii nostri bcatae Mariae virginis de dicta Colosmonostra ad statuendumet acceptandum illac transmisissent. Tunc idem Johannes Gereb furia invectus manibus armatis potentialiter ipsos insequendo usquc ad dictam possessionem Springh, ibique ad hominem regium irruendo eundemque interfici voluisset, si fugae praesidio cimiterium captare non valuis- set, ibidemque dictum conventum proprio gladio verberando et in locis diversis vcstimenta ipsius transfigendo turpibus etiam vocibus ipsum afficiendo ac ba- culis ipsorum eundem acriter proiiciendo. unlimque ex canonicis antelatis dictae ecclesiae Transylvanae, vidclicet niagistrum Jacobum consocium ipsorum per lempora et crines hinc indc Irahi faciendo, pugnisque eundem frequcntcr affi- cientes, taliter de possessionc Springli ipsos expellendo potentialiter ad alias autem possessioncs causa statutionis et occupationis irc non permittcndo sed morte dira ipsos affici proclamasset . Quas scilicet possessiones antediclus quon- dam Michael filius Salamonis dc dicta Nadasd ipsis et ecclesiae ipsorum ob spem et rcfrigcrium animac suac ac omniuni parentum suorum ex annucntia et indulto dicti domini .lohannis gubernatoris necnon omnium baronum regni Hungariae vacante solio regiae celsitudinis, testamentalitcr legavisset et donas- set. Ipsi vero praetilulati domini canonici qui ut anteferlur pro tunc una cum

318

diclo doiuiuo gubeinatore luissenl. coustiluti per eundeui dominum Johannem gubernatorem rogati et petiti ut praetactam violentiani iniuriamque toti ca- pitulo et ecclesiae isporum per saepe dictum Johannem Gereb illatam indulgere velint atque relaxare, tali conditione et dispositione inserta, quod ipsas posses- siones interim dominus gubernator quiete et absolute stare permitteret et per- mitti faceret tamdiu quousque lis inter dictas partes, videlicet Johanncm Gereb et dominos de capitulo finali decisione determinaretur. Quod idem dominus gubernator minime hoc implesset, sed potius contrarium ct praeiudicium ipsis generasset, ipsum Johannem Gereb adversarium scilicet ipsorum dominorum polentialiter ad dominium dictaruin possessionum imponendo. Qui quidem ante nominati certi canonici pro lunc ibi existentes, nescitur utrum favore vel amore an timore concussi et perterriti, sed ut ipsis notum fuisset et cxpositum magis timore quam amore relaxassent et indulsissent in periclitationem iurium dictae ecclesiae dampnumque et praeiudicium dictorum dominorum intollera- bile sine commissione et consensu ac voluntate inaiorum partium dominorum capitularium. Quamquidem relaxationein et ipsuin indultum praeallegatus dominus .\nthonius doctor coram nobis publice el inanifeste in sua, ut praescri- bitur, et omnium dominorum dicti capituli Transylvani personis revocavit et reclaraavit, imo revocat et reclamat praesentium per vigorem easdemque vanas, frivolas, cassas omnibusque viribus carituras pronunciavit, causamque saepe- dictam dominorum cuin antediclo Johanne Gereb usque ad finalem decisionem dicti domini protrahere intendunt et prosequi. Insuper autem idem Anthonius doctor solemniter et publice prohibuit saepediclum Johannem gubcrnatorem a collatione et donatione saepedictarum possessionum quibuscumque fienda^ sig- nanter vero praescripto Johanni Gereb, quem a dominio earundem se quoquo modo intromissione ac fructum perceptione prohibuit coram nobis iino et pro- hibet effeetive. Harum literarum nostrarum testimonio mediante. Datum unde- cimo die mensis Maii, anno supradicto.

' Ober der Ziile n;ichgetra;ien. ^ Hierauf rf< durcliHestriclien.

» 25. April - 1. M.ii.

2 73Q

1451 .Uai 12. Der Konvent von Kolozsmonoslor bezeugt, dass das Weissenburger Kapitel Einsprache erhoben hat gegen die Einziehumj der Besitzungen Bwn im Kokel- burger und Sprenk, Drasso, Kyssebes cum pertinentiis suis Waralya, Nagfalw, Kakondorfh et Slahondorf im Weissenburger Komitat durch Johann von Hunyad, da sie dem Kapitel durch Michael Salamonis von Nadesch mit Zustimmung der Reichsbarone geschenkt wurden. Datum in festo beatorum Nerei, Achylei et Pancratii martyrum, anno MCCCCLI.

Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36403, S. 45 i\r. 1.

2 740

Petermonostora 1451 Juni 16. Der Gubernator Johannes von Hunjad beftell beim Kronstadter Rat Lanzen und Pfeile.

319

Orit;. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 115. Siftjel. rund. Dm. 3.3 cni, in rote.'; Wachs riickwart.s zum Verschluss aufgedriickt. Hestc mit demselben Stempcl wie Nr. 2 547. Hunyadi befand sich am 12. Juni 1451 in Segedin und war auf dem Weg nach Ofen und Oberungam. Es handels sich also hier um das nordlich Segedin im Komitat Pcst- Pilis-Solt-Kiskun gelegene Pdterniono.stora. Hunyadi urkundit noch am 27. Juni aus dicseni Ort, vgl. Teleki, Jiunyadiol: l:ora X, 296 und 303.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator.

Prudentcs et circumspecti viri grate nobis et sincere dilecti. Vos requirimus vobisque firmiter committimus et mandamus, quatenus statim et inconlinenti visis praesentibus sagittas quatuor milia manuales ac lanceas duccntas cum ferris talis leviores quod ad galeam sinl laborari et ordinari faciatis, ita tamen quod a festo Penthecostes usque ad quatuor integTam septimanam^ prom- tae et paratae sint . De censil)us autem vestris defalcabimus vobis. Aliud non facturi^. Ergo praesentes pro expeditione reservetis. Datum in Monostra quarto die festi Penthecostes, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo.

Aiif dcr Bikkseitc Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium ac iudici iuratisque civibus civitatis Brassouiensis gratc nobis et sincere dilectis^.

> Vorla.yc stpliimim. ^ Vorlage dilectes.

- Hiirauf Ufiluni in .uestrichcn.

2 741

1451 Juni 17. Nicolaus de Wizakna, partium Transilvanarum vicegubernator, et Johannes Gereb de Wingartli, castellanus de Gergen, iirkiinden auf der Kon- gregation der Szekler des Sliihles Miere.scli.

Datum decimo die nostrae congregalionis antedictae (sc. feria tertia proxima ante festum s. Barnabae), in loco memorato, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo primo.

Dnick: Tolcki. Iliiniitididl: kiini ln. :illl Nr. 144.

2 742

Rom 1451 Juni 22. Papst Nikolau.s V. triKjl dew Bisclwf von Grosswardein. detn Abt von Kolozsmonoslor und dem Dechanlen i;on Hermannstadl (decano ccclesiae Cibiniensis, Strigoniensis diocesis) auf. die Slreilsache um das Praesenlationsrecht der Pfarrkirche in Reen (causam litigiosam circa ius praesentandi ad parochia- lem ecclesiam oppidi Regecz, Strigoniensis diocesis) zu entscheiden. Von dem Adligen Slephanus Ladizlai de Losoncz. dem drei von den vier Teilen des Markles Been zugehorig seien. wdhrend den vierlen Teil sein Brudcr Alberi geerhl habe, sei dem siebenbiirgischen Bischof fiir die uuf seinem (desSlephan) Gebiel liegende Pfarre Nikolaus von Nuscni j Giussendorf praesentierl worden. Der Bischof habe aber diese Praesenlation nichl angenommen und habe seinerseits den von Albert von Losoncz prae.senlierlen Pfarrer Petrus von Pankota in der Erlauer Diozese eingeselzt. der de huiusmodi provisione celata veritale auch die piipstliche Be-

320

stdliiiitnii eiianiil Imbe. Im tlem Streit, der ron dem Propst der Weissenhiirger

Kirche als Verlreler des Biscliofs aiisiiefochleii wiirde, habe der Propst Andreas zii-

nachst den Xikolaiis mil yorbehalt anerkannl. Dann abersei Slephan von Losoncz

durch den liischof mil dem Bann beleijl worden iind hahe an den pdpstlichen Stuhl

appeltierl.

Datiini Romae apud s. Pefiuin. anno millesimo quadringentesimo quinquage-

sinui priino. decimo Kalendis .Julii anno quinto.

Regest: Lukcsics, Diplomala pontificum 2. 299 N"r. V2:i7 luicli IU',«. Lat. 47:; f. 165 im Vatilvanisclien Arcliiv.

Dass es sicli bei deni hier uenannten Marktflecken Regecz nur urn l^een tiandeln kann, !>elil ans den Urkunden Xr. 2 770, Nr. 2 798. Nr. 2 871 und Nr. 2 880 nnzweideutig her\'or. *

2/43

Weissenburg 1451 Juni 25. Der siebenbiirgische Bischof Malheus teill archi- diaconis ccclesiae nostrac et specialiter domino abbato archidiacono .'\Ibensi ac vicearcliidiaconis nec non decanis et ecclesiarum parohialium rectoribus sep- tem et duarum sedium Saxonicalium et districtuum Kizd et Kozd, Megies et Bistriciensis, Kyraliaet Regen nostrae diocesis ni//, rfa.ss providi comites, magis- ter civium, iudices et seniores septem et duarum sedium Saxonicalium partium Transilvaniae den Gubeinator Johannes von Hunijad falsch unlerrichtel und uon ihm einen Befehl erwirkl haben. der geistlichen Richlern die Einmischung in welt- liche Rechlsangelegenheiten und besonders inTeslamentsangelegenheilen unlersagt. Der Gubernator habe mittlerweile seine Urkunde widerrufen und ihm aufgetragen, ut illud, quod praedicti Saxones .,. in iniuriam ecclesiae et ecclesiasticac liber- tatis praetendunt nullomodo admitteremus. Gleichzeitig forderl er die ihm unter- stellten Geistlichen auf. die comites, magistros civium. iudices et seniores septein et darum sedium Saxonicalium nec non de Coluswar et Bistricia untcr Andro- hung des Kirchenbannes zu veranlassen. von weiterer Verlelzung der geisilichen Gerichtsbarkeit abzusehen. Datuin Albae secundo die festi sacratissimi corporis Christi. anno doinini LI.

Zeitgenossische .Mischrift .\rchiv der Kvang. Kirchengenieindc .\.H. l^rasov I I-^ lr)i).

2 744

Hermannstadt Hal Juni 25. Die Sieben Sliihle bezeugen. dass Nikolaus Apa von Malmkrog mit den Bewohnern von Birlhdlm in friiheren Zeiten nur wegen des Grafenamles im Slreit gelegen isl .

Abschrift Manuskript Zinnnerniann dcs Urkundenbuches nach deni hcule vcrschollciu ii

Orig. Pap. ini Gemeindearchiv Birthalm.

Druck: Salzer, Birthalm 675 Nr. 2M. Archiv 21. 1887. .iO^ Nr. 4 b.

Nos iudices iuratique seniores septem sedium Saxonicaliuiii partium Trans- siluanaruin memoriae commendamus tenore praesentiuin significantes quibus expedit universis, quod cum nos datarum praesentium in civitate Cybiniensi more solito generaliter fuissemus congregati et nobis pro tribiinali consedenti- busquaerulantium causas discussimus, quod a quibusdam retroactis temporibus quandam egregius Nicolaus filius Appade Almakrek personaliter suo ac Georgii

321

fratris sui in generali nostra congregatione nominibus contra populos, inhabi- tatores et hospites opidi Berthalm non pro aliis factis et negotiis neque pro ali- quibus hereditatibus, sed tantummodo pro grebatu eiusdem opidi lites et causas movit et litigavil coram nobis, praesentium nostrarum vigore literarum et tes- timonio mediante. Datum Cybinii feria sexta infra octavas festi sanctissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo.

2 745

Herinann.stadt 1451 Juli 22. Der Hermannstddter Burgermeister Jakob. sowie die Konifjsrichter, Geschworenen und Altesten der Sieben Stiihle iibermitteln dem Rat uon Wiener-Neustadt Zeu(jenaussagen tiber den Grad der Verwandtschaft zwischen Sigismund Walach und den Hermannstddlern Petermann und Jakob, Sohnen des Petermann von Cimpulung / Langenau.

.\riliiv fier Sl.itlt WientT-.Wustadt, l^atsprololvoll IM. 1, .S. :2U5 a.

Nos Jacobus magister civium civitatis Hermanstatnecnoniudices regiiconsules et .seniores Cibiniensis provinciae alias septem sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum universis et singulis praesentium inspecturis et signanter spec- tabilibus providisque viris magistro civium et consulibus civitatis Newstat, Salzeburgensis diocesis, amicis nostris honorandis. Cum prona in singulis com- placendi voluntate cupimus esse notum, nupcr providus et honestus Jacobus et Petermannus fratres carnales, incolas et habitatores civitatis praedictae sua nobis querela exposuisse, quondam Sigismundus Walach civitatis vestrae Novae Civitatis praedictae, dum viveret, inhabitatorum sine legittimis filiis seu here- dibus ex suo corpore natis de medio sublatum, ipsiusque quondam Sigismundi hereditatem et bona derelicta ad ipsos Petermannum et Jacobum germanos tamquam proximiores consanguineos et heredes eiusdem de iure speclare debere et pertinere, humili supplicantes instantia ut probationera et documentum hu- iusmodi suae consanguinitatis, qui iam ostendere et docere desideraret, ab ipsis recipere et eisdem desuper documentum iuxta civitatis nostrae praedictae ritum et consuetudinem dare dignaremur. Nos attendentis petitione huiusmodi fore iustam et consonam rationi, nonnullos providos et honestos viros Johannera Krausbogner iuratum, Johannem filiura Caspar de Longocarapo, et alterum Caspar Koeppel de eadera cives et incolas praefatae ipsius civitatis probatione dictae consanguinitatis per dictos Peterraannum et Jacobum coram nobis pro- ductos recepiraus et eorum depositiones audivimus qui medio eorum iuramento attestati fuerunt, ipsis constare publiceque notum in partibus istis Transsilua- nensibus esse saltera illis, qui notitiam personarum praedictarum liabuerunt, quondam Peterraannura patrera el genitorem legittiraura dictorum Petermanni et Jacobi fuisse, ipsumque Petermannum seniorem et praefati quondam Sigis- mundi genitorem legittiraum fratres carnales et legittimos ex patre et matre videlicet Andrea Pogner et Elizabeth eius consorte, et sic patrera ipsius quondam Sigismundi et patrem dictorum Petermanni et Jacobi fratres legittimos et ute- rinos exlitisse et eosdem Peterraannum et Jacobura praefati quondara Sigis- mundi consanguineos propinquiores et in vita superstites heredes existere, hu- iusmodique hereditatem et bona per ipsura quondani Sigisraundura derelicta successorio et consanguinitatis iuris ad eosdera pertinere. Quae orania et singula vestris praesentiura per tenorera sigillo provinciali nostro raunitarum signifi- camus amicitiis circumspectiones vestras precibus amplioribus supplicantes quatenus lam precum nostrarum interventu quam potissimc iustitiae iurisque,

322

ol) respi-ctiim volenlcs uniciiique iu.s suuni eonservare debere, bona et lieredi- tatein dicti quondani Sigisniundi derelicta in et sub ditione vestra ubivis exis- tentia et situata ipsis Peternianno et .lacobo fralribus seu alteri ipsoruui tani- quaui veris et proxiniioribus heredibus dicti quondam Sigismundi iuxta civila- tis et partium vestrarum ritum et consuetudinem assignare seu assignari facere et eosdem contra quoscumque illegitimos impetitores vestra sub protectione tueri velitis. Id grata vicissitudine in similibus et maioribus cupimus deservire. Datum iu praedicta Hermanstat in festo beatae Mariae Magdalenae, anno do- mini IVfCCC.C quinquagesimo primo. Concordat cum originali licet in congruo ul supra.

2 746

Ilerniaunstadt 1451 Juli 22. Burgermeislei Jakob iind der Ral i>on Hennanii- stadt eisuchen Burgermeister und Ral von Wiener-Neustadt, die Hinterlassen- scliaft ilires Mitburgers Sigismund Walach den Sohnen des Petermann von Cimpu- lunglLangenau auszufolgen.

OriiS. Pap. Archiv der Sladl Wiener-Npustadt. Sieiiel war in griines Waohs anfder

Hiickscite zuni Verschhiss auff;edriicl<t.

Druck: Jahrbuch der kaiserlicheii .Saninilungcn 2/XIl.

Nobiles et circumspecti viri domini et amici nostri semper honorandi. Didi- cimus ex quorundam nostrorum concivium fidedignorum scilicet personarum sufficienti relatione, quomodo ab hoc saeculo sublato quondam Sigismundo Walach vestro concive universae hereditates ac res et bona eiusdem iure suc- cessorio ad providos viros Pctermannum et Jacobum filios quondam Petermanni de Longocampo tamquam legitimos lieredes sunt devolutae prout in literis sub sigillo provinciali superinde confectis latius videbitur contineri. Quare obnixe vestras hortamur et petimus dominationes valde diligenter ut communis ius- titiae intuitu huiusmodi hereditates ac res et bona praetacti quondam Sigis- mundi in medio vestri existentes ipsis Petermanno et Jacobo aut eorum legi- timis prociiratoribus eorum nomine remittere et relaxare ac remitti et relaxari facere dignemini. Proinde nos habentes ad vestra quaecumque beneplacita sem- pcr pronos atque paratos. Datum Cybinii in die Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo. Jacobus magister civium ac iudices et iurat i consules civitatis Cybiniensis vestri in omnibus.

Auf der Riickseite Adresse: Nobilibus et circumspectis magistro civium ac iu- ratis civibusNovae Civitatis, Salczburgensis diocesis, dominis et amicis nostris semper honorandis.

2 747

Ofen H.'»! .Iiili 30. Johannes de Hwnyad, regni Hungariae gubernator et cetera prudentibus et circumspect is viris iudici, iuratisque civibus ac toti commu- nitati civitatis Brassouiensis necnon terrae Barczal salutem et dilectionem... verbietet den Kronstddtern. ihre Geistlichen in der Ausubung ihrer Son- derrechte und besonders bei der Anfertigiing von Testamenlen (in facto testamentali) zu behindern.

323

Datum Budac feria scxta proxima antc festum ad vincula Petri apostoli, anno domini MOCCCCOL primo.

Orig. Pap. friiher Archiv des Burzcnlander Evang. Kapitels A.B. . jetzt Arh. St. Sibiu. Sieget. rund. in rotes Wachs papierbedeckt . vorne aufgedriickt, Reste.

2 748

Ofen 1-451 Juli ;5l. Dionysius, Erzbischof i>on Gran... prudentibus et circuni- spectis viris iudici, iuratis civibus et toti communitati civitatis Braschouiensis et praecpiue terrae et districtus Barcza... salutem et paternae caritatis affectum. Querulosam significationem pro parte totius cleri decanatus Braschouiensis nobis porrectam noveritis nos accepisse continendum, quod licet ordinationes salubres et constitutiones venerabiiis viri domini Thomae Armeni, licentiati in decretis,... necnon visitatoris nostri alias per nos in vestri et dicti cleri me- diura transmissi et deputati gratas, ratas et benivole per omnia acceptus habendo collaudaveritis et susceperitis. Der Erzbischof wendet sich daqeqen. dass die Rechle der Kirche Irotzdem angetastet iverden nnd nerbietet dein Krnnstddter Rat im besonderen sich in Teslamentsangelegenheiten, die dem geisllichen Gericht oorbe- halien sind, einzumischen.

Datum Budae in profesto ad vincula heati Petri. anno doraini raillesimo qua- dringentesimo quinquagesimo primo.

Orig. l'ap. friihcr Arcliiv des Burzcnlander Evang. Kapitels A. B. , jetzt Arh. St. Sibiu. Ringsiegel in rotcs Wachs. papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Steinpel wie Nr.' 2 468.

2 74Q

Im Fcldlager unter der Burg Szentkiraly 1451 August 29. Der siebenbiirgische Woiwode .Johannes von Rozgony beauftragt das Weissenburger Kapitel. denGuber- nator Johannes von Hunyad in Besitzanteile von Seiden und Bulkesch einzufiihren. Datum in decensu exercituali sub fortalitio Zenthkyral in festo decollationis beati Johannis baptistae, anno domini M^CCCC" quinquagesimo primo.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitcl 14^1, Konzept auf der Riickseite einer nicht ausgefolgten unbcsicgclten Kapitelsurkunde aus 1450, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 30186.

2 750

1451 Oktober 18. Der Konvent von Kolozsmonostor bestdtigl, dass Andreas Klobis. .Johannes Amgestyen von Mettersdorf, Marlin Weynreh und Petrus Ramplii von Treppen als Vertreter ihrer Gemeinden in der Versammlung des sie- benburgischen Adels-zu Thorenburg den Adligen von Gyorgyfalva 100 Goldgulden als Rest der Kaufsumme fiir die Prddien Chege, Bochonya, Fatha und Thewkes ausgehandigl haben, und dass die Sachsen der beiden Gemeinden damil in den end- giiltigen Besilz der genannten Prddien gelangt sind.

324

Datum sabbato vidclicpt in festo beati Galli confessoris, anno doniini niille- sinio quadringentesimo quinquagesimo primo.

Orig. Perg. .\rh. St. Sibiu, K.A. Treppen Nr. 7. Siegel. rund, Dni. etwa 5,3 cm, an weisscr Hanfschnur angehangl, Reste der Wachsschiissel vorhanden. Eingeschaltet von Joluinnes von Hunyad. Orig. ebenda. Ein zweites Orig. Perg. mit an violett- weisser Seiden- und weisser Hanfschnur angehangteni Siegel friiher ini Archivder Evang. Kirchengenieinde von Metteisdorf. heute verschollen. Regest: Bcrger, Vrkunden-Ree/esten 27 Nr. 125.

2 751

1451 Oktolier 17. Georg. Vizeivoiwode von Siebenbiirgen, bezeugt, dassdie Vertre- ter der Gemeinden Mettersdorf und Treppen zu Tlwrenburg den Rest der Kaufsum- me in derHohe von 1 00 Goldgulden fiir die Prddien Chege. Boclionya, Fatha und Thewkes an die bisherigen adligen Besitzer bezahlt haben.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Ircppen Nr. S. Siegel an griin-roter Seidenselinur angehangt. Nur die W achsschiisst I noili voihanden. Ein zweites Orig. Perg. friihcr im Archiv. der Evang. Kirchtngenieinde Mettersdorf. heute verscholltn. Sieyel, rund, Dm. 3 cm. schwarzes Wachs in Wachsschiissel, an ■weissir Hanfseliniir angeliiingt. Ini Siegelfeld Wappenschild. Regest: Berger. Urkunden-Regcslen 27 Nr. 126.

Nos Georgius RycalphdeTharkew, vivevaivoda Transsiluanus, memoriae com- mcndamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nobis unacum partium Transsiluanarum nobilibus in ottavis festi beati Michaelis archangcli^ nobiscum in iudicio existentibus Martinus ANeynrich, Gaspar Rewdel, Stephanus Smyth, Laurencius Sustor de Therpcn, item Johannes Angeskyn, Andreas Klops, alter Andreas Breyfor et Pctrus Rewder de Nagde- mether ab una parte siquidem ex alia Sigismundus filius Blasii fili Ladislai dicti Henke^ et Johannes filius eiusdcm Ladislai de Gcrgfalwa, Ladislaus fi- lius Stephani filii Gerew dc Zamosfalwa cx nobili domina Anna vocata filia praefati Ladislai Henke^ progenitus ac Johannes et Ladislaus filii Stephani de Zalahaza a nobili domina similiter Anna nuncupata filia quondam Petri filii Kercsthyen-^ de Zegew procreati necnon Michacl* filius Nicolai filii Gerew de Wasarhel et Nicolaus de Somogyon pro nobilibus dominabus Elena-'' ipsius Michaelis et Potencia vocatis ipsius Nicolai consortibus filiabus videlicet quon- dam nobilis dominae Veronica nuncupatae relictae quondam Sigismundi de Bakay* ct Johannes filius eiusdem dominae Veronicae, Dcmetrius de Fforro, Jacobus de Chesthwe' pro nobili domina consorta sua filia praefati Ladislai Henke- necnon Laurencius de Wessewd pro nobili domina consorte sua filia eiusdein dominae diliae Ladislai Henke- et Gaspar de Mochz pro nobili domina Katherina vocata filia praefatae dominae Annac matris utputa praenarrati Ladislai filii Stephani fili Gerew personaliter nostram venientes in praesentiam in ipsorum cunctorumque prolium ac fratrum et consanguineorum generatio- numque suorum factum subnotatum quomodolibet tangentium et concernen- tium personis oneribus et quibusvis gravaminibus corundem si iidem in subno- tandis persistere nollent penitus et per omnia super sese ac universas posses- siones portionesquc et iura posscssionaria necnon cunctas eorum res et bona assumptis et receptis per eosdem spontanea eorum voluntate confessum extitit pariter et relatum in hunc modum.Quod quia praelil)ati Martinus Weynrich, Gaspar Rewdel, Stephanus Smyth, Laurencius Sustor de Therpen, item Jolian- nes Angeskcn, Andreas Klops, alter Andreas Breyfor et Petrus Rewder de Nag- demether in ipsorum ac singulorum et universorum hospitum et incolarum to-

325

tiusque communitatis de praedictis possessionibus Nagdemether et Therpen septingentos florenos puri auri in supplementum ac ultimam et plenariam so- lutionem duorum milium florenorum auri iuxta formam et seriem literarum magnifici Reynoldi de Rozgon Siculorum comitis et quondam egregii Marci de Hereppe alias similiter vicevaivodae Transsiluani fassionalium pariter et obligatoriarum pro praediis Chege, Bochyona, Ffatha et Thewkes sub obliga- minum et gravaminum vinculis in praenarratis literis fassionalibus et obligato- riis clarius specificatis in praesentibus octavis festi beati Michaelisarchangeli persolvere dcbcntes eisdem nobilibus coram nobis benivole acceptantibus et levantibus persolvere curarunt plene et ex integro nostro in conspectu. Pro eo iidem Sigismundus filius Blasii fili Ladislai dicti Henke et alii praenominati praescripta praedia Chege, Bochyona, Ffatha et Thewkes cum cunctis utilita- tibus et ulilitatum integritatibus utputa silvis, nemoribus rubetis ac terris cultis et incultis, agris, fenilibus, pratis, montibus, vallibus, vineis et vinea- rum promontoriis, necnon aquis aquarumque decursibus sub veris etantiquis metis ac melarum limitibus et sub inclusionibus ad eadem praedia rite et de iure pertinentibus et pertinere debentibus eisdem Saxonibus de Nagdemether et Therpen perpetuo iure tenenda, possidenda pariter et habenda cum effectu remittentes eorumque manus de eisdem prorsus* excipientes eosdem Saxones de Nagdemetlier et Therpen de et super praemissis septingentis immo iam in toto duobus mililius florenis auri in diversis terminis et annis post sese succes- sive persolutis reddidissent et commisissent quitos et expeditos atque per omnia absolutos pariter et satisfactos immo reddiderunt et commiserunt nostri in praescntia vigore praesentium mediante. Praesentibus ibidem Anthonio de Bethlen, Ladislao filio Thorda de Chaan, Beke de Iklod, Blasio et .Johanne dictis Cherenj de Balasfalwa, Mathia de Zenthgergh, Michaele Fforro de Ha- porthou, GasparMagno de Boncliyda, Nicolao Pogan alias comitesaliurarega- lium de Thorda, Johanne de Badok ad praemissa specialiter rogatis et depu- tatis. Datum Thordae duodecimo die termini praenotati, anno domini mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo primo.

Auf der Riickseite uon einer Hand des 15. Jh. s: Litera nobilis Georgii Rykalph, vicecomilis Siculorum, super satisfactione praediorum ex parte Naddemeter et Terpen una cum quitantia.

' Oktobcr 6.

' 2. Orig. Helcna.

' 2. Ori!|. Hencke.

" 2. Orig. Rackay.

^ 2. Orij?. Kcrcscliyen.

' 2. Orig. Clieschwe.

* 2. Ori^. Mictwclix.

* Vorlage proorsm.

2 752

Thorenburg 1451 OktoberlS. DersiebenburgischeVizewoiwodeGeorg benachrichtigl den Konvent von Kolozsmonoslor , dass Martinus Veynrich^, Gaspar Rewdel, Ste- phanusSmyth, Laurentius Sustor' deTherpenitem Johannes Angesken^, Andreas Clops, alter Andreas Breyffor* et Petrus Rewder de Nagderaether in ipsorum ac universorum hospitum regalium et totius communitatis de eisdera Nagde- raethcr et Therpen am 6. Oktober die letzte Teilzahlung der 2000 Goldgulden be- Iragenden Kaufsumme fiir die Prddien Czege, Bachyona^, Ffatha et Thewkes on die Adligen von Gyorgyfalva erlegt haben und ersucht den Konvent bei der Einfiih- rung der beiden Gemeinden in den Besilz dieser Prddien mitzuwirken. Datura Tiiordae tredecimo die termini praenotati, anno domini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo primo.

326

Orig. I';ip. Vng;ir. I.aiicitsarchiv Budapisl Dl. 27309. Siegil war in wci.ssts Wachs auf der Hiickscitc zuni Vcrschluss aufgcdriickt. Einticschallct von dem Konvent von Kolozsnionostor 1451, O-ig. Arh. St. Sibiu, K.A. Trcppcn \r. 9. Rcsjest: Berjjer, Urkunden-Iiegesten 27 Nr. 127.

' Hinschaltung Wiynreli. * Kinsdialtung Hrcylor.

' Einschaltung Surslor. ' Kinschaltung Boczonija.

* Einschaltung Amgeslyen.

2 755

1451 Xovember 2. Dei Konvent von Kolozsnwnostor schaltet die Urkiinde des Vizewoiwoden Georg von 1451 Nr. 2 752 ein und bezeugi, dass die Gemeinden Met- iersdorf und Treppen in den Besitz der Prddien Chege, Boczonya, Fatlui und Thewkes eingefiihrt worden sind.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Treppen Nr. 9. Siegel war an griiner Seidenschnur angehSngt. Ein zweites Orig. Perg. friiher im Archiv der Evang. Kirchengcmeinde A.B. Mcttersdorf. Siegel an violett-roter Seidenschnur angehangl, dcrsclbe Stcmpel wie Nr. 529. Die Urkunde ist heute verschollen. Regest: Berger, Urkunden-Iiegeslen 27 Nr. 128 zu Noveniber 9.

Conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra oranibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesentium notitia habituris salutem in omniurn salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod nos literas egregii viri Georgii Rykalph de Tharkcw vicevaivodae Trans- siluani introductorias el statutorias nobis directas honore quo decuit recepimus in haec verba. (Folgt die Urkunde des Vizewoiwoden Georg von 1451 Nr. 2 752.) Nos igitur amicabilibuspetitionibuspraefati Georgii vicevaivodaefavorabiliter annuentes unacum pracfato magistro Nicolao prothonotario homine suo per ipsum deputato nostrum hominem videlicet religiosum virum fratrem Barnaba sacerdolcm, socium nostrum conventualem ad praemissa peragenda nostro pro testimonio transmisimus fidedignum. Qui demum exinde ad nos reversi nobis uniformilcr rctulerunt, quod ipsi feria tertia proxima ante festum beati Deme- trii marliris novissime praeterita^ ad facies praescriptorum pracdiorum Czege, Boczonya. Fatha et Tliewkcs nuncupatorum, vicinis ct commctaneis eorundem universis inibi legittime convocatis ct pracscntibus videlicct Johanne de Gewrg- falwa, Blasio et Johanne- Chercny dictis de Balasfalwa, Stephano Erdely de Somkerek, Georgio et Anthonio Kereztwr, Michaele de Bwdak et Stephanode Ezthyen aliisquc vicinis et conimctaneis eorundcm paritcr accedentibus prae- nominatos hospites et Saxones regales in dominium eorundem introduxissent eademque eisdem hospitibus et Saxonibus regalibus praemisso iure ipsis incum- benti perpetuo possidenda, tenenda pariter et habenda statuissent, contradic- tione pracfatorum nobilium ct aliorum quorumlibet praevia ratione non ob- stante k'gittimis et sufficientibus diebus in faciebus eorundem permanendo. Da- tum quiiilo decimo die diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno doiiiiiii niillcsimo quadringentesimo quinquagesimo primo supradicto. Auf der Ruckseiie von gleichzcitiger Hand: Introductoria praediorum ipsis Sa- xonibus de Naddemeter et Tcrpen facta et collata.

Oktobcr 19.Die feria teriia faill 1451 auf den baben, da der Statulionsauflrag erst ani 18.

Deraetriustag selbst. Vor Oktober 19 kann Oktober erfolgt.

1

die Begchung aber nicht -staltgefunden ' s am Schluss getilgt.

327

2 754

1451 Movember o. Das Weissenburger Kapilel schaltel den Slaiutionsauftrag des siebenbiirgischen Woiwoden Johannes Rozgony von 1451 Nr. 2 749ein und be- zeugt, dass Johannes von Hunyad am 19. Oktober in Besitzanleile von Bulkesch und Seiden eingefuhrl worden isl.

Datum decirao octavo die introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini supradicto. (Folgen die Zeugen).

Ivonzept auf der Riickseite cincr nicht ausgefolgtcn, xinbesiegelt gebliebinon Kapi- telsurkunde aus 1450, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. Nr. 30186.

2 755

Visk 1 451 \ovember 8. Der Gubernator Johannes von Hunyad ersucht die Kron- stddter den falligen Martinszins seinem Beauftragten Franciscus Literatus, Kas- tellan der Burg Hunyad, auszuzahlen.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 115. Siegel, rund, Dm. 3,3 cm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Dersclbe Stempel wie Nr. 2.547.

Joliannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator et cetera prudentibus et cir- cumspectis viris iudici, iuratis ceterisque civibus et incolis civitatis Brassou- iensis salutem et dilectionem. Quia iam tempus exactionis proventus sancti Martini videlicet centum et quadraginta duarum marcarum cum pondere regis Belae de medio vestri provenire debentis instat, ad cuius exactionem egregium Ffranciscum Literatum castellanum castri nostri Hwnyad fore deputavimus, idcirco vestris dilectionibus harum serie firmiter praecipiendo mandamus, qua- tenus statim et incontinenti visis praesentibus praetactos proventus sancti Mar- tini puta centum et quadraginta duas marcas cum pondere praetacto effective et absque ullo defectu iam nominato Ffrancisco Literato nostro castellano^ aut hominibus suis per eum ad id deputandis* dare et persolvere modis omnibus debeatis. Secus facere non ausuri. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in villa Wyslc feria secunda proxima ante festum beati Martini episcopi et confessoris, anno doraini raillesirao quadringentesirao quinquagesimo primo.

' Hicrauf pro ipsum durcligcstrichen. ^ Hierauf depud durchgestrichen.

2 756

Diciosinmartia 1451 \ovember 22. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Georg ersucht den 'Konvent von Kolozsmonostor , bei der Grenzbegehung der Prddien Chege, Bochonya, Fatha und Thewkes im Komitat Doboka, die in den Besitz der Sachsen von Mettersdorf und Treppen iibergegangen sind, mitzuwirken.

iiini,'eschalic! vom Konvenl vm Kol.)zsmonoslor H.)l. Orig. Arh. St. Sibiu, K..\.

Treppen Nr. 10. Eine zweitc liinschiltungsurkunde aus 1451, Orig. Ungar. Landes-

archiv Budapest, Familienarchiv Teleki.

Druck: Barabds, Codex dipl. Telcki 2, 45 Nr. 39.

Regest: Bcrgcr, Urkunden-Regrstcn 28 Nr. 129.

328

Amicis suis reverendis convenlui ecclesiae dc Colosmonostra Georgius filius Rykalph de Tharkew vicevaivoda Transsiluanus amicitianii paratam cum honore. Dicitur nobis in personis universorum Saxonum rei^alium in posses- sionibus Nagdemether et Therpen vocatis commorantium, quomodo quaedam praedia ipsorum Chege, Boclianya. Fatlia (-1 Thcwkes vocata nunc apud manus eorundem exponentium habita omnino in comitatu de Doboka existentia legit- tima reambulatione et metarum erectione renovationeque ac aliorum posses- sionaribus iuribus distinctione et separatione plurimum indigerent; super quo vestram amicitiam praesentibus petimus diligentcr. quatenus vestrum mit- tatis hominem pro testimonio fidedignum. quo praesente magister Nicolaus prothonotarius aut Petrus Serthew subnotarius nostri altero abseute homo noster ad faciem praescriptorum pracdiorum Chege, Bochonya, Fatha et Thew- kes vocatorum vicinis et commetaneis eorundem inibi legittime convocatis et praesentibus accendendo reambulet eadem pcr eorum veras metas et antiquas novas iuxta veteres in locis necessariis erigcmdo reambulatque et ab aliorum possessionariis iuribus metaliter separata et distincta rclinquat et committat eadem praefatis exponentibus iure eis incumbenti perpetuo possidenda si non fuerit contradictum, contradictores vero si qui fuerint evocet ipsos contra anno- tatos exponentes nostram in praesentiam ad terminum competentem rationem contradictionis eorum reddituros et post iiaec huiusmodi possessionariae ream- bulationis seriem cum cursibus metarum inibi crigendarum vicinorumque et commetaneorum illac convocandorum contradiclorum vero et evocatorum si qui fuerint nominibus terminoque assignato nobis amicabiliter rescribatis Datum in Dywchewzenthmarthon in profesto beati Clementis papae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo.

' Hierauf durcli£,'?striclieii ca:n honorc.

2 757

1451 Dezember 6. Der Konoent imn Kolozsmonoslorsclialtet die Urkundedes sie- benburgischen Vizewoiwoden Georg von 1451 Nr. 2 756 ein, und beurkundet die Grenzbegehung der Prddien Chege, Bochonya, Fatha und Thewkes.

Orig. Perj;. Arh. St. Sibiu, K..\. Treppen Nr. li). Siegel, rund, Dm. 5,2 cm, an weiss- roter Hanfschnur angehani^t. Derselb^ Stetnpel wie Nr. 1 288. Eine zweile Orig. Aus- fertiguni; Perg. , Ungar. Landesarchiv, Budapest, Familienarchiv Teleki N'r. 7 755. ausgestellt am 8. Dezember 1451. Ein weiteres Orig. Perg. mit demselben angchangten Siegel fruher im .\rchiv der Ev.ing. Kirchengemeinde A.B. Mettersdorf, heute vcrscholleni Druck: Barabas, Codex dipl. Telelci 2. 44 Nr. 39. Regest: Berger, Urkunden- Regeslen 28 Nr. 130.

Conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra oranibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesentium notitiam habituris salu- tem in salutis largitore. Ad universorum notitiam harum serie volumus perve- nire, quod nos literas egregii viri Georgii filii Rykalph de Tharkew vicevai- vodae Transsiluani reambulatorias nobis directas honore quo decuit recepi- mus in haec verba. {Folgt die Urkunde des V izewoiwoden Georg von 1451 Nr. 2 756.) Nos igitur amicaiibus petitionibus praefati vicevaivodae gratum prae- bentes consensum unacum praedicto magistro Nicolao prothonotario homine <suo>^ nostrum hominem videlicet religiosum virura fratrera Barnabam sacer- dotem socium nostrum conventualem ad praemissa exequenda nostro pro tes- timonio transmisimus fidedignum. Qui tandem exinde ad nos reversi nobis

329

uniformiter retulerunt, quod ipsi in vigilia beati Andreae apostoli novissime et practerita- et aliis dieb<us subse) quentibus^ ad id aptis et sufficientibus ad facies praescriptoruni praediorum Chege. Bociionya, Fatlia et Tliewkes nun- cupatorum vicinis ct commctaucis corundem ut puta Nicolao et Stephano dic- tis Erdelii de Somk <erek necnon)"* Georgio. Blasio et Johannes Chereny cog- nominatis de Balasfalwa ac Anthonio de Kereczthwr, item Paulo de Sarwar necnon Johanne filio familiaris Johannis Farkas aliisque quam pluribus (no- bilibus ct ignobilibus)'' inibi legittime convocatis accedentes, quod prinio in- cepissent a portu fluvii aquae Zamos a quodam lapidc Kekkew nuncupato, inde per aciem monlis versus occidentem duas antiquas metas penes < )* unani a parte aquillonari praefatis nobilibus de Somkcrek, aliam vero dicto praedio Thewkes renovando reliquissent, ab hinc acie in eadem plagam ad eandem eundo duas nietas antiquas consimili modo separ < )' eadem plaga servata descendissent in vallem Kwthath dictam, ab hinc valle de eadem ascendendo in vcrtice niontis Boxor dicti unam antiquam metam reperissent qua rcnovata et dictis < )* separante de relicta penes eandem a parte meridiei novam

nietam praefato praedio Fatha distinguente cumulassent, deinde modicum spatium eundo in capite vallis Pynkesch pathaka* nuncupatae similiter unam < y^ metam reperissent qua renovata et dictis nobilibus de relicta penes eandem novam praedicto Fatlia separante fecissent. Abhinc declinando ad partem meridionalem vallem ad eandcm descendcndo valle in ea(dem)^^ anti- quam metam reperiendo qua renovata penes eandem a parte meridionali novam metam modo pracmisso separando fecissent. Postea valle in eadem pergendo et valle de eadem exeundo, ad partem meridiei ascendendo < )^^ cuiusdam montis unam antiquam metani renovanclo penes eandem aliam metam fecis- sent modo praetensatu distinguenteni. Ab hinc in silva ad eandem plagam meri- dionalem pergcndo modicum ascendendo unam antiquam renovando < )^' ipsam metam de novo fecissent pracmisso modo separando. Deinde ad eandem plagam in eadem silva per magnum spatium proficiscendo penes viam gramino- sam in eadem silva descendendo unam antiquam metani renovantes et dictis nobilibus de Somkerek reliquentes ex opposito eiusdem viae in alia parte aliam metam de novo praelibato praedio Fatha distinguenles agregassent. Ab hinc per eadem viam graminosam per magnum spatium eundo et modicum vcrsus occidentem declinando penes eadem viam duas antiquas metas renovando, quarum unam a parte meridionali pracclicto praedio Fatha et aliam a parte aquillonari, dictis nobilibus de Somkerek reliquissent . De hinc declinando ad partem meridionalem per magnum spatium pergendo silva dc eadem exeundo penes viam publicam. luxta oraculum unam antiquam metam renovando et dictis nobilibus de Somkerek committendo penes quani a parte meridiei novam mctam saepedictopraedioFatha sequestrando erexissent. Postea montem Eghaz- hege dict um directe ascendendo in eiusdem monte vertice duas antiquas metasmo- doantelato sequestrando renovassent . Inde descendendo et ad plagam meridio- nalem ascendendo in margine cuiusdam silvae antiquas metas praenotato modo separando renovassent. Ab hinc declinando inter occidentalem ct aquillonem plagas descendendo ad rivulum quo pertrausito in ascensorio cuiusdam beich unam antiquam melam renovando et dictis nobilibus comittendo aliam a parte meridiei saepefacto praedio l-atlia separaudo de novo cumulasscnt, deinde in acie eiusdem berch modicum ascendendo similiter renovata una antiqua meta de novo aliam fecisscnt supra nominato modo sequestrando. Abhinc com- meando per aciem eiusdem berch in vertice ciuiusdam montis Agyakfew nun- cupati supra stagnum arundinosum unam antiquam metam communiter amba- bus partibus separanleni renovando monteque de eodem descendendo in mar- gine memorati stagni arundinosi unam anliquam melani ambabus par- tibus distinguendo renovasscut ubi metas saepius dicti praediiJ^Fatiia ternii-

330

nassent. Dcinum mctas Hoclionya incipiendo icanilnilaic a praenarrata ultima meta praedicluin s(agnnni arnndinosum inlcr occidcntaleni ct aquillona- rem plagas dircclc per mcdiuni ultra transcundo pcncs viani prope margi- nem eiusdem stagni in radice montis Ncrgesliatli nuncupali duas metas de novo sul)levassent, quarum una a partc aquillonari posscssioni Chepanprae- scriptorum nobilium dc SomkcrcU ct aliain a parlc mcridionalc praedicto prae- dio Bociionya dislingucndo commisisscnt . Abliinc plagam ad cadcm directe ascendendo in vcrlicc eiusdcm niontis NcrgcsJiatli unam mclam ambabus par- tibus communiter scparantem dc novo agregassent. Deinde vcrsus occidentem declinando in acie cuiusdam bcrch duas metas dc novo cumulassent, quarum unam a parte mcridiei pracdiclo praedio Bochonya ct a parte aquillonari dic- tae possessioni Chepan distingucndo commisissent, abhinc in acic ciusdem per longuni spatiuin pergcndo, pencs quandaiu viain duas mctas de novo sub- levassent, quaruin unain a parte occidcntali praelibatae possessioni Chepan et a parte aquillonari memorato praedio Bociionya separando reliquissent. Abiiinc directc dcclinando ad plagam mcridionalem ultra fincs quarundam terrarum spinosarum duas nielas de novo cuinulassent a parte occidentali dic- tae possessioni Chcpan et a ])arle orientali praedicto pracdio Bochonya sepa- rantes, indc plagam ad candein pergcndo pencs viani pnblicam unam antiquam metam praefatae possessioni Chepan scparando. renovando penes eam praeno- minato praedio Bochonya inctain distingucndo erexissent, et ibidem mctis Chepan terminatis et ipsnin praediuin cum posscssionem Neincthy inetamv

1'* postca per aciein cuiusdain beicli euiulo in vcrlice cuiusdain inontis Orozewswen vocati in medio silvac duas metas dc novo fecissent a parte meri- dionali Chege ct aquillonari Neinethii distinguentes et metas Bochonya ibi terminassent; inde per acicin ciusdem berch pcr longum spalium in medio sil- vae eundo in quodam monticulo rotundo unam inetain ainbabus partibus sepa- rantem, abhinc per acicm eiusdem berch per longum spatium eundo similiter inquodam monliculo rotundo unam melam ambabus partibus separando fecis- sent . Inde pcr idein bercli pcrgendo in mcdio silvae consimililer in quodam raonticulo rotundo ambabus partibus unam scparantem fecissent, item per idem berch pcr longum spatium pergendo supra vallcm Kechkewewlg in eodem berch tres inctas penes sese circulariter. a parle aquillonari dictis nobilibus de Somkcrck ct meridionali nobilibus de Balasfalwa a parte vero oricntali dicto praedio Chege sequestrando dc novo cumulassent ; inde vero inter meridiem et orientem plagas directe descendendo penes viam a parte meridiei unam me- tam cumulassent, abhinc per eadein viam descendendo ex utraque parte viae duas metas a partc meridionali praedictac possessioni Balasfalwa et aquillo- nari Chege separando sublevassent. Postea viam per eadem descendendo per bonum spatium de eadein via ad partem meridioualem exeundo prope finem silvae unam metam ambabus partibus separando dc novo agregassent de hinc Jn latere eiusdem montis pergendo successive ascendentes in medio eiusdem montis duas inctas a parte meridiei praescriptae possessioni Balasfalwa et aquil- lonis Chege separando erexissent, postremo nempe ad partem orientalcm des- cendentes cis rivuli rippam Sospathak dicti duas metas semper a principio usque ad finem terreni a parte meridionali saepefatae possessioni Balasfalwa et aquillonari Chege reliquendo sublevassent, abhinc praedictum rivulum usque locum ubi idem rivulus Sospathak caderet in fluvium aquae Rozwa inter praedictam possessionem Balasfalwa et dictum praedium Chege relinquen- tes. Et sic modo praemisso praescripta praedia Chege, Bochonya, Fatha et Thewkes ab aliquorum possessionarium finibus separata et distincta, necnon terras silvas et feneta ac qualiter quasvis utilitates sub inclusionibus praetac- tarum metarum adiacentium eisdem Saxonibus regalibus in praealegatis pos- sessionibus Nagdemether et Therpen commorantibus iure eis incumbente per-

331

pctue reliquissent et comisissent tencnda, possidenda pariter et habcnda praelibatis Nicolao et Stephano dictis Erdelii de Somkerek nccnon Georgio, Blasio et Johanne cognominatis Cherenii de Balasfalwa in ipsorum ac cuncto- rum fratrum et consanguineorum eorum nominibus et personis praemissis meta- rum reambulationibus benivolum consensum praebentibus pariter et assens- sum nulloetiam penitus contradictore ibidem apparente. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentcs literas nostras privilegiales pendentis et authcntici sigilli nostri munimine roboratas duximus concedendas, Datum octavo die diei reambulationis praenotatae, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo primo supradicto.

Auf der Riickseile des Mettersdoifei Originah von r/leiclizeitiger Hand: Ream- bulatio metarum possessionum Czege, Fatha et cetera una cum possessione pcrpetua per ipsos Saxones de Nagdemeter et Trepen legitime fienda.

1 Liicke. Mettersdorfer Orig. suo.

November 29. ^ Lticke 1,2 ciii.

* Liicke 1,5 cm. ' Liicke 2.3 cin. ^ Liicke :i.(i ini. ' Liickc 4.7 ciii.

' Lticke 4,3 cni.

* Mettersdorfcr Orig. Liicke 2,6 cm. 1' Liicke 2 cm. 1- Liicke 1 ,7 cm. '^ Liicke 1 cni. '* 4 cm verwischt.

Pinkesthpathaka.

2 758

Hunedoara 1451 Dezcmbor 8. Francisciis Lileratus, Kastellan uon Hunyad, ersucht die Kronstddtcr , deni Hunyader Archidiakon Mariin den fdlligen Mar- iinszins auszufolgen.

Orig. P;ip. Arh. Sl. Bnisov. l'riv. llo. Sies^cl, ■Wachs riickwarts ziini Verschluss aufgcdriickt.

ruiul, Dni.

cni, war in griines

Prudentcs ct circumspecti viri doniini et amici nostri iionorandi. Nuper per honorabilem Martinum archidiaconum de Hwnyad certas literas domini nos- tri gubernatoris super census sancti Martini de vestri medio fisco rcgio prove- nire debentes duximus transmittendas, cum quibus levationibus praefatus dominus noster gubernator maxime nos facit festinare.Ecce autem die hodierna dcnuo certum nostrum hominem. qucni in certis nostris factis ad suani mise- ramus magnificentiam, remisit, per quem nobis intimat, quod modis omni- bus in festo nativitatis domini proxime venturo^ cum ipsis ccnsibus Budae apud suam magnificentiam constitui clcberemus. Igitur petimus vestras domi- naliones et amicitias multum confidentcr per pracsentcs^, quatenus praetac- tum censum sancti Martini de mcdio vestri, provenire debentem citius prout poteritis praelibato domino Martino plenarie et effective iuxta vestram con- suetudinem reddere velitis, in quibus si festinatis cum eiusdem maximam com- placentiam domino nostro gubernatori exhibcbitis, quia ad redemptionem certorum castronim, quac ab inimicis Bohcmis rehabuil, exsolvere^ opporte- bit festo nativitatis in pracdiclo. Ccterum petimus easdeni vestras domina- tiones et amicitias, iura noslra exinde nobis evenire debentia reservare non velitis, sed proud vestra requiril consuetudo, eidcm domino Martino adminis- trare faciatis. Petimus insupcr, quod ipsum dominum Martinum dum neccsse fuerit cum ipso ccnsu sequi'* vcrsus Hwnyad usquc locum dcputatum faciatis praefati domini nostri vaivodac ob rcspectum tandcque noslri seriuin aniplio-

332

ris. Datuin in llwnvad in fosto ronceplionis bcatae Mariac virfjinis, anno do-

mini MOCCCCL" primo.

Ffranciscus Literatus, castellanus de Ilwnyad.

Auf (ter Riirkseile Adresse: Prudentibus et circumspectis viris inai^istro civium iudicique et iuratis senioribus ci%'itatis Rrassouiensis dominis et aniicis nos- tris sincere honorandis.

' Dezetnber 25. •* Vorlai;e e.isolvc.

* Hierauf durchj;estrichen practiic. ' Hieraiif liic durchgestrichen.

2 759

1431 De/.ember 10. Das Weissenburcfer Kapilel heglaubiqt tiber Eimclireiten des edeln (nohilis) Nitcolaus Zaz de ZentajJatha die Urkunde des Ricfiters und der Geschworencn der Zivei Stutile sii^iUo iudicum el iuralorum seniorum duarum sedium Saxonicalium Mesryes el .Selk consignatas non 1450 Nr. 2 719, worin den genannlen Nikolaus. seiner Gattin und Toctiter. die ilinen non dem Mediasclier Richter streitic/ (lemaclilen Pferdc und Schafherden. Weinberge und Nu.^isbaume zugesprochen werden .

Datum feria se.xla proxima post festum conceplionis vii\i;inis Mariae, anno millesimo CCCCOLI».

Kini;eschaltet vom Bacser Kanoniker Andreas de Danocz 1152 und mit dieser Urkunde vom offentlichen Notar Fetrus von Frauendorf 14,53, Orig. Archiv der Kvant!. Kirchen- gemeinde A.Ii. Mediasch. Druck: Programm d. cv. Cijmii. Medinach 1869/70. ."i^ Xr. (i.

2 760

Kronstadt H51 Dezember 15. Martin, Archidiakon uon Hunyad, bestatigt dem Kronstddter Rat den Empfang des Martinszinses.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 115/5. Siegel, spitzoval Din. 2 + 1,4 cm, in griines ■Wachs vorne aufgedriickt, Reste.

Martinus archidiaconus Hwnyadiensis ac rector capellae sancti Joiiannis bap- tistae de castro eiusdem Hwnyad per egregium virum Ffranciscum Literatum castellanum de castro dictae Hwnyadiensis constitutus exactor censuum sancti Martini damus pro memoria, quod iudex ac cives iurati civitalis Brassouiensis in anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo centum et XL marcas argenti cum pondere Belae iuxta consuetudinem ipsorum ab antiquo approbatam secundo die sanctae Luciae virginis nobis plene et integre persol- verunt, de cuius quidem marcis argenti prout moris est vigore harum literarum nostrarum mediante ipsos reddidimus quitos pariter et expeditos. Datum in civitate Brassouiensi feria quarta post festum sanctae Luciae virginis et rnarty- ris, anno domini ut supra praeannotato^ et cetera.

1 Vorlage -lalc.

333

2 761

Kronstadt nr»l Dezember 28. Jakob. Tiliilarbiscliof uon Widdin. verleihl dem Heilig-Leichnam-Allar in der Kronstadler Marienkirche einen Ablass mn 40 Ta- gen.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchen.m-nieinde A.B. Brasov I H 149. Geminensiegel, oval, 1,6+1,4 cm, rotes Wachs in wei.sser Wachsschiissel an weisser Scidenschnur angehangt. Bartiger antiker Kopf.

Nos Jacobu.s dei et apostolicae sedis gratia episcopus Bucdouensis suffraganeus- que Alben.si.s pcr reverendum in Christo patrem et dominum dominum Matheum eiusdem Alliensis ecclesiae et eadem gratia episcopum in pontificalibus gcne- raliter constitutus tenore praesenlium cunctis Christi fidelibus praesentibus pariter et futuris praesentes inspecturis salutem in salutis largitore. Pia mater ecclesia de animarum salute sollicita devotiones fidelium per quaedam munera spiritualia remissiones scilicet et indulgentias invitare^ consuevit ad debitum famulatus honorem deo et sacris diebus sibi dedicatis impendendum quanto crebrius illuc confluit populus christianus assiduis precibus salvatoris gratiam implorando tanto de bonorum suorum veniam percipere et gloriam regni coeles- tis mereatur consequi sempiternam. Cupientes igitur altare in honore corporis Christi constructum ac in ecclesia l)eatac Mariae virginis parochiali super lec- torio collocatnm congruis honoribus fiequentari et a fidelibus iugiter venerari omnibus \-ere poenitentibus conlritis et confessis qui in omnibus dominicis diebus quarlis et sextis feiiis ob iionorem sanctae crucis necnon singulis sancto- rum festivitatibus quae in districlu Brassouicnsi celebres habentur in die vero corporis Christi et per totam eius octavam ad praefatum altare devotionis causa confluxerint oraliones ibidem effuderint ac manus adiutrices porrexerint nos de omnipotentis dei gratia ac beatoriun Petri el Pauli apostoloruni auctoritate confisi in singulis praedicforum festivitatum el diebus quadraginta dierum in- dulgentias misericorditer in domino relaxamus. Ad quorum evidentiam sigil- lum nostrum annulare praesentibus esl appensum. Datum in Braschouia in magna stuba dotis parochialis in die innocentum martirum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo.

1 Vorlaye innvilnre.

2 762

Ofen 14.j2 Januar 4. Der Gubernalor Johannes von Hunyad bestdligi furdieGe- meinden Mettersdorf iind Treppen die Urkuhde des Szeklergrafen Reinoldus ron 1449 Nr. 2 677. dieUrkunde des Vizewoiwoden Markus von 144i) AV. 267S und die Urkunde des Konventes von Kolozsmonostor von 1451 Nr. 2757, den Streil dieser Gemeinden mil den Adligcn uon Gyoryyfulva um den Besitz der Prddien Chege, Bochonya, Fatha und Thewkes bclreffend.

Orif;. l'erg. Arii. .St. Sibiu. l\..\. Treppen .\r. 11. Siegel «:u ;ingehungt. Regest: Berger, ('rkiiDdin-Hrtivslrn 28 \r. llil.

Nos Johannes de Uwnyad regui Ihiiigariae gubernalor el cetera, memoriae com- mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis,' quod

334

nostri vciiioiis in praesentiani (•ircumspectus vir Pclrus llcrtliel, index civitatis Bistriciensis, in pcrsonis civium, liospilnni cl univcrsorum incolarum ac inha- bitatorum opidorum Naglulcnicther et Therpen vocatorum exhibuit et praesen- tavit nobis quasdam tres lileras, unam magnifici domini Uaynoldi de Rozgon inter cclera trium generum Siculorum comitis privilegialiter, secundam egregii viri -Marci de Herpe vicevaivodae Transsiluanensis patenter, tertiam conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra modo simili privilegia- liter confectas et emanatas pelens nos debila cum instantia, ut huiusmodi li- teras sine diminutione et augmento in praesentibus literis nostris privilegiali- bus inseri ct transscribi et quoad omnes earum clausulas et articulos gratas ha- bentes ratificaremus. Quarum primae tenor is est. (Fohjl die Urkunde des Szek- lergrafen Reinoldiix imn 144!) Nr. 2 677.) Secundae vero continentia sequitur in haec verba. (Folyt die Urkiinde des Vizeivoiwuden Markus von 1449 Nr. 2 67S). Tertiae siquidem series talis est (FoZ^/ die Urkunde des Konvenls von Kolozs- monoslor von 1451 Nr. 2 757). Nos igitur praefati circumspecti Petri Herthel supplicationibus in personis prudentum civium hospitum et univer- sorum incolarum opidorum Nagdemeter et Thcrpen vocatorum nobis humili cum instantia factis favorabiliter exauditis el admissis praescriptas Ires literas magnifici Raynoldi de dicta Rozgon et egregii Marci de Herepe vicevaivodae Transsiluanensis ac conventus monasterii beatae Mariae virginis de Closmonos- tra non abrasas non cancellatas nec in aliqua earum parte suspectas sed merae et sincerae verilatis integritate praepollentes omnique suspitionis vitio carentes approbantes, acceptanles et ratificantes ac niliilominus innovantes perpetuo pro eisdem civibus et inhabitatoribus dictorum opidorum Naghdemeter et Ther- pen valituras confirmamus, ratificamus et approbamus vigorosasque esse pro- nuntiamus harum nostrarum, quibus sigillum nostrum est appensum vigore et testimonio literarum mediante. Datum Budae feria tertia proxima post festum circumcisionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquage- simo secundo.

Auf der Riickseite von glcichzeiliijer Hand: Roboratio literarum originalium concordiae inter nobiles de Gwrgfalwa et cetera et Saxones de Naddemether et Terpen factae ratione praediorum.

' Bis Ijierher in leicht versirosserter Schrift. Die Initialcn in hoher Zierschrift.

2 763

llunedoara 1452 Januar 18. Der Kastellan von Hunyad Franciscus Literatus bestdtigt dem Kronstddter Rat den Empfang des Martinszinses fiir das Jahr 1451.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Priv. 120. Siegel, rund, Din. 2 cm, in griines Wachs vorne aufgedriiclit. Im Siegelfeid dreieckiger Wappenschild mil DoppelkerzenhaUer.

Nos^ Franciscus Literatus de Paznadi vicecomes et castellanus de Hwnyad me- moriae commendamus et fatemur, quod prudentes et circumspecti viri iudex, iurati et seniores civitatis Brassouiensis unacum terrae Barcza de censu sancti Martini confessoris anno domini millesimi quadringentesimi quinquagesimi primi de medio ipsorum fisco regio provenire debente in persona magnifici domini Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernatoris nobis solverunt marcas argenti centum quadragiiita cum pondere seu statera regis Belae et satis-

335

facerunt de eisdem, super quibus nos eosdem in persona dicti doniini nostri gubernatoris misimus quitos et expeditos ac modis omnibus absolutos praesen- tlum nostrarum vigore ct testimonio literarum mediantibus. Datum in Hwnyad praefata feria tertia proxima post octavas festi epiplianiarum domini, anno domini M°CCCC° quinquagesimo secundo.

' Spater aii <k-ii Haud iiber der Zeile nacligetrai;eii.

2 764

Thorenl»ur(| 1452 Januar 26. Die siebenbiirfiischen Vizewoiwoden Marcus de Heiepe iind Mirhacl de Dornianhaza bestiitigen iibei Ersuchen von Regnoldus, iu- dex Cibiniensis, nec non Michael Ilalhasy et alter Michael Thejner, hospites de Bolgats in ipsorum et omnium hospitum et villanorum nec non et totius com- munitatis in praenotata possessione Bolgats et Sytve commorantes, dass die Bewohner dieser beiden Ortschaften ex speciali praerogativa gratia divorum regum seit alters ab aliis iobbagionibus certorum nobilium exemti in omnibus iuris- dictionibus ac legibus et consuetudinibus Saxonum regalium septem sedium fuerint soluti et inclinati atque suppositi urul erklciren die Siehen Siiihle alsBe- rufunfisinst(ni: fiir die (ieineinden Bulkescli und Seiden.

Datum Thordae quarto decimo die octavarum festi epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesiuio quinquagesimo secundo.

Abschrill Mitte des 19. Jalirliundcrts .Vrcliiv der Evan.". Kirchengemeinde A.B. Bra- sov, Saipnilung J. Trauscli T q 80 11 378.

2 765

Vor 1452 Fobruar «. Vladislan II.. Woiwode der Walachei. versichert den Rat von Kronstadl. dass er sich an die Abmachunqen halten werden. die er mit den Kronstadter Gesandten Gaspar urul Tlies (ini Oriyinal ..Tej") vereinbart hahe. Er sei aher unwillig dariiber. dass Johannes von Hunijad. der sich mit der Wiirde eines Gubernators offenhar nicht zufrieden gehe und gegen ilin zettle, ihm sein „wahrhaftiges Patrimoniurn. sein Liindchen Fogarasch und Hamlesch" rauben wolle. Was aber ihm gehore. wolle er nichl aiifgeben und wenn er verderben miisste. Mit den Kronsliidtern werde er es halten. ivic versprochen. Niir ein grosser Zwang werde ihn von ihnen Irennen.

Auf der Ktickseite Adresse: „Meinen guten und treuen Freunden, den Ratsleuten von Kronstadt. den Grossen und den Kleinen".

Orig. l'ap. .\rh. St. Brasov. SlcniuT '.28. Siciicl. rund. Dm. 2.9 ciii, war dcr Riit-kscite

in rotes Wachs zum Verscliluss auf^cdriickt.

Druck: Miletifi. A'o/>i vlacliiihiiUjcirsln ijramoli 7t Nr. 67.

Druck und ruin. UbcrsctziiiiM: Bo.udnii. Dwumcnlc 8b Kr. 63. Tocilescu. -'loi diiciimenle

6.1 \r. 66.

Huin. Obcrsctzun,^: Conmirliiri lilcnirc :i6. 19(12. 889 = Bogdan. Documente si regesle

60 Nr. 60.

Hcgcsl : Andronescu. Ixcjhi loriul 78 .Nr. 2,51.

Dic Ifrkundc ist zeitlich vor dcii 6. I''cbruar 1152 zu sclzcii. aii liciii Johaiiiics von

Hunyad iiber das niil dcu Tiirken abgeschlossene dreijahrige Waffcnstillstandsabkom-

3.S6

niiM beriohlel. in d:\s Vladishiv II. inil einticschlosscii \\:\T, V!<1. dic Urkundc Nr. 2 767. Zu cincin sp.Ttcrcn Zcilpunkl kann dic l'rkundc nicht anjicsclzl wcr<lcn. ria .Johannes viin lhin\;i(l .\nfanL! Fchriuir 1 iriH dic Hcichsvcrwcscrscliafl vcrldrcn lial.

2 766

Vor 1452 Fcbruar ti.Vladislav II., Moiwode der Walachei, beschwerl sich bei dem Rat von Kronsiadl dariiber, dass die Ausfuhr der von seinem Diener Radul Neanciu in Kronstadi gekauften Schilde behindert werde. Wenn der Rat nichi gestatten wolle. dass seine Leute Waffen kaufen, moge er den Meistern den Ver- kaufeinstellen. Er werde nicht zulassen, dass seine Leute im Schaden bleiben. Auf der Ruckseite Adresse: ,,Deii Ratsleuten von Kronstadi" .

Orig. Pap. Arh. Sl. Bra^ov, Stenncr 127. Siei;el. rund, Din. 2,9 cm, auf dcr Riickscite

in rotes AVachs. papierbcdccKt . zuin Vcrschluss aufscdriickt. Umschrift jclzl unlescr-

lich. vgl. abcr Bopdan, Documenlr 89.

Driick: Milctid. Xovi vlacJio-hulgarslii gramoli 72 .\r. 6;!.

Druck und runi. Obersctzuny: Bogdan. Documcnle SS Nr. 60. Tocilescu. to-l documenU

65 Nr. 68.

Rum. Cbcrsetzuns: Bogdan. Documenic ?i regesle 61 Nr. 61.

Regest: Andronescu. Bepcrloriul 78 Nr. 252.

rOr dic zcitlichc .\nsctzung dicscr Irkunde vgl. dic Beinerkungcn zu dcr vorhcrgchen-

dcn Urkundc Nr. 2 765.

2 767

Ofen 1452 Februar 6. Der Gubernator Johannes von Hunijad unierrichtei den Kronstddter Rai uber den mit den Tiirken abgeschlossenen Siillstand und befiehlt dem Rat, den Praiendenten Vlad aus diesem Grunde nichi zu unterstUtzen.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 116. Sicgel, rund. Dm. ;i,:^cni. in rotcs Wachs vorne aufgcdriickl. Rcstc. Die Urkundc ist von demselben Schrcibcr gcscliriebcn wie .\r. 2 7ti!t.

Druck: 'Jclcki. llunijndidk l.aid Id. .'122 Nr. 155. Iliirnuizaki. Dncuminlc XV, 1, .S7 Nr. 6-1. Jako-Manolcscu. Sciicrcn lalina. Albiini 16 Nr. 17 b.

Johannes de Hwnyad regni Hungaviac gubernator el cetera prudentibus et cir- cumspectis iudici, iuratis civibus actoti consilio civitatisBrassovyensissalutem cum favore. Vestris innotcscat dilectionibus quod inter regnum Hungariae et nos ac inter imperatorem Thwrcorum per medium certorum principum pacis treuga per integrorum trium annonim spatia post sese alfuturorum est firmata, ad quam treugam eliam illustris princeps Wladislaus vaivoda partium Transal- pinarum est insertus. Ita quod nos de hoc regno Hungariae contra ipsum Wladis- laum vaivodam nullam potentiam suscitari et in ipsum iuxta vires aggredi permittemus. Nunc enim ut percepimus illustfis princeps Wlad, filius quondam Drakwl vaivodac qui nunc hic apud nos existit, contra ipsum Wladislaum vai- voda sine scitu et voluntale nostris lortasse se opponere intendit. Ideo si pcr illas partes praefatus Wlad contra iam fatum Wladislaum vaivodam ad nocen- dum sibi et dictis partibus Transalpinis intrare volueril, ex tunc serie praesen- tium firmiter praecipientes mandamus vobis, quatenus eidem Wlad ineisdem vestris partibus nec hospitium, sed nec de.scen&um dare, quin potius captivare et de eisdem partibus expellere debeatis, ut praescripta in suo statu roborato

337

infra tempus praenotatum nostri ex parte inviolabiliter observetur. Et quia praefatus Wlad de partibus Moldawyae ad fidem nostram erga nos venit, ob hoc eundem per viam eandem sub fide praenotata per certos homines nostros salve conduci faciemus. Secus igitur in praemissis non facturi. Datum Budae in festo beatae Dorotheae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo.

2 76S

Ofen 1452 Februar 7. DerGubernalor Johannes von Hunyad gebieiet den Gemein- schaflen der Ungarn und Sachsen in Klausenburg, sich an das fruhere Uberein- kommen zu halten und sich nicht in Streitigkeiten einzulassen.

ICinyescli.Tltct vom Konvent von Kolozsinonostor 1 15.'i, Orii;. Ungar. Landesarchiv

Budapcst.

Uruek: Makkai. Kindallan okkvchk S. 2.3.

Johannes de Hunyad regni Hungariae gubernator et cetera prudentibus et cir- cumspectis viris iudici, iuratis civibus ac toti communitati Hungarorum et Saxonum nationibus civitatis de Coloswar salutem et dilectionem. Relata nun- tiorum utrarumque partium tam Hungarorum quam Saxonum intelleximus, unde quia nos eandem civitatem hiisdem libertatibus et praerogativis quibus ipsa hucusque usa fuisset, uti, frui et gaudere volumus. Idcirco decrevimus ambas partes in illo facto, pro quo ad nos transmiseratis nuntios, quamlibet protinus in eadem portione honoris sui in qua hactenus permanere. Ideo vobis utrisque nationi praedictae serie praesentium firmiter praecipiendo mandamus, quatenus a modo imposterum ratione facti praenotati nullam ri.xam nullarave controversionis materia inchoare aut quoquomodo aggredi sed in tranquillo paeifico statu permanere debeatis ac dictam civitatem vestram honorifice et utiliter teneatis, quam illaesam serenissimo principi domino nostro regi Ladislao valeatis, tandem deliberet sua serenitas partes inter easdem. Secus non facturi. Datum Budae secundo die festi beatae Dorotheae virginis et martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo.

2 769

Zakalospazthoh 1452 Marz 30. Der Gubernator Johannes von Hunyad teilt dem Kronstddter Rai einige Beschliisse der Wiener Zusammenkunft mit, berichtet, dass er den Prdtendenten Vlad aus seiner Umgebung verbannt habe und verbietet den Kronsiddtern, die Frauen der muntenischen Fluchtlinge auszuliefern.

Orif;. Pap. Arh. St. Bra§ov, l'rjv. 117. Siegel war in rotes Wachs auf der Riickseite zurn Versclihiss aul^uedruckt. Die Urkunde ist von dcniselben Schreiber geschrieben wic Nr. 2 767. Druck: Telcki. Ilunyadiak korn 10, 33:i .\r. 162.

Prudentes et circumspecti nobis amici honorandi. Noveritisquod nos ac ceteri domini praelati et barones regni Hungariae nuper nunci transactis diebus gene- ralem fecimus congregationem in civitate Wyenensi, ubi dominus comes Ciliae ac domini praelati et barones Australes, Bohemi et Moravi necnon multi alii

338

principes intcTfiKTunt , ciiiu quil)us riiina el ratissima feciinus slabiliviinusque et firniavimus obligamina. inter ceteraque disposuimus, quod si dominusrex Romanorum serenissimum principem dominum Ladislaum regem Hungariae, dominuin nostrum naturalem reddere noluerit etiam per vim et guerram ab ipso domino Romanorum rege eundem unanimiter reliabere volumus. Praeterea quia illustris princeps Wlad vaivoda. filius Drakwl vaivodae, apud nos ad nos- tram stetit fidem, ipseque ad nostra non placuit per amplius servitia, ideo nos eundem abire fecimus et non illas partes. sed per terram Moldwawiae, quoniam nolunius quod aliqua- nocumenta a vestris partibus ad terram Transalpinarum committantur. Ceterum quidem audivinius. quod uxores illorum, qui nobis servierunt, videlicet Nyak et alioruni a vobis more captivorum expeterent, non decet enim aliquem captivum de regno Hungariae ad exteras dare nationes. Ideo vobis firmissimis nostris damus in mandatis, quatenus neminem christi- colam et praesertim uxores illorum, qui nobis grata exhibuerunt servitia ad captivitatem dare debeatis. Secus non facturi. Datum in Zakalospazthoh feria quinta proxima ante dominicam Raniispalmarum. anno domini M°CCCC°L° secundo.

Johannes de Hwnyad, regni Hungariae gubernator. Von der Kanzlei: Commissio propria domini gubernatoris.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Brassouiensis amicis nobis honorandis.

Vorliiijc nuc. - Vorliige aliquuc.

2 770

Rom M52 April 1. Papst Nikolaus V. trdgt dem Abt von Kolozsmonostor auf, dem Petriis Pauli de Kiswardia. Priester der Erlauer Diozese, von neuem die Pfarrei der Marienkirche in Reen (oppidi Regen. Transilvaniensis diocesis) zu verleihen. Dieser sei nach dem Tode des friiheren Pfarrers Bartholomdus durch den adligen Grundherrn Albertus Dionysii de Losoncz praesentiert worden undhabe die Pfarre von Bischof Matthaus erlangt. sei aber des Besitzes derselben dadurch verlustig ge- gangen. da-^is Stephan von Losoncz den ISHkoUius von Bontida praesentiert habe. Petrus habe die Streitsache zuerst bei dem Bischof von Weissenburg und dann beim Erzbischof von Kalocsa anhdngig gemacht und die Restitution erlangt.

Datum Rome apud s. Petrum anno millesimo quadringentesimo quinquage- simo secundo, Kalendas Aprilis anno sexto.

Regest: Lukcsics, Diplnnmla jKinlificum 2. 302 Nr. 1256 nnch lU-i^. I.;it. I. 281 im Vatilvanisctien Arcliiv iiiil fUiii Vcnncrl<, dass dcr Aiiflrag ani '.M. Olilober expc- diert worden sei.

2 771

Gran 1432 April 24. Dionysius, Erzbischof von Gran, beauftragt Valentin, den Pfarrer von Schellenberg und Dekan des Hermannstddter Kapitels, iiber den Nach- lass der ohne letztwillige Verfiigungen verstorbenen Pfarrer seines Kapitels selber

339

zu bestimmen und iiber seine Enlscheindungen dem Erzbischof Rechenschaft abzu- legen.

Ori;^. Pcri;. Arli. St. Sibiu. Aichiv dcs Hcriii:mstadtcr lAang. Kapilcls .\.B. .\r. 'ACi. Rinf^sieucl. oval, 118x1 cm, rotes Waclis in Waclisscliiissel, an gelblictiwcisscr Hanf- schnur anychanyt. Dersdbe Stcmpcl wie Nr. 2J68. Die Urkunde ist vnn demselben Schrciber geschricben wie .\r. 2 771. lCs inacht den Eindruclc, als ob Kniitcxt imd Daticrung nicht in cincm Zuy gcschricbcn seicn.

Dyonisius miseratione divina tifuli saneti Ciriaci in termis sanctae Romanae ecclesiae presbiter cardinalis, arciiiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem comes perpetuus, primas et apostolicae sedis legatus natus, dilecto nobis in Christo honorabili domino Valentino plebanodeSchelembcik, decano decanatus Czibiniensis, nostrae iurisdictionis spiritualis salutem et paternam in domino benedictionem. Quia frequenti querela ad nostram deductum fuit audientiam, quod nonnullae ecclesiasticae et saeculares personae bona mobilia et immobi- lia plebanorum dicti decanatus sine testamento seu ab intestato decedentium et ecclesiarum sic vacantium dimissa vei vacationis tempore obvenientia, quae in utilitatem dictarum ecclesiarum et alios pios usus iu.xta iuris dispositionem expendi ac converti vel futuris deberent succe.ssoribus fideliter reservari occu- pant, inter se dividunt , subripiunt, dilapidant, discipant et consumunt in earum grave di.spcndium et iacturam. Nos ipsorum ausus reprimere et earum indem- nitatiljus praecavere volentes decernimus ac tenore praesentium tibi et tuis successoribus decanis Czibiniensil^us pro temporc constitutis committimus, ut bona mobilia et immobilia pk-banorum seu rectorum parocliialium eccle- siarum quas sine testamcnto seu ab intestato si quando decedere contigerit extunc requisito, communicato et habito consilio capituli seu plebanorum dicti capituli decanatus vel maioris partis eorundem iuxta iuris dispositionem cre- ditoribus, familiaribus et consanguineis ipsorum intestatorum decedentium plebanorum et ad fabricam ecclesiarum convertere, disponere et expendere tu et dicti tui successores possint, debeant et valeant, tuque et dicti lui suc- cessoies de et super dispensatione bonorum huiusmodi nobis et nostris suc- cessoribus iustam et debitam rationem reddere debens ac debeant et teneantur, et quascumque ecclesiasticas vel saeculares personas bona huiusmodi vcl ali- quam partem eorundem occupantes, usurpantes seu rapientes excommu- nicationis sententiam incurrere volumus eo facto quam tu et dicti tui succes- sores incurrisse declarare et denuntiare et a communione Christi fidelium artius evitare facias et faciant, tamdiu donec et quousque bona huiusmodi usurpata, rapta et ablata plene et integre restituerint auctoritate nostra tibi et dictis tuis successoribus per praesentes attributa mediante. Datum Strigonii in festo beati Georgii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quin- quagesimo secundo.

2 772 '

Gran 1452 April 2'i. Dionysius, Erzbischof von Gran, verleihl dem Dekan des Burzenldnder Kapilels bei Streiligkeiten, die innerhalb des Kapitelsgebieies vor das geisHiche Gericht gehoren, das erslinstanzliche Entscheidungsrecht.

Orig. Pcrg. Archiv der Evang. Kirclicngcmeinde A.B. Brasov I H oo. F.ingsiegel, oval 1,8 + 1 cm roles Wachs in Wachsschusscl. an weisser Hanfschnur aiigehangt. Dersclbe Slcmpel wie Nr. 2-168. Glcicli/.citi.ge Handschrift, Pap. cbciula. Uurck: Hcnkii. Milkovin 1, 266. Katona, Hist. crit. VI, 13/2, 810.

340

Dyonisius miscratione (iivina lituli soncti Ciriaci in terniis sanctae Romanae ecclesiacpresbitercardinalvs, arciiiepiscopusStrigoniensis lociqueeiiisdemcomes pcrpetuus. prinias et apostolicae sedis lcgalus natus dilecto nobis in Christo vcnerabili domino Gcorgio licentiato in decrctis, plebano de monte Petri de- cano districtus Brasouiensis. aliisquc tuis successoribus decanis districtus Bra- souicnsis pro temporc constitutis salutem et patcrnam in domino bcnedictio- nein. Exhibite nobis pro parte tua ac omniuni et singuloruni plebanorum dicti decanatus seu capifuli Brasouiensis petitio continc])at, quod nonnulli forent clcrici et laici dicti districtus Brasouiensis, qui ob quamcumque levem cau- sam ac modicam rcm ct parvam summam vel iniuriam notabiles plcrumque ecdcsiasticas vel saecularcs personas dicti districtus Brasouicnsis ipsius decani supcr administranda iustitia omisso ct non implorato officio ad hanc nostram Strigonienscm sedem frequcnter convenirc ac laboribus et cxpcnsisplurimum faligare ac vexare consvcvissent et propter longam viarum disfantiam et dis- crimina personac conventac huiusmodi pcricula, damna et incommoda non nunquam passac, vcxationes suas rcdimerc compulsac plurimum dampnifi- cantur et gravarcntur. Et cum decanus Brasouiensis pro tempore constitutus ordinaria per nos ibi concessa fungatur iurisdicf ione, litigatoribusque debitae iusf itiae complemcntum ex sui officio debito minisfrarc teneatur et ex iniuncto per nos officii sui debito pro administranda iustitia paratum se offerat, ut la- boribus et expensis personarum huiusmodi parcerc ac ipsarum quieti et indemp- nifati gratioseprovidereprotui acomniumct singulorumplebanorum dicti deca- nafuset capituliparte dicfi disfricfusBrasouiensis. nobis fuit humilitcr suppli- catum. ul litigaforcs in causis adforumcf iudiciumccclesiasticumpertinentibus, te primum ac successorcs tuos decanos Brasouienses adire officiumque tuum et huiusmodi tuorum successorum implorare iustitiaeque complementum admi- nistrarc peferc debcant concederc ct indulgere dignarcmur. Nos itaque labo- ribus cf expensis nobis subiectarum personarum dicti decanafus Brasouiensis parcerc ac ipsarum quieti et indempnitati pafernalifcr providerc volentes tuis et ipsorum plebanorum supplicafionibus favorabilitcr inclinati, ut pcrsonae cum personis dicti decanatus Brasouiensis in causis huiusmodi litigantes et litigare volcntes in prima instantia te et tuos successores adire tuumque ac huiusmodi tuorum successorum officium implorarc iudiciumque et iustitiam a te et tuis successoribus cis ministrare peterc ac demum de tua ac tuorum successorum cis ministrata iustitia contenfari nolientes ad hanc nostram sedem Strigonicnsem appellarc possint ct valeant tenorc praesentium sfafuentes et annuentcs concedimus ct indulgemus. Dafum Strigonii in fesfum beati Geor- gii martiris. anno domini millcsimo quadringcfcsimo quinquagcsimo secundo.

2 773

Gran 1432 April 24. Dioiuji^iii.s. Eizbisclwf imn Giun, leilt dem Dekaii des Her- mannstadter Kapitels und dem Pfarrei von Hermannstadt mit, dass er die Entscbei- dung des Visitators Thomas Armenns in dem Streit zwischen dem Kronstadter Kapitel iind dem Stadtral bestdiige, und trdgt ihnen auf, falls sich der Rat wei- ter in Teslamenlsangelegenhciten einmische, den Kirchenbann zu verhiingen.

i:in;,'cMlinltet voni (ifltnl liciiin Notar Urbanus Pctri 1454, Orig. Archiv dcr Kvaiig. I\irclicnf,'cmeinde A.B. Ijiasov.

Dyonisius^ miseralione^ divinai tituli sancti Ciriaci in termis sancfae Romanae ecclesiae presb}'tcr cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdcm

341

comes perpetuus, primas et apostolicae sedis legatiis natus, dilectis nobis in Christo N. decano et N. plebano Cibiniensi nostrae iurisdictionis spiritualis salutem et paternam in domino benedictionem. Querelam dilectorum nobis in Christo decani ac omnium et singulorum plebanorum decanatus capituli districtus Brassouiensis accepimus continentes, quod cum alias dilectus nobis in Christo venerabilis et egregius vir dominus Thomas. licentiatus in decretis, praepositus collegiatae ecclesiae beati Georgii martiris de viridi campo Stri- goniensis, arciiidiaconus cathedralis et canonicus ecclesiae Strigoniensis, visi- tator in dictis Brasouiensi ac Cibiniensi decanatibus per nos specialiter depu- tatus et in dicto Brassouiensi decanatu suae visitationis officium debite exe- quens inter alias differentias, discordias ac discrepantias inter decanum, ple- banos ac capitulum dicti decanatus ac iudices, iuratos cives, consules villicos- que et officiales Saxonum civitatis et districtus Brassouiensis ab olim subor- tas et tunc vigentes per ipsum dominum Thomam licentiatum, praepositum visitatorem iuris prout rerum et negotiorum suadebat aeqitas et rationis ordo requirebat complanatas sub certis ab utraque parte coram dicto nostro visita- tore suppr huiusmodi differentiis, discordiis et discrepationibus productorum articulorum factis limitationibus et determinationibus. Idem noster visitator super huiusmodi differentiarum, discordiarum articulorum complanatione et limitatione literas suas patentes et decano, plebanis ac capitulo dicti decana- tus et iudicibus, iuratis civibus cousulibusque ac villicis et officialibus civi- tatis et districtusBrassouiensis ratas,gratas et acceptas habere nollentes haben- tibus in forma autentica dedisset et concedisset ambaeque partes coraplana- tiones, limitationes et ordinationes huiusmodi ac literas superinde confectas approbassent et acceptassent et usque in praesentiarum pacifice, quiete et inconcusse observassent. Sed nunc praefati iudices iuratique cives ac consules officiales et villici civitatis et districtus Brassouiensis ordinationibus, com- planationibus et dispositionibus huiusmodi inter quosque quascumque causas testamentarias super rebus mobilibus et immobilibus per quascumque personas ecclesiasticas videlicet aut saeculares ad spirituales, pios aut prophanos seu humanos usus legatis et relictis ad examen cognitionem ac iurisdictionem de- cani Brassouiensis prout de iure ac ex antiqua et laudabili consuetudine obser- vatum fuit pertinere declaratum ordinatumque et dispositum et ab utraque parte acceptatum ac ratum et gratum habitum f uisset temerarie et de facto contra- venientes in multis iurisdictionemecclesiasticam impedienteset praecique exa- men, cognitionem- et adiudicationem testamentorum inter laicos et laici per- sonis factorum eis usurpassent et usurparent de praesenti in animarum ipsorum periculum. praeiudicium et derogamen ecclesiasticae iurisdictionis manifes- tura. Et cum inter alias nostras synodales constitutiones specialiter statutum existat, quod quicumque de nostra civitate, diocesi et iurisdictione de bonis suis disponere aliquid voluerit seu testari rectorera seu capellanum ecclesiae intra cuius deget parochiani tamquara personam. quae eius conditionem et conscientiam non creditur ignorare et quaeilli viventi sacramenta ecclesias- tica ministravit oranino ipso praesente maxime pro < >^ a sua leganda vel ordinanda ordinet et disponet per quam plus solet dirigi vel poterit in liiis, quae ad salutcm aniraae ipsius pertinebunt. Cuius dispositio et ordinatio, ubi est possibik- constabatur pro memoria futurorum, ne defunctorum voluntates plus prorogentur. Si quis autem directe vel indirecte dispositionem ultimae voluntatis capellanum prohibuerint interesse vel ipsum testatorem in scriptis testari vel voluntatem taliura ultimam ocultaverint in ipsos sententiam excom- municationis promulgamus. Moventes insuper tenere praesentium iudices et iuratos civitatum, oppidorum, castrorum et locorum aliorum quorumcumque civitatis diocesis et iurisdictionis nostrae ut statuta, monitionis pracceptaseu

342

iuandala contra pracsenteni nostram constitutioncm non iaciant. Sed si qui vel si quos fecerint infra sex dies a puhlicatione praesentium debeant revocare necnon etiani per praecessores aut praedecessores ipsorum facta et factas. Quod si non fecerint in ipsos et quoslibet ipsos virtutibus sententiam excommuni- cationis proferimus in fiiis scriptis praesentem aut conslitutionem in quolibet die dominico in vestris ecclesiis publicelis el ad notitiam populi deducatis, pro eo ordinatioues, dispositiones et complanationes super diflerentiis, con- troversiis et discrepantiis inter eosdem decanum, plebanos et capitulum nec- non iudices. iuratos cives, consules, officiales et villicos civitatis et districtus Brassouiensis alios ut praemittitur sul)ortis per praefatum dominum Thomam visitatorem nostrum factas et stabilitas et ab utraque parte acceptates, ratas et gratas habentes duximus confirmandas confirmamus per praesentes. Et insu- per prout praedicta nostra synodali constitutione in contravenientia eidem constitutioni excommunicationis poena per nos publice et specialiter lata, promulgata et pronuntiata inviolabiliter observari volentes devotioni vestrae et vestris cuiuslibet in virtute sanctae oboedientiae et sub excommunicationis poena firmiter praecipiendo committimus et mandamus, quatenus dum et quando ac quocienscumque iudices. iuratos cives, consules, officiales et villi- cos civitatis et districtus Brassouiensis huiusmodi seu quascumque alias personas saeculares eiusdem districtus de quibuscumque aut quarumcumque personarum testamentis et causis testamentariis se ingerentium testamento- rumque et causarum huiusmodi examen cognitionem et adiudicationem sibi usurpare et eisdem se ingerere vobis constiterit et per decanum Brassouiensem pro tenipore constitutum pro reprimenda dictorum iudicum, iuratorum civium, consulum, officialium et villicorum de testamentis et causis testamentariis se ingerentium aut ipsorum testamentorum examcn cognitionem et adiudica- tionem sibi usurpantium temeritate officium vestrum parves praesentium auc- toritate mediante attributum, requisitum it imploratum fuerit. Ex tunc iudi- ces, iuiati* cives, consules, officiales, villicos et quascumque saeculares per- sonas dicti districtus Brassouiensis de praemissis se ingerentes praemissa sibi usurpantes prout per nos in singulis synodis nostris excommunicati et denun- tiati publice extiterint ac excommunicantur et denuntiantur. Ita et vos in ves- tris ecclesiis diebus dominicis et festivis dum ad eas ad divina audienda populi chrisliani convenerit mullitudo pulsatis campanis candelis accensis et extinc- tis ac in signum. maledictionis aeternae in terram porrectis^ publice excommu- nicare et excommunicatos denuntiare et a communione ficlelium artius evi- tare faciatis tamdiu et quousque ab huiusmodi ipsorum temeritate cessaverint et ad cor reversi cum debita humilitate veniam petierint cum effectu. Datum Strigonii in festo sancti Georgii martyris, anno domini millesimo quadringen- tesimo quinquagesimo secundo.

^ In verlanHiTtfr Schrilt. ^ Vorlage iuralcs.

- Gcbcssc-rt aus con. ^ Vorlage prorcctis.

' Liickc ] cin.

2 774

Gran lio2 April 24. Dionysius, Eizbischof von Gran verleiht Yalcntino, ple- bano de Schelenberk, decano decanatus Czibiniensis aliisque tuis successori- bus decanis districtus Czibiniensis bei Streitigkeiten, die innerhalb des Kapi-

343

lelsgebietes vor das geistliche Gerichi gehoren, das erstinstanzliche Entscheidungs- recht und beslimml das erzbischofliche Gericht als ndchsle Berufungsstelle.

Datum Strigonii in festo beati Georgii martiris, anno domini millesimo quad- ringentesimo quinquagesimo secundo,

i;rig. Perg. Arh. St. Sibiu, Ari.liiv des Heriiiaimstadlcr livang. Kapitels A.B. Nr. 31. Siegel, rotes Wachs in Wachsschiissel. an ieicht rotgefarbter Hanfsclinur angehangt. Der.seibe Stempcl wic Xr. 2 468. Die Urkunde ist von deinseibcn Schreiber gcschrieben wie Nr. 2 771, doch inacht cs den Hindrucl<. als ob Kontext nnd Daticriing nicht in eineni Zuge geschrieben wordcn sind.

2 775

Bacs 1452 April 30. Der Kanoniker von Bacs Andreus de Danocz schaltet die Urkunde des Weissenburger Kapitels von 14.51 Nr. 2 759 enthaltend die Urkunde der Zwei Stiihle von 1450 Nr. 2 719 iiber den Rechtstreit zwischen Nikolaus Zas und der Mediascher Grdfenfamilie ein, und ersucht mehrere Pfarrer des Mediascher Kapitels, die Richter der Zwei Stiihle unter schdrfster Androhung dcs Kirchenban- i-es zur Inkraftsetzung ihres gefdllten Rechtsspruches zu verhallen.

Eingesclialtct von dem offcntliclun Xotar Pctrus von l-raucndorf l-15;i, Orig. Archiv

der Evang. Kirchengenieindc A. H. Mcdiasch.

Urncl<: Programm d. ev. Gymn. Mcdiascti 1869/70 36 Nr. 7.

Andreas de Danocz custos et canonicus ecclesiae Bachiensis, reverendissimi tn Christopatris et domini domini Raphaelis Herczeg de Zeckchovdei et apos- iolicae sedis gratia ecclesiarum Colocensis et dictae Bachiensis canonicae uni- tarum archiepiscopi locique eiusdem Colocensis comitis perpetui in sua ecclesia Bachiensi praedicta vicarius in spiritualibus et causarum auditor generalis dilectis nobis in Christo discretis viris dominis N. de Megies, N. de Prathya, N. de Musna et N. de Farkastaleke aliisque universis et singulis plebanis seu ecclesiarum parochialium rectoribus et in sub diocesi Transsiluanensi ublibet constitutis et existentibus, quibus praesentes requisitorie ostenduntur, salutem in domino et mandatis nostris immo verius infrascriptis firmiter obedire. No- veritis quod quaedam causa inter nobilem Nicolaum Zas de Megies, Tholmacz et nonnullorum aliorum castrorum castellanum ut actorem et principalem ab una ac honorabilem dominum Johannem plebanum de Nagzelendek necnon providos Symonem Gereb, Johannem filium relictae Nicolai Zeglawr, Antho- nium Gereb et Clementem filium eiusdem, inhabitatores de dicta Megyes ut in causam attractos similiter principales ex alia partibus, ratione et praetextu nonnullarum rerum et bonorum inferius specificandorum coram iudicibus dua- rum sedium Saxonicalium mota et usque ad diffinitivam sententiam determi- nata fuisset per eosdem et decisa. Cuius quidem sententia tenor sub sigillo ho- norabilis capituli Transsiluani transsumptus est et insertus in haec verha:{Folgt die Urkunde des Weissenburger Kapitels von 1451 Nr. 2 759). Demum ipsiiudi- ces dictam ipsorum sententiani ad saepissimas petitiones ipsius Nicolai effec- tui mancipare noluissent, ob hoc honorabilis dominus Blasius, canonicus et locumtenens officii vicariatus ecclesiae Transsiluanae, ipsos iudices monuis- set, ut ipsi dictam eorum sententiam executioni demandare deberent, et ad alia iuria gravioro, prout in literis eiusdem continetur, contra eosdem iudices procesissct ipsam causani usque felicem adventum venerabilis et egregii viri domini Aiberti iuiis utriusque doctoris, archidiaconi Albensis et vicarii eccle-

344

1

siae Transsiluanae, qui in lemnt is ai^il parlibus ob alleriiis partis favorein con- fra ipsius Nicolaii voluntateni prorogasset et pracvia ralione sententiani se aggravari et opprimi alteramc|iie parlem per eundem Blasium foveri, ab huius- mocii gravamine praenominatus Nicolaus ad hanc sedem metropolilanam ad tertium diem festi beati Georgii proxime praeteriti- provocasset, prout in lite- ris ipsius domini Blasii clare continebatur. Ipso itaque termino adveniente saepefatus Nicolaus pro se personaliler et pro praefatis .lohanne plebano, Sy- mone Greb, .lohanne filio reliclae Nicolai Zeglewer, Aiithonio Greb et Cle- mente filio eiusdem discretus .Michael .luga jjlebanus de Postelke ac Serva- cius de Enyg maiori^ eum suff icienti procurationis mandato per manus cuius- dam Vrbani. nati Petri de Stinauia, clerici di'»cesis Transsiluanensis publici papali et imperiali auctorital ibus notarii, confecto* de quo nobis plcna cons- tabat fides, coram nobis coinparentes, visis ambarum partium iuribus et dili- genter ruminati, voluimus imnio volumus, iamdictorum iudicum, ut sententia sortiatur effectum et ne iudicialis processus ipsorum frivolis occasionibus re- tardetur et evanescat, cumque sil frustra legcs adinvenire et iura condere, si non est, qui manu teneal ipsa . Unde quia idem iudices saeculares et adminis- trationem iustitiae negligentes e.xlilissent, quare praenominatus Nicolaus Zas petebat humiliter, per nos sibi de iuris remedio provideri opportuno. Et quia iusta petenti non est abnegandus assensus cum ecclesia propter negligentiam iudicis saecularis et talibus sueccdat, volens negligentiam dictorum iudicura supplere, vestris igitur discretionibus el veslrum omnibus in solidum in virtute sanctae obedientiae el sub excommunicationibus poena, quam in vos et alterum vestrum huiusmodi niandatum nostrum exsequi recusantes seu recusantem, trium tamen dierum canonica monilione praemissa a die exhibi- tionis praescntium vobis fiendae computantes ferimus in his scriptis nisi fece- ritis quae mandaverimus, districte praecipientes committimus et mandamus, quatenus receptis praesentibus el postquam pro partepraetitulati Nicolai prae- sentibus fueritis requisiti vel alter veslrum fuerit requisitus. Ita quod in his exequendis unus vestrum alium non expectat, nec unus vestrum per alium se excusat, ad praefatos iudices duarum sedium Saxonicalium personaliter acce- datis, vel alter vestrum accedat, ipsos auctoritate metropolitana requiratis et admoneatis, quos et nos harum serie requirimus et admonemus, ut ipsi infra quindecim dierum spatium a die huiusmodi vestrae requisitionis de ipsis fien- dae computandum, quorum dierum quinque pro primo, quinque pro secundo et reliquis quinque pro tertio et peremptorio^ termino monitioneque canonica et sub excommunicationis poena praefigimus et assignamus quam in ipsos nisi fecerint, quac in hac parte ipsis committimus et mandamus. Dicta canonica monitione praemissa ex nunc prout ex tunc et ex tunc prout ex nunc ferimus in his scriptis res et bona iuxta contentum literarum ipsorum sententionalium pro praetitulato Nicolao Zas cum praefatis in causam attractis reddere et res- tituere faciant cura effectu. Nihilominus praedictis iudicibus limitationem expensarum causa in praemissa per actorem factarura duximus coramittere, quibus et vos verbo nostro committatis ut accersitis actorem prius vallato iura- mento suo praesentibus in causam attractis post eorundem limitationera de expensarura quantitate praedictos in causara attractos ad satisfactionera cora- pellant cum effectu. Qui si fecerint bene quidem, alioquin quindecimo die transacto dum et quando et quotiens per praetitulatum Nicolaum Zas aut pro- curatorem vel nuntiura eiusdem requisiti fueritis, vel alter vestrum fuerit requisitus, extunc in vestris et cuiuslibet vestrum ecclesiis singulis diebus dominicis et festivis infra missarura solemnia dum raaior ad divinara audien- dum convenerit populi multitudo nominatim pulsatis campanis candelis accen- sis ac demum extinctis et in signum raaledictionis aeternae in terram proiec- tis dictos iudices duarum sedium Saxonicalium excommunicetis et publice

345

denuncietis quos et nos diebus elapsis et canonica monitione praemissa excom- municamus et excommunicatos foie pronunciamus, in his scriptis tamdiu a praemissis non cessantes donec praemissa nostra mandata adimpleverint effec- tive aut aliud a nobis vel superiori nostro habueritis in mandatis. Si vero quod absit praefati iudices duarum sedium Saxonicalium excommunicati huiusmodi excommunicationis sententiam post praedictos dies aliis quindecim diebus immediate sequentibus animo sustinuerinl indurato, extunc eorundem quin- decim canonica monitione praemissa antelatos iudices duarum sedium Saxo- nicalium praefato excommunicationis vinculo in his scriptis aggravamus. quos tandem in vestris ecclesiis singulis diebus dominicis et festivis infra missa- rum solemnia dum ibi multitudo populi convenerit ad divina audienda, extunc similiter pulsatis campanis candelis accensis et demum extinctis et in signum maledictionis aeternae in terram proiectis sic excommunicatos et aggravatos publice denuncietis vel facietis denuntiari tamdiu donec a nobis vel superiori nostro aliud habueritissuperinde in mandatis. Quapropter vobis dominis supra- dictis cuilibet praesentium tenore committimus et mandamus, quatenus postquam praesentibus fueritis requisiti vel alter vestrum fuerit requisitus in ipsius pcrsona propria semel, secundo et tertio ac peremptorie omnes et singulos ulriusque sexus homines notos et vicinos ipsorum iudicum duarum sedium Saxonicalium excommunicatorum et aggravatorum, qui vobis aut vestrum alicui per latorem praesentium fuerint nominati, moneatis et vos te- nore praesentium monemus et nihilominus sub dicta excommunicatioiiis poena, quam praefata canonica monitione praemissa in eos et eorum quemlibet extunc ferimus in his scriptis, nisi fecerinl. quod mandamus, districte praecipietis et mandetit eisdem quibus ctiam tenore praesentium nos praecipimus et nian- damus, quatenus ne aliquis eorum cum dictis iudicibus duarum sedium Saxo- nicalium excommunicatis et aggravatis, quamdiu in huiusmodi excommuni- cationis et aggravationis sententia perseveraverit, in emendo, vendendo. lo- quendo, conversando, stando, eundo. cibo polu molando, stando, aquam vel ignem dando aut quocumque alio parlicipationis ritu exceptis fratribus, soro- ribus, uxoribus et aliis proximis in quarto vel citeriori gradu eisdem excom- municatis et aggravatis coniunctis participare praesumanl seu praesumat. Alioquin qui sic in propria persona moniti fuerint, si infrascriptis quindecim dierum spatiis a die huiusmodi nionitionis eisdem factae in aniea computan- tibus quos quindecini dies eis et cuilibet eorum pro ultimo ct peremptorio ter- mino ac canonica monitione praemissa a participatione non desliterint supra- dicta, quos propter eorum contemplum consimili excommunicationis sententia in his scriptis inodamus ipsamque eos incurrere volumus ipso facto. Et extunc tales praedictis vestris ecclesiis singulis diebus dominicis et festivis infra niis- sarum solemnia, dum ibi multitudo populi conveneril ad divinam audiendum pulsatis campanis. candelis accensis et demum extintis ac in terram proiectis, sic excommunicatos publice denuncielis vel faciatis denunciari et cum vos domini plebani supradicti ceterique viri ecclesiastici in vestris ecclesiis divina celebratis officia dictique excommunicati e't aggravati ac participautes cum eisdem excommunicatis el aggravalis aut eorum aliquis ibidem convenerit ad ipsa divina officia audiciida ij)sos el ipsorum quemlibel de vestris ecclesiis expellatis; quod si hoc commocie facere non possetis ut iuris est a divinis ces- setis. Causam cessacionis huiusmodi populo fideli publice exponentes et si praedicti excommunicati el aggrnvati easdem excommunicationis et aggrava- tionis sententias per alios quindecim dies immediatc sequentes aninio, quod absil, sustinuerinl induralo cl rebelli, quod deus avertat, extunc ut quos limor dei a malo non revocal, sallem severilas disciplinac coerceat a praedictis eorum quindecim dierum canonica monitione praemissa exnunc prout extunc et cxtunc prout exnunc ipsos iudiccs diiaruiti sedium Saxonicalium reaggravanuis in

346

his scriptis. Quos sic excoininuiiicatos, aijgra\atos et reaggravatos post dic- tos quindecini dies in vestris et cuiuslibel vestrum ecclesiis infra solemnia, duni maior in eisdem ad divina audienda conveneril populi inultitudo. pul- satis campanis candelis accensis et in signum inaledictionis aeternae in ter- ram proiectis cxcoinmunicatos, aggravalos et reaggravatos puljlice denuncie- tis vcl faciatis denunciari. taindiu quousque a nobis vcl superiori nostro aliud habueritis in mandatis. Nos vero per modum reaggravationis civitates, oppida, castra, villas et quacumque alia loca, ubi iidem excommunicati, aggravati et reaggravati moram traxerint seu declaraverint, eadem firmissimo subiec- tionis interdiclo, ita quod in eisdem post recessum ipsoriim per triduum nulla officia divina inibi peragantur, nec etiam inorluis inibi decedcntibus interiin ecclesiastica concedant sepultura. postquam aulem ipsi ab eodem Iocd reces- serinl extunc transacto triduo volumus quod ipsa divina officia per vos res- sumentur iterim et eisdem mortuis ecclesiastica conceduntur sepultura. Volu- mus tamen, quod medio trmpore infirinis et valitudinariis ac aliis poenitentiae et confessionis baptisniusque parvulis ullatenus denegantur, certificantes eos- dcm iudices duarum sediuin Saxonicalium excommunicatos, aggravatos et reaggravalos diaboli membra. Quod si in huiusinodi sententia animo indurato, quod deus avertat, pertinaciter perstiterint, extunc nos contra eosdem ad invo- cationem brachii saecularis de iure servando procedemus; ct a praemissis omni- bus non cessetis, donec praemissa mandata nostra adimpleverint effective, aut aliud a superiori nostro vel a nobis liabueritis in inandalis. Absolulionem vero omnium et singulorum qui praemissas sententias incurreriiit nobis tantu- modo vel superiori nostro reservamus. Seriem vero^ praemissarum et quidquid in praemissis feceritis, si requisiti fueritis vel altcr vestrum fuerit requisitus, nobis per vestras literas patentes harum seriem sive designationem in se con- tinentes, aut per instrumentum publicum, remissis praesentibus in specie fide- liter rescribatis. Secus non facturi pocnis sub praemissis. Datum Bachie ultima die mensis Aprilis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo.

' Hierauf folgt con durchgestrichen. * Vorlage confecti.

' April 26. '" Vorlage pro cmplori.

' Vorlagc F.nyga ori. * Vorlaye ver.

111 1

1452 Mai 20. Das Capitulum ecclesiae Chasmensis bezeugt, dass Nikolaus, der Sohn Johanns von Salzburg, seine beiden Besitzungen Bayom und Jwedych im Kokelburger Kombinat gegen die Besitzung DaiajDallendorf (Ludbregh) des Georg von Ludbregh eingetauscht hat.

Datum sabbato proxima post festum ascensionis domini, anno millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo secundo.

Oriq. Pcrg. Ungar. Lindesjrc'.ii%' Budipest Dl. 11558. Siegel, Jspitzoval, wcisscs Wach» in Wachsschiissel, an roter Scidcnschnur angehangt.

2 777

1452 Jani 10. Das Weissenburger Kapitel bestdtigt, dass Helene, die Tochter des Andreas von Burgberg undGattin des Ladislaus von Hwzywtelke ihre Besitzan-

473

ieile u. zw. den uierten Teil von Kyralhaloni et Galacz in comitalu Albensi exis- tentium mit allen Giebiclilieiten und Ziigeliorungen an Stephanus deHwzyv/etelkt und Georgius de Thabyas fiir 200 Goldgulden verkauft hat. Datum sabbato proximo post festum sacratissimi corporis Christi. anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo...

Orig. Pers. Hisl. Archiv dcr .\kadtniii' fiir Sozialc iind I^olilischc Wissenschaftcn, Zwcigstcllc C.hij. F;\niilienarchiv Banff\ Nr. ISC. Sicgcl war angchangt.

2778

14o2 Juni 27. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt auf Bitten der Kronsidd- ter Gaspar Parvus. aurifaber, Matheus Weresmarthy dictus concives ac magis- ter .Johanncs protonotarius civitatisBrassoviensis dieUrkundeKonigSigismunds von 1410 Nr. 1 85S enthaltend die Urkunde des Woiwoden Stibor von 1412 Nr. 1 696 betreffend den Vergleich des Kronstadter Distrikts mit den Sieben Stuhlen iiber den Kleinhandel.

Datum feria tertia proxima post fcstum nativitatis beati Johannis baptistae, anno millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo.

Orig. Pcrg. Arh. St. Kiesov. rii\. 55 Beilage i. Sict,cl, wcisses Wachs in Wachsscliiis- sel. an griin-roter Seidcnschnnr p iilc hjingl. Dcrselbe Slempe! wie Nr. 216.

2 779

1452 Juni 27. Das Weissenburger Kapitel bcglaubigl iiber Ersuchen der viri providi et circiuiispecti Gaspnr Parviis. aurifabcr, Matliciis Wcres-marthy dictus concives necnon magistcr johanncs ] lolonolariup civilatis Brasi-ovicnsis die Ur- kunde Kdnig Sigismunds von 141!) Nt. 1 S63 enthallend die Urkunde des Szekler- grafen Michuel Salamonis von 1410 Nr. 1 776' iiber den Verkauf eines Sliick Lan- des durch den SzeklersUihl Sepsi an die Gemeinde Bienndorf. Datum feria pro.xima post festum nativitatis beati Johannis baptistae, anno millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo.

Eingeschallit von Konig Liidwii; II. 1518, Arli. St. Brasov, Priv 336,

2 780

1452 Juni 27. Das Weissenburger Kapitel beglaubigt iiber Ersuchen der Kron- stddter ])rovidi et circums]x'cti Gaspar Parvus, aurifaber, Matheus Weresmarthy dictus concives et magistcr Johannes, protonotarii civitatis Brassoviensis, die Urkunde Konig Sigismunds von 1427 Nr. 2 013 mil der Urkunde des Kenigs von 1421 Nr. 2 010 iiber die Xerleihung der Einkiinfte aller auf Kronstddter Hai- lert liegenden Miihlen an Kronsladl.

Datuni feria proxima po.st festum nativitatis beati Johannis baptistac, anno millcsimo quadringcntesimo quinquagesimo secundo.

Orit:. l'cr!4. .\rh. Sl. Bra^ov. Priv. 73 Beikige 1. Sicj;cl wcisscs Wachs in Wachsscli iissc aii rot-griincr Scidcnschnur angchiingt. DcrscJbc Stcnipel wic Xr. 216.

348

2 781

Ilonnannstadt l'?.")^ Juli 1. Die Siebcii Sliilile besldligen iii ilein Slreil ziui- sclien (ten Griifen tind der Gemeinde Rolbenj ilire l^nlsclieidiinri imn 1411 Nr. 1 639 und spreclien den Grdfen Lorenz, Peler und Jakob dic slrillii/en Miihlenpldtze von Xeiiem zii.

Ori,^'. Pory. .\rh. St. Sibiii r II i:i5. l)er irluillriu' Tcil wcisi liiiuii luiiscliiiilt :ui(.

Der untcre Teil der Urkuiule isl nbjiesclinilleii. imiss nber iiiicli iii den Jnlircii 1780-90

vorhandcn ijcwcscn, sein. (l:i d:)s Arcliix-Hcpciinriiiin dieser J:ilnc die I):iliiTiinj,' der

Urkunde IkU. Dic ,y:inze llrUiindc isl ;uieli iii .Vbsclirifl in dcr Sainmliini; J..\. Zinimcr-

iiuinn. .\rh. Sl. Sibiu. Handschriflcns:iniiiiluii,y dcs Hnikiiilluilnuisciiiiis.

Druck: ArcMv 21, 1887, 3 18 Nr. ;!.

nruehstiick: Scliulcr-I.ibld.v, Sicbg. Rcclitsgcscliicltlc 1. 110.

Hcgest: Kcmcnv, Xiililiit 1. 171. .ircltiii f. iislcri. Ovscliiclil.tiiuclhn 1S,')II, 2, ;i7:! = .\rchio

15, 1880. liii xr, :n.

Nos .lolianncs Leinincl. conics Cybinicnsis, Jacobus, maiiislcr civium, .lohan- ncs comes dc ]\Icisicncial, scdis Schenlv iudex regius, Joliannes Zas, iudcx re,i)ius sedis Muelenbach, Stephanus Leusch, magister civiuin Segeswariensis, Nico- laus Buddener, viccgcrens iudicis rcgii, Valcnlinus Buddcncr, iudcx tcrrestris et Michaei Craws iuralus civis dc cadein Scgcswar. Nicolaus Rusc, iudc.x lcr- restris Cyliinicnsis, Pclrus Molncr, .lohanncs Craws ct Laurcnlius Tirolt, iurali consulcs et Ladislaiis FfrenUel, villicus Cibinicnsis, .lacobus Schriffl, iudcx terrestris sedis Mollcnbach et Jacobus Tcufil, iuratus de eadem, .lohannes Greb de Rukpas, Johannes Clarc ct Ladislaus Doppncr iurati dc eadcm, coines Jaco- bus de Ruffomonte, Nicolaus Wesscwdcr villicus dc Insula Chrisliana, Michael Greb de Swynschir, Laurentius Grcb dc Doraws, Mychacl Grcb dc Budcndorff, Petrus Margarethc de Hainrodin, Steplianus Grcb filius Nicolai dc Ludas, La- dislaus Grcb, iudex terrestris de Bros et .lohanncs Byro villicus dc cadem, Stephanus Slemmer, iudex de Wyncz et Nicolaiis Nasncr, villicus dc Rusmarkt ceteriquc iurali seniores septem sediuin Saxonicalium partiuin Transsiluana- rum memoriac commcndamus tenorc pracscntium significantes quibus incum- bit universis quod cum nos die datarum pracscntium querulanlium causas ad discutiendas in civitate Cybiniensi pariter fuisscmus congregati, corain nobis personaliter coustituti providi viri Stephanus Leusch, Petrus Leusch, Clos Weynber, Michael am Eck, Paulus auff dcr Bach, Michael ym Garten, Johannes Vorsan, Michael Barthusch, Bartholomeus Vombecher et Mathias Syfrid ipso- rum et totius communitatis villae Rotbergh nominibus et personis lamquam actores ab una et circumspecti viri comes Laurentius, iudex regius sedis fori Ruthenorum, Petrus filius eius, iudex regius sedis Luschkirch ac comes Jacobus de eadem Rotbergh ut in causam attraeti partibus ab altera, qui ratione et praetextu quorundam molcndinorum locorum iuxta littus vul- garitcr Hochrech appcllatum graves contra sese lites suscilarunt, super quibus litium materiis praclibati comites Laurentius, Petrus et .Facobus quasdam literas patentes sigillo nostro minori roboratas non vitialas, non abrasas, non cancellatas neque in aliquibus suis partibus suspectas nobis exhibuerunt et praesentaverunt sic loquentes. {Folgt die Urkitnde der Sieben Stiihle von 1411 Nr. 1 659). Nobis vero praefatarum partium propositionibus, responsionibus et approbatione ac praedictarum literarum serie auditis et inlcl- lectis eosdeni comites Laurentium dc Veresniorth, Petrum filium eius et Jaco- bum eorumque successores immo successorum posteros universos iu.xta vim, formam et tenorcm Hterarum praescriptarum conservare eosdcmque in posses- sionem dominii et possessores locorum molendinorum praedictorum constitui- mus tenendos, habendos parifer et perpetuo iure possidendos sententia nostra

349

diffinitiva mediante. In cuius rei teslimouiuin prae&entcs nostras literas sigillo nostro maiori sub appensionis muniniine roboratas duximus concen- dendas. Datum Cybinii in generali nostra congregatione, in vigiliavisitationis gloriosissimae virginis Maiiac, anno domini millesimo quadringentesimo quin- quagesiino secundo.

' Von hiiT iiacli dcr .Vbsclirill von Ilirling in Sibiii, Handsclirirtensamnilunii dcs Bru-

der Saininluii;' J.A. Zimnicriiuuin, .\rh. S(. kenthahmisciims.

2 782

IIcrniiiiinNtaclt I '•.'»2 Juli 2. Die Sieben Sliihle veibielen iiber Einschreiien der Weissf/erberzunft clen Hermannstiidter Handschiihmachern iind Taschnern den Lederhandel. stellen ihnen aber die Bearbeitung iwn Hiiuten und Fellen fiir die Bediirfnisse des eigenen Handwerks frei.

Ori.y. Pcri^. Arh. St. Sibiii Z.l.l 7. Siefjel. rund. Dm, 3 cm, in ijriines Wachs, pa])i( rliedcckt . vorne aulyedriickl, im Siciielfeld Wappenschild mit fiinfzacki^er Krone, darunter liliillerdreieck. rnischrifl unlccrlich. Re.aest: .Archiv 38, 1912, .=)lti .\r. 0.

Nos .lohannes Leinmel, comes Cybiniensis, Jacobus, magisfer civium eiusdem, comes Laurencius de Ruffomonte, sedis Rewsinarkt iudex regius, Johannes Zas, sedis Zassebes regius iudex. ,)ohannes de jMergendal, iudex regius sedis Schenk, Petrus Laurencii de Ruffoinonte, sedis Lewsclikircli regius iudex, Ste- phaaus Lusch, magister civiuin civilalis Scgesburg, NicoJaus Bewdener, vice- gerens regii iudici, Valentinus Bewdener, < iu> dex^ terrestris, MichaelCraws, iuratus civis de eadem civitate Segesburg. Nicolaus Ruse, iudex terrestris sedis Cybiniensis, Ladislaus brenkel, \ illicus, .Johannes Craws et Pctrus Moelner ac Laurencius Turolt, iurati consulcs de Cybinio praedicto, Jacobus Schrift, iude.x lerrestris de Muelcnbach, et .Jacobus 'Jwefil. iuratus de eadem, Johannes Greb de Ruppas, Johannes Clare et Ladislaus Doepner iurati eadem, comes Jacobiis de Ruffomonte, Nicolaus ^\'cssewdcr, villicus de Insula Chrisliana, Gieb MychaeJ de Swynschyr, Laurencius GrcJ) dc Doraws, Pelrus MargaretJie de Hamroden, Steplianus Greii fiJius NicoJai de Ludas, LadisJaus Greb, iudex terrestris de Bros el Johannes liyei-, \ iJJicus de eadem, Stephanus Sleminer, iudex terrestris civifatis Alwyncz et Nicolaus NassJer, villicus de foro Ruthe- norum ceterique iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Trans- siluanarum memoriae commendamus tenore praesentiuin signilicanles quibus expedit univeisis, quodcum nos quaerulaniium causas ad discuciendas in civi- tate Cybinieus; in congregatione siniul cramus constituti, nostrae universi- tatis venerunt in praesentiam providi .JacoJjus et Martinus cuticularii ipso- ruin et cuticulariorum vulgo \richer c^eche scilicet fraternitatis nominibus et personis civilafis Cybiniensis praedictae modo tali conquerentes: Quomodo cyrotecarii et bursatores eiusdi iii C.ybinii contra ipsorum iura ef laudandain consuetudinem (utes ef pelies lahorarenl et praepararent laboratasque sic et praeparalas lam in eivitate Cybinieiisi quam extra mercatoribus el aliis liomi- nibus in ligaturis, ligatis et ballis inore ipsorum cuticularioruin ad volunta- tem et beneplacilum eoruin venderent et- venditioni traderent, quod nedum tantuin ipsis sed ef toliiis ipsoruiir' artificii generarel praeiudicium et dainnum multum grave el maiiifesluiii. Supjilicantes nobis praelibati culicularii debita

350

cum instantia, qualenus ui's uisdem et eoiuni rraternitati de reinedio supe- rinde providere dignaremui' opportuno. Nos vero quodlibet artificium in suis iustis iuribiis ut tenemur eonservare volentespoliticam providentiamprae oculis habentes anliquis et approbatis consueludinibus nollentes derogare decerni- mus el declaramus ac praesentium \'ii>ore statuimus stabilite observari quod a niodo et deinceps praenominati cyrotecarii et bursatores nullam cutem seu pellem sive pelliculam vuI,<>o 3'rich pro precio inercatoribus* seu aliis quibus- cumque hominibus in et extra civilatem Cybiniensem vendere praesumant modo aliqiiali. Tot vero quol ad eoruin artificia pelles et eiusdein artificii usum scilicel pro cyrotecis et bursis et clampendiis praelibati cyrotecarii et bursa- tores dinoscuntur indigere ipsi buisatores et cjTotecarii pelles seu cutes plenam laborandi habeant facultatem; transgressores vero huius nostri decreti propter priorein rebellionein per eosdein cyrotecarios et bursatores factam si per am- plius ac huiusmodi opere non cesaverint loliens quotiens contra nostram decla- rationem faccre praesuinpserint scinper in decein inarcis fini argenti sine omni relaxalione mulctando proiiuntiamus esse puniendos haruin nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum Cybinii, in nostra generali congrega- tione nostro sub sigillo provinciali ininori, festi visitationis gloriosissimae virginis Mariae, anno doinini inillesimo quadringentesimo quinquagesimo se- cundo. Auf der Riickscite von dcr Kanzlei: Lecta per ine .lacobum.

' Liicko. ■* ('bcr dcr Zeile niiclinelmuen.

* Hierauf iioolini.ih cl. * Vorhi.ye mtiicdlo! ihiis.

2 783

(lilau 1 io^ .luli Cl. Der siebenbtirgische Biscliof Mallhdus ijeslattet den Pfar- rern der Kapitel Bistrifz und Kijralia uber ihr Vermogen letztwillig zu verfiigen.

P;ipiorh;indsclirift des ausijchendcn 16. Jh.s f. 7r. bci.ucbiinden cincin altcnn Is^opial- buch. friiher Archiv des I-^vani,'. Kapitels ,\.B. Uislritz.

Mattheus episcopus Transsiluanus honorabilibus et discretis viris dominis sedium Bistriciensis et Kyralia decanatum decanis ceterisque ecclesiarum ple- banis in dictis decanatibus existentibus et commorantibus salutem cum pa- terna benedictione. Vestris votis ac desideriis in Christo salubribus pie ac pa- ternaliter inclinati tenore praesentium annuimus et concedimus, quatenus liceat vobis et cuilibet vestrum de bonis et rebus vestris a deo voliis collatis in vestris extremis aut alias duni oportunum fuerit quibuscumque malueritis personis dumtaxat licitis et honestis testari et testamentum facere, ita tamen quod primum et ante omnia pro ecclesia et mensa nostri condecens testamen- tum facere sitis astricti, praesentibus dumtaxat usque ad vitam nostram dura- turam. Datum in castro nostro Gyalw secundo die festi beatae visitationis Mariae virginis gloriosae, anno domini M^CCCCL^ secundo, nostro annulari sub sigillo, exceptis autem plebanis (de) Budak, Arida Bistritia, Magno Deme- trio, Zithmar et Sancto Johanne.

1 Hierauf durchsestrichen ein halber arabischcr Achter.

351

2 784

Kirt.s«-li 1 -5 02 Jnli 11. Dcr siebeiibiirgische \'i:ewoiwode Gcorcj Rycalph ersucht dvn Korweijt ixm Koluzsmonostor bei der Einfuhninq des Gcorq von Thate in den Nikolaus voii Doboka wc(j(ienommenen Besiiz in Martliontplkcw, Potliefalwa, Rcpaffalwa, K3'ssenyed, Zckcs, Thatlie, Bwkenzcg et Ozd milzuwirken. Datum in Kewrcs feria secunda proxima post festum visitationis virginis glo- riosae, anno domini millcsimo quadringentesimo quinquagesimo sccundo.

Orii;. r:ip. liifiiir. L:uKlc-s;ircliiv Biidape.sl Dl. 26.'J98. Siegcl. rund, war in wei.sses Waclis auf dcr Riickscitc zuin Vcrscliluss aufgcdriiclvt.

2 785

Trenlscliiii 1 'i."»2 .Juli 1«. Der Guhernaior Johannes von Hunijad verbietet den Kastellanen der Torzburg, die durchziehenden Bumanen und andere Kaufleute mit ungerechten Zollerhebungen 2U belasiigen.

Ori.c;. l'ap. Arli. St. lirasov. Priv. 118. Siegel war in rotes Wachs vorne autfjcdriickt.

Johanncs dc Hwnyad rcgni Ilungariac gubcrnator et cetera egregiis viris cas- tcllanis ca.^^tri Tlicwrdi pracscntibus et futuris pracsentium notitiam habituris salutem cum favore. Datur nobis inlelligi. quomodo vos super tributo seu telo- uio in suburbio dicti castri ct ci\ itatc Thcwrch cxigi solito per homines via- tores ac mcrcatorcs ipsum tributum pro victuum ipsorum acquisitione perlus- trantes et signantcr pcr Volahos contra corum liberf atcs pcr divos reges demum per nos ipsis conccssas indchituni tributum cxigcrctis et extorqueri faceretis patentibus mediantibus iurisque eorum derogamcn manifcstum. Quare dilec- tionibus vcstris scrie praesentiuni firmissime praecipiendo mandamus etaliud haberc onmino nolumus, quatcnus supcr pracfatos Volahos et aliquosquosvis viatores ct mcrcatores homines coiitra corum libertatcs indcbitum tributum cxigcrc scu exigi faccre nusquam c( ncquaquam praesumatis ncc sitisausimodo aliquali. Secus enim vobis in praemissis facientibus quod non credimus prae- fatis Volahis nullum damnum contra corum libertates exinde pcrcipere volu- nius, sed^ eosdem in corum libcrtatibus illacse et indemniter tcnere et obscr- varc volumus. Secus igitur in pracmissis non facturi. Praesentibus perlectis exhibcnti restitutis. Datum in dcsccnsu nostro campestri sub fortalicio Deren- chen feria tertia proxima festum divisionis apostolorum, anno domini millesi- mo quadringcntesimo quinquagcsimo secundo.

^ Hicrauf cdcnt durchucslrichcn.

2 786

Treiitschiii \ 'i~t'2 .Juli IJt. Der Guhcrnaior Johcnnes von Hunijad verhietet den Sieben Stultlen. die Kionstadier Kuufleute am Kauf und Verkauf von Tuch und Barchenl mit der Elle und von Wein, Honig, Wachs u. a. mit dem Kleinmass zu hindern.

352

Ori;;. Tap. Arli. Sl. Brasov, rriv. llil 1. Slejifi in rolcs Watlis vornt aiif.ytdruckt, Beste.

Johannes de Hwnyad regni Huns>ariae i^ubernator et cetera prudentibus et cireunispectis viris niagistro civiuin, iudici iuralisque civibus septem sedium Saxonicaliuni .salutein cuni favore. Venientes nostri in praesentiam prudentes et circuinspect i Vincencius, iudex civitatis Brassouiensis, ac Anthonius Rew- deF in ipsoruin ac universorum civium civitatis Brassouiensis praedictae dis- trictusque et pertinentiarum eiusdem personis exhibuerunt nobis quasdam literas screnissimi principis quondam domini Sigismundi Hungariae et cetera regis privilegiales infrascriptas libertates eorundem civium continentes, qui- bus exhibitis iidem proposuerunt nobis gravissima cum querela in hunc mo- dum, quod licet ipsi cives ac universi mercatores et populi praescriptae civi- tatis Brassouiensis districtusque et pertinentiarum eiusdem pannos, telas, barchanum ulnatim et vina, mel et ceras urnatim et alias huiuscemodi res ven- dibiles ponderosas et mensurabiles emere, vendere venditionique exponere ac commutari liberi essent. Tamen vos quadam praesumtuosa temeritate ducti contra praescriptas literas ipsius domini Sigismundi regis ac libertates dic- torum exponentium superinde habitas et ipsis per divos reges concessas pluri- mum impedissetis inquietassetisque et damnificassetis damnificareque et moles- tare non cessaretis etiam dc praesenti in praeiudicium iurium et libertatum derogamen dictorum exponentium manifestum. Et quia nos universos cuiusvis statuset praeeminentiae homines sacrae regni Ilungariae coronac subiectos et praesertim cives liberarum civitatuni in persona regiae inaiestatis usque introi- tum serenissimi principis domini Ladislai regis Hungariae domini nostri gra- tiosissimi ad dictum regnum Hungariae et dominia suafiendum illaese illibate- que et inviolabiliter in ipsorum iuribus libertatibusque et libertatum praero- gativis pro viribus tenere et conservare volumus et anhelamur; igitur vobis serie praesentium firmiter praecipiendo mandamus el aliud habere nolumus, quatenus habitis praesentibus praefatos cives Brassouienses mercatoresque ac districtum et pertinentias eiusdem in incisione pannorum, telarum et barcha- norum et ulnatim venditione ac commutatione earundem necnon vinorum, mellis et cerarum ac aliarum rerum ponderosarum contra praemissas ipsorum libertates nusquam et neqiiaquam impedire, molestare seu quovismodo dam- nificare praesumatis. Secus enim quod absit vobis in praemissis facientibus mediantibus aliis literis nostris commisimus vaivodis et vicevaivodis ac vice- gubernatori partium Transsiluanarum praesentibus videlicet et futurisnecnon universitati nobilium earundeni partium, ut ipsi vos et quemlibet vestrum ad praemissa efficaciter observanda arctius adstringant auctoritate nostra ipsis attributa ac iustitia mediantibus, Secus igilur in praemissis facere non ausuri. Praesentibus pcrlectis exhibcnti restitutis. Datum in descensu nostro campestri sub fortalicio Derechen feria tertia proxima ante festum beatae Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringetesimo quinquagesimo secundo.

Auf der Ruckseite von einev Haml des friihen 16. Jli.i,: Keffen vnd forkeeffen vff Sibenburgen.

' In dcr l„'rl<undc ftir Sclicnl; Rwchi.

2 787

Trentsehin 1452 Juli 18. Der Gubernaior Johannes von Hunyad trdgf dem siebenbiirgischen Vizegubernator Nikolaus von Salzburg auf, die Kronstadter Kauf-

353

leule gegen Anmassungen der Sieben und Zwei Stuhle und der Orte Schdssburg, Schenk und Reps in Schutz zu nehmen.

Orig. Pap. .\rli. St. Brasov. Priv. 119/5. Siegel in roles Waclis, papierbedeckt, vorne aufiscdriKkt. Derselbe Slcin|)el wie Nr. 2 517. Die Urkunde ist von demselbeii Schreiber geschrieben wie Nr. 2 788.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator er cetera egregio Nicolao de Vyzakna vicegubernatori nostro partium Transsiluanarum etiam viceguber- natori in futurum constituendo salutem cum favore. Exponitur nobis inper- sona universitatis civium Brassouiensium, quomodo prudentes et circumspecti magistri civium necnon iudices et iurati cives septem sedium Saxonicalium ac civitatum Segeswar, Senk et Kws ac duarum sedium similiter Saxonicalium ipsos cives Brassouienses universosque mercatores et districtum eiusdem civi- tatis in cisione pannorum telarum, barhanorum ulnatim vendentium et emen- tium ac in vendilione vinorum et mellis urnuatim et cerarum et aliarum rerum vendibilium mensurari et ponderari solitarum contra libertates per quondam serenissimum principem dominum Sigismundum ac alios divos reges Hunga- riae ipsis exponentibus concessas et gratiose datas quadam ipsorum praesump- tuosa^ temeritate plurimum impedirent in praeiudicium eorundem et dam- num valde magnum. Et quia nos ipsosexponentespro honoreet utilitate serenis- simi principis domini Ladislai regis Hungariae domini nostri gratiossimi in eorum libertatibus infringibiliter conservare volumus, scripsimus etiamprae- fatismagistriscivium, iudicibuset iuratis civibus sedium et civitatum praedic- tarum, ut ipsi ab huiusmodi indebita impetitione cessare debent; ideo vobis auc- toritate nostrac gubernationis firmitcr praecipiendo mandamus, quatenus ad re- quisitionem praefatorum exponentium eosdem exponentcs contra quosvis ille- gitimos impetitores et signanter contra praetitulatos magistros civium et iudi- ces ac iuratos cives in praescriptis eorum libertatibus protegere, tueri et defen- sare debeatisetiam, sinecessefuerit, dictos magistroscivium iudicesque et iura- tos cives ad observanda mandatanostra ipsis serie aliarum literarum nostrarum facta arctius compellatis et astringatis nostra auctoritate vobis praesentibus in hac parte attributa et iustitia mediantibus. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in descensu nostro campestri sub forta- licio Derenchen feria tertia proxima ante festum beatae Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo. Auf der Riickseile uon einer Hand des friihen 16. JA.s: Kueffen vnd forkueffen avf Sibenbirgen.

' Vorlage: iiiacsumi>tiwse.

2 788

Trentschin 1 452 Juli 18. Der Gubernator Johannes von Hunyad verbietet pru- dentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Senk, die Kronstddler Kaufleute am Kauf und Verkauf von Tuch und Barchent mit der Elle und von Wein, Honig, Wachs u.a. mit dem Kleinmass zu hindern. Datum in descensu nostro campestri sub fortalicio Drenchen feria tertia pro- xima ante festum beatae Mariae Magdalenae. anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo secundo.

354

Orisj. I'ap. Arli. St. Bra!><)s . l>riv. 119/2. Siegel iii roles Wachs, papierbedcckt . vorne aufijedriickt. Derselbe Slempel wie Xr. 2 547. Die Urkundc ist von demselbcn Schreiber ijcschrichcn wic .Nr. 2 T.ST.

Das Formular dieser 1'rkuiKle stimmt bis auf .yeriniie Ahwcichunslcn mil dem dcr Urkunde Nr. 2 786 iiberein.

2 789

Trontsehin 1452 Juli 18. Der Gubernator Johannes von Hunyad verbielet prudentibus et circumspectis viris iudici iuratisque civibus civitatis Segesvar, die Kronstddter Kaufleute am Kauf und Verkauf von Tuch und Barchent mit der Elle und von Wein, Honig, Wachs u.a. mit dem Kleinmass zu hindern. Datum in descensu nostro campestri sub novo fortalicio Derenchen feria ter- tia proxima post festum divisionis apostolorum, anno domini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo secundo.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 119/3. Sie,!»el in rotcs Wachs, papierbedeckt , vorne aufgedriickt, Dersclbe Stcmpel wie Nr. 2 547.

Das Formular dicscr Urkunde stimmt bis auf .neringe .\bweichungcn mit dcm dcr Urkunde Nr. 2 786 iibcrein.

2 7Q0

Trentschin 1452 Juli 18. Der Gubernator Johannes von Hunyad verbietet prudentibus et circumspectis viris magistro civium, iudici iuratisque civibus (de) Megyes et Selk duarum scilicet sedium Saxonicalium, die Kionstadter Kauf- leute amKauf und Verkauf von Tuch und Barchent mit der Elle und von Wein, Honig, Wachs u.a. mit dem Kleinmass zu hindern.

Datum in descensu nostro campestri sub fortalicio Derenchen feria teria pro- xima ante festum festum beatae Mariae Magdalenae, anno domini quadrin- gentesimo quinquagesinio secundo.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 119 4. Siegcl in rotes Wachs. papierbedeckt, vorue aufgedriickl. Derselbe Slempel wie Nr. 2 547. Dic Urkundc ist von deniselben Schreiber gcschrieben wie Nr. 2 791.

Das Pormular dieser Urkundc sliinmt bis auf .«eringe Abweichungen mit dem der Urkunde Nr, 2 786 ubcrcin.

2 791

Trentschin li.')^ .luli 18. Der Gubernator Johannes von Hunyad tragt dem

siebenburgischen Vizewoiwoden Georg Rykalfde Tharku auf, die Kronstddter Kauf-

leute gegen Anmassungen der Sachsen der Sieben und Zwei Stiihle und der Stddte

Schdssburg, Schenk und Kvvs in Schutz zu nehmen.

Datum in descensu nostro campestri sub fortalicio Drenchen feria tertia pro-

xima ante beatae Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringente-

simo quinquagesimo secundo.

Aufder Ruckseite von einer Hand um 1520: Von keufen vnd verkeuffen auf Syben-

burgen.

35 5

Orig. Pap. Arh. St. Brasov. Priv. 119/6. ,Sic,s<el in rotes Wachs vorne anfjjedriickt. Derselbe Sternpel wie Nr. 2 547. Gleichzeitige Abschrift ebenda. Die Urkunde isl von demsclbcn Schrciber yeschrieben wic Xr. 2 790.

Das Formular der Urkiinde stimmt bis auf gcringe Abweichungen mit deni dcr Urkunde Xr. 2 787 tibcrein.

2 792

Trentsehin 1452 Juli 18. Der Gubernalor Johaiines von Hunyad trdgt egre- giis et nobiiibus universitati nobilium parlium Transsiiuanaruni auf, die Kron- stddter Kaufleute gegen Arunassungen der Sachsen der Sieben und Zwei Stiihle und der Stddte Schdssburg, Schenk und Kvs in Schuiz zu nehmen.

Datum in descensu nostro campestri sub fortalicio Derenchen feria tertia pro- xima aiite festum beatae Mariae Magdalena, anno domini millesimo quad- ringentesimo quinquagesimo secundo.

Orig. Pap. Arli. St. Brasov, Priv. 119/7. Sicgel in rotcs Wachs, papicrbcdeckt, vorne

aufgedrtickt. Dersclbc Stempel wic Nr. 2 .547.

Das Formular der Urkunde stimmt bis auf geringe Abweichungen mit dcm der Ur-

kundc Xr. 2 787 liberein.

Auf der Riickseite von einer Hand um l.')00: Joannis Waijdae Hunijadi snper lihera

emplionc ct vcnditione.

2 793

Vaslui H.52 August \2. Alexander, Woiwode der Moldau, erneuert den Bewoh- nern von Kronstadt und des Burzenlandes die alten Handelsvorrechte. „Geschrieben in Vaslui von Peter Ardanovici, im Jahre 6960, Monat August 12". Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: BpMuoR-hm.

Orig. Perg. Bihliothek der Akadetnie der S. R. Rumanien, Bucuresti. Siegel, rotes

Wachs in Wachsschiissel, an rotweisser Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld Auer-

ochsenkopf mit Stern und Mondsichel. Umschrift: a.TiSKCaHHpb BoSBOfl.

Als Vorurkunde hal die Urkunde des Woiwoden Alexander von 1449 Nr. 2 683 gedient.

Faksimile: Bogdan, Album paleografic mold. Nr. 41.

Druck: Sbornik 9, 1893, 374.

Druck und rum.Ubersetzung: Bogdan, Doc. niold. 29 Nr. 11. Nicolaescu. Documente

slaoo-rom. 105 Nr. 44. Tocilescu, 334 documenle 494 Nr. 481. Costachescu. Documenle

mold. 2, 759 Nr. 223.

Regest: Bogdan. Documenlc ?i regeslc Nr. 1. P3rvan, .Hexandrel Vodd fi Bogdan Vodd 68.

2 794

Ofen 1452 Septembor 17. Der Gubernalor Johannes von Hunyad teilt dem Kronstddter Rat mit, dass Kaiser Friedrich den Konig Ladislaus freigegeben hat und ersuchl die Oberbringer dieser freudigen Botschaft entsprechend zu belohnen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, SchiicII III 12. Siegel war in rotes Wachs zum Verschluss aufgcdriickt.

356

Prudentes et circuiiispett i viri amici nobis honorandi. Non credimus adhunc vobis < i>am* sane manifestum fore, qudiiiam serenissimus dominus imperator Romanoruni. qui regem nostrum dominum Ladislaum naturalem in suis hac- tenus lenuit manibus, suffraganti de clementia eunden reddidit, nunc idem e< >-' cum bona sanitafe in civitate Wiennensi constitutus, pro eius impor-

tationc \( >^ praelatis et baronibus regni Hungariae summe appromptua-

mur eundem <pro p^osse* nostro in suum regnum paternum importare volu- mus. Et quia nos cum talismodo^primario dono avisationis novitatis hos nobi- les Michaeleni Siculum, magistrum tavernicorum nostrorum, ac Albertum de Philpws. protonotarium cancellariae nostrae. nostros dilectos pro eorum fidelissimis servitiis duximus remunerandos. Ideo vestras amicitias rogamus diligenter. quatenus istud avizamentum novitatis introductionis dicti domini nostri regis laeto animo audire hos quoque homines et familiares ipsorum Micha- elis et Alberti nostrorum|famiIiarium praesentium scilicet ostensores, quos tantum in provulgationem novitatis huius in vestri" medium misimus in per- sona eorundem Michaelis et Alberti taliter remuneratos habere velitis, ut per eandem remunerationem cunctis appareat hominibus talismodi prosperus suc- cessus praeaffert domini nostri regis et eliberationem eiusdem cum ingenti gaudio per vos audivisse et suscepisse. Datum Budae die dominico post festum exaltationis sanctae crucis, anno domini M" quadringentesimo L" secundo. Johannes de Hwnyad, regni Hungariae gubernator.

Auf der Riickseiie Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici, iuratis ceterisque civibus civitatis Brasouiensis et terrae Barcza.

' Liicke: (i,2 ciii. * Liicke 2 cm.

- LUcke: 1,1 cni. * Gebessert aus vcstiae.

^ Liicke: 2.5 cm.

2 795

Tircjovi.sle 1432 Septemher 24. Vladislav II., Woiwode der Walachei, ersucht den Bat von Kronstadt ihm einen gewissen Chernik, der Vieh gestohlen hat und sich im Burzenland aufhalt, auszuliefern.

30

Orig. Pap. BibliothtU dtr Akadtmie dcr S. R. Runianitn, Eiiciircsti -nr-. Siegel.rund,

Dni. .'5 cni.in rotes Vachs vorne aufgtdrtick'.

Druck: Bogdan, Documenle 4Ct. Hurmuzaki, Documenlc XV, 1, 38 Nr. 65.

Rcycst: Bogdan, Vlnd Tepoi 63. Andronescu, Bcpcrlcriul 79 Nr. 266.

Wladislaus partium Transalpinarum vaivoda et dominus terrarum de Omlas et Fogaras providis et honestis viris iudici iuratis civibus de Brassouia frater- nitatis et amicitiae dilectionem. Noviter diebus proxime eiapsis colloquia pariter habuimus communi contractu et unanimiter conclusimus et perpetuam pacem fecimus ita ex parte vestri, quid nostri ex parte ipsa pax literali testi- monio firmaretur usque modo de futura ordinatione nihil nobis intimastis. Item etiam percepimus, quod inimici nostri et familiares inimicorum nostro- rum praecise vestro in medio Brassoviae habitarent et pacifice ambulare per- mitteretis, quare praesentibus rogamus, quatenus statim^ in fide quemadino- dum septem sedes fecerunt ita et vos faciatis, bona illarum recipiatis et pro- datis eosdem. Est etiam quidem Chernik Valachus et infidelis de terra Fagaras cum mille pecudibus de nostro exercitu pridem furatis ad tenuta vestra prope

357

ad Feketehalom cum aliis suis sociis transivit et ibi moram fecerit etiam plu- res < >2 multi sunt sub gubernatione vestra in territorio Burchiae; quarum praesentibus quasuper diligenter petimus, quatenus dictas pecudes et pecora ab ipso Chernik recipiatis et nobis transmittatis, quia ad nos pertinent ipsum Chernik praedatis cum aliis sociis suis, si vultis nobiscum bonam pacem habere et assumpsissetis nostram voluntatem facere. Secus in praemissis non facturi. Nos autem sicut promisimus fide bona semper vobiscum bonam pacem tenebi- mus. Datae in Tergouistia die dominica ante festum beati Michaelis archan- geli, anno domini IVfCCCC quinquagesimo secundo. Ceterum Michaela et Christa quidquid vobis dixerint idem.

1 Vorlage: slate. ^ Lucke 1,5 cm.

2 796

llm 1452 Septeuibor 24. Vladislav II., Woiwode der Walachei, schreibt an den

Rat von Kronsiadt und an Tej von Rosenau in Angelegenheit der von Dragosla-

vele und Rucar weggefiihrten Schafe, deren Regelung er dem Cirstea Ubertragen

habe.

Auf der Riickseite Adresse: „Den Ratsleuten von Kronstadt und ,Tef von Ro-

senau".

Orig. Pap. Arh. St. Bra?ov. Stenner I 126. Siegel war in rotes Wachs auf der Riickseite

zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: MiletiC, Sovi vlacho-bulgarski gramoli 72 Nr. 62.

Druck und ruin. Obersetzung: Bogdan, Docitmenie 89 Nr. 66. Tocilescu, S34 docu-

mente 66 Xr. 69.

Regest: Andronescu, Repcrtoriul 78 Nr. 25.3.

Fiir die zeitliche Ansetzung dieser Urkunde ist uns die in dcr vorhergehenden Urkunde

Nr. 2 795 erwahnte Mission der Bojaren Mihai und Clrstea massgebend Tej von Rosenau

dtirfte identisch sein mit dem in der Urkunde Nr. 2 765 erwahnten Trager gleichen

Namens.

2 797

Osi 1452 Oktober 24. Der Gubernator Johannes von Hunyad macht den Rat von Kronsfadt mit der Einfiihrung einer neuen Mtinze bekannt und verbieiet den Umlauf anderer Geldsorten.

Druck: Teleki, Huni;adiak kora X, .341 Nr. 169 = Jakab, OklevHt&r 1, 184 Nr. 109 = Hurmuzaki, Documente II, 2, 15 Nr. 11 nach einem heute verschollenen Qrig. fn Arh. St. Bra$ov.

Johannes de Hwnyad regni Hungariae gubernator prudentibus ac circumspec- tis viris iudici iuratisque civibus Brassoviensibus ac toti communitati terrae Burciae praesentium notitiam habituris salutem cum omnis boni incremento. Nolentes vos ignorare, quomodo hoc regnum, sicuti ex diversarum guerrarum motibus, sic nihilominus ex replicata et multiplicata variatione monetarum existit depauperatum, cuius dissensionibus, sicuti in aliis sic et in his provi-

358

dere occurerre volentes, matura deliberatione praehabite consilioque et con- sensu universorum praelatorum et baronum regni Hungariae ad id acceden- tium, unam novam et stabilem per totum hoc regnum currentem monetam fieri instituimus quam sicuti in ceteris civitatibus regni Hungariae sic et in medio vestrum cursum debitum habere, quem nunc Bwdac habet sortire volentes vestras dilectiones harum serie requirimus et hortamur nihilominusque com- mittimus et mandamus, quatenus praescriptam novam monetam per camera- rios nostros de Coloswar in medium vestri deferri et nullam aliam videlicet nec asparas neque monetam vaivodae Transalpinarum aut aliam aliquam anti- quam monetam in contrarium huiusmodi praesentis monetae acceptare et cursum habere permittatis et permitti faciatis. Volumus etiam ut nullus om- nino in medio vestri aurum, argentum aut aliquam antiquam monetam cam- bire et permutare ac ad aliena regna deportare praesumat modo aliquali. Harum autem in contrarium, si fecerint, quidpiam et in tali crimine cepti fuerint commisimus et harum serie committimus universis vicevaivodis, co- mitibus Siculorum, civitatensibus, oppidanis ac alterius cuiusvis status ho- minibus ut ipsi tales captivare captumque tamdiu conservare donec a nobis superinde aliud habuerint in mandatis omniumque rerum et bonorum talium duas directas partes nostris camerariis cusionis monetarum regalium de Colos- war, aut eorundem hominibus ad id deputatis assignare tertiam vero partem sibi ipsis retinere debeant et teneantur. Secus igitur non facturi in praemissis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Ewsy feria tertia proxima ante festum beatorum Simonis et Judae apostolorum, anno domini mille- simo quadringentesimo quinquagesimo secundo. Von der Kanzlei: Commissio propria domini gubernatoris.

2 7Q8

Rom 1452 Oktober 31. Papst Nikolaus irdgt iiber Ersuchen des Petrus Pauli de Kiswardia, Pfarrers der Marienkirchein Reen, dem Bischof von Grosswardein und seinem Vikar und Dompropst auf, den Streit zwischen Petrus Pauli und Nikolaus von Bonfida wegen der Pfarre in Reen zu entscheiden. Dem Nikolaus sei zwar auch im Appelationsweg jedes Recht auf die Pfarre abgesprochen worden, doeh habe dieser celata veritate vom apostolischen Stuhl Zuschriften an den Bischof von Grosswardein, den Abt von Kolozsmonostor und den Dekan oon Her- mannstadt erlangt, denen zufolge Petrus Pauli im Unrecht sei, quia secundum ordinationem Bonifacii papae VHI praedictus decanus Michael potestatem contra eum procedendi non habebat, cum decanatus ecclesiae Cibiniensis ruralis dumtaxat et non dignitas vcl personatus existat.

Datum Romae apud s. Petrum, anno millesimo quadringentesimo quinquage- simo secundo, II Kalendis Novembris anno sexto.

Regest: Lukcsics, Diplomalu ijonlificum 2, 313 Nr. 1 28-1 iiacli Rcg. Lat. 478 f. 274 iin Vatilianischen Archiv.

2 799

Lechnitz 1452 \ovember II. Der offentliche Notar Lucas Weiz von Tekendorf beglaubigt die Protestation des Lechnitzer Rector scolarum Sigismundus Lite-

359

ratus und mehrere Zeugenaussagen iiber den in der Pfarrkirche uon Lechnitz verublen Baub von Kirchengeraten.

Orig. Pery. durchlochert, zerschnitten und etwas verwischt, Arh. St. Sibiu, K.A. Senn- dorf 1. Ohne Siegelspuren.

Zum Jahre 1452 gehiirt dic Indilvtion 15. Wenn dem Notar mit der .\ngabe der In- dilvtion 1 lcein Irrtum untcrlautcn ist, so muss man anneliraen, dass er noch die beda- nische Indiktion verwendet, odcr es ist ein Einfluss der benachbarlen moldiuischen Fiirstcnkanzlei, wo die griechische Indiklion (mit 1 Sepl.) in Obung war.

In nominejdomini amen. Anno nativitatis eiusdem raillesimo quadringente- simo quinquagesimo secundo, indictione prima, die vero Saturni undecima mensis Novembris, hora vesperarum vel quasi, in maiori stuba domus cir- cumspecti viri Anthonii Sybenbewrger in Lechnicia comitis, Transsilvanensis dyocesis, pontificatus siquidem sanctissimi in Christo patris et domini nos- tri domini Nicolai divina providentia papae quinti, anno eius sexto, in me notarii publici et testium infrascriptorum praesentia constitutus personaliter honestus vir Sigismundus Literatus, rectorscolarum eiusdem villae eiusdem Transsilvanensis dyocesis per modum protestationis significare curavit in hunc modum, quomodo quadam feria quinta quae fuit infra octavas festi Penthecostes proxime praeteriti, per negligentiam et solicitudinis curae non- adhibitionemet incautam custodiae praestationem providi viri Georgii Schwge- ler, laici dictae Transsilvanensis dyocesis, vitrici ecclesiae parochialis in honore beati Bartholomei apostoli in dicta villa Lechnicia constructae et fundatae, duo calices et una parva crux de sacrista per fenestram per quo- rundam maleficorum immemores salutis animaruni ipsorum sacrilegis manus in noctissilentio non verentes sententiam excommunicationis a iure latam incurisse minime etiam advertentes illud, beatissimum dictum sacrum de sacro non sacrum de sacro et sacrum non de sacro quis aufert sacrilegus est furtim fuissent sublati. Cum tamen idem vitricus per antedictum protestan- tem non semel sed fere saepius coram certis cohospitibus eiusdem villac vide- licet circumspectis et providis viris Anthonio Sylienbwrger, comite iam fato, Johanne Rorer, Philipo Fabro ac JVIartino Gewtsner ac Michaele Entzer iu- ratis civibus instanter fuisset <ad>monitus^ ut ipsas fenestram et ianuam in eadem sacrista habitas reformari facere deberet, quos idem protestans coram me notario et testibus infrascriptis pro testibus ad perhibendum testi- monium veritatis produxit statuendos. Qui per me diligenter requisiti super ipsa ammonitione non coacti nec compulsi odio, amore vel favore aut timore humanis semotis ad fidem ipsorum deo debitam spontanea et libera ipsorum voluntate uniformiter iuxta ipsorum conscientias taliter deposuerunt, quo- modo non semel nec bis vel ter, sed saepius et replicatis vicibus ipse protes- tans eos amonuisset, ut ipsi saepetactum Georgium Schwgeler super eo amo- nere deberent ipsorum vitricum, ut ipsa fenestra cum hostio in sacrista per eundeni reformaretur. Ipsi vero praememorati comes et iurati cives eundem protestantem ipsorum in personis ad vitricum ecclesiae antelate direxissent immo nedum suo sed comitis et caeterorura iuratorum cohospitum verbis ammonuissent. Qui quidem vitricus ipsam fenestram cum hostio reformari facere eidem protestanti assumsisset. Item providus vir Quirinus Czolischerde praelibata Lechinca concivis in eodera loco, quo supra, per praefatum Sigis- mundum protestantem coram me notario publico et testibus subscriptis dili- genter <(..>us^ et requisitus quid sibi constaret de praemissis. Ipse vero ex certa et agnita veritate non vi, dolo, metu vcl fraude adhaec inductus respon- dit, quod ipse quadam fcria secunda, quae fuit intra octavas festi Penthe- costes proxime praeteriti^ finitis vesperis per ipsum protestantem una cum vitrico ad sacristam dictae ecclesiae vocatus fuisset, qui protestans coram eo-

360

dem QuiriiiD eundein vitricum non semel sed bis, tor, quater resumendo et

quaiTendo invenuisset < >* faceret <....>^ bonus Jionio et provisor ipsius

ecclesiae scram in hostio ruptam cuin fenestra in sacrista quanto citius facere possot reformari el quod duos aut tres calices in suam custodiam et locum tu- tum assumere debuisset quousque ipsa fencstra cum sera in ipsa sacrista re- formaretur. Qui quidem vitricus respondisset eidem <.. in>® stanti super sua ammonitione facta tali modo: Bone magister Sigismundus custodiam habeatis super bona ipsius ecclesiae < >' habeo < >* equos venales,

quos infra octo dierum spatium af forum Bystriciensem * et ibidem unum

fabrum conveniam, qui < fene>strami*' et alia quae nostrae sacristae

pro reformatione necessaria fuerint reformabit. Qui vitricus < >ii negle- xisset et ipsa ecclesia post iamfatam ipsius protestantis < >*- memorato

Quirino facta ammonitionem infra spatium trium dierum < y^^ ctis silentio daninum percepisset. Asserens etiam idem protestans quod si quid damni illati vel inferendi ipsa ecclesia quaeretur, prout etiam est consecutum, super huiusmodi damno uti praedixi illato vel inferendo minime responderet sed totum caderet in sortem vitrici. Vero memoratus Sigismundus protestans protestatus est servatis servandis si ipse in casu per < )^ intervalla ab aliquo aut aliquibus vel quibuscumque hominibus et ( >^ ab ipso vitrico saepetacto ratione ipsius damni illati ad solutionein attentafus inculpatus in iudicio seu extra iudicium fuerit modo aliquali, quod eandeni causam < ')^ (leg)itiinum suum procuratorem, si legitimo iure inter ipsuin et omnes tales in dicta causa ipsum infestantes et ad solutionem dictorum calicum et cruceis(!) astringere < }^^ nitentes lis erit aut fuit contestata, prosequi vult iurisdictione mediante. Dummodo tamen iudex debitus iudiciario ordine assistat approbanda appro- bans, delestenda detestens, affirmanda affirmans (suomodo) sententias < >i2 pari el parti ut iure congTuit amministrans iustitiae complemenLum. Per quam protestantem ego notarius < >^'- testibus subscriptis debita cum instantia fui requisitus super praemissa, et praemissa tangentia, ut sibi unum vel plura conficere deberem publicum seu publica instrumentuin seu instrumenta, quod et faci, prout teneor diligenter officio mei tabellionatus requirente. Praesen- tibus ibidem interessentibus discreto et providis viris domino Thoraa capel- lano provisorique curiae plebani, Johanne de Zolna domini Augustini de Lechnicia plebani familiare, Andrea Tanczer de Sancto Johanne et Johanne Walacho de Lechnicia ac Georgio Digeler, Mathia Holczappel necnon Mat- hia Tylman de Dypze Transsilvanensis dyocesis, testibus ad praemissa vocatis pariter ct rogatis. Acta sunt liaec anno, indictione, die, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra.

Notarzeichen^*. Et ego Lucas natus Mathei Weiz de Theca, clericus Transsil- vanensis dyocesis, publicus sacra imperiali auctoritate notarius, quia prae- missis omnibus et singulis recognitionem < >* et protestationem ac aliis dum sicut praemittitur fuerint et agerentur una cum praenotatis testibus praesens fui eaque sic fieri vidi et audivi et in nota recepi. Ideoque hoc praesens publi- cum instrumentum manu propria conscriptum exinde confeci signoque et nomine mei solitis et consuetis manu subscripsi et signavi rogatus et requi- situs in testimonium omnium singulorum praemissorum etcetera.

1 Liicke 0,3 cm.

- Unleserlich 0,7 cni.

' Juni 4.

* Unleserich 0.8 cm. ' Unlcserlich 0,5 em.

Verwischt 0,4 cm. ' Verwiseht 0,8 cm.

* Verwischt 1.2 cm.

' Verwischt 1 cm. '" Vorwisclit 7 cm. " Verwischt 0,2 cm. 12 Verwischt 1,6 cni. '^ Verwischt 0.5 cm. '■■ Darunter 4 Schriftzeilen verwisclil.

361

2 800

1452 \ovembcr 18. Johannes Checli besidiigi dem Kronsiadter Ral den Empfang des Mariinszinses.

Orig. Pap. Arli. Sf. Bra^o^ , Priv. 120/1. Ringsiegel. oval, 1,6 + 1,1 cm, in griines Wachs vornc aufgedriickt. Brustbild eines nach rechts gewendeten Mannes, undeutlich.

Johannes Chech familiaris egregii viri domini Nicolsi de Wysakna vicegu- bernatoris partiuni Transsiluanarum memoriae commendans significo tenore praesentium quibus expedit universis, quod honestos et circumspectos viros iudicem et iuratos civitatis Brassouiae ratione marcarum argenti centum et triginta de censu festi sancti Martini proxime transacti^ de medio ipsorum civium provcniente datarum et assignatarum reddo quitos et expeditos; item super quinqup niarcas eiusdem ponderis per dominum gubernatorem hominibus dc Zentpeterfalua causa ipsorum inopiae et paupertatis de eodem censu relaxatas mihi literas dicti domini gubernatoris assignaverunt, item aliarum duarum literarum copias decem marcas argenti continentes similiter mihi dederunt et easdem decem marcas defalcaverunt, praetextu quarum etiam ipsos reddo quitos et absolutos. In quantum consensus domini gubernatoris affueril, praesentium literarum eaium fide et testimonio mediantibus. Datum sabbato proximo post festum sancti Martini confessoris, anno domini mille- simo CCCC.° quinquagesimo secundo.

' November 1 1 .

2 801

Thorenbury 1 i52 Dezoniber i. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg und Bronislaus bezeugen die zwischen der Gemeinde Diirrbach und den Adligen von Galafi zusiandegekommene Grenzvereinbarung.

Orig. Perg. Arh. St. Ciuj. Arcliiv dtr Sladl Bislritz Nr. 36. Sitgel. rund. Dm. 2,9 cm, griines Wachs in Wachsscliiissel an weisser Hanfschnur angehangl. Spruchbandumschrift in Majuskel. Im Siegelfeld Wappenschild mit aufrechtstehendeni Tier (Hund?). Regest: Arc/i. Zeitscimft VI. 81. Bergcr, Urhunden-Regeslcn 28 i\r. 132.

Nos Georgius f>lius Rycalph dc Tharkw et Bronislaus vicevaivodae Transsi- luani memoriae commendantes tenorc praesentium significamus quibus ex- pedit universis, quod nobis unacum partium Transsiluanarum nobilibus die dominica proxima post festum beati Andreae apostoli^ pro quibusdam harum partium negotiorum expeditionibus necessario perficiendis, Thordam conve- nientibus, Nicolaus de Maflie et Osualdus filius Iwanka de < pro>- parte Saxonuni de Dypse, necnon Gregorius de Ffratha et Emericus Kakas de Bot- haza pro parle Ladizlai et Johannis de Galaz, item infrascripti iudices arbi- trii per ipsas partes aequali numero electi nostram personaliter venientes in praesentiam per ipsos confessum extitit pariter et relatum in hunc modum quod ipsis die dominica proxima post octavas beati Michaelis archangeli proxime praeteritas^ ex deductione partium antedictarum, ad faciem cuiusdam terrae litigiosae inter praescriptas po.ssessiones de Galaz et Dypse apparentis

362

accessissent ibique praesentialiter adhaerentibus Nicolao Ffarkas de Harynna necnon Janka filio Sj^monis de Ews, Benedicto de Bongarth ac Osualdo de eadein cominetaneis item Michaele de Bwdak. .lohannc de dicta Mathe, Geor- gio dicto Zenthes de Ffratha, Philippo Zantha de Nowah et Andrea Zenthes de dicta Bothaza vicinis praescriptae possessionis Galaz item Petro Herthel iudice de Bystercia necnon quibusdam iuratis civibus de eadem et de singulis possessionibus et villis ad dictam civitatem Bysterciensem pertinentibus in districtu Karalyah existentibus singulis duobus horainibus per villanos cora- muniter electis, super factu huiusmodi terrae litigiosae ipsis diutius tractan- tibus praescriptam terrae litigiosae particulam ad dictam possessionem Dypse sequestrassent. Ita tamen quod railium terra in eadem serainatum praetactis nobilibus de Galaz assignassent, deciraas tamen consuetas de eodera railio plebano de eadera Dypse dedissent, a praetactis quoque vicinis et comrae- taneis necnon annotatis populis et horainibus Saxonicae nationis pro tunc inibi adhaerentibus diligenter inquirendo talera de subscriptis certudinis indagassent veritatem, quod seraper et ab antiquo rivulus* aquae de posses- sione Fferejeghaz descendens ct subtus dictam possessionem Dypse in ri- vulura- Lekenczepathaka ingrediens inter annotatara possessionera Galaz et praescriptam possessionera regalera Dypse perpetualis raeta fuisset, qua scita veritate eundera rivulura* inter possessiones antedictas pro meta perpetuali ambabus partibus volentibus ac penitus nullomodo contradicentibus relin- quissent et comrnisissent. In cuius rei memoriara firraitateinque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales duximus concedendas. Datum secundo die termini praenotati in loco nieinorato, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo secundo.

1 Dfzember 3. ■' Oktober 8.

2 Liicke 1,2 cm. * Vorl;ii>e rywlas. -iim.

2 802

( ) l-ia^ Dezember 5. Die Vizewoiwoden Georg und Bronislaus ersuchen

das Weissenburger Kapilel, bei der Einfuhrung der Adligen Balthasar de Enye- dino, Johannes Zaz, iudex regius sedis Zazsebes, et Georgius decretorum doc- tor, plebanus de Zazsebes in den Besitz von Noul Romdn mitzuwirken, das ihnen iusto iuris titulo zustehi.

Datum < >us^ feria tertia proxima post beati Andreae apostoli, anno do- mini millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 29287. Siegel war auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Nach einem Dorsualvermerk erfolgte die Kinfiihrung am .31. Dezember 1452.

1 Liicke.

2 803

1452 Dezember 17. Der Konvent von Kolozsmonostor beglaubigt die Urkunde des Szeklergrafen Reinoldus von Rozgony von lii9 Nr. 2677 ilber den Ankauf

363

dei Piddien Fatha, Bocziua, Czeegw und Thewkews duich dieGemeinden Meiters- dorf und Treppen .

Orig. Peri,'. Arh. St. Sibiu, K.A. Treppin Nr. 12. Sitfjil, ■weissts Wacbs in 'Wi.cbs- schiissel, an weiss-blsiiKr Htinfscliniir iin.ijcliangl. Derselbc Slinipel wie Nr. 1 288. Regest: Bcrger. VrluncUu-IUnisUn 28 Nr. 133.

Conventus inonasterii beatae Mariac virginis de Colomonstra omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salu- teni in salutis largitore. Ad universoruni notitiam harum serie volumus per- venire, quod prudens et circumspectus vir Petrus Herther, iudex civitatis Bys- triciensis, in personis universorum Saxonum regalium in possessionibus rega- libus Nagdemether et Therpen vocatis commorantium nostram veniens in prae- sentiam exhibuit et praesentavit nobis quasdam literas magnifici Raynoldi de Rozgony comitis Siculorum privilegialiter emanatas petens nos debita cum instantia ut tenorem earundem in transscripto literarum nostrarum memora- tis Saxonibus regalibus dare dignaremur.Quarum tenor is est. (Folgi die Urkunde des Szekleigrafen Reinoldus von 1449 Nr. 2 677). Nos igitur iustis ac iuri con- sonis petitionibus annotati Petri Herther iudicis Bystriciensis favorabiliter annuentes praescriptas literas praefati magnifici Rainoldi comitisSiculorum de verbo ad verbum sine diminutione et augmento aliquali praesentibus lite- ris nostris similiter privilegialibus transscribi et transsumpmi faciendas trans- scriptumque et transsumptum earundem praenominatis Saxonibus et incolis regalibus dc Nagdemether et Therpen duximus concedendas iuris eorum ube- riorem ad cautelam. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam prae- sentes literas nostras privilegiales appensionc sigillo nostri fecimus conimu- niri. Datuni dic dominico proximo post festuni beatae Luciae virginis et mar- tiris, anno domini millcsimo quadrigenlesimo quinquagesimo secundo.

2 804

Kirtseh 1453 Jauuar 16. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg und Broni- slaus ersuchen das Weissenburger Kapitel. dem Nikolaus Thoscha und Symon Sartor eine schadhafte Urkunde iiber Zarne.sti und Tohan neu auszufertigen.

Eingeschaltt 1 voni ^Vcisscnburijir Kiipild l-l."i;!, Orig. Arh. St. Brasov, Pri\. 126.

Aniicis eorum reverendis capitulo ecclesiae Transsiluanensis Georgius filius Rykalph de Tharkew et Bronislaus vicevaivodae Transsiluanenses amicitiam paratam cuni honore. Dicit nobis Nicolaus literatus dictus Dosa de Prasmar in sua item Symonis Sartoris consanguinei sui de eadem personis, quomodo quaedam literae vestrae pro eorum parte super facto statutionis portionum eorum possessionariarum in possessionibus, Zerne et Thwhan vocatarum in comitatu Albensi existentibus liabitarum emanatae propter incautam conser- vationem in sigillo forenl corruptac, quibus pro iurium eorum tuitione ad prae- sens necessarii renovationem plurimum indigerent; supcr quo vestram amici- tiani praesentibus petimus diligenter, quatenus praescriptas literas speciete- nus acceptantes si easdem slilo, forma, carfa ac sigillo et epitaphio de vestro stilo sub vestro sigillo iusfo modo emanatas fore comperieritis, extunc easdem in forma consueta renovari velilis, caventes tandem ne fraus aut dolus exinde eveniat aliqualis. Datum in Kerus feria tertia proxima ante festum beatae Prisce virginis, anno domini miliesimo quadringentesimo quinquagesinio ter- tio.

364

2 805

Graii I '«.i;! Janiiar l(!. Dionysius, Erzhischof imn Gran, ernennl Georg, De- kaii des Knmsiddler Kapileis, iind Joliannes, Pfarrer i>on Kronsladt, scinen Ver- irelern in dem Prozess zivischen dem Hermannsliidler Pfarrer Anfonius und dem Geistlichen Georgius de Cibinio. Datuin Strigonii sedeciina die inensis ianuarii. anno domini M°CCCC L III".

ZpitgiMiossisclio Absclirilt Arcliiv (icr llv.mg. Ivir;lu-ii,m'mi'iudc .\.B. Brasov, E 114 Blnlt 11 V.

2 806

Pressburji l\~t:\ .lanuar 2;j. Konig Ladislaus besldligl iiber Einschreiten der Klausenburger Ratsgeschworenen .Stephanus Bertram dictus, Johannes de Lon- gocampo und Egidius Sartor fiir die besonderen Diensle, quae et quas ipsi cives specialiter Saxones de dicta Coloswar uon solum genetrici nostrae quondam dominae Elisabeth reginae... sed et nobis per consequens se gratos reddiderunt et acceptos personisque et bonis fortunae casibus pro nobis subinissis plurima etiam dainna et incommoda pro nostro nomine regio pertulerunt... die Urkun- den Konig Sigismunds von 1404 Nr. 1.511 und 1419 Nr. 1 867 iiber die den Be- wohnern von Klausenburg gewdhrten Freiheilen und Zollbefreiungen. Datum Posonii feria tertia pro.xima antc festuin conversionis beati Pauli apos- toli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Kanzleivermerk: Commissio domini regis domino Vlrico comite Ciliae referente, Nicolaus praepositus vicecancellarius.

Ori,4. Pcri;. .\rli. .St. OIuj. Arcliiv dcr Sti\iU C.liij T 11). Sieiicl, runil, Uui. 7 crn, rotes Wachs in Waclisschiissel, an rotweisscr Seidenschnur an.ychangt. Ini Siegelfeld vier- yeteilter Wappenschild. Nr. 1 vier Querbalken im Feld. .\r. 2. slci.iicnder Lowe. Nr.3 Querbalken (Binde). Nr. 4 aulfliegender. den Kopf nach rechts gewendeter Adler mit halb ausgebreitetcn Schwin.^en. Umschrift in ,1,'otischer Minuskcl: .S. ladislai. dei. gfa. hvgarie. boheniie. croacie etc. re^gis. dvcis avstr. el marchiois moravie. Abb. pVav. Svntagma XII/2.

2 807

Pressburg 14.5;j .lanuur 2.5. Konig Ladislaus verbietet allen Zollinhabern des ungarischen Reiches von den Klausenburger Kaufleuten Zolle einzuheben und trdgt den siebenburgischen Woiwoden auf, diese in ihren Rechten zu schirmen.

Orig. Perg. .\rh. St. (^luj. .\rchiv der Stadt C.luj T 38. Siegel in rotes Wachs vorne auf.gedriickt. Heste init gleichem Siegelstempel wie ,\r. 2 806. Ein zweites Orig. Perg. von demselben Schreiber niil gleichem Siegel ebenda. T S9. Ein drittes Orig. Perg. von anderer Hand geschricben ebenda, T 41.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex necnon Austriae, Stiriaeque dux et marchio Moraviae et cetera fidelibus

365

nostris univcrsis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobi- libus ipsorunique officialibus item civitalibus et liberis villis ipsarumque rec- toribus iudicibus et villicis cunctis etiam aliis regni nostri possessionatis liomi- nibus tributum habentibus eorundemque tributariis praesentium notitiam habi- turis saluteni et gratiam. Cum nos lileras et privilegia divorum regum Hun- gariae videlicet quondam Karuli^, Lodouici et Sigismundi imperatoris avi nostri super diversis liberatibus, gratiis. praerogativis et cxemtionibus spe- cialiter super non solutione tributi fidelibus nostris civibus et universis inha- bitatoribus civitatis nostrae Coloswar datas et concessa per alias literas nos- tras confirmavcrimus velimusque eosdem in eisdcm indemniter et sine ullo impedimcnto protegere manutenere et pacifice conservare. Ideo vestrae uni- versitatis et vestrum cuiuslibel fidelitati firmissimo nostro regio damus sub edicto districte mandantcs, quatenus vos aut aliquis ex vobis vel servitorum et tributariorum \estrorum contra formam praedictae libertatis et exemptionis ipsorum ab eisdem civibus vel altero eorundcm aut ab eorundem familiaribus, dum et quando ac quotienscumque ipsi aut alter ipsorum seu familiares eorun- dem cum rebuset mercibus suis ad vos et loca tributorum vestrorum cum prae- sentibus pervenerint tributum vel exactionem aliqualem petere vel exigere petique vel exigi facere nullatenus praesumatis uec sitis ausi modo aliquali. Alioquin commisimus et scrie praesentium firmiter committimus fidelibus nostris vaivodis partium nostrarum Transsihianarum et ipsorum vicevaivodis praesentiijus et futuris, ut ipsi vos et qucmlibet vestrum ad observationem praedictoiiim mandatorum nostrorum cuin vestris damnis et gravaminibus arcius compellant et astringant, el nihilominus eosdem cives in iuribus et liber- tatibus eorum praenotatis protegent et defendent contra quoslibet auctoritate nostra regia ipsis in hac parte specialiter atiributa et concessa ac iustitia mediante; aliud igitur sub obtentu grafiae nostrae non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datiim Posonii in festo conversionis beati Pauli apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Commissio domini regis, domino Vlrico comile Ciliae referente. Unter dein Siegel Kanzleivermeik-. Drille Aiisfeitifiiiiuj auf der Pliea: Lecta.

So in T. :i9; iii '1'. AS iind II spaU-r •;i'aiiiliTl - IVhli in T. 11. iii Karoli.

2 808

Pressburc) I ^."1:$ Janiiar 28. htuphael, Erzbischof von Kalocsa und Bdcs. Irdgt den Pfarrern Chiistian von lieichesdorf, Georg von Muhlbach u.a. auf, die Ange- legenheit zwischen Nikolaus Zas iind den Richtern und Geschworenen der Zwei Stiihle noch einmal zu unlersuclien und den iiber die Vertreter der Zwei Stuhle verhdngten Bann aufzuheben.

EinHi-^-i^lialtet als zweilis Inscrl voin offentlichen Notar l^rljamis rdri vim ,Slcin;ui 1453, Arcliiv der KvaiiK. Kirchcnf>enicindo A.B. Mcdiasch. Reiiest: Prnijramm <l. cv. Cijmn. Midiimli 1869/70. 11.

Venerabilibus' et' egregiis^ viris doininis Cbristanno de Ryanfalw ac Georgio plebano de Sebes canonicoqiic ccclesiae 'rranssiluanensis. sacri iuris canonici

366

doctoribus eximiis necnon Ladizlao de Alma et Am))rosio de Walthwdia, Laiirencio plebano de Ludas. artiuin liheralium magistris dignissimis, Micha- eli baccalaurio in decretis [)h'l)aiu) dccanoque de Medyes nohis in Ciiristo sin- ccre dilectis Raphael' Ilerczek' de Zechkew. ecclesiarum Colocensis el Hachien- sis canonice unilarum arcliiepiscopus locique eiusdem comes perpetuus. In plena congregatione praelatorum ecclesiarum et saecularium necnon baronum ac regnicolaruni regni Hungariae in Pozonio celebrata exposuerunl nobis pro- vidi viri iudices et iurati duarum sedium .Saxonicalium Medies et Selk, quo- modo honorabilis vir dominus .\ndreas de Danocz, custos, canonicus et vica- rius ecclesiae nostrae Bachiensis necnon auditor causarum in spiritualibus generalis, in executione cuiusdam sententiae pro parte Nicolai Zas a dictis iudicibus duarum sedium Saxonicalium super quibusdara bonis mobilibus et immol)iIibus latae, per appellalionem ad nostram sedem metropolitanam Bachiensem devolutam termino adveniente primo die comparilionis se ex illa causa exoneravit asserens suis literis mediantibus dictam causam uon ad forum ecclesiasticum sed saeculare pertincre debere, quarum tenorem et transsump- tum literarum dicti vicarii nostri Bachiensis praefati iudicis duarum sedium Saxonicalium nobis in Pozonio ostenderunt. .\Itera vero die, nescitur quo duc- tus spiritu. absente procuratore dictorum iudicum duarum sediuin Saxonica- Jium contra eosdem iudices duarum sedium in singulis perperam (ulit excom- municationis sententiam, in praeiudicium et gravamen valde magnum. Quod si non omnes interesse poteritis, aliquibus nihilominus ex vobis damus in man- datis, quatenus si res ita se habet, non obstanlibus actis et processibus quibus- cumque. convocatis partibus coram vobis ad terminum competentem. tutum et honestum locum eiusdem assignando causam fine debito terminetis, excom- municati, si qui forent, vigore antedictae senlentiae nostri vicarii Bachiensis praefati denuncietis absolutos el ulterius excommunicari inhibeatis eosdem iudices, nec attentent ipsi plebani eos fore excommunicatos denuntiare, sic tamen. ut saepefatam sententiam dictorum iudicuin duarum sedium Saxoni- calium pro parte dicti Nicolai Zas latam in bonis adiudicatis sitis et habitis sub iurisdictione eorundem iudicum duarum sedium effectualiter executioni demandetis. Cetera vero bona dictum Nicolaum Zas concernentia idem Nicolaus cpierat coram his iudicibus talia bona sub quorum iurisdictione sita sunt et habita, cum actor forum rei sequi debeat, immo si sententia dictorum .'udi- cum duarum sedium Saxonicalium pro parte annotati Nicolai Zas lata de facto se extendit ad bona alibi sita, non sub iurisdictione dictorum iudicum dua- rum sedium Saxonicalium de iure tamen ad bona habita sub potestate et iuris- dictione saepedictorum iudicum duarum sedium Saxonicalium obtinet roboris firmitatem, nam dicente ius extra territorium non paretur impune. Datum in Pozonio in octava .\gnetis virginis, anno domini millesimo quadringente- sirao quinquagesimo tertio.

' In verlanijiTtcr Sclirifl.

2 809

Pressburg 1453 Januar 29. Konig Ladislaus anerkennt und beschwort die Be- schliisse der ungarischen Reichsversammlung und zwar, dass er an Xuswdrtige keine Wtirden vergahen wird, dass die Schenkungen der Konigin Elisabeth und Konig

367

Wladislaws I. ungilltuj sincl, die iuxta vigorem decreti erfolgten Yergabungen des Gubernaiors Johannes uon Hunyad anerkannt werden u.a. Datum Posonii feria secunda proxima ante festum purificationis virginis glo- riosae^, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

Orig. Pap. Arli. Sl. Brasov. Priv. 121. Sieyel vnr in rotes Wiuhs vornc aufgedriickl. Ein zweitcs Orig. Ungar. Kationalnniseum. Handschriftcnabteilung. Gleichzeitige .\bschrift, Pap. Archiv dcr Evang. Kirchcngcmeinde A.B. .Mediasch. Druck: CoriJiis luris Hiingnrici 1, Bud;;pcsl 1899, S. 310.

' Im C.JH licisst es in fesio bculac DornlJicfic virginix {= Februar 6).

2 810

Pre.s.sburc) 14.53 .Januar ;{0. Konig Ladislaus verleiht Johannes von Hunyad ftir seine vielen Verdienste im Kampf gegen die Turken, die einzeln aufgezdhlt

werden, die Erbgrafschaft von Bistritz ipsum Johannem de Hwnyad ac filios

et heredes eorum universos super civitate et districtu Bistriciensi ac eius pertinen- tiis in partibusTranssiluanis habitis in perpetuos et liberos comites maiores, dic- tum vero districtum in comitatum perpetuum, sicuti pridem in civitate nostra Viennensi in sede et habitu maiestatis regalis sublimi constituti, assistentibus nobis quainpluribus ducibus et marchionibiis fratribus nostris et toto consilio nostro observatis omnibus illis cerimoniis, quae in talibus observandae sunt, so- lemniter nominavimus et creavimus, ita et nunc de novo, hic intra metas regni nostri Hungariae constituti de plenitudine nostrae regiae potestatis nominamus, praeficimus et creamus eosdem comiteni .Johannem ac filios et heredes suos. Sed et comitatum praedictum ab omnium wayvodarum et quorumlibet iudicum et iusticiarioruni illarum partium iudicatu et omni iurisdictione eximendo, solius nostrae praesentiae aut palatini el iudicis curiae nostrae regiae iudicio reser- vamus decernentes, ut ipsi comes .lohannes ac filii et heredes sui universi cera rubra quoad sigillum in signum excellentiae comitatus ac aliis omnibus illis gratiis honoribus, praerogativis el privilegiis quibus ceteri maiores comites li- beri et perpetui de iure vel de consvetudine utuntur gaudeant, utantur et fruan- tur, perpetuis semper temporibus universis recepto tamen ab eodem comite Johanne in persona sua ac heredum suoruni firmissimo in talibus praestari solito nobis et successoribus noslris regibus Hungariac fidelitatis el obedientiae iura- menlo in forma infrascripta. Praefatum autem districtum seu comitatum Bis- triczensem cum civitate Bistriczia ac opidis, villis, praediis et aliis quibuslibet ipsius et earum pertinentiis videlicet tributis, censibus, proventibus, terris ara- bilibus, cultis et incultis, vineis ei vinearuin promontoriis, pratis, silvis, nemo- ribus, pascuis, aquis, aquarumque decursibus. molendinis et locis molendino- rum ac iure patronatus ecclcsiarum et generaliter quarumlibet utilitatum inte- gritatibus quocumque nomine vocitatis sub suis veris metis et metarum antiquis distinctionibus cidem comiti Johanni suisque filiis ac heredibus et posteritati- bus universis ex ccrta nostra scientia et aniino deliberato de praelatorum et ba- ronum ac nobilium regni nostri jjraediclorum consensu et collaudatione de mani- bus nostris regiis dediinus. donaviinus et contulimus immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter possidendum, tenendum el haben- dum salvo iurc alieno. Forma autem iuramenti, quo ipse comes Johannes nobis et successoribus nostris iuravit hercdes quoque sui iurare tenebuntur haec est: Ego .lohannes comes Bistiicieiisis promitto et iuro ad haec sancta dci evangelia quae corporalilcr lango. (|uod de cetero fidelis e( obediens ero vobis screnissitno

368

primipi el domino Ladislao legi Hungariae et cetera domino meo gratioso om- nibusque successoribus vcstris Hungariac resibus ac sacrae ipsius regni vestri coronac, contra quoscuniquc honiincs cl ncc auxilium sivc consilium unquam dabo scu assentiam contra personani vcslram. vitam vcslrani. saluteni vestram seu stalum veslrum, secl vestri et succcssorum vestrorum regum Ilungariae praefatorum lionorem et commodum semper el lideliter procurato toto posse dampnumque vestrum et successorum vestrorum ac dolum et Iraudcm conlra vos ubi potero intercipiam ct quod vestris cl successorum vestrorum Iraclitoribus et adversariis nunquam acquiescam, sed vos et succcssorcs vestros in rebus huius- modi dum ad notitiam mei pervcnerint fidclitcr avisabo et protegam vobisque et successoribus eisdem totis viribus meis assistam omniaquc ct singuhi ad ean- dem vestram coronam spectantia fidelitcr tenebo quemadmodum vester ac regni vestri Hungariae fidelis comes suo vero naturali ciomino Hungariae regi iuxta regales ac eiusdem regni ordinationes ac huidabiles consuetudines obscrvare tenetur et facere, dolo et fraude semotis quibuscumque. Sic me deus adinvet et haec sancta eius evangelia. In quorum omnium memoriam firmitatemquc per- petuam praesentes concessimus literas nostras authentici sigilli nostri sccrcti, quo ut rex Hungariae utimur, appcnsionc roboratas. Quas in formam maioris nostri privilegii redigi facicmus dum nobis in specie fucrint reportatac. Datum Posonii feria tertia proxima ante festum purificationis beatae Mariac virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Eingeschaitet als 1. Inscrt von Kiinig Ladislaus 1456, Orig. Unijar. I..'in(lcsarthiv

Budapest Dl. 14605.

Druck: Teleki, Hungadiak kora X, 347 Nr. 174. Transilvania 1872, 141.

Bruchsliick: Pray, Annalcs 3, 125. Eder, Schesaeus 228.

Regest: Fej^r, Codex XI, 497. Aichiv 6, 1863, 68. Hurniiizaki, Documenle II, 2. 23.

2 811

Prcssburcj 1^53 Februar 1. Konig Ladislaus sicheit den Zwei Sluhlen Ach- tung ihrer Rechie und Fieiheiten zu und versichert sich ihrer Treue.

Orig. Pap. Archiv der Kvang. Kirchengenicinde .\.B. Mediasch Xr. 28. Siegel war in rotes Wachs vorne aiifgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bolicmiac, Daliuaciac. Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris univcrsis et singulis Saxonibus duarum sedium Selk et Megyes partium nostraruiii Transsiluanarum salutein ct gratiam. Nuntii vestri providi Nicolaus Busnar et Georgius Thabiasii de Eczel necnon Martinus de Kysselk^ suae per vos eis iniunctae legationis sericm nobis prudciifcr et ordinate per omnia narraverunt, ex quoruin declaratione dedicimus puram vestrae fidei sinceri- tatem semper sacrae regni nostri coronae ac nostris- praedecessoribus et prae- sertim serenissimis dominis Sigismundo imperatori avo et Alberto patri nos- tris regihus Hungariae obscrvatum et pro tuitionem ac defensionem patriae vestrae cuin ceteris nostris fidelibus omni diligcutia et solicitudine semper vos pronos fuisse et paratos. Quo respectu nos vestris fidelitatibus regio suc- currere volumus cum favore. Quem admodum promisimus praenotatis ves- tris nuntiis ita et vobis ad instar ceterorum fidelium regnicolarum nostrorum promittinius, vos et vestrum quciiilibet in cunctis vestris libertatibus et pri- vilegiis ac iuriuin praerogativis, quibus ex gratiosa concessione praescrip-

369

torum regum Hungariae nostrorum praedecessorum usque in praesentiarum usi fuistis et gavisi, dum et quam primum de eis informati fuerimus inviola- biliter conservare ac huiusmodi vestra privilegia et literalia instrumenta legitime emanata dum nobis aut canceilario nostro in specie praesentata fue- rint, pro vobis sub nostro sigillo confirmare et facere confirmari, e converso autem illam fidelitatem, quam praedecessorum nostrorum regum Huiigariae temporibus sacrae coronae conservasse vos percepimus etiam nostri regiminis tempore expectamus per vestram fidelitatem conservare, prout haec et alia praefati vestri nuntii a vobis assumplo gratioso responso ad propria remissi plenius vestrae referent fidelitati. Datum Posony in profesto purificationis virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni auteni nostri anno tredecimo. Von der Kanzlei: Commissio domini regis in causis, Johannes cancellarius.

1 Ky auf Rasur. - Ober der Zeile.

2 812

Pressburg 1 l.j.*} Febriiar 1. Konig Ladislaus verleihl den iintertiinigen Gemein- den Biilkeach iind Seiden die hohe Gerichlsbarkeit.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 138. Siegel, rotcs Wachs in Wachsschiissel an rot-

weisser Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 806. Eingeschaltet als

zweites Iiisert voni Fiirsten Andreas Batliori 1599, Orig. ebenda, K.A. Seiden Nr. 2.

Mit dieser Urkundc eingeschaltet von Gabriel Bethlen 1623, Orig. ebenda, K.A. Bul-

kesch Nr. 4.

Druck: Teleki, Ilunyadiak kora 10, 368 Nr. 178.

Unvollstandi^': Eder, Ohxrmitwncs 86.

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae^, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos cum ad humillimae supplicationis instantiam fidelis nostri dilecti spec- tabilis et magnifici Johannis de Hunyad comitis Bistriciensis pridem regni nostri Hungariae gubernatoris per eum nostrae maiestati propterea porrectae, tum etenim ob devolionem, quam ad beatissimam virginem Mariam geriraus sed et desiderio desiderantes pacem et tranquillum statum regni et nostro- rum- regnicolarum ut malefactorum et nocivorum hominum offensam iusto- rum fraudulanter et tiranide inachinantium iniquitas ne in amplum excrescat virga aequitatis deleatur, iusti autem et innoxii pacis amoenitate gaudeant sub protectione principis gloriosi fidelibus nostris iudicibus, villicis et iuratis senioribus ceterisque Saxonibus villarum seu possessionum Sythwe et Bolkach vocatarum quarum directa medietas annotati comitis Johannis existit, al- tera vero medietas ad civitatem nostram Cibiniensem et ad ecclesiam beatae Mariae virginis in eadem fundatam-* pertinere dinoscitur id gratiose duximus annuendum et concedendum immo annuimus et concedimus praesentium per vigorem, ut ipsi iudices, villici, iurati seniores ac ceteri Saxones praesentes et futuri in praescriptis villis ac earum territoriis in locis congruis et conve- nientibus patibula, rotas ac cetera poenarum signa iuxta morem et consue- tudinem septem sedium nostrarum Saxonicalium, quarum uti dicitur utuntur iuribus, erigere universosque fures, latrones, praedones, domorum incensores, iuxta eoruni anliquas iurium approbatoruin praerogativas in praefatis singulis

370

falsarios ceterosque maletactores qiii dei liiiiore postposilo in praemissis et aliis puhlic-is criminibus et factis (ielestabilibus proceclentes in personis de- tinere detenlosque prece, pretio favorc et amore quibuslibet postergatis in hac parte deunique et eius iustitiam ferentes prae oculis iuxta ipsorum deme- rita publicorumque criminum facinora iuris ordine observato iudicandi dif- finitivaque sententia condempnandi, suspendendi, decollandi, comburendi ceterisque poenis condignis feriendi aliaque et singula in praefatis villis seu possessionibus ac eorum territoriis et pertinentiis, quae de iure in his iuxta regni nostri consuetudinem fieri conservcrunt exercendi et peragendi plenam et omnimodam habeant potestatis facultatem nostra auctoritate ipsis in hac parte attributa et iustitia mediante harum nostrarum, quibus secretum sigil- lum nostrum appensum est, vigore et testimonio literarum mediante. Datum Posonii in vigilia festi purificationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini millesinio quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nos- tri anno tredecimo.

' Kehlt iu der Vorlage. ^ Vorlago fiindatae.

- Vorlace noslaruw.

2 813

Pressburjj I 'i5.'} Februar 1. Koniy Ladislaiis befiehli den Kammergrafen von Salzbury, den Sachsen der Sieben Stiihle den aiif drei Festtage eingeschrdnkten freien Bezug von Kleinsalz als ein altes Vorrecht nicht zu verwehren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiii U II 137. Siegel. niiid. Dni. 7 cm, in rotes Wachs, papier- bedeckt, vome aufgedriickt. Reste mil: demselben Stempel wie Nr. 2 806. Regest: Kem6ny, Notitia 1, 172.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaeiae, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera lidelibus nostris comitibus camararum salium nostrorum de Wyzakna ac eorum cama- rariis et vicecamarariis nunc constitutis el in futurum constituendis praesen- tium notitiam habituris salutem ct gratiam. Ex informatione fidelis nostri dilecti spectabilis et magnifici Johannis de Hwnyad pridem regnis nostrae Hungariae gubernatoris nunc vero comitis perpetui Bystriciensis sumus cer- titudinaliter informati, quomodo libertatibus iurium et privilegiorum praero- gativis fidelium nostrorum universorum Saxonuni sci^lem sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsiluanarum pcr divos regcs Hungariae nostros scilicet praedecessores eis gratiose concessis requirentibus, eisdem nostris Saxonibus et cuilibet ipsorum ab illo sempcr tcmpore, cuius contrarium hominum non apprehendit memoria, in praedictis camaris salium nostrorum de Wyzakna sales mylyae vocatos pro sustentatione domorum ipsorum necesarios singulis festivitatibus beatorum Georgii martiris, Stephani regis et Martini episcopi el confessoris dari et assignari fuisset assuetum absque omni contradictione. Unde nos dictos nostros Saxones praedictis eorum libertatibus, iurium et consuetudinum praerogativis sicuti nostrorum praedecessorum et praesertira avi et palris nostrorum regum Hungariae temporibus usi fuerunt, sic et nostri regiminis tempore uti, frui et gaudere volentes, vestrae fidelitati fir- miter praecipimus et mandamus, quatenus rebus praemisso modo stantibus et se habentibus praefatis Saxonibus nostris praescriptos sales mylyae vocatos

371

iuxta eorum antiquas iurium approbatorum praerogativas in praefatis singulis festivitatibus more ab antiquo consueto extradare et assignare extradarique et assignari facere debeatis renitentia et recusa sine omni. Et aliud nullo modo facere praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes perlectas iterato iubemus reddi praesentanti. Datum Posonii in profesto purificationis Mariae virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quin- quagesimo tertio. regni autem nostri anno tredecimo.

2 814

Pressburg 1453 Februar 1. Konig Ladislaus ueibielel allen Zolleinnehmern des ungarischen Reiches von den Kaufleuten der Sieben Stiihle Zolle einzuheben.

Orig. Peig. .\rh. St. Brasov, Archiv der Sladt Schassburi; Nr. 10. Siegcl war iii rotes Wachs vornc aufgedriickt. Eine zweite .\usfertigung Orig. Pap. Arh. St. Sibiu IJ II 139. Siegel in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Dersclbe Stempcl wie Nr. 2 806. Ditse Herniannstadter Ausfertigung ist am 2. Februar ausgestcllt. Zwei weitere Ausfertigungen, Perg. ebenda, Z.IJ. I 8. Eine dritte Ausfertigung Perg. mit vonie aufgedriicktem Siegel, Restc, Archiv der Evang. Kirche A.B. in der S.R. Rumanien Sibiu U 11.

Bruchstilck: Sieb. Quarialschrifl 1. 168 = Schliizer, A"ri7. Sammlungcn 1, 19 Nr. 42 d. Regest: Ketn^ny, Noiilia 1, 172.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera universis et singulis teoloniatoribus^ et tributariis tam nostris regalibus quam aliorum quorumcumque in terris- et super aquis ubilibet in regno Hungariae et partibus eidem subiectis constitutis et existentibus praesentium notitiam habituris salutcm et gratiam. Exponitur nobis pro parte universorum fidelium Saxonum nostrorum septem sedium Sa.xonicalium partium nostrarum Transsiluanen- sium, quomodo ipsi ac quilibet mercatorum et alterius cuiusvis status homi- num in dictis septem sedibus in medio^ ipsorum exponentium residentium libertatibus privilegiis ac iuribus eorundem praerogativisque requirentium ab omni tributaria solutione de personis rebusque et bonis eorum quibusvis exempti essent et emancipati. Et quia nos ipsos exponentes ad eorum humi- limae supplicationis instantia et quemlibet ipsorum in eorum libertatibus iurium praerogativis inviolabiliter volumus conservare, ideo fidelitati ves- trae firmiter praecipimus et mandamus, quatenus visis praesentibus et rebus praemisso modo se habentibus a praefatis Saxonibus nostris ac mercatoribus et alterius cuiusvis status hominibus in eorum medio ut praedicitur com- morantium rebusque et bonis eorum universis confra praescriptas eorum li- bertates, privilegia et gratiarum praerogativas nullum tributum nullamque tributariam solutionem petere et exigere petique et exigi facere praesumatis nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Posonii in profesto* purificationis virginis glo- riosae, anno doinini millesiino quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Yon der Kanzlei: Commissio domini regis et deliberatione baronum. Zweite Aiisferligung unien links: Lecta.

' Zweitc Ausfertigung icolnialoribus. ^ Zweite Ausfertigung hierauf scilicei.

* Dritte .Ausferligung hierauf sci/icc/. ■• Zweite Ausfcrligung/^es/o, wohl verschrieben.

372

2 815

rrcssbiirji 1453 IVhniar 1. Konig Ladislaus V. beaufliagl den Konveni von Kolozsmonostor. Johannes Gereb de Wyngarth und Johannes und Nikolaus, die Sdhne des Nikolaus Geieb und deren mdnnliche Nachkommenschaft in den Besitz von Nadesch und Klein-Lasseln im Kokelburger Komitat einzufiihren, quae quondam Michaelis filii Salanionis de dicta Nadasd praefuisse et per defectum seminis eiusdem ad sanctam regni nostri coronam et consequenter nostram maiestatem... devolutae fore, nuncque apud manus magnifici Joliannis co- mitis Bistriciensis existere perhibentur...

Datum Posonii feria quinta proxima ante festum purificationis Mariae vir- ginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni vero nostri anno tredccimo.

Aus dem gleichzeitigen Ruckvermerk geht hervor, dass die Einfiihrung in posses- sionem Nadisch... nullo contradicente am 7. April coram discretis nobilibus Ladislao milite Cykmantul, Stephano de eadem, item Michael Feyr de Mag- goros. Georgius de Hettur und in villa Kysd Scenlaslo am lO.April coram dis- cretis viris iudici Nicolao de Oermini§ item de villa Bachna Petro iudici et Andreas comes de eadem, Johannes ecce de eadem item de villa Cyplac Va- lentinus iudex.... statigefunden hai.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Biidapest. Sicgsl in rotes Wachs auf der Riickseite aufgedriickt. Derselbe Stempel wic Nr. 2 806. Regest: TorUnelmi Idr 1897, 337 Nr. 182.

2 816

Pressburg 1453 Februar 1. Konig Ladislaus verleihl dem in honorem et dig- nitatem perpetui comitis in et super civifale nostra et districtu Bistriciensi partium nostrarum Transsiluanarum ernannten Johannes von Hunyad [ein neues Wappen.

Datum Posonii feria quinta proxima ante iestum purificationis beatae Ma- riae virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquage- simo tertio, regni autem nostri Hungariae anno tredecimo.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Biitlapcst Dl. 24762. Sicgel. rotes Wachs in griiner Wachsschtissel, an rot-^eisser Seidmsclinur angehangl. Derselbe Stempel yiie Nr. 2 806. Rechts vom Urkundtntext cinc farbigc 'Wiedergabc des Wappens: In einem viereckigem buntbemalten Feld von 20 cni Hohe und 14,7 cm Breite viergeteilter Wappenschild: 1+3 nach links gewendeter Rabe. 2 + 4 links gewendeter aufrechter L6we.

Druek: Teleki. Hunyadiak kora 10. 365 Nr. 177. Spiess, Archiv. Nebenarbeiten 177 Nr. 24 = Fej^r, Genus 176 Nr. 62 = Hurmuzaki, Documenle II, 2, 24 Nr. 20. Regest ; Transilvania 1873, 128.

2 817

Presshurj) \ '»'>',} Februar 2. Konig Ladislaus verbietet den Kammergrafen von Sic und besch, die Sachsen von Stadt und Stuhl Schdssburg zu verhindern, Salz aus dem Szeklerland einzuftihren nnd damit Handel zu ireiben.

373

Orig. Perg. Arh. St. Bra§ov, Archiv der Stadt Sighijoara Nr. 9. Siegcl w.tt in rotes

Wachs vome aufgedriickt.

Druck: Szabo, Szik. okleviltiir 3, 63 Nr. 455.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marcliio Morauiae fidelibus nostris comitibus camera- rum salium nostrorum de Zeek et Dees ac eorum camerariis et vicecamerariis nunc constitutis accedentes conspectum fideles nostri providi Stephanus Lewsch modernus et .Joliannes Aurifaber pridem magistri civium civitatis nostrae Segeswar vocatae in eorura ac universorum iuratorum civium senio- rum et ceterorum Saxonum nostrorum eiusdem civitatis ac sedis Segeswarien- sis nominibus et in personis nobis exposuerunt raultum querulose, quod licet ipsi ex divorum regum Hungariae nostrorum scilicet praedecessorum et prae- sertira serenissimorum principum dominorum Sigismundi imperatoris avi et Alberti regum patris nostrorura carissimorum gratiosa concessione et annuen- tia semper et ab antiquo et praesertim letnpore quondam comitis Piponis de Ozora sales terrae Siculorura nostrorum in dictas civitatem et sedem Seges- waricnses ac in ipsorum medium apportarc et conducere ibidemque vendere ac eiusdem salibus et non aliis uti et frui consueverint. Tamen post raortem praefatorum avi et patris nostrorum camerarii et vicecamerarii praedictarum caraerarum saliuin nostrorura de Zeek et Dees ac eorum homines ct familiares contra pracscriptas dictorum exponentium libertates, domos et habitacula earundem vi et potentialiter perquirentes universos sales terrae Siculorum quos in praenotatis civitate et sede ac in ipsorum medio tam in foris annua- libus et ebdoraalibus quara in huiusraodi eorum domibus et habitaculis pro- priis reperissent pro se abstulissent ct aufferre facerent incessanter in ipsorum praeiudicium et iuris derogamen satis magnum. Unde nos eos per amplius per neminein camerariorura contra praetactas eorura libertates quibus tem- poribus in praescriptis et signanter temporibus avi et patris nostri usi fuerunt et gaudere deberent in praesentiarura irapedire nollentes vestrae fidelitati firmiter praecipiraus et raandainus, quatenus praemissis sic uti superius nostrae uarrata sunt maiestati stantibus et se habentibus alio nostro man- dato superinde non expectato a raodo in antea annotatos sales terrae Siculorura in praetactis civitate et sede Segewariense ac in ipsorura exponentiura medio prout et queraadinodum praescriptorum avi et patris nostrorum ac comitis Piponis teinporibus fuit consuetuin conducere et apportare inibique vendere et venditioni exponere permittatis et permitti faciatis ipsis exponentibus aut alteri eorum contra praemissas eorum libertates nullura impedimentum seu quascumque molestias, iniurias et nocumenta inferendura et faciendura quo- vismodo et aliud nulloraodo facere praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes quoque post earum lecturam reddi iubemus praesentanti. Datum Posonii in festo purificationis virginis gloriosae, anno doraini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo tertio, regni.autem nostri anno tredecirao. Unter dem Siegel von der Kanzlei: Coramissio doraini regis ex deliberatione consiliariorura.

2 818

Pressburfl 1 i.lS Februar ."{. Konig Ladislaus verleiht den Sachsen der Sieben Stahle die Schlosser Talmesch, Lauterburg und den Roten-Turm mit den dazu-

374

gehdrigen Besiiziingen iind dem doriigen GrenzzoU iind ubertragl den Sieben Siuhlen den Sehuiz des Passes.

Orig. Perj». Arh. St. Sibiii U II 141. Siegpl rund. Dni. T cni, in rotes Wachs vome aufgcdriickt. Reste niit demselben Stcmpel wie Nr. 2 8(6. Eingcschaltet vom Weis- senburger Kapitel 1478 und von Konii; Stcphan Bathori 1583. Orig. ebenda. Druck: Katona, Hisl. cril. XIII. 895. Gierend, Nolitioe caslellanalus 29 Nr. 5. Fej^r, Authenlia 155 Nr. 32. Bruckncr, Bekuchtung 3(1. Contribuliuni isloricc 198 u. 200. Unvollstandig: Maricnburg. Geographie 1. 177.

Bruchstiick: Der Verfassungszustond 18 ii. 21 = Schlozcr, Kiit. Sammlungcn 1, 50 Nr. 43. .irchiv 12, 1874, 86 Nr. 14.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Nos Ladislaus dei gratia rex Hungariae, Bohemiae. Dalmaciae, Croaciae et cetera Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum nobis in regali gubernatione regiminis inter alia conveniat pro- videre, ut confinia regni noslri integra pracserventur et ea, quae corrupta sunt, reparentur. Tum igitur hac ducti consideratione tum etenim ex nonnullorum fidelium nostrorum baronum. nobilium et procerum regni nosfri el praeser- tim spectabilis et magnifici Johannis dc Hwnyad comitis Bistriciensis pridem gubernatoris regni nostri Hungariae fida informatione nostra percepit sere- nitas, quomodo castra noslra regalia Tholmach et Lothorwar ac turris Weres- thoron vocata in comitatu Albensi partium nostrarum Transsiluanarum sita in suis aedificiis et structuris rupta essent et penitus desolata et propter ip- sorum invigilem ineptamque conservationem nonnullis superioribus tempori- bus per viam prope et subter eadem castra et turri existentem, qua de parti- bus Transalpinis iuxta fluvium Olth ad partcs nostras Transsiluanas versus civitatem nostram Cibiniensem itur, saevi Teucri huiusmodi partes nostras subintrantes et depracdantes nocivis dampnis affecerunt . Nosque habito superinde praelatorum et baronum maturo consilio de fide fidelitate ac provida circumspectione fidelium nostrorum magistrorum civium, iudicum, iurato- rum seniorum ceterorumque Saxonum sepfem sedium Saxonicalium dicta- rum partiuni Transsiluanarum quibus quondam serenissimis principibus'do- minis Sigismundo imperatori avo ac Alberto regi patri nostris carissimis ac sacrae regni nostri Hungariae coronae atque nostrae maiestati inviolabiliter complacuerunt confisi, praefata castra nostra Tliolmach et Lothorwar ac turrim Weresthoron cum tributo inibi exigi solito necnon oppido similiter Tholmach villisque seu possessionibusKystholmach, Boycza, Plopy. Porched, utraque Sebes ac praedio Crevczerfelth mcdiclalcque possessionis Rewke nuncupatae in praedicto comilatu Albcnsi similiter cxistentibus ad ipsa castra uti dicitur spectantibus cunctis etiam aliis villis et iuribus posses- sionariis ad praedicta castra et tunim rite et legitime pertincntibus ipsorum- que et eiusdem utilitatibus et ceteris pertinentiis quibuslibet videlicet terris arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, foenetis, pascuis, alpibus, monti- bus, campis, Walachisi, silvis, nemoribus, piscaturis, molendinis et locis molendinorum, aquis et aquarum decursibus et generaliter quarumlibet uti- litatum et pertinentiaruni integritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis sub suis veris metis et antiquis limitibus, quibus hucusque per praedecesso- res nostros et eorum castellanos tenta et possessae fuerunt ad praenominatas septem sedes Saxonicales perpetue et inevocabiliter anneximus et eisdem sep- tem sedibus incorporavimus immo annectimus et incorporamus per praefatos Saxones nostros earundem septem sedium praesentes et futuros, praefata cas-

375

tra et turrim necnon villas et possesslones praenotatas ipso iure et libertate pro nobis et corona nostra tenendum, gubernandum et possidendum, sicut tenent, gubernant et possident sub nostro et coronae nostrae nomine civitates, oppida et villas in terris dictarum septem sedium existentes salvis tamen iuribus alienis, volentes et decernentes, ut praefata castra, turris, villae et possessiones omnibus libertatibus, iuribus et privilegiis, quibus civitates, oppida et villae dictarum septem sedium ab antiquo usque impraesentiarum usi sunt et gavisi utantur, gaudeant et fruentur. Ita tamen et sub hac condi- tione, ut saepenominati Saxones praescriptum castrum Tholmach rumpere et funditus evertere castrum autem Lothorwar et turrim Weresthoron prout melius poterunt fortificare et praefatam viam muris et aliis fortalitiis ita praecludere debeant, ut hostium insultus ad nocendum ipsi patriae de facili non valeant subintrare. In cuius rei memoriam praesentes concessimus lite- ras nostras sigillo nostri, quo ut rex Hungariae utimur, munimine roboratas. Datum Posonii secundo die festi purificationis beatac Mariae virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Von der Kamlei: Commissio domini regis ex deliberatione consiliariorura.

1 So Vorlayc; vbcnso Insert von 1478. l.iSH Valuhis.

2 819

Pressburq 1433 Februar 3. Konig Ladislaus verspricht den Sachsen der Sieben Sttihle, ihnen die alten Privilegien zu bestdtigen, sobald sie diese der konigli- chen Kanzlei vorlegen werden.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 140. Siegel, rund, in rotcs Wachs vorne aufgedriickt,

Reste.

Bruchstiick : Dcr Verfassungszustand 44 = Grundaerfassungen 66 = Recht des Eigentums

61. Eder, De initiis 121 = Schlozer, Krit. Sammlungen 1, 48 Nr. 42.

Regest: Kem6ny, Xotitia 1, 172.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris dilectis, providis et circumspectis viris iudicibus et iuratis civibus, senioribus et villicis ceterisque Saxonibus septem sedium Saxonicalium par- tium nostrarum Transsiluanaruin salutem et gratiam. Venerant ad conspec- tum nostrum nobiles et egregii Nicolaus-de Wyzalcna ac comes Johannes Lemmel, iudex regius necnon Jacobus, magister civium Cibiniensis ceterique nuntii vestri, qui per nostram maiestatem placido vultu favoreque regio suscepti fuerunt, hi equidem prudenter et discrete per vos eis iniunctum lega- tionis officium apud nos peregerunt offerentes nobis placide vestra munera, quae nobis satis accepta extiterunt, de quibus nobis grates dicimus condignas. Parati vos etquemlibet vestrum, qui uti didicimus divorum regum Hungariae et signanter quondam .serenissimorum dominorum Sigismundi imperatoris avi et Alberti patris nostrorum temporibus usque impraesentiarum obsequiis sacrae regni nostri Hungariae coronac pura fide semper insistentes absque cuiusvis infidelitatis et perfidae scrupulo inventi ct pro defendenda vestra

37fi

patria (luin necesse fuit arnia capere et saevissimis Turcis continuis vestra- rum torrarum invasoribus vos opponere intrepidi' scmper extitistis, huius- modi respectibus, favoribus regiis amplecti et ad omnia, quae vestrae utili- tatis et conservandae libertatis commoda concernunt, vestris fidelitatibus nos reddere gratiosos. Sicuti autem promisimus vestris nuntiis praescriptis ita et vobis praesentium serie promittimus ct pollicemur <in om> nibus^ iuribus, libertatibus ac approbatis consuetudinibus per nostros praedictos praedecessores reges Hungariae et praccipue dominos Sigismundum inipe- ratorem ct Albertum regem vobis concessis, dum et quam primum de eis informati fuerimus, illaese vestras fidelitates conservare et facere conservai'i universa etiam privilegia vestra super vestris libertatibus et praerogativis confecta, dum nobis aut nostro cancellario exhibita fuerint. confirmabimus spem de vobis indubiam gerentcs vice versa, iit illam vestram puram fideli- tatem pcr inedium vestrorum nunliorum jjraedictorum nobis oblatam, in qua vos praedecessorum reguin Hungariae lemporibus perseverassc comperi- mus etiam nostri regiminis tempore inconcusse et inviolabiliter obscrvabitis, prout haec et similia praescripti vestri nuntii a nobis accepto gratioso responso vestris fidelitatibus referent plenius, quibus fidem adhibete. Datum Posonii secunda die festi purificationis beatae Mariac virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, rcgni autem nostri anno tredecimo.

Von der Kanzlei: Comraissio propria domini rcgis in consilio, Johannes epis- copus Waradiensis cancellarius.

' Vorlage inlcpidi. - l.ikkc 1,

2 820

Pressburg 14o;{ Fcbruar 5. Konig Ladislaus forderl Konigsrichter, Biirgermei- ster und Rat i>on Hermannstadt auf, ihre Milbiirger Oswald und Michael von Alzen im Sinne eines Rechtsentscheides der Pralaten und Reichsbarone zur Zah- lung ihrer Schuld an Jodok von Kussow zu verhalten.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapcsl, Familienarchiv Justh. Siegel war in rotes

Wachs vorne aufgedruckt.

Druck: ArchiD 14. 1877, 583 Nr. 11.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia rex Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera, Austriaeque et Stiriae dux, necnon marchio Morauiae fidelibus uostris pro- vidis et circumspectis iudici regio ac magistro civium et iuratis civibus civi- tatis nostrae Cibiniensis salutem et gratiam. Exponit nobis fidelis noster egregius .lodocus de Kasso, quomodo alias providi Osualdus et Michael de Olchna concives vestri vigore literarum praelatorum et baronum regni nos- tri Hungariae adiudicatoriarum ad solvendum cidem Jodoco quosdam census sententionaliter^ fuerunt condempnati, prout hoc in literis adiudicatoriis ipsorum praelatorum et l^aronum nostrorum coram nobis in specie productis plenius et clarius continentur et licet idem praelati et barones nostri vobis mandaverint, ut huiusmodi eorum iudicium et literas inde confectas exequi

377

deberetis. Tamen vos foisan ob favorem dictorum concivium vestrorum nihil in hac rei hactenus facere curavistis in praedicium et damnum ipsius Jodoci valde magnuni. Unde nos nolentes aliqucm in suis iuribus fraudare, fideli- tati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, quatenus statim visis praesen- tibus dictas litcras adiudicatorias annotatorum praelalorum et baronum nos- trorum debitae executioni demandando iuxta tenorem et contenta earundem ex parte praedictorum concivium vestrorum dicto exponenti, debitae satis- factionis complementum exhibere debeatis, auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia mediante. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Posonii feria secunda proxima ante festum beatae Dorotheae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Von der Kunrlei: Commissio domini regis ex deliberatione baronum. Unter dem Siegel Kamleiveimerk.

1 Vorlage scnUrcitr.

2 821

Pressburc/ 1 'i."i:{ Februar fi. Konii/ Ladislaus bestdtigt fiir die Kaufleute von Stadt und Distrikt Kronstadl die Lrkunde KonigSigismunds von M19 Nr. 1858 enthaltend die Urkunde des Woiwoden Stibor von 1412 Nr. 1696 uber die Han- delsvereinbarung zwischen dem Kronsliidter Distrikt und den Sieben Stuhlen.

Orig. Perg. Arh. Sl. Brasov. Pri\. 124. SieMil. rund, Dm. 6,7 cni, rotes Wacli.s in Waclisschiisscl, an griin-roter Scidensclimir angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 806.

Von der Knnzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Ladislaus dei gralia rcx Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae Ra- mae, Serviac, Galiciae, Lodomeriae. Comaniae Bulgariaeque ac Austriae et Stiriae dux, necnon marchio Moraviae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis. quod venientes nostrae serenitatis in conspectum fidelesnoslri providi viri Vicentius Zagariae, iudex, ac Petrus filius Anthonii cives civitalis nostrae Brassouiensis, necnon Mat- thaeus, iudex de Rosnouia suis ac univcrsorum iudicum, seniorum, civium, hospitum, populorum et incolarum habitatorum et totius communitatis mer- catorum dictae nostrae civitatis et totius districtus Brassouiensis terraeque Barczensis nominibus et in personis exhibuerunl nobis quasdam literas privi- legiales quondam principis gloriosissimi laudandae memoriae domini Sigismundi tunc Romanorum et Hungariae regis postea vero imperatoris Romanorum avi nostri carissimi suo maiori duplici sigillo, quo uti rex Hungariae uteba- tur, communitas tenores quarundam litcrarum olim magnifici Stiboriivai- vodae Transsiluaniae super quibusdani ordinatione, dispositione et concor- dia venditionis d emptionis pannorum ulnatim et staminum integrorum. telae et barchani item vinorum urnafim ac mellis, cerae et aliarum rerum ponde- rari ac mensurari solilarum inter praefatos Brassouienses ab una, parte vero ab allera magistrum civium, seniores, comites, iudices, iuratos et totam com- munitatem ac mercatores civitatis Cibiniensis ct septem sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsiliianarum factas confcctarum et emanalarum rati-

378

ficative in se continentes tenoris infrascripti, supplicautes annotati Vincentius iudex ac Petrus filius Anlonii necnon Matlhaeus suis et alioruin quorum supra nominibus nostrae maiestati ut praelactas lileras annotati quondam domini Sigismundi imperatoris privilegiales, ratas, gratas el acceptas habendo, nos- trisque literis sub praeseuti secreto sigillo noslro, quo uti rex Ilungariae uti- mur, emanandis, verbotenus inseri facientes pro eisdem iudicibus, senioribus, civibus, hospitibus, populis et incolis, liabitaloribus et tota communitate raer- catorum oivitatis et districtus Brassouicnsis ac lerrae Barczensis ipsorumque successoribus universis, innovantes perpetuo valituras confirmare dignare- mur, quarum quidem literarum tenor taiis est: (Folgt die Urktmde Konig Sig- munds von 1419 Nr. 1 }>5S nut der Urkunde des siebenbiirgischen Woiwoden Stibor von 1412 Nr. 1 6f)6.) Xos itaque humillimis et devotis supplicationibus annotatorum Vincentii iudicis ac Petri filii Anlonii civis civitatis nostrae Bras- souiensis necnon Matthaei iudicis de Rosnouia per cos suo ac universorum iudi- cum, seniorum, eivium, liospilum, populorum et incolarum habitatorum et totius communitalis mercatorum eiusdem nostrae civitatis et districtus Bras- souiensis praescriptarum nominil)us el in personis nostrae modo praemisso porrectis maiestati regia benignitate exauditis et {■lementer admissis, prae- tactas literas antefati quondam domini Sigismundi imperatoris et regis privile- giales non abrasas, non cancellalas ncc in aliqua sui parte suspectas imo merae et sincerae veritatis integritale praepollentes praesentibusque de verbo ad verbum insertas quoad omnes earum conlinenlias, clausulas et articulos accep- tamus, approbamus et ratificamus easque nihiloininus consideratis fidelitati- bus et fidelium servitiorum meritis piaefatoniin iudicum, seniorum, civium, hospitum, populorum et incolaruin (liclae noslrae civilatis et dislrictus Bras- souiensis ac terrae Barczensis, quae ipsi uli didicimus in confinibus inimico- rum positi, tamquam clipeus Jiuius regni sacrae nostrae coronae cum summa instantia personis et rebus suis saepius fortunae casibus submissis exhibuerunt ex certa nostra scientia et animo deliberato de praelatorumque et baronum nostrorum consilio praematuro pro eisdem iudicibus, senioribus. civibus, hos- pitibus, populis et incolis dictae nostrae civitatis et districtus Brassouiensis ac terrae Barczensis innovantes perpetuo valituras confirmamus. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes concessimus literas nostras pendentis praescripti secreti sigilli, quo, ut praefertur, tamquam rex Hunga- riae utimur munimine roboratas. Datum Posonii in festo beatae Dorotheae virginis et martyris, anno doinini millesimo quadringentesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis, ex deliberatione consilia- riorum, Johannes episcopus Varadiensis cancellarius. Auf der Riickseite Kanzleivermerk: Regestrala J. M.

2 822

Prcssburg 1453 rcbruar G. Konig Ladislaus beauftragt den Konvent von Ko-

lozsmonostor , Dezsd von Losoncz u.a. in den Besilz von Maniersch, Marienburg,

Boiu I Bun und Mihai Vileazul j Zoltendorf, die perdefectum seminis weiland

Michaels von Nadesch heimgefallen sind, einzufilhren.

Datum Posonii in festo beatae Dorotheae virginis et martiris, anno domini

millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno

tredecimo.

Eingeschaltet von dem Konvent von Kolozsmonostor 1453, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest.

379

2 823

Rirlhalin 1 'i.'»o Februar 10. Die Pfariei Chiisiian i'on Reichesdorf, Georg von Miihlbach u.a. laden den Hermannstadter Biirger Nikolaus Zas vor ihr Gericht.

Eirigeschaltet vom offentlichcn Notar Lirbanus Petri von Steinau 1 I5:i, Orig. Archiv der Evani;. Kirchengemeinde A.B. Mediasch.

Cristannus de Ryanfal\\i, Georgius de Sebes decretorum doctores, Ladislaus de Alma, Ambrosius de Walthwdia, Laurencius de Ludas artium liberalium magistri, Michael baccalaureus in decretis de Berthelm, decanus capituli Me- gyes, nobili viro Nicolao Zas, concivi civitatis Cybiniensis, sinceram in domino caritatem et mandatis nostris immo verius delegantis firmiter obedire. Literas reverendi.-^simi in Christo patris et domini domini Raphaelis Herczekli de Ze- chew, archiepiscopi ecclesiarum Colocensis et Bachiensis canonice unitarum locique eiusdem Colocensis comitis perpetui veras sigilloque eius consignatas nuper nobis noveritis ablatas eaque decuit reverentia et honore accepimus, quarum tenorem per nuntium praesentem edere petenti demandamus, volen- tes itaque obedire mandatis dicti domini archiepiscopi, ut tenemur, iuxtafor- mam mandali nobis traditi vobis praeasserto Nicolao Zas ac partibus a vobis in ea parte in causam attractis, videlicet iudicibus et iuratis senioribus du- arum sedium Medj'es et Selk diem videlicet et locum praesentibus assignavi- mus. quintam videlicet feriam proximam sequentem dominicum diem, quo cantatur divinum officium laetare Jerusalem- in Medies vobis et illis hones- tum ac coniodum, tutum e( opportunum demandantes vobis illis nihilominus in his scriptis nomine et in persona ipsius delegantis, auctoritate nobis in ea parte nobis altributa, quem terminum pro primo et secundo et peremtorie utris- que partibus uno edicto in competentia dierum inter medio intervallo, qua- tenus vos et quilibet partium propriis in personis ibidem coram nobis legittime comparere studeant cum effectu, audiluri et accepturi unusquisque vestrum cum suum cst et erit, prout ordo iuris et iustitia suadebit ex superabundanti. Nihilominus operam dabimus si et in quantum ratione ducti consentanei fueri- tis, quantum in nobis est, rupta pacis loedera per omnia futura tempora fir- miter observanda reformari et in perpetuum peramplius amicitiam reduci. Certificantes vos insuper liis nostris literis praesentibus, quodsi deo advertente vos aut illi aliquo spiritu sinistro persuasi aut propriae prudentiae initi con- tenderit aut dure ceruicis per devia quaeque irrepserit ad ea nihilominus deo auctore, quae recta sunt et iustitia suadebit procedemus cuiuspiam contuma- cia aut cautelositate non obstante. Praesentibus perlectis iubemus reddi prae- sentanti. Ad evidentiam vero praemissorum praesentes nostras literas cita- torias sigillo decanatus capituli Medyes communi consensu nostro fecimus communiri. Datum in Berthelm sabbato die proxima ante Esto mihi, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

1 In verlangerter Sctirift. ^ Marz 12.

2 824

ITermann.stiicll Mn.i reliriiar \'i. Der offentliche Notar Urban Petri von Steinaii beglaubiyt die ljrl<unde der Pfarrer Christian von Reichesdorf, Geory von

380

Muhlbach ti.a. von 1453 .\r. 2S23 und des Erzbischofs Raphael von 14-53 Nr. 2808 Qber den Slreit zwischen Nikolaiis Zas iind den Sliihlen Mediasch iind Schelk.

Orig. l\'rg. .Vrchiv dor IZvmig. Kircluiii^CEHciiKk' \.li. .Mcdiasch .\r. 29.

In nomine domini amen.^ Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringente- simo quinquagesimo tertio, indictione priina. die Mercurii, quarta decima mensis Februarii, hora terliarum vel quasi. poutificalus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Nicolai, divina providcntia papae quinti anno eiusscxto, in capella beati .Jacobi apostoli in cimitcrio ecclesiae parochialis glo- riosissimac virginis Mariae opidi Cybiniensis, Strigoniensis iurisdictionis, constructa in mei notarii publici testiumque infrascriptorum ad lioc vocatorum et rogatorum praesenlia pcrsonalitcr constilutis scicntificus vir Marlinus, iudi- cum et iuralorum seniorum duarum scdiiiin .Medycs el Selk Transsiiuanensis diocesis notarius, habens et tencns in suis inaniijus quandam citationem teno- ris infrascripti. qua mediante nobilem viruin Nicolaum Zas de valle .A.gnetis, Strigoniensis iuridictionis praefatac, iuxta vim et formam ac tenorem eius- dem citationis sigillo decanatus capituli Medyes praedicti ab intra sub apprcs- sione roborata, publicc citavit. Cuius tenor est talis: (Foli/t die Urkiinde der Pfarrer Christian und Georcj von 1453 Nr. 2 S23.) dommKsio doinini Raphae- lis archiepiscopi Coloccnsis praescripti sequitur in haec verba: (Folfjt die Ur- kunde des Erzl>ischofs Raphael von 14-")3 Nr. 2 SOS). Quibus peractis annotatus Martinus notarius a inei notario publico infrascripto unum vcl plura petivit instruinentum vel instrumenta. Cuius supplicalionibus rationi forc consonis inclinatus praesens ideo instrumentuin citationis ac copiarum insertionis eidem tradidi et assignavi iuris sui ad cautelam. Acta ct data sunt hacc anno, indic- tione, die, mense, hora, loco et pontificalu quibus supra prasentibus ibidem honorabilibus viris Petro de Buzd, Michaele Wollmplok de Helta, Johanne Andreac sutoris de Cybinio, Georgio Gcorgii textoris de Cy])inio, capellanis in Cybinio presbiteris, iurisdictionis Strigoniensis, et uni videlicet Petro de Buzd,TranssiIuanensis diocesis testibus ad praeinissa vocatis et rogatis. Nolarzeichen. Et ego Vrbanus Petri de Stynawia clericus Wratislauiensis dio- cesis, papali ac imperiali auctoritatibus publicus iiotarius, quia praescriptae citationis insinuationem in praesentiaque ipsius Nicolay Zas leclione, commis- sione, notificatione ac alia omnia et singula quae ibidcm fiebant inter praedic- tas partes ut praemittitur et agerentur unacum pracscriptis testibus praesens fui eaque sic fieri, vidi et audivi, ideo hoc praesens publicum citationis instru- mentum manu mea propria scripsi, confeci et publicavi et in hanc formam publicam redegi signoque et nominc meis solitis ct consuetis roborando con- signavi rogatus et requisitus per partes utrasque ad notandum et conscri- bendum facta, acta, gesta eorundem et unicuique dare, quod suuin cst aut erit ad fidem et testimonium omnium praemissorum.

' In verl.ingcrter Schrif! .

2 825

1453 Februar 23. Der Konvent von Kolozsmonostor bestdtigt tiber Ersuchen von Demetrius Kowach, Johannes Kron et Egidius Zabo, cives civitatis Coloswar, in ipsorum ac universorura hospitum et incolarum necnon totius communi- tatis Hungaricae nationis de praedicta Coloswar personis die Urkunde des

381

Gubernators Johannes Hunyadi von 1452 Nr. 2 768 ilber die Reibungen zwischen Ungarn und Sachsen in Klausenburg und iibergibt das Transsumt eisdem uni- versis civibus ct incolis Hungaricae nationis.

Datum in festo kathedrae beati Petri apostoli, anno domini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo tertio.

Druck: L. .MakUai, Kiadullan oklevclel; S. 24 f. Xr. 20.

2 826

1453 Fohruar 2:5. Das Weissenburger Kapilel schallel die Urkunde der sieben- biirgischen Vizewoiwoden Georg und Bronislaus von 1453 Nr. 2804 ein und beglaubiyt fiir Nikolaus und Symon von Tarllau die Urkunde dieses Kapitels von 1440 Nr. 2 391 enthaltend die Urkunde des siebenburgischen Viiewoiwoden Nikolaus von Salzburg, von 1440 Nr. 2 390.

Datum feria sexta proxima post festum kathedrae beati Petri apostoli, anno domini millcsimo quadringentcsimo quinquagesimo tertio supradicto. Ho- norabilibus et discretis viris domini Andrea praeposito, Anthonio cantore et Michach' custode, Blasio de Scliclk dccano ceterisquc canonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter cxistcntibus et devote.

Orii,'. Pers. Arh. St. Brasov, Priv. 126. Siegcl spitzoval, ."j.^-l-S.^ cm, an griin-weiss- roter Seideiischnur ansehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216.

2 827

Wicn 1433 Febrjiar 23. Konig Ladislaus beslatigt. dass Ladislaus von Segedin, Rektor der Kapelle und des Hospitals zum Heiligen Geisl in Wardein. gegen die Inbesitznahme von Mihai Viteazulj Zoltendorf, Longodar, Weisskirch, Maniersch, Marienburg, Nadesch, Kleinlasselii und Besilzteilen in Belleschdorf durch Ni- kolaus von Salzburg und Genossen Einsprache erhoben hat.

Eingeschaltet von den \Voiwodcn Ladislaus von Losoncz und Bartholomaus Dragffy 1493, Orig. L'ngar. Landesarchiv Budapest.

Nos Ladislaus dci gratia Hungariac, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et ce- tera rex, Austriaeque ct Styriae dux necnon marchio Moraviae memoriae commendamus per praesentes, quod fidelis noster magister Ladislaus de Zege- dino, rector capellae et liospitalis sancti spiritus ad latus scholae Varadiensis fundatae, nostram veniens in praesentiam nobiles Nicolaum de Wyzakna, vicevaivodam Transsilnanensem ct .lohannem Gereb de Vyngarth^ coram nobis facic ad faciem repertos iterii niagnificum Desew de Lossonch, alias vaivodam Transsilvanenseni ct alios quoslibet tamquam absentes ab Occu- patione possessionuiii Zolthan ct I.andagar in comitatu Albensi partiuni no.s- trarum Transsiluanarum necnon Feyereghaz, Nadasd, Monyoros, Hethur, Kyssenthlazlo et portionis possessionariae in possessione Ywedych- in co- mitatu de Kykellew existentis habitarum seque quovis quaesito colore in dominium earundem intromissionc casque sibi ipsis appropriatione fructuum etiam quarumlihcl utilitatum carundcm pcrccptionc scu percipi factione pro- hibuit contradiccndo cl contradixit iniiibendo publicc et manifestc coram

382

nobis. testiinonio praesentium niediantc. Datum Wyennae feria sexta pro- xinia ante festum Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

' Hierauf durchgcstrichen Vingarl. - Hierauf durchgestrichen Wdaarliel.

2 828

Wien 1453 Februar 24. Konig Ladislaus verbielel allen Richtern in Ungarn und Siebenburgen, die Sachsen uon Hermannstadt und den Sieben Sliihlen iiber Anstiflen der Kronstadter in Handelsstreitigkeiten vor ihr Gericht zu ziehen.

Orig. Pap. ArU. St. Sihiu l' H 142. Sicyrl in rotcs Wachs vorne aufgcdriickt. Derselbe Stempel wie N'r. 2 806. liruchstiiclv: Verfassangszusland 11. Regest: Kem^ny, Xnlilia 1, 172.

Von der Kanzlei: Comniissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex .\ustriaeque et Stiriae dux necnon marcliio I\Iorauiae et cetera fidelibus nostris magnificis palatino et iudici curiae nostrae necnon vaivodae par- tium nostrarum Transsiluanarum vestrasque in iudicatu vices gerentibus cunctis etiam aliis iudicibus et iusticiariis regni nostri et earundem partium Transsiluanarum praesentes visuris salutem et gratiam. Conqueritur nobis pro parte fidelium nostrorum Saxonum civitatis nostrae Cibiniensis et alia- runi civitatum ac oppidorum septem sedium Saxonicalium praediclarum par- tium nostrarum Transsiluanarum gravi cum querela, quomodo cos fideles nostri Saxones civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barczensis contra eorum libertates in quibusdam factis mercantiae et negotiationis, propter quae certae controversiae inter eos sunt subortae, in vestri aut alterius ves- trum praesentia in causam attrahere ac indebite vexare niterentur. Cum tamen ipsos e.xponentes libertatibus septem sedium requirentibus nullus iudicum regni nostri saecularium praeter eorum iudices in medio ipsorum residentes ac nos propria in persona si ab eisdem causa per ipsos adiudicata per legi- timam appellationem nostri in praesentiam deducta fuerit, habeat iudicare. Et quia nos sicuti cunctos regnicolas nostros sic et praescriptos exponentes in eorum libertatibus et iustis iuribus volumus conservare, ideo vestrae et cuiuslibet vestrum fidelitati firmiter praecipimus et mandamus, quatenus scita veritate praemissorum annolatos, exponentes ad instantiam praetac- torum Saxonum civitatis Brassouiensis et terrae Barczensis ratione praevia minus iuste iudicare vel vestro astare iudicatui compellere non debeatis, com- mittentes eisdem, quibus et nos per praesentes committimus, ut si ipsi quid- quam actionis vel questionis contra dictos querulantes habent id contra eos- dem iuxta iura et libertates praescriptarum septem sedium coram praedictis eorum iudicibus legitime prosequantur. De quorum iudicio si non extiterint contenti, deducant eorum causam in personalem praesentiam nostrae maics- tati nosque in huiusmodi causa partes inter easdem iudicium et iustitiam ac finale iudicii complementum absque ulteriori illegitima prorogatione faciemus, prout iuri videbitur expedire. Aliud ergo facere non ausuri. Prae-

383

sentibus perlectis exliibenti restitutis. Datuin \\yennae in festo beati Ma-

thiae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo

tertio.

Aiif der Eiickscilc von glcicbzeiticjcr Haml: Contra Brasthouienses.

Vo/i der Kunzlei: Commissio domini reiiis ex dcliberatione baronum.

2 82Q

\\ ien \\~t'.i \Iarz 2. Konig Ladislaus beauflragl das Weissenburger Kapitel die Sachsen der Sieben Sliihle in den Besitz der Herrschaft Talmesch einzufiihren.

Eingeschaltet von dein Weissenburger Kapitcl 1453, Orig. Arh. St. Sibiu. Mit dieser

Urlvundc cingcschaltet von Slephan Bdthori 1583, Orig. ebenda.

Druck: Gierend, Notitiac castellanolus 32. Bruckner, Beleuchtiing 1U9. Contribuliuni

istorice 52 und 112.

Regest: rransilDania 1873, 128.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux, nccnon marchio Moraviae et cetera fidelibus nostris capitulo ecclesiae Transsilvanensis salutem et gratiam. Cum nos pro fidelibus servitiis fidelium nostrorum Saxonum septem sedium partium nos- trarum Transsiluanarum castrum nostrum regalc Tholmach vocatum in co- mitatu Albense earundem partium nostrarum Transsiluanarum situm, cum turri Werestiiorcm tribuloque iiiibi exigi solito ac castro Lothorwar vocatis necnon oppido similiter Tholmach \illisque et possessionibus Kystolmach, Boycza, Plopy, Porchesd, ulraque Scbes ac praedio Creuczerfelth appellatis necnon medietate villae Rewke nuncupatae similitcr in comitatu Albense existentibus aliis etiam cunctis villis et iuribus possessionariis ad praedictum castrum de iure spectantibus ipsiusque et earundem utilitatibus et pertinen- tiis quibuslibet ad praefatas scptem sedes nostras Saxonicales iu perpetuum et irrevocabiliter annexerimus et eisdem septem sedibus incorporavimus et quo Saxones earundem septem sedium praesentcs el futuri huiusmodi castra, lurrim, villas et possessiones ipso iure pro nobis et pro sacra corona nostra teneant et gubernent, sicuti tencnt civitates. oppida et villas in terris dic- tarum septem sedium existenles, volumusque praefatos Saxones nostros in ipsorum et earundem dominium per nostrum et vestium homines legitime facere introduci. Igilur fidelilari vcslrae firmitcr praecipimus et mandamus quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidcdignum, quo prae- sente Stephanus vel Ladislaus de Hwzywtelke, aut Johannes sin Ladislaus de Kerek seu Georgius Thabiasy sivc Michael de Almas neve Laurencius seu Thomas de Bolya aliis absenlibus homo noster, per nos de curia uostra regia ad id specialiter deputatus ad facies.praedictorum castrorum ac turris villarumque et pertinentiarum carundcm vicinis et commetaneis ipsorum et earundem universis convocatis et praesentibus accedendo introducat praefatos Saxones in dominium ipsorum et earuiidem staluatque eadein et ipsas eisdem pracmisso iure perpetue et irrevocal)ililcr possidendum. Si non fueril con- Iradictum, contiadictores vero, si qui fucrint evoccl iijsos conlra annolatos nostros Saxones in praesenliam vai\odae dictarum partium nostrarum Transsiluanarum ad terminuni competentem rationem contradictionis eoruin reddiluros. Et posl liacc huiusmodi introduclionis et statutionis seriem cum conlradicloruni cl cvocatorum, si qui fuerinl, vicinoruinque et commelancorum, qui j)iaemi.ssac stalutioni inlcrerunl, nominibus tcrmino-

384

que assignalo praefatis vaivodae more solito rescribatis. Dalum Wyennae feria sexta proxima post festuni beati Mathiae apostoli. anno domini mille- simo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

2 830

1453 MJirz 7. Der Konvent von Kolozsmonoslor bezeugl, class das Weissenburger Kapiiel gegen die konigliche Verleihung der dem Kapitel vermachten sachsischen Besiizungen Sebesel / Kleinmiihlbach. Spring und Drasov j Troschen und der zur HerrschafiSebesel j Kleinmtihlbach gehorenden vier rumdnischen Orte an Johannes von Hunijad und Johannes Gereb von Weingartskirchen Einsprache erhoben hat.

Orig. Pap. Batthyaneum .Alba lulia, Archiv des sicb. Doml<apilcls Nr. 712. Sicgel war auf dcr Riickseitc in weisses Wachs aufgedriiclit. Rcgest: Trirlenelmi Idr 1892. 616 Nr. 712.

Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonoslora memo- riae commendamus, quod honorabilis vir magister Blasius de Selk decanus et canonicus ecclesiae Transsiluanae iu sua ac totius capituli dictae eccle- siae Transsiluanae personis ad nostram veniens praesentiam, nobis per mo- dum protestationis et prohibitionis significari curavit per hunc modum, quod prout idem capitulum percepisset et ad ipsius devenisset notitiam magnifi- cus dominus Johannes de Hwnyad alias regni Hungariae gubernator quasdam tres possessiones Saxonicales Kyssebes, Spreng et Drasso vocatas, ac alias quatuor villas Wolahykales, ad praedictam possessionem Kyssebes pertinen- tes, in comitatu scilicet Albensi existentes et habitas, quae quondam egregii Michaelis filii Salomonis de Nadasd praefuissent quas siquidem possessiones idem Michael ad huc ipso sano existente et etiam in ultima voluntate sua ob refrigerium animae suae, praedicto capitulo testamentaliter legavisset atque scripsisset. Super quaquidem legatione et dispositione praetactum ca- pitulum consensum regium serenissimorum principum dominorum utputa Lodouici et Sigismundi imperatoris beatorum recordationum, divorum sci- licet regum dicti regni Hungariae haberet ut quilibet nobilis'^ aut possessio- nati homines liberam habeant facultatem quaslibet possessiones ipsorum ac alia bona dicto capitulo legandi a serenissimo principe domino Ladislao dei gratia moderno rege regni Hungariae et cetera egregio viro Johanni Gereb de Wyngarth impetrasset perpetue possidendas et tencndas in praeiudicium et dampnum saepefacti capituli valde ingens. Facta itaque huiusmodi pro- testatione memoratus magister Blasius suo ac praetacti capituli nominibus iam dictum dominum regem Ladislaum a donatione collationeque ac ad manus alienas traditione praedictarum possessionum annotatos vero Johannem de Hwnyad alias gubernatorem regni Hungariae ac alterum Johannem Gereb de Wyngarth et alios quoslibet ab impetratione, receptione, occupatione, de- tentioneque atque sibi ipsis usurpatione ac statuifactione seque ipsos in do- minium earundem quovis quaesito colore intromissionc fructuumve et qua- rumlibet utilitatum earundem pcrceptione seu percipifactione qualitercum- que factis vel fiendis prohibuit contradicendo et contradixit inhibendo, lege et consuetudine regni requirenle coram nobis harum nostrarum testimonio literarum mediante. Datum feria quarta proxima post dominicam Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

' So Vorlage.

385

2 831

Wien 1453 Marz 11. Konig Ladislaus erteili den Sachsen der Sieben Stuhle und der Stadt Hermannstadt das Recht, sich beim Siegeln roten Wachses zu be- dienen .

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 146. Siegel, rotus Wachs in Wachsschusse!, an rot- weisser Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Xr. 2 806. Druck: Eder, De iniliis 146 = Schlijzer, Kril. Sammlangen 1, 51 Nr. 44. Bruchstiick: Der Verfassungszustand 14 u. 44.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia rex Hungariae, Boheraiae, Dalmaciae, Croaciae et ce- tera ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris sincere dilectis comitibus, magistris civium, iudicibus, iuratis senio- ribus civibus ceterisque Saxonibus et communitati septem sedium et civi- tatis^ nostrarum Saxonicalium partium Transsiluanarum salutem gratiamque nostram regiam et favorem. Magna magnae fidei fidelitatis vestrae excreve- runt merita stabili obsequio et constanti animo cumulata, quibus publico iure et honesta quadam necessitati impellimur, ut vestris vobis tam favoris quam honoris a nobis emeriti debita persolvamus. Cum enim praecipua sit conditio regalis curae nostrae ut singuli fideles statum nostrum promoven- tespraemii quaesiti vicem recipiant,vobis tamen et vestrae communitati tanto propensius afficimur quanto magis vos in fide constantes fidelitate integros et in omni operum virtute prestantes cognovimus. Quam ob rem inter alia quibus laudae dignam fidelitatem vestram honorare decorareque et ad altiora status vestra ornamenta sublevare intendimus, considerantes et attendentes fidelissima vestra obsequia fidemque puram et affectionem ad nos serva- tam, quibus quondam serenissimorum principum dominorum Sigismundi imperatoris avi et Alberti regum Hungariae patris nostrorum carissimorum ac etiam a primaevi natalis nostri ortus temporibus inter multas regni et regnicolarum dissenssiones ac turbines, inter quas videlicet nos orbatam parentibus infantiam aetateraque apud alienam educationem agebamus, per continuum successum raagna et varia gravaraina insultus insuper duros a saevis Teucris sustulistis et proelia strennua contra eosdera pro vestrae pa- triae tutela gessistis nostrae raaiestati et sacrae regni nostri Hungariae co- ronae usque ad hos regiminis nostri dies constantissime adhaerentes placere et complacere studuistis. His attentis de plenitudine nostrae potestatis ac favoris et gratiae volentes indulgemus vigore et tenore praesentiura ac con- cediraus vobis ut hinc in posterum perpetuis temporibus universis quo ad sigillum seu sigilla provinciae et coramunitatis septem sedium Saxonicalium ac civitatis Cibiniensis cera rubea uti, cura eaderaque more aliarura pro- vinciarura seu civitatura orania privilegia omnesque literas iuridicas, tes- timoniales, causales, seutentiales, raissilesquoque seu epistolas et alias quas- cumque sigillare et consignare impendenti vel inappresso valeatis, et ad id plenam et liberam habeatis facultatem ex praesenti nostra concessione et annuentia speciali. In quorum omnium robur et testimonium praesentes con- cessimus literas nostras pendentis secreti sigilli nostri, quo ut rex Hungariae utimur, muniraine roboratas. Datum Wyennae in dominica laetare, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Von der Kanzlei: Coramissio domini regis in consilio. ' Vorlage cioitate.

386

2 832

VVioii 1 i53 Marz 13. Konig Ladislaus versichert die Sacbsen der Sieben und Zwei StUhle, des Burzenlandes und der Stadt Klausenburg und von Winz, dass er sie von der ungarischen Krone nie trennen und verschenken, sondern ihre erworbenen Rechte achten werde.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 143. Siegel, rotes Wachs ui Wachsschiissel, Dm.

5.3 cm, an rot-weisser Seidenscluiur angehangt. Der Abdruck des Siegelstempcls ist

abgesprungen.

Druck: Jakab. OklevfUar 1, 185 Nr. 110 = Hurmuzaki, Documenie II. 2. 41 Nr. 31.

Bruchstiick: Ober da.i aussclil. Burqerrecbl, 17. Bechl des Eigenlums 60. Uder, Obser-

oaliones 130.

Unvollstandig: Der ycrfassungszusland 45 u. 96 = Grundverfassungen 25 u. 60 = .SchlO-

zer, Krit. Sammlungen 1, 49 Nr. 42 b u. 52 Nr. 45.

Ladislaus dei gratia rex Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nos- tris sincere dilectis nobilibus et egregiis ac circumspectis comitibus, magistris civium, iudicibus, iuratis senioribus civibus ac ceteris Saxonis septem se- dium Saxonicalium item aliarum duarura sedium, videlicet Selk et Megyes ac terrae Barczensis civitatisque Clwswar et oppidi Wyncz vocatarum partium nostrarum Transsiluanarum salutem gratiamque nostram regiam et omne bonum. Vestra laudanda meritorum et fidelitatum obsequia, strennuaque gesta et opera, quibus a retroactis teraporibus, sicuti a certo didicimus sacrae regni nostri Hungariae coronae avoque et genitori nostris in variis exercitua- libus expeditionibus contra saevos Teucros Christi fidei aemulos cum quam plurimorum fratrum et consanguineorum vestrorum nece et sanguinis effusione studuistis complacere nos alliciunt et inducunt, ut vos qui semper unum fuistis esseque debeatis indivisi, regis amplecti favoribus et specialibus gra- tiarum praerogativis et ad omnia, quae utilitatis et vestrae manutenendae libertatis sunt, nos vestris fidelitatibus reddere promptos et paratos gratiose. De quibus ut veslra fidelitas certa soliditate confirmetur, sicuti predeces- sores nostri divi reges Hungariae vobis septem sedibus, vigore autenticarum literarum ipsorum promittendo polliciti sunt et assecurarunt, sic et nos pol- licentes assecuraraus vestras fidelitates, quod de raanibus no.stris regiis et a sacra regni nostri Hungariae corona vos ac praedictas septera sedes necnon alias duas sedes Selk et Megyes ac terrara Barczensem civitateraque Clwswar et oppidum Wyncz aliasque civitates, oppida, villas et territoria ad easdem spectantes nequaquam alienabimus neque alicui hominum cuiuscuraque sta- tus, conditionis aut praeeminentiae existat, conferendo donabiraus aliquo- modo, sed in omnibus vestris iuribus, iurisdictionis libertatibus, consuetu- dinibus ct gratiarura praerogativis quibus a divis regibus Hungariae nostris videlicet praedecessoribus insigniti usi fuistis et gavisi, sed et in castro Thol- mach vocato ac eiusdem pertinentiis, quemadmodum per nostram maiestatem ad praefatas septem sedes annexura et appropriatae existunt, perpetue et irrevocabiliter tenere voluraus et conservare atque facere conservari, decer- nentes per expressum, ut literae nostrae aut aliorum quoruracuraque contra vestrorum iurium libertates ac privilegia, consuetudines ac gratiarum praero- gativas qualitercuraque emanatae seu emanandae nullius sint vigoris seu firmitatis et per earundem non observatione vobis non imputabimus raodo aliquali. In cuius rei raemoriam firmitatemque perpetuam praesentes conces- simus literas nostras pendentis secreti sigilli nostri munimine roboratas. Datum Wyennae secundo die festi beati Gregorii papae, anno domini millesirao qua-

387

dringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo. Unier der Plica links von der Kanzlei: Commissio domini regis per dominum comitem et Vlrici Eytzinger consulationem.

Auf der Ruckseile von einer Hand des lo. Jh. s: Ut in omnibus libertatibus septem sedes servantur.

2 833

Rom 1453 Mar/, 24. Papst Nikolaus V. verleiht Martin Petri von Bartfeld, Pfarrer der Pfarrkirche des H. Nikolaus in Deutschbudak (rectori ecclesiae parochialis S. Nicolai in Budaak maiori, Transilvanensis diocesis) volle SQn- denvergebung.

Datum apud s. Petrum, anno millesimo quadringentesimo quinquagesimo secundo, IX Kalendas Aprilis anno VII.

Regesf: Lukcsics. Diplomaia pontificum 2, 315 Nr. 1293 nach Reg. Lat. 484 f. 272» im Vatikanischeii Archiv.

FUr den Jahresansatz dieser Urkunde vgl. die Bemerkungen zu der Urkunde aus 1450 Nr. 2 698.

2 834

Enyed nach 1453 Marz 29. Georg Literatus, Kanzleisekretdr des Grafen von Bistritz, ersucht den Bistritzer Rat, ihm einen fdlligen Geldbetrag am 2. Oster- festtag nach Klausenburg zu iiberschicken.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj, Archiv der Stadt Bistrilz. Siegel, rund, in rotes Wachs zum Verschluss aufgedriickt.

Regest: Arch. Zeilscbrifl 12. 1887, 81. Berger, Urkunden-Hegesien 29, Nr. 137 zu 1455 Marz 13—1456 Marz 4.

Die Urkunde fiihrt kein Jahresdatuiii. Den Schriftmerknialen nacli gchort sie in die Jahre um 1450, so dass in deni comes Bistricinesis der am 30. Januar 1453 von Konig Ladislaus mit dieser Wurdc belchnte Johannes Hunyadi zu erkennen ist Hunyadi stirbt am 11. VIII. 1456. Dic Llrkunde gehtirt also aller Wahrscheinlichkeit nach zwi- schen 1453 Marz 29 und 1456 Marz 25. Fr. Ziinmermann glaubte die zeitliche Ansetzung der Urkunde noch cnger und zwar zu 1455 1456 treffen zu konnen, indem er die An- gabe, dass Hunyadi sich zur Ausstellungszeit des Briefes in Ungam befand, seiner Be- griindung zugrunde legte. Die Beweise sind aber nicht zureichend.

Domini iudices ex intimatis vestris intelligo, ut me sicuti promisistis etiam fide vestra firmando contentari velletis, sed tempus et terminus in literis vestris expressus non fuit et licet promissio vestra festum beati Georgii mar- tiris nunc venturum^ tenere deberet, tamen quia iam pluries exitum domini nostri ad partes Hungaricales intimavi quam solutionem mihi in festo Georgii difficulter facere poteritis, rogo igitur vos ut in crastino festi Pascae per cer- tum hominem vestrum ipsum debitum mihi ad Coluswar transmittatis me in fide fragium vos incidere contingat. Et rogo vos, si similia transsmittetis ex- tunc ipsam ibidem conscientiose pensetis et pro residuitate pecuniam promp- tam dirigatis et secus rogo non faciatis, quia si secus feceritis, sciatis, quod nullatenus ab infamia periurii vos praecavere poteritis. In quo publice vos

388

infatnari volo. Ex Enyed in magna quinta feria per me Georgium Literalum secntarium cancellariae domini comitis Bistriciensis.

Auf der Ruckseite Adresse: Circumspectis dominis iudici et iuralis civibus civitatis Bistriciensis, amicis dilectis.

> April 2-1.

2 835

Wien Hij^ April '.i. Konig Ladislaus beauftragt das Weissenburger Kapitel den Bistritzer Grafen Johannes von Hunyad in den Besitz der Hdlften uon Sayo, Alsosayo, Pazmos, Walahbwdag, Symonteleke, Sebes, Ardan, Clinos, in den uoUstdndigen Besitz von Radla, Serlyng und Fcriis im Koloscher Komitat und der Hdlften von Teke, Pentek, Lwdweg, Erked, Solmos, Akna ct Pynar per- tinentiarunique earundem in comitatu de Doboka und der im Tauschwege uon Albert uon Losoncz erworbenen Hdlften von Filpisul Mare und Filpisul Mic j Sdchsisch-Fd Ipes einzufiihren .

Datum Wyennae tertio dic festi Paschae domini, anno millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarchiv Budapest Dl. 3(.826. Siegel war in rotes Wachs auf der Riickseile zum Verschluss aufgedriJckt.

2 836

Wien li.53 April 3. Konig Ladislaus ersucht das Weissenburger Kapitel, bei Einfuhrung des Johannes von Hunyad in deri Besitz uon Stadt und Distrikt Bistritz mitzuwirken.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1453 und mit dieser Urkunde als 2. Insert von Konig Ladislaus 1456, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 10. 400 Xr. 195.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris capitulo ecclesiae Albensis partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gratiam. Cum nos pro fidelitatibus et fidelium servitiorum meritis sincerisque complacentiis fidelis nostri sincere dilecti spectabilis et magnifici Johannis de Hwnyad pridem dicti regni nostri Hungariae gubernatoris nunc vero co- mitis perpetui Bistriciensis, per eum maiestati et sacrae coronae nostrae sub locorum et temporum varietate cum omni fidelitatis constantia exhibitis et impensis praefatum Johannem de Hwnyad ac filios et haeredes suos universos super civitate et districto Bistriciensi ac eius pertinentiis in partibus Trans- siluanis habitis < >i et perpetuos comitis maiores < >^ in comitatum perpetuum sollemniter nominavimus < >^ creavimus, dictum districtum vero seu comitatum Bistriciensem cum civitale Bistritia ac oppidis, villis, praediis et aliis quibuslibet ipsius et earum pcrtinentiis, tributis et iure pa- tronatus ecclesiarum serie aliarum literarum nostrarum donationalium co-

389

miti Johanni <de Hwnyad eiusdemque^' haeredibus universis in perpetuum decrevimus conferendum velimusque ipsum in dominium eorundem per nos- trum et vestrum homines legitime facere introduci. Igitur fidelitati vestrae firmiter praecipientes mandamus, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo praesente Ladislaus aut Valentinus < >* necnon Johannes de Zawa seu Blasius de Choron sin Georgius de eadem aliis absentibus homo noster ad facies dictarum civitatis ac districtus seu comi- tatus necnon oppidorum, villarum et tributorum de easdem pertinentium vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis et prae- sentibus accedendo introducat praefatum comitem Johannem < >^ statu- atque easdem eidem praemissae nostrae donationis sibi incumbente titulo per- petue possidendas, si non fuerit contradictum, contradictores vero, si qui fuerint, evocet eosdera contra praefatum comitem Johannem in praesentiam vaivodarum nostrorum partium Transsiluanarum ad terminum competentem rationem contradictionis eorum reddituros et p<ost haec huiusmodiy in- troductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint, vicinorumque et commetaneorum, qui praemissae statutioni intere- runt ac oppidorum, villarum, praediorum et locorum tributorum eidem sta- tuendorum ad praetactum districtum et civitatem pertinentium ac in eodem existentium nominibus ac termino assignato eisdem vaivodis more solito <rescribatisy. Datum Wyennae tertio die festi Paschae domini, anno eius- dem millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

' Schrift geschwunden 1,5 cm. * Schrift geschwunden 4,5 cm.

' Schrift geschwunden 4 cm. ' Schrift geschwunden 3 cm.

' Schrift geschwunden 4,2 cin.

2 837

Wien 1453 April 3. Konig Ladislaus ersucht das Weissenburger Kapitel bei der Einfiihrung des Bistrizer Erbgrafen Johannes von Hunyad in den Besitz der Burgen Gurghiu und Deva, die ihm cum cunctis districtibus, opidis, pos- sessionibus, villis et praediis ad eadem pertinentibus ac tributis et iure pa- tronatus ecclesiarum nec non cunctis utilitatibus et pertinentiis earundem verliehen worden sind, mitzuwirken,

Datum Wyennae tertia die festiJPascae, anno domini millesimo quadringente- simo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno tredecimo.

Eingeschaltet von dem Weissenburger K;ipi.|el 1453, Orig. Ungar. l.andesarchiv Bu-

dapest.

Druck: Fej(?r, Genus, 191 Nr. 63, Teleki, Ilunuadiak kora X, 397 Nr. 194.

2 838

Tirgovijte 1453 April 11. Vladislav II., Woiwode der Walachei, ersucht den Rat von Kronstadt, die von Hunyadi fdr Chilia bestimmten Waffen nur insge- heim und Qber ihn hingelangen zu lassen.

390

Orii,'. Pap. .\rli. St. Brajov. Schnell I 12. Siegel, ruiid, Dm. 3 cm. in rotes Wachs, papierbcdeckt. auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt, vcrwischt. Druck: Boildan. Documente 315 Nr. 256. Hurniuzaki, Dociimenle XV, 1, 38 Nr. 66. Regest: Andronescu, Ftepertoriul 80 Nr. 260.

Providi et honesti viri fratres et amici nostri praedilecti. Ecce modo venit ad nos famulus Stoyke Gizdauich dicli et dicit nobis, quomodo magnificus dominus Johannes de Hunyad dominus et pater noster quasdam armas ad castrum Kylye transmittere vellet, quae erga vos essent nunc. Ad quae sic respondemus et dicimus vobis propter metum Turcorum ne vobis impedi- menta fierent ex parte ipsorum Turcorum et dicerent tandem et nescirent, quod cum voluntate nostra forent talia. Ideo petimus vos, quatenus easdem armas in quacumque forma existant caute et secrete nostro sub nomine aduci faciatis praecisse ad curiam et domum nostram in Tergouistia ab hinc tandem cum homine ipsius Stoyke et nostro caute et occulte ad Braillam ab hinc vero usque castrum Kilye transmittemus propter ipsum dominum et patrem nostrum Johannem de Hunyad non tantum in hiis et pluribus sibi fideliter serviemus et eius voluntatem facere volentes. Datum in Tergoiiistia feria quarta proxima post dominicam Quasimodogeniti, anno domini raillesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

Wladislaus partium Transalpinarum vaivoda, frater vester et amicus. Iw ErtaA KWHKivA'1 iWHAOCTbft i»c»Kbft rocnoAHM^- ^"f ^^^ Riickseite Adresse: Pro- vidis et honestis viris iudici, iuratis civibus de Brassouia, fratribus et amicis nostris honorandis.

' Mit roter Tinte.

2 839

Weissenbury 1453 April 20. Der siebenburgische Bischof Mallhaus beurkundel den zwischen dem Pfarrer Gregor und der Gemeinschaft der Ungarn in der Sankt- Peters Gasse zu Klausenburg geschlossenen Vergleich, der den jeweiligen Klausen- burger Pfarrer verpflichtet, an der Peterskirche einen Kaplan zu unterhalten.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj, Archiv der Stadt Cluj P. 53. Ringsiegel achtcckig 1,1 + + 1,3 cm, rotes Wachs in Wachsschiissel an weisser Hanfschnur angehangt. Im Sie- gelfeld Wappenschild mit an einem Tischchen schreibender Figur. Umschrift. Druck: Batty^, Leges eccl. 3, 500 Nr. 118. Jakab, Oklevelldr. 1, 187 Nr. 111.

Nos Matheus divina providentia et apostolicae sedis gratia episcopus Trans- siluanus memoriae commendamus, quod nobis die dominica quinta decima mensis Aprilis sanctam synodum celebrantibus providi viri Lucas Kerekes et Valentinus filius Emerici in ipsorum ac totius communitatis Hungaricae nationis de Coloswar in platea sancti Petri commorantium personis cum suf- ficientibus literis procuratoriis honorabilis conventus beatae Mariae virginis de Colosmonstra ut actores ab una parte si quidem ex altera honorabilis do- minus Gregorius plebanus de dicta Coloswar ut in causam attractus persona- liter in nostram accendentes praesentiam per praefatos Lvcam Kerekes et Valentinum filium Emerici nobis supplicando propositum extitit eo modo, quod licet certa litis et controversionis materia ratione conservationis^ unius capellani in ecclesia beati Petri apostoli in dicta platea Hungaricali fundata coram nobis ac praedecessoribus nostris in diversis terminis inter ipsos Hun- garos ac dominum Gregorium suosque praedecessores plebanos in dicta Coloswar

391

a multis annis extiterit ventilata, quae nondura adhuc finem capere potuisset, candem inter partes diffinire ac per nostros iudices ad hoc delegatos diffiniri facere dignaremur. Unde nos ipsorum iustis supplicationibus acquiescentes venerabiles ac egregios viros dominos Anthonium cantorem et Georgiura ple- banum de Sassebyess canonicos ecclesiae nostrae Transsiluanae decretorum doctores iudices commiseramus delegatos, corara quibus licet lis iuxta nostram coramissionem fuerit inchoata nondum tamen terminata et tempore inter- medio nos partes nostras interponentes talem fecimus et ordinavimus inter ipsas partes per modum arbitrativae compositionis, concordiae et pacis unio- nem futuris et perpetuis teraporibus valiturara ac duraturam-: Quod prirao extinctis universis controversiis et litiura processibus literisque singulissuper hac causa emanatis cassis, vanis et derelictis si quae forent reservatae viribus carituris, ipse dominus Georgius de dicta Coloswar et sui successores plebani semper teneantur unum capellanura idoneum et ipsorum moribus aptum, die nocteque^ penes dictara ecclesiam beati Petri apostoli perpetue in suis expensis conservare ibidemque residere, qui omnia et singula sacramenta ecclesiastica administrare debebit et tenebitur, itera singulis septiraanis quatuor raissas celebrare de quarum numero unam die dominica tenebitur decantare. Praeter- ea in summis festivitatibus videlicet resurrectionis, ascensionis, penthecostes, corporis domini nostri Jhesu Christi et nativitatis eiusdera decandando mis- sam et vesperas necnon in oranibus festivitatibus beatae Mariae virginis et in die sanctorura Petri et Pauli apostolorura similiter missara decantare te- nebitur, item mortuorum corpora iuxta consuetudinem antiquam conducere et honorifice sepelire tenebitur, partibus autem huiusraodi compositionera acceptantibus per omnia contenti se ipsos reddiderunt quittos et per omnia absolutos tali tamen conditione interiecta, ut si qua partium tali nos- tro arbitramento seu laudo contravenire ipsamque compositionera nostram infringere quoquoraodo attemptaverit, extunc in quinque marcis argenti ponderis Budensis nobis aut nostro successori ipso facto convincatus nec litem inchoare valeat nisi plenariara solutionem de praemissis irapendat. Praesentibus ibidera testibus pro testimonio vocatis reverendo patre domino Petro episcopo Zwriniensi suffraganeo nostro egregioque viro domino Bro- nislao vicevaivoda Transsiluano ac honorabilibus viris dominis Blasio archi- diacono de Crassna, Gregorio canonico ac Johanne baccalaureo plebano de Gygen rectoreque altaris apparitionis sancti Michaelis in ecclesia nos- tra Albense et aliis fidedignis testibus. In quorum fidem et testimonium oraniura praemissorura praesentes literas nostras fieri ac sigilli nostri annu- laris appensione iussimus communiri. Datum Albae feria sexta ante festum beati Georgii martiris gloriosi proxima, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo tertio.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: litera compositionis per dominum Matheum episcopum Transilvanensem inter dominura Gregoriura plebanura et incolas ecclesiae sancti Petri ordinata.

' Vorlage coseroationis. ' Vorlage nocliique.

* Vorlage duratam.

2 840

1453 April 20. Der Konvent von Kolozsmonosfor bezeugl, dass das Weissenbur- ger Kapitel gegen die Einfiihrung des Johann Gereb von Weingartskirchen in

392

den Besilz von Spring, Drasov j Troschen und Sebesel J Kleinmiihlbach samt Zu- behoren Einsprache erhoben hat.

Ori^^. Pap. n:itlliyaiunnii .Mhi Iiilii, .\rcliiv d. sieb. DonikapiUK Nr. 714. Sicgcl auf der Riickseite iii weisses Waclis aiif.«edrUckt. Restc. Rciiest: TOrUmclmi lar 1S92. ()4() Nr. 711.

<Nos co>i nvcn<lus>- monaster<ii be>atae- Mariae virginis de

Cltismonostra memoriae commendamus, quod honorabilis vir niagister Grego- rius de Lyppa canonicus ecclesiae Albensis Transsiluanae in sua ac universo- rum dominoruin de capitulo ecclesiac praedictae personis nostram veniens in praesentiam, per modum protestationis et proliibitionis nobis significare curavit in hunc modum, quomodo egregius Johannes Gereb de Wyngard ipsos de dominio possessionum ipsorum Spreng, Drasso et Kyssebes vocatarum ac pertinentiarum earundem in comitatu Albensi existentium potentialiter eiecis- set et expulisset easdemque sibi ipsi minus iuste et indebite occupasset et occupatas huiusque usus fuisset utereturque etiam de praesenti potentiam mediante. Tandem medio tempore idem Johannes Gereb easdem a serenissimo principe domino Ladislao rege Hungariae et cetera sibi ipsi dare, donare et conferre procurasset seu procurari fecisset seque feria quinta proxima ante festum beatorum Thyburcii et Valeriani raartyrum novissime praeteritum^ vigore literaruni eiusdem domini Ladislai regis in dorainium earundera intro- duci ac easdem sibi ipsi statui et appropriari facere voiuisset, in praeiudicium praefatorum dominorum et capituli valde magnum. Cui quidem introductioni et statutioni iidem domini in faciebus memoratarum possessionum et perti- nentiarum earundera annotato Johanni contradictionis velaraine obviassent, qua protestatione facta praenominatus magister Gregorius nominibus quibus supra praefatum dominum Ladislaum regem necnon magnificum Johannem de Hwnyad perpetuum comitem Bystriciensem alias regni Hungariae guberna- torem a donatione et collatione praescriptarura possessionum et pertinentia- rura earundera, praetitulatum vero Johannem Gereb et alios quoslibet ab earundem impetratione ac sibi ipsis donari et conferri perpetuarique procu- ratione seque in dominum earundera intromissione ac easdem sibi statui et perpetui factione, usura fructuum et quarumlibet utilitatum earundera percep- tione* seu percipifactione* quomodolibet factis vel fiendis prohibuit contradi- cendo et contradixit inhibendo, lege regni requirente coram nobis. Datum feria sexta proxiraa ante festum beati Adalberti episcopi et martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

1 Lucke 2,5 cra. 3 ^pril 12.

^ Liicke 1,2 cm. * Vorlage: pceptione bzw pcipi.

2 841

1453 Aprll 21. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet den Statutionsauftrag des Konigs Ladislaus von 1453 Nr. 2 815 ein und bezeugt, dass Johannes Gereb von Weingartskirchen am 7. April in den Besitz von Nadesch und Kleinlasseln eingefuhrt worden ist.

393

Datum quintodecimo die diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

Beglaubigte Abschrift aus deni Jahre 1783, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27668. Regest: Tortinelmi Idr 1897, 357 Nr. 183 zu April lu, wobei aber von Lariislaus Gereb die Rede ist.

2 842

1453 Mai 11. Das Weissenburger Kapitel schaliel die Urkunde Konig Ladis- laus von 1453 Nr. 2 829 ein und bezeugi, dass die Einfiihrung der Sieben Stuhle in den Besitz der Herrschaft Talmesch am 24. April durchgeftihrt worden ist, und dass wahrend der landesublichen Frist von 3 Tagen, die die Vertreter an Ort und Stelle verweilten, sich kein Widerspruch erhoben hat. Datum decimo octavo die introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini supradicto. Honorabilibus et discretis viris dominis Andrea praeposito, Anthonio decretorum doctor cantore, Michaele custode, Gregorio de Lippa decano, ceterisque canonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter existente et devote.

Orig. Perg. Arli. St. Sibiu U IV 502. Siegel, weisscs Wachs in Wachsschiissel, an

gelber Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216. Eingeschalicl von

Konig Stephan Bathori 1583, Orig. ebenda.

Druck: Gierend, \oliiwe caslellanatus 32.

Regest: Transilvania 1873, 128 = Hurmuzaki, Documenle II, 2, 41 Nr. ,30.

Die Urkunde bringt einen neuen Beleg daftir, dass in Siebenbiirgen dcr Georgstag auch

am 24. April gefeiert wurde: feria lerlia videlicel in feslo beali Georgii marlyris. Die

feria tertia fiillt aber 1453 auf den 24. April. vgl. dazu Documenle privind isloria

Romdniei. Introducere, vol. I, Bucure^ti, 1956, S. 471.

2 843

GilSn 1453 Mai 23. Matthaus, Bischof von Siebenburgen, verleihi den Pfarrern des Bistritzer und Kiralyer Kapitels das Recht, bis zum kommenden Martins- tag iiber ihr Vermogen letztwillige Verfugungen zu treffen.

Papierhandschrift des ausgehenden 16. Jh. s. f 7', beigebunden einem altercn Kopial- buch, frtiher Archiv des ev. Kapitels A.B. Bistritz.

Mattheus dei et apostolicae sedis gratia episcopus Transsiluanus memoriae commendamus notificantes quibus expedit universis quomodo ex parte capi- tuli Bistritiensis decanatuum videlicet Bistritiensis et Kyralia extitit nobis humiliter ac instanter supplicatum, quatenus universos plebanos in dictis decanatibus iuxta antiquam consuetudinem in faciendis et legandis de bonis ipsorum testamentis in morte aut in vita per eosdem disponendis et ordinandis conservari dignaremur. Nosque attendentes et considerantes ipsorum petitio- nes et supplicationes fore iustas et concernentes salutem animarum ipsorum usque ad festum beati Martini pontificis proxime venturum eisdem universis plebanis duximus indulgendum et indulgemus per praesentes. Quod §i ali-

394

quem contigerit decedere seu velle facere testaraentum infra hoc tempus iuxta antiquam consuetudinem valeant et possint de bonis ipsorum sufficiens et condecens disponere testamentum. Elapsoque festo beati Martini cogitabimus de competenti remedio et si de iure repertum per nos fuerit ad vitam nos- tram etiam aliis literis nostris indulgere volumus harum nostrarum testimo- nio et vigore literarum mediante. Datum in castro nostro Gyalo feria 4^. ante festum sanctae trinitatis, anno domini millesimo CCCC°LIII°.

2 8i4

Miihlbach 1453 Mai 27. Johannes von Hungad vergibt der Marienkirche zu Ma- rienburg die koniglichen Einkiinfte aus einer Miihle am Homorod und befiehll dem Richter der Gemeinde, den Pfarrer im Genuss dieser Einkiinfte zu schiitzen.

Orig. Pap. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Bra§ov I E 160. Siegel, rund, Dm. 3,3 cm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Ira Siegelfeld vier- geteilter Wappenschild. 1 und 3 steigender Lowe, 2 und 4 Rabe mit Ring im Schna- bel. Umschrift in gotischer Minuskel: s. iohannis de huniad perpctui comitis bictricie. Abschrift, Pap. ebenda.

Nos Johannes de Hwnyad, comes perpetuus Bistriciensis, supremus capita- neus regiae maiestatis in regno Hungariae constitutus et cetera memoriae commendamus per praesentes, quod licet tempore^ nostrae gubernationis officio universos proventus regales de uno novo molendino superiori com- munitatis in opido Feldwar aedificato in fluvio^ Homoroth decurrente^ in terra Barcza habito provenire debentes ad honorem beatae Mariae virginis fondatae, mediantibus aliis literis nostris in perpetuum dedisse et donasse recolimus. Tamen ad humilimae supplicationis instantiam honorabilis do- mini Andreae plebani praefatae ecclesiae de Feldwar nobis propterea porrec- tae ipsos proventus dictae molendini de novo constructi de eodem regiae maiestati provenientes praefatae ecclesiae beatae Mariae virginis de Feld- war in honorem beatae Mariae virginis de novo et ex novo in persona se- renissimi principis domini Ladislai regis Hungariae et cetera domini nostri naturalis in perpetuum dedimus, donavimus et contulimus immo damus, donamus et conferimus praesentium per vigorem. Quocirca vobis universis et singulis castellanis ac recollectoribus quorumcumque proventuum regalium et signanter recollectoribus proventuum praedicti molendini de Feldwar praesentibus et futuris in persona ipsius domini regis firmiter committimus et mandamus, quatenus a modo in posterum ecclesiae beatae Mariae vir- ginis in ipso opido Feldwar constructam consequenterque praefatum Andream plebanum ipsius ecclesiae in dominio proventuum regalium praefati molen- dini novi impedire, molestare seu aliquo proventus de eodem exigere nulla- tenus praesumatis. Alioquin committimus per praesentes iudici, iuratis ac toti communitati ipsius opidi Feldwar, ut ipsi eandem ecclesiam et pleba- num in proventibus ipsius molendini protegere et conservare debeant auctori- tate nostra mediante. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in opido Sebes in festo sanctae et individuae trinitatis, anno domini raillesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

' Kopie lempoTi. ' Kopie detincnte.

' Vorlage fluio.

395

2 845

Hermannstadt 1153 ]Mai 31. Die Sieben Stiihle bestdiigen eine Vereinbarung zwischen den Gemeinden Salzburg und Stolzenburg, das Burgerfeld betreffend, wonach die Stolzenburger fiir den von ihnen beniitzten Teil des Burgerfeldes wegen der Schddigungen durch den Ttirkeneinfall von H3S statt der festgesetzten 80 Malter Frucht durch 8 Jahre nur 40 Malter an die Salzburger Kirche abzu- geben haben.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, K.A. Stolzcnburg Nr. 16. Sicgel, niiid, Dm .3.2 cm, papier- bedcckt, in rotes Wachs vome auf!;edrucl<t. Im Sicgelfeld Wappenschild niit drei Blattcrn, dercn Stiele zu einem Dreieclc verbundcn sind, dp.riiber einc offcne Krone. Umschrift in gotischcr Minuslicl, unlcserlich. Abbildung: Bcdcus, Wappen und Siegel Fig. 1.

Nos iudices et iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsilua- narum memoriae comendamus tenore praesentium significantcs quibus expe- dit universis, quod cum nos in civitate Cybiniensi congrcgatione paritcr fuis- semus congregati et nobis pro tribunali consedentibus comparuerunt coram nobis honorabiles viri domini Sigismundus de Eppindorff cum iuratis senio- ribus ut actores de Salisfodio ab una parte siquidcm ab altera Johannes cum iuratis senioribus de Stolczinburg^ ccclesiarum parochialium rectores et ple- bani nominibus et in personis universorum hospitum et inhabitatorum prae- dictarum Saiisfodii et Stolczinburg ratione et praetextu cuiusdam particulae territorii Burgerfelt nuncupati inter praedictam villam Stolczinburg et Sa- lisfodium situati et terragii, quod iste populus dc Stolczinburg ad ecclesiam in Salisfodio ab annis extra memoria hominum singulis annis annuatim de- dissent <et modo dare) - recusarent contra sese graviter propterea litiga- verunt inter ceteras propositiones, responsiones et verborum altercationes per partes hincinde factas praefati populi de Stolczinburg iurati seniort s non coacti, nou compulsi sed bona et spontanea voluntate publice recognovciunt^ modo tali: Quod ipsi audivissent a parentibus ipsorum, quomodo anteccsso- res ipsorum decimas et terragium dc praedicta particula territorii videlicct Burgerfelt ad Salisfodium plebano et ecclesiae dedissent, item iidem recog- noverunt se audivisse, quomodo quidam duo presbiteri ad invicem consan- guinei unus in Stolczinburg et alter in Salisfodio plebani fuissent, iste vero plebanus de Stolczinburg liuic de Salisfodio plebano suo consanguinei prae- tactam particulam Burgerfeld a territorio de Stolczinburg divisisset et pro necessitate tempore vicesve sibi dedisset, item quidam de Stolczinburg iurati recognoverunt se audivisse, quomodo ista praedicta particula terrae esset ipsis de Salisfodio inpignorata*.

Item recognoverunt isti de Stolczinburg modo quo supra, quomodo ipsi et eorum parentes praedecessores ab antiquis annis retrolapsis octuaginta mal- drata frugum videlicet anonam et avenanr annuatim ad Salisfodium dedis- sent. sed noviter post proximum maius disturbium Turcarum videlicet in annis domini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo hic in partibus Transsiluanis peractum dicti tunc provincialcs videlicet iudices et iurati seniores Saxonicalium harum partium Transsiluanarum supplicationibus po- pulorum dc Stolczinburg intervenientibus mediassent moderationem talismodi propter desolationen villarum et paupertatem hominum in quam ratione ipsius disturbii incidissent et practactum numerum fruguni videlicet octua- ginta maldrata in quadraginta maldrata fruguni moderassent quas per intc- gros annos octo annuatim ad Salisfodium dare deberent et dedissent, sed post octo annos, si eadem villa Stolczinburg et homines iu ea convalcrent, tunc

396

ipsi praetacta octuaginta maldrata frugum ut prius solebant dare deberent ct tenerentur, sin autem sic ilcrum idem^ populus^ dc Stolczinburg allevia- men^ a praedictis inhabitatoribus de Salisfodio' amicabiliter si obtinere vale- rent quaerere debcrent. Praesenfibus nobis iudicibus et iuratis senioribus septcm sedium Oswaldo magistro civium, egregio Nicolao de Wyzakna alias vicegubernatore partium Transsiluanarum, iudice regiae maiestatis Seges- burgensi, Jacobo alias magistro civium Cybiniensi, comite Laurencio de Weresmortli, iudice regio sedis Rismarkt, Petro Laurencii de Weresmorth, iudice re^^io sedis Lwschkirch, Johanne Goldsmit, magistro civium Segcswariensi, Valentino Budener, iudice terrestri'^ de eadem, Michaele Craus ct Johanne Scharr, iuratis de eadem Segeswar, Petro Meulner, Johanne Craws, Nicolao Ruse iuratis consulibus Cybiniensibus et Laurencio Turolt, iudice sedis, Ladislao Frenkel, vicegerente comitis Cybiniensis, Jacob Twfil, iudice ter- restri sedis Zazsebes, Michael Greb de eadem, Jacobo Greb de Ruffomonte, Nicolao Wessewder de insula Christiana, Johanne Clarr de Rucpas, Johanne Tyczk de Katczindorff, Martino Hwzel de Somerburg, iuratis senioribus sedis eiusdem, Johanne Greb et Nicolao Nesner^, iuratis de foro Ruthenorum et pluribus iuratis senioribus tunc in civitate Cybiniensi congregatis praesentes literas recognitionales praelibatis hominibus de Salisfodio iuris eorum ad cautelam tradidimus et assignavimus. Datum Cybinii in nostra generali con- gregatione festi sacratissimi corporis Christi nostro minori sub sigillo pro- vinciali, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

1 Schreibwcisc abwecliselntl hurg i.ini[ hg. iiezogen.

- 3 cm. venvischt. " lindung aiif Rasur.

' Vorlage cong. ' Vorlage tcrrcstro.

* Vorlagc ping. ' Undeutlich, da das s spater nachgelragen

' Verblasste Stellen von spaterer Hand nacii- wurde.

2 846

Hermannstadt 14-53 Mai 31. Die Sieben Sliihle weisen die Vertreter des Jodok von Kussow in dessen Sireit mit dem Hermannstddter Biirgermeister Oswald und Michael von Alzen zurtick und fordern die Vorlage authentisch besiegelter Urkun- den als Beweismitiel.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, Fainilienarchiv Justh. Siegel, rund, Dtn. 3,2 cm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel \vie Nr. 2 845. Drucli: .\rchiv 14, 1877, 583 Nr. 12.

Nos iudices et iurali seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsiluana- rum tenore praesentium significamus, quibus expedit universis, quod cum nos die datarum praesentium more solito in civitate Cybiniensi pariter fuisse- mus congregati et nobis pro tribunali con^edentibus coram nobis persona- liter constituti nobiles Johannes de Mengeesdorff et Thomas de Nadryb, qui egregio viro Judoco de Kosso per circumspectos Oswaldum magistrum ci- vium et Michaelem magistrum de Olczna inhabitatores Cybiniensis super qui- busdam debitis postulaverunt satisfactionera, super quo quasdam nudas car- tas papireas sigillisque carentes sententiam praelatorum et baronum regni Hungariae super adiudicatione censuum duarura sedium Megies et Selk, in quibus iidem Oswaldus et Michael de Olczna convicti pronuntiabantur, pro- duxerunt, petentes quatenus iuxta contenta earundem iuris et iustitiae com-

397

plemenlum super piaemissis eisdem impaitiri dignaiemur. Ex adverso vero procurator annotati Oswaldi magistri civium instabat et cum debita instan- tia quaesivit per nos interloqui, an ab huiusmodi nudas cartas deberet et teneretur respondere an non. Nos vero praedictas partes a nobis sequestratas deliberatione praehabita, ad ipsius procuratoris quaesita taliter curavimus declarare respondendo, quod ad huiusmodi nudas cartas iuxta nostrae pro- vinciae laudabilem et approbatam consuetudinem non esset respondendum, sed dum et quando praetitulati Johannes et Thomas literas sigillisauthen- ticis emanatas producerent eisdem et singulis iustitiam petentibus iustitiae plenitudine promittimus impartiri, dilatione omni postergata. Datum Cybinii in nostro generali congregatione festi sacratissimi corporis Christi nostro sub minori sigillo provinciali, anno domini millesimo quadringentesimo^ quin- quagesimo tertio. Von der Kanzlei: Commisione provincialium.

' Hkrauf quadrage , zum Tcil durchgestrichcn.

2 84:

Ilermannstadt 1453 Juni 4. Der Rat von Hermannsladt berichtet dem Rat von Wien uber das Ergebnis einer in Gegenwart des Wiener Beauftragten durchge- fiihrten Untersuchung gegen zwei Mitburger.

Orig. Papicr Archiv dcr Stadl Wicn, Hauptarchivs-Urkundcn Nr. 3 519. Siegcl war in rotes Wachs zum Verschluss auf der Riickscite aufgedriickt. Regest: Uhlirz, Regesten 2 Nr. 3 519.

Unsern frewnttlichm dynst mit gutm willen erbylunge der eren. Herliche, eresamen und weyzin hern frunt und gutin gunner zu wissen tw wyr ewyr libe, das in unser keginwertekeit komen ist Augustinus schew den pfluk eyn bote mit brifin ewir stad ingesegil vorczeychent dy habe wyr mit czemlichen eren uff genomen, gehort und ire meynunge grunttlich wol vornomen habin und in der keginwertykeit des selbigin botin, wir noch dem Johannem Koet- peuer von Clausenburg im unserm mitpurger czwhant geschicket habm und ym dy sache und das vidymus in credimus statt gancz erczalt^ habm und mit dem gerichte noch gewonhat unser stad ernstlich geschikt und geschaffm ha- bin dy sache mitsampt yn czu verhoeren yn unser keganvertykeit. Der ege- nante Johannes Keetpeuer hat geantwert uff dy brife alzo vor uns und den richtern der stad, das ym dy sache gar vnkiinntlich wer und nicht do von wueste und ouch en der Symon Waxgyser ny doran gemant und zu wissen hett gethan. Adir wurde her sehen briff und <sygel was)- das seyn hant- schrift und seyn eygm wer zo koende her dor aws nicht geweychm <und noch der>2 ordenunge des rechten und laewelicher gewonhat unser stad gnuk thun. In der andern sachin alz der vorgeschrebene bote eyne copia eynes schult- briffs von her Andree Hilbrannt dyeczeit stad richter czu Wienn ouch vor uns pracht hatt, wir ouch alczuhant noch Andree Johannis Loketasson gesant ha- bin und ym dy sache habm erczalt, zo pracht her eynen briff vor uns, der am samstag vor Judica in der nehestin fastin^ ym durch her Johannis Lemmel hy kSnigsrichter gesant, das her dy selbige schult mitsampt ander schult yn Wyen hett beczalt, alzo ouch der vorgenante Augustin ew clerlichin erc- zelin wirt und miindlich sagin. Dorum ersamen libni hern friint und gunner

398

in den und allen czemlichm sachm wir bereit seyn ewir libe czu behagin. Ge- geben in der Hermanstat in die Quirini martyris undir unser stad segil noch Christi gebort twsund virhundert ym dreyundffwmczigisten Jar. Burgermeyster, richter und gesworn burger der stad Cybin als Hermanstad.

' Schwer leserlich, Arczall'7 ^ Marz 17.

' Liicke 1,5 cin. erganzt.

2 848

Wien 1453 Juni 4. Konig Ladislaus ieilt den Sachsen Siebenbtirgens mit, dass er die Bekampfung der Rduberbanden in der Zips personlich fuhren werde und ersucht sie, sich mit ihrem Aufgebol bis zum 24. Juni bei Kaschau einzufinden.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 150. Siegel iii rotes Wachs, papierbcdeclit, vorne auf-

gedriiclit. Derselbe Stempel wie Nr. 2 806.

Regest: Eder, Observationes 138. KernSny, Nolitia 1, 172.

Von der Kanzlei Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae du.\ necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nos- tris universis et singulis Saxonibus nostris regalibus in partibus nostris Trans- siluanis constitutis et commoratibus salutem et gratiam. Surgentibus pridem in terra nostra Scepusiensi quibusdam malefactoribus, qui rapto vivere ass- veti sub ducatu cuiusdam Axamyth nonnullos fideles nostros rebus et bonis spoliabunt, cura ad extirpandos eosdem terrigenarura illarum partium facultas non sufficeret, scripseraraus certis nostris baronibus et quorundam comita- tuum nobilibus, ut in auxilium illius terrae procederent contra malefactores memoratos. Sed cum in ea re mora longior fuisset protracta seu negligentia quaedam commissa invaluit malitia numerusque auctus et hominum pravo- rum adeo, ut iam sicuti crebrescentibus querelis terrigenarum illorum doce- mur, plura non solum in terra illa sed et prope Cassoviam et alia fortalitia erexerint, ex quibus illarum terrarum incolis post crebras praedas sub censu coactis more incendii ulterius repere ac etiam alias circumvicinas partes pene- trare et invadere moliuntur. Condolemus autem afflictionem illius regni nos- tri cuius inter alia regna nostra specialior cura menti nostrae impressa est. Et quia huic morbo, qui tantura invaluit, non quaelibet partialis provisio sufficit, decrevimus non parcere etiam propriae personae nostrae, sed pro com- modo et pace subditorum nostrorum libenter assummere defensionis laborera et aetatem nostram assuefacere portandis oneribus officii nostri. Itaque rese- catis nonnullis aliis nostris negotiis, licet perarduis, his diebus personaliter nos ponemus ad carapura ducturi nobis cura bonara copiam gentiura et de Aus- tria et de Moravia, cum quibus et adiumento vestro ad finaliter extirpandos de orani terra illa raalefactores praedictos dante domino procedemus. Qua- propter fidelitati universitatis vestrae et cuiuslibet vestrum firmiter praeci- piendo mandaraus, quatenus incontinenti visis praesentibus, nullo alio mandato expectato, universaliter et per singula capita cum omnibus vestris gentibus exercitualiter insurgere et usque ad festum nativitatis beati Johannis baptis- tae proxime venturum^ circa Cassouiam cum aliis fidelibus nostris, quibus similia scripta direximus constitui, et illic congregari debeatis, acturi pariter

399

nobiscum oninia ea, quae pro defensione regni et exterminio latronum praedic- torum necessario facienda erunt. Secus facere non ausuri. Alioquin committi- mus per praesentes vaivodis et vicevaivodis nostris Transsiluanensibus, ut ipsi rebelles ex vobis ad executionem liuiusmodi mandati nostri per occupa- tionem possessionum suarum arcius compellant et astringant. Datum Wyennae feria secunda proxima post festum sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno quartodecimo.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis ex deliberatione consiliariorum.

Juni 24.

2 849

Wien 1-5.^;$ .iiini o. Konig Ladislaus bestatigl iiber Einschreiten des Heliauer Geschworenen Lodouicus filius Nicolai Lwtsch 2 Urkunden der Sieben Stiihle (iudicum ac iuratorum consulum ac scniorum septem scdium Saxonicalium partium nostrarum Transsiluanarura) uon 142S Nr. 2 055 und 1450 Nr. 2 722 iiber die Hattertstreitigkeiten zwischen den Gemeinden Heltau und Michelsberg. Datum Wyennae feria tertia proxiraa post festum sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno quartodecinio.

Unter dem Siegel: Coramissio domini regis, domino Vlrico comite Ciliae refe- rente.

Eingeschaltet voni Weissenburger Kapitel 1468. Orig. Arh. St. Sibiu. K.A. Heltau Nr. 12. Eingeschaltel von Konig Wladislaw II. 1504 und mit dieser Urkunde vom Weissenburgcr Kapitel 1505 Orig. ebenda. Das noch von Zimniermaiin eingeschcnc Orig. Perg. ini Heltauer Pfarrarchiv ist heute verschollcn.

2 850

Wien 1453 Juni G. Konig Ladislaus bestdtigt tiber Einschreiten des Lodoui- cus, filius Nicolai Lwtsch, iuratus senior villae nostrae Heltha vocatae suo ac ceterorum iuratorum seniorum Saxonum et inhabitatorum eiusdem villae nostrae die Urkunde der Sieben Stuhle von 1372 Nr. 996 uber die Hattertgrenzen zwischen Hermannstadt und Heltau.

Datum Wyennae feria quarta proxima post festum sacratissimi corporis Chisti, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno quartodecimo.

Von der Kanzlei: Comissio domini regis, domino Vlrico comite Ciliae referente.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu. K.A. Heltau Nr. 10. Siegel, rotes Wachs iii Wachsschiissel, an roter Seidcn.schnur angehangt, derselbe Stempel wic .\r. 2 8C6. Eingcschaltet vom Weissenburger Kapitel 1504 und von Konig Wladislaw II. 1504 iind mit dieser Urkundc vom Wcisscnburger Kapitel 1505, Orig. ebenda.

400

2 851

Wien 1453 Jiini 12. Konig Ladislaus bestdtigt den Sieben Sliihkndie Urkunde Konig Sigismunds von 1419 Nr. 1 S72, die ZoUfreiheit der Sachsen der Sieben Stiihle betreffend. und gebietet allen Zollinhabern Ungarns diese Bestimnningen zu achten.

Orig. Pcrg. .\rli. St. Sibiu V II M7. Siegcl. rolcs Wachs in \Yaclisschiissel. ;ui rot- wcisser SeideTischmir ;iiigeliangt. Dcrselbe Slenipel wie Nr. 2 806. Regest: Keiiien\ , Xolilia 1. 1712.

)'()/! der Kanzlei: Conimissio doinini regis.

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Bolieniiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaoque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera momoriae commendanius tenore praescntium significantes quibus expedit universis, quod nostrae maiestatis venientes in praesentiam iideles nostri nobiles et egre- gii comites Johannes Lemmel. iudex regius Cibiniensis, aulae nostrao miles ac alter Johannes Zaz de eadem Cibinio, iudex regius de Zazsebes, prothono- tarius Hungaricalis cancellariae nostrae maiestatis, exhibuerunt nobis quas- dam literas patentes quondam serenissimi principis domini Sigismundi Roma- norum ac Hungariae et cetera regis laudandae memoriae avi nostri carissimi suo secreto sigillo quo iit rex Hungariae utebatur emanatas. Quarum tenor talis est: (Folgt die Urkunde des Konigs Sigmund von 1411) Nr. 1812). Qui bus quidem literis exhibitis iidem comites Johannes Lemmel ac alter Johannes Zaz suis ac universorum Saxonum et mercatorum septem sedium Saxonica- lium partium Transsiluanarum nominibus et in personis nobis exposuerunt gravi cum querela, quomodo nonnulli tributarii et vicetributarii nostri scili- cet regales et etiam aliorum non obstantibus praedictis domini Sigismundi ac aliorum regum Hungariae literis et aliarum libertatum eorum praerogativis minusiuste el indebite in locis tributorum ab ipsis tributum exigerent inces- santer in ipsorum praeiudicium ot iuris derogamen satis grande. Supplicantes annotati comites Johannes Lemmel et Johannes Zaz suis ac aliorum quorum supra nominibus et in personis nostrae maiestati, ut ipsis super praescriptis de remedio providere dignaremur, opportuno. Verum quia nos supplicationi- bus eorundem inclinati praefatas literas praetacti domini Sigismundi impera- toris praesentibus nostris literis sine augmento et diminutione aliquali dc verbo ad verbum insertas quoad omnes earum continentias et articulos approbainus et ratificamus eosdem nostros Saxones ct mercatores in eorum iuribus iuxta earundem ac^ aliarum literarum regalium contenta libertatumquo eorum prae- rogativas conservaro ac contra oasdem pcr neminem tributariorum ab ipsis ac rebus et bonis corum iniustum Iributum cxigi volumus aliquali. Ideo vobis universis et singulis tributariis et vicetributariis tam nostris regalibus quam aliorum quorumcumque in terris scilicet et super aquis ubilibet in regno nostro Hungariae et partibus nostris Transsiluanensibus constitutis et existentibus praesentibus et futuris praesentium notitiam habituris firmiter et districte praecipimus et mandamus, quatenus a modo in antea a praefatis Saxonibus ac mercatoribus septem sedium nostrarum Saxonicalium necnon hominibus et familiaribus rebusque et bonis eorum quibusvis contra ipsorum libertates ac literas regales praescriptas in locis memoratorum tributorum nullum inius- tum tributum petere seu exigere praesumatis nec sitis ausi modo aliquali gra- liae nostrae sub obtentu. Praesentesque literas nostras quibus nostrum secre- tum sigillum, quo ut rex Hungariae utimur, appensum est post eorum lecturam

401

reddi iubemus praesentanti. Et haec volunius per fora et alia loca publica ubi necesse fuerit palam facere proclamare. Datum Wiennae feria fertia proxima ante festum beatorum Viti et Modesfi martirum, anno domini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno quartodecimo. Unler der Plica linkf:: Commissio domini rcgis ex deliberatione consiliariorum. Auf der Riickscile von einer Hund des 15. Jli. s: Lilerae Ladislai regis con- firmantes literas Sigismundi similiter regis super tributariis.

' t'ber dcr Ztile nachijetragen.

2 852

Wien li5.'{ Juui 12. Konig Ladislaus bestdtigl uber Einschreiten des Hermann-

stddter Konigsrichters Johannes Lemmel und des Miihlbacher Konigsrichters Jo-

hannes Zaz von Hermannsladl die Urkunde Konig Sigismunds von 1415 Nr. 1 760,

die Zollfreiheit der Sachsen in Ungarisch-Allenburg, Moor und Pazon (in Owar,

Moor et Pazon) betreffend, und verbietel den Zolleinnehmern dieser Orte, von den

Sachsen der Sieben Stiihle unrechte Zolle einzuheben.

Datum Wiennae feria tertia proxima ante festum beatorum Viti et Modesti

martirum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio,

regni autem nostri anno quartodecimo.

Von der Kanzlei unien rechts: Commissio domini regis ex deliberatione consi-

liariorum.

Orig. Ptrg. .Vrh. St. .Sibln 7..V.1 9. Siegcl, roles Wachs in Wachsschiissel an rosa- \veis.scr Seidenschnur angehangt. Dcrselbe Stempel wie Nr. 2 80fi. Dic Urkunde schliesst sich eng an das Formular der vorstehenden llrknndc Nr. 2 851 an.

2 853

Winz 1453 Juni 13. Johannes von Hunijad, Graf von Bistritz und Generalka- pitdnin Ungarn, trdgt dem Dewaer Kastellan Mathias von Rapolth auf, dem Gul- denmiinzer Simon gegen Lorenz von Klausenburg zu seinem Recht zu verhelfen.

Orig. Pap. Arh. Si. Sibiu U II 148. Siegel, riiud. fni. :!.5cin, in roles Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempcl wit Nr. 2 8)4.

l'ur dic zeitliche Ansetzung dieser Urkunde i^t niclil der landliiufige Antoniustag am 17. Januar massgebend gewesen. sondern dt r Ki. Juni. dcr Gedenktag des Franzis- kancrheiligen Antonius von Padua. Zum 17. Januar kann die Urkunde nicht ange- setzt werden, weil Johanncs von Hunyad sich damals noch nicht uls Graf von Bistritz und obcrster Heerfiihrer Ungarns bezeichnen konnte. Erst auf dcm cntscheidungsvollen Pressburger Reichstag Ende Januar 1453 ist Ilunyadi von dem nun niiindig crklarlen Kiinig Ladislaus zum Bistritzer Erbgrafen und Obcrkapitan ernannt worden. Zum Datum des 13. Juni stimmt auch das Itincrar Ilunyadis, dcr ani 27. Mai 14,53 in .Miihlbach weilt und am 23. Juni in Thorcnburg. am 28. Juni in Klausenburg und am 14. Juli in Bistritz bezcugt ist. vgl. dic Urkundcn Nr. 2844, 2 856. 2 857 und 2 863. Regcst: Kem^ny, Nolilia 1, 172.

Johannes de Hwnyad comes perpctuus Bistriciensis ac supremus capitaneus regni Hungariae et cetera egregio Mathiac de Kapolth castellano de Dewa sa-

402

lutem cum dileftione. Exponit uobis Symon eusor florenoruni per modum gra- vis querela, quoinodo ipse cuidani Lauiencio filio Sisismundi de Koloswar septein florenos auri j^ro quadani na\ i dedisset et assignassct, qui quidem Lau- reucius ipsam navein ipsi exponenti ininime dedisset sed et nee ipsos septem florenos auri* ipsi expoiienli ininime reddere vellet. Pro eo vestrae dileetioni firmiter praecipiendo mandanuis, qualenus visis pracsentibus pcr praefalum Laurencium dictam navem aul ipsos septem florenos dicto exponcnti dare et persolveie faciatis et ad ipsum compellatis. Secus non facturi in praeinissis. Praesentibus perlecf is cxliibenti restitutis. Datum in Wyncz, in festo beati .\nthonii confessoiis. anno domini millesimo CCCC L™" tertio.

' Hierauf durclmestricheii minimc.

2 854

Wieu \\o'.i Juiii 20. Koni;/ Ladislaus besldligl Stephan, den Sohn Pauls, iind Ladislaus, den Sohn Sikolaus ron Dostat / Thorstadt, ini Besit: dcr possessio Ilwzyulhelek.

Datuin Wycnnae feria quarta proxima ante festum nativitatis beati .Johannis baptistae, anno doinini millesimo quadriugentesimo quinquagesimo tertio, anno vero regni nostri quartodecimo.

Abschrift Manuskript Zinimermann des LTl<un(1enbuchs nach dein Iriiliir im Bcsilz von Prol. Koncz in Neumarlit / Tirgu Mures befindliclicn Orig. Pcri;.

2 855

Thorenburg \iii',i Juui 1'.\. Der Bisiritzei Erbgiaf Joliannes von Hungad trdgt dem Kronstddter Rat auf, gegen die Burzenldnder Geisilichkeit nicht mit Gewalt vorzugehen und zur Entscheidung der Differenzen vor ihm in Bistrit: zu erscheinen. Datum Tordae vigilia festi beati johannis baptistae, .\nno domini M^CCCC LIIP.

Zeitgenossisclic AbscliriM voii der Hand dcs .Nolars I.conardus (?), Pap. Archiv der Evang. Kirchengemeindc .\,li. Brasov T f 7() S. 1(;S Nr. 19 b.

2 856

Thoreuburg 1453 Juui 2.1. Johannes von Hunyad verbietet dem Kronstddier Rai, Georg, den Dekan des Burzenldnder Kapitels, und die iibrigen Kapitelsherren am Reisen zu behindern.

Orig. Pap. friiher Archiv des Burzenlander Evang. Kapitels A.B. , jetzt Arh. St. Sibiu. Siegel in rolcs VVachs vorne aufgedriickt, Reste mit dem gleichen Siegel wie Nr. 2 844.

Johannes de Hwnyad, comes perpetuus Bystriciensis ac supremus capitaneus regiae maiestatis in regno Hungariae constitutus et cetera prudentibus et cir-

403

cumspectis viris iudici, iuratis ceterisque civibus civitatis Brassouiensis et eius pertinentiis ac alterius cuiusvis status conditionis et praeeminentiae lio- minibus praesentes visuris salutem cum favore. Quia venerabilis et egregius vir Georgius in decretis licentiatus decanus Brassouiensis cum quibusdam^ dominis de capitulo eiusdem ex commissione et mandato nostro ad nos- venire habent, pro eo vobis et vestrum cuilibet in persona regiae maiestatis firmis- sime praecipientes mandamus aliudque habere omninonolentes, quatenus visis praesentibus praefatos Georgium decanum ac dominos de capitulo tam in ve- niendo quam in redeundo simulcum comitiva ac rebus et bonis ipsorum qui- busvis ubique libere et pacifice ac absque omni impedimento permittatis ct permitti faciatis, Secus facere non ausuri. Praesentibus perlectis exliibenti restitutis. Datum in Thorda in profesto beati lohannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio. Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis Bistriciensis.

' Hicrauf capellanis durchgestrichcn. ^ Cber der Zcile.

2 857

Klausenburg 1453 Juni 28. Johannes von Hunyad trdgt Richter und Rat von Kronstadt auf, den Nikolaus Thoscha von Tarflau in seinen Besitzungen gegen Ohergriffe der Kastellane von Torzburg in Schutz zu nehmen.

Orig. Pjip. Arh. St. Brasov. I'ronius I 21. Siegel in rotes Wachs vorne aufgcdriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 844.

Johannes dc Hwnyad, perpetuus comes Bistriciensis supremus capitaneus regiae maicstatis in regno Hungariae constitutus et cetera prudentibus et circumspectis iudici iurat isque civibus cunctis etiam senioribus et consulibus Brassouiensis ci- vitatissalutem cum favore. Quianosnobilem virumNicolaumThoscha cognomi- natum de I^rasmar simul cum universis suis possessionibus portionibusque et iu- ribus possessionariis necnon rebus et bonis suis quibuslibet iustis ut puta et legitimis necnon directis tertiis et aequalibus partibus possessionum Zyrne et Thwchan in comitatu Albensi e.xistentium habitis quas suas idem Nicolaus omnis iuris titulo suas fore asserit, in nostram receperimus protectionem et tutelam specialem viccque nostri in persona regiae vestris dilectionibus com- miserimus tuitioni. Igitur in persona eiusdem regiae maiestatis vestris dilec- tionibus firmissime praecipientes mandamus, quatenus literis praesentibus prae- fatum Nicolaum de Prasmar in praescriptis universis possessionibus portioni- busiqe et iuribus possessionariis necnon rebus et bonis suis quibusvis iustis ut praefatur et legitimis necnon tertiis partibus dictorum possessionum Zyrne et Thwchan, quas ut praemisimus suas fore asserit, contra quoslibet illegiti- mos impetitores et signanter contra castellanos castri Therch, qui sibi plurimas molestiasinferreperhibenturprotegerc.tucri, defensare ac manuteneredebeatiset teneamini nostra in personaet auctoritate nostri capitaneatusnobispraesentibus in hac parte attributaet lege ac consuetudine illarum partium requirente. Et secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti rest itutis. Datum in Koloswar in vigilia beatorum Petri et Pauli apostolorura, anno domini millesimo qua- dringentensimo quinquagesimo tertio. Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis Bistriciensis.

404

2 858

Klau!<t'nbiirg 1453 Juui 30. Johannes von Hunyad befiehli dein Szeklergrafen Reinold von Rozgony, den Pfarrer Andreas von Marienburg im Besilz der der Marienkirche rermachten neuen Muhle am Homorod zu schtitzen.

Orig. Pap. Archiv der Evang. KirchengemciiKlc A.B. Bra^ov 1 E 161. Siegel in rotes \Vachs voriu- aufgedrik-kl. Rcste niit deniscibtn Stcnipel wic Nr. 2 844.

Joliannes dc Hwnyad comes pcrpetuiis Bistriciensis ac suprenius capitaneus regiae niaiestatis in legno Hungariae constitutus magnifico domino Reinoldo de Rozgony comiti Siculorum vel suis vicesgerentibus item prudentibus viris iudici, iuratisceterisque civibus civitatis Brassouiensis salutem et honorem. Refert nobis houorabilis dominus plebanus Andreas ecclesiae beatacMariae virginis de Feldwar, quomodo egregius et nobilis vir* Georgius Rycalph de Tarkew vicevaivoda Transsiluanus et Valcntinus Nemes ipsum et dictam eccle- siam suam in quodam novo moledino in fluvio Hamoroth decurrente quod nos dictae ecclesiae beatae Mariae virginis pro salute animae nostrae dedera- mus diversimode inipedirent, perturbarent et damnificarent, immo idem ab ipsius domini plebani manibus occupare et a dicta ecclesia beatae Mariae vir- ginis alienare nitterentur atque vcllent in dispendium ct periculum animae ipsorum. Et quia nos id quod nos pia et sincera dcvotione dictae ecclesiae bea- tae Mariae virginis fecimus suum sortiri volumus effectum, quapropter vobis per praesentes Iiarum serie in persona regiae maicstatis firmiter praecipimus, quatenus amodo imposterum praefatum dominum plebanum et consequenter dictam ecclesiamsuam inpraescriptonovomolendinopernosutpraeferturdictae ecclesiac perpetue dato contra quoslibet illegittimos impetitores protegere, tueri et defensari debeatis. Aliud non facturi, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Koloswar secundo die festi beatorum Petri et Pauli apos- tolorum, anno domini M""" quadringentesimo L™* tertio.

' Vorlaae viri.

2 859

Klausenburg 1453 .Juli 1. Johannes von Hunyad verbietet den Kastellanen der Torzburg, uon den in Kronstadt Handel treibenden Bewohnern des Burzen- landes Zolle einzuheben.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 123. Siegel, riind Dni. 3.3 cm, in rotcs Wach.s, papierbedeckt, vorne aiifgcdriJcl<t, verwischt.

Johannes de Hwnyad perpetuus comes Bistriciensis, supremus capitaneus re- giae maiestatis in regno Hungariae constitutus et cetera nobilibus viris castel- lanis castri Thewrch praesentibus et futuris salutem cum dilectione. Exponi- tur nobis in personis universorum civium civitatis Brassouiensis, quomodo vos contra libertates et exemtiones ipsorum civium ac universorum populorum in terra Barcza et aliis districtibus Brassouiensibus commorantium, ipsis per quondam serenissimum principem dominum Sigismundum et alios Hun- gariae regesgratioseconcessas super ipsos populos in terra Barcza ac districti-

405

bus Brassouiensibus commorantes dum iidem aut alter eorum ad civitatem Brassouiensem ratione negotiationum et aliorum quorumcumque facta intra- rent teloniariam solutionera exigeretis in praeiudicium dictae libertatis eorum valde magnum. Et quia in personis dictorum civium Brassouiensium exhibue- runt nobis literas praefati quondam serenissimi principis domini Sigismundi regis, in quibus continebantur, quod iidem universi populi in universis dis- trictibus Brassouiensibus et in terra Barcza commorantes a huiusmodi tribu- taria solutione sunt exempti et supportati, penes quae privilegia etiam nos literas nostras tempore nostrae gubernationis eisdem civibus dedisse recoli- mus. Ideo vobis in persona regiae maiestatis firmissime praecipientes manda- mus, quatenus universis et quovis populos in dictis disctrictibus et terra Barcza commorantes in eorum libertatibus conservare debeatis nec contra eorum liber- tates aliquas teloniarias et inconsuetas exactiones exigere praesumatis nec sitis ausuri modo aliquali. Aliud non facturi in praemissis. Praesentibus per- lectis exhibenti restitutis. Datum in Koloswar in profesto visitationis virginis gloriosae, anno domini M^CCCCL"" tertio. Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis Bistriciensis.

2 860

Tg. Mure? / Neumarkt 1453 Juli 2. Der siebenbiirgiscbe Vizewoiwode Georg Bycalff bezeugt, dass er tiber Auftrag des Szeklergrafen Reinold von Rozgony die Besitzungen Satu NoujNeudorf und Hopsifen an Peter Greb von Kronstadt zuruckgegeben hat.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 122. Siegel, rund, Dm. 2,2 cm, in schwarzes Wachs vome aufgedriickl. Im Siegelfeld Wappenschild, Umschrift unleserlich.

Nos Georgius filius Rycalff de Tharkew vicevaivoda Transsiluanus et Sicu- lorum vicecomes et cetera memoriae commendamus per praesentes, quod cum magnificus dominus Rynoldus de Rozgon inter ceteras dignitates honorum Siculorum comes in sede Morus in opido Vasarhel simulcum nonnullis probis nobilibus viris in congregatione generali Siculorum fuit constitutus, tunc no- bilis Petrus filius Anthonii dicti Greb de Brassouia ad eiusdem domini Ry- noldi et dictorum nobilium veniens in praesentiam exhibuit quandam literam excellentissimi principis domini Ladislai dei gratia regnorum Hungariae, Dal- maciae, Croaciae^ et cetera regis Austriaeque et Stiriae ducis necnon marchio- nis Morauiae praedicto domini nostro Rynoldo loquentem, quam scilicet lite- ram post exhibitionem statim idera magnificus dorainus Rynoldus perlegi fecit, tunc eadem litera inter ceteris suis clausulis continentiis declarandum inserebat^ ut dicta regia serenitas omnia iura, quaeque annotatus Petru Greb super possessiones Vyfalw et Comlus in comitatu Albensi existentes habitas hactenus apud manus suae serenitatis habentes haberet in conspectum eiusdem domini regis produxisset, ex quibus idem dominus rex agnovisset et cognovisset quod eaedem possessiones omnis iuris titulo antelatum Petrum Greb iure suc- cessorio dinoscerentur attinere ac deinceps apud manus suas habere nollet, sed deplenitudinesuaepotestatiseidem Petro vellet facere remitti; quibus intellec- tis incontinentipraefatus dominus Rynoldus nobis easdem eoque sub nomine regis pro tunc pro honore officiolatus apud manus nostras existebant cum cunctis earum utilitatibus et pertinentiis quibuslibet de iure circa easdem spectanti- bus et pertinentibus mandavit remittere ac raanus nostras explete ab eisdem

406

excipcrc. Nos vero his auditis et perceptis mox et ad statim easdem possessio- ncs sacpcfato Petro Greb remisimus ct relaxavimus imo remittimus et relaxa- mus pracsentium per vigorem liarum nostrarum testimonio et vigore literarum mediantibus. Datum in praedicto opido Vasarhel in festo videlicet venustis- simac visitationis virginis gioriosae, anno domini M^CCCCL"" tcrtio.

' So Vorlage. ^ Ober der Zeile.

2 861

VVien 1453 Juli 8. Konig Ladislaus beauftragt den Rat von Hermannstadl, die Angelegenheit zwischen Jost von Kussow und dem Hermannstadter Btirger- meister Oswald Wenczel erneut vorzunehmen.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapest, Familienarchiv Justh. Siegel war in rotcs

Waclis vorne nufgedriiclit.

Druck: Arcliiv 14, 1877, 584 Nr. 13.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux, necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nos- tris providis iudicibus ct iuratis civibus civitatis nostrae Cibiniensis salutem et gratiam. Exponitur nobis pro parte fidelis nostri egregii Josth de Kazo capi- tanei castri nostri Wyglcs vocati gravi cum querela, quomodo vos ad alia scripta nostra vobis superinde directa, eidem Jostli ex parte providi Oswaldi Wenczcl dicti, magistri civium vestri super quibusdam censibus duarum sedium Selk et Megyes, quibus dicto Josth certis ex causis obligari dinosceretur, iuxta vigo- rem literarum sententionalium^ praelatorum ct baronum regni nostri Hun- gariae nullum satisfactionis complementum exhibere curassetis, asserentcs huiusmodi sententiam contra iura ct libertates septem sedium nostrarum Saxo- nicalium forc latam. Et quia nos recordamur per expressum, quod pridem ad instantiam praetacti Oswaldi praefatam scntcntiam pro hac re vigore aliarum literarum nostrarum gratiose revocandam commisimus, ut annotatus Josth non obstante praemissa sententia suum ius adversus praenotatum Oswaldum iure et consuetudine praefatarum septcm sedium vcstri in praescntia prosequi debeat, ideo fidelitati vestrae firmiter praccipimus et aliud habere nolentes mandamus, quatenus scita praemissorum mera veritate ex parte praenotati Oswaldi praefato Josth, auditis de novo partium propositionibus et allega- tionibus visis ctiam et diligenter cxaminatis literis super huiusmodi dubitis confectis iudicium et iustitiam, ac meri iuris complementum facere et exhi- bere debeatis, ut ipse Josth pro defectu iustitiae nostrae peramplius non coga- tur querulari maiestati. Et aliud faccre non ausuri gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes quoque post earum lecturam semper iubemus exhibenti restituere. Datum Wiennae dominico die proximo post festum visitationis sanctae Mariae virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno quartodecimo.

' Vorlage sentecialium.

407

2 862

1453 Jnli 13. Das Weissenburger Kapitel schaltel den Einfahningsauftrag des Konigs Ladislaus von 1453 Nr. 2837 ein und berichtet, dass Johann von Hunyad am 26. Juni in den Besitz der Burg Gurghiu und der zugehorigen 25 Ddrfer, darunter Bf/-/r(PytuIa) und lernutenijEtschdorf (Radnothfaia), eingefiihrt wor- den ist.

Datura decimo octavo die introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini supradicto. Honorabilibus et discretis viris dominis Andrea praeposito, Anthonio decretorum doctore cantore, Michaele custode, Gregorio de Lippa decano, ceterisque canonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter existentibus et devote.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 37623. Siegel, spitzoval, an blauer Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216. Druck: Teleki, Hunyadiak kora X, 396 Nr. 194.

2 863

Bistritz 1453 Juli 14. Johannes von Hunyad ersucht den Kronstddter Rat, den zwischen dem Rat und dem Burzenldnder Kapitel ausgebrochenen Streit bei- zulegen, oder die Angelegenheit dem Erzbischof von Gran bzw. wenn sie weltlicher Natur ist, seiner Entscheidung anheimzustellen .

Orig. Pap. friiher Archiv des Burzenlander Evang. Kapitels A.B. , jetzt Arh. St. Sibiu. Siegel, in rotes Wachs vorne aufgcdriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 844. Gleich- zeitige Abschriften: Liber promptuarii cap. Braschowiensi Fol. 16 und T f 76, S. 108 Nr. 19 a Archiv dcr Evang. ICirchengemeinde .\.B. Bra§ov.

Johannes de Hwnyad, comes perpetuus Bistriciensis ac supremus capitaneus regiae maicstatis in regno Hungariac constitutus et cetera, prudentibus et cir- cumspectis viris, iudicibus et iuratis civibus civitatis Brassouiensis ac totius terrae Barcha salutem et dilectionem. Licet ratione causae inter vos ab una ac honorabiles dominos decanum et capitulum Brassouiense ab alia partibus, nuntii vestri pcr vos in persona vestri universitatis missi^ contra ipsum domi- num decanum et capitulum dic dominico proxime praeterito^ ex nostra commis- sione comparuerant, tamen ex inadvertentia illum terminum vobis assigna- veramus, quatenus non ille dies dominicus proxime praeteritus, sed dies domi- nicusproxime venturus vestrae comparationis terminus fuitdeputatus. Praefato autemdominodecanoN^ plebanoBrassouiensi*, in ipsorumetdicti capituli Brasso- uiensis personis die hodierna coram nobis contra vos et vestram universitatem comparentibus multasquerelasporrigere curaverunt, pridem etiam dicti vestri nuntii contra eosdem dominum decanum et capitulum consimiliter diversas fecerunt querelas, unde quia pacem amantes et filii pacis semper ad concor- diam tenere debent. Ideo vestras dilectiones praesentibus rogamus affectavere vobisque consulimus, nihilominusque in persona regiae maiestatis firmiter committimus et mandamus quatenus, si congrue fieri poterit, causam inter vos motam ad pacis concordiam ct perfectam unionem divertere et cum eis- dem domino decano ac capitulo et plebano concordare ac pacifice manere et in alter utrum nullas lites gerere velitis. Ubi autem dicta pax in medio vestri

408

fondari non poterit, si dicta causa forum spiritualem concernerit, prout alias modus et consuetudo in iuribus spiritualibus procedendi fuit, eadem in prae- sentiam reverendissimi in Christo patris doniini Dyonisii archiepiscopi eccle- siae Strigoniensis transmitti debet, hec vos aut alterum vestrum contra formam et foruni iuris ecclesiastici a iudicio spirituali praecavere aut quoquomodo absentare possumus, nisi quod ipsa causa spirituali finaliter destituatur ot concludatur ac determinatur ibique finem dictae causae accipere debebitis. Alias si dicta causa non spirituale sed saeculare conccrnerit forum, ex tunc in persona regiae raaiestate et auctoritate nobis per dominum nostrum gratio- sissimum dominum Ladislaum Hungariae regem et cetera data et concessa mediante penes vos astabimus vosque seu alterum vestrum in huiusmodi causis forum saeculare concerncntibus nullatenus in foro spirituali adiudicare permit- temus, immo ipsos dominos decanum, capitulum et plebanum a prosecutione dictae causae et impetitione ipsis dominis decano, capitulo et plebano iudicium et iustitiam faciet, aut propria nostra in persona praefati domini nostri regis iudicium et iustitiam debitaeque satisfactionis complementum faciemus. Inte- rim taraen consulimus vobis ut depositis, sedatis et sopitis quibusvis iurgio- rum, litium et controversiorum^ processibus et materiis, cum praefatis domi- nis decano, capitulo et plebano vos componere pacificeque ct in bona unione ac concordia permanere studeatis. Et aliud non facturi in praemissis. Prae- sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Bistricia sabbato proximo antc festum divisionis apostolorum, anno domini millesirao quadringentesimo quinquagesimo tertio. Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis Bistriciensis.

1 Vorlage: misse. * Gebessert aus Brossouiensi.

* Juli 8. ' Gebessert aus conlroversia.

^ Auf Rasur.

2 864

Nach 1453 Juli 14. Aufzeichnung eines Unbekannten Uber eine Weisung des Bistritzer Eibgrafen Johann von Hunyad an Richier und Rat von Kronstadt, dassjede Beidstigung des Kronslddter Klerus eingestellt und die Eintracht wieder- hergestellt werde.

Einblattkopie der 2. Halfte des 15. Jahrhunderts, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Brajov T f 76 Nr. 19 c.

Das auf Grund der vorhergehenden Urkunde Nr. 2 863 aufgesetzte StUck wird nur mit- geteilt, um darauf hinzuweisen, wie der Erlass Hunyadis von der davon betroffenen Burzenlander Geistlichkeit aufgefasst worden ist.

Ad universam notitiam daraus per praesentes, quod dominus Johannes perpe- tuus comes Bistriciensis de Hwnyad iudici iuratisque civibus iudicibus in Bur- cza firmiter praecipiendo mandat regiae raaiestatis auctoritate sibi concessa, ut omnibus subditis praecipiant, ut in nullo decanum cum suis plebanis moles- ' tare praesumant nec eos inquietare audeant in personis, rebus aut familia, qui ut concludet, qui eos raolestat suam raagnificentiara offendit. Praecipit enira oranem raalara voluntatera, quara contra clerum habent, deponere curant et omnem causam motara inter ipsum capitulum Brassouiense et cives ad reve- rendissimum dominum Dyonisium archiepiscopum Strigoniensera transmitti

409

clebet, ut ibi discutiatur et concludatur ac fine debito terminttur. Ibique dicti iudices in causa finem recipere debent.Et interim mandat firmissima, consulit et affectat, ut nihil novi incipiant sed pacifice ac quiete cum clero vivere stu- deant si suam ultionem effugere cupiant.

2 865

1453 Juli 20. Das Weissenburger Kapitel schaltet den Statutionsauftrag Konig Ladislaus von 1453 Nr. 2 836 ein und bezeugt, dass Johannes von Hunyad in den Besitz von Bistritz, Lechnitz, Baierdorf, Heidendorf, Nieder-Wallendorf, Schon- birk, Treppen, Mettersdorf, Pintak, Jaad, Kleinbistritz, Ober-Wallendorf, Windau, Ober-Neudorf, Peiersdorf, Waltersdorf, Senndorf, Deutsch-Budak, Mi- narken, Johannisdorf, Schelken, Totsch, Sanktgeorgen, Durrbach, Weisskirch und Nuseni j Grossendorf eingefuhrt worden ist.

Eingeschaltet als 2. Insert von Konig Ladislaus 1456, Orig. Ungar. Landesarchiv

Budapest.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 10, 399 Nr. 195.

Rcgest: Transilvania 1873, 128.

Capitulum ecclesiae Transsiluanensis omnibus Christi fidelibus tam praesen- tibus quam futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium sah .itore. Ad universorum notitiam harum serie volumuspervenire, quod nos literas inlro- ductoriales pariter et statutoriales serenissimi principis et domini domini Ladislai dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera regis ac Aus- triae et Stiriae ducis necnon marchionis Morauiae et cetera domini nostri natu- ralis atque gratisissimi nobis allatas summa cum reverentia recepimus in haec verba. (Folgt die Urkunde des Konigs Ladislaus von 1453 Nr. 2 836). Nos itaque mandatis praedicti serenissimi domini nostri regis obedire cupientes, prout tenemur, una cum praefato Johanne de iamdicta Zawa homine suo regio unum ex nobis videlicet venerabilem virum dominum Andream praepositum eccle- siac nostrae praedictae et concanonicum nostrum ad praescriptas introdutio- nem et statutionem faciendas nostro pro testimonio transmisimus fidedignum. Qui demum exinde ad nos reversi nobis uniformiter retulerunt, quod ipsi feria tertia proxima post festum visitationis beatae Mariae virginis proxime prae- teritum^ ad facies dictarum civitatis et districtus seu comitatus necnon oppi- dorum et villarum utputa Bistricia, Lekencze, Nemeti, Besenyew, Alsowal- dorf, Schepner, Therpen, Naghdemeter, Penthek, Yaad, Azywbeztricie, Felse- waldorf, Vinda, Wyfalw, Peterfalwa, Kysdemeter, Zolna, Bwdak, Molnark, Zenthywan, Zeelk, Thach, Zenthghewrgh, Dypse, Feyereghaz et Naghfalw in comitatu de Doboka existentium habitarum necnon tributorum ad easdem per- tinentium vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convo- catis et praesentibus accedendo introduxissent praefatum dominum Johannem comitem in dominium earundem staluissentque easdem eidem simul cum lure patronatus ecclesiarum earundem cum cunctis earundem utilitatibus et perti- nentiis quibuslibet praemissae donationis titulo ipsi incumbente perpetuo pos- sidendas nullo penitus contradictore apparente, tribus continuis diebus in facie- bus earundem iuxta regni consuetudinem moram faciendo. In cuius rei testi- moniuin perpetuamque firmitatem praesentes literas nostras privilegiales si- gillo nostro pendenti munimine roboratas eidem duximus concedcndas. Datum decimo octavo die inlroductionis et statutionis praenotatarum, anno domini

410

supradicto. Honorabilibus et discretis viris doininis Andrea praeposito prae- dicto, Anthonio decretorum doctore cantore, Michaele custode, Gregorio de Lippa dccano ceterisque canonicis antedictae ecclesiae nostrae salubriter exis- tentibus et devote.

' Juii 3.

2 866

Bistritz 1453 Juli 21. Johannes von Hunyad beurkimdet die Schenkung von Zarnesti und Tohan an die Heilig-Leichnam-Bruderschaft der Marienkirche zu Kronstadt und gebietet den koniglichen Beamten die Bruderschaft im ruhigen Besitz dieser Ortschaften zu belassen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 125. Siegel, rund, Dm. 3,3 cm, in rotes Waclis vorne aufgedriickt.

Nos Johannes de Hwnyad perpetuus comes Bistriciensis ac supremus capita- neus regiae maiestatis in regno Hungariae constitutus memoriae commendamus^ tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos possessio- nes Thohan et Zarna vocatas in terra Barcza existentes, quas et iam quodam serenissimus dorainus imperator ac Hungariae et cetera rex ob spem salutis aniraae suae altari seu fraternitati corporis Christi in ecclesia beatae Mariae virginis in civitate Brazouiensi fundata e.xistenti pro celebratione quotidianae raissae deputaverit sic et nos de novo in persona inclitissirai domini nostri na- turalis Ladislai Hungariae et cetera regis ob refrigerium praefati quondam sere- nissimi Sigismundi ac inclitissimi Ladislai regum et nostri animorura simul cura cunctis proventibus, obventionibus et quibuslibet utilitatibus et perti- nentiis earundera dicto altari seu fraternitati corporis Christi in praefata eccle- sia beatae virginis existenti iure perpetuo et irrevocabiliter duxiraus adscri- bendura et deputandum imo adscribimus et deputamus praesentibus per vigo- rem. Quocirca vobis vaivodis vel vicevaivodis partium Transsiluanarum item coraitibus vel vicecoraitibus Siculorum necnon iudicibus regalibus et castel- lanis aliisque quibuslibet status horainibus praesentes inspecturis praesentibus et futuris in persona praefati doraini nostri regis Ladislai firraissirae commit- tiraus et raandaraus, quatenus a modo in posterum praescriptas possessiones Thohan et Zarna populosque et iobagiones in eisdem pro terapore commoran- tes contra praescriptam nostram gratiosara deputationera irapedire et pertur- bari seu raanus vestras et vestrorura in easdera quoquomodo intromittere nul- latenus praesumatis sed easdera ad dictura altare seu fraternitatem corporis Christi cum oranibus earundem proventibus pacifice uti et possidere perrait- tatis et vestros perraitti faciatis. Aliud non facturi in praemissis nec sitis ausi raodo aliquali. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datura inBesterce sabbato die proxirao ante festum Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesirao tertio. Won der Kanzlei: Relatio Alberti Literati de Filpes.

' Oher der Zeile.

411

2 867

Bistritz 1453 Jnli 22. Johannes von Hunijad heurkiindel Rechte und Pflich- ten der Bewohner von Bistritz.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj. Stadtarchiv Bistritz, Urkunden A \'r. 2. Siegel, riind, Dm.

2,9 cm, rotes Wachs in Wachsschiissel an rot-brauiier Seidenschnur angehangt. Derselbe

Stempel wie Nr. 2 841. Eingcschaltet vom Konvcnt von Kolozsmonostor 1457, niit

dieser Urkundc eingeschaUet von Konig Mathias 1459, ebenso von Mathias 1461, mit

dieser Urkunde eingeschaltet vom selben Kcinig 1464 und mit dieser Urkunde einge-

schaltet vom Konvcnt von Koloz,>nionostor 1464, Orig. ebenda.

Druck: Ungr. Magazin 1,60= Schlozer, Knl. Sammlungen 1,61. Katona, Hisl. cril.

13, 883. Fejt^r, Genus 196 Nr. 65. Fej^r, Codex XI. 196 = Hurmuzaki, Dociimcnle II,

2,37 Xr. 25.

Bruchstuck: Szahn, Szek. oklevilldr 1, 166 Nr. 138. Archiv 12. 1874. 88 Nr. 18.

Schuler-Libloy, Sieb. Rechlsgeschichlc 1,213.

Regest: Arch. Zeiischnft 12,81. Berger, Urkimden-Regeslen 28, Nr. 1.'34.

Nos Johannes de Hwnj^ad pridem regni Hungariae gubcrnalor nunc vero per- petuus comes Bistricicnsis ac suprcmus capitaneus regiae maiestatis in regno Hungariae constitutus ad sempitcrnam rei memoriam tenore praesentium volumus pervenire, quod postquam nos divina favente clementia dominium comitatus et civitatis nostrae Bistriciensis adepti sumus, mox dignam et gratissimam meditationem praecipuc in eo habuimus, ut idem divitiis opu- lenta sic non minus numero et multitudine civium, hospitum popularumque et inhabitatorum augcretur atquc multiplicaretur in omnibus successibus felicem et votivum susciperet incremeutum pariter et augmentum. Suppli- cationibus igitur fideliiim nostrorum dilectorum iudicis, iuralorum cetero- rumque civium el hospitum dictae civitatis nostrae Bistriciensis ac pertinen- tiarum eiusdem, in ipsorum ac totius communitatis eiusdem civitatis nostrae et suarum pertinentiarum nominibus et personis nobis propterea porrectis favorabiliter inclinati, eidem civitate nostrae Bistriciensi et suis pertinen- tiis^ sana et matura deliberatione nostra praehabita infrascriptain perpetuam libertatem duximus dandam, donandam et conferendam. Primo quod dictam civitatem nostram cum suis pertinentiis, quae semper libera civitas fuit, in omnibus libertatibus et gratiarum praerogativis. quibus ipsi temporibus divorum regum Hungariae usque modo usi, freti et gravisi fuerunt, sine aliqua divisiohe et sequestratione tenebimus, fovebimus et conservabinius, annuen- tes eisdem, ut ipsi seu eorum posteritatcs pro factis ef rebus necessario incum- bentibus et successivis temporibus expedire debentibus, quae tainen libero comitatui nostro et iurisdictionibus nostris non praeiudicant, in colloquium, tractatus et congregationes septem sedium Saxonicalium et nobilium partium Transsiluanarum ire et accedere valeant atque possint, causasquc ipsorum aut altcrum eorundcm pro temporc emergendas interrogationi seplem sedium Saxonicalium, prout antiqua laudabilis consuctudo eorum hactenus obser- vata fuit, conducere habeant facultatem. Praeterea cosdem sub eisdem sigillo et signete, vexilli seu banderii, quibus ab olim per divos regcs sunt condonati, roboramus et confirmamus. Et quod quaelibet domus seu curia singulis annis pro censu nobis circa festum bcati Martini confessoris tam in ipsa civitate nostra Bistriciensi quam in dictis suis pertinentiis duos lotones argenti, inqui- lini quilibet unum lotonem argenti a decem iugeribus terrae arabilis in terri- torio eiusdein civitatis nostrae existentibus, quilibet civitatensis seu villanus eandem terram possidens unum lotonum argenti, villam vero per se a servitio aratra vocato, a tribus aratris unam marcam argenti. A quolibet molendino autem, cuius rota sublus volvitur, mediam marcam argenti a molendino au-

412

lein cuius lota superius voivilur qualuor lolones argenti, siculi lemporiljus quondain clnmini Sigisinuiuli imperatoris regis et aliorum clivorum legum^ Hungariae consuetucio laudabilis extiterat, nobis et liaeredibus noslris sol- vere teneantur et ipsa civilas nostra simul cum suis pertinentiis in ipsa solu- tione remaueanl nos neque successores nostri huiusmodi maiorare nec aug- mentare spopondimus modo aliquali et sine omni immutatione. Dum autein necessariae expensae pro diversis tactis eiusdem civitatis nostrae el siiaruin pcrtineutiarum expeditione de inedio ipsorum diclae civitatis et suaium per- tiuentiarum recolligantur, lioc modo videlicet, quod quindecim villae supe- riores ad dictam civitatein nostram pertinentes duas partes llorenoruin seu denariorum persolvant, inferiores vero villae videlicet undecim quartam par- tem ipsaque civitas nostra Bistriciensis quartam partem florenoruin sive dena- riorum modo siinili persolvere teneantur, quem admodum antiqua laudabilis consuetudo hactenus fuit observata. Item ipsa civitas nostra sinuil cum suis pertinentiis sexaginta nobis marcas argenti singulis annis, videlicet provinciae superiores circa festum nativitatis beati Johannis baptistae triginta quinque marcas ac quatuor lotones argenti, ipsi vero inferiores provinciae circa festum beati Martini confessoris viginti quatiior marcas et tres fertones argenti pro censu eorum, quem ipsi alias comitibus Siculoruiii dedissent dare teneantur, ut extitit temporibus comitum Siculorum observatum. Exercituationis autein tempore ipsa civitas nostra simul cum suis pertinentiis cum tantis personis et numero, quod et quantis tempore dicti quondam domini Sigismundi impe- ratoris et regis exercituaverunt cuin eoruin banderio exercituare teneantur. Insuper etiani nullus officialis seu iudex Ilungarus in sede iudiciaria tam dictae civitatis nostrae quain villarum ad eam pertinentium ultra alias con- suetum habeat potestatem accedendi aut ad faciendum expensas quascumque velut^ ab antiquo fuit observafuin. Castellani etiam in castro nostro Bistri- ciensi constituendi praesentes et futuri nullam potestatem super dictain civi- tatem nostram et pertinentias suas habeanl, nec ipsos seu eoruin alterum ad aliqua servitia cogere, artare et coinpellere'' possint quoquomodo, neque ipsi castellani nostri in silvis, pratis, fenetis. vineis, libris, mensuris et ulnis veluti al) antiquo observatuin est, quidquaiu habeant vigoris potestatem nec ulteriores labores castri nostri et eiusmodi similia onera ipsi civitati nostrae et suis pertinentiis imponemus. Tribulum vero in possessione nostra Rodna exigi solitum, prout teinpore annotati domini Sigisinundi imperatoris et regis usque ad tempora quondam domini Alberti regis exactum fuit, ab eisdem civibus et inhabitatoribus dictae uostrae civitatis Bistriciensis et suarum pertinentiarum ita et eodem modo exigi, recipere et extorquere faciemus. Insuper ex nostra liberalitate anniiiinus et concedimus praefatis iudici, iu- ratis ceterisque civibus et toti conimunitati dictae civitatis nostrae Bistri- ciensis, ut ipsi ac eorundem successores universi plebaniam parochialis eccle- siae sanctiNicolai confessoris in eadein civitate iiostra Bistriciensi contractae, dum et quando eadem legitime vacaverit, idoneis et bene meritis personis quibus maluerint perpetuis universis futuris temporibus conferendi habeant facultatem. Quas quidem supradictas libertates, indulta et concessiones nos Johannes de Hwnyad comes et cetera praefatus nostro ac haeredum et suc- cessorum nostrorum nominibus et personis annotatae civitati nostrae Bistri- ciensi et suis pertinentiis quemadmodum temporibus divorum regum Hun- gariae praefuerunt, cum declarationibus et conditionibus supradictis dedimus, donavimus et contulimus iinmo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter utendas, fruendas et habendas, ipsosque iudicem, iuratos, ceterosque cives et hospites antefatae civitatis nostrae Bistriciensis etsuarum pertinentiarum in praemissis omnibus libertatibus, legibus, consuetudinibus, indultis et concessionibus ac gratiarum praerogativis, in perpetuumtenebimus

413

et conservabimus, tenereqiie et conseixare proniittinius inviolal)ililer el incon- cusse. In cuius rei memoriam firmitalemque perpetuani praesentes literas nostras sigillo nostro impendenti comniunitas dictae civitati nostrae Bistri- ciensi et suis pertinentiis duximus concedendas. Datum in praefata civitate nostra Bistriciensi in festo beatae Mariae jMagdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio. Auf (ler Plica von der Kanzlei: Lecta Saiy.

' Vorl.iijc siiaritm perlinen. ^ Vorlafic rcltid; 1457 und 1461 vcliit.

^ Vorhige aliis divis rcgibiis. * Vorla.ye copellcre: 1-1,")7 iind 1161 cumj.ellere.

2 868

Klausenbiir;; \'i'V^ Juli 25. Johannes von Hunyad, Erbgraf von Bislritz, ver-

bielet seinen Steuereinnehmern von den Untertanen des Weissenburger Kapitels

(populis et iobagionibus) den Schaffiinfzigten einzufordern, da das Kapitel von

dieser Leistung befreit is( und die Einhebung ihrn zusleht.

Datuin in Koloswar in festo beati .Jacolti apostoli, anno domini M"CCCC'*L™°

tertio.

Orig. Pap. Batthyaneuni .\lba lulia. Archiv d. sieb. Domkapitels N'r. 300. Siigel in

rotes Wachs vorne aufgedriickt , Reste.

Regcst: Szeredai, .\olitia 97. Tortenelmi lar 1890, 141 Nr. 300.

2 86Q

1453 August 6. Bischof Samile schreibt dem Hermannstddter Btirgermeister Oswald tiber die Eroberung Konstantinopels durch die Ttirken.

.\bschrift aus der 2. Halfte dcs IS. .Ih. s, Staatsbibliothek Miinchcn, C.od. lat. 9,')li3 fol. 350.

Druck: Archiv X.F. 2. 1855, 158. Muller. Dculsche Sprachdenkmaler 62 Nr. 22. Regest: lorga, Acte ji fragmente 3. 31. Nacli lorga handelt cs sich bei diesem Stiick um einc der .apokryphen " Schriften, wie sie nach dem Fall von Konstantinopel iiblich waren. Dic ausdriickliche. namentliche Nennung des Biirgcrmeisters und die Erwiih- nung Ilermnnnstadls iin Tcxt veranlassen uns, darin doch eher ein tatsachliches Schreiben zu schtn.

Grossen gruess von deni liawbt zvv der erden Samile, dem bladick oder bi- sclioff, vnd von dem andern bladick oder bischoff von Constanlinopolis yec- zund zusam gefuegt in der Walachey dem erwirdigen vnd weisen vnd auss ayner waren gerechtikait des aimaechtigen gotes. vnsers liebsten senfftinue- tigen, seinen vnserm guetten fnindt vnd giinniiren in der riie der suessigkail, vnserm herren Oswalden burgermaister, vnd dcn geswaeren burgeren der Hermannstat, klayncn vnd grossen, lantherren, edlen vnd allen den, dy da waenen inn der hciligen kron des reichs zw Vngarn. wir wellen das zw ewch kommen unser war ral, vnd zw allen ewren brucdern vnd dyenarn, so das wir vermainden all lebcntag in ewren lannden, so das ir gesiind vnd haylsam seyt vncz zw den endt ewrs lebens. Wir leben aber zw der parmherczikait gots.

414

vnd viiser synclt wenig dy da hurcluMi iii diese ^egenl)iuiigen leben, in grossen turffliijen sinerczen vnsers syns von scliuld vnd sach wegen der hayden. vnd doch nit so gar von schuld vnd sach wegen der aller ungelawbigisten Tiirkken, feind des crewcz Cristi. Sunder wann got hat gesandt sein gaysel iiber vns vnd uber dy heyligen stat Constauliiiopel der ersten kirchen vnd durch vnser sundt willen ha( er die selben stiit lassen wellen in den val vnser ewing zestorung, vnd sind in der selbigen stal solirh snierczeii viid wiiiiderliche vnd so vnaws- sprechenliche ding, das sy init lueiischlichen czungen kawm oder nymmermer awszsprechen iniigen werdeii. Also an leichnam vnd heyligtum der heyling vnd dy aller grawssambste verdeibniiss vnd tottung der menschen, wann dy selben Tiirkken l)ey zvvayn tawsent kirchen zestort vnd ze nichte gemacht haben. Daruinb schreiben wir das ewr lieh so das ir sullt versten vnd da von ain exempel oder beyspil fiir ewcii sullet nemmeu, wann das ist als geschehen durch vuser sund willen, das got gewalt hat gewen tleu hayden uber vns zu herschen, wann au dein tayl ist geuallen die hoffnung der Cristenhait vnd vnser uerlarniiss ist erstanden, wann dy selben Tiirkken habent genomen dye heiligen vass, dar inn inau das sacrament haldet, vnd dy do zw gottli- chein ainbt gebortten vnd dj^e leichnem der heiligen Constantini des kaysers, vnd seiner mueter Sand Helena, vnd Sand Soffeyn, vnd Sand .Jorgen des gros- sen marttrer von iren steten vnd alsovil heyltumbs haben sy genomen das nycmant wol reden noch offenwaren mag. Wir waren aber peitent der tro- stung der Cristenhait als ain sel der losung peytet auss dem vechfiir. Sunder es was nyemant der so rat oder hilf gab vns durfftigen vnd verderbten, vnd dye Tiirkken vmbgaben vnser stat zu landt vnd zw wasser uberall, vnd zu ryng vmb vingen sy vns. Sy hetten fiinfczig gross piichsen, vnd funff hundert kleyner puchsen, vnd ayne, die ailer grost, dy was in der grosz als ein kueffen oder ain vass zw sybenczehen cmern, vnd XX spann lank, vnd do sy mit der grossen piichsen schussen zw der stat, do viel ain grosser thuren vnd die mawr von baiden tailen des tiirns, vor vnd hinden, bey dreysick ellen nyder, vnd mit derselben grossen piichsen wurffen sy drewhundert vnd LII stayn zu der stat, sunder mit den funffhundert klaynen puchsen schussen sy states an vnderloss auf das volckh, das nyemant ein aug mocht aufgehaben vnd sich beschirmen, vnd an solicher wer mochten sie nicht zu vechten. Czwischen Galatham vnd Constantinopel auf^ ainem tayl des mers, das do flewsset czwi- chen den steten, do prachten sy czway hundert galeyn, grosse scheff auff dem grossen mer. vncz zu dem landt, do sy ir fiirbass nicht mochten fiiren auf dem mer zu der stadt, do czugen sy dy czwayhundert galeyn auf dem landt mit iren aygcu henden. wol czwo meil wegs lanck, vnd liessen sy in das tayl des mers czwischen den vorgenannteu stelten, vnd mochten da ein pruck von aynem tayl zu dem andern. dar iunen legten sy grosse vas vnd darauf legtten sy piichsen vnd fuesslewt ein grosse inenig, vnd auff die selben vass mochten sy aber ayn pruck, vnd inochten ein czwifachtige wer auf das wasser, vnd secztten daruinb fuufczig tawsent streythafftiger man der aller pesten vnder in, die do in dreyen stuncleu dy staf gewunnen vnd giengen vnd iibersahen nyemantzs. sunder grawwsamklieli erslugen sy layder dy menschen, als das wild lyr, vnd alles das heyligtumb wurffen sy auf dye gassen in der stat vnd zw tratten das mit iren pferden. wann ir waren wenig in der stat wider solich macht zw streytlen und zw wider sten. Auch wurden verrattar in der stat vnd gar ser gewunnen sy dy stat vou vns durch verratntiss. Item^ es waren vier- tausent edlaer junckfrawn vnd iner grosser herren tiichtar mit soldnarn dy sy beschirmen solten auf ainem hohen gewelb ainer kirchen, do sy dy gewunnen, do snyten sy in dy kel ab vud vil hyngen sy die edlen frawen dye kinder true- gen an iren armen vnd dy swanger wiirden vnd biirgerin die mit kostlichen kleidern waren angelegt, der liessen sy nicht, sunder sy zwhawtten sie zu stuck-

415

lien vnd totten si. Vnd all die maisten Ivirchen, dy nit zustortt warn. dv weych- ten sy nacli irm^ turkischem vnd haydnischen syttcn, dye stat Saluaria vnd Galatha dy zu stortlen sy auss dem grunt und sccztten das volkh czw Constan- tinopel, sunder dy von Galatha dy gaben sych mit willen den Turcken vnd in sind auch nichcz gueter gcnummen woren, vnd lies uber mer herbringen dreis- sigck tawsent wirt czw Constantinopol'» das sy da wanttcn, vnd vicrtawsent wirt nvemmen sy auch dar cin vnd habent sy dar ein geseczt.Itcm auf dem andern tail auf dem laundt hat er geseczt vier tawsent wirf vnd last dy stat vcst machen mit menschen vnd mit tiirren, mit mewrn zubehalden. Vnd was sull wir ewch nu sagen, dy Turkken mainen in dy gancz Kristenhait vnder- tanig zu machen, ob es got verhengen wert. So haben wir auch nu gehoertt das dy Turcken cziehen wellen vnd gewinnen des Tyspots lanndt als Syrf- feyen und Raeczen, wann si hoffen mit iren piichsen, ciy sy machen vnd giessen albeg, vnd ein yedlicher vnder in nymbt ain pfund oder zway kupfcr in seinen sack vnd furt das mit im, vnd wo sy dann sturmcn wellen, da lassen sy durch ircm maisler zu der erden mit irem beraitem form puchsen giessen vnd ma- chen. Ilem ewr stat Cziben= oder Hermanstat hat ainen grossen nom vnder in veber all vnd sprechen sy, es scy in ain widersteung vnd hindernucss an iren weg, vnd .sy wellen dy liyndernuss von irem weg werffcn vnd ewr stat besuechen vnd gcwinnen, vnd frewent sich der ser dar czucziehen. Darumb rat wir ew das ir ewr stat vcst vnd stark machet vnd wewaren last, das ir si nicht uerliert. O di salig stat dy in der Czeit des frids sich uerhieltt. Sunder vnscr kayser isl selb dritler czue ainem scheff auf dem mer auss ircn henden komen.

Was wir ewr licb nw gcschriben haben vnd schreiben, wais got wol das es ewch vnmar ist zubewain, vnd wir muessen all vnser lebtag vor solicher grosser uerlarniiss* sein' das wir allso uerlassen sein von allen Cristen vnd dy do Cris- tengelauben, halltent. wann wir sein hye in der Walachcy vnd hilff bitent, domit wir vns nuegen lassen, wann wir vns gearbeit haben ze komen von dcm vngelawbigen Turcken, vnd haben vns gelost von sibeuczigk tawsent .\sper, vnd ir* sullt wissen das wir dy ewren sein in allen sachen, vnd vnser leichnam vor auch durch der Cristenliait willen. Got geseng ew bcschinn vnd behuett ewch vor allcm ubel Amen. Gebcn an dem sechsten des monacz Augusti, anno domini ^PCCCCLIIP.

1 Hieniuf durchgcstriclicii iiud uiiUTstriclien ' Mit 1 Abkilrzungsstrich. auf. ^ Vorlage Criehn.

2 Auf (leiu Hand: rot Nota viertausend edlacr * Vorlage uerlanusz.

junckfrawn worded erslagen zu Constan- ' Hicrauf durcligcstrichen vnd wir. tinopel. *" Cber der Zeile nachgctragen.

' Hierauf durchgeslriclien d.

2 870

Hom 1453 August 7. Supplik, da.ts die Aiisftihrung des Auflrafjes, die Kathedral- kirche vou Milcou in die siebcnbiirgischen Landesieile iind :war nach Kronsladt :ti nerleyen. dem Erzbischof i>on Kaloc.^a, dem Bischof i>on Grossivardein oder dem Dischof von Weissenbunj anverlraiit iverde, iveil der Kardinaler:bischof von Gran 22 Tagereisen entfernt liege. Von der pdpstlichen Kan:lei: Fiat, quod comittaliir CoIIosensi T.

410

Datum Romae apud s. Petruiii. (anno 1453) VII Idus Augusti anno septimo.

Regest: Lukcsics, Dii>lomala iwntificum 2. 322 Nr. 1317 naoli Reg. Suppl. 468 f. 203 ini Vatik:inischeii Archiv.

2 871

Rom 1433 Augu.>*t 11. Pupsl Nikolaux V. tidyl dem Erzbischof von Grun, dem Bischof von Erluu und dem Abt von Kolozsmonostor auf. die Streitsache zwischen Nikolaus de Xacifalw. Pfarrer in Reen. und deni Grundherrn Slephan Ladislai de Losoncz auf der einen Seile und Albert. deni Bruder des Slephan von Losoncz sowie Petrus, dem Pfarrer von Pankota in der Erlauer Diozese, weyen der Juris- diktion tiber die Kirche in N usenijGrossendorf (Nagfalw) zu entscheiden und Stephan von Losoncz sowie den Pfarrer Nikolaus vom Banne zu losen. der wdh- rend dieses Slreites iiber sie verhdngt worden war.

Datuni Romae apud s. Mariain maiorem, anno millesimo quadrigentesimo quinquagesimo tertio, lertio Idus Augusti anno septimo.

Regest: Lukcsics. Diplomalu ponlificiim 2. 322 iXr. 1319 nach Re;,'. Lat. 487 f. 217* im Vatikanischen Archiv.

2 872

Deseh liaS August 15. Johannes von Hunyad schreibi den Salzkammergrafen den Salzpreis des kommenden Jahres ftir die Salzschiffer von Desch vor.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj, Archiv der Stadt Dej Nr. 37. Siegcl in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Reste mit demselhen Stempel wie Nr. 2 844.

Nos Johannes de Hwnyad comes perpetuus Bistriciensis et cetera vobis uni- versis et singulis camerariis nostris salium praesentibus et futuris praesentium notitiam habituris serie praesentium firmissime mandamus, quatenus ad annum domini millesimi quadrigenlesimi quinquagesimi quarti sales quos cellerones de Des ad rationem ipsorum cum salibus regalibus deducerent sin- gulum centum sales pro duobus florenis auri ad camaras recipere debeatis recusa sine auro. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datuni in Des in festi assumtionis beatae Mariae virginis, anno domini MT.CCCL" tertio, Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis.

2 873

Bistritz 1453 .\ugust 20. Der Oberkapitdn Johannes von Huiiyad bestdiigt Adam, den Sohn Jakobs von Schirkanyen, in deni Besilz von Schirkanyen, das vorher an Johannes Moga und Choban vergabt worden war.

Orig. Pcrg. Arli. St. Bra^ov. Priv. 139. Siegel, rund, Din. 3,3 cm. in rotes Wachs, papierbedeckt . vome aufgedriJckt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 841. Druck: Teleki. Iluniiadiak Uora 10, 475 Nr. 226 zu 1455.

417

Die enlsprechend der hciiligen Datierung in der Archivaufstellung und bei Teleki, a.a.O. zu 1155 cingereihte Urkunde gehort wahrscheinlich zum Jahre 1453. Die Jahres- angabe der Daticrung steht auf starker Rasur und Hunyadi befand sich im August 1453 vermutlich in Bistritz, vgl. auch Nr. 2 867.

Nos .Johannes dc Hwnyad coines perpetuus Bistriciensis ac supremus capi- taneus regiae inaiestatis in regno Hungariae constitutus et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod licet nos pos.sessionem Sarkan vocatam Johanni Moga et Choban contu- lerimus, tamen ex veridica relatione ipsius provinciae necnon universoruin civium ac populorum et iobagionum dictae possessionis Sarkan ct aliorum nonnullorum proborum virorum edocti sumus.quod ipsa posscsio Sarkan vocata neminem allerum nisi Adam filium quondam Jacobi filii Laurencii de dicta Sarkan hereditate concerneret, et a dicto quondam Jacobo patre ipsius ad ipsum condescensa essct. Pro co nos his omnibus perccptis tumquc eliam con- siderantcs nonnullas fidelitates et fidelium scrvitiorum merita praefati Adam filii quondam .lacobi, per ipsum sacrae huius regni Hungariae coronae tan- demque nobis locis debitis et temporibus opportunis exhibitas et impensas eandein possessioncm Sarkan vocatam simul cum cunctis eiusdem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet sub universis eisdcm libertatibus et libertatum praerogativis, sub quibus eadem possessione per praefatum quondam .Jacobuin filium Laurencii ceterosque progenitores dicti Adam tenuisse et possedisse prohibetur eidem Adam suisque heredibus et posteritatibus universis e con- vcrso in pcrsona regiae maiestatis dedimus, donavimus et contulimus immo damus, donamus et conferimus iurc perpetuo et irrevocabiliter tenendam, possidcndam pariter et habendam, salvo iure alieno. Harum nostrarum vigore et testinionio litcrarum mediante. Datum in Bistricia in festo beati regis Stephani, anno domini millesimo quadringentesimo^ quinquagesimo^ quinto-. Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis Bistriciensis. Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Auf Scharkan.

' Mit vollcr Tinte nachgezogen. Rasureinbezogcn. Nach dem Itinerar Hunya-

' Auf Rasur, und zwar ist auch das q in die dis diirfte dort lertio gestanden haben.

2 874

Mediasch l-ia.*} August 24. Der offentliche Notar Peter von Frauendorf bestatigt die Urkunde des Kanonikers Andreas de Danocz von 1452 Nr. 2 775 mit der Ur- kunde des Weissenburger Kapitels von 1451 Nr. 2 759 enthaltend die Urkunde der Zwei Stuhle von 1450 Nr. 2 719 iiber den Rechtstreit zwischen Nikolaus Zas und den Mediascher Grdfen.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Mcdiasch Nr. 26. Die angefiihrtcn Daticrungselemente stimmen nicht alle iiberein. Der 24. August dieses Jahres war kein Monlag, sondem ein Freitag. Druck: Programm des ev. Gymn. Mediasch 1869/70, 41 Nr. 9.

In nomine doraini amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadrigentesimo quinquagesimo tertio, indictione prima, die vero lunae, vicesima quarta men- sis Augusti, hora sexta vel quasi, pontificalus sanctissimi in Christo patris ct domini nostri domini Nicolai, divina providentia papac quinti anno eius sep-

418

timo, iii iiiei iiotarii publici et fostium subscriplorum ad hoc vocatorum et rogatorum praesentia, iii dote ])arochiaIis ecclesiae bealae !\Iar,i>arethae vir- ginis et martiris in Mej^ies Transsiluanae diocesis constituli prudentes et circumspecti viri Georgius Ilenel, comes de Megies ac Petrus Doleator, villi- cus de eadem, in manibus eoruin qiiandam cartam papiream tenoris infrascripti teneiites, quani honorabiies doinini ^Michael rector ecclcsiac de dicla Megies et Valeiitinus siiniliter rectur ccclesiae parochialis de Furkasy proplerea rcqui- siti conscientiose recognoverunt dc honorabilis domini Andreae de Danocz alias vicarii Coloceiisis diffiniliva sententia excommunicat ionis maioris in specie sigillo virido ab intus consignata de verbo ad verbuiii fidelitcr per Martinum notarium de dicta Megies sine augmento ef diniiiuitione aliquali transcripla, petentes me debita cum instanlia, ul eandem iuris ipsoruni cau- telam ad uberiorem de verbo ad vcrbum conscriberem et in forinani piiblicam redigeiem. Cuius tenor sequitur in haec verba: (Folgi die Urkunde des Bdcser Kanunikers Andreas de Danocz von 1452 Nr. 2 775 enthallend die Urkiinde des Weissenburger Kapitels von 1451 Nr. 2 75!) mit der Urkunde der Zwei Stiihle von 1450 Nr.2 7W.) Post quaruni quidein literarum praesentationem et receplionein praedictam cartam de verbo ad verbum sine augmenfo et dimi- nutione aliquali fideliter conscribi feci^ et in praesentem publicam formain redegi iiieo officio thabellionatus exigente. Acta et facta suiit iiaec anno, indiclione, die, mense, hora, loco, pontificatu quibus supra praesentibus ibidem discretis et honestis viris Johanne sacerdote de Megyes, Valentino capellano ac Johanne praedicatore de eadem, clericis Transsiluanensis dio- cesis tcstibus ad praemissa specialiter vocatis et rogatis.

Notarzeichen . Et-' ego Petrus natus Johannis dc villa Dominarum clericus dio- cesis Transsiluanensis, sacra imperiali auctoritate notarius publicus, quia requisitioni, recognitioni literarumque transsumti\aruin insertioni duin sic ut pracmillitur fierent et agerentur unacum praenominatis testibus praesens interfui, eaque sic fieri vidi et audivi, ideo hoc praesens publicum instru- meutum, per alium inihi fidelem conscriptum in hanc publicam forinam redegi, inanuque mea propria hic me subscripsi, signoque ef uomine meis solitis et consuetis consignavi rogaliis ct requisitus in fidein et festimoniuni omnium ac singuloruni praemissorum .

bi feci :nif H;isiir. - Nolariatsformel von andeiTr lUmd iiiui mit

anderer Tinte.

2 875

1453 August 28. Der siebenbiirgische Vizewoiivode Georg Rycalph de Tharkew spricht Nikolaus Dosa von Tartlau Besitzanteile in Zarnesti und Tohan zu, und und verbietet den Kastellanen von Torzburg und Konigsiein diesen in ihrem Be- sitz zu storen.

Orig. friiher in Arh. St. Brasov, Priv. 127. jetzt verschollen. Das Rcgest wird hier nach dein Urkundenverzeichnis ..Consignatio Privilegioruin instrumentoruinque publicorum in Archivo publico civitatis Coronensis existentium", Handschrift, Ausgang des 18. Jh. s. mitgeteilt. Abschrift des 18. Jh. s, Archiv der Kvang. Kirchengemeinde A.B. Brasov T 9 80 X, 168.

419

2 876

Bistritz 1453 August ;{!. Johannes von Hunijad vereinigt die beiden Gemeinden Waltersdorf iind Radla.

Orii;. Peig. Arh. St. ('.luj, Archiv der Stadt Bistritz Xr. 37. Siegel, rotcs Wachs in Wachsschiissel, Dm. 3,2 cm, an blaucr Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 84-1. Eingeschaltet von Konig Mathias 1161, Orig. ebenda. Regtst: Arch. Zeitsclirift 12,81. Berger, Urkunden-Regesien 29 Nr. 135 zu .\pril 30.

Nos Johannes de Hwnyad^ comes perpetuus Bistriciensis ac supremus ca- pitaneus regiae maiestatis in regno Hungariae constitutus et cetera memoriae commendamus tenore pracsentium significantes quibus expedit universis quod licet posscssiones nostrae Kysdemeter et Radla vocatae in dominio et perpetuo comitatu nostro Bystriciensi subiectae hactenus terris earum^ divisim usi et gavisi fuerunt ac univer,s'os census, taxas, obventiones, coHectas et datia de ipsorum medic provenientes divisim et seorsum reddere et solvere soliti fuerunt. Tamen nos considerantes litilitatem profectumque et comodum incolarum et inhabitatorum earundem villarum seu possessionum easdem in unum redigimus et anneximus eisdem de mera nostrae benivolentiae scientia id ut amodo imposterum dictae possessiones Kisdemeter et Radla pro una possessione et villa reputentur et habeantur^ ac censeantur populique et ioba- giones in praedictis villis et possessionibus commorantes communiter terris ac aliis quibuslibet utilitatibus ab easdem possessiones pertinentibus utantur unumque censum de medio ipsorum provenientem solvant et reddant tempo- ribus ad id deputatis et consuetis duximus annuendum et concedendum. Immo annuimus et concedimus per praesentes ex huiusmodi connexione quocirca vobis iudicibus et iuratis civibus et gerebiis necnon universis dicatoribus et exactoribus* census praedicti in praedictis villis seu possessionibus con- stitutis et in futurum constituendis firmiter praecipientes mandamus, quate- nus ab hinc in futurum per dictos populos et iobagiones in praedictis Kis- demeter et Radla commorantes praescriptum unum censum non seorsum sed simul et ad invicem temporibus ad id deputatis ct consuetis e.xigere et extor- quere ac colligere debeatis et teneamini diminutione dicti census sine omni, Secus non facturi. Praesentibus perlectis cxhibenti restitutis. Datum in Bis- tricia feria sexta proxima post festum decollationis beati Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio. Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis Bistriciensis et cetera.

' 1 161 bis hierher verlangerte Schrift. ' Vorlage habeani.

- Vorlage conim. * Hierauf getilgt dicioium.

2 877

Bonnesdorf H53 September 1. Der Vizeivoiwode Georg Rykalff ersucht das Weissenburger Kapitel, bei der Einfiihrung des Petrus Greb von Kronstadt in den Besitz der Ortschaften Vyffalw et Komlos in comitalu .'\lbensi Transiluanae existentes olim e nianibus Petri Greb dicti de Brassouia erga castrum regale Helthwen vocatum occupavimus, tamcn easdem ad mandatum domini nostri

420

domini Ladislai regis Hungariae eidem Petro Greb lemittcic ct relaxare vo- luerimus... mitzuwirken.

Datuni Bayon sabbato proximo post festum decollationis beati Johannis bap- tistac, anno domini M<'CCCCL'"° tcrtio.

Oii;;. Pap. Uii{;ar. Landesarchiv Budapest Dl. 29278. Siegcl. lund, Dm. 2.1 cm, war in weisses NVachs auf der Rucliscite zuni Verschluss aufgedruclit. liingeschaltet vom Weissenburgcr Kapitel 1453, Arh. St. Brasov.

Die Einfuhrung hat laut gleichzeitigeni Riiclcvernicrk am 7. September nemini contra- diciore apparente stattgcfunden.

2 878

Pressburg 1453 September G. Konig Ladislaus ernennt den Pfarrer Gregor Sle- iving von Klausenburg zu seinem Hauskaplan und verleiht ihm alle Vorrechte und Ehren dieses Standes.

Abschrift Manuskript Zimmerinann des Urkundenbuches nach deni lieute verscliollenen

Orig. in Arh. St. Ciuj.

Druck: Jakab, Okleviltdr 1, 188 Nr. 112.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohjmiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac Austriac et Stiriae dux necnon marchio Morauiae ct cetera fideli nos- tro dilecti honorabili domino Gregorio Slewing civitatis nostrae Closwar vo- catae plebano, aulaeque nostrae maiestatis capellano salutem et gratiam. Tuae probitatis merita et commendabiles virtutes obsequiosa dcvotio probata- que fidei sinceritas ac laudabilium morum et virtutum dotes quibus ab altis- simo tuam personam decoratam fore intelleximus nos inducunt, ut per- sonam tuam gratitudinis nostrae benevolentia prosequamur. Te igitur ex nunc de speciali gratia in nostrae maiestatis specialem et domesticum capellanum recipimus et aliorum nostrorum capellanorum consortio aggregamus volentes et decernentes te de cctcro hiis uostri favoris gratiis et honoribus ac praero- gativis, quibus allii nostri capellani de iure vel de consuetudine quomodolibet gaudent et potiuntur per omnia et in omnibus potiri et gaudere. Quocirca vos universos et singulos principes ecclesiasticos videlicet et saeculares, duces, marchiones, comites, vicecomites, barones, niilites, nobiles, iusticiarios, capitaneos, rectores, magistros civium et officiales item civitates civitatum- que castrorum, castellanorum, oppidorum, villarum, terrarum et aliorum quorumcumque locorum portuumque et passuum custodes necnon tributarios generaliter quarumcumque solutionum exactores ac alios quoslibet homines, ad quos praesentes literae nostrae pervenerint requirimus, rogamus et hor- tamur nihilominusque omnibus et singulis nostris subditis firmissime prae- cipimus et mandamus, quatenus praefatum dominum Gregorium plebanura et capellanum nostrum dum et quotienscunique per terras, dominia, districtus, portus, passus, pontes et cetera loca vestra et vestrae iurisdictioni subiecta tam per terras quam per aquas transire contigerit nostri intuitu recommissum habentes et favorabiliter pertractantes cum comitiva et familia ac equis et alis rebus suis quibuscumque libere et absque omni impedimento ac tributaria solutione et exactione tam in eundo quam redeundo ire, procedere stareque et redire permittatis et perrmitti faciatis de salvo et securo conductu, dum necesse fuerit, per eundemque harum serie superinde requisiti fueritis sibi liberaliter providendo ad honorem et reverentiam nostrae maiestatis. Prae-

421

sentes autem perlectas semper exhibenti reddi postulamus et mandamus. Datum Posonii feria quinta proxima ante festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri anno quartodecirao.

2 879

Wcisscnburj) 1453 Scptember 17. Der siebenbiirgische Bischof Matthaus er- teill dem Dekan des Bistritzer Kapitels Vollmacht, die Pfarrer des Kiralyer Kapitels zur Anerkennung ihrer Abhangigkeit vom Bistritzer Kapitel zu zwingen.

Papierhandsclirift des ausgehenden 16. Jh. s. f. 20. beigebunden einem alteren Kopial- buch, friiher .\rchiv des Evang. Kapitels A.B. Bistritz.

Matheus dei et apostolicae sedis gratis episcopus Transsiluanus dilecto nobis in Christo honorabili viro Valentino de Zolna plebano, pro nunc decano Bis- Iritiensi ac in futurum alteri^ qui in eodem decanatu constituetur seu existat salutem in domino cura benedictione paterna. Quia nos veridico ex relatu percepimus, quomodo decanatus de Kyralia seu plebani in eorura existentes^ a temporibus perpetuis de iure ac de facto ad decanatum Bistritiensem spec- tabat ac obedientiam temporibus elapsis faciebat prout de iure et consuetucline facere tenetur. Nunc autem idem decanatus de Kiralia praedictam consuetudi- nem cupit et vult variari seu permutari ac a praedicta obedientia fore alienus. Ideo nos praemissis consideratis vobis decano moderno Bistritiensi et in fu- turumsimiliter alteri, qui in decanum eligetur, auctoritatem nostram conferi- muspraedictum decanum seu plebanos in dicto decanatu de Kiralia ad consue- tudinem antiquam compellendi et censuris ecclesiasticis astringendi ad obedien- tiam decanatus Bistritiensis faciendo prout de iure et de facto tenentur obedire. Datum Albae feria 2^ proxima post festum exaltationis sanctae crucis, anno doraini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

So Vorlage.

2 880

Rom 1453 Septcmbcr 20. Papst Nikolaus V. tragi dem Erzbischof von Gran, dem Bischof von Erlau und dem Abt von Kolozsmonostor auf, den Urteilspruch Michaels, des Dekans von Hermannstadt zu bestdtigen, demzufolge Nicolaus de Nagfalw, Pfarrer der Pfarrkirche zu Reen ('(rector ecclesiae parochialis oppidi Regen, Transsilvanensis diocesis) seine Kirche zu vollcm Recht innehat.

Datum Romae apud s. Petrum anno millesimo quadringentesimo quinquage- simo tertio, XIII Kalendas Octobris anno VII.

Regest: Lukcsics, Diplomala pontificum 2, 322 Nr. 1 320 narh Rcg. Lat. 487 f. 272 fm Vatikanischen Archiv mit dem Vermerk, dass das Schriftstiick am 11. Oktober expediert wurde.

422

2 881

Rom 1453 September 22. Papst Nikolaus V. teill dem Erzbischof Dionysius von Gran mil, dass er seine friiheren Verfiigungen belreffend die Wiederaufrich- tung des Milcover Bistums mil deni Sit: in Kronstadt widerrufl.

Druck: Thciner. Monumenla liisl. Hung. 2, 267 Nr. 431 = Hurniuzaki. Docnmtnle

II, 2, 16 Nr. 12.

Rcgest: Lukcsics, Diplomnla pontificum 2, 32J Nr. 1326.

Nicolaus episcopus et cetera dilecto filio Dionisio tituli sancti Ciriaci in Ter- mis presbitero cardinali, salutem et cetera. Ex salubri sedis apostoliccdebet provenire subsidio, ut Romanus pontifex concessa seu gesta per eum, cum illa in alterius praeiudicium comperit processisse, revocet, annullet et irritct ac in pristinum statum providendo reducat, prout rerum circumstantiis pon- deratis id conspicit in domino salubriter expedire. Dudum siquidcm pro parte venerabilis fratris nostri Georgi episcopi Milchoviensis nobis exposito, quod licet olim ecclesia Milchoviensis, que in partibus Transsilvanis sita est et inter alias regni Huugariae cathedrales ecclesias sufficientcr dotata et civi- tas Milchoviensis a catholicis hominibus inhabitata fuisset, tamcn propter insultus et pericula perfidissimorum Turchorum ibidem circumstantium ipsa ecclesia penitus desolata eiusque bona occupata existerant et civitas praedicta ab infidelibus, qui Christi fideles ibidem cum eis cohabitare non patiuntur, tantum inhabitabatur. Itaque episcopi Milchovienses, qui dudum antea fue- rant propter desolationem huiusmodi ac pericula Turchorum apud dictam ecclesiam a tanto tempore citra cuius contrarii hominum memoria non habe- batur, personalem residentiam non fecerant, ncc ullo modo facere potuerant, praefatusque Gregorius episcopus per varia et diversa locasibi necessaria vitae querrere cogebatur, et si sedes cathedralis Milchoviensis ad locum Brassovien- sem in diocesi Milchoviensis situm, ut idem episcopus asserebat, qui insignis, muratus et contra infideles munitus ac ad hoc aptus et multitudine catholico- rum hominum habitatus existit, transferretur, tam praedictus Gregorius, quam pro tempore existens Milchoviensis episcopus iuxta episcopalis digni- tatis decenciam honestius ac commodius se substentare et ad regimen ac in- formationem catholici gregis sibi commissi prout suo incumbit officio melius intendere posset. Nos eiusdem Gregorii episcopi asserentis etiam tunc, quod locus in quo tu, qui etiam ecclesiae Strigoniensi ex commissione apostolica praesides tuam faciebus residentiam ab eodem loco Brassoviensi per viginti duas dietas distabat in ea parte supplicationibus inclinati venerabili fratri nostro episcopo Colocensi eius proprio nomine non expresso aliis nostris^ li- teris dedimus in mandatis, ut vocatis Christi fidelibus et populo civitatis et diocesis praedictarum et aliis, qui fucrint evocandi, de praemissis omni- bus et singulis ac corum circumstantiis universis per se ipsum auctoritate nostra se diligenter informaret et si per eandem informationem sibi de asser- tis eisdem ac quod locus Brassoviensis ad id aptus et ydoneus esset legi- time conctaret dignitatem episcopaleni ac sedem cathedralem Milchoviensem cum omnibus et singulis privilegiis praeeminentiis libertatibus, immunita- tibus, indultis, iuribus el aliis pertinentiis supradictisad locum ipsum Bras- soviensem auctoritate nostra transferret et ibidem cathedralem ecclesiam Milchoviensem erigeret statuendo ac decernendo praefatum Gregorium et pro tempore existentem Milchoviensem episcopum non Milchoviensem sed Bras- soviensem episcopum inantea nominari debere prout in dictis literis qua- rum tcnorem praesentibus literis volumus pro exprcsso plenius continetur.

423

Cum autem sicut pro parte tua nobis nuper fuit expositum tu, qui etiam legatus natus et primas in regno Ungariae existis, ratione dictae ecclesiae Strigoniensis aliqua loca non pauca etiam remota sub iurisdictione tua habere noscaris inter quae ipse locus Brassoviensis cum aliis in Transilvanis par- tibus consistentibus in quibus tuos officiales hactenus deputasti eosque illis etiam praefecisti ac ea tenuisti prout etiam tui praedecessores antea tenue- runt existit pro quo necnon erectione dictae novae sedis in illo ab eodem epis- copo fuisti sepius requisitus tuque ex certis rationabilibus causis tuum ad id nolueris prestare assensum. Quare pro parte tua nobis fuit humiliter supplicatum ut pro eiusdera ecclesiae Strigoniensis iurium ac tuae iurisdic- tionis tuitione et conservatione super hoc opportune providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur qui nostra te apostolicae sedis privilegia, indulta et literas ea modificatione inlelligi volumus ut in unius favorem con- cessa in alterius praeiudicium non redundent, huiusmodi supplicationibus inclinati literas praedictas et omnia et singula in illis contenta et inde secuta auctoritate apostolica tenore praesentium ex certa scientia revocaraus, cassa- mus et irritamus ac pro nullis et infectls habere et de regestis nostris in quibus registrata sunt cassari et cancellari voluraus et raandaraus. Et nihilorainus praefato archiepiscopo harum serie iniungimus, quatenus ad executionem priorum literarum praedictarura et contentorum in eis nullatenus procedere sive illis obtentis aliquid invocare praesumat, quin iramo quicquid illarum praetextu per ipsum factura fuerit sive quoraodolibet attemtatum, in irritum revocet et annullet ac in pristinum statum reducat non obstantibus prioribus literis antedictis ceterisque contrariis quibuscuraque. Nulli ergo et cetera. Si quis et cetera. Datum Roraae apud sanctum Petrura, anno et cetera mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, decimo Kalcndas Octobrls, pontificatus nostri anno septirao.

2 882

Lippa 1433 September 24. Johannes von Hunyad zeigt dem Rat voti Hermann- stadt den mit demWoiwoden der Walachei geschlossenen Frieden an und ersucht, die Angelegenheit des Johannes von Cimpulung / Langenau bis zu seiner Ruckkehr aufzuschiehen.

OriL,'. Pap. Arh. St. Sibiu, CoU. post. 1156. Siegel war in rotes Wachs auf der Ruckseite

zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 39 Nr. 67.

Prudentes et circumspecti viri nobis favorandi. Bonam et optiraam cum vaivoda partium Transalpinarum^ fecimuspacem, sic securi et liberi manere poteritis et ad nos maneatis tuti et raittatis unum hominem vestrum ad ipsum vaivodam simulcum illis suis ambasiatoribus, ut ipse vobis de illis damnis, quae sunt illata, satisfactionem et iustitiam impendat. Et quidquid idem fecerit in factis vestris nobis citissirae intiraetis et nos exinde sc<(io>s* reddatis. Sciatis etiam, quod omncs barones a doraino rege iam recesserunt et dominus rex nisi solum nos exspectat ad quem die et nocte festinamus. Ideo petimus vos diligenter, quatenus egregium Lemrael erga nos festinanter dimittatis, facta etiam Johannis de Hozywmeze usque nostrum adventum prorogetis et statu in eodem dimittatis, quoniam nolumus, quod inter vos aliqualis discordia oriatur, nam nosmet factum ipsum post reversionein nos-

424

tiHin «li^^ponemus. Datum in Lippa secunda proxima ante festum beati Mi-

chaelis archangeli, anno domini M^CCCCL tertio .

Johannes de Hwnyad perpetuus coraes Bystriciensis ct cetera.

Auf der Ruckseite uom Schreiber der Urkunde: Prudentibus et circumspectis

magistro civium ac iudici et iuratis ac senioribus civitatis Cibiniensis nobis

honorandis

Von anderer gleichzeitiger Hand: Pro .lohanne de Longocampo.

' Gebessert aus Transsiluanarum. ^ Liicke: 0,4 cm.

2 883

Naeh 1453 Scptcmber 24. Instruktion fur eine Gesandschafl der Sieben Stuhle in die Walachei.

Orig. Konzept Pap. Arh. St. Sibiu U III 240. Die Zeitsetzung dieses den Schriftmerk- malen nach in die Mitte des 15. Jahrhunderts anzusetzenden SchriftstUckes erfolgt nach der vorangehenden Urkunde des Johannes von Hunyad Nr. 2 882, mit welcher dem Hermannstadter Rat der mit dem Woiwoden der Walachei abgeschlossene Frieden zur Kenntnis gebracht und er gleichzeitig verhalten wird, eine Gesandschaft an den Woiwoden abzufertigen, um iiber die Wiedergutmachung der erlittenen SchSdigungen zu verhandeln.

Memoriale ad partes Transalpinenses.

Ex parte Comam patris et aliorum suorum amicorum, quomodo comminantur

per ignem et homicidia se velle ulcisci et quid factum est^ per ignem in

Zenthagata referatis, ubi gravissima contra eos oritur suspicio.

Item: Idem Comann cum amicis suis per- honiicidium- comminantur Blasio

Benedicto et Nicolao notario de- Schenk- et similiter ignem et cetera.

Item: Dicatur domino vaivodae, quoniodo idem Coman detentus fuerit regiae

maiestatis cui se statuat et omnia recepta ab eo, quae tamen qnasi uulla

sunt restituemus ei et cetera. Ostendatur^ registrum ipsius Coman et male-

factorum per eum nominatorum.

Item: Ex parte infinitorum damnorum per illos de Fugaraz illatorum sedibus

Schenck, Olczna et Kwhalem per combustiones, spoliationes, furta, latrocinia

et alias oppressiones sicut eaedem sedes per registrum suum saepe nobis de-

monstrarunt comminantes nobis quod ipsi, per se maiestati regiae de ta-

libus conqueri velint.

Item: De descensibus iudicum et aliorum knesonum terrae Fugaraz in villis

sedis Schenck circa Olth circumiacentibus et de expensis liberis et extor-

sione munerum et cum impositione multorum gravaminum propter quae gra-

vamina tres villae praedictae sedis desolabuntur, ut taliter continentur illa

in registro illorura de Schenck.

Item: De pecoribus et infinitis damnis et iniuriis illatis praedictis sedibus

per pastores et homines de Fugaraz et nisi ideni pecora sua in territorio eorum

retineant nunquam potuimus habere pacem.

Item: Praedicti homines de Fugaraz violenter stringunt et compellunt pau-

peres praedictarum sedium, ut eos recipiant in custodes nocturnales et post-

quara eos suscipiunt iramediate exposcunt praemiura et diraissa custodis

si aliqua pecora amittuntur nulla exsolvunt.

425

Item: De equis quatuor receptis plebano de villa Isopis circa Byrgeschbach et famulo interfecto. Hoc creditur factuni esse per Barbath et Czyganwsch dic- tos et cetera. Item: De equis receptis plebano de Broller, qui recepti sunt vel retinentur sub ditione Barbwl Knecz cum complicibus suis Borcza, Ka- lagor, Aaradwl et cetcra.

Item: Ex parte malefactorum per iudicium ante decem vel viginti annos sup- plicio diiudicatorum quorum homagia iam per praedictos homines de Fa- garaz petuntur cum communicatione ignis, homicidii et aliorum gravami- num et cetera.

Item: Ex parte carpentariorum, qui sunt de partibus exterioribus et nullo modo partes Transalpinas intrare volunt sed potius ad partes suas declinare et cetera.

Item: Dicatur domino vaivodae ex parte factorum Skwrtwl, quomodo homi- nes in possessionibus nostris spoliavit muneraque a pluribus villis* prope civitatem circumiacentibus violenter extorsit et^ requisivit et* dicatis sicut scitis melius.

Item: De detentis in castro Veresthorom coram alter fur erat publicus et alter socius suus et suorum complicium quorum maior pars effugit. Dicatis ibi sicut scitis et cetera.

Item: De iudicibus terrae Fugaraz, qui tertiam parlem de omnibus quae coram eis aguntur a nostratibus recipiunt hoc* modo.

Item:'^ Ex parte Trwsan et spolii facti in territorio nostro, ubi adhuc nullam satisfactionem fecit*.

' Ober der Zeile nachgetragen. ^ Hierauf von anderer Hand.

" Mit anderer Tinte und Schrift hinzugefiigt. ' Von hier an mit anderer Hand und ander( r

' Von hier an mit gleicher Tinte und Schrift Tinte.

nachgetragen. * Es folgen einige unwesentliche Notizen,

* Ober der Zeiie nachgetragen. die, aus ihrcm Sinnzusammenhang heraus-

' Hierauf petebal durchgestrichen. gerissen, sinnlos erscheinen.

2 884

1453 September 24. Das Weissenburger Kapitel schaltel den Statutionsauf- trag des siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg Rycalff von 1453 Nr. 2 877 ein und bezeugt, dass Petrus Gereb von Kronstadt am 7. September 1453 in den Besitz von Satul Nou / Neudorf und Hopsyfen eingefiihrt worden ist. Datum decimo octavo die introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini supradicto. Honorabilibus et discretis viris dominis Andrea praeposito, Anthonio decretorum doctore cantore, Michaele custode, Gregorio de Lippa decano ceterisque canonicis dictae ecclesiae nostre salubriter existentibus et devote.

Auf der Ruckseiie von einer Hand des spaten 15. Jh. s.: Naydorf, Hopsyfen. Ein Capitels prief, das sy auf den prief Georgii Rycalph, des vnlerwaydes, der dy doerffer Naydorf vnd Hopsyfen angefangen hat, dyselbe doerffer auf das mandat k. majestat Ladislai Gercb Peter von Cronen widergeben vnd yn dar ein einfieren sollen. Im jar 1453.

Orig. Pcrg. Arh. St. Bnisov. Priv. 128. Siegcl. spitzoval. an blau-weisser Hanfschnur angehangt. Dersclbo Stempel wie Nr. 216.

426

2 885

Rom 1453 Septcuiber 30. Papsl Nikolaus V. scbreibt aus Anlass der Eroberung Konstantinopels durch die Ttirken einen allgemeinen Kreuzug aus, fordert alle welfichen Hoheitstriiger zur Verteidigung des christlichen Glaubens auf und ver- heisst allen, die vom 30. Januar gerecimet durch 6 Monate am Kreuzzug teilneh- men odersich vertreten lassen, volle Sundenvergebung. Der zehnte Teil aller Ein- kiinfte ivird zur Bestreitung der Kriegskosten bestimmt.

Datum Romae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae mille- simo quadringentesimo quinquagesimo tertio, pridiae Kalendas Octobris, pontificatus nostri anno septimo.

Kingesehaltet von Papst Calixt III. 1455 iind mit dieser Urkunde von dem Graner Erzbischof Dionysius 1 155, gleicti7.citige Kanzleiausfertigung Arh. St. Sibiu U II 163.

2 886

Mediasch 1453 Oktober 2. Chrislian und Georg, Pfarrer von Reichesdorf und Miihlbach, tragen dem Pfarrer Laurentius von Reussen auf, den Nikolaus Zas zur Verhandlung seines Rechtsstreites vorzuladen.

Orig. Pap. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Mediasch Nr. 30. Siegel, rund, Dm. 2 cm, war in wcisscs Wachs vorne aufgedriickt. Druck: Programm des ev. Gymn. Mcdiasch 1869/70, 43 Nr. 9.

Nos Christianus ac Georgius decretorum doctores, rectores ecclesiarum paro- chialium in Ryhanfalva et Zasschebes, iudices commissarii ad infrascripta honorabili ac discreto viro domino Laurencio plebano in Ruessen, salutem in domino et mandatis nostris firmiter obedire debitamque solertiam adhibere in commissis. Literas venerabilis domini Johannis de Pankotha, artium doc- toris et cetera canonici ecclesiarum Colocensis et Schanadiensis eiusdemque custodis ac per reverendissimum in Christo patrem et dominum dominum Rapiiaelem Herczek de Zekchew divina miseratione et apostolicae sedis gratia ecclesiarum dictae Colocensis ac Bachiensis canonice unitarum archiepiscopum et cetera, in Bachiensi ecclesia vicarii in spiritualibus et causarum auditoris generalis constituti, noveritis nos recepisse ea qua decuit reverentia et honore. Quarum tenorem et seriem unacum praesentibus vobis^ in specie vobis^ exhi- bendum transmittimus, quas hic pro insertis habere volumus, volentes itaque iustis et rationabilibus superiorura mandatis possetenus obedire prout tene- mur. Vobis itaque in virtute sanctae obedientiae et sub poena excommunicationis, quam in vos, nisi feceritis quae mandamus, ferimus in his scriptis, quatenus ad diera Lunae proxime affuturum personaliter accedatis Cibinium ad domura ubi Nicolaus Zas habitare consuevit, demum ad valvas ecclesiae raaioris popu- loque dictae civitatis convocato in quanta numerositate coacervare poteritis, ipsum Nicolaum Zas publica et clara voce propria in persona, si commode habere poteritis aut quemcumque alium procuratorem pro ipso valente et vo- lente intervenire ad causani vel causas huiusraodi agitandas cum pleno man- dato sufficienter instructum, si quis se obtulerit, nostram citetis in praesen- tiam, quatenus ad vigesimuni primum diem a die datarum praesentium imrae- diate coraputandum, si dies ipsa iuridica fuerit, alioquin proxirao die sequenti.

427

quorum dierum septem pro piimo, septem pro secundo et reliquos septem pro tertio et peremtorio termino eidem assignamus in villa Ruessen, Trans- siluanensis diocesis mane hora tertiarum vel quasi coram nobis studiat com- parere ad audiendum et videndum, revidendum, discutiendum et fine debito terminandum inter partes ea quae nobis commissa sunt ad suscipiendum vel respuendum quidquid unicuique partium pro suo interesse sibi competere putaverit.prout iuris ordo dictaverit et recta ratio suadeJjit sub poena excom- municationis auctoritate nobis in hac parte attributa, quam ferimus in his scriptis ad instar publici edicti in ipsum principalem vel eius procurato- rem legitime intervenientem nisi loco et tempore supra expressis iudicio sis- tat et mandatis nostris immoverius archiepiscopalibus pareat cum effectu. Gertificantes insuper eundem quod si non comparuerit ad ea quae iuris sunt nos processuros ad instantiarn alterius partis comparentis rebellione, cavilla- tione, subterfugio seu contumacia eius in nullo obstante. Executionem vero vestram et quidquid in praemissis fueritis nobis suo ordine rescribentes prae- sentes in specie remissis. Datum in Megies die secunda mensis Octobris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, sigillo unius de annuentia et voluntate alterius consignatum.

Auf der Ruckseite von einer Hand des 15. Jh. s: Executus cum diligenter

mandatum ipso die prout continetur in citationc.

' So Vorlage.

2 887

1453 Oktober 10. Dcr Richter Adwardus, die Geschworenen und die Gesandheit der Hospiles von Dej j Desch heurkunden einen Hauskauf.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, Familienarchiv Teleki Nr. 658. Siegel, rund, Dni. 3,4 cm, war in weisses Wachs vorne aufgedriiclit. Druclv: Barabiis, Codex dipl. Teleki 2, 51 Nr. 41.

Nos Adwardus iudex iuratique cives el universi hospites de Dees memoriae commendamus, quibus expedit universis quod Gallus faber noster concivis coram nobis constitutus proposuit per hunc modum, quomodo ipse domum seu sessionem suam quaquidem domus contra curiam seu domum plebanatus sancti Stephani regis iacet necnon a parte orientali in vicinitatibus Ffabiani pellificis existit pro quadam summa pecuniarum plene persolutarum provido Petro Mathiws similitcr nostro consocio et per eum suis successoribus dedi- sset, vendidisset, immo dedit et vendidit coram nobis in filios filiorum suorum iure perpetuo et irrevocabiliter possidendam, tenendam et habendam hoc non praetermisso, quod prudens vir Bartholomeus literatus filius quondam Johannis Fabri in sua ac ominum fratrum in personis coram nobis consti- tutus retulit per hunc modum, quomodo ipse rectam dimidielatem domus suae, quaquidem domus de parte suo anledicto ad ipsum iuridice devolvisset, vicinat etiam a parte occidentali pencs fundum Georgii iudicis parte vero orientali penes fundum praemissi Galli Fabri iacet pro quadam summa pe- cuniarum plene persolutarum eidem Petro Mathius et per eum suis succes- soribus dedisset, vendidisset immo dedit et vendidit coram nobis in filios filiorum suorum iure perpetuo et irrevocabiliter possidendam, tenendam pari-

428

ter el habendam nullo penitus contradictore apparente, tali vinculo mediante, quod $i quispiam temporum in processu ratione praemissarum sessionuni qui- vismodo impedire niteretur. ex tuuc in facto calumpniae devincalur eo facto, harutn literarum nostrarum testimonio mediante. Datum fcria quarta proxima antc fe.stuni saucti Galli confessoris, anno millesimo quadringentesimo LIIP.

2 888

Thorenburg H53 Oktoher Hi. Die Vizeivoiwoden Georg Rykalph iind Bro- nislaus ersuchen den Konvcnl von Kolozsmonostor. bei der Einfuhning des Weis- senburger Kapitels in den Besitz von Boiu j Bun, Spring, Drasov j Troschen, Sas- ciori, Cacova und Sebesell Kleinmilhlbach samt Zubehoren, die Michael Salamo- nis von Weisskirch dem Kapitel vermaclit hat, mitzuwirken. Datum Thordae in festo beati Galli confcssoris, anno domini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo tertio.

Eingeschaltet von dem Konvent von Kolozsmonoster 1153 Orig. Batthyaneum Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitels IS'r. 301. Eine zweite Einschaltung, Orig. ebenda Nr. 713. Nach J. Trausch, Dipl. Trans. Sax. VIII befand sich das Original ebenda. Regest: Szeredai, Notitia 96 = Hurmuzaki, Documenle II, 2, 10 Nr. 28. Tortinelmi tdr 1890, 144 Nr. 301; 1892, 646 Nr. 713.

2 889

1453 Oktober 30. Der Konvent von Kolozsnwnostor schaltet den Einfuhrungs-

auftrag der Vizewoiwoden Georg und Bronislaus von 1453 Nr. 2 888 ein und be-

zeugt, dass das Weissenburger Kapitel ani 20. und 23. Okiober in den Besitz von

Spring, Drasov j Troschen, Sasciori, Cacovu, Sebesel j Kleinmiihlbach und Bun

eingefiihrl luerden sollte, dass aber Thomas von Fahid fiir Johannes Gereb von

Weingartskirchen und Geschlechlsgenossen und Demetrius von Gath, sowie Mysner

von Maniersch fiir Dezso von Losoncz Einsprache erhoben haben.

Datum octavo die diei introductionis, statutionis et evocationis praenotata-

rum anno domini supradicto.

Auf der Riickseite: ... Ad octavas fcsti Epiphaniarum domiiii introductionis,

statutionis et evocationis relatio.

Orig. Pap. Batthyaneura Alba lulia, Archiv d. sieb. Domkapitels Nr. 717. Siegel war auf der Riickseite zum Verschluss aufgedrilckt. Eine zweite Ausfertigung, Papier, von gleicher Hand geschrieben und gleich besiegelt, ebenda Nr. 302. Regest: Szeredai, Notitia 96, Torlcnelmi Idr 1890, 145 .Nr. 302; 1892, 647 Nr. 717.

2 890

1453 November 16. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde Konig Ladislaus von 1453 Nr. 2822 ein und bezeugt, dass Dezso von Losoncz und Genos- sen am 2. November in den Besitz von Maniersch, Marienburg, Boiu j Bun und Mihai Viteazul / Zoltendorf eingeftihrt worden sind.

429

Datum quinto decimo die dici introdiictionis ct statutionis praenotatarum, anno millesimo quadrinr;entf'simo quinf|uai»esimo lertio snpradicto.

Ori^. r^ert;. Uiiyar. Laiuksaicliiv Biidapest Dl. JS^iOS. Siegel war aiif der Riickseile aufaedriickt.

2 8Q1

Prag li33 \oven»bpr 2.'{. Koiiig LadisUnis befiehlt ilen Sieben Sliihlen iind der Stadl Hermannstadt. dcn Mai linszins an Johannes iwn Huni/ad oder an dessen Beaufiragte abzufuhren.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 151. Siegel, Diu. 7 cm. war in roles Waclis vorne

aufgedriJckt.

Regcst : Kemeny, Xotilia 1. 173.

Von der Kanzlei: Commi.ssio doniini le^is.

Nos Ladislaus dei gralia Hungariae, Bolieiniae, Dalmaciae, Croaciae et celera rex ac Austriae ct Stiriae dux necnon marchio Morauiae vobis fidelibus nos- tris prudentibus et circumspectis viiis inagislro civium, iudici, iuratis cete- risque civibus et lf)ti coinmunitate seplein sedium Saxonicalium ac civitatis nostrae Czibiniensis harum serie firmissime mandantes committimus, qiintenus ad statim agnita praesentium notitia universos census sancti Martini de niedio vestri maiestati nostrae provenientes quosque in novissime praeterito Icsto sancti Martini more cousueto sohere debuissetis, fideli nostrf) spectabili et magnifico Jotianni de Hwnyad, comili Bistriciensi, capitaneo in dicto regno nostro Hungariac ac adminislratori pioventuum noslrorum regalium vel suis hominibus praesentium scilicet exhibitoribus suo nomine a vobis levantibus et recipiendis, sine omni difficultate dare et ex integro assignare debeatis. Et aliud non faciatis. Praesentes autem facta solutione Iniiusmodi census pro ves- tri apud vos reservare poteritis expeditione. Datiim Pragae feria tertia pro- xima post festuin beatae Elizabetae viduae^, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo tertio, regni autem nostri Hungariae anno quarto- decimo, Bohemiae vero primo. Unler dem Siegel Kanzleivermerk.

Ub(rL;eschriebeii aul rci/inn.

2 892

Frag 14.j:{ Dezpiuber 2fi. Konig Ladislaus besliitigl den Hermannstddtern den Empfang von Nachrirhten iiber die Ttirken und kimdigl umfa.ssende Massnahmen gegen die drohende Gefahr an.

Orig. Pap. .\rli. St. Sibiu U II 152. Siegel war auf der Riickseite zuni Vcrschluss auf- gedriickt.

bruck: Katona, Uisl. cril. XIII, 2, 94^. Hurmuzaki, Documenle XV. 1. 39 Nr. 68, Hegest: Keni^ny, Solitia 1, 173.

430

Von der Kanzlei: C.oinrnissio doniini roiji.s.

Ladislaus dei ««ratia Hungariac. BoiuMniao. Dalinaciai", Croaciae et cetera rex Austriaeque el Stiriae dux necnon niarcliio Morauiae et ceterai. Prudentes ct circuraspccti- fidclcs nobis sincere dilccti. Intellexiinus nova cx parte Teuc- roruni nobis per vos intimata. Et cuni superioribus diebus ipsa eadem nova ex partc inlidcliuni pracscriptoruin ctiam per alios fideles nostros iam post sesc aliquoticns nobis inlimata cxislanl. in aniino ii,>itur cxistunt nobis res conlra pracfatos Tcucros ncccssario ct rccisa oinni inora gerendac. Ad quas promovcndas cliam nonnulli Christiani [)rincipes, rcgcs scilicet et duces, fra- tres nostri noi)is adiumenlo essc velle bcnivolos se obtulerunt, cum quibus deo propitio in brcvi remcdium adhibcmus contra infidelcs praetactos, ut et vos paritcr ct alii nostri ac coronac nostrae fidelcs cl subditi ab insultibus infi- delium pracscriptoruin pracscrvati sine pavorc, tranquilla et optata pace gau- debitis et frucntur. Datuni Pracgac in fcsto beati Stcphani prothomartyris, anno domini millcsimo quadringentcsinio quinquagesimo tertio, regnorum autein nostroimn anno Ilungariaecl cctera quartodccimo, Bohcmiac vero primo. Auf der Ruckseite vom Schreiber der Urlainde: Prudentibus et circumspectis magistro civiuin, iudicibus, iuratis ceterisque civibus ac toti communitati civitatis nostiac Cibinicnsis fidelibus nostris sincere dilectis.

' In zwei Zeilon iiber dcni Text der - Mit andcrer Tinte in dcm frcigelassenen

Urkundc. Rinirn ruichfietragen.

2 8Q3

1453 Dezeraber 27. Das Weissenburger Kapilel beglaubigt auf Einschreiten des Petrus episcopus Zcweriniensis legitimusquc administrator ecclesiae beati Johannis evangelistae in Pulcromonte die Urkunde des Comes Stephan und eini- ger anderer Szekler von 1280 Nr. 197 sowie die Urkunde des Schenker Sluhles von 1329 Nr. 4:12 tiber den Verkauf von Muhlenanteilen in Propstdorf. Datum in festo beati Johannis apostoli et evangelistae, anno domini mille- simo quadringentesimo quinquagesimo tertio.

Orig. Perg. Ungar. Lande.sarchiv Budapest Dl. .10580. Siegel, rund, war in weisses Wachs vorne aufgedruckt.

2 894

Hermannstadt 1454 Januar 8. Der offentliche Nofar Antonius Korpner be- glaubigt uber Ansuchen des Kerzer Abtes Nikolaus die Urkunde des Erzbischofs Nikolaus von 1355 Nr. 688 enthaltend den Schutzbrief des Erzbischofs Chanadinus fur die Abtei Kerz von 1343 Nr.593.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 153. Die hier gegebenen Datierungselemente stimraen nicht uberein. Wir stutzen uns auf den angegebenen Wochentag dies Martis. Nach den romischen Datierungsangaben miisste die Urkunde am 10. Januar ausgestellt worden sein.

431

In nomine domini amcni. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringente- simo quinquagesimo quarto, indictione secunda, die vero Martis, quarta- Idus mensis Januarii, hora tertiarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Nicolai divina providentia papae^ quinti^ anno^ cius^ octavo* in ecclesia sancti spiritus in oppido Cibinicnsi Strigoniensis iuris- dictionis in mei notarii publici testiunique subscriptorum presentia persona- liter constitutus vencrabilis pater dominus Nicolaus abbas monasterii beatae virginis de Kercz ordinis Cisterciensis eiusdcm Strigoniensis iurisdictionis liabens in manu sua quoddam priviledium in pendcnte sigillo sigillatum reve- rcndissimi in Christo patris et domini doniini Nicolai dei et apostolica gratia archicpiscopi Sfrigoniensis locique eiusdem comitis pcrpetui supplicavitque nobis dictus paler abbas dcbita ciim instantia, qutenus idem privilegium de verbo ad verbum in formam publicam signo et nominc meis solitis et consue- tis consignatam transscribercm et transsumerem, transsumtum sive transscip- tum ciusdem privilegii sibi traderc ct assignare dignarer. Cuius tcnor sequitur et est talis. (Folyt die Urkunde der Erzbisclwfe Nikolaus von 1355 No. 688 und Chanadinui; von 1343 Nr. 593.) Ego vero notarius subcriptus ipsius domini Nicolai al)l)alis supplicationibus inclinatus idem privilegium de veibo ad ver- bum ad fidem meam deo debitam transscripsi ct transsumpsi transsumptumque et transscriplum eidem in forma debita iuris sui ad cautclam et dicti monas- terii de Kercz tradidi el assignavi. Acta et data sunt hec anno, indicatione, die, niense, hora. loco et pontificatus^ quibus supra. Prescntibus ibidem hono- rabilibus ac discretis viris dominis (ieorgio artium liberaliuni baccalaureo et Anthonio .lohannis de Werd crucifcro provisore domus sancti spiritus in Cibino presbitcris iurisdictionis Strigoniensis, testibus ad premissa vocatis pariter et rogatis.

Von anderer Hand Notaizeichen: Et ego Anthonius Korpner presbiter Transsil- uanae diocesis publicus apostolica et imperiali auctoritatibus notarius appro- batus, quia videlicet premissi privilegii exhibitioni, presentationi et trans- sumptioni omnibusque aliis et singulis dum sic ut prcmittitur fierent et age- rentur una cum pren<minatis testibus presens interfui eaquc sic fieri vidi et audivi ideoque hoc presens publicum instrumentum exinde confcci et per alium fidelcm scriptum exinde me subscripsi et in hanc formam publicam redegi sig- noque et nomine meis solitis et consuetis consignavi rogatus ct requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum prcmissorum. Auf der Ruckseite von einer Hand um 1500: Instrumentum super resignatione abbatie.

' Bis hicrher in vergrosserter Schrifl. * So Vorlone: tatsachlicli muss es septimo

* So Vorlage. Iieissen.da Nikolaus V. erstam 15. Marzl447

^ Bis einschliesslich oclavn auf f^asur. <lie Weihe erhielt.

^ Gebessert aus ponlificalu.

2 895

Rom 1454 Januar 12. Papst Nikolaus V. irdgt dem Propsl des Heilig-KreuT- Klosters in Lelesz und Archidiakon der siebenbiirgischen Kirche auf, den Streit zwischen Ladislaus, dem Satmarer Arrhidiakon der siehenbiirgischen Kirche und Jakob, dem Pfarrer von Draas (plebanum parochialis ecclesiae plebis nuncupati in Darocz, Transilvanensis diocesis) um das Recht auf Einhebung gewisser Zehnien

432

vorNikolaus vonGyula, demOffizialen des siebenbiUgischen Bischofs, der inTasnad seinen Sitz hat, zu entscheiden. Dieser officiali.s habe eine Entscheidung gegen den genannien Pleban erbrachl. Der Pleban habe darauf an den Erzbischof von Kalocza berufen, der den Spruch des Officialen aufgehoben, worauf der Archidiakon an den Papsi appeliert habe.

Datuni Romac apud s. Pctruni, anno millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio, II Idus ianuarii, anno pontificatus nostri septimo.

Regest: Lukcsics, Diplomiilu poixlificum 2, 323 Nr. 1331 nach deni papslliclien Suppli- kenregister 497, f. 81.

2 8Q6

Kokelburg 1454 Januar31. Die siebenburgischen Vizewoiwoden Georg Rycalff und Bronislaus von Slibo ersuchen das Weissenburger Kapitel, bei der Einfuhrung des Stephanus de Hwzwthelek und Georgius de Thabias in den Besitz von Kyral- halwm und Galacz mitzuwirken.

Datum in Kykellewar feria quinta proxima ante purificationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo L IIII".

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 29280. Siegel war vome aufgedriickt. Nach gleichzeitigem Riickvermerk hat die Einfiihrung am 6. Februar nnd zwei darauf folgenden Tagen stattgefunden.

2 897

Kronstadt 1434 Februar 3. Die Szeklergrafen Johannes Orzag de Guth und Emericus de Hederwar befeblen ihren Kastellanen und Abgabensammlern, den Marienburger Pfarrer im Genuss der Einnahmen von der neuen Miihle am Homorod nicht zu storen.

Orig. Pap. Archiv der Evang. Kirchengenieinde A.B. Bra^ov I E 162. Siegel, rund, Dm. 2,7 cm, in griines Wachs vorne aufgedriickt, Reste.

Nos Johannes Orzag de Guth et Emericus de Hederwar comites^ Siculorum memoriae commendamus per praesentes, quod veniens nostri in praesentiam honorabilis vir dominus Andreas de oppido Feldwar cum quibusdam literis gravatis magnifici Johannis de Ilwnyad perpetue comitis^ Bistriciensis tenor* taliter sonabat, quod licet ipse tempore suae gubernationis officio universos proventus regales de uno novo molendino superiori communitatis in oppido Feldwar aedificato* in fluvio Homoroth decurrente in terra Barcza provenire debentes ecclesiae* ad honorem bealae Mariae virginis fondatae in perpetuum dedisset et donasset in persona serenissinii principis^ domini Ladislai regis Hungariae et cetera domini nostri naturalis, quocirca iuxta illam literam privi- lcgialem domini Johannis de Hwnyad perpetue comitis^ Bistriciensis auctoritate nostra qua fungimur^ ob honorem beatae Mariae virginis confirmamus et aug- mento praesentiam per vigorem vobisque universis' et singulis castellanis ac recollectoribus nostris quorumcumque proventuum ad nos expectantium firmiter committimus, quatenus amodo in posterum ecclesiam beatae Mariae virginis in

433

ipso oppido Feldwar constructam consequenterque praefatum Andream pleba- num ipsius ecclesiae in dominio praefati molendini novi pacifice* conservare debeatis et aliquos proventus de eadem exigere nuUatenus praesumatis. Datum in Brassouia die dominica proxima post fcstum purificationis virginis Mariae, anno domini mille ""'CCCC™'^ quarto.

' Vorlage comlltcs, -ttis. ' Vorlage princcipis.

- Vorlage Ihenor. " Vorlage fonigmur.

^ Vorlage edifficato. ' Vorlage iiniverssi.i.

* Fehlt in der Vorlage. ' Vorlage paciffice.

2 898

Kronstadt lioi Fobruar ',i. Der Szeklenjraf Johannes Orszag nergleicht die im Streit iim Dritteile von Zarnesti und Tohan befindlichen Nikolaus Thascha von Tartlau und Sgmon Sartor von Funfkirchen und trdgt dem Rat von Kronstadt auf, die beiden im Besitz dieser Liegenschaften zu schutzen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov Sclinell 11131. Siegel, rund, Dra. 2,9 cra, in griines Wachs,

papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Ira ovalen Vierpass unter reicher Helmzier schrag-

gestelltes kleines Wappenschildchen rait drei Wolfszahnen. Umschrift rechts und links

unleserlich.

Regest: Szab6, Szik. oklevelldr 3, 66 .Nr. 457.

Nos Johannes Orzaag de Guth, Syculorum comes, memoriae comraendantes significamus per praesentes, quod nobis in Brassouia constitutus accesserunt nostram in praesentiam nobiles viri Nicolaus Toscha de Prasmar et Symon Sartor concivis Quinqueecclesienis quandam gerentes controversiam pro directis tertiis partibus possessionum Czerne et Tuchan, quas screnissimus princeps et dominus dominus Sigismundus Romanorum imperator recolendae memoriae ipsis pro indefessis serviciis ipsorum suae maiestati in curia Romana et ceteris regnis fideliter exhibitis ipsis iusto iuris titulo nostra ac praelatorum, baronum regni Hungariae in civitate Pragensi praesentia donavit. Auditisque amborum propositionibus et responsionibus eos in amicabilem procurari et rcduci composi- tionis concordiam fecimus per medium honorabilis viri magistri Johannis Rudel, plebani Brassouiensis, iudicisque et iuratorum civium praetactae civitatis praefatosque in nostram protectionem recepimus specialem ct lutelam. Praeci- pientes praefatis iudici ct iuratis civibus iam dictac civitatis Brassouiensis nccnon iudicibus totius terrac Burcza in pcrsona regiae maiestatis firmissime, quatenus praefatos Nicolaum et Symonem in praescriptis portionibus possessio- nariis et iuribus necnon rebus et bonis ipsorura quibusvis iustis et legitimis ac tertiis partibus directarum^ posscssionum Czcrne et Tuchan contra quoslibet illcgitimos impetitores protegere, tueri ct defensarc ac manutencrc debeant ct teneantur. Nostra in persona ct auctoritatc nostri officii ipsis in hac parte attributa legc ct consuetudine illarum partium requirente. Secus non facturi. Praescntibus pcrlcctis exhibenti restitutis. Datum in praefata Brassouia, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo quarto*, in die sancti Blasii martiris.

' So Vorlage. Tinte in gleichzeitigen SchriftzUgen hinzu-

* Hieranf von anderer Hand und mit anderer gefiigt.

434

2 8Q9

Ilermannstadt 145-4 Febriiar 24. Das H ermannstadtei Kapitelsclialtet die Urkunde der Sieben Stiitile uon 1346 Nr. 616 ein iind setzt die Ahgaben, welclie die Stolzen- burger fiir den von ihnen benutzten Teil des Burgerfeldes an die Salzburger Kirche zu entrichten haben. auf jahrlich 25 Malter herunter.

Orig. Perg. Arli. Sl. Sibiu, K. A. Stolzfiibuii; Nr. 17. Siegel spitzoval, 4,5 + 2,8 cm, weisses Wachs in ViachsscJiiissel an weiss-braiiiuT Hanfschnur angehangt. Im Siegelfeld stehend Maria mit deni Kindc unter .i;otisclicm Baldachin. Um.schrift in Majuskel- + S. DeCAM + r.|IBINI£NSIS +]i. Einge.scha]tet als 2. Insort von dcn Siebcn Sliihlcii 1-169. Orig. ebciidii.

Ne ea quae fiunt^ in tempore simul cum tcmpus evanescit a memoria hominum diffuse elabcscant, necesse est haec ipsa aeternitatis muniminc literarum fir- miter roborari. Proinde nos Valentinus dccanus Cibiniensis* necnon plebanus de Schellenberg^ significamus tenore praesentium recognoscentes omnibus et singulis quibus incumbit et universis, quod cum nobis die datarum praesentium simul cum assessoribus* nostris ecclesiarum parochialium capituli nostri Cibi- niensis^ rcctoribus et plebanis more solito nostro in consistorio pro tribunali consedcntibus in civitatc Cibiniensi" crigens se e medio nostri honorabilis vir dominus Sigismundus de Salisfodio" plebanus cum suis iuratis senioribus Jo- hanne Keuffman*, Johanne Beulger*, Ladislao Schuller, Mathia Beulger^ Jo- hanne Lyzei" et Daniele vitrico" proposuit contra et adversus honorabilem virum dominum Johannem plebanum de Stolcenburg^^ et seniores de cadem puta Johannem Hilsmer^*, Valentinum Gefard villicum, Egidium Arnoldi*, Gcorgium Busnard^^ , Martinum Schillcs^B et Cristannum GeobilF nominibus et in personis totius communitatis de ipsa Stolczenburg^^, quomodo ipsi octua- ginta maldrata et duos cubulos frugum eccksiae parochiali in Salisfodio secun- dum contenta in eorum antiquis privilegiis dc quadam particula territorii videlicet Burgcrfeld^* nuncupata rite legitimeque obligarentur, quas fruges in duobus annis retrolapsis minime dedisscnt nec dare curassenti^, de prae- senti petentes non debita cum instantia. quatenus eosdem ad satisfactioncm frugum praedictarum iuris ordine compellere dignaremur exhibentes nobis insuper literas privilegiales sigillo provincialium scptcm sedium Saxonicalium harum partium Transiluanarum huius sub tenore. (Folgt die Urkunde der Sieben Stuhle von 1346 Nr. 616). Ex adverso vero annotatus dominus Johannes plebanus et seniores de Stolczenburg^" allegando paupertatem eorum villae desolationem et decrementum se utique praenarratas fruges nullomodo dare posse et expcdire flagitantes nos per obnixe quatenus eandem summam fru- gum per nostri medii inlcrpositionem moderarc dignareraur. Nos vero prout tenemur animadvertentes^i ipsorum inopiam et villac desolationis decrementum propensius considerantes egregium et prudentes^^ viros Johannem Lemmel, comitem Cibiniensem^', Laurencium Turold**, iudiccm sedis, Nicolaum Ruese ac^ Michaelem^^ Aurifabrum iuratos consilii necnon magistrum Vrbanum nota- rium Cybinii^^ in adiutorium nobis assumcntes causam praehabitam pcr prae- dictas partes in nostras manus sponte dcliberati bonaque^' voluntatc resig- natam mancipantes, amicabili compositione pcr nos intervcniente hocmodo complanare, concordarc, sedare. componere et moderare curantes modo quo potuimus diligentiori, quod praedictus populus de Stolczenburg^* de praes- cripta particula territorii puta Burgerfcld^® nuncupata singulis futuris annis temporibus etiam coaeternis viginti quinquc maldrata^" frugum cum quibus particula territorii Burgerfeld^^ per eosdem fuerit ad seminandum deputata sive seminaverit sivc non ecclesiae parochiali in '^ Salisfodio^^ dare debeant

435

et teneantur, tertio anno dempto, qui BrachfeW materna lingva appellatur, deciraas etiam consuetas plebano inibi pro tempore constituto pari voto depo- nant prout deponere hactenus consueverunt absque aliquali dirruptione^^. Cuius contrarium in memoria hominum non comperimus cetera vero cum suis clausulis in praescripto privilegio contenta iuxta vim, formam et tenorem eiusdem volumus partibus ab utrisque firmiter irrevocabiliter et inviolabiliter perpetueque observari. In huius rei memoriam firmitatemque perpetuam prae- sentes sub pendenti sigillo nostri decanatus^^ duximus fore fulciendas*^. Datum in Cibinio in festo sancti Mathiae apostoli, anno doraini raillesimo quadringen- tesimo quinquagesimo quarto.

' Im Original vcrwischt.

2 1469

sunl.

3 1469

Cyhinicnsis.

* 1469

Sclwllemherg.

5 1469

nostris asscssoribus.

6 1469

Cybiniensi.

' 1469

lilehnnus de Salisfodio

8 1469

Kaufman.

9 1469

BoUjer.

1469

i.yz

1' 1469

Hicrauf ccclesiae.

12 1469

Slolezmburg.

" 1469

Hylsuder.

" 1469

Arnolt.

" 1469

Buznarl.

1469

.Schylez.

" 1469

Gohel.

18 1469

Burgerfclt.

19 1469

curarenl.

1469 Stolczmburg.

-' 1469 animadvcrtentcn.

^* 1469 prudcnlcm.

^ 1469 Cybinirnsem.

1469 Tivrolt.

25 1469 fchlt ac.

1469 Mclcluorem.

2' 1469 delibcrateque bona.

28 1469 Slolczmburg.

29 1469 Burgerfelt. 1469 maldrada.

31 1469 Fehlt in.

32 1469 Salisfodii.

33 1469 Broch\cll.

3* 1469 diminutionc.

3'' 1469 pracscntcs sigillo decanatus nostri pen-

denti.

1469 muniendas.

2Q00

Gran 1454 .\Iarz 7. Erzbischof Dionysius von Gran erlaubt dem Kronstadter Pfarrer Johannes, ein Studium Generale zu besuchen und sichert ihm den Bezug seiner bisherigen Einkiinfte zu.

Orig. Pap. Archiv der Evang. Kirchengeineinde A.B. Brajov I E 51. Siegel, achteckig, in rotes Wachs, papierbedeclvt, vorne aufgedriickt. Dcrselbe Stempe) wie Nr. 2 468. Druck: Archiv 10, 1872, 215 Anrn. 1.

Dyonisius miseratione divina tituli sancti Ciriaci in terrais sanctae Roraanae ecclesiae presbiter cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdera comes perpetuus primas et apostolicae sedis legatus natus dilecto nobis in Christo honorabili doraino Johanni de Brassouia artiura liberaliura magistro, plebano Brassouiensi nostrae diocesis Strigoniensis salutem et paternara in doraino benedictione. Circuraspecta sedis Strigonieusis benignitas illis prae- sertim personis quas litcrarura scientia vitae et morum honestas praedotarunt gratias et privilegia raaxirae pcr quae fructus sibi et aliis in dei ecclesia affere valeant opportunos liberaliter concedere consuevit, sane ablatae nobis tuae petitionis series continebat, quod, quia tu de virtutibus in virtutes toto animo aspirans, te ad studium generale conferre et iuribus canonicis totum applicare desideras, ob quod in ecclesia tua^ pcrsonalera residentiara usque consumraatio- nera studii tui facere non possis, supplicasti itaque tibi absentiae licentiam atque

436

gratiani daii et concedi. Undc nos luimiliniis supplicationibus tuis inclinati usqup tenijnis consummationis studii tui. stjtlutis et consuetudinibus ecclesiae tuae piacdictae contrariis iuramonto et confirniatione vel quacumque firmitate alia roboratis non obstantibus quibuscumque. auctoritate nostra ordinaria devotioni tuae absentiao licentiam concedimus fructuumque redituum, obven- tionum, provcntuum et emolimentorum eiusdcm ecclesiae tuae in huiusmodi tua absentia percipiendi omnimodam concedentes facultatem. quodque in ipsa ecclesia tua, absenta tua devotione, sufficienteni vicarium habeat et in ea divina obsequia et animarum cura diligenter exerceantur et in eis lauda- biliter deserv-iant harum testimonio literarum nostrarum mediante. Datum Strigonii septima die mensis Marcii, anno domini M^CCCC*'^"" quarto.

1 VbfT der Zeile.

2 901

Wien 1454 Marz 17. Dei Kroiistadler Gesandle Pfarrei Johannes Rewdel be- richtet dem Stadtrat ii.a. Neuigkeiten iiber die Lage des Konigs in Prag. iiber die feindselige Einstellung des Gubernators zii deii Sachsen und empfiehlt der Siadt volle Wachsamkeit.

Orig. Perg. Arh. St. Brnsov. Schiiell II 12. Siege! war auf der Riickseite zum Ver-

schluss aufgedriickt.

Druck: Marienburg, Klcinc sich. Gcscliiclilc 214.

Unvollstandig: Szab6, Szik. oklcviliar 1, 167 Nr. 139.

Bruchstuck: Hurmuzaki, hocumenlc XV, 1, 10 Nr. 69.

Amicabili salutatione cum orationibus^ devotis sedulae praemissis. Circura- specti ac honorabiles viri necnon fautores mihi sincere dilecti. Noveritis per notitiam praesentium me deo concedente prima dominica quadragesimae* quasi hora meridiei Wyennam pervenisse cum bona corporis sospitate et etiam rerum mearum prosperitate licet magno cum timore propter diversa latrocinia in Austria exorta circumquaque ita ut nemo ad distantiam unius medii mi- liaris ab urbe Wyenncnsi securus ire possit nisi potenter cum multitudine ambularet. Ibi enim me existente secunda feria Petrus cancellarius domini gubernatoris veniens de Praga ad hospitium meum novitates mihi plures se- creto revelavit, primo de serenissimo principe regc Ladislao, quomodo des- titutus omni solatio Tewtonicorum et Vngarorum in Praga quasi peregrinus in exilio reclusus et detentus existcret, ita ut nunc nullus dominorum tam de ducatu .\ustriae quam etiam de regno Ungariae secum esset et sigillum inclu- sum in una ladula et sigillo munita iaceret. Insuper, quoinodo ipsi Bohemi cum tanta cautela et industria ipsuni custodirent tam in civitate Pragensi quain etiam in campis, ut nulla excogitationis via ipsis exire possit et ut ad omnes vias magnam ponerent custodiam et ul difficulter additus Vngarorum et Almanorum ad suam serenitatem haberi possit. Immo referre mihi habuit ut dixisset fiendo ad eum videlicet essemus adhuc in captivitate patrii nostri imperatoris, quomodo hic aput istos hereticos ita turpiter detenti quod timendum est ex hiis omnibus, ut idem insane habuit, quod in multo temporis spatio de Boemia non exibit et haec dispositio per quosdam traditores Almanos ut percepi ordinata in favorem imperatoris Friderici extitit. Demum a me inter- rogavit idem Petrus in secreto, quare nuncii Saxonum et Siculorum non venis- sent ad conquerendum domino regi super gubernatore prout in colloquio generali in Torda dispositum fuissct super qua re eidem responderc non potui nisi excu-

437

sare vos et alios quantum raelius valui. Qui tandem mihi respondit dicens dominus gubernator omnia sciunt et perfecte scit quidquid super eo conclusum fuerit et indubie finis illius negotii una dierum male terminabitur et alia quae subintulit constrinxit me sub iuramento et specic confessionis, ne cuiquam dicerera ex quibus bene intellexi nuntios vestros sub raagno stetisse periculo si exivissent vel adhuc in brevi exirent. Hoc idem quidera bonus fautor mihi Budae referre habuit de indignatione gubernatoris super Saxones quare ipsum non accessi, sed tacite recessi, quare sitis avisati in hoc negotio. Insuper dixit mihi quod isto anno de regno Vngariae nullus aproraptuaret se super Turcis ita esset iamconclusura sed ad annura proxirae futurum propter pacera cura ipsis Turcis per gubernatorem initam retulit mihi, quomodo dominus rex per dispositio- nem gubernatoris Renulio hispanatum Siculorum contulisset sigillatis literis ipso praesente et quoraodo dorainus iraperator Romanorum ad festum sancti Georgii martiris in Ratispana congregationem omnium regum et principum Christianorum in proprio ipsorum persona aut in personis suorum nuntiorum celebrabit pro exercitu contra Turcos et etiam ad compriraendura et depo- nendum lites in Prusia inter dominos cruciferos et populum communem qui se erexit contra eos et iara modernis temporibus magnam fecerunt inter se stragem ita ut mille ex utraque parte mortui manserunt. Propter haec orania et signanter propter latrocinia comitis Gilie raihi suarum fuit per dominum praepositum sanctae Dorotheae ac alios fautores, ut ad terapus Wyennae pau- sarem quousque terapora raeliorentur. Suadeo sitis vigiles circa civitatem de Vngaris signanter propter causas iam tactas. Magister Erhardus Pictor petit octo florenos, quos adhuc eidem obligamini in labore suo. Consulerem ut mit- teretis eos ne expost bis octo perderetis. Alias novitates pro nunc scribere ignoro et ergo pro praesenti istae sufficiunt. Ex Wj^enna in dominica Remi- niscere, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto. Magister Johannes Rewdel plebanus Brassouiensis, vester exorator. Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis ac providis viris iudici ac toti con- sulatui civitatis Brassouiensis, fautoribus suis seraper honorandis.

' Vorlage ornnibus. - Alarz 10.

2Q02

Gran rioi uni Marz 25. Erzbischof Dionysius von Gran empfiehlt die Briider des Heilig-Geist-Ordens zu Marienburg dem Wohlwollen des Dekans und der Pfar- rerdes Burzenldnder Kapitels.

Glcichzeitigc- Abschrift im ..Liber proinpluarii capituli Braschowiensis" f 199 v, Archiv der 1'A'nnj;. Kirchcncemeinde A. B. Brasov.

Dyonisius miseratione divina tituli sancti Ciriaci in termis sanctae Romanae ecclesiae presbiter cardinalis archiepiscopus Strigoniensis et cetera dilectis nobis in Christo lionorabilibus et discretis viris dominis decano singulisque plebanis in et sub decanatu Braschouiensi nostrae iurisdictioni subiecto con- stitutis salutem et dilectionem. Quia nos universos fratres ordinis sancti .spi- ritus in Fewldwar degentes ob instantiam religiosi fratris Jacobi eiusdera ordinis nobis factam et alias ut ipsi virtutum domino < }^ faraulari possint speciali favore et nostra protectione paternali volentes pariterque < >^ ndentes

438

prosfqiii cosdfni. igitiir fratrcs v\ fonim ecclesiam cum bonis ad eos pcr<tinen- tibus)* vobis dominis supradictis bmigno et palcrno recommcndantcs affectu petimus nihilominusqiic vobis commitentes, quatcnus ipsos fratres dicti ordinis sancti spiritus dum <idcm>* ad vos aut alterum vcstrum seu vestros parochianos et subditos pro pctendis < >s* seu aliis eorum peragendis negotiis pervenerint susciperc ct favorose < }* eosquc et corum subditos recommcndatos suscipere

et possc vestro <contra>*quoslibet ipsorum molcstatores et turbatores defensare et protegere studeatis < >*. Aliud non facturi. Praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum Strigonii < >* annuntiationis festi beatae Mariae virginis, anno domini M^CCCCLIIII". Darunter von derselbeii i/fl/7(/.' Conscrvatoium fratrum ordinis sancti spiritus.

1 Vurwischl 1,8 cm. ' Verwischt 1 cm.

' Verw ischt 1.2 cm. * Vcrwischt 2,6 cm.

2 903

Baassen 1454 Miirz 31. Der dffentliche Notar Martin von Birthdlm beiirkundet die Entacheidiing in eineni Testamentstreit zwischen den Vertretern der Birthdlmer Marienkirche und Jakob Faber sowie der Kaiharina Roth.

Orig. Pcrg. Archiv dtr Evant'. KirclKiiyenieindc A. B. Mediasch U II 252.

In nomine domini amcn. Sub anno a nativitatc eiusdem millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo quarto, indicfionc sccunda, die vero solis, tricesima prima mtnsis Marcii, hora mcridiei vel quasi in villa Bazna vocata, diocesis fcclcsiae Albensis Transsiluancnsis, in domo habitationis viri domini Andreae, plebani de eadem, presbiteri eiusdem diocesis Albcnsis, pontificatus sanctis- simi in Christo patris et domiri nostri, domini Nicolai, digna dci providentia papae quinti anno octavo, in mci notarii publici testiumque infrascriptorum ad hoc vocatorum spccialiter et rogatorum praesentia constituti personaliter honorabilis vir dominus Michael plebanus dc Byrthhalben, baccalaureus in decretis, scdisque Megicnsis dccanus, Nicolaus Bwznard iuratus, necnon Cris- toforus villicus de iam fata Byrthalben, laici praetactac dioccsis Albensis ab una, ab altera vero partibus quidam Jacobus Fabcr ct quaedam Katherina rclicta quondam Anthonii Roth dicti in praescripta Byrthalben olim ad praesens vero in posscssionibus ct sub dominio magnifici doniini Johannis de Hwnyad perpetui comitis Rystricicnsis commorantes, intcr quos licet satis diu et ali- quando longo temporis defluxu lites et nonnullae controversiae ratione prae- textu testamcnti cuiusdam per quandam honestam dominam Katherinam, rclictam quondam Tylmanni de eadem Byrthalben lcgati facti et testamen- taliter in sui ultima voluntati dispositi coram iudicio ctiam spirituali fuissent, quandoquc motae, actitatae et ventilatae. Tamen dc partium dispositione ac voluntatc ipsa vice specialitcr pro concordia inter ipsas fienda non paucis idoneis et honcstis personis spiritualibus puta et saecularibus illuc secum assumtis et advocatis illic in imum convenere, quibus omnibus insimul pro concordia inienda et facienda constitutis suprascripti honorabilis dominus Mychael decanus, Nicolaus Bwznard et Cristoforus villicus omnibus melioribus modo, via, iure, causa et forma quibus melius et efficacius fieri potuit et de- buit fatendo proponebant eo modo, quomodo omnes videlicet consanguinei

439

et cognati scilicet tam raasculini quam etiam feminini sexus praescripta.i domi-

nae Katherinae Tj^lmannin vocatae amici praeterquam supratactus Jacobus

Faber, omnes et singulas eorum portiones seu partes ex ipso testamento, sicut

praemittitur, per antedictam dorainam Katlierinam quovismodo eisdem pro-

venire seu cedere debentes parochiali ecclesiae in lionore gloriosae dei geni-

tricis semperque virginis Maria? in monticulo in iam saepedicta Byrtlialben

fundatae, animo bene deliberato et bona corum de voluntate iure irrevocabili

et dono perpetuo dedissent, donassent et resignassent et Jioc ipsum documentis

evidentibus et testibus fidelignis mediantibus velle docendo approbare. Ex

adverso autem consurgens praelibata Katherina Anthonii Rotth liuius fassionis

seu propositionis oppositum affirmans dicebat, quod nunquara ipsius partem

seu portionem, quae eidera cedere debuisset, praenorainatae ecclesiae resig-

nasset nec vellct de testiura scu documentorura productione, nisi in octo ido-

neorum virorum iuramenti depositione stare vel fore contenta. Ad huiusmodi

vero iuraraenti depositionem consurgentes circumspecti et honesti viri hones-

taeque famae homines et pro testimonio fidedigni Johannes dictus Gordan,

Michael Schuler, Paulus Wagner, Mathias Sartor, Michael Schellera iurati

seniores, Offilus quondam Petri Sutoris filius, Bartholoraeus Folkcl, necnon

Christannus Biickler dicti, laici praefatae diocesis Albensis, in saepe dicta

Byrthalben coramorantes, qui ad sancta dei ewangelia raanibus tactis er reve-

rendo honorabilique viro Arabrosio, artium facultatis magistro, plebano de

Walthudia, ab ( >^ iuramentis recipientes ad suarum puritatem conscien-

tiarum salubri etiam per ipsura magistrura Ambrosiura prout hoc etiam incon-

similibus factis fieri consuevit praemissa adraonitionis exhortatione iurarunt

in hunc niodum, quod et saepefata Kathcrina relicta ut praedicitur, quondara

Anthonii Roth portionem seu partera de suprascripto testaraento sibi cedere

debentem unacum aliis consanguineis et prout alii et ceteri cognati et araici

fecissent pari voto et unanirai voluntate resignassent, derato solo Jacobi supra-

scripto. Queni etiara de portione et parte sibi ccdere debente contentum facere

volentes pari consensu arbitratoribus raagistro scilicet Arabrosio praeexpresso,

Michaele Lacz de Mwschna, Nicolao Sigelewer dictis de Megies et Petro Dolia-

tore de eadem et quodam nobili viro castellano doraini Johannis de Hwnyad

perpetui coraitis Bystriciensis per partes in causa sibi electis et deputatis, pro-

miserunt partes raihi notario publico infrascripto taraquara publicae et authen-

ticae personae se ratum, gratura atque firraura perpetuo habituras ac irrevoca-

biliter se velle observare totum id, quidquid per dictos electos arbitros actum,

factum, arbitratum concordatumve fuerit seu quomodolibet dispositum sub

omni bonorura suorum praesentium et futurorura obligatione et hipotheca.

Ipsi quoque arbitratores causae et rei gravitatera et raagnitudinera diligenter

pensantes, neutri partium applaudentes, quin potius deura et eius iustitiam

prae oculis habentes, partes concordando disposuerunt in hunc raodum, ut

ipsi videlicet inhabitatores de Byrthalben saepenominato Jacobo Fabro pro

plenario et debito ipsius satisfactionis complemento viginti florenos auri puri

et iusti ponderis ad octavam diera Paschae doraini adhunc proxirae affuturum'^

dare, assignare et realiter expedire deberent in effectu, ipseque Jacobus Faber

saepedictus nullo unquam terapore futuro nec etiam sui posteri vel heredes

legitirai quiquam actionis iuris aut postulationis contra et adversus ecclesiam

praefatam vel eius parochianos inhabitatores scilicet dc Byrthalben seu eorura

querapiam quoquomodo debeat movere, inchoare nullaraque raovendi seu

inchoandi, pronuntiansque idera Jacobus Faber antedictos hospites de Byrthal-

ben et eorum quemlibet necnon et ipsorum ecclesiam ratione huiusmodi testa-

menti liberos, quittos et pcnitus ab onere universo absolutos, nolens eosdem

modo aliquali vita sibi comite impedlendo inquictare seu per alios irapedire

vel inquietare procurare, asserens insuper et oretenus manifeste recitans, quod

440

ex quo huiusmodi atnicabilein secuin inis.scnt unionis concordiain, nunquam illic dc cetero aliquis tiinor dc ulterioribus iinpcdiincntis ficndis ab ipso vel aliquo cius consanguineo dcbcrct ingruendo inslarc scu iininincre, sed ab oinni penitus cura amplius debcant supportati fore ct exeinpti. Supcr quibus omnibus et singulis pracfati dominus Michad decanus, Nicolaus Bwznard ct Cristoforus villicus nominibus et in pcrsonis universoruin ct singulorum hospitum ct inha- bitatorum necnon totius coinmunitatis dc op]iido Byrthalben sibi pcr me no- tarium publicum infrascrij^tuin unuin vcl plura publicum vel publica tot quot forent necessaria confici petierunt instrumentum seu instrumenta. Acta et gesta fuere haec anno, indictione, dic, mcnse, hora, loco et pontificatu quibus supra. Praescntibus ibidcin honorabilibus et prudcntibus viris dominis Petro de Kykellewar plebano locique ciusdcm decano Stephano dc Bonessdoff plebano, notario publico, prcsbiteris, Thoina, villico. ct alio Thoma dicto Thompa, Mathia inolendinatorc dc Bazna praefata laicis, alioque Mathia Ostreicher, Michaele Teschner iuratis scnioribus dc Bolkas, Stephano dicto Malner et Clemente, comite de Megics, similiter laicis pracdictac Albcnsis diocesis, tes- tibus ad praemissa vocatis s])ccialitcr ct rogatis.

Notarzeichen. Et cgo Martinus oliin Ladislai dc Byrthalbcn, clericus Trans- siluanensis diocesis sacra imperiali auctoritatc tabellio manifestus, quia prae- dictis iuramentorum de]Dositioni ct eorundcm receptioni, arbitrorum electioni et in ipsos coinpromissioni, arbitrationisquc ct concordiae per cosdcin factae ratihabitioni, libertationi, quittationi et ab omni oncrc absolutioni, omnibusque aliis et singulis praemissis diiin sic, ut ])raemitlitur, ficrcnt et agcrculur, unacuin praenominatis tcstibus pracscns inlcrfui eaquc oinnia et singula sic fieri vidi et audivi, ideoque praescns publicuin instrumcntum manu propria couscriptum, exinde confeci et in hanc publicam formam redegi, signoque ct noinine meis solitis et consuctis consignavi rogatus in fidcm ct requisitus in testimonium omnium ct singulorum praemissorum.

' Vorlage Liicke. - Apiil 2K.

2 904

Prag lioi .Vpril :{. Konig Ladislaus trdgl den Kaslellanen von Torzburg und Konigstein auf, von den reisigen Kronsfadter Kaufleuten Zolle allein nach der alten Gewohnheit einzuheben.

Orig. Peri;, .Vrli. ,St. Brasov, Priv. 130. Siegcl war in rotes Wachs vornc aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciac, Croaciae et cetera rex necnon Austriae Stiriaeque dux et marchio Morauiae fidelibus nostris castel- lanis castrorura nostrorum Terch et Kyralkw vocatorura partium sive dis- trictus Brassouiensis salutem ct gratiam. Ex querela certorum nostrorum fide- lium accepimus displicenter, quomodo vos tributum quod pro sustentatioue et conservatione dictorum castrorum nostrorum in certis deputatis ad id locis exigere et recipere consuevissetis, non secundum antiquam consuctudinem ct iuxta continentiam limitationis privilegiorum civitatis nostrae Brassouiensis superinde confectorum scd iuxta vestram propriam voluntatem antiquum et solitum modum excedendo exigeratis et reciperctis a mercatoribus et negotia-

441

toribus ex quo maximum damnum i'L penuriam in victualibus eL aliis neces- sariis rebus civitati nostrae Brassouiensi et toti terrae illi Barcza sed et castris illis inferretis et induceretis. Quoniam mercatores el negotiatores partium illa- rum et omnes mechanici civitatis et terrae illius per hoc a suis negotiationibus et operibus distraherentur et impedirentur ct a concursu locorum illorum tri- butorum alienaretur. Supcr quo fidelitati vestrae firmiter praecipimus et man- damus et aliter habere omnino nolentes committimus, quatenus rcbus sic stan- tibus et se habentibus prout praefertur a modo deinceps tributum a quibuscum- que mercatoribus sive negotiatoribus a quibuscumque partibus venientibus, non aliter quam secundum antiquam consuetudinem prout olim recipi et cxigi consue- vit exigere et recipere praesumatis et hoc idem iniungimus et committimus futuris castellanis firmiter semper observari. Et aliud sub obtentu gratiae nostrae facere non ausuri. Praescntibus vero perlectis semper exhibenti restitutis. Da- tum Pragae sabbato proximo ante dominicam Ramispalmarum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto, regnorum nostrorum anno Hungariae quarto decimo, Bohemiae vero primo.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis ex deliberatione consiliariorum. Unlen links ixm der Kanzlei: Lecta.

2 905

Prag 14Jji April 13. Konicj Ladislaii.s Ircigt Jolumnes von Hunyad auf, den Ver- teidigiingszustand von Hermannsiadl :ii priifen nnd der Sfadt aiis den koniglichen Einkfmften eine Unterstiitzung anzuweisen.

Orig. Pap. Arh. Sl. Sibiu, V li lol. Sicgcl, rund, Dm. 6,7 ciii, in roles Wachs vorne aufgedriickl, Reste.

Von der Kunzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariai', Bohtmiac, Dalmaciae, Croaciae et cetera Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fideli nostro spectabili et magnifico Johanni comiti Bystriciensi necnon generali capitaneo in regno nostro Hungariae salutem et gratiam. Significant nobis fideles nostri cives civitatis nostrae Cibiniensis, quomodo ipsi tum ex eo, quod casu fortu- nae nimium prout dicunt depauperati sunt, tum vero propter magnum timorem ingressus Turcorum pro conservatione et fortificatione civitatis eorum subsidio nostro nimium indigerent et propter hoc etiam supplicabant, pro relaxatione certae partis censuum eorum. Et quia nos de statu defectu et qualitate ncccssi- tatis ac ordine rerum civitatis illius non bene sumus experti, ideo remisimus rem hanc ad discretionem fidclitatis vestrae, unde si cives praedictos et civi- tatem antefalani adeo notabiles defectus cx paupertate ipsorum civium vel alias pati rationabiliter comperitis. quod ciusdem civitatis periculum ex in- gressu Turcorum verisimiliter immineat, poteritis non sufficientibus civibus etiam de nostris proventibus pro conservatione illius civitatis moderatum et necessarium subsidium faccrc adminislrari. Praesentibus perlectis cxhibenti res- titutis. Datum Pragae sabbatho proximo ante dominicam Ramispalmarum, anno domini iuillesimo quadrirgenlcsimo quinquagesimo quarto, regnorum au- tem nostrorum anno Hungariac et cetera quartodecimo, Bohcmiac vcro primo. Von der Kanzlei: Commissio domini regis ex delibcratione consiliariorum. Unter deni Siegel: Kan/leivermerk. Auf der Kiickseite von dcr Kunzlei: Regestrala.

442

2 906

Praii lioi April l'). KonUj Ladislaus hesialiiji die von Johannes von Hunijad fur die Marienburger Pfarrkirclie ausgeseizie Stifiunij der konit)liclien Einkiinfte dner neuen Miilile am Homorod.

Orig. Pfr;;. .\rchiv der livaiiL,'. Ivirchcnyoin liult .V. B. Bnisov 1 !•'. \&'.i, Sictjcl lii roles Waohs vorne aiif iiedriickt. Ucste rnit deinsclljcn Stempel wie Xr. 2 SuC. .\ls 2. Insert cin','eschaUet voin Weisscnbiiri;cr Kapilcl 1157, Orij;. cbcnda.

Von der Kanzlei : Commissio domini rcgis.

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiat', Dalinaciae, Croaciae et cctera rex, necnon Austriae Stiriaque dux ct marchio Morauiae memoriae commen- damus tenore praeseiitiuin signiricantcs qnibus expedit univcrsis, quod nos ad humilimae supplicationis instantiam fidelis nostri Gaspar Craws dicti alias iudicis civitatis nostrae Brassouicnsisi per ipsum suo ct universorum fidelium nostrorum civium eiusdem civitatis nostrae Brassouiensis ^ nominibus et per- sonis nostrae serenitati oblatam, illam deputationem cubuli sive mensurae re- galis de proventibus et obventionibus unius novi molendini in fluvio seu rippa Homoroth vocato cis opidum Foeldwar^ vocatum terrae nostrae Barcza decur- rente serenitati nostrae provenire debentes pro ccclesia parochiali beatae Mariae virginis in eodem opido Foeldwar^ pro divini cultus augmcnto pcr fidelem nostrum spcctabilem et magnificum Johannetn de Hunyad* comitem Bistri- ciensem tunc gubernatorem certa et pia consideratione uti e.\ litcris eiusdem vidimus factam gratam habentes ipsam deputationem ea ratione et conside- ratione qua per ipsum comitem facta cxistit in patientia et scicntia nostra regia durante tamen nostro beneplacito duximus tollerandum, admittendum et acceptandum, immo tolleramus, admittimus et acceptamus harum nos- trarum testimonio et vigore literarum mediante. Datum Pragae sabljato proximo ante dominicain Ramispalmarum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto, regnorum^ nostrorurn anno Hungariae et cetera XnH", Bohemiae vcro primo.

Von der Kanzlei: Commissio domini rcgis delibcratione consiliariorum. JJnien links von der Kanzlei: Lecta. Auf der Riickseiie von der Kanzlei: Regestrata M. Jo.

' Insert liiassowyensis. ^ Inscrt Hwnynd.

* Inserl l-Jewldwar. * Inserl nach rcgnorum aiilcm.

2 907

Prag M.ji April 13. Konig Ladislaus trdgt den zum Gerichtsstuhl von Kronstadt gehorenden Bewohnern von Weidenbach, Petersberg, Brenndorf und Honigberg auf, an den Befestigungsarbeiten und bei der Verteidigung der Stadt mitzuwirken.

Orig. Perg. .\rh. St. Bra^ov, Priv. 129. Siegel,rund, in rotes Wachs vorne aufgedriickt,

Reste.

Druck: Sieb. Quartalschrifl 7, 1801, 288 Nr. 290.

Bruchstiick: Hurmuzaki, Documenle XV, 1, 40 Nr. 70.

443

Ladislaus dei gratia Hungariac, Boheniiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex necnon Austriae Stiriaeque dux et marchio Morauiae fidelibus nostris iudici- bus, villicis, iuratis senioribus cl toti communitati villarum et possessionum nostrarum ^\'ydenbach, Petersberg, Brjngendorff et Honhperg vocatis terrae nostrae Burciae salutem et gratiani. Fidelium nostrorum iudicis et iuratorum civium civitalis nostrae Brassouiensis didicimus expositione, quomodo civitas ipsa in ultiniis finibus et terminis rcgni nostri Hungarici et terrae Barcza vo- catae foret situata ac paganis Turcis et aliis infidelibus valde existeret convi- cinata, quam saepe saepius iidem Turci in manu fortissima et hostili invasione opprimerc et capere conati existunt. Quaequidem civitas, licet aliqualiter sit in muro et fossatis munita nonduni bene et necessarium esset in omni sui parte fortificata foret et proinde uti expositionis series praedictorum fidelium nos- trorum civium subiungcbat, timcrent verisimiliter, quod si dictos Turcos cum illo maximo ut dicitur apparatu exercituali, quam nunc habent, contra ipsam civitatem vcnire contingeret, ipsam propter insufficientiam debitae et necessa- riae munitionis, quod deus praecaveat, capere et obtincre possent, in peri- culum Christianitatis et totius regni nostri Hungarici ac terrarum eidem sub- iacentium valde magnum. Ad obviandum itaque et sucurrendum futuris huius- modi periculis summe necessarium cst, ut civitas ipsa pro uberiori munitione facienda in eadem vestris et aliorum vicinorum adiuvetur subsidiis, ne vos cum ipsis periculum maximum sustincre aut incurrere contingat. Quapropter vestram et cuiuslibet vestrum fidclitatem attente requirimus et adhortamur, quatenus vos omnes de praedictis quatuor possessionibus et villis, quae etiam ad sedem iudiciariam civitatis vcstrae praefatae pertinere dicuntur, una vel duabus hebdomadis in anno semel dumtaxat periculosis durantibus tempori- bus dum necesse fuerit pro munitione civilatis in fossato vel in muro aut in aliis locis vobis demonstrandis labores vestros pro subsidio adiicerc et inter- ponere velilis. Et insuper ut civifas illa, quae in finibus illis vestrum et alio- rum vicinorum receptaculumi existit a faucibus Turcorum et aliorum hos- tium salva et illaesa valeat remanere. volumus et verbo nostro regio requi- rimus fidelitatcm vestram, ut tem])ore hostilis adventus praefatorum Tur- corum univcrsi univcrsaliter et singuli singulariter per singula capita civi- tatem ipsani intrare ct per debitam resistentiam contra hostes huiusmodi fa- ciendam, vestras vigilias, custodias et opportunas defensioncs intcrponere om- nibus modis debeatis, in quo et nostra screnitati gi-atam rem in obsequendo facietis. Datum Pragae sabbato proximo ante dominicam Ramispalmarum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto, regnorum nos- trorum anno Hungariae et cetera quartodecimo, Bohemiae vero primo. Unten links von der Kanzlei: Lecta.

Auf dei Ruckseile uon einer Hand des spdten 15. Jh.s: Litera ut villae iuvent construere civitatem et^ tenipore obsidioruni civitatem intrent et defendant.

' Auf Rasur. - Von hier an mit anderor Hand etwas spater

nachgetragen.

2Q08

Prag 145i \|iril 1.'!. K6ni(j Ladislaus hestdtigl iiber Einschreiten des yewesenen Kronstddter Rirhlers Gaspar (jains die Urkunde des Weissenburrier Kapitcls von 1447 Mr. 2 011). quaruiu vigore quidam nobilis Petrus comes. filius quondam

444

Anthonii, alias iudex civitatis nostrae... portiones suas possessionarias in

possessionibus Zernee et Tuha vocatis in coinitalu Albensi Transsiluano exis-

tentibus, habitas... ob spem suae salulis el |)ro refrigerio animae suae con-

fraternitati corporis Christi sacratissimi in... eeclesia beatae Mariae virginis

Brassouiensis dispositae et fundatae... conlulisse dinoscitur.

Datum Pragae sabbato proximo ante dominicam Ramispalmaruai, anno do-

mini millesimo quadringentesimo quiuquagesimo quarto, regnorum nostro-

rum anno Hungariae quarto decimo, Bohemiae vero primo.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis ex deliberalione consiliariorum.

Unten links von der Kanzlei: Lecta et collata.

Orig. Pcrg. Arh. St. Brajov, Priv. 131. Siegel, rund, Dm. 6,5 cm. rolcs Wachs in Wiiohsschiissel, an rot-weisser Scidenschnur annehangt. Derselbe Stenipcl wic .Vr. 2 S06.

2 909

Prag l'i.">'» .Vpril 22. Konig Ladislaiis triif/t dem Richter iind Ral von Kronsiadl auf, jene Vornelimen des Reiclie.s. die in seinem Auftrag dort weilen. mit einem ge- messenen Gefolye in die Stadt aiifzunehmen.

Orig. Perg. .\rh. St. Brasov, l'riv. 132. Siegel in rotes Wachs vornc aufgedriickt, Reste.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae. Croaciae et cetera rex necnon Austriae Stiriaeque dux et marchio Moraulae fidelibus nostris iudici et iuratis civibus clvitatis nostrae Brassouiensis salutem et gratiam. Nonnul- lorum noslrorum fidelium certa relatione ad nos deducta nostra intellexit se- renitas, quomodo praecedentibus temporibus quam pluries accidisset, quod qui- dam domini ex baronibus regni nostri etiam officia et honores in partibus Transsilvanis tenentes cum gentium suarum notabili et comitiva civitatem nostram intrassent et ibi aliquando grates et familiares ipsorum contraria et nociva civitati nostrae et vobis tractassent et attentare etiam conati fuere timeretisque proinde, uti nobis notificastis, quod in posterum verisimiliter et alii domini barones et potentes suo modo, civitatem ipsam cum gentibus eorum et multitudine sui populi ingredi conarentur^. De quarum gentium adventu et ingressu timeretis verisimiliter nociva et contraria vobis et civitati ipsi aliquando evenire. Ut igitur limor et suspicio vestra huiusmodi a vobis procul tollantur, volumus et serie praesentium firmiter committimus fidelitati vestrae ut dum et quando ac quotienscumque a modo deinceps quemcumque dominum baronem aut potentem qualecumque officium aut honorem a serenitate nostra tenentem in medium vestri et in civitatem nostram in manu forti et cum gen- tibus suis intrare vellet et conaretur, ex tunc talem pro honore suo cum quan- titate honestae comitivae qua dumtaxat expediens fuerit intromittere dein- ceps debeatis. Aliud non facturi. Datum Pragae secundo die festi Paschae domini, anno eiusdem millesimo quadringetesimo quinquagesimo quarto, reg- norum nostrorum anno Hungariae quarto decimo, Bohemiae vero primo. Von der Kanzlei: Commissio domini regis ex deliberatione consiliariorum.

1 Vorlage conaretur.

445

2Q10

Tyrnau \'t.i't April 30. Johunnes von Hunyad ersiicht den Rat uon Kronstadt, auf Eechnung des ndchstenMartinszinses dem Stoica zur Verleidigung von Chilia Waffen zu liefern und diese bis Braila zu schaffen.

Orig. r'ap. Arh. St. Brasov, Priv. 115. Sicgel in rotes Wachs, papierbedeckt, vome aufgedriickt. Derselbe Stempel wic Nr. 2 844.

Nos .Tohanne.s de Hwnyad comes Bistriciensis ct cetera vobis prudentibus et circumspctis viris iudici et iuratis civibus civitatis Brassouiensis serie prae- sentium firniiter coinmittimus, quatenus statim agnitis praesentibus in sortem solutionis census festi sancti Martini nunc venturi egregio Stoyka duo milia sagittas, quindecim arcus, ducenta amenta vulgo ideg et duas centenas aut masas ferri nostram ad rationem pro conservatione civitatis nostrae Kylia debeatis el a vobis in rationem recipiemus ita, quod literam ipsius Stoyka recipiatis quantis praemissa comparabitis praesentes pro expeditura tenea- tis. Ceterum petimus vos affectanter, quatenus praemissas res ac etiam alias quas praefatus Stoyka ipse pro conservatione ipsius civitatis Kylya compa- ret usque Brailla conduci facere debeatis ampliori nostra complacentia. Aliud petimus non facturi in praemissis. Datuin Tirnauiae in profesto beatorum Philippi el ,Tacobi apostolorum. anno domini M°CCCCL quarto.

2 911

lieriuanustadt 1 i.j-i Mai 1."». Osuntld. Biirgermeister von Hermannstadt, berich- iet dem Biirgermeister und Rat von Wien ilher Vorgange bei den Tiirken und iiber ihre Pldne und Absichten in Hinsichl auf Hermannstadt.

Gleichzeitige Abschrift, Pap. unbesiegelt, Arcliiv der Stadt Wien.

Druck: Hormayer, irifn, seine Geschicke und seine Denkwiirdigkeilen II. 1, CXI Nr. 103 = Unterhaliungsblati fiir Geist, GemUI a. Yalcrlandskunde 1837, 142 = Archiv NF 2, 1855. 162 ff. = Miiller, Deulsche Sprachdenkmiiler 66 Nr. 23,

Dem hochwurdigen weisen burgermayster und dem ganzcn rat der loblichcn

stat Wienn meine lieben herrn.

Oswalt, burgermaister zu der Hermanstat.

Mein vnd meiner dinst beuelhung beuor. hochwirdig vnd weis lieben herren, das mir yecz Bathaser Knebel eucr mitwanner weiser diser brief von euren wegen miindlich gesagt hat, hab ich klarlich verstanden. Vnd darumb das eurem begeren genueg geschi-h. hab ich wellen dise neue mer, dy yeczhyvmb in den landen zu aufgang der sunne gemeret sind, euch in schrift zu senden vnd schreiben: \\y voi daz isl, daz ich vormallen invergangencr zeit vernom-men hab, wy der tuerkisch kaiser, dy stal zu Constantinopl, wolt genczlich zes- toren vnd nidcrbrechen, ydoch hab ich ycczund gar gewislich vnd furwar ver- standen. daz der selb tuerkisch kaiser yczund in der stat zu Constantinopl personlich an vndeiias scin wcscn vnd vanung schik zu haben, vnd mit unsaeg- licher vnd vncrczelter mcnigung dcr haiden dcner teglichcn sold gibt, da sey, vnd dy pruech an dcr staf vnd maur vnd andcr nottiirfig stet, lass wider ma- chen vnd genczcn. vnd auf das allcr stcrkhist vnd vesstist sterkclien vnd pe-

446

waruen, vnd maynt vnd hoft schcelklich vnd vcrdemelich, er miig dy selb stat wider dy christen vnlaidlich vnd an sciiaden behaUen. Er hat auch zu der stat bracht. zway hundert schef von tiirken, vnd von den landen vber mer fuenfzig tausent haiden vol geweepnet, dy nu auf disera land des meers in der turkey sind, den er allen teglichen sold aufgibt, auch beginnet er vnd gleich- sent wv- er wol schickhen ein giosse vnd merkliche macht zu vmlegen das geslos vnd auch dy stat dabey, das da haist Kyla, dy da ligen an dera enden da dy Tainaw in das mer fleusset, auch daz dy groessern vnd meechtifferen wahlen, dy in inseln vnd mersteten wanen das sargsamer vnd wieser ist, haben mit dem vorgenanten turkischen kaiser frid gemacht;auch liab ich vernomen von aiencm meln ausspeher dem wolczeglauben ist, der erst vor vier tagen von den lannden iibergepirg herkomcn ist von der speliung, wv dy tuerken, gleich oder nahent in als grosser menig, als dy Walachcn selbst daselbs in den steten der jarmeerkt vnd andcrswo vmbvaren kaufmanschaft treiben, darumb, wy wol wir glaubcn vnd auch hoffen, daz dy tiirken den frid, dcr da zwischen in vnd dcm wirdigcn kunig reich ze Vngernn vnd lannden, dy zu dera kiinig reich gehoren, geseczet ist, vnczerprochten halten, so ist vns doch ze fuerchten, daz sy in disen landen oder gegenten, dy by vmb gelegen sind, icht raubrey, nach dem vnd sy in betriegnuess vnd wuettrcechung gewanet sind, werden beginnen. Wenn aber dy vorgenant stat Constantinopl, dy etwcn seclig vnd heilig was, abcr nuen mit der Tiirken lienden scheueczlich vnd ieesterlich geni- dert vnd erczogen, vnd mit den vnsaubristen fiiessen getrettet ist, vnd ver- mailigt. dy da was gescheeczt gleich als ein inaur vnd ein schilt der ganczen christenhait vnd zu voedrist discr Hcrmanstat, ist aus der kristen gewaltsam pracht worden, auch disc Hermanstat dj' in den gemerkchen dcr tuerken na- hen gelegcn ist, ist bey den Tiirkcn fur ander stet dcs kunigreichs zc Vngernn naemhaeftiger, darumb schrein dy verfluchten Tiircken oft vnd dick, jung vnd alt an vnderlas: Cibin, Cibin, das ist Hermanstat, Hermanstat, damit hoffen si wann sy dise stat gewunnen so mcechten sy, nicht allain dcm vorge- nanten kunigreich ze Vngernn, dez dy Hermanstat als ein schilt vnd scherem ist, sunder auch der ganzen kristenhait dester leuechter nach ihrer poshait willen schaden vnd irrung bringen. Yczund sol das zu neuem meeren geniig sein, wird ich aber furpass anderer gewisslicher neuer mer junen, dy will ich auch eurn wcishaittcn zu besunder erfrischung der gemuet kunt tucn, dy sel- ben eur weishait peger ich lang vnd seliklich wolmugen vnd ich bevil mich ye juniklichen. Geben zu der Hermanstat an mitichen nagst nach sand serua- zen tag, anno et cetera LIIIJ.

2Q12

Reussen 14oi \Iai 22. Laurcncius de Ruesse et Michael de Wcssewd, eccle- siarum rectores, bezeugen die eidliche Aussage der Witwe weiland Christians von Wassid und des Laurentius von Wassid iiber angeblich in ihrem Besilz gebliebene Sachen und Gtiter der Edelfrau Helene, Tocliler des Andreas von Burgherg und Gemahlin des Ladislaus von Doslal j Thorstadt, und erkldren sie von jeder Anschul- digung in dieser Angelegenheit frei, da auch die Edelfrau fur sie eidlich ausgesagt hat.

Datum in Rewssz, feria quarta proxima ante festum beati Vrbani confessoris, anno domini millesimo CCGC°LIIII°.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, Familienarchiv Bethlen. Ringsiegel, Dm. 1,2 cm, in weisses Wachs vorne aufgedriicltt.

447

2 913

Capilna 1454 Mai 27. Die siebenburgischen Vizewoiivoden Georg und Bronislaus, bezeugen das U bereinkommen zwischen Tilman von Nyen und der Gemeinde Tart- lau wegen eines von den Tartlauern am Tatrang-Bach errichteten Dammes.

Eingeschaltct von Konig Ladislaus 1457 und von Konig Ludwiy II. 1525, Orig. Arh. St. Brasov, Tartlaucr Urkunden Nr. 3.

Nos Georgius filius Rycalff de Tharkew et Bronislaus vicevaivodae Trans- siluani memoriac commendamus per praesentes, quod Thilmanus filius Nicolai de Neen onera et quaelibet gravamina Georgii, Petri, Johannis et Ladislai filiorum nccnon puellarum Elizabeth et Kathcrina vocatarum filiarum suorum si iideni in subnotandis persistere nollent penitus super se recipiendo ab una partc siquidem cx alia Johannes Magnus et Laurentius Crispus alias villicus oppidi regaiis Prasmar nuncupati in ipsorum necnon iuratorum seniorum ct hospitum ac totius communitatis eiusdem oppidi Prasmar consimiliter oneribus et quibusvis gravaminibus eorundem si iidcm a subscriptis resilire nitterentur^ penitus ad sc receptis pcrsonalitcr nostram venientes in praesentiam per eosdem spontanca ijisorumque voluntatc confessum cxtitit pariter et relatum in hunc modum; quod licet inter ipsos Tylmanum^ et dictos iuratos, seniores et hos- pites ac totam communilatem dc dicta Prasmar ratione et praetextu cuiusdam aggcris seu structurae in resistcntiam fluvii aquae Tharthula* vocatac inter praedictam possessioncm Nyeen* ct dictuni opjiidum Prasmar cffluentis per ipsos liosjiitcs de eadcm Prasmar a parte ciusdem oppidi Prasmar in portu et marginc ciusdcm fluvii in tcrra i[isorum conslructi et per obstaculum eiusdem structurac propter ad terram ciusdciii Tylmani^ ipsius fluvii aquae dirivationem necnon dampnorum cxindc scculorum perpctrationcm litis ct controversionis raateria mota fuerit et cxorta ct aliquantulum coram nobis diu ventillata. Tamen ut ipsi ct eorum succcssiva pustcritas in ]iacis amoenitatc in acvum^ permanere valercnt et frui pracmi.ssac liti cedendo quibusvis ctiam dampno- rum acquisitionibus c medio ipsorum jHorsus ct pcr omnia radicitus cvulsis' ct eliminatis ad talem pacis et concordiac dcvcnissent unionem, ut ipsi hospitcs dc Prasmar pro damnis ipsius Tylmani* ccntum florcnos auri dare ct persolvere assumsisscnt. Quibus persolutis antiquum fluvium dictae aquac usquc ct infra metarum crcctiones post sesc conscqucnlcr factas pro communi meta rclin- quissent immo devenerunt, assumpscrunt cl relinqucrunt coram nobis tali modo, ut pracmissis mctarum collibus ct crcctionibus in vigorc ct roborc per- missis tam praefatus Thilmanus in sua quamquam ipsi hospites dc Prasmar in eorum tcrra sccundum sub ct supra penes dictum fluvium aquacTharthula aggerem, structuram ct defcndiculum ad custodiendum eorum dampnum ubicumque cl in quoscumquc loco totiens quoticns necessc fucrit et o])portu- num construendi, elevandi, firmandi ct facjcndi liberam haberent facultatem. Universas etiam literas protcstatorias, inquisitorias, evocatorias, prohibitorias et generaliter quascumquc sub quibuscumquc vcrborum formis praemissorum occasionc contra scsc in altcrulrum hactenus cmanatas ct emanari procuratas, cassas, vanas ct annullatas ct viribus carituras exhibitoriquc carum nocituras fore rcliquendo tali obligaminis vinculo mediantc. Quod si aliqua partium praedictarum aut corum supcrstitcs quandocumque temporum in proccssu intra vel cxtra iudicium ]>racmissam dispositioncm in toto vcl in partc rcfutans retractarc et rcsuscilare attcmptarct, extunc talis pars contra partcm alteram in quinquaginla marcis fini argcnti antc litis ingressum persolvendis convin- cerctur ct conviiui dcbcret co facto ad quod cacdcm partcs scsc spontc obli-

448

garunt corain nobis haruni nostrarum teslimonio lilerarum nifdiantc. Datum in Kapalna in congrcgationc generali nobiliiim necnon Siculoruni et Saxonum feria secunda proxima post festum Vrbani papac, anno domini millesimo qua- dringentcsimo quinquagesimo quarto.

1 1525 nilercntur. ^ 1525 Tlulmnnii.

- 1525 Thilmaniim. " Vorla!,'e ewm.

' 1525 Thartnla. ' Vorlage ewisis.

* 1525 Nyen. ' 1525 Thilmani.

2 914

Bistritz 145i Mai 29. Richter und Rat der Sladi Bistrilz bestdtigen die frommen Stiftungen fiir den Konvent der Bistritzer Predigermonche.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj, Archiv der Stadt Bistritz Nr. 38. Siegel, rimd. Dm. 4,6 cm, griines Wachs in Wachsschiissel an Pergaraentstreifen angehangt. Im Siegelfeld Isleiner doppeltgeteilter Wappenschild mit 3 Querbalken. Umschrift; + ( ) TRICIA. Die Urkunde scheint von demselben Schreiber geschrieben zu sein, wie die Ausferti- gung der Bistritzer Rats-Urkunde von 1413 Nr. 1715. Die Bearbeiter des dritten Ban- des halten diesen Schreiber (ur einen Monch des Heilig-Kreuz-Klosters in Bistritz. Regest: Korrespondenzblatl 5. 1882. 99 Nr. 3. .\rchiv. Zeitschrift 12, 1886, 81. Berger, Urkiinden-Regcsten 29 Xr. 136.

Nos Johannes Bogener iudex, Petrus Czass, Georgius Nessiger, Petrus Tirman, Thomas Hawser, Daniel Rimer, Andreas Lilienczweig, Jacobus Cretschmer, Georgius Stux, Petrus Hcrman, Demetrius Pcllifex, Petrus Brewer et Zey- fredus Nessiger iurati cives consulatus civitatis Bistriciensis memoriac com- mendantes significamus tcnore quibus expedit universis, quod in nostri venicndo praesentiam honorabilis atquc religiosus vir frater Georgius fratrum ordinis praedicatorum harum partium Transsiluanarum pro tunc vicarius necnon prior conventus ecclesiao sanctae crucis nostrae civitatis ordinis praenominati unacum discreto fratre Nicolao dicti ordinis el conventus alias priore de Bra- schouia ac ex manibus suis nobis offerens quoddam registrum super certas haereditates, fructus ct provcntus censuum consignatum. Quae quidam haere- ditates cum suis utilitatibus et ccnsuum proventibus successu temporum pro subsidio nutrimenti fratrum praescriptorum et ipsius convcntus sustentatione provida et salubri ordinatione hominum fidclium ob refrigerium salutis suarum animarum tcstamentaliter sunt dimissa, Icgata et donata. De quarum quidam haereditatum numcro primum cst pistorium rctro doiiiuin acialem Petri Knechtil ex obliquo ccclcsiae crucis praevisac versus dcxtram ad plagam occidentalem penes rippam situatum, item una vinea in montc Hocl et una vinea in monte Poschental ac una vinea in monte Rypcntal tcrritoriis nostrae civitatis necnon una vinea in tcrritorio villae Budac pertinentiae nostrae civitatis, item unum pratum retro magnum Creufclt, quod fuit olim Johannis corrigiatoris, item unum pratum retro leprosos, quod fuit Michaelis Bcuchil sutoris in vicinatu prati Johannis Tytil, ilem unum pratum prope villam Latinam inferiorcm, similiter pertinentiam nostrac civitatis in vicinatibus pratorum Andreae Leich- nam civitatis nostrae coincolae ct Andrcae Eyben dc eadem; item unum pratum in possessione Budesdorff in vicinatibus pratorum Foder Mihal et Johannis Kewkler de eademi, praeterea cerdoncs obligantur annuatim perpetuis tempo- ribus pro nutrimento dictorum fratrum duos cubulos tritici sive temporc caris-

449

tiae sive alias sine omni prostergatione praesentare, itera de auriis Johannis Hering sutoris in platea Hungaricali et Hermanni piscatoris ex opposito ortus dicti conventus situatis seorsum de qualibet singulis annis perpetuis teinporibus quadraginta duos denarios monetae currentis ipsi fratres praescripti habent sublevarc. Supplicatum est itaque nobis per dominum Georgium vicarium et priorem ac Nicolaum fratrem suprascriptos in totius conventus personis precum instantia studiose, quatenus ob salutem animarum dictorum testatorum suo- rumque testamentorum ordinatienem salutarem memoriam sempiternam supra- scripta testamenta literis nostris insercre sigilloque civitatis nostrae autentico confirmare dignaremur. Nos igitur eorum iustis precibus inclinati praesentes has literas haereditatum et proventuum testamenta praescripta in se continentes sigillo nostrac civitatis pendenti communitas ipsis fratribus ordinis suprascripti tam pracsentibus quam futuris in perpetuam memoriam animabusque testa- torum requiem sempiternam pure propter deum duximus concedendas. Datum Bistriciae in vigilia festi ascensionis domini, anno nativitatis eiusdera mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto.

Auf der Ruckseite gleichzeitig: litera confirmationis testamcntorum conventus sanctae crucis Bistriciae fundati data et roborata sigillo autentico a iudice et civibus civitatis praefatae.

' Randbemcrkung des spaten 15. Jh.s von dederunl convcnlui uniim pralum iibi conven-

andeTeT HanA prn quo Irilico praefcili cerdones tus fccil unum orlum.

2 915

Prag lioi Mai^il. Konig Ladislaus fordert den Graner Erzbischof Dionijsius und den Palatin Ladislaus Gara auf, in dem Streit zwischen Jodok uon Kiissow und den Hermannstddter Biirgern Oswald (Wenzel) und Michael von Alzen, der um eine von diesen offenbar nicht abgefiihrte Steuerforderung Jodoks an die Zwei Stiihle aus dem Jahre 1438 gefiihrt wurde, eine endgiiltige Entscheidung zu fdllen. Datura Pragae secundo die festi ascensionis domini, anno eiusdem millesirao quadringentesimo quinquagesimo quarto, regnorum nostrorum anno Hun- gariae et cetera quartodecirao, Bohemiae vero primo. Unter dem Siegel von der Kanzlei: Coramissio domini regis in consilio.

Orig. Pap. Uni^arisches Landesarchiv Budapest. Fatnilienarchlv Justh. Siegel war in rotes Wachs vorne aufgedriickt, Reste. Diese Urkunde hangt init der folgenden Nr. 2 916 eng zusaminen. Druck: Archiv 14, 1877, 585 Nr. 14 zu Juni 1.

2 916

Prag 145-5 Mai 31. Konig Ladislaus fordert die Hermannstadler Biirger Oswald und Michael von Alzen auf, in ihrer Streitsache mit Jodok von Kussow sich dem aus Erzbischof Dionysius von Gran und dem Palatin Ladislaus Gara zusammen- gesetzten Sondergericht zu stellen.

Orig. Pap. Ungar. Laudesarcliiv Budapest. [•'aiiiilicnarcliiv Justh. Sicgel in rotes Wachs

vornc aufgcdriickt, Rcste.

Druck: Archiv 14. 1877, 586 .N'r. 15.

450

Von dvv Kanzlei: Commissio domini regis.

Ladislaus dei giatia rex Ilungariae, Bohemiac, Dalmaciae, Croaciae et celera Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris providis Osualdo et Michaeli de Olchna civibus civitatis nostrae Cibiniensis salutem et graliam. Exponit nobis fidelis noster egregius Jodocus de Cussow, capitaneus castri nostri \Vegles vocati, quod licet ipse alias coram pradatis et baronibus ac nobilibus regni nostri Hungariae tamquam eotunc in nostri absentia iudicibus ordinariis in causa super facto quorundam censuum sedium Saxonicalium Selk et Meggyes vocatarum j)er eum contra vos mota, senten- tiam diffinitivam reportaverit et solutionem ipsorum censuum sibi per vos fieri debere obtinuerit. Tamen tandem vos ipso Jodoco non vocato sed absente et inscio contra eandem quibusdam ocultis processibus habitis causam prae- dictam de novo iudicari faciendo sccundam sententiam primae contrariam re- portassetis quam tandem per nos confirmari procurando ipsius occasione exe- cutionem primae sententiae hactenus semper impedivissetis et impedire nite- remini in futurum in praeiudicium ipsius exponentis atque damnum. Et quia nos praedictam secundam scntentiam non simplicitcr sed salvo iure alieno et in quantum rationabiliter lata est ac viribus suis veritas suffragatur confir- mavimus, ncc per hoc fuit intentionis nostrae vires primae sententiae prae- dicta si iuste lata est ex abrupto sinc causae cognitione revocare. Ideo fide- litati vestrae firmitcr praecipiendo mandamus, quatenus in octavis festi beati Jacobi apostoli proxime affuturis coram fidelibus nostris revercndissimo in Christo patrc^ domino Dyonisio cardinali archiepiscopo ecclesiae Strigoniensis supremo cancellario nostro ac magnifico Ladislao de Gara praefati regni nos- tri Hungariae palatino, quos iudices in hac causa specialiter per alias literas nostras delegavimus comparere et praescriptam sententiam pro parte vestri latam ac per nos pridem ut praemisimus confirmatam ac alia iura vestra si quae in facto praemisso pro vobis habetis contra praefatum Jodocum similiter praescriptam primam sententiam pro sui parle latam exhibituri producere debeatis interpretationi, examinationi et conclusioni praefatorum iudicum sine spe amplioris prorogationis parituri. Secus non facturi quoniam non obstante vestra absentia et non venientia iidem iudices secundum mandatum nostrum facient in facto praenotato. Praesentes pcrlectas reddentes praesentanti. Datum Pragae secundo dic festi ascensionis domini. anno eiusdem millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo quarto, regnorum nostrorum anno Hungariae et ce- tera quartodecimo, Bohemiae vero primo. Von der Kanzlei: Commissio domini regis in consilio. Unter dcm Siegel Kanzleivermerk.

' Vorlagf [lalri.

2Q17

Thorenliurjj 1 ioi Jiini 3. Die siebenburgischen Vizewoiwoden Georg Rijkalph und Bronislaus ersuchen die Grafen, Vizegrafen und Adelsrichter der Gespan- schaft Kolozs bei der Kldrung der Besitzverhdltnisse in dem Streit zwischen dem Abt (gubernator) von Kolozsmonostor und dem Ral, den Geschworenen (iurati seniores) und der Gesamtheit von Klausenburg betreffend vaWis seu fossatum Thew- gespathak nuncupatum inter terram eiusdem monasterii et terram civitatis

451

Koloswar a parte eiusdem civitatis adiacentein inter possessionem eiusdem monasterii Kayantho vocatam et dictam civitatem Coloswar mitzuwirken. Datum Thordae feria secunda proxima post festum beati Nicomedis martiris, anno domini M^CCCCL" quarto.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj, Archiv der Stadt Gluj K. 12. Siegel, rund, Dm. 2 cm, war auf dcr Riickseile zum Verscliluss aufgedrilckt.

Darunter von gleichzeitiger Hand mit anderer Tinte: Quae Fyzcsi>alak et non Thewlges- palak appellaretar demonstraret.

2 918

Kirtsch lia^ Juni 7. Die Vizeivoiwoden Georg und Bronislaus ersuchen das Weissenburger Kapitel bei der Einfiihrung der Sohne des Stephan i>on Salfalwa namens Sal, Johann und Gregor, in den Besitz von Kleinblasendorf, das seiner- zeit an Stephanus Dor dictus de Medgyes verpfdndet ivorden war, mitzuwirken Datum in Kevres feria sexta proxima ante festum beati Barnabae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto.

Orig. Pap. Ungar. Landesarclxiv Budipesl Dl. 29810. Siegel war auf der Ruckseite aufgedriickt.

2Q19

Fiigpudorf li')\ Juni 12. Der Richter Mathias Alardi und die Geschworenen von Fdgendorf leiten den Rechtsstreit, den Caspar Schiister und Lorenz Moysi gegen Johann Koysch anhdngig gemacht haben, an den Rat von Hermannstadt weiter.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 155. Siegel war auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Praegustatis significatorum generibus continuo exhibitu cum amore. Prudentes domini sincere peramandi. Vestris sagacibus^ proventiis tenore praesentium declaramus, quomodo honesti viri circumspecti scilicet Caspar Schuster et Laurencius Moysi nostri concives parte ab una ab altera vero Johannes^ Koysch similiter noster concivis coram nobis iudicialiter litigantes praetextu sedecim agris terrae arabilis^ de quibus quidem agris duo iugera prout praefertur ad antedictum Caspar ratione suae uxoris de iure cognoscuntur pertinere, cetera autem iugera ad praevisum Laurencium, ratione quod eadera iugera suis* fra- tris cardinalis cxtiterunt. Et ob hoc dictoS videlicet Caspar et Laurencium iustos* redidimus nostra in sede iudiciaria atque iustificatos*. Quod audiens praetitulatus .lohannes Koysch a nobis ad sedem vestram iudicialem se rece- pit; quamquara quod idem Johannes Koysch dictos agros iustae emptionis titulo a Johanne Moysi coraparasset, tamen saepedicti Caspar et Laurencius ut praefertur in praemissis emptione agrorum viciniores extiterunt. Petimus igitur ve^stras sagaces providentias multa precum cum instantia, quatenus iam visus* Caspar et Laurencius in suis facfis agendis contra praedictum Jo- hannen favorose et gratiose velitis conservare intuitu dei atque communis ius- titiae ob respectum. Scriptum in Fewgendorff feria quarta quatuor temporum Penthecostes', anno domini millesirao CCCCLIIII".

452

Mathyas Alardi iudcx dc Fewgendoiff alqiu' universi iurati cives de eadem.

Auf der Riickseite Adiesse: Prudentibus et sagacibus viris iudici et iuratis

civibus in Cybino dominis nostris nobis plurimum honorandis.

' Vorlage sapocis. ^ Vorlage iitsliis.

- Hierauf Hasur d. I cni. ° Vorlage iustificiiliis.

•* Hierauf rfc iiuibiis (juihus. ' Vorlajne iiclliecnslfs. * So Vorlaae.

2 920

Kirtseh 1-554 Jiini 25. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg iind Bronis- laus ersuchen das Weissenburger Kapiiel, an der Beilegung eines Streites zwischen Sikolaus von Salzburg und Genossen und der Gemeinde Burgberg wegen eines Waldes mitzuwirken.

Eingeschaltel von denn Weissenburger Kapitel 1454 und mit dicser Urkunde von deni Vizewoiwoden Georg nnd Bronishuis 1454, Orig. Arh. St. Sibiu, K.A. Burgberg Nr. 6.

Amicis eorum reverendis capitulo ecclesiae Transsiluanae Georgius filius Ry- calff de Tharkw et Bronislaus vicevaivodae Transsiluani amicitiam paratam cum honore. Dicitur Nobis in personis egregii Nicolai de Wyzakna alias vice- vaivodae Transsiluani. necnon alterius Nicoiai iuni<oris)i dc dicta Vyzakna item Gregorii de Hydeg^vyz necnon Laurencii et Pelri ac Johannis de Wcssewd et nobilium dominarum Margaretha Thomae Magni et Anna Barthus Greb ac Dorothea vocatarum Symonis Greb consortum, filiarum videlicet quondam Jacobi de Felsewbolya, quomodo ipsi quandam silvam glandinosam simul cum terris arabilibus et fenilibus eidem silvae annexis intra metas praescriptae pos- sessionis F>lsewbolya adiacentibus titulo pignoris apud manus iuratorum se- niorum ac totius communitatis villae regalis Ilywhalom vocatae pro certa pe- cuniarum summa habitam ab eisdem iuratis senioribus redimere vellent. Super quo vestram amicitiam praesentibus petimus diligenter, quatenus vestrum mit- tatis hominem pro testimonio fidedignum, quo praesente Anthonius de Kwesd aut Georgius de Rawas seu Benedictus sive Paulus de eadem aliis absentibus homo noster ad praefatos iuratos seniores et totam communitatem de dicta Hywhalom accedentes eosdem in eo ut levata praetacta pecuniarum summa, pro qua vidclicet praescripta silva cum sibi annexis fertur fore impignorata eandem silvam simulcum praectatis sibi anne.xis eisdem exponentibus remittere ct resignare debeant verbo nostro legitime amoneat. Qui si fecerint bene qui- dem, alioquin evocet eosdem iuratos seniores et tolam communitatem contra annotatos exponentes nostram in praesentiam ad lerminum competentem ra- tionem super praemissis reddituri efficacem, nihilominusqne eosdem iuratos seniores et totam communitatem ab ulteriori usu prohibeat, lege regni requi- rente. Et post haec huiusmodi amonitionis, evocationis et prohibitionis seriem cum evocatorum nominibus terminoque assignato nobis amicabiliter rescri- batis. Datum in Kewres secundo die festi nativitatis beati Johannis bapist- tae, anno doinini millesimo quadringentesimo quinquagcsimo quarto.

' Liicke.

453

2Q21

1454 Juli 4. Das Weissenburger Kapitel schaltel die Urkunde der Vizewoiwoden Georg und Bronislaus i>on li5i Nr. 2 920 ein, den Sireit zwischen Nikolaus von Salzburg und Genossen und der Gemeinde Burgberg um einen dieser Gemeinde verpfandelen Wald hetreffend, und henachrichtigt die Vizewoiwoden, dass die Burg- berger sich geweigert haben die Geldsumme fiir die ihnen der genannte Wald seiner Zeit verpfdndet worden war, nnzunehmen und dass sie jene Gemeinde fiir den 1. Juli vor das Vizewoiwodalgericht zitiert haben.

Datura quarto die araonitionis, evocationis et prohibitionis praenotatarura, anno doraini supradicto.

Eingeschaltet von den Vizewoiwoden Georg und Bronisl.ius 1451, Ori'4. Arti. St. Sibiu, K.A. Burgberg Nr. 6.

2 922

WtMsseuburg I i54 Juli 11. Der siebenbiirgische Bischof Matthdu-^ i/eslatlet den Pfarrern des Bislrilzer und Kiralger Kapitels his zur ndchsten Synode iiber ihre Vermogen letztwillige Verfiigungen zu treffen.

Papierhandschrift des ausgelienden 16 Jh. s f, beigebungen einem alteren Kopialbuch, friiher Archiv des Evang. Kapitels A. B. Bistritz.

Mattheus episcopus Transsiluanus dilectis nobis in Christo honorabilibus viris dominis plebanis in decanatibus Bistriciae et Kyralia constitutis nobis in Christo sincere dilectis paternara benedictionem ad salutera. Vestris desideriis in Christo salubribus paternaliter inclinati annuiinus, ut vestrum quilibet de bonis et rebus a deo sibi gratuite datis et collatis facere possit testaraentum et testari in vita pariter et in morte personis idoneis ita ut ante omnia pro fabrica eccle- siae nostrae et mensa nostra episcopali condecens testamentura facere tenea- tur. Haec usque ad proximara synodum sanctam voluraus valitura. Datum Albae feria 5'^ ante festum beatae Margaretae virginis et martyris, anno doraini MOCCCC^LIIII»,

2 923

(Um 1454 Juli 12—1456 Dezcinber 9). Jupan Stan und Jupan Crdciun, Bane von Tismana, wenden sich in Angelegenheit eines Pferdediebstahles an den BUr- germeister und den Konigsriclder von Hermannstadt, so wie an den (Stuhl) richter Melchior und versichern, dass der Rduber auch in dem Gebiet von Fogarasch nicht zu finden sei. Sie wiirden ihn sofort ausliefern, wenn er sich innerhalb ihres Bc^nates zeigen werde.

Adresse auf der Riickseite: „Dem Herrn Burgermeister von Hermannstadt und dem Jupan Mekhior, dem Richter."

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brulcenthalraaseums. Siegel, rund, war auf der Riicltseite zum Verschluss aufgedrilckt. Fiir die zeitliche Ansetzung dieser Urkundc gibt ausser den Namen der beiden Bane lediglich der Name des Hermann- stadter Stuhlrichters Melchior einen Anhaltpunkt, der uns aber in die Lage versetzt.

454

das Stiick ziemlich genau zu datieren. Es bandelt sich um den iii din gleichzeiligen Hermannstadter Urkunden mehrfach crwahnlen Melchior Aurifaber, der als Sluhlrichter erstmals am 12. Juli 1454 Nr. 2 924 bezcugt ist und dann bis zuni 9. Dezcmber 1456 Nr. 3 054 noch ofter vorkommt, vgl. auch G. Seiwert, Chronologifclif Tafel dir Hermann- sladler Plebane, OberheamUn vnd Nolare, Aichiv 12, 1874, 243. Druck: Dragomir, Documente noud 63 nr. 55.

2 924

Thorenliurg 1454 Juli 12. Die Vizewoiwoden Georg und Bionislaus bezeugen, dass Laurentius von Wassid und Genossen und die Gemeinde Burgberg uberein- gekommen sind, sich hinsichtlich des umstrHienen Waldes dem Urteilsspruch des siebenbiirgischen Protonotars ni unterwerfen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu. K. A. Biirgberg Nr, 5. Siegel. rund. Dni. 3 cm, wnr uuf der Biickseite aufgedriJckt. Eingeschaltet von dem Weissenburger Kapilel 1451 und als zweites Insert von dtn Vizewoiwoden Gcorg und Bronislaus 1454, Orig. ebenda.

Nos Georg filius Rycalff de Tharkw^ et Bronislaus vicevaivodae Transsiluani memoriae commendamus per praesentcs, quod Laurencius de Vessewd in sua itcm egregii Nicolai de Vj'zakna alias vicevaivodae Transsiluani necnon alte- rius Nicolai iunioris de dicta Vyzakna item Gregorii de Hydegwyz et Petri fratris sui necnon Johannis de dicta Vessewd et Simon Gereb^ de Felsewbolya in personis nobilium dominarum Dorothea suae ac Margaretha Thomac Magni tt Anna Barthus Gereb^ vocatarum consortuni filiarum videlicet quondam Jacobi de Felsewbolya ab una parte siquidem ex alia Melchior iudex civitatis Cibiniensis et Jacobus notarius eiusdem civitatis in pcrsonis iuratorum senio- rum ac totius communitatis villae regalis Hywhalom vocatae personaliter nos- tram venientes in praesentiam sunt nobis confessi eo modo, quod licet ipsi Laurencius de Vessewd et alii praenominati unacum annotatis iuratis senio- ribus ac tota communitate praescriptae villae regalis Hywhalom ratione cuius- dam silvae glandinosae ac terrarum arabilium et fenilium eidem silvae annexa- runi intra metas praescriptae possessionis Felsewbolya adiacentiarum, ut asse- ritur titulo pignoris aput manus iuratorum seniorum ac totius communitatis praescriptae possessionis Hywhalom in pracsentibus octavis festi nativitatis beati Johannis baptistae^ in iite extilerint tamen eandem causam arbitrio et arbitrativae dispositioni certorum proborum et nobilium virorum submisissent et submiserunt coram nobis tali modo, ut quitquid* iidem probi et nobiles viri coram magistro Nicolao partium Transsiluanarum prothonotario homine nostro per nos ad id partibus volentibus deputato die dominica proxima post festum Eliae prophctae* in villa regali Nagzelendek vocata auditis partium propositionibus visisquc" cxaminatis literis et literalibus instrumentis factum praemissum tangentibus disponerent, ordinarent et arbitrarentur id arabae partes acceptare deberent et tenerentur tali obligaminis vinculo mediante, quod si qua partium praedictarum illac accedere vel mittere aut eandem arbitra- tivam dispositioncm acceptare nollet aut non curaret extunc talis pars in amis- sione actionis et acquisitionis suae convinceretur et convinci deberet eo facto. Harum nostrarum testimonio literarum mediante. Datum Thordae duodecimo die termini praenotati, anno domini millesimo quadringentesinio quinquage- simo quarto.

' Ijisert Rycalff de Tharkew. ' Insert Greb. » Juli 1.

* Vorlage quilquil:

' Juli 21.

' Vorlage vsisque.

Insert quilquid.

455

2 925

Stolzenburtj 1 4.>i Juli 21. Die siebenbiirgischen Vi zeivoiwoden Georg und Bro- nislaiis besldlujen iiber Ersuchen des Hermannstddter Richters Melchior fiir die Gemeinde Burr/berg eine von den Adligen von Bell und Kaltwasser vorgelegte Urkunde des Weissenburger Kapitels von 1454 Nr. 2 921, enthaltend die Urkunde der Vizewoiwoden von 1454 Nr. 2 920 iiber den Streit zwischen Nikolaus uon Salz- burg und Genossen sowie der Gemeinde Burgberg um die Verpfandung eines Waldes auf Beller Hattert.

Datuni in Nagzelendek die dominica proxima ante festum beatae Mariae Mag- dalenae, anno domini supradicto.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiii, K. A. Burgberg Nr. 6. Siegel war aiif der Riickseite auf- gedriickt.

2Q26

(Stolzeiiburg) 1454 Juli 22. Die siebenbiirgisclien Vizewoiwoden Georg und Bro- nislaus verschiehen die Entscheidung in dem zwlsclxen den .Xdligen von Bell und Kaltwasser und der Gemeinde Burgberg um einen Eiclienwald gefiihrten Streit auf den IS. November.

Orig. Pap. Arii. St. Sibiu, K. A. Burgberg Nr. 7. Siegel war wohl auf der Riickseite aufgedriickt ; die Urkunde ist auf cin grobes Papier aufgeklebt.

Nos Georgius filius Rycalff de Tharkw et Bronislaus de Slybow vicevaivodae Transsiluani memoriae commendamus per praosentes, quod cum nos iuxta con- tinentiam literarum nostrarum arbitrionalium [jariler et obligatoriarum ad fassionem Laurencii de Wezzewd in sua item egregii Nicolai de Wyzakna alias vicevaivodae Transsiluani necnon alterius Nicolai iunioris de dicta Wyzakna item Gregorii dc Hydegwyz et Petri fratris ipsius Laurencii necnon Johannis de dicta Wezzewd personis iteni Symonis Gereb de Felsewbolya similiter in personis nobilium dominarum Dorothea suae ac Margaretha Thomae et Anna Barthus Gereb vocatarum consorlum, filiarum videlicet quondam Jacobi de dicta Felsewbolya, ab una parte siquidem ex alia Melchioris iudicis et Johannis Kakas civis civitatis Cibiniensis in personis iuratorum seniorum ac totius com- munitatis villae regalis Hyehalom vocatae emanatorum super facto cuiusdam silvae glandinosae ac terrarum arabilium et fenilium eidem silvae annexarum intra metas praescriptae possessionis Felsewbolya adiacentium ut asseritur ti- tulo pignoris apud manus dictorum iuratorum ac sen (iorum ac totius)^ com- munitatis praescriptae villae Hywhalom extstentium factam magistrum Nico- launi ])artium Transsiluanarum prothonotarium hominem nostrum per nos partibus volontibus ad id specialiter deputatum ad <in> frascriptam^ arbitra- tivain dispositionem audiendam, faciendam et perficiendam duxissemus' des- tinandum. Qui die dominica proxima ante festum beatae Mariae Magdalenae* ex deductione praefatorum nobilium di- Bolya et dc Hydegwyz ad villam re- galem Nagzelendek vocatam accessisset, ubi coram ipso praefati nobiles de Bolya et de Hydegwyz ab una et Valentinus plebanus de dicta Hywhalom, Johannes Woner villicus, Nicolaus Rod, Johannes similitcr Rod iurati seniores in ipsoruni ac totius communitatis eiusdem villae Hywhalom personis parte ab altera personaliter aderentes iidem nobik'S de Bolya et de Hydegwj'z egre-

456

I

gium Johannem Gereb de Wyngarth necnon Sloplianiiin de Ilwzzwthelek et Panlum de Rakosd i)ro eorum parte necnon praefali plebanus et alii supra- nominali de Hywhalom circumspectos et honestos Oswaldum magistrum ci- vium et praefatos Melchiorem iudicem ac Johannem Bridyn necTion alterum Johannem Siglewcr iuratos cives praescriptae civitatis Cibiniensis consimiliter pro eorum parte arbitros iudices eligendo causam praescriptam nianibus eo- rundem arbitrorum iudicum ad decidendum et iudicialiter arbitrandum assig- nassent. Quiquidem nobiles de Bolya et de Ilydegwyz nullas penitus literas et aliqua literalia instrumenta pro eorum parte facto in |)racmisso ad legitimam requisitionem eorundem arbitrorum iudicum exhibere curasscnt, sed se pcnitus et per omnia ad literas et literalia insti-umenta per annotatos populos et villa- nos de Hywhalom exhibendas et producenda se submisissent. Expost itaque praedicti populi et villani quasdam duas literas capiluli ecclesiae Transsil- uanae unam in anno domini millesimo ducenlesimo nonagesimo sexto ema- natam in ligatura pendentis sigilli notabiliter corruplam in qua inter cetera vidissent contineri, quod progenitores dictorum nobilium de Bolya quendam monticulum pro uno castro aplum cum quibusdam terris et fenilibus ac silva eidem annexis de terris eorundem nobilium de Bolya excisum certo pretio eisdem villanis et populis de Hywhalom vendidissent perpetuo i^ossidendum et aliam privilegialiter confectam anno graliae millesimo quadringentesimo tredecimo emanatam tenorem earundem sine diminutione et augmento ali- quali in transsumpto ad simplicem exhibitionem in se sorbentes exhibere cu- rassent. Quarum tenorem propter ledium praesenlibus inseri omisissent, au- ditis itaque parlium proposilionibus el earundem pluribus verborum prola- tionibus contra sesc in alterutrum obiectis ipsi populi el villani ab eo tempore cuius memoria hominum contrarium non conprehenderet pro semper in pacifico et quieto dominio praescriptarum silvae ac terrarum et fenilium se esse, fuisse et perstitisse allegarunt. E contrario vero praescripli nobiles de BoIj'a et de Hydegw\'z in aliqua parte earundem silvae ac terrarum et fenilium similiter in dominio esse et existere asseruissent. Et quia prae<tactis>* literis absque vigore et robore commissis et derelictis nullas etiam phires literas et nec aliqua litcralia instrumenta praeter praeexhibitas ipsis populis et villanis ad trinam requisitionem more consueto dictorum arbitrorum iudicum producere et ex- hibere valentibus absque examine et attestatione vicinorum el commetaneo- rum praescriptarum villae ac terrarum et fenilium necnon nobilium conpro- vincialium comitatus .\Ibensis in praemissis congruens iudicium partcs inter antedictas facere nequivissent; ob hoc causam eandem ad attestationem prae- scriptorum vicinorum et commetaneorum ac nobilium conprovincialium sub- misissent eo modo ut partes antcdictae^ octavo die festi beati Martini episcopi et confessoris proxima nunc venturi'' et aliis diebus subsequentibus ad id aptis et sufficientibus praenarratis vicinis et corametaneis <ac>* nobilibus conpro- vincialibus <ibidem>' convocatis et accersitis tacto vivificae crucis signo ac fidera eorum deo debitam odio ac favore partium et cniuslibet falsitatis scru- pulo postergatis diligenter inquirendo utrum praefati populi et villani de Hyw- halom ad hominum memoriam in dominio saepedictarum silvae ac ter- rarum et fenilium in toto vel in parte aut praelibati nobiles de Bolya et Hydeg- wyz similiter in toto vel in aliqua |)arte fuerint et perstiterint meram et om- nimodam atque indubiam m<iti>* gari debeant veritatem, ut hiis perceptis et intellectis idem magister Nicolaus prothonotarius unacum certis probis et no- bilibus viris eotunc latero suo adiungi debendis merum iudicium et condignam iustitiam partes inter antedictas facere et impendere debeant, prout dictaverit ordo iuris. Nihilominusque decernendo decrevissent, ut iidem populi et villani in quot et quantae partis dominio earundem silvae ac terrarum et fenilium hactenus perstitissent usque praescriptae causae dccisionera esse ct fieri ac

457

uti, frui et fructus percipicndi liberam haberent^ facultatem harum nostrarum testimonio literarum mediante. Datum secundo die termini praenotati. In (loco)^" memorato, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto.

' Lilcke 3,4 cni. * November 18.

' Lucke 0,4 cni. ' Liicke 0,6 cm.

' Juli 21. » Liicke 0,5 cm.

* Liicke 1,2 cm ' Gebessert aus habeanl.

* Vorlage andicte. '" Lucke 1 cm.

2 927

Ilerniannstadt Ha'? Juli 22. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg und Bronislaiis ersuchen das Weissenburger Kapilel, die im Besitz des Kapilels be- findliche Doppelau.sfertigung der Urkunde von 1296 uber den Verkauf eines Waldes ron Bell an die Gemeinde Burgberg neu :u besfatigen.

Eingeschallet vom Weissenburi;cr Kapitel 1454, Orig. Arh. St. Sibiu, K.A. Burgberg Nr. 9, mit dieser Urkundo von den Vizewoivodon Georg und Bronislaus von 1454, ebenda.

Amicis eoriim reverendis capitulo ecclesiae Transsiluanae Georgius filius Ry- calf de Tharkew et Bronislaus viccvaivodae Transsiluanenses amicitiam pa- ratam cum honore. Dicitur nobis in per.^onis iuratorum seniorum ac totius com- munitatis vijlae regalis Hywhaloni Nocatac. quomodo quaedam literae vestrae super venditione cuiusdam silvac ac terrarum et fenilium eideni annexarum per nobiles de Bolja pro certa pecuniarum summa eisdem populis et villanis de dicta Hj'whalom facta dudum anno gratiae millcsimo ducentesimo nona- gesimo sexto emanatae proptcr sui inexpertam conservationem in corda seu filo pendentis sigilli notabiliter forent corruptac, quarum paria in vestra sa- cristia seu ecclesiae vestrae conservatorio forent reposita quibus ad praesens pro iurium eorum tuitione summe indigerent. Super quo vestram amicitiam praesenlibus petimus diligenter, quatenus praescripta paria in iamdicta vestra sacristia seu ecclesiae vestrae conservatorio requiri et reinveniri facientes re- quisitorumque et reinventorum paria in transscripto literarum vestrarum ema- nari faciendo eidem exponentibus dare velitis, caventes tamen ne fraus aut dolus exinde eveniat aliqualis. Datum Cybini in festo beatae Mariae Magda- lenae, anno domini M" quadringentesimo quinquagesimo quarto.

2 928

fJran 1 'i.'»'? ' Juli .'Mt. D(Vi/?//.v/(;,s-, Erzhisrhof von Gran. Iragl den Plebanen von Salzburg, Agncthlen und Alzen auf. alle Personen. die aus einiger^ verwii.^iteten Kirchen der Stiilile Lesrhkirch und Schcnk Sachen entwendet haben. unter An- drohung des Bannes zur Auslieferung derselben zu verhalten.

Orig. Pap. .\rli. St. Sibiu L' II 156. Siegel war in rotes Wachs vornc aufgedriickt.

458

Dyonisius miserationc divina (iluli sancLi Ciiiaci in thennis sanctae Roinanae ecclesiae presbiter cardinalis, archiepiscopus Strif^oniensis locique eiusdem comes perpetuus ac in regno Hungariae et parlibus eidem subiectis et in futurum subiicendis primas ac in ulroque foro apostolicae scdis legatus natus, dilectis nobis in Christo honorabilibus viris dominis N. de Salisfodio, N. de valle Agnetis et N. de .\lczina ecclesiarum parochialium plebanis, qui cum praesentibus fue- ritis requisiti seu alter vestrum fuerit requisitus salutem in domino benedictione cum paterna et nostris diligentiam adhibiMe in commissis. Noveritis quod ex certa nnbis quorundam facta significationc acccpimus displicenter, quomodo nonnulli forcnt homines tam spirilualcs quain sccularcs in sedibus Lewschkyrch et Schenck vocatis constituti ct commorantcs, qui bona videlicet monstrancias, calices, libros, ornamenta, imagincs, campanas, florenos aliasque res quarundam ecclesiarum collapsarum et destructarum in dictis sedibus existentium publice et occulte ad manus suas rccepissent eaque tenercnt,celarent et sibi ipsis perpetuo usurpare et appropriare nittcrcntur ct licet tales debitis inductionibus et exhor- tationibus amoniti fucrint. Tamcn ipsi huiusmodi rcs ct bona dictarum cccle- siarum, quominus eaedem possent rcstaurari ct rcparari reddcre ct restituere ac manifestarc non curassent, in |iraciudiciuin cl^ dampnum dictarum ecclesiarum et dispcndium salutis animarum huiusmodi bonorum et rerum rctentorum manifestum. Cum itaque nos ut ex officii nostri pastoralis debito tcnemur, cunctarum ccclesiarum nobis subicctarum ct potissime dictarum collapsarum ecclesiarum indempnitati consulcrc, quantum ex dco pcrmittitur volumus, vestrae igitur et cuiuslibet vcstrum dilectioni insolidum, in virtute sanctae obedientiae et sub excommunicationis poena, quam in vos et alterum vestrum huiusmodi mandatum nostrum cxequi recusantes seu recusantem, trium dierum canonica monitione praemissa fcrimus in hiis scriplis districtc praccipimus et mandamus, quatenus mox visis pracscntibus ad universos cum praesentibus fuerint nominati, personaliter accedatis i|)S()squc auctoritate nostra ordinaria requiratis ct amoneatis, quos et nos harum scrie sic rcquirimus et monemus, ut ipsi infra novem dierum spatium, a die ipsius vestrae requisitionis et monitionis de ipsis fiendura computando, quorum dicrum spatium tres pro primo, tres pro secundo.reliquos vero tres dies pro tcrtio ult imo ct peremptorio tcrmino, canonica raonitione praemissa et sub dicta excommunicationis poena eisdem assignamus et praefigimus, quam in eos nisi fccerint, quae ipsis praesentibus m.indamus, feriraus in hiis scriptis, dictas monstrancias, calices, libros, ornamcnta, imagines, campanas, florenos aliasque res et bona praefatas ecclesias collapsas et destruc- tas conccrnendas ad raanus circumspecti Oswaldi magistri civium civitatis Cibiniensis effective assignare et restituere debeant et teneantur. Alioquin lapso dictorum novera dierura spatio, dictorum bonorum et rerura rctentores, vobis- cum praescntibus nominandos in vestris et cuiuslibet vestrum ecclesiis singulis diebus dominicis et festivis infra missarum solempnia dum maior ad divina audienda in eisdem populi convenerit multitudo, pulsatis campanis, candelis accensis ac demura extinctis ac in signura raaledictionis aeternae in terram proiectis excommunicetis et faciatis denunctiari taradiu, quousque dictas mon- strancias, calices, libros, ornamenta, imagines, campanas, florenos et alias res restituerint cura effectu salvo reservato, quod si quis ex hiis se minus iuste gravatos allegarent, ex<tunc>i ipsos in vicarii nostri in spiritualibus generalis peremtorie citetis praesentiam ad terminum corapetentera, causara reddituros ratlona<biIera>i si quam habuerint, quare ad praeraissa non teneantur aliasque de iure < y^ recepturique a dicto vicario nostro < id>i, quod iustum

fuerit et ordo dictaverit rationis. Et post haec seriem vestrae executionis cum nominibus raonitorura denunciatorura sive citatorura et quitquid in praemissis fecerltis dicto vicario nostro conscienciose rescribatis. Praesentes in specie

459

remittcntfs. Datum Strigonii penultima die mensis Julii, anno domini millesimo

quadringentesimo L mo quarto.

Von andcier Hand: Johannes Zaz de Coloswar, notarius in praemissis.

' Liicke 1 cni. ^ Lucke 1,4 cm.

2Q2Q

Kubin K.Ti .\u;/usl 10. Johannes von Hunyad uniernchiel die Sieben Siiihle iwn den lelzien Bewequngen der Tiirken und deren Absichien, und befiehlt ihnen, sieh in hochsier Bereiischafi zu halien.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 157. Siegel, Dm. 3,4 cm, in rotes Waclis vorne auf-

sjedriickt. Reste.

bruck: Teleki, Hunyadiak kora 10, 430 Nr. 211.

Regest: Kcmdny, Xotilia 1, 173.

Johannes de Ilunyad perpetuus comes Bistriciensis et cetera circumspectis viris iudicibus iuratis ceterisquc civibus septem sedium Saxonicalium salutem cum favore. Noveritis quod imperator Turcarum cum magna sua potentia regnum Razvae subintraverat cuius projMia intentio fuit, ut Nanderalbense et Zenderew obsidiat et ad regnum Hungariae suam gentem pro depopulationc eiusdem regni niittat, sed nos feria proxima practerita^ ad castrum Nanderalbensem personaliter accessimus imperatore Turcarum sub castro Zenderew eodem die existente. videntcs nostri exploratorem ipsius imperatoris Turcarum, nostrum adventum ad Nanderalbain factum idem explorator^ citius ut potuit domino suo retulit. Quibus intellectis idem impcrator Turcarum in niedio noctis mox siium exercitum versus propria^ movit. festinusque ad Zofya pervenit et nunc ibidcm existit, non volens magis refrocedere nisi ibi exercitum suum quiescere et maiorari facere et ab illink^'' revertere conatur et ut credimus usque hiemem* pro- ximam venturam vel regnum Hungariae aut partes Transsilvanas intendere vult. Rogamus igitur vos nihilominusque persona regiae maiestatis praecipiendo mandamus. quatenus promptos vos ipsos teneatis ad exercituandum, ut dum per alias literas nostras vos avizaremus tum exercitualia parati^ in nostrum et regni Hungariae procedatis subsequium, nam'' et nos toto regno Hungariae prompti erimus cum eisdeni Turcis pugnaturi et cum birsagiis instituatis, ut quilibet arma exercitualia habeat. Datum in Ceuinio in fcsto beati Laurencii martiris. anno domini M^CCCCI. quarto.

' August 7. '^ So Vorlage.

^ OberderZeile nachgetrajjen. Darunter durcli- ■* Vorla.ue Jemrnem.

gestrichen imperator. " Vorla^'e parales.

* Vorlage pro/jriam. ^ Hierauf ad durchgcstrichen.

2 930

1 'i5'5 .\ugust 2J{. Das Weissenburiier Kapilel hefilauhiiil die 1'rkunde der Vize- woiwoden Georij und Jintnislaus von Hol \'r. 2 921 und seiiic frkunde von 1413

460

Nr. 1 71S entlialtend die ril;iinde von 12!)f) \r. 2 74 iiher den Verkaiif eines zur Besitziing Bell yehorenden Waldesan die Gemeinde Bnrgbenj mit dem Vermerk: Orij^inale aiitetn in sacristia st>n conservalorio ccclesiae nostrae more solito reser- vanduni.

Datum in festo beati Au.quslini episcopi, anno domini M^CCCCquinquagesimo quarto. (Folgt die gleiche Zengenreihe wic Sr. 2 SS4).

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu. I-C. A. Burgber,;; Nr. 8. Siegel. spitzoval, weisses Wachs an blau-weisser Hanfscluiur angehangt. Derselbe Sleinpel wie Nr. 216. Eingeschaltet von den siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg und Bronislaus l^.S^, Orig. ebcnda.

2Q31

1454 .\iigusl 2!>. Das Weissenburger Kapitel beglauliigl iiber Einschreiten des Hermannslddler Pfarrers Antonius, Knnonikers von Weissenburg, die Urkunde der Vizeuwiumden Georg und Bronislaus i'onl454 Nr. 2 924, mit der Ubereinkunfi zwischen Laurenlius uon Wassid und Genossen und den Vertretern der Gemeinde Burgberg hinsichtlich des Urteils iiber einen umstrittenen Wald. Datum in festo decoUationis beati .lohannis baptistae, anno domini supradicto.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, K.A. Burgberg Nr. 9. Siegel, rund Dm. 1.4 cm. war auf der Riiclcseite aufgedriickt.

2 932

Schassburg 1454 Septpmber 8. Biirgermeisfer und Ral uon Schasshurg fordern den Kronsliidter Rat auf, zum hommenden Landlag Vertreler zu entsenden.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Slenner I 9. Siegel, rund. Dni. 2,3 cni, war in weisses Wachs auf der Rilckseite zum Verschluss aufgedriickt. Druck: Szadeczky, Szik. okleveltdr 5, 10 Nr. 906.

Sapientes atque circumspecti viri domini fratres et amici nostri lionorandi. Noveritis magistrum civium et iudicum nostros pridem dominica die post festum decollationis beati Johannis baptistae proxime praeteriti^ unacum ceteris pro- vincialibus septem sedium in Capolna cum nobilibus et Siculis congregationem generalem celebrasse ubi pcr nuntios illustris domini Johannis comitis Bistri- ciensis et cetera, ut universi Saxones partium Transsiluanarum quingentos viros equestres armis necessariis fulcitos in exercitualem progressionem approm- tuare et expedire deberemus summus requisiti. Sed ex quo huiusmodi negotium vosaeque sicut et nos tangere dinoscitur propter vestrarum amicitiarum absen- tiam ac cautiorem deliberationem hoc idem usque ad dominicum diem proximum post festum exaltationis sanctae crucis venturum^ duxerunt prorogandum. Quapropter certos et potiores ex vobis consilio et prudentia praematuros plenam et omnimodam in eisdem faciendi habentes facultatem proxima die dominica praescripta in Torda absque negligentia aliquali cum annotatis nobilibus, Siculis et provincialibus septem sedium congregationem celebraturum modis omnibus habeatis constitutos, quod vobis scriptice intimare nobis in dicta Capolna per regnicolas erat commissum. Datum in Segeswar in festo nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo et cetera L quarto. Magister civium, iudices et iurati consules civitatis Segeswariensis.

461

Auf der Ruckseite Adresse: Sapientibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus de Brassouia, dominis fratribus et amicis nostris sincere honorandis.

' Septcmber 1. ^ Soptcinber 15.

2Q33

Marienhurg H.54 Scptemher lo. Georg. Dechant des Burzenldnder Kapiiels und Pfarrer von Petersberg, bestatigt den Geistlichen Georg Clomp als Kaplan der Kron- stddter Maitinsl:apelle.

Oriy. Fcrif. .Vrcliiv dcr Evani;. Kirclunscnieinde A.B. Bra§ov I E 16-1. Slegel. spitz- oval. 6 + 4 cm. wei.sses 'Wachs in Wachsschiissel an blau-weisser Hanfschniir ansehangt. Deiselbe Stempel wie Nr. 1928, 2. Glcichzeitifie Abschrifl im „I.iber proinptuarii capiluii Braschowicnsis" begonnen 11, '52, ebeiida.

Georgius, decretorum licentiatus plebanusque in monte sancti Petri necnon decanus Braschowyensis Strigoniensis diocesis, honorabili ac discreto viro Geor- gio Clomp. artium baccalaureus, presbitero Strigoniensis diocesis caritatem in domino sempiternam. Vitae et moris venustas et alia probitatis insiguia quibus nobis plurimum commendare nos inducunt ut te favoribus prosequamur gra- tiosis vacante quidem de iure et de facto capella ad honorem beati Martini confessoris eximii fundata extra inuros civitatis Coronensis cuius ius patronatus seu collatio ad discretum virum Paulum Bwrthyri consulem dictae civitatis Coronensis ut dicitur- dinoscitur pertinere te ad collationem et praesentationem eiusdem Pauli^ cum suis adhcrentibus ad eandem capellam auctoritate ordinaria qua fungimur instituimus et confirmamus recepto a te prius corporali et solito iuramento, quod jirincipaliter domino nostro archiepiscopo Strigoniensi canonice intranti et nobis nostrisque successoribus obediens et fidelis eris ac bona eiusdem capellae non aiienabis nec distrahas. sed alienata et distracta ad ius et proprie- tatem reduces iuxta posse dantes tibi et concedentes tamquam vero et legitimo capellario eiusdem capellae in spiritualibus et temporalibus generaliter omnia et singula huius capellae officium ab antiqua et approbata consuetudine quo- . modolibet pertinere noscuntur exercendi. gerendi et faciendi plenam et omni- modam potestatem, concedentes tibi realem, corporalem et actualem possessio- nem dictae capellae adhibitam ad hoc eeremoniis. In quorum om.nium et singu- lorum efficax testimonium praesentes literas nostras confirmatorias exinde fieri nostrique sigilli capituli iussimus appensione communiri. Datum in oppido Mergenburg octava die nativitatis Mariae virginis, anno domini M^CCCC**!!!!'.

^ Die Absclirift iiii I.ibcr pmmittinirii liat - Hierauf //icm durchgeslrichen. Die Abschrift .Idhannem liewcliin. ini l.iber ijrompiiunii liat legilime.

■* Abschrift Johanni.

2 934

IIerniann>lad( l^.li Oklober 2. Der offentliche Notar Urbanu.'; Petri bestdtigt die Urkunde des Graner I-lr:l)isrhofs Dionijsius von 1452 Nr. 2 775 tiber die Strei- tigkeiten in Tesiamentsnrhen zwischen Kapilel und Rat von Kronstadi.

462

Oriy. 1'i'rii. friilier Arcliiv drs Hiirzciilandir I".v;uii;. Ivapitfls A 1!.. jclzl .\rli. St. Sibiu.

In^ nominc^ doniinii aineni. .\nno nalivitatis ciusdem niillesimo quadringen- tesimo quinquagesimo quarto. indictione secunda. die vero Mercurii, secunda mensis Octobris, hora tertiaruin vel quasi, pontificatus .sanctissimi in Christo patris et doniini nostri domini Nicolai divina j^rovidentia papae quinti anno cius octavo, in domo dotis parochialis ecclesiae gloriosissimae virginis Mariae oppidi Cybiniensis Strigoniensis iurisdictionis in inei notarii publici testiumque subscriptorum ad hoc vocatonim et rogatorum jiraesentia personaliter cons- titutus honorabilis vir dominus Andreas plebanus de castro Mariae, districtus Brassouiensis Strigoniensis iurisdictionis praetactae, suo ac honorabilium decani ac univcrsorum dominorum decanatus et capituli Brassouiensis ecclesiarum rectorum et plebanorum personis et nominibus egregium ac venerabilem viros dominos Valentinum decanum et .\nthonium decretorum doctorem, canonicum ecclesiae Transsiluanae plebanum Cybiniensem, cum infrascripto archiepiscopi Strigoniensi mandato debita cum instantia requisivit ipsisque illud mandatum in specie non abrasum, non cancellatum sed et omni suspicionis vitio destitutum sigillo annulari in rubea cera ad modum crucis more pontificum sub appresso roboratum tradidit et assignavit mihique infrascripto notario publico ad trans- sumendumet in formam publicain redigendum su|iplicavit. Cuius tenor sequitur et est talis. (Fnlgt die Urkiinde des Erzhischof.s von Gran Dionifsitis von 1452 Nr. 2 773). Ego^ quidain'^ infrascrijjtusi ]iublicusi notarius "^praesens mandatum reverendissimi in Christo patris et domini domini Dyonisii cardinalis, archiepi- scopi Strigoniensis primatis, comitis perpetui el apostolicae sedis legati nati de verbo ad verbum nil addendo nilqiie ininuendo, quod substantiam facti quoquo- modo posset immutari, transumpsi el transcripsi, transumtumque et trans- criptum praescripti mandati praelibatis dominis decano et ecclesiarum parro- chialium rectoribus et plebanis districtus et capituli Brassouiensis universis tradidi et assignavi, iurium eorundem uberiorem ad cautelam. Acta et data sunt haec anno, indictione, die, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra. Praesentibus ibidem honorabilibus viris dominis Mathia de Lankendorff, Trans- siluanensis diocesis, Michaeli Woellinpleg de Ilelta, Strigoniensis iurisdictionis, et Wenczesslao de Dresden, Mysnensis diocesis, presbyteris in Cybinio capellanis, testibus ad praemissa vocatis pariter et rogatis.

Notarzeichen. Et ego Vrbanus Petri de Stynawia, clericus Wratislauiensis dio- cesis, publicus papali ac imperiali auctoritatibus notarius, quia praeraissis requisitioni, mandatis, literalibus, praesentationi, transsumpti, petitioni, dationi omnibusque aliis et singulis praemissis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur unacum praescriptis testibus praesens fui eoque sic fieri, vidi et audivi. Ideo praesens publicum transsurati instrumentum propria mea manu scriptum publicavi et in hanc formara publicam redegi et tantem confeci sig- noque et nomine meis solitis consuetis roboranda consignavi rogatus et re- quisitus in fidem et testimonium omnium praemissorum.

* In verlangerter Schrifl.

2 935

Prag 1454 Oktober 4. Konig Ladislaus ermahnl die Sachsen Siehenburgens, ihren Pfarrern den Weinzehnten nach der Verordniing Konig Sigmunds ohnejede Hinterziehung zu entrichten.

463

Orig. Perg. Arli. St. Sibiu B.U. 24. Siegel war in rotes Wachs vorne aufgedriJckt. Gleichzeitige Abschrift, Pap. ebenda. Eine Bestatigung durch den offentlichen Notar Blasius, Pfarrer in Reichesdorf o. J. , Pap. ebenda. Druck: Teutsch, Das Zehntrecht 143 Nr. 13 zu Juni 16. Regcst: Fabritius, Urkiindenbuch 59 Nr. 93.

Ladislaus dt-i gratia it'x Himgaiiae, Bohcrnia(\ Dalmaciac, Croaciac et cctera Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae ct cetera fidelibus nostris universis et singulis iudicibus, magistris civium, villicis, senioribus, ceterisque Saxonibus ot altcrius cuiusvis status e1 conditionis hominibus in quibuslibet civitatibus, oppidis et villis tam nostris Transsiluanis et in quibusvis earum tcrris, tcnutis ct districtibus habitis constitutis et commorantibus salutem et gratiam. In personis fiddium nostrorum universorum et singulorum plebanorum dictarum civitatum, oppidorum et villarum gi-avis admodum maiestati nostrae querela in co porrecta est qualiter plures esscnt ex vobis, qui literas praecep- torias quondam screnissimi principis divae memoriae domini Sigismundi iinpe- ratoris et regis avi nostri carissimi super modo ct ordine solutionis dccimarum vinorum plcbanis scu rectoribus ccclesiarum vestrarum, pro tempore consti- tutis, per quos vobis ecclesiastica ministrarcntur sacramenta animo indurato non advertcrcnt, nec ipsas decimas co ordine, quo praefatus quondam dominus Sigismundus imperator et rex vobis mandassct, plcbanis suis extradare et per- solvere curarcnt, in salutis animarum suarum grande dispendium humanaeque et divinae lcgis jiraevaricationcm ipsarumque ecclesiarum proventuum dimi- nutioncm ac inopiam et paupcrtalcm ministrorum earundem atquc damiinum. Supplicatumque extitit, cisdcm plcbanis seu ecclesiarum rectoribus per nos circa pracmissa regali sublevamine providcri. Unde quia nos cx officio nostri regiminis rcgalis tcneinur, circa ecclesias dei tamquam praccipuus patronus ipsa- rum ac ministros carundem, ne pcr indebitam diminiilionem provcntuum divinus cultus in cisdem diminuatur. pervigilcm curam habcrc ac diligcntur invigilare nolumus iura pracfatarum ccclcsiarum ct plebanorum earuin in aliquo illicite offendi. Immo litcras antefati domini Sigismundi imperatoris avi nostri, quas rationabiliter datas crcdimus, quoad oinnein dispositionem in cis contentam per vos ct quemlibct vestrum iricfragabilitcr ct inconcussc tcneri et obscrvari facere volcntes, mandamus fidclitate vcstrae univcrsilatis ct cuiuslibct vcstrum firmitcr, quatenus visis praescntibus a modo imposteruin hiiiusmodi dccimas vinorum praefatis plebanis vestris seu ecclesiarum rcctoribus vestri parte prove- nientes omnino eo modo el ordine quibus antefatus quondam dominus Sigis- mundus impcralor et rex avus nostcr pcr j)raetactas suas litcras rationabiliter mandasse dinoscitur ct quemadmoduin cacdcm literae suac contincrc videntur semper et omni anno antcfatis plcbanis veslris scu ecclcsiarum rectoribus pro tempore eonstitutis vcl hominibus eorundem. ad id per cos dcpulatis, darc et exsolvere aliisque omnibus et singulis in ipsis literis contentis sinc contradictione et renitentia aliquali parere, obedirc ct obtcmperare ac ea effectui et finc debito adimplerc et efficerc impleriquc ac effici permitti admittcre debeatis. Nain aliter vobis facientibus, quod non credimus, volumus et serie pracsentium firmiter committimus fidcli^ nostro^ reveicndo in Christo patri domino Matheo episcopo ecclesiac Transsiluancnsis, ut ipsc vos et vcstrum qucmlibct per censuram ecclesiasticam aliaquc iusta rcmcdia opportuna ad ca omnia ct singula, qiiac in tcnoribus praescriptarum literarum saepefati domini Sigismundi impcratoris avi nostri contincntur. arcius coin[)cIIant et astringant. Aliud crgo in pracmissis non facturi. ct Iidc idcm iniunginuis ])cr futuros cpiscopos dictac ccclesiac Trans- siluanensis inviolabililcr cl inconcussc obscrvarc. Pracsentibus denique perlcctis semper cxhibcnli rcstitutis. Datum Pragae in festo bcati Francisci confcssoris, anno domini millesimo quadringcntcsimo quinquagesimo quarto, rcgnorum

464

autfiii iio^tiorum aimo Hungariae et eetera quinlo decimo. Bohemiac vero primo.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis Jo.E.W.

Unterdem Siegel: De commissione domini regis Johanncs episcopus Waradiensis.

Gebcssert nus: fidvlihus noslris. i '

2 936

Prag 1454 Oktober II. Konig Ladislaus fordert den Rat von Kronstadt auf, den von ibm namhaft gemachten Steiiereinnehmern den diesjdhrigen Martinszins auszuzahlen.

Orig. Pap. .\rh. St. Brasov, Priv. 133. Siegel rund, Dm. 6,5ciii, in rotes WacJis papierbedeclvl, vorne aufgedriickt. Derselbe Stenipel wie Nr. 2 806.

Ladislaus dei gratia rex Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris providis et circumspectis iudici et iuratis ceterisque civibus civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barcensis salutem et gratiam. Quia iam instat tempus quo census festi sancti Martini e medio vestri fisco nostro regio in argento provenire debentes persolvi et administrati soliti sunt, quas scilicet census seu argentum nos et quemadmodum et proprius vobis notificavimus de consilio consiliariorum nostronim pro faciendis de cisdem ciphis et aliis argenteriis curiae et dignitati nostrac necessariis non obstantibus quibuscumque aliis literis per nos cuipiam datis omnino ad ipsam camaram nostram administrari debere disposuimus. Pro quorum quidcm censuum rccollectione deputavimus fideles nostros honorabilem Nicolaum archidiaconum dc Kykellew, capellanum nostrum, ac Georgium Hcnkel dc Lewchouia summum probatorem monetarum nostrarum regni nostri Hungariae, qui hiiiusmodi census seu argentum a vobis recolligere ac secundum informationem pcr nos cis superinde datam ad ipsam camaram nostram fideliter administrari dcbebunt. Idco fidelitati vestrae universitatis et cuiuslibet vcstrum harum scric firmiter inandamus, quatenus visis praesentibus talismodi ccnsus seu argentum quibus proximc affuturo festo beati Martini episcopi fisco regio anno in pracscnti tenemini sinc omni difficultate et dilatione memoratis Nicolao archidiacono et Georgio Hcnkcl pracsentium utputa osten- soribus nostro nomine recipicntibus el nemini alteri literis nostris per nos forsitan primitus cuicumquc datis plenarie integrequc ac absque diminulione dare et persolvere debeatis omnibus modis, qui ut praetulimus easdem census sive argentum secundum quod per nos sunt informati nobis ct ad camaram nostram debebunt fidelitcr administrarc. Secus non facturi. Praesentcs autem facta solutione dicti argenli pro vestri cxpcditionc rcservctis. Datum Pragae feria sexta proxima post festum beati Dyonisii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto, regnorum autem nostrorum anno Hun- gariac et cetera quintodecimo. Bohcmiac vero primo.

Ladislaus rex manii propria.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

465

2 937

Prag lio4 Oktober 12. Koniri Ladislaus fordert die Sacksen der Sieben Sliihle auf, den diesjdhriyen Martinszins den koniglichen Steuereinnehmern Nikolaus, Archidiakon von Kokelburg. und Georg Henkel von Leutschau auszuzahlen. Datum Pragae sabbato proximo post festum beati Dyonisii martiris, anno u.s.w. wie in der vorangehenden Urkunde Nr. 2 936.

Oriii. Pap. Arli. .Sl. .Sibiu, l' I\' .jdli. Sicj<i'l. riind. Dm. fi.7 iiii. in rol's \V;iclis vorne auf.gedriJckt. i;ingcsclialtet von dcn Ki'n'i'i'itP'1 Steuereinnehmern 14.^1. Orig. ebenda. Die voraniLjclicnde l'rkunde N'r. 'i^.iO liat als Vorurkunde gedient. Derrext beidcr Urkun- ricn wcist ausser der Adresse und Dalicruny keinerlei Abwcicliunycn auf.

2 938

14."ti XoviMnber 1 1 . /n einer heute verschoUenen Urkunde aus dem .\rchiv der Evang, Kirchengemeinde A.B. Stolzenburg erwahnt der unbekannte .Aussteller egregium et prudentem vinim johannem Lemmel, comitem Cibiniensem. Lauren- cium Tluirolt. iudicem sedis. Nicolaum Rus.se, Melchiorem .Vurifabnim, iuratos consilii nec non magistrum Urbanum. notarium Cibiniensem,

Envalml: .\rchin Vi. 1874. 24:i Anm. 89.

2 939

Praj) li.54 Xovomber 14. Konig Ladislaus teilt den Saclisen der Sieben Stiihle und Zwei Stiihle mit. dass die deutschen Fiirsten fiir das folgende Jahr die Teil- nahme am Tiirkenfeldzug beschlos.<ien haben und befiehlt ihnen. die nach Ofen in dieser Angelegenheit ausgeschriebene Zusammenkunft mit vierVertretern zu beschik- ken.

Oriy. Pap. .\rli. Sl. Sibiu, V II 160. Sie.yel, runri. Dm. (i.S cm. in rotes Wachs vorne

nufscdriickl. Dcrselbe Stempel wie Nr. 2 806.

Druck: Fej^r, .\uihcnli<i 1.^8 Nr. 34. Fej6r, Genu.i 207 Nr. ()9.

Reficst: Kem^ny, .\olili(i 1, 17:i.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Ladislaus dci gratia rex Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera .\ustriaeque et Stiriae dux ac marchio Morauiae et cetcra fidelibus nostris providis et circumspectis universis et singulis Saxonibus septem et duarum sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gra- tiam. Licet hucusque necessariae quaedam occupationes ingressum nostrum in illud regnum Hungariae cupito longius suspenderint. Ne tamen vel ab- sentia nostra eidem regno esset dampnosa, memores debiti officii nostri pro modo nostrae aetatis frequenti el mentis discursu et opere adhibito curam habuimus relevandorum laborum et servandae salulis reipublicae regni illius, tum quia illud priina et principaliler noslra est haereditas, tum vero quoniam

466

tcrra illa longis iam pro viciiiilalc loci* barbarorum insultibus fatigata defen- soris dfxtra amplius cget. Itaquc inter alias nostrae diligentiae pro ea re datas opcras, missis nuper oratoribus noslris ad diaetam circa praeteritum festum beati Michaelis archangeli- Frankfordiae celebratam principes Alamaniae et alios quorum eo loci magnus conventus habitus est. aggressi fuimus pro ob- linendo succursu contra gentem Turcorum, quorum praesumptio praeteri- tarum quarundam victoriarum fortuna superba non solum regnum nostrum llungariae impetit. sed et nomen Cliristianum. quantum in ea est. extinguen- dum putat. Quia autem iam novissime remearunt ad nos oratores nostri voti- vum ferentes responsum, quod videlicet ipsi .\lamaniae et alii principes spi- ritus sancti dono in eam rem universaliter concordes, more generalis passagii ad ver futurum seu principium aestatis venturae contra Turcos praedictos magna et dictis nostris oratoribus expressa potentia nobis succurrere et nobis- cum concurrere firmiter promiserunt volentes tainen et a nostris oratoribus e.vigentes, ut quartodecimo die festi purificationis beatae Mariae virginis pro- xime affuturi' apud serenissimum principem dominum P"ridericum impera- torem Romanorum huius scilicet negotii bonum promotorem, ubi tunc ora- tores omnium principum pro hac re intererunt. uterque gubernator cum ali- quibus aliis notabilibus de utroque regno nostro constitui debeant cum plena informatione et mandato omnium vcstrum, qui se mutuo cum ipsis oratoribus principum intelligere eisque de potentia et facultatibus signanter regni nostri Hungariae expresso scilicet numcro gentium, quae ab illinc ad hanc rem parari possunt respondere ac de die et loco conventionis utriusque exercitus concor- dare possint absque alio discursu atque mora. Ut ergo satis fiat huiusmodi voluntati principum ac necessitati negotii et ut nos, qui ipsos principes in hac re soUicitando praevenimus etiam promptitudine praecedamus, fidelitati universi<tatis v )^ estrae et vestrum cuiuslibet firmiter praecipiendo manda- mus, quatenus quatuor ex vobis cum pleno mandato et facultati statuendi et ordinandi per <totum)^ illud regnum nostrum Ilungariae secundum totas vires omnium terrigenarum. generalem contra Turcos exercitum anno dura- turum ac disponendi et mittendi <ad>^ imperatorem praedictum fidelem nos- trum spectabilem et magnificum .Tohannem comitem Bystriciensem genera- lem capitaneum nostrum ac aliquos alios sibi per < >•* ngendos cum plena

informatione et facultate respondendi nomine totius regni illius oratoribus principum praedictis super omnibus et praesertim de eomputo gentium, quam de toto illo regno levari posse videbitis el concordandi cum eisdem super loco et die conventionis exercituum ac ad alia omnia necessario expedienda ad' illam conventionem praelatorum et baronum nostrorum illius regni, quam iam pridem multis etiam aliis ex causis fieri iussimus, aut si illa conventio iam facta est, extunc ad festum epiphaniarum domini proxime venturum* in civitatem nostram Budensem, ubi eo casu ipsos praelatos el barones ac etiam alios reg- nicolas nostros pro hac re de novo convenire iussimus, transmittere debeatis. Secus sub poena capitis et occupationis possessionum vestrarum per dictum capitaneum nostrum fiendae facere non ausuri, quoniam negligentiam quan- tulamcumque in hac re fieri et nobis et vobis non solum in dedecorum esset sed etiampericulosum. DatumPragae secundo die festi beati Briccii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera quintodecimo, Bohemiae vero sccundo.

Von andeier Kanzleihand: Terminus congregationis supradictae ex delibera- tione praelatorum et baronum prorogatus est ad quintumdecimum diem festi Epiphaniarum domini suprascripti.®

467

Von der Kanzlei: Lecta et correcta.

Aufder RuckseUe von gleichzeitiger Hand: Exercitualis super passagio.

1 Gebessert aus loco. ' Liicke 1,7 cm.

- Septembcr 29. ' Hierauf proxi durchgestricheii.

^ Februar 15. * Januar 6.

* Liicke 0,6 cm. ' » .Januar 20.

^ Liicke 0,5 cm.

2 940

Kronstadt 1 ■Jiii JJovemlicr 17. Richter und Rat i>on Kronstadt ersuchen Vla- dislai' II., Woiwoden der Walachei, iim Frcilassang eines Szeklers.

Glcichzeitii^e .Vbsclirift P;ip. Arh. St. Sibiu U V 1846.

Ad vestra obsequia et beneplacita iironam complaccntiam. lUustris princeps et domine. Quia a diversis Syculis venerunt ad nos supplicationes, ut pro Sy- culo, quem nuper Petrus, vaivoda Moldaviensis ad vestram destinaverat domi- nationem et in vinculis et carceribus vestris tenetur, preces nostras apud ves- tram dominationem interponeremiis, ut idem per eandem vestram domina- tionem salvus de vinculis emitteretur. Hiis acquiescentibus supplicationibus petimus humiliter et sincero corde servitiorum nostrorum intuitu vestram do- minationem velitis et dignemini eundem Syculum salvum carcerlbus vestris emittere ipsumque ad propria dimittendo. Pro quo nos ad maiora vestrae dominationis beneplacita et servitia arctius constringetis. Datum dominico die proximo ante festum sanctae Elizabeth, anno domini millesimo CCCC LIIIP.

ludex iuratiquc cives civitatis Brassouiae.

Auf der Riickseite^: Illustri principi et domino domino Wladislao partium Transalpinarum vaivodae, domino nostro gratioso.

1 Riickseitc cntlKilt viele iilcichzcitioe .\ufzcicliiiunaen anderer Art.

2Q41

l'«34 Xovember 20. Die siebenburgischen Vizewoiwoden Georg und Bronislaus be.ttdli(ien die von den Burgberger Saclisen in ihrem Slreit mit Nikolaas von Salz- burg und den Adligen von Kaltwasser dem aufgerufenen Schiedsgericht vorgelegten Urkunden des Weissenburger Kapitels von 1454 Nr. 2 930 mit der Urkunde der Vizewoiwoden Georq und Bronislaus von 1454 Nr. 2 927 und die Urkunde dieses Kapitelsvon 1413 Nr. 1 7 18 enthaltend die Urkunde des Kapitels von 1296 Nr. 274 sowie die Urkunde der Vizewoiwoden Georg und Bronislaus von 1454 Nr. 2 924 und bezeugen, dass die Burgberger eine gerichtliche Feststellung der Gewalltd- tigkeiten der Adligen von Bell und Kaltwasser verlangt haben.

Orig. Pap. .Vrli. Sl. Sibiu, Iv..\. liuri^bcr.^ Nr. ](). Siegcl war auf der Hiickseite auf- Uedriickl.

4 68

Nos Gcorgius filius Ryczalff de Tharkw et Bronislaus vicevaivodac Trans- siluani nienioriac conimendamus pcr praescntes, quod cum iuxta continen- tiam litcraruni nostrarum adiudicaforiaruni pariter et arbitrionalium super quadan' attestatione vicinorum et comniciitaneorum cuiusdam terrae et silvae liti_t;i()saruin subnotatarum necnon nobilium comprovincialium comilalus Al- bcrsis emanatarum magistrum Nicolaum partium Transsiluanarum protho- notarium ad eandem attestationem faciendo. audiendo et videndo inter egie- gium Nicolaum de Wyzakna viccgubernatorem et fratres suos condivisionales de Hydegsvyz ab una parte siquidem ex alia Saxones regales de villa Hywhalom fieri dcbendam duxissemus transmittendo, qui octavo die festi Martini episcopi et confessorisi ad facics praescriptarum terrae et silvae inter possessionem Felsew Bolya et antedictam villam Hywhalom adiacentium accessisset, ubi ipso praesente, vidente et audientc egregio denique Nicolao de Wyzakna, Gregorio de Hydegwyz, Laurencio de Wessewd Petro fratre eiusdem et Thoma de Inferiori Bolya, item altero Thoma ac Georgio fratre eiusdem necnon Sy- mone Somay et Barthws de Superiori Bolya ab una et Ossualdo magistro ci- vium necnon Melchiore iudice et Petro Weresmorty consule civitatis Cibiniensis necnon honorabili domino Valentino plebano de dicta Hywhalom in sua ac iuratorum et seniorum necnon totius communitatis eiusdem villae Hywhalom parte ab altera praesentialiter adherentibus, praesentibus etiam ibidem egre- gio Johanne Greb de W-yngarth capitaneo castri de Gergen. Jacobo de Chesthwe, Michaele Fforro. Johanne de Hwzzwazzo, Ladislao de Kereky. Slephano de Hwzzuthelk, Alberto Boltha de Gald. Nicolao de Gerend, Martino de Galdthew, Johanne de Morgandal et Jacobo de Weresmorth arbitris utputa iudicibus pcr partes antedictas communiter electis pro tribunali consedentibus partibus itaque praedictis praescriptarum terrae et silvae litigiosarum in metarum de- monstrationibus non in parva parte differenter processis etiam vicinis et com- metaneis necnon nobilibus comprovincialibus per ipsas partes illac accersi- tis in huiusmodi attestatione et evidenter discordantes, quorum attestationem propter huiusmodi disconvenientiam praesentibus inseri ommisissent annotato nempe egregio Nicolao de Wj'zakna id quod licet memorati fratrcs sui condi- visionales huiusmodi litis materiam super praescriptis terra silva eo pcnitus inscio moverint et in hac parte penes eosdem usque tunc nullam fecerit expen- sam. tamen propter causae unionem causam in eandem sc inmiscerc velle per expressum allegantes. Praelibatus siquidem dominus Valentinus plebanus simulcum antedictis villanis de Hywhalom quasdam duas literas unam privile- gialitcr honorabilis capituli ecclesiae Transsiluanae et aliam nostram patenter emanatas eorundem arbitrorum iudicum- iudiciario conspectui offere curas- sent. Quarum priniae literae tenor talis fuisset. (Folgt die UrLunde des Weis- senburgei Kapiteh von 1454 Nr. 2 930 mil der Urkiinde der Vizewoiwoden Georg und Bronislaus von 1454 Nr. 2 927 und die Uikunde dieses Kapitelsvon 1413 Nr. 1 71S entlialtend die Urkunde dieses Kapitels von 1296 Nr. 274.) Secundae vero videlieet noslrae verbalis eontinentiae literae sequetur hoc modo. (Folgl die Urkunde der Yizewoiwvden Georg und Bronislaus von 1454 Nr. 2 924). Quibus exhibitis adhue pnielibati villani de Hnwhalom contra prae- tactos nobiles de Bolya et Hydegwyz proposuissent eo modo, quomodo ipsi nobiles lite inter ipsos pendente non paucos ex eisdem villanis in fenili alias per longa lempora per ipsos villanos uti et frui consueto falcantcs dire et severe ac acris verberum et vulnerum plagis afficientes, quas falcastra et ceteras res et bona ipsorum protunc erga ipsos repertas et inventa abstulissent potcntia eorum mediante in eorundem exponentium praeiudicium et damnuni valde magnum ex parte quorum iudicium habere vellent dictante iuris aequitate. Quo audilo annotatus Laurencius dc Wesseud in sua et ceterorum praedictorum nobilium [)enes se astanlium nominibus et personis respondisset ex adverso.

469

quod < >' issent in propriis ipsoruin terra et fenili fecissent, nam ipsi in pacifico et quieto dorainio eiusdem terrae et fenilis ab antiquo tempore exti- tissent. Unde auditis partium propositionibus et allegationibus praescriptarum etenim literarum continentiis < >* tellcctis eisdem etiam partibus per ipsos

arbitros eis in praemissis congruens < )* elargiri debe< >" partes

antedictae in metarum demonstrationibus sed et ipsi vicini et commetanei ac nobiles comprovinciales in eorum attestatione discordantes et sibi invicem contradicentes esse et existere ex serieque dictarum literarum privilegialium praedictus mons rainus exquisite specificari posse repertum fuisset. Ob hoc ipsi arbitri iudicos unacurn ceteris probis et nobilibus viris cum ipsis in exa- mine iiuiusmodi causae existentes. decernentes adiudicando arbitrati exti- tissent, ut senior cx ipsis nobilibus de Bolya et Hydegwyz unacum aliis tot se ad quot videlicet legitima aestiraatio praescriptae terrae litigiosae inter par- tium demonstrationes situatae iuxta regni consuetudinem fieri debenda se ex- tenderet in festo beati Valentini martiris proxime venturo' coram dicto magistro Nicolao prothonotario in uno loco metali se in terram fodendo discooperto capite resoluto singulo exutis vestibus in una dumtaxat camisia discalciatisque pedibus manu sinistra terra de sub pedibus ad caput levando dextramque manum ad pectus suum ponendo in forma iuramenti prout iurare decet super terram iuramentum prestare deberent et si iurare possent extunc praescriptam terrara litigiosam cura omnibus suis pertinentiis eisdem nobilibus iporumque heredibus et posteritatibus universis statuere et relinquere deberent. Si vero ipsi nobiles modo antelato iurare nollent aut non possent extunc annosiores seniores ex praedictis villanis de Hywhalom pariformiter sicut superius narratum fuisset omni prorsus absque variatione iurare deberent, quibus sic iuratis eandem terram litigiosam cum praenarratis sibi annexis pertinentiis sub inclusionibus praeassertarum metarura per ipsos villanos de Hywhalora ostensarura existentes eisdera eorundemque superstitibus in perpetuum statuere et relinquere de- berent. Dum autem iidem villani de Hywhalora eatenus sicuti annotati nobiles de Bolya et Hydegwyz modo praetensato iurare nollent aut non possent, extunc saepius dictam terram litigiosam inter partium demonstrationes sitara partes inter antedictas in duas rectas et coaequales partes dividere, quarum unam a parte praescriptae possessionis Bolya eisdem nobilibus, aliam vero partera a parte praelibatae villae Hywhalora eisdem villanis rclinquendo. Isto per- cepto praefatus egregius Nicolaus de Wyzakna eo quod ipse senior et annosior dictorum nobilium existeret huiusraodi iuramentum super se recipere perti- mescens subiunxisset in hunc modum, quod antequam sic uti praetenditur super terram in forma consueta iurare deberet portionera in praescripta terra litigiosa sibi cedere debentera eisdera villanis de Hywhalora sirapliciter et de plano resignare et remittere promptus esset et paratus et non obstantibus eodem egregio Nicolao de VVyzakna non iurare voluisse, adhuc ceteris nobilibus de Bolya et de Hydegwyz constanter iurare velle asserentibus saepedicti vil- lani de Hywhalom superaddisiddent, quod ex quo praelibatus egregius Nicolaus de Wyzakna antc causae dicisionem sicuti superius narratur causam in eandem se intromisisset. Ob hoc iam causa eadera decisa de iure causa de eadera se excipere non posset sicque ipsi villani in prius narrato iudicio ipsorum arbi- trorum esse et existere vellent. Hiis itaque perceptis quoniam ipsi arbitri iu- dices allegata eorundem villanorum eisdem in hac parte porrecta iusta fore et iuriconsona agnovissent, ob hoc arbitaraentum eorundem per antedicta iudi- cialiter arbitrando deliberatum in vigore pristino permisissent isto declarato quod praescriptum factum potentiaria ratione verberationis et vulnerationis dictorum villanorum ac rerum et bonorum ablationis eorum modo antelato, ut assertur, per iara notatos nobiles cisdera villanis irrogate si ipsi villani raa- luerint, eisdem per formam iudiciariam acquirere commisissent. Datura tertio

470

dic tormini praenotati in loco meinorato. anno domini millcsimo quadringen- tesimo quinquagesimo quarto supradicto.

i November 18. * Liicke 2 cm.

' Mit andcrcr Tiiile iibcr der Zeilc niu-li.aetni- ' Liicke 1.1 cin. gen. " Liickc .'i.9 ciii.

' Liickc 1.6 cin. ' Kebruar IL

2Q42

Kron!<tadt 1454 Xovember 26. Petius i>nn Mediasch. Generalvikar der iinga- rischen Predigerordensprovin:, ersucbt die Aljurteilung des Ordensbruders Joban- nes Scharff, der des Ehebruchs uberfuhrt wurde, der geistlichen Gerichtsbarkeit zu iiberlassen.

Orij;. Pap. friihrr Ardiiv dcs Bnrzcnlander Evang. Kapilels A.R.. jctzl Arh. St. Sibiii. Sicficl, spitzovaL 3,8 + 6. S cni. in rotes Wachs vornc auf.ucdriickt. Rcste mil schliissel- Iraijender Fiunr in Siegelbilde. Lnischrift in gotischcr Minuskel: s + predicatorum ( ) conv ( ).

Universis et singulis praesentes literas inspecturis frater Petrus de Mcdies humilis vicarius generalis provinciae Hungariae ordinis fratrum praedicato- rum salutem ct vitam praesentem fine laudabili terminare. Cum piissimus verum gubernator quamvis immeritum suorum gregii me famulorum praefec- turae excellentia misericorditer praedicavit dignuin est. ut de nostrae guber- nationis domicilio omnium vitiorum iinmunditia in subditis proscribatur. Hinc este quod cum quidem frater nostrae religionis praehabitac Johannes Scharff vocitatus de conventu Braschouiensi abiccta pudoris tunica orbatus lumine sui intellectus carnalibus illecebris diuturno iam tempore ad instar suis in scena vitiorum quasi meretricii more penitus dimersus quandam iuven- culam unicum viri sui solacium et gaudium speciale debitae honestatis privi- legio pudititiae iuvanteni spcculo exspolians detestabile defoedavit et pros- tituit et tandem clandestine vehiculo impositam aliducere et viro legitimo spoliare atemptavit, cuius facinoris enormitas in vulgo universo dispersa pro- fugus a quibusdem prosequitur et mulier ab eo rapitur el reducitur. Ipse vero annotatus non monachus sed moechus concite dc curru prosiliens manus per- sequentium effugit. Qui tandem nullo iuris ordine retento, sine suorum praesi- dentium literali testimonio s])retisque aequitatis regulationibus religionis suae prophanans dignitatem ad iudicem suuni saecularem delegatum abbatem videlicet de Candelis ipsae criminis rcus et actor ipsos praelibatos mulieris insecutores citavit et requisivit et tamquam maleficos ct spoliatores constan- tissime accusavit et sic gravissimas rixas concitavit per quas infinitae miseriae et turbationes non solum civitati sed etiam toti provinciae timebantur imminere et exoriri. Qui abiecto religionis suae professae insuper habitu et saeculari seu rusticano apostatae more inductusi quasi fera inter vespres et latrunculus foris civitatem latitabat in rubetis. Qua de causa ignoratur vehementer tamen suspicatur, ut ipsam mulierem ab ipso prius segregatam invcstigans altera nunc vice seducere quaercbat. Qui suo exinde denunciatus priori et praesidenti videlicet fratri Stephano ordinis et loci praefixi, qui ad haec invocato brachio saeculari praefatum temerarium apostatam, qui religionis suae sanctitatem non est veritus prophanare ac cetcrorum fratrum suorum collegio contubernii

471

voluit sequestrare ad tempus eundem carceralis custodiae vigoribus mancipavit, ut forte sic sancti spiritus eorum aspergimine permollitus in cinere et cilicio in ieiuniis et fletibus ageret pocnitentiam suam pro delictis, ut aliis inde trans- gressoribus inflicta sibi poenalitas daretur in speculum et exemplum. Quare universitatem iudicum tam saecularium quam spiritualium^ de quorum aequi- tate confidimus, ammonemus praesentium cum instantia suppliciter exorantes et devote, quatcnus iam dictam violentiam raanus iniectionem in ipsum cas- titatis praedonem nuUi penitus saecularium hominum ascribere^ sed nostrae auctoritate iussu speciali et deliberata voluntate nostra factum fore iudicetis. In cuius rei evidentius testimonium sigillum mei vicariatus officii praesentibus impressavi et cetera. Datum Coronae, die sequenti post festum beatae virginis Katherinae, anno domini M^CCCCLIIII.

' Am Kande nachgetragen. - Auf Rasiir.

2 943

Giin.s lioi \ovember 28. Johannes uon Hunyad beauftrayl die koniglichen Silbereinnehmer fiir Siebenbiirgen Nikolaus, Archidiakon von Kokelburg, und Georg Henkel. der Stadt Hermannstadt :ar Durchfiihrung imn Befe^itigungsarbeiten 40 Mark Silber auszufolgen.

Ori;,'. Pap. Arli. S(. Sibiu U II l.}8. Siegel in rotes W.iclis vorne uufgedriiekt, Reste

mit deinselbin Stenipel wie Xr. 2 844.

Druck: Teleki. Hunijadink kora 10, 431, N'r. 212 zu Xoveinber 27.

Johannes de^Hwnyad comes Bistriciensis et cetera venerabili et nobili viris Nicolao archidiacono de Kwkwlwar ct Georgio Henkel exactoribus argenti regalis in partibus Transsiluanis constitutis salutem et honorem. Nostis qnia civitas Cibiniensis est in illis partibus confinia plurimasque ruinas passa ali- quid adpraesens maxime indiget levationis. .\d cuius renovationem*^ de dictis proventibus argenti eidem civitati declinavimus quadraginta marcas argenti et si diceritis quod ex eo istam declinationem faceremus, ut domino regi exi- gerentur. Si dominus rex de vobis ipsas in rationem non reciperet, promittimus vobis quod de propriis nostris eas vobis persolvemus. Rogaraus ergo vos^ vo- bisque nihilominus* stricte committimus. quatenus statim habitis praesentibus praedictas quadraginta raarcas argenti eidera civitati reddere velitis et debeatis, ut rftinam eiusdem cura eisdem renovent* et aliud non facturi, pracsentes tandem erga nos pro expeditione teneatis. Datum in Kwzeg, feria quinta pro- xima ante festum beati Andreae apostoli, anno domini M"CCCC°L quarto. Von der Kanzlei: Comraissio propria doraini coraitis Bistriciensis.

' Vorlage: renuationis. ^ Hierauf durchgestrichen nnhis.

- Gebcssert aiis rohi.t. * Vorlage renuenl.

2 944

Hermannstadt i4.j4 Dczember 6. Die koniglichen Steuereinnehmer Nikolaus, Archidiakon von Kokelhurg, und Georg Henkel von Leutschau supreraus regalium monetarum tam aurearum quam argenlearum probator schalten die Urkunde Ko-

472

nig Ladisiaiis imi 1454 .\r. 2 !)37 ein iind liesliilicjen den Sachsen der Sieben Stiihle den Empfanfi von 360 Mark SiU)crs nach dem Gewicht K6nig Belas als kdnifilichen Zins.

Datuin Cibinii ipso die festi beati Nicolai episcopi et confessoris, aniio domini millcsimo quadringentesimo quinquagesiino quarto.

OriL'. P.ip. .\rli. .Sl. Sibiu U IV 501. Zwci Sicgel in i,'riines Wachs vurne aufgcdrUckt. 1) .Vclitcckig, 1,6 + 1. 9 cin. im Sicgelbild Wappenschild init einem Baum im Felde, linki und rcchts davon eiiie Rosette. Uinschrifl in gotischer Miiiuskel unleserlich. 2) Rund, Dra. 2.4 cm, zweigeleiltcr Wappenschild. Untcii drei Sterne, obcn steigcnder nach rechts gcwcndeter Lowe rait mehrfach geringeltcm Schweif. Ober dcm Wappenschild, dic Umschrift unterbrccliend. mannliches Bruslbild. Umschrift in gotischer Minuskel: s. george henckel de lewlscha 1454.

2 945

Ilerniannstadt 1 454 Dezeniber !). Die Sieben Stiilde beiirkiinden zwei Zeugen- aussagen in .\nijelegenheit der mn den Dentsch-Pienern in Pianul de SusjRu- manisch-Pien gekauften Besitzanteile.

Bcglaubiglc .\bschrilt aus deni Jahrc 17.S7 \iiii I^liilipp Scheidel, Pap. friiher Arcliiv der

Stadl .Sebcs.

Druck: Pinijnvnm des ev. Untcrgymn. Miihlbach 18.S1/82, 65 Ub. \r. 12.

Nos iudicps et iurati seniores septcrn sedium Saxonicalium partiuin Transsil- uanarum. Quod cuin nos die datarum ijraesentium ad instantiam prnvidorum Michaelis Ludvich et Simonis Nidvich de Peen Saxonicali videlicet suis et iuratoruin ac ceterorum hospitum de eadem nominibus ct in personis coram nobis constitutorum honestas dominas Margaretham consortem Georgii Ehr- hardi et Barbaram relictam Ladislai Schreiberii de Cibinio de infra scriptis requisisscmus, cx tunc praefata domina Margaretha rccognovit, qualiter ipsa triginta duas inarcas argenti praefatis hospitibus de Peen Saxonicali pro solu- tione portionis possessionariae villac Olachicalis Peen vocatae pcr quendam Laurentium Hahn ipsis venditae accommodasset. Dicta vero domina Bar- bara recognovit, quod providus Martinus Ulrich portionem ipsius dominae Bar- barae, quam eadem in praefata villa Olachicali Peen vocata habuissct, pro certa pecnnia, per dictum quendam Martinum Ulrich vitricum videlicet eius- dem plenarie percepta iusto titulo venditionis assignasset, vendidisset et appro- pinquasset. In cuius recognitionis seriem praesentes literas nostras sigillonostro minori provinciali assignatas praefatis hospitibus de Peen Saxonicali uberio- rem ipsorum ad cautelam duximus concedendas. Datum Cibinii in nostragene- rali iudiciaria congregatione secunda die festi conceptionis beatac Mariaevir- ginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesiino quinquagesimo quarto.

2Q46

Herraannstadt I i.>i Dczcmber 12. Die Siehen Stiihle sprechen die Bewohner von Birthdlm uon der durch die Witwe Katharina erhobenen Mordklage frei.

Absclirift Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches nach dem heute verschollenen Orig. Pap. im Gemeindearchiv . Birthalm. Druck: Salzer, Birlbalm 660 Nr. 6.

473

Nos iudices et iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsil- uanarum memoriae commendamus per praesentes significantes, quibus expe- dit universis. quod nobis more nostro solito die datarum praesentium Cibi- nii simul pro tribunali scdentibus constituti coram nobis providi viri Michael Rewppler dictus et Paulus Carnifex iurati cives oppidi Birthalm ibidem suis ac universorum hospitum, inhabitatorum el incolarum eiusdem Birthalm nomi- nibus et in personis proponentes, qualiter ipsi per quendam honestam dominam Katherinam quondam Thomae Roed relictam ratione homicidii cuiusdam filii ipsius in sede iudiciaria Kewkeloewar coram nobilibus viris Paulo Rakaschd et Johanne castellanis castri eiusdem Kewkeloewar ac Nicolao de Thatarlaka necnon senioribus eiusdem sedis inculpati et infestati fuisscnt, ubi se tcstimonio sex fide dit;norum virorum praestitis iuramentorum sacramentis expurgassent et ex parte omnium causarum contra ipsis per annotatam dominam motarum et hal)itarum cum singulis earum articulis iustificati fuissent, uti hoc idem in literis diclorum nobilium Pauli et Johannis castcllanorum videbatur conti- neri, praeterquam in octo florenis auri, ratione quorum praetitulata domina Katherina in nostram discussionem praesentis iudiciariae nostrae congrega- tionis apellasset eademque nunc minime disnoceretur per se, ne per quempiam ipsius legitimum procuratorem comparere. Petentes nos iidem Michael ct Pau- lus praescripti nominil)us et in personis quorum supra, quatenus ipsis iudicium et iustitiam ex parte causarum praemissarum facere dignaremur et impertiri. Unde nos ipforum propositionibus et allegationibus auditis et intellectis, ob- servata patriae nostrae consuetudine. [jrattactos Michaelem, Paulum ac uni- versos hospites et inhabitatorcs de Birthalm deposito ipsoruni iure propter non comi)arentiani saepiustactae dominae Katherinae, partis ipsorum adversae ab infestatione eiusdem ac poslerorum et successorum eius universorum ex parte omnium causarum praetactarum liberos et quittos sententia nostra me- diante reddimus et pronunciavinuis jjariter absolutos, harum nostrarum lite- rarum sententionalium vigore et teslimonio mediante. Datum Cibinii in gene- rali nostra congregatione in profestu beatae Luciae virginis, anno domini mille- simo quandringentesimo quinquagesimo quarto.

2 947

PeterHardein l'i5'5 Dezeniher 17. Komij Liulislaus eisuchl das Weissenburger Kapitel hei der Einfuhruiui rff,s' Kroustiidter Biiryers Conrad Lapicida in den Besitz mehrerer Hofe auf Honiijbenjer Gemarkung. ..in dominium quarundam domorum intra metas possessionis Ilerman vocalae in districtu Barcza in conii- tatu Albensis existentis mitzuwirken.

Datum in Waradinopetri feria tertia proxima post festum beatae Luciae vir- ginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto, reg- norum autem nosfrorum anno Ilungariae et cetera quinto decimo, Bohemiae vero secundo.

Einj;csih;ill( t \oiii AVi isM i:l i.in r KiiiUl IJco, Oiii;. Aili. Sl. Bnisf.v.

2 948

PeterMardein WTA Ue/einlier I!». Die Pralaten, Reichsbarone und Edelleute von Ungarn fnrdern die Saclisen der Sichen Stiihle auf. zu dem am 20. Januar statt- findenden wiclitigen Reichstag ihre Vertreter zu scliicken.

474

Oris-. P;ip. Arli. Sl. Sihiii l' II l."ill. Sicli'. Sic^rl. rhis ii-sle. zwcile, diittc iincl socliste in rotes Waclis. d;is vicrtc iind fiiiiflc iii -riiiics Waclis vornc ;uifgedriickt. 1. Ring- siegcl Din. 1.7 cin, \V;ip|Hnscliild mil drci scnkrcclitcn H;ilkcn itn liilde. 2. Ovales Uinjjsic^el 1+0.7 ciii. \V;i|)|)ciiscliild iiiil Kicii/.clicii in dcr Miltc. unifrcbcn von 3 I.ilicn und 2 Stcincn. t. Dcrsclbc Slcinpcl « ic \'r. 2 811. 1. Uund, r>ni. 2.9 ciii. \V:ippen- scliild iiiit inclirfacli ycwiindencr ScliLiii^c iiii Hild. l'nisclirifl in LSolisdicr \liniiskel: l.adicl ( 1 re,i;ni hunycric l';il.itino (s) .n. Hestc I)m. 2.3 cm. (i. Heste I)m. 2.5 cra.

DrucU: l-"cjcr, .\ullicnlic<i 1(1.'! .\"r. 30. I-"cjcr. Gcniis 210 Nr. 70. Ziniiiicriii;iiin, Tcxle 19 Nr. 18. 1'nvoIIstiindii;: Kovacliicli. Siipplcmcnluin II. 12 1. I)cr Ycrfassun/is:usl(md ."),').

Raphacl episcopus Colocensis, Andreas episcopus Quinqueecclesiensis, Johannes de Hwnyad coines perpetuus Bystriciensis ac capitaneus regni Hungariac gene- ralis, Ladislaus de Gara eiusdeni palatinus, Nicolaus de Wylak vaivoda Transsil- uanus et Johannes de Korugh banus^ Machoviensis ceterique praelati, barones et nobiles huius regni Ilungariae nunc in Waradino Petri congregati, providis et circumspectis universis et singulis Saxonibus septem sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum salutem et amicitiam debito cum honore. Rediens novissime a serenissiino doiuino nostro rege reverendus in Christo pater dominus Johannes cpiscopus Waradiensis. secretariiis. cancellarius serenitatis siiae una- cum nonnullis aliis oratoribus eiiisdem serenilatis plura ad nos mandata detu- lerunt, in quibus inter cetera de modo ingressus suae serenitatis in hoc regnum et generali exercitu contra Turcos faciendi. [iro quo plura et magna iam sub- sidia a ])riucipibiis .\Imaniae conquisivisse serenitas sua- intimat, per nos res- ponsionibus optat vultque serenitas sua. pro liis et aliis rebus, quain iidem ora- tores detulerunt, unain congregationein i^raelatoriim, baronum et inocerum huius regni sui celebrari, prout ex literis eiusdcm serenitatis cum praesentibus vobis exhibendis plenius accipietis. Et cuin ad terminuin in dictis literis domini nostri regis expressum propter eius brevitatem regnum hoc comode congregari non posse visum fuit, ideo communi omnium consilio ac etiain dc prae- tactorum oratorumassensu [)raetactamcongregationem nostramadquindeciraum dieni festi Epiphaniarum domini nunc venturi* prorogantes fraternitates vestras hortamur, requirimus et quantum possumus rogamus, quatenus iuxta manda- tum et literas praefati domini nostri regis quatuor ex vobis, vel quot ultra volueritis. bonos viros ad praetactum quindecimum diem Budam cum pleno mandato inittere velitis, ut cum illis et aliis fratribus nostris congregandis tam praefato domini nostro regi respondere, quam de facto praectati generalis exercitus tractare et concludere valeamus. .\Iiud iterum rogamus, quod non faciatis et terminum ipsum non negligatis, quoniam iudicio nostro nusquam ad memoriam hominum hoc regnum maiora et utiliora negotia tractanda ha- buit, quam ea, quae in ipsa conventione erunt concludenda. Datum in Wara- dino Petri i^raedicta feria quinta proxima ante festuin beati Thomae apostoli, anno doiuini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto.

' VorUific bani.

* Gebesert aus 5iios.

' Januar 20.

2Q49

Belc|rad 1 4."j4 Dezember 28. Der Bistritzer Graf Jnhannes von Httnyad ersucht das Weissenburger Kapitel bei der Einfuhrunq f/es Kronstddter Burgers Magister Conrad Lapicida in den Besitz der Hdlfte t>nn Schirkantjen in districtu Eogaras

475

in comitatu Albensi existentis simul cum universis praetactae medietatis pos- sessionis... utilitatibus et pertinentiis einzufuliren. Die Verleihung erfolgte auf Grund der Verdienste die sich lapicida in nonnullis nostris laboribus praecipue autem in constructionc et aedificatione claustrorum per nos in oppido nostro Thewys et possessione Boythor ob spem et refrigerium salulis animae nostrae et parentelarum nostrarum fundatorum exhibitis... erworben hat. Als seine Verireter macht Hunyadi u.a. Johanncs Zaz de Zenthjanc.shcge. Jacobus Gereb de Pokiifalwa. .Johanncs dc Morgcnda mid Gtcrgius Thobie de Almas namhafl. Datum in Nandoralba in festo innocentum, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo quarto.

Eingeschaltct vom Weissenburgcr Kapitel 1455, Orig. Arli. St. Bra§ov.

2 950

Rom 1455 Januar 6. Papst Nikolaus V. verbietet den Briidern von der Franzis- kaner-Observanz, Hduser, die den Franziskaner-Konventualen oder den Klaris- sinen gehoren, :u besetzen, sie wegzunehmen oder sich irgendwie in diese Dinge einzumisclien ('...ne per se vel alium seu alios...aliquam, aliquod seu aliquem domum, monasterium scu locum fralrum conventualium aut monialium or- dinis sanctae Clarae dc novo caj)crc ncquc rccipere seu de illa vel illo sc intro- mittere quoquomodo pracsumant) und belegt alle Vbertreter dieser Verordnung mit dem Kirchcnbann. Gegen diese soll auch die weltliche Gewall angerufen werden. Datum Romac apud sanclum Pctrum, anno incarnationis dominicae millesimo quadringcntcsimo quinquagcsimo quarto, octavo Idus Januarii^ pontificatus nostri anno octavo.

Einncschaltet von Papst Calixt III. 1455 imd niit dieser Lrkiindc voni Ofncr Kapitcl 1460. Orig. Arh. St. Sibiu.

Da in dcr papstlichcn Kanzlci dieser Zeit als Jahresanfang dcr calculus Florentinus in tJbun.i3 war, also der 25. Marz nach unserem Jahresansatz als Jahrbeginn. so gehort diese Urkunde zu 1455. Daniit stininit anch die Angabe dcr Papsljahrc iibcrein.

' Vorlage Januar.

2Q51

Thorenltun) 1455 Januar 12. Die siebenbtiigisclien Vizewoiwoden Georg und Bronislaus ersuchen das Weissenburger Kapitel, bei der Untersuchung der Gewalt- tdligkeiten und Cbergriffe, die seilens der Adligen von Bell und Kaltwasser gegen die Sachsen von Burgberg vnrgekommen sind, mitzuwirken.

Eingcscliallct ^cn dim ■Wcissenbuis-tr Kapitel 1155. Orif;. Arli. St. Sibin.

Amicis corum rcvcrendis ca[)ituIo ccclesiae Transsiluanae Georgius filius Ry- kalph dc Tliarkcw c1 Broni.slaus viccvaivodac Transsiluani amicitiam para- tam cum honorc. Dicitur nobis in personis honorabilis domini Valentini plc- bani necnon viliici ac iuratorum seniorum cf totius communitatis regalis Hy-

476

whalom vocatac quoinodo Thoinas de Alsobolya ncciion [.uurenciiis de eadem et Petrus frater eiusdem de Vezzed et Gregorius de IIyde<,nvyz et ceteri nobi- les de eadem fenum in magna quantitate per Saxones regalos de dicta Hvw- halom in territorio eorum falcatum in parte erija domum ipsorum asportando et in parte in eodem loco taicationis feni propler eorundem nobiliuin prohibi- tionem anihilari fecissent, in quo facto ducenlorum florenorum auri dainna eisdem Saxonibus intullissent. quodque decem equos tempore falcationis feni praemissi ab eisdem Saxonibus recipiendo per decem ebdomadas ipsi nobiles erga se conservassent, in quo ipsi Saxones sexa,<finta florenos auri damna per- pessi extitissent, insuperque quatuor homines lelalibus vulneribus fauciando alios quamplures ex cisdem diris verberuin et vulneruin plagis afficientes vestibus, sellis, frenis, cingulis, cultellis, falcastris et aliis minutis rebus spoliassent, in quibus ipsis Saxonibus quinque florenos auri damna attulissent. ceterum- que decem porcos eorundem Saxonum decem florenos auri valentes ipsi nobiles in silva eorundem Saxonum canibus hinciiid' fugando anihilassent; lite tamen inter ipsos pendente, |)ostiemumque praefati nobiles de Bolya et de Hydegwyz contra prohibitionem dictorum Saxonuin ligna non in parva quantitate in silva eorum succidi faciendo et ligna succissa ad eorum possessionem cuius vestigia ad praesens evidenter apparerent importari fecissent potentia inediante in eorundem exponentiuin praeiudicium et damnum valde magnuin. Super quo vestram amicitiam peliiuus diligentcr , qualcnus vestruin mit lalis hominein pro testimonio fidedignum. quo praesente Georgius Greb de Musna aut Michael Greb de Iwanfahva seu Nicolaus de Tholinach sin Andreas de Rethek seu Tho- mas Greb de Kapos neve Petherman de Wyfalw aliis absentibus homo noster ab omnibus quibus incumbit meram de praemissis experiatur cerliludinis veri- tatem quam tandem nobis ainicabiliter rescribatis. Datuin Thordae die dominica proxima post festum beati Pauli primi heremitae, anno domini mille- simo CCCC^^L"" quinto.

2Q52

Kroiistadl 1435 Januar 18. Friedrich Pfiberstdin, Konserimlor iind Prokurator des Heilig-Geist-Ordens. bestatigt iiber Ersiichen des offenllichen Notars Nikolaus Thoscha, der einen der Kronstadter Martinskapelle (jestifteten Hof hewohnt, dass dieser sich der geistlichen Vorrechte erfreut, iind lcisst dieses von dem offentlichen Notar Eobanus Cleynsmit bezeugen... Et quicumque ausu temerario his scriptis contrarie praesumpserit, sententiam maioris excommunicationis cum poena quinquaginta marcarura auri puri noverit sc incursurura, quia annotatus Ni- colaus notarius a nobis repertus fore videtur verus, autenticus diligens aequi- tatera iuris et cetera... Praesentibus ibidera honorabilibus et discretis viris doraino Nicolao presbitero conventorum, altero domino Nicolao presbitero de Nova Civitate baccalaureo artium liberaliura, domino Thomae de Basna se- niori, domino Thomae plebano Hungarorura ac magistro Laurencio praedica- torum diocesiura Strigoniensis et Transsiluanensis et aliis quara pluribus ad praeraissa vocatis pariter et rogatis. Datum in praedicto oppido Coronensi, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesirao quinto, deciraa oc- tava die mensis Januarii, quae fuit dies solis.

Notarzeichen: Et ego Eobanus Cleynsmit clericus Maguntinensis diocesis pu- blicus sacra imperiali auctoritate notarius et tabellio iuratus, quia praedictis confirmationi ac roborationi privilegiorum et tabellionatus officii omnibusque aliis et singulis praemissis dum sic ut praeraittitur agerentur et fierent una

477

cum praenominatis testibus praesens interfui eaque sic fieri vidi et audivi. Idcirco hoc pracsens publicum instrumentum sive privilegium de mandato su- pradicti domini comitis manu mea propria scripsi et subscripsi. Exinde con- feci et in hanc forman publicam redegi signoque' et nomine meis solitis et consuetis una cum appensione sigilli praesentis antefati domini comitis con- signavi^ in fidem omnium et singulorum praemissorum rogatus specialiter et requisitus. Aiif (ler Plira linl;s: l''ridericus le Co-s pa.; rechls: Eo. cari de Man.

Orii'. PtTg. friiher Archiv dcs Burzcnlander Evang. Kapitel.s A.B. , jetzt Arh. St. Sibiu. Siefjel war angehangt.

Der Urkundenschreiber gibt den 18. Januar als Sonntag an : es war aber ein Samstag. Die Urliunde von 1447 Dczember 5 Nr. 2 614 hat ajs Vorurkunde gedient: bis auf die hier wiedcr gegebenen Slellen ist der Text wtirtlich iibcniommen worden.

' Vorlage singn...

2 953

Dre>«Iau i'i"t Juniiai 2(1. KonKj Ludishuis rcrhielel Johann Greb uon Weingarts- kirchen die Sachsen intn Sladt iind Sliihl Miihlbach in dem Besitz der zum Stuhl bzw. ziir Stadt fjehorenden Waldiiniien zii sloren und Irdcjl ihm auf, seine An- spruche auf dem Rechlswege zu verfoUjen.

Orig. Pap. friihcr .\rcliiv dcr Stadl Miihibach. Siegel, rund. in rotes Wachs, papier- bedeckt. vorne aufgedriickt. Dersell)c .Steiupcl wic Nr. 2 806. Druck: Prognimm d. ci'. Unlcrgywn. Miililhocli 1881/82. 66 Nr. 14.

Von der Kanzlei: Commissia propria domini regis.

Ladislaus dei gratia rex Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera ac .\ustriae et Stiriac dux necnon marchio Morauiae et cetera fideli nostro egregio .fohanni Greb de Wyngarth salutem et gratiam. Exponitur nobis pro parte fidelium nostrorum iudicis et iuratorum civium ac totius cominunitatis sedis et civitatis nostrarum Zaazsebes vocatarum gravi cum querela, quod licet ipsi vivente quondam Michaele filio Salomonis de Nadas in dominio qua- rundam silvarum nostrarum regalium ad praedictas sedem et civitatem spectan- tiuin et antea ab illo tempore cuius contrarium hominum memoria non compre- henderet e.xtiterint et eisdem usi fuerint praetextuque earundem dudum quae- damliteset controversiae inter ipsos exjjonentes et annotatum quondam Michae- lem filium Salamonis ortae et tandem per inedium bonorum hominum sedatae et in dominio ipsarum silvarum sub certis conditionibus ipsi exponentes relicti e.x- titerint, tamen inortuo praefalo quondam Michaele de Nadas possessionibusque eiusdem ad tuas manus deveiiieiitibus ipsos exponentes ab usu et fruitione dictarum silvarum diversis minis eisdein impositis prohibuisses et ipsas silvas vi et potentialiter velles tibi appropriare, quod nedum in ipsorliin Saxonum damnuin, sed et in noslrae inaiestatis cedit praeiudicium manifestum. Verum quia a cerlo teneas quod nos talismodi silvarum et aliarum terrarum nostra- rum regaliiim ()ccu[)alioiies per tc aut alios quoscumque sic ul praedicitur minus iiiste et potentialiter factas iiii|)une et absque debita vindicta pertran- sire nolumus sed easdein intendiiniis lolo posse pro nobis recuperare. Ideo fideli- tati tuae firiniter [iraecipiendo mandamus el utique aliud habere nolentcs.

478

quatenus nullo alio nostro nianda(o superindi' cxpectato annotatos cxponen- tes in praetactis silvis ac usu et fruitione earundem nequaquam impedire, molestare et perturbare praesumas, nec sis ausus modo aliquali. Si enim quit- quam actionis vel causae ratione praedictarum silvarum contra annotatos Saxones iiabere te speras id non potentialiter sed iure mediante prosequere coram iudicibus eorum ordinariis et si de eorum iudicio contentus non fueris poteris ipsam causam deducere in personalem praesentiam nostrae maiestatis per legitimam appellationem nosque in praemissis inter te et dictos exponen- tes tale iudicium talemque iustiliam faciemus iure exigente, quod exinde me- rito poteris contentari et in hiis sic anas. ut sentiamus, te nostris paruisse prae- ceptis atque mandatis. Alioquin le in praemissis contrafaciendo commisimus vigore aliarum literarum nostraruin ct praescntium serie firmiter committi- mus spectabili et magnifico .lohanni comiti Bystriciensi generali capitaneo in regno nostro Hungariae, ut ipse scita veritate praemissorum te ad observa- lionem praedictorum nostrorum inandatorum iure mediante compellat et as- tringat nostra in persona et auctoritate sibi in hac parte attributa mediante. Prae- sentes quoque post earum lecturam seinper reddi iubemus manibus exhibentis. Datum Wratislauiae in festo beatorum Fabiani et Sebastiani martirum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera quintodecimo. Bohemiae vero sccundo.

2 s)54

Breslau I io."» Januar 22. Koniq Ladislaus heauftragt Johaimes mm Hunyad, die Saclisen der Sieben Sliihle in ihrem Wahl- iind Grundhesitz (je^ien (Jhenjriffe des Adels zu scluitzen und den Adel an dic ordentliche Gerichfe der Sachsen bzw. im Wege der Weiterklage an das kdnigliche Gericht zu vernmsen.

Orig. Pap, Arh. St. Sibiu V II 161. Sie.ypl in roles W;ichs vortif luifgedriickt. Derselbc

Stempel wie Nr. 2 806.

Druck: Archiv 21. 1887, :i5n Nr. 1.

Regest: Kcmeny. .\olitia 1, l'','i,

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis,

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fideli nostro spectabili et magnifico Johanni comiti Bystriciensi supremo capitaneo regni nostri Hungariae salutem et gratiam. Magna cum disciplicentia percepimus querelas Saxonum nostrorum septem sedium partium nostrarum Transsil- uanarum nobis intimatas, quomodo quidam nobiles dictarum partium nos- trarum Transsiluanarum et pracsertim .Johannes Greb de Wyngarth magnas quantitates silvarum ad sedem nostram Zazsebes, nobiles vero de Bolya mag- nam quantitatem terrarum et foenetorum ad villatn nostram Hywhalam, Sykws autem de Rakus magnum territorium ad villam nostram Streythfarth appel- latas, spectantes et pertinentes pro se occupassent et conservarent occupatas. Item Nicolaus de Gerend multos porcos ac pecora et pecudes de terra nostra regali ab.stulisseti, Petrus filius Georgii et Michael filius Johannis ac Dominicus de Pethky ac nonnulli Wolachi praefatis exponentibus per furta et latrocinua et alios actus potentiarios diversa dampna et nocu- mentorum genera hactenus intulissent et dietim inferre non cessarent in nostrum praeiudicium manifestum. Unde nos talismodi actus potentiarios

479

et praesiimptuosos peramplius tollerare nolentes fidelitatem vestram attente requirimus eidem firmiter committendo, quatenus attendatis ad illas partcs, ne terrae et silvae nostrae sic indebite alienentur a sedibus et villis nostris regalibus praedictis, sed committatis annotatis nobilibus verbo nostro, quibus et nos praesentium serie committimus, ut ipsi remittant praefatas sil- vas et terras nostras regales per eos ut praedicitur potentialiter occupatas et satisfaciant de dampnis illatis. Et si ipsi nobiles aliquid actionis et causae contra praenotatos Saxones nostros ratione quorumcumque negotiorum ha- bent, id coram eorum iudicibus ordinariis, aut ab eisdem per legitimam appel- lationem in personali praesentia nostrae maiestatis legitime prosequantur, quos exponentes a facie iuris nolumus custodire. Et in his sic agatis, quod per am- plius dicti exponentes pro defectu iustitiae nobis non cogantur quoquomodo querulari. Et aliud non facluri. Praesentes quoque perlectas reddentes prae- sentati. Datum Wratislauiae in festo beati Vincencii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nos- trorum anno Ilungariae et cetera quintodecimo, Bohemiae vero secundo. Unter dein Siefiel Kanzleivermerk.

' Ubfr der Zeilc nachgetragen .Vorlage abslalissfnt.

2Q55

Breslau 1 '>'>'> .Januar 22. Koniij Ladislaus venjabt dem Orden der Dominikaner- Observan: in Scluissbiirfi einen Ihif auf der Burri niif allen dazugehorigen Nu- Izungen.

Oriii. Porsi. Arli. Sl. Bra.sov. Arcliiv der Stadt Sighisoara Xr. 11. Sicgel war in rotes

Waclis vornc aufijedruck) .

DrucU: I"iibritius. Crlamdcnbiicli (i(i Xr. 91.

Vdii der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos^ Ladislaus dei gratia rex Ilungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera ac .\ustriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos ob spem ct devotionem quam ad bcatum Dominicum ct eius ordinem de obser- vantia gerimus totum et omnc ius nostrum regium quod in quadam domo deserta in castro civitatis nostrae Segcswariensis in vicinitate scilicct claustri eiusdem ordinis existentem et habilam, quae quondam Michaelis filii Salomo- nis de Nadas praefuisse sed per defectum seminis eiusdem ad manus nostras regias iuxta regni nostri consuctudinem rite ct Icgitime devoluta fore perhi- betur simulcum curia ac aliis cunctis suis utilitatibus ct pertinentiis quovis nominis vocabulo vocitatis ad ipsam domum dc iure spectantibus praefato claustro et per consequens fratribus praedicti ordinis sancti Dominici de obser- vantia in eodem claustro deo famulantibus praesentibus scilicet et futuris de- dimus, donaviinus ct contulimus iinuu) damus, donamus el conferimus iure pcrpetuo ct irrcvocabilitcr lincndum, [)ossidendum paritcr et habcnduui salvo iure alicno liaruin nostraruin vigorc ct tcslimonio literarum mediantc quas in formam nostri privilegii rcdigi facicmus dum nobis in spcciae fuerint icpor- talae. Datum Wrati.slauiac in feslo bcati Vinccncii marliris, anno domini mil-

'i80

lesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nostrorum anno Ilungariae et cetera quintodecimo Bohemiae vero secundo. Unler dem Siegel Kanzleivermerk.

' Auf Rasur.

2Q56

1455 Januar 2.1. Der Konuent von Kolozsmonostor bezeiigl, dass die Gemein- schaft der Ungarn in der Petergasse in Klausenburq Anspruch auf die Bestellung ihres Geistlichen und auf die Einkiinfle einer Miihle erhebl.

Druck: Jakab. Okleveltar 1. 189 Nr. 11.'! iiach eincm bischoflichen Visitationsprotokoll aiis 1822. Archiv der roin. katli. Pfarrci C.hij.

Nos conventus monasterii beatae Mariac virginis memoriae commendamus te- nore praesentium significantes quibus expedit universis, quod providi et ho- nesti viri Nicolaus Nylas ac Martinus Kadar in civitate Colosvar nccnon Mi- chael Varga in possessione Gyalo item Ladislaus et Gregorius Csontos dicti in Zamosfalva commorantes satis senilis ac provectae et decrepitae actatis ad instantem petitionem universoruin hospitum et incolarum ac totis commu- nitatis flungaricae nationis extra castrum seu ambitum muri dictae civi- tatis in Zenthpeter uczaya residentium nostram venientes in praesentiam non terrore seu timore coacti vel compulsi nec odio ac rumoris invidia moti nec favore permoUiti sed puri propter deum ac eius iustitiam meritu( )^

ad fidem eorum quam deo creatori omnium eiusque genitrici ac omnibus sanc- tis inviolatum conservare tenentur penitus in ullo discrepantes sed pari voce et unanimi relatu ex deliberato animo ac propria ac bona conscientia et volun- tate fassi et attestati extiterunt in hunc modum. Quod ipsis bene constaret ac verissime scirent et optime ad eorum memoriam revolverent quod a primae- vis temporibus semper ecclesia beatorum Pctri et Pauli apostolorum in dicta Zentpeter uczaja constructa per se parochialis ecclesia illorum populorum de eadem immo primordialis et capitalis ecclesia praefuisset et per consequens dictus populus et communitas discetam idoneam et hominibus placibilem et per omnia sufficientem prout communi ipsorum voluntati placuisset ius ple- banum, qui ipsis omnia sacramenta ecclesiastica divinaque officia singulis die- bus noctibusque et temporibus opportunis iuxta ritum sacrosanctae ecclesiae Romanae et fidei catholicae peregisset ac administrasset seu administrari fecis- set eligendi, praeficiendi et instituendi plenam et omnimodam habuissent fa- cultatem; qui vero plebanus ipsorum in ea domo, qua pro nunc Johannes Zuchai<y dictus inhabitaret prope eandem ecclesiam a parte fluvii Zamos in acie habita personalem ac specialem habitationem seu residentiam habuisset ibidem, quod tempore serenissimi principis domini Ludovici regis Hungariae et felicis remi- niscentiae praefati hospites et incolae ac tota communitas multimodis ac mul- tiphariisquc precibus et intercessionibus ab eodem domini Ludovico rege quen- dam locum molendini in iamdicto fluvio Zamos prope praedictam ecclesiam ad sustentationem et utilitatem eiusdem ecclesiae impetrassent ipso quoque domino Ludovico rege per omnia gratiose conservari obtinuissent et quod quondam providi viri Petrus Thamasy ac Nicolaus Zurya et Johannes Geude in dicta Zenthpeter uczaya commorantes ob speciem et specialem devotionem

481

quam ob beatissimos Petrum et Paulum apostolos habuissent, ipsorumque ac progenitorum eorum animarum salutem in dicto loco novo ab ipso rege impe- trato molendinum trium rotarum ad utilitatem praefatae ecclesiae et inopiarum eiusdem sublevamen propriis ipsorum expensis ac sumtibus denuo constru- xissent et aedificassent quidem Petrus Tliamasy et cetera vita ipsorum durante ipsis populis de dicta Zenthpeter consentientibus pro recompensatione ali- quali eorum expensarum fructus eiusdem molendini percepissent, tandem di- vino nutu disponente praedicto Petro Thamasy et cetera temporum in processu ab hac luce decedentibus in ultimaque eorum voluntate dictum molendinum cum oranibus et singulis suis proventibus, fructibus et obventionibus perpetuo et irrevocabiliter ac omni plenitudine iuris et dominii dictae ecclesiae legavis- sent et commisissent tenendum et cetera. Et ex post successive praenominatae eiusdem ecclesiae dictum molendinum multis temporibus tenuissent ac fruc- tusque et obventiones eiusdem percipiendo pro structura saepefatae eccle- siae ac dicti molendini et quibusvis necessitatibus eiusdem ecclesiae expen- dissent et administrassent et non multis retrolapsis temporibus plebani eccle- siae beati Michaelis archangeli in saepedicta civitate Koloswar intra muruni constructae nescitur quali ex causa dictum molendinum pro se ipsis minus iuste et indebite potentialiter occupassent immo etiam modernus plebanus eiusdem ecclesiae beati Michaelis archangeli uteretur de praesenti. In cuius rei testimonium praesentes literas nostras duximus concedendas. Datum sab- batho videlicet in festo conversionis beati Pauli apostoli, anno domini MCCCCLV.

' Liicke.

2 957

1455 Januar :M . Das Weissenburf/er Kapitel schallel den Statutionsauftrag

Konig Ladislaus vun li5i Nr. 2 947 ein und bezeugt, dass Konrad Lapicida

am li. Januar in den Besitz der Hofe und Miihlen (domorum et molendinorum,

auf Honigberger Gemarkung eingefuhrt worden ist.

Datum decimo octavo die introductionis et statutionis praenotatarum, anno

domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto. Folgt dieselbe Zeu-

genreihe wie unter Nr. 2 884.

Auf der Ruckseite von einer Hand des ausgehenden 15. Jh. s: Ein prief K. La-

dislai, der auch herczog yn Osterreich isz, einem Conrado Steinmeczen auf

eczliche heuser vnd mylen ym Herman gelegen, gegeben 1455.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 134. Sicgcl, spitzoval, weisses Wachs in Wachs- schiissel. an rot-griiner Seidenschnur angchangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216. Die Urkunde ist von demselben Schreiber geschrieben wie Nr. 2 958.

2 958

MS.'» Februar 3. Das Weissenburger Kapitel schaltet den Statutionsauftrag des Johannes von Hunijad von 1454 Nr. 2 949 ein und bezeugt, dass Konrad Lapi- cida von Kronstadt am 7.9. Januar in den Besitz der Halfte von Schirkanyen eingefiihrt worden ist.

482

Datum decimo octavo die introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini millesimo CCCC'°°L°"' quinto. Folgt dieselbe Zeugenreihe wie Nr. 2 S84.

Orig. Perg. Arli. St. Brasov, Priv. 135. Sietrcl, s,pitzoval, weisses Wachs in Wachs- schiissel, aii griin-rotcr Seidenschnur angchangt. Dcrselbe .Stempel wic Nr. 216. Dic l^rkundc ist von denisclben Schrcibcr tscschricbcn wie Nr. 2 9.^7.

2Q59

Ilonuannstadt 1433 Februar 8. Die offentlichen Nolare Eobanus Cleijmmit und Urbanus Petri i>on Steinau bezeugen die schiedsrichterliche Entscheidung in der zwischen Nikolaus uon Tartlau. Pfarrer von Brenndorf, und der Brenndorfer Kommunitdt schwebenden Angelegenheil.

Ori.y. Perg. fruher Archiv des Burzenlandcr Evang. Kapitcls A.B. , jetzt Arli. St. Sibiu. 7 Siegel an Pcrgamentstreifcn angehangt, alle in Wachsschiissel. 1. rund. Dni. 2,6 cm, rotes Wachs. Ini Siegelfcld Wappenschild mit einem Vogel im Bildc. Umschrift auf Spruchband in gotischcr Minuskel. 2. Spitzoval, 4,8 cm + ,3,1 cm, weisses Wachs. Im Siegelfeld Mutter Gottcs mit dem Kind unter gotischem Baldachin. Darunter kleine in S Form sich windende Ganzfigur. Umschrift in Majuskel: + S + DECANI + CIB ( )IS +. 3. Rund, Dni. 2 cm, griines W'achs. Im Siegelfeld Wappenschild niit cineni starken senkrechten Schaft in I = Form in dcr Mitte durchbrochen durch eine wagerechle Schwunglinie. Spruchbandumschrift in Minuskel. 4. Ringsiegcl achteckig 1,2 + 1.4 cni, griines Wachs. Wappcnschild niit einem T = formigcn Zeichcn. 5. Kund, Dm. 2 cm, griines Wachs. Wappenschild mit undeutbarsr Linicnzeichnung. R. Rund. Dm, 3 cm, rotes Wachs, Wappenschild und Umschrift sind viillig zcrkratzt. 7, Fehlt bis auf dic Wachsschussel.

In nomine domini amen. Anno a nativitate eiusdem millesimo quadringen- tesimo quinquagesimo quinto, indictione tertia, pontificatus sanctissiini in Christo patris et doinini nostri domini Nicolai divina providentia papae quinti, anno eius octavo. die vero Saturni, octava inensis Februarii, hora sexta vel quasi, Cibinii Strigoniensis iurisdictionis, in dote ecclesiae parrochialis beatis- simae virginis Mariae ac in stubella venerabilis et egregii viri doraini Anthonii decretorum doctoris, necnon veri pastoris ecclesiae praedictae Cibiniensis, nostrorumque notariorura infrascriptorum praesentia, venerabilis et egregius vir dominus Ffridericus Pyberstain decretorura doctor et cetera verus et legi- timus procurator honorabilis et discrcti viri doraini Nicolai de Tartalaw, plebani ecclesiae sancti Nicolai in Bringendorff, dictae Strigoniensis iurisdictio- nis ab una et discretus Seruatius, concivis Coronensis, legitiraus procurator villanorura ac totius coramunitatis de Bringendorff actorum et adversariorura dicti doniini Nicolai, de et super privatione dictae suae plebaniae in Bringen- dorff. partibus ex altera personaliter constituti, se non coactos non corapulsos nec vi, dolo, fraude aut metu inductos aut circuraventos confitentes, ac plenam et omnimodam potestatem suarum partiura et constituentium in dicta causa sive causis nihil reservato habentes, eandem causara seu causas, controversiara et orania iura, dictis eorura constituentibus pro utraque parte corapetentia, ad manus venerabilium et circumspectorura virorura, domini Anthonii decre- torura doctoris necnon plebani antedictae ecclesiae Cibiniensis, domini Valen- tini plebani in Schellenbergk ac dccani venerandi capituli Cibiniensis, doraini Jacobi alias raagistri civium Cibiniensium et domini Johannis Breyde iurati consulis ac vitrici dictae ecclesiae Cibiniensis, tamquam arbitratorum et ami- cabilium compositorura necnon in inanus venerabilis viri domini Erasmi decre- torum licentiati antecedenter in dicta causa et causis iudicis existentis tamquam dictorura doininorura arbitratorum et amicabiliura expositorum superinten-

483

dentis, in praefata causa et causis electorum, libera ac spontanea deliberatione et voluntate tradiderunt ac omnimode resignarunt^ mandataque procuratorio- rum suorum ibidem deposuerunt. Supplicantes dictis dominis arbitratoribus et amicabilibus compositoribus, ut eandem causam sive causas complanare necnon concordiam plenariam in eadem vel eisdem causa dei et iustitiae facere dignarentur, promittentes stipulatione manuali solemni sub iuramento et fide data omnia et singula per supradictos dominos arbitratores et amicabiles cora- positores in praefata causa seu causis arbitrata seu arbitranda, declarata vel declaranda, pronuntiata ac pronuntianda compositaque et componenda firma, rata et grata iiabere ct inviolabiliter perpetue servare. Unde dicti domini arbi- tratores et amicabiles compositores petitionibus praedictorum procuratorum tamquam rationi consonis favorabiliter annuentes, attendentes etiam quam plura mala errores et scandala nephandissima de cetero oriri potuissent, dictam causam et controversiam tamquam arbitratores et amicabiles corapositores susceperunt, concordarunt et omnera discordiara inter dictas partes in praefata causa seu causis exortam complanarunt ac omnimode deposuerunt, necnon in formam et poenam subscriptas ut sequitur inviolabiliter perpetue servandara decreverunt et pronuntiarunt; videlicet prirao et ante omnia volumus, conclu- dimus, approbamus, ratificamus et pronuntiamus, quod Servatius presbiter* in dicta discordia intrusus propter canonicam repugnantiam* legitime obstan- tem de eadera parochia penitus excludatur, sic quara nulla conditione attem- tanda directa vel indirecta qua vel quibuscuraque censeantur nominibus appel- lari. De cetero eandem ecclesiam parochialem sancti Nicolai in Bringendorff nullatenus habeat nec possit quoquomodo occupare seu vendicare. Deinde eodem modo concludimus, quod seniores comraunitatis de Bringendorff de- beant et habeant temporibus vitae dicti domini Nicolai eligere et locare pres- biterum quemcuraque voluerint, dictam suam ecclesiam in Bringendorff loco sui regentem, quera infra quindenam ab insinuatione praesentium nulla dila- tione prorogante eligant et constituant. Qui sic electus et ibidem constitutus teneatur et obligatur dicto domino Nicolao vel suo legitimo procuratori ad hoc deputato vel de|jutando annuatim et singulis annis semper secunda die mensis Julii triginta sex florenos Ungricales sine omni dilatione integraliter et absque defectu sub poena dupli deponere et persolvere. Exinde similiter declararaus frumenta decimarum anno doraini millesirao quadringentesirao quinquagesimo secundo congregata per antedictum dominum Nicolaura et in recessu suo vide- licet prima die raensis Octobris anni domini millesimi quadringentesimi quin- quagesimi tertii ibidem in horreo dictae suae plebaniae in Bringendorff dimissa in usus expensarum in dote et circa ecclesiam factarura omnimodo esse tradita et consumpta. De decirais vero collectis anno doraini millesimo quadringente- sirao quinquagesimo tertio sententiara dominorum capituli Brassouiensis ap- probamus et confirmaraus. De decimis autem anno domini millesimo qua- dringentesirao quinquagesirao quarto congregatis et de mandato domini nostri archiepiscopi in sequestrum repositis volumus et concludimus ipso praefato domino Nicolao triginta sex florenos Ungaricales dari omni dilatione postposita integraliter et persolvi ceterosque florenos de eisdera decimis superreraanentes in usus expensarura per dictos laycos de Bringendorff in eadera causa factorura converti ct dispendi. Deinde declararaus omnia et singula vasa lignea*, raensas et scamna circa curiara dictae plebaniae remanere. Etiam decernimus antefato domino Nicolao orania sua vestimenta ac clinodia videlicet lectos, caldaria, pulvinaria, lintearaina, scutellas, stanneas cura oranibus aliis rebus utensilibus et suppellectibus quibuscumque nominibus censeantur absque dilatione inte- graliter restitui. Sed in quantum idem dominus Nicolaus de alienatione librorum praedictac suae ecclesiae in Bringendorff publice coram nobis fuerit inculpatus et accusatus, se canonice expurgavit, de cuius expurgatione canonica praedic-

484

taiu communitatem in Bringendorfr velimus esse contentam necnon ipsum dominum Nicolaum quitum rcddimus ab impetitione huiusmodi penitus et absolutum. Insuper concludinuis et ordinamus, ut dictus dominus Nicolaus habeat libcram et omnimodam potestatem et auctoritatem sua debita repetendi et recuperandi, non obstantibus contradictionibus quibuscumque et quod ab omnibus suis debitoribus ibidem et in omni loco degentibus de quibuscumque debitis sine mora ac omni dilatione postergata irremissibiliter et integraliter persolvatur. Pro finali vero conclusione ratificamus volumus et conchidimus, ut in praescriptis omnibus et singulis sic ul praemittitur per nos arbitratis, nulla sit nec fiat exhorbitatio seu aUqua recusatio aut transgressio, formis et modis canonicis vel aliis quaUtercumque a partibus supradictis seu etiam qui- buscumque aliis in dicta causa sive causis involutus vel involuendis, sub poena privationis et amissionis totius causae et omnium iurium praemissam causam seu causas irrecuperabiliter concernentium. Super quibus omnibus el singulis praelibati domini procuratores praedictarum partium nos infrascriptos notarios publicos debita cum instantia requisierunt ut ipsis de praedictis arbitratis, pronuntiatis et declaratis aliisque omnibus et singuUs sic ut praemitUtur factis unum vel plura publicum seu publica, tot quot forent necessaria et oportuna sigillisque dictorum dominorum arbitratorum ac ipsius domini superintendentis necnon procuratorum praedictorum in maiorem evidentiam et firmitatem ap- pendentibus roboratum vel roborata confiteremus instrumentum seu instru- menta. Acta sunt haec anno, indictione, pontifice, die, mense, hora et locis quibus supra. Praesentibus ibidem honorabilibus et discretis viris domino Michaele de Nadast praedicatore Cibiniensi, domino Petro Bust, domino Bartholomeo de Kyszt, domino Gregorio de Mayerpott presbiteris Transsiluanensis et Stri- goniensis dyocesis necnon capellanis dictae ecclesiae beatae Mariae virginis Cibiniensis, testibus fide dignis ad praemissa in eorum veritatis testiraonium vocatis specialiter et rogatis. ^

1. Nolarzeichen: Et ego Eobanus Cleynsmit clericus Maguntinensis dyoce- sis publicus sacra imperiali auctoritate notarius et tabellio iuratus, quia prae-

dictis causae seu causarum et controversiae huiusmodi in manus supradicto- rum dominorum abbitratorum et amicabilium compositorum ac praefacti do- mini superintendentis resignationi ipsorumque electioni et potestatis plenariae traditioni et susceptioni necnon suprascriptae concordiae per eosdem dominos arbitratores. sic ut praemittitur factae sub praedicta poena pronuntiationi, lectioni et ab ipsis partibus seu procuratoribus ratihabitioni omnibusque aliis et singulis praemissis dum sic fierent et agerentur, unacum praenominatis testibus praesens interfui, eaque sic fieri vidi et audivi. Idcirco hoc praesens publicum instrumentum mediante infrascripto notario publico exinde confeci manu mea propria scripsi et subscripsi ac in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis unacum infrascripti notarii publici similitcr ad haec requisiti subscriptione et consignatione^, necnon praedicto- rum dorainorum arbitratorum ac praefati domini superintendentis et procu- ratorum antedictorum sigillorum appensionibus consignavi^ in fidem omnium et singulorum praemissorum rogatus specialiter et requisitus.

2. Notarzeichen. Et ego Urbanus Petir de Stynauia clericus Wratislauiensis dyocesis publicus sacris papali ac imperiali auctoritatibus notarius, quia prae- dictis causae seu causarum controvcrsiae huiusmodi in manus supradictorum duorum arbitratorum et amicabilium compositorum ac praefati domini super- indendentis resignationi ipsorumque electioni et potestatis plenariae tradi- tioni et susceptioni necnon suprascriptae concordiae per eosdem dominos ar- bitratores sic ut praemittitur factae sub expressata poena pronuntiationi, lec- tJoni et declarationi et ab ipsis partibus seu eorundem partium procuratoribus ratihabitioni oranibusque aliis et singulis praeraissis dum sic fierent et agerentur

485

unacum praenominatis testibus praesens fui, eaque sic fieri vidi et audivi. Ideo hoc praesens publicum instrumentum mediante suprascripto notario pu- blico confeci et per manum iam suprascripti publici scriptum hic vero mea propria manu subscripsi et in hanc publicam formam redegi signoque et no- mine meis solitis et consuetis unacum praescripto notario publico similiter ad haec requisito subscriptione et consignatione consignavi, necnon praedic- torum dominorum arbitratorum ac praelibiti domini superintendentis ac pro- curatorum antedictorum sigillorum sub appensionibus roboratum in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum rogatus specialiter et re- quisitus.

' Vorlage resignarunt. * Vorlage lingnea.

- Vorlage prisbiier. ° Vorlage consingnalione.

^ Vorlage repungnantiam. ° Vorlage consingnavi.

2 960

1455 Februar 13. Das Weissenburger Kapilel schaltet die Urkunde der Vizewoi- woden Georg und Bronislaus von 1455 Nr. 2 951 ein und teilt den Vizewoiwoden mit, dass am 10. Februar eine Untersuchung der Ubergriffe der Adligen von Bell und Kaltwasser gegen die Sachsen von Burgberg bestdtigt habe,... quod omnia praemissa et quaelibet praemissorum singula dempta quantitate florenorum auri sic facta fuissent et perpetrata quem ad modum vobis dictum extitit et prout tenor vestrarum literarum continet praedictarum. Datum quarto die inquisitionis praenotatae, anno domini supradicto.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, K.A. Burgberg Nr. 11. Siegel war in \veis.scs Wachs auf dcr Riickseite aufgedriickt.

2 961

1455 Februar 22. Das Ofener Kapitel bezeugl dass Andreas Lepes de Waraskezy seine Besitzanteile in Aldmor j Mildenburg, Armeni, Cunla j Zekeschdorf, Bia, Kleinblasendorf und in zahlreichen Gemeinden des Hunyader Komitates gegen die Hdlfle der BevAzungen Leta und Kokad, die Hdlfteder Letaer Zolleinnahmen und 200 Goldgulden an Johannes von Hunyad abgetrelen hat.

Erwahnt in einer Urkunde Konig Wladislaws H. 1492 und mit dieser Urkunde cin- geschaltet von dem Woiwoden Johann Ziipolya l.ill, Orig. Ungar. Landesarchiv Buda- pest, Familienarchiv Radak.|

Quarura prima videlicet dicti capituli ecclesiae Budensis cambialis in, festo cathedrae beati Petri apostoli anno domini millesimo quadringentesimo quin- quagesirao quinto privilegialiter exorta explicabat, quod praefatus quondam Andreas Lepes filius Johannis de Waraskezy onera ct qualibet gravamina Johannis et Michaelis Lepes dictorum filiorura quondam Lorandi vaivodae de eadera Waraskezy fratrura suorura patrueliura et aliorum quos infra scriptura concerneret negotiura super se ac cunctos hereditates possessiones resque et bona raobiles et imraobiles recipiente ab una parte vero ex altera praefatus

486

quondain Johannes dc Hunyad comes perpetuus Bystriciensis modo simili

onera et gravamina Ladislai et Mathiae filiorum suorum ad infra scripta in se

assumendo corani ipso capitulo personaliter constituti confessi exstitissent et

retulissent in hunc modum, quod ipse scilicet Andreas Lepes totales portiones

suas possessionarias hereditarias in possessionibus Alamor, Zekes ac Consfalwa

in Albensi necnon Thewrek, Chokmo, Alsowarasvyze, Felsewarasvyze, Bwchyn,

Lwdasd, Kostosd, Pwthynyl in Hunyad, item Benye et Balastelke vocatis in

de Kykellew partiuni Transsiluanarum comitatibus existentibus simul cum

patronatibus ecck'siarum ac aliis cunctis utilitatibus et pertinentiis earundem

literis in eisdem expressis et specificatis praefato Johanni comiti ac Ladislao

et Mathiae filiis suis ipsorumque heredibus et^ posteritatibus universis nomine

concambialis permutationis pro directa et aequali medietate possessionum dicti

comitis Johannis Lctha et Kakath vocatarum ac praediorum ad easdem perti-

nentium necnon medietate tributi in Leta praedicta exigi soliti omnino in comi-

tatu Byhoriensi existentium cunctarumque pertinentiarum et utilitatum earun-

dem quocumque nomine censerentur necnon ducentis florenis auri veri et iusti

ponderis Hungaricalibus plene ab eodem comite Johanne habitis ct receptis

dedisset, donasset et contulisset. E converso autem idem comes Johannes

praetactam medietatem antedictarum possessionum Letha et Kakath vocatarum

ac praediorum ad easdem pertinentium simul cum medietate dicti tributi cunc-

tisque earundem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet praefato Andreae Lepes

suisque heredibus universis praemisso nomine concambialis permutationis simul

cum ducentis florenis auri praedictis dedisset, donasset et contulisset iure

perpetuo et irrevocabiliter fruendo, possidendo pariter et habendo sub expedi-

toriis cautionibus et obligaminibus literis in eisdem expressis et specificatis.

' Hicrauf nochmals et.

2 962

1455 Marz 9. Friedrich Pybersfain, Prokurator des Heilig-Geist-Ordens, verpflichtel sich gegeniiber Richter und Rat von Kronstadt zu Verschwiegenheil und Treue in allen ihm ubergebenen Angelegenheiten.

Orig. Pap. friiher Archiv des Burzenlander Evang. Kapitels A.B., jetzt Arh. St. Sibiu. Siegel, riind. Dm. 4,7 cm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Im Vierpass Wappen- schild mit Wappenzier dariibcr. Iin obcren Teil des Schildes Adler mit ausgebreiteten Schwingen. l_!mschrift in gotisclier Minuskol unlescrlich.

Ego Fridericus Pyberstain, artium et decretorum doctor ac ordinis sancti spiritus < >^, tam praesentibus quam futuris tenore praesentium notifico

quibus expedit universis ex quo igitur experigentia (i) sit nigram rerum optima cotidie docens cuius industria legitime certudinaliter et realiter famam rutilan- tissimam venustate honoris et sapientiae ornatam venerabilium et circumspec- torum dominorum iudicis totiusque consulatus civitatis Coronensis suficienter comperi. Quare eisdem dominis meis venerandis iam nominatis ex ipsorum causantibus benemeritis, quibus ipsis non immerito reddet ad gratiam liberalis. Cum utique solum digna^ dignis^ debeantur vigore praesentis literis meae obliga- toriae plenam facio oboedientiam et fidelitatem perpetuam irrevocabiliter sub amissione officii mei sacerdotalis dignitatis^ necnon sub ypoteca et obligatione omnium bonorum meorum praesentium et futurorum ac inhabilitate perpetua iuribus ac privilegiis quibuscumque in contrarium mihi subvenire valentibus

487

in aliquo non obstantibus. Ita et taliterque ipsis dominis meis venerandis iudici et civibus iuratis praedictis in omnibus mihi per ipsos commissis et commitendis sub officio aut nomine quorumcumque ubilibet locorum coram quibuscumquc seu contra quoscumque semper ero solicitus, tacitus, providus et fidelis, dam- naque eorum avertavi bonum, salutem et honorem ipsorum semper procurando in quantum possibilitas admittit. Omni dolo et fraude procul semotis sic me deus adiuvet et sancta dei evangelia. In cuius rei evidentiam sigillum meum maius unacum infrascriptorum publicorum notariorum consignationibus* infra signatis' huic recognitioni* feci sub appressione communiri. Datum et actum ipsa die solis, nona mensis Marcii, sub annis domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

Unfen rechls: Vrbanus Petri de Stynawia clericus Wratisslauiensis diocesis notarius publicus ad praemissa requisitus hic me propria mea manu subscripsi die lunae, decima mensis Marcii, anno praescripto.

Eobanus Cleynsmit de Erffurdia notarius publicus ad praemissa requisitus manu propria subscripsit et cetera.

Auf der Riickseite von der Hand des Urbanus Petri: Praesentibus ibidem hono- rabilibus dominis Anthonio hospitalensis ordinis sancti spiritus provisore domus hospitalis in Cybinio et Sigismundo Sutoris de Castrosches capellano* eiusdem* hora tertiarum vel quasi in stuba superiori mei Vrbani notarii praenotati haec facta.

' Fehlt in der Vorlage. * Vorlage recong...

' Vorlage ding... * (fber der Zeile.

' Vorlage sing...

2 963

Wien 145.1 llarz 12. Konig Ladislaus verleiht der Gemeinde Grosskopisch das Jahrmarkls- und Wochenmarktsrecht.

Abschrifl Manuskript Zimmermann des Urkundcnbuchcs nach dem hcute verschollenen Orig. Perg. iin Gemeindearchiv Grosskopisch.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera memoriae commendantes tenore praesentium significamus quibus expedit universis, quod nos tum ad humilliraae supplicationis instantiam fidelis nostri honorabilis viri Nicolai de Kapws, archidiaconi de Kykelkw et canonici in ecclesia Albensi Transsiluana ac protonotarii cancellariae Hungaricalis et specialis capellani nostrae maiestatis, pro parte et in pcrsonis fidelium nostrorum iudicis, iura- torum ceterorumque universorum populorum et hospitum ac totius communi- tatis villae seu possessionis nostrae regalis Kapws praedictae, in partibus nostris Transsiluanis liabitae, tumque pro utilitate et commodo earundera partiura nostrarum Transsiluanarum et incolarum ac inhabitatorum eiusdem villae nostrae, ad eandem villam seu possessionem nostram Kapws ad sedem Meggyes pertinentem nundinas liberas seu forum annuale singulis festivitatibus beati Bartholomei apostoli aliisque diebus ipsas festivitates praecedentibus et sequen- tibus ad id scilicet necessario aptis et sufficientibus omni anno, item forum

488

obdoinadale lil)prum singulis fcriis secundis in qualibet ebdomada omnino sub hisdem libertatibus et praerogativis, quibus nundinae seu fora annualia scilicet ebdomodalia aliarum liberarum nostrarum civitatum seu villarum celebrantur perpetue celebrari duximus annuendum gratiose et concedendum, immo annui- mus et concedimus praesentium per vigorem absque taraen praeiudicio nundi- narum seu fororum annualium scilicet ebdomodalium liberorum aliorum. Quo- circa vos universos et singulos mercatores, institores et forenses homines atque viatores quoslibet serie praesentium affidamus, certificamusque etassecuramus, quatenus ad praedictas nundinas seu forum annuale scilicet et ebdomodale liberum per nos in praedicta villa seu possessione nostra Kapws modo praemisso perpetue celebrari commissas et concessum cum omnibus mercantiis rebusque ft bonis vestris secure, libere et sine omni pavore seu formidine rerum et perso- narum vestrarum veneatis et properetis et accedatis pactisque inibi cunctis negotiationibus vestris propria vel alia quae malueritis loca redeatis salvis semper vestris rebus et personis sub nostra protectione et tutela speciali.Et haec volumus per fora et alia loca publica ubi necesse fuerit palam et manifeste facere procla- mari. Praesentibus perlectis semper exhibente restitutis. Datum Wyennae in festo beati Gregorii papae, anno domini millesimo quadringentesimo quinqua- gesimo quinto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera quinto- decimo, Bohemiae vero secundo.

2 964

Wien 145.1 .\Iarz 17. Konig Ladislaiis befiehlt den Zwei Stuhlen, zur Entscheidung des Streites zwischen Jodok von Kussow und dem Hermannstddter Burgermeister Oswald den ihnen von Oswald eingehdndigten Steuerzahlungsauftrag Konig Alberts von 143S bzw. eine Bestdtigung iiber die Hohe ihrer Steuerleistung imjenem Jalir auszufolgen.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest, l-aniilicnarchiv Justh. Siegcl in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stenipel wie Nr. 2 806. Druck: Archio 14, 1877, 587 Nr. 16 zu Marz 18.

Von der Kanzlei: Gommissio domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex, ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris iudicibus et iuratis senioribus ac ceteris Saxonibus nostris duarura sedium Selk et Meggyes salutem et gratiam. Noveritis quod nobis unacum nonnullis prae- latis et baronibus nostris de regno nostro Hungariae, sabbato proximo post festum beati Gregorii papae^ pro nonnullis dicti regni nostri Hungariae negotiis tractandis consedentibus, egregius Jodocus de ICwssa contra providum et cir- cumspectum virura Osualdum magistrura civium civitatis nostrae Cibiniensis personaliter coram nobis ac dictis praelatis ct baronibus nostris repertum suo ac egregii Henneng de Somzedwar nominibus'^ proposuit eo modo, quod cum dudura alias videlicet in anno domini raillesirao quadringentesimo tricesirao octavo, serenissiraus quondam princeps dominus Albertus dicti regni nostri Hungariae et cetera rex et cetera genitor noster carissimus felicis recordii ipsis Jodoco et Henneng pro eorum serviciis et sallariis serviciorura census suos regales praediciti anni videlicet millesirai quadringentesirai tricesimi octavi de vestri medio proveniendos* deputasset, ipsi ad exigendos et recolligendos huius- modi census praefatura Osualdura ac Jacobura alias sirailiter magistrum civiura et Michaelem Magnum cives eiusdera civitatis nostrae Czibiniensis deputassent.

489

literas etiam praefati quondam domini Alberti regis expeditorias ad manus eorundem Osualdi, Jacobi, Michaelis Magni assignassent et commisissent eisdem ut easdem expeditorias non prius nisi plenaria solutione praetactorum censum facta vobis redderent, ipsi quoque Osualdus, Jacobus et Michael ipsis de huius- modi censibus non plus quam mille florenos auri solvissent, cum vero dicti census singulis annis duo milia florenorum auri faciant, residuos mille florenos auri vel praetactas literas memorati quondam domini Alberti regis ab eisdem Osualdo, Jacobo et Michaele rchabere vellet iure admitente. Quo audito prae- fatus Osualdus personaliter exurgens respondit ex advcrso, quod licet bene verum foret, quod dictus dominus Albertus rex praetactos census dicti anni ipsis Jodoco et Henneng deputaverit, ipsique huiusmodi census ad recolligendos sibi et praefatis Jacobo ac Michael simul cum dictis literis praefati quondam domini Alberti regis commiserint, tamen ipsi non plus quam praetactos mille florenos auri ratione dictorum censuum praetacti anni eo quod eodem anno Turci pagani partes nostras Transsiluanas subintrando pertinentias dictarum duarum sedium plurium vastassent exigere potuissent dictas vero literas praefati domini Albcrti regis propter solutionem dictorum mille florenorum auri vobis consignassent et licet eaedem partes plura inter sese coram nobis ac dictis praelatis et baronibus nostris contenderint literas etiam nonnullas exhibuerint. Tamen nos huiusmodi literis veluti ad causani ipsam parvum facientibus repulsis et abiectis volentes contentiones eorundem dirimere fidelitati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, quatenus receptis praesentibus ad unum certum et brevem terminum sedis vestrae per praefatum Osualdum magistrum civium vobis deputandum, insimul convenire et praetactas literas memorati quondam domini Albertis regis pro expeditione solutionis censuum praedicti anni vobis per praefatos* Osualdum ac Jacobum et Michaelem consignatas requiri et reinveniri, requisitasque et reinventas recepta prius expeditione a praefato Osualdo super solutione sibi facta eidem reddere et restituere debeatis. Quae quidem literae regales, si inveniri non poterint, extunc volumus, ut vos ad fidem vestram deo debitam fidelitatemque nobis et sacro nostro regio diademati observandam tacto dominice crucis signo praestandam id videlicet quantae summae solutionem mcmoratis Osualdo, Jacobo et Michaeli ratione censuum vestrorum praetacti anni videlicet millesimi quadringentesimi tricesimi octavi fecistis fateri et testificari et tandem huiusmodi depositiones vestras in literis vestris conscribi facere et memorato Osualdo per ipsum ad quintum decimum diem festi pentecostes nunc venturi* ubi eo tunc intra ambitum dicti regni nostri Hungariae constituemur maiestati nostrae apportandas, dare et tradere debeatis, ut hiis visis iudicium facere valeamus inter partes. Et secus in praemis- sis facere non praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Wiennae tertio die termini praenotati, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera quinto decimo, Bohemiae vero secundo.

1 Marz 15. * os auf Rasur.

2 Auf Rasur. * Juni 8. ^ Hierauf eia uuterpunktiert.

2Q65

Wion 1455 Miirz 17. Konig Ladislaus verbietet allen Inhahern richterlicher Befug- nisse in seinem Reich... cives, hospites populique et inhabitatores civitatis nostrae

490

Brassouicnsis item Saxones nostri in terra Barcza commorantes aut aliqui ex eis vel homines seu familiares eorum... pro victuum suorum necessaria acquisi- tione diversa climata regni nostri perlustrando cum rebus ct mercibus suis ad vestras terras, tenutas, possessiones, honores et officiolatus ac vestri in medium pervenerint ... vor ihr Gericlit zu ziehen und gebietet ihnen, ihre Ange- legenheiten in praesentia iudicis et iuratorum civium antedictae civitatis nostrae Brassouiensis ac memoratae terrae Barcza iudicum legitime zu verfolgen, wo ihnen Genugtuung zuleil werden wird.

Datum Wyennae feria secunda proxima post dominicam Laetare, anno millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto usw. wie Nr. 2 96i.

Orig. PcT!!. Arh. St. Brajov, Priv. 136. Siegel in rotes Wachs vorne aufgedruclvt. Der- selbe Stempel wie Nr. 2 806. Druck; Sicb. Provinzialblaltcr 1, 52.

2 966

Wien 1455 Marz 18. Erzbischof Diongsius von Gran gestattel dem Kronstadter Rat, die aufder nun abgetragenen Kronslddter Burg befindliche Leonhards-Kapelle niederzureissen und dafiir in der Marienkirche einen diesem Heiligen geweihten Allar aufzurichten.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra^ov, Fronius I 22. Siegel, achtecl<ig, in rotes Wachs, papier- bedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 468.

Druck: Marienburg, Kleine sieb. Gescliichte 208 = Korrespondenzblatt 46, 1923, 90 Nr. 2.

Dyonisius miseratione divina tituli sancti Ciriaci in termis sanctae Rornanae ecclesiae presbyter cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem comes perpetuus, primas et apostolicae sedis legatus natus, sincere nobis dilectis circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Brassouiensis salutem in domino. Noveritis quod nostri veniens in praesentiam prudens vir Gaspar Craws concivis vester alias iudex de eadem Brassouia in sua ac vestris et totius communitatis vestrae personis exposuit, quod cum castrum vestrum Brassou- iensem legitimis ex causis per vos ruptum et distractum fuisset remansisset supra portam eiusdem castri quaedam capella sub titulo sancti Leonhardi confessoris constructa nullam dotationem habens, e qua per inimicos temporum in processu vobis pericula et damna imminere verisimiliter possent. Suplicans nobis dictus Gaspar Craws suo et nominibus vestris in eo, ut dictam capellam rumpere et distrahere ac ammovere, locoque eiusdem capellae unum altare sub eodem scilicet sancti Leonhardi confessoris in ecclesia parochiali beatae Mariae virginis in civitate vestra constructae aedificare et construere possitis licentiam et potestatis facultatem concedere dignaremur. Unde nos supplicationibus pro parte vestri nobis tam debite quam devote porrectis uti iustis paternaliter inclinati, ut dictam capellam beati Leonhardi confessoris supra portam dicti castri habitam rumpere et distrahere aut rumpi et distrahi facere valeatis atque possitis vobis tenore praesentium omnimodam concedimus potestatis facultatem ita tamen, quod vos loco dictae capellae unum altare in praefata ecclesia vestra parochiali videlicet beatae Mariae virginis aedificare et construere ac ipsum altare debitis ornamentis et paramentis exornare et decorare debeatis et tenea- mini. Alias huiusmodi nostrum indultumviribus carerevolumus. Datum Wiennae feria tertia proxima post dominicam Laetare, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo quinto.

491

2 967

Wien 1455 April 1. Konig Ladislaus weisl die Sladt Hermannstadt iind die Sieben Stiihle an, die ausgeschriebene Tiirkensteuer nur eineni liierzu BevoUmdchtiyten auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 162. Sic^al in roUs ^Vaclis, papiirbfdtckl, vorne aiif-

gedriickt, Reste.

Druck: Trnnsilvania 187.T, l.')(>.

Regest: Kemcny, Aolitia 1, 174.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Boliemiae, Dalmaciac, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera vobis fidelibus nostris iudicibus, iuratis, senioribus et toti communitati civitatis nostrae Czibi- niensis ac septem sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsiluanarum firmiter praecipientes mandamus, quatenus visis praesentibus taxam illam generalem, quae pro exercitu contra Turcos ficndo supor vos imposita cst, nulli alteri dare et solvere debeatis nisi qui venient ad vos pro ea re cum specialibus literis nostris. Interim tamen ad solvendam iiuiusmodi taxam omnino parati sitis, ut tandem liomo noster pro ea rc mittcndus nullam illic cogatur facere moram. Secus non facturi, Datum Vyennae feria tertia proxima post dominicam Palmarum, anno domini millesimo quadringcntesimo quinquage- simo quinto, regnorum autem nostrorum anno Hungariac et cetera quinto decimo, Bohemiae vero secundo.

2 968

Kron><tadt 1455 April 7. Friedrich Pyberstain, Konservator und Generalproku- rator des Heilig-Geist-Ordens, bezeugt, dass er den Bewohnern von Marienburg die Leistung des dritten Ktibels Weizen fiir das Heilig-Geist-Spital dieser Gemeinde im Einvernehmen mit dem Meister des Ordens erlassen hat.

Orig. Pap. Archiv der Evang. Kirchcngcnieinde A.B. Brasov 1 E 52. Siegel, rund, Dm. 4.6 cni, war in rotes Wachs aiif der Riickseite aiifgedriickt.

Ego Ffridericus artium el decretorum doctor necnon conservator ordinis sancti spiritus et procurator generalis recognosco et notifico tenore praesentium quibus expedit universis, quodlicet cx parte hospitalis sancti spiritus in Mergenburg districtus Brassouiensis tcrtium cubulum tritici iam multis effluxis tcmporibus dicto hospitali a villico, oppidanis ac communitati de Mcrgenburg retardatum et neglectum coram domino decano et capitulo Brassouiensi eundem cubulum in posterum annuatim dicto hospitali solvendum iudicialiter obtinuerim. Tamen attentis intercessionibus quam plurimorum dominorum spiritualium et tempo- ralium ex parte dictorum oppidanorum et communitatis de Mergenburg propter devastationem Turcorum praedicti districtus Brassouiensis et annihilationem provinciae eiusdem ratione cuius iidem homines praedicti oppidi de Mergenburg in multa damna irrecuperabilia incurrerunt quod huiusmodi tertium cubulum tritici in posterura difficulter dare pracvalebunt. De plenaria potcstate mihi in liac parte concessa et misericordia .speciali eisdcm villico et oppidanis de

492

Mergenburif ex quo conviciiiati sunt confinibus Turcorum a quibus quotidie urgentur et plura patiuntur detrimenta. Supplicationibus huiusmodi tamquam rationi consonis consentiens eundeiu tertium cubulum tritici in posterum annua- tim solvenduni per dictos decanuin et capitulum Brassouiensem eidem hospitali adiudicatum de conseusu et voUintate domini Jacobi magistri domus dicti hospitalis de Mergenburg ipsis villico, oppidanis et communitati ibidem in Mergi^nburg rehixavi penitus et dimisi. sic tamen, quod dictum dominum Jacobum ecclesiam et hospitale suuni ipsis de cetero pie et fideliter recommissum habeant, sicut meritum coram altissimo cupiant obtinere. Super quibus conscien- tias eorundem volo esse oneratas. Datum Coronae feria secunda post Pasca, anno domini milk\simo quadringentesimo quinquagesimo quinto, meo sub sigillo praesentibus tergotenus sub impresso.

2Q69

Wien 1455 April. 27. Konig Ladislaus besidliyt die Urkunde Konig Sigmunds von 1395 Nr. 1 356 enthallend die Urkunde Ludu)igs L von 1344 Nr. 604 iiber die Grenzen der geistlichen Gerichtsbarkeit, die Beslellung der Geistlichen auf Adels- boden und tiber den Zehntbezug.

Orig. Peri;. .\rchiv der Evang. Kirchensenieinde .\. B. Brasov I E 51. Sicgel, rund, Dm. 6,T cin, rotcs Wachs in Waclisschiissel an rot-weisser Seidenschnur angehangt, abgesprunyen. Abschrift aus ca l.iOO, I'erg. ebenda.

Von der Kanzlei: Commisso propria domini regis.

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera memoriae commendantes tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod fidelis noster honorabilis vir Johannes Errwdel'^ artium liberalium magister, plebanus ecclesiae parochialis civitatis nostrae Brassouiensis nostrae maies- tatis veniens in praesentiam sua ac omnium plebanorum ecclesiarum paro- chialium decanatus Brassouiensis in personis exhibuit et praesentavit nobis quasdam literas quondam serenissimi principis domini Sigismundi regis Hun- gariae et cetera avi et praedecessoris nostri carissimi felicis reminiscentiae patenter in pargameno confectas sigilloque suo a tergo impressive verbalem seriem quarundem literarum quondam excellentissimi principis domini Lo- douici regis Hungariae similiter praedecessoris nostri benedictae memoriae super limitationibus iudiciorum fororum ecclesiasticorura modo et ordine inferius in tenore earundem literarum articulatim descriptis olim per ipsum quondam dorainum Lodouicum regera in partibus nostris Transsiluanensibus inter venerabilera patrera dominum Andream episcopum ecclesiae Transsi- luanensis ab una ac universos Siculos et Saxones earundem partium nostrarum Transsiluanarum partibus ab altera pro tranquillo et pacifico statu earundem et eo raaxirae. ut tara ecclesiasticis quara saecularibus personis earundcra par- tium sua iurisdictio illibate servaretur iudicialiter et generali quondam decreto factis in certisque articulis iura, inmunitates atque privilegia dictae Brasso- uiensis et aliarura ecclesiarum parochialium decanatus Brassouiensis praes- cripti concernentia confectaruin transsurative in se habentes tenoris subse- quentis supplicavitque raaiestati nostrae idem Johannes plebanus suo et alio- rura quorum supra norainibus et in personis, ut easdera literas ratas, gratas et acceptas habendo literisque nostris privilegialibus verbotenus inseri facientes

493

in quantum eaedem praedictae Brassouiensis et aliarum ecclesiarum parochia- lium praescripti decanatus Brassouiensis iura, immunitates et privilegia con- cernere viderentur pro eisdcm ecclesiis innovantibus perpetuo valituras dig- naremur confirmarc. Quarum quidem literarum tenor per omnia sequitur in haec verba. Folgt die Urkiincle Konig Signninds von 13f)5 Nr. 1 356, enthaltend die Urkunde Konig Ludwigs von 1344 Nr. 604.) Nos igitur supplicationibus praefati Johannis Errwdel^, plebani dictae ecclesiae parochialis civitatis nostrae Brassouiensis suo et aliorum quorum supra nostrae modo quo supra humiliter porrectis maiestati regia benignitate exauditis clementer et admissis praefatas literas quondam domini Sigismundi regis avi et praedecessoris nostri carissimi non abrasas non cancellatas nec in aliqua sui parte suspectas sed omni penitus suspicionis vitio destitutas immo merae, verae ct sincerae veritatis integritate praepollentes quo ad omnes earundem continentias clausulas et artieulos eatenus quatcnus rite ct legitime sunt emanatae viribusque ipsarum veritas suffragatur acceptamus, approbamus et ratificamus easque nihilominus ex illa singulari affectione nostra qua omnium ecclesiarum regni nostri quarum veri patroni sumus iura, immunitates et privilegia semper inviolabiliter inconcusseque et irrefragabiliter consistere summe desideramus ac de mera auctoritate nostra regia et potestatis plenitudine in quantum eaedem literae et articuli in eis descripti iura, immunitates et privilegia dictae Brassouicnsis et aliarum ec- clesiarum parochialium dicti decanatus Brassouiensis concernere dinoscuntur pro eisdem ecclesiis innovantibus perpcluo valituras confirmamus praescntis scripti nostri patrocinio mediante. In cuius rei memoriam firmitatemque perpe- tuam praesentes conccssimus literas nostras secreti sigilli nostri, quo ut rex Hungariae utimur, appensione roboratas. Datum Vyennae die dominico pro- ximo ante festum beatorum apostolorum Philippi et Jacobi, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nostro- rum anno Hungariac et cetera quinto decimo, Bohemiae vcro secundo. Auf der Ruckseite von der Kanzlei: R(egestra)ta M Jo .

1 Abschrift Rwdel. ^ Zwischen den Schaften des vergrosserten R.

2 970

Wien 1455 April 27. Konig Ladislaas bestatigt iiber FAnschreiten des Kronstadter Pfarreres Johannes ReudeP pro codem johanne plebano suisque succesoribus plebanis universis innovantes die Urkunden Konig Sigmunds von 1427 Nr. 2 011 enthaltend jene von 1395 Nr. 1346 iiber eine Messestifiung des Konigs ftir die Kapelle ... in capella sancti Martini in monte Brassouiensi praedictae civitatis nostrae fundata... Die vorgesehenen Messen werden vom Pleban der Marienkirche oder durch einen von diesem zu erwahlenden Geistlichen gelesen. Datum Wyennae die dominico proximo antc festum beatorum Philippi et Jacobi apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera quinto decimo, Bohemiae vero secundo. Auf der Ruckseite von der Kanzlei: Regestrata mit eingeschriebenem Ms. Jo.

Orig. Perg. Archiv dcr Evan.y. Kirchengemeindc A.B. Bra§ov I E 5,3. Siegel, rotes Wachs in Wachsschiissel, an rol-weissr Scidenschnur antjehangt. Rcste init denisel- beni Stenipel wic Nr. 2 806.

' Vorlage Erwdl.

494

2 971

1455 April 30. Das Ofner Kopilel besldliyt, dass Ladislaus de Zechen seinen Tdchtern Adviga, Frau des Albert von Losoncz, und Anna unier andern seine Besitzungen Erked, Akna, Wyfalu, Thekee, Penthek, Liidweg, Pazmos,... Sayo... Sythwar et Balkach in partibus Transilvanensibus erbrechtlich ver- macht hat.

Datum feria quarta proxima ante festum beatorum Philippi et Jacobi aposto- lorum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

Druck: Varju, Okleveltdr 1, 685, Xr. 480. luioh dem Orig. Perg. friilier im Archiv tle Grafen Erdody zu Galg6tz.

2 972

Wien 1455 Mai f>. Dionysius, Erzbischof von Gran, erinnert den Dekan und die Kapitularen des Kronstddler Dekanates, dass er eine Synodalverordnung er- lassen habe, die besagt, dass niemand von Entscheidungen des heiligen Stuhls oder eines anderen Richters Gebrauch machen diirfe, bevor diese nichl ihm oder seinem Generalvikar zur Oberpriifung vorgelegt und in Ordnung befunden worden sind. Nihilominus autem percepimus, quod nonnulli forent personae laicae et saecu- lares certis litteris, rescriptis et processibus fabricatis et fulminatis viciosis et de falso suspectis in decanato Brassouiensi, absque nostro mandato contra huiusmodi nostram synodalem constitutionem uterentur, nonnullos clericos et laicos dicti decanatus minusiuste et indebite vexarent, turbarent et moles- tarent ac damnificarent. Der Erzbischof gebietet unter Androhung des Bannes solche Briefe, wenn sie jemandem als Richter oder Exekutor vorgelegt werden, nur nach Oberpriifung durch den Erzbiscliof oder seinen Vikar als rechtsgiltig anzusehen. Datum Wyennae ipsa die Veneris nona mcnsis Maii, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

Orig. Pap. friiher Archiv des Burzenliindcr ev. Kapitels A.B. , jetzt Arh. St. Sibiu. Ringsiegel, in rotes Wachs, papierbedeclvt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 468.

2 973

Wien 1455 Mai 15. Konig Ladislaus besldligt der Hermannstddter und den anderen mit Hermannstddter Recht begabten Schusterziinften ihre Gewohnheiten und trdgt dem Rat von Hermannstadt auf, sie ihren Freiheiten zu schiitzen.

Eingeschaltet votn offentlichen Notar Lukas Duerner 1515, Orig. Arh. St. Sibiu. Eingeschaltet von Konig Wladislaw II. 1491 und rait dieser Urkunde von Stephan Bathory 1583, deutsche (Jbersetzung ebenda. ~ Eine Abschrift nach dem Orig. Perg. Handschriftensammlung des Brukenbhalischen .\Iuseums, Sammlung G. Seiwert, Arh. St. Sibiu. Regest: Arcbiv 38, 1912, 546 Nr. 10

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.^

495

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex, Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes" quibus expedit universis, quod nostrae maiestatis adeundo praesentiam egiegius Johannes LemmeF, comes Cibiniensis, aulae nostrae miles fidelis dilectus pro parte et in personis universorum et singulorum magistrorum sutorum tam in civitate nostra Cibi- niensi commorantium quam alionim qnorumcumque magistrorum sutorum ubilibet residentium iuribus et libertatibus Cibiniensium gaudentium et fruen- tium nostrae exposuit serenitati, quomodo nuiius magistcr sutorum in medio eorundem artem sutoriam possit exercere tamquam magister nisi prius matri- monium contrahat vel hereditatem habeat. Ibidem item, quod nullus ex ipsis sutoribus in eorum consortio seu societate in vulgari* Czeha vocata valeat permanere, nisi sit de thoro legiltimo natus ct id efficacibus literis approbare possit, necnon in artificio sutorio praenotato et aliter se honeste conser\'averit ctiam quod neuter praefatorum sutorum in medio ipsorum pro magistro dictae artis sutoriae reputetur aut habeatur vel in consortium seu societatem, ut praefertur^, ipsorum admittatur nisi suum magisterium quod- valens sit os- tendat in effectu. Et ut sibi ipsi ac suae familiae possit prodesse et eandem nutrire item quod magistri sutores, qui corium aptare sciunt corium pro eorum necessitate dumtaxat et non causa venditionis laborent et illi qui ratione debi- litatis visus ex senio artem sutoriam exercere non possint, ut iidem cum corio se nutrire valeant absque quorumlibet impedimento er contradictione. Sup- plicantes nostro culmini humiliter, quatenus pracfatam universitatem magis- trorum sutorum in ipsorum antelatis iuribus libertatibus et praerogativis conservare ac easdein approbare et roborare, gratiose dignaremur. Nos itaque tam ad humulimae praefati Johannis LemmeP comitis et militis nostri sup- plicationis instantiam tum etiam ut ipsi magistri sutores prosperum sorciantur incrementum regia benignitate clementer inclinati praefatas libertates iuraque et praerogativae pro eisdem magistris sutoribus ac eorum haeredibus et pos- teritatibus universis apjjrobantes roboramus et easdem denuo^ ct e\ novo concedendas pro ipsis imperpetuum valituras confirmamus gratiose pracsen- tium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris iudici, magistro civium, iuratis ceterisque civibus et toti communitati praefatis sedis ac civitatis nostrae Cibi- niensis districte praecipientes mandamus, quatenus antelatos magistros sutores et eorum posteros in praemissis ipsorum libertatibus iuribus et praerogativis tenere'' et conservare modis omnibus debeatis. Nec secus facere praesumatis, gratiac nostrae sub obtentu. Praesentibus denique perlectis exhibenti resti- tutis. Datum Wiennae in festo ascensionis domini, anno millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera quintodecimo, Bohemiae vero secundo.

' Nach Seivert. ' Nach Seivert pro...

' Fehlt in der Vorlage. ' Nach Seivert de novo.

■^ Nach Seiverl I.eiiiell. ' Vorlage lueri. * Vorhige ivlguri.

2 974

Roni 1455 .Vlai 15. Papsl Co/i.r/ ///. bestatigt die Bulle Nikolaus V. von 1453 Nr. 2 885 iiber den Kreuzzug gegen die Turken und ergdnzf einige Verfiigungen die-fer BuUe.

496

Datum Romae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae mille- simo quadringentesimo quinquagesimo quinto, Idus Maii, pontificatus nostri anno primo.

Eingeschaltet voii dcni Grancr lirzbiscliof Dionysius 1455. gleichzeitige Kanzleiaus- fertiguna Arh. St. Sibiu.

2 975

Wien 1455 Mai 23. Konig Ladislaus gewdhrt den durcli die Tiirken gesclindifiten Sachsen der Stuhle Mediasch und Schelk einen Nachlass vom Martinszins.

Orig. Pap. Archiv der Evang. Kirchengeineinde A.B. Mediasch Nr. .32. Siegel war

in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Druck: Programm des ev. Gymn. Mediasch 1871/72, 34 Nr. 1 zu ,\lai lli.

Von der Kanzlei: Coramissio propria domini regis

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos consideratis paupertatibus universorum Saxonum nostrorum duarum sedium Saxonicalium scilicet Selk et Meggyes, in quas ipsi propter Turcorum vasta- tiones praeteritis temporibus ipsis factas devenissent ita et adeo, ut ctiam certae villae, quae bonam partem census nostri ex parte ipsorum nobis provenientis in eorum medium contribuissent penitus desolatae dicantur eisdem Saxonibus nostris hinc in futurum de censu ipsorum singulis annis de medio ipsorum nobis in argento proveniente ultra relaxationem nostram alias per nos vigore aliarum literarum nostrarum eis factam quadraginta marcas argenti singulis annis nostro durante beneplacito duximus relaxandas immo relaxamus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris dicatoribus et exactoribus huius- modi census nostri praesentibus et futuris praesentibus firmiter committimus, quatenus a modo deinceps durante nostro beneplacito contra forniam huius- modi nostrae relaxationis praefatos Saxones nostros ratione non solutionis dictarum quadraginta marcarum argenti per nos eis modo praem<isso y impe- dire, molestare seu damnificare nullo modo praesumatis nec sitis ausi modo <aliquali. Datum)^ Wiennae feria sexta proxima ante festum Pcntccostes, anno domini millesimo quadringentesimo <quinquagcsim>o^ quinto, regnorum autem nostrorum anno Ilungariae et cetera <quinto>^ decimo, Bohemiae vero secundo.

Unter dem Siegel: Commissio domini regis.

Unten links von gleichzeitiger Hand: non reddatur, nisi solverent x florenos auri N. vicecancellarius.

Auf der Ruckseite von anderer gleichzeitiger Hand: Ad supplicationem fidelis nostri honorabilis domini Nicolai de Kappus archidiaconi de Kykellew cano- nici ecclesiae Transsiluanae, prothonotarii nostri cancellariae Hungaricalis.

' Lucke: 2,8 cm. 3 Liicke 0,7 cni.

» Liicke 2,6 cm.

497

2 976

Rom 1455 Juiii 1. Papst Calixt III. verleiht der Pfarrkirche von Miihlbach einen A blass.

|\Druek: Theiner, Monumenla hisl. Hung. 2, 273 Nr. 436 nach den papstlichen Registern An. I. secr. lib. XIX fol. 136.

Zur Ortsnamendeutung vgl. G. Giindisch u. Th. Streitfeld, Zur Baugescbichle der eoang. Kirche A. B. .Scftf? (Miihlbach), in: Revue roumaine d'histoire de l'art 1, 1964, 297/8.

Calistus episcopus et cetera universis Christi fidelibus praesentes literas inspec- turis salutem et cetera. Dum praecelsa meritorum insignia et cetera. Cum itaque, sicut accepimus, parochialis ecclesia beatae Mariae loci Zassovicj Transsilva- nensis diocesis ab aliquibus annis citra per Teucros fidei christianae atrocissi- mos hostes bina vice cura libris, calicibus et aliis ecclesiasticis ornamentis proh dolor... combusta fuerit, ac de illius reaedificatione, restauratione et conser- vatione dictae ecclesiae non suppetant facultates, sed Christi fidelium suffragia sint quam plurimum oportuna. Nos cupientes, ut ipsa ecclesia congruis honoribus frequentetur et celeriter reaedificetur, restauretur et conservetur, cultus quoque divinus inibi perpetuo vigeatur (sic) et augeatur, ac ipsi fideles ad illam eo libentius devotionis causa confluant, necnon ad reaedificationem, restaura- tionem, conservationem ac divini cultus augmentum huiusmodi manus promptius porrigant adiutrices. Quo exhoc ibidem dono coelestis gratiae uberius conspexe- rint se refectos de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi oranibus vere poenitentibus et confessis, qui ecclesiam ipsam in annunciationis, visitationis, nativitatis, purificationis et assumptionis praelibatae virginis Mariae ac in sancti Bartholomei et sancti Georgii festivitatibus, necnon in die dedicationis praefatae ecclesiae ac per ipsarum festivitatum octavas devote visitaverint et ad huiusmodi reaedifi- cationem, restaurationera, conservationera et divini cultus augmentum manus adiutrices porrexerint singulis videlicet festivitatum et dedicationis septem annos et totidem quadragenas octavarum vero huiusraodi diebus centura dies de iniunctis cis penitentiis raisericorditer relaxaraus. Praesentibus post viginti annos rainime valituris. Datum Romae apud sanctura Petrura, anno incarna- tionis dominicae raillesimo quadringentesirao quinquagesimo quinto, Kalendas Junii, anno primo.

2 977

Suceava 1455 Junl 2. Peter, Woiivode der Moldau, erneuert den Bewohnern

von Kronsladt die allen Handelsvorrechte.

„Geschrieben uon Vulpas in Suceava im Jahre 6963 im Monat Juni 2."

Auf der Riictcseite von gleichzeitiger Hand: Petri wayvodae sonans de verbo ad

verbura sub eodem tenore, sicut alia eius. Pergaraenum est nigrum. Praesqnti in

anno domini MCCCCL nono sunt septera annorura.

Ebenso von gleichzeitiger Hand: oycaMb BpanicoBT>M<i)M.

Als Vorurkunde hat das Priuileg des Woiwoden Peter von 11. September 1448

gedient.

Orig. Perg. .^jh. St. Bra^ov, Priv. 778. Siegel, rund, Durchmesser 2,4 cm, rotes Wachs in Wachsschiissel, an violett-roter Scidenschnur angehiingt. Das gleiche Siegel wie unter Nr. 2 658.

498

Diuck: Bogdan, Doc. mold. 34 Nr. 12. Nicolaescii, Documenle slavo-iom. 112 Nr. 45. Tocilescu, JJ^ documenlc oO;i Nr. 485. Costachescu, Documenle mold. 2, 771 Nr. 227. Regest: Parvan, .\Ux6ndrcl \oda ?i Bogdan Voda 81. Moisuc, Induslria lexlila 1, 44 Nr. 17.

2Q78

Wien 1435 Juni 17. Konig Ladislaus fordeii den Propst Albert von Fiinfkiichen aiif, in der Streitsache zwischen den Riitern Henning und Jost und dem Hermann- stddter Burgermeister Oswald ein Urteil zu erbringen, trotzdem der Biirgermeister zn der anberaumten Verhandlung nicht erschienen isl.

Orig. Pap. Ungar. Landosarchiv Budapest, Faniilienarcliiv Justh. Siegel.war in roles

Wachs vorne aufgedriiclct.

Druck: Archiv 14, 1877, 589 Nr. 17.

Von der Kanzlei: Commissio propiia domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fideli nostro venerabili Alberto de Hangaach praeposito ecclesiae Quinqueecclesiensis ac iudicis spccialis praesentiae nostrae in iudicatu vicesgerenti salutem et gratiam. Comparuerat quinto decimo die festi Penthecostes proxime praeteritii coram nostra personali praesentia legitimus procurator fidelium nostrorum egregiorum Hennyng de Zomzedwar ac Jodoci capitanei castri nostri Wegles nominibus et in personis eorundem, in quadam causa inter eos ex una, ac Osualdum magistrum civium civitatis nostrae Cibiniensis ab altera partibus mota, se- cundum contenta literarum nostrarum pridem pro utraque parte per nos da- tarum iudicium a nobis rccepturus. Sed ex quo idem Osualdus in praescripto termino nec personaliter in praesentiam nostram venire, sed neque procura- torem suum mittere curavisset, ideo visum est nobis et consiliariis nostris, ut tu, qui vices iudicis specialis praesentiae nostrae illic geris in causa praedicta ex huiusmodi officio tuo ad ulteriora procedere debeas. Quam ob rem fidclitati tuae firmiter mandamus, quatenus receptis praesentibus cum consilio ac deli- beratione magistrorum prothonotariorum ac aliorum consuetudinis dicti regni nostri Hungariae expertorum in causa praedicta, prout de iure et regni consue- tudine visum fuerit auctoritate nostra omnium favore abiecto ad ulteriora procedere, literasque necessarias partibus dare debeas iuris earum ad cautelam. Secus non facturi, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Wiennae feria tertia proxima post festum beati Viti martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vero secundo.

1 Juni 8.

2 979

AVien 1455 Juli 2. Konig Ladislaus befiehlt den Sachsen des Burzenlandes und von Kronstadl, dem Grafen von Hermannsiadt Johannes Lemmel den dies- jahrigen Martinszins auszufolgen:

499

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 138. Siegel in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aiifgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 806,

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris universis et singulis iudicibus, senioribus, villicis ceterisque Saxonibus terrae Barcensis et civitatis nostrae Brassouiensis partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gratiam. Quia nos pro exigendo censu nostro regali anni praesentis circa festum beati Martini confessoris fisco nostro regio de vestri medio in ar- gento provenienti fidelem nostrum egregium Johannem Lemmel, comitem Cibiniensem, aulae nostrae militem et familiarem specialem nobis sincere di- lectum duximus deputandura. Ideo fidelitati universitatis vestrae et vestrum cuiuslibet praesentium serie firraissime praecipimus et raandamus, oranino sic habere voluraus, quatenus huiusraodi census sancti Martini anni praesentis ut praeraittitur de medio vestri in argento nobis provenientes praefato Johanni Lemmel nostro nomine a vobis levanti et nemini alteri tempore debito sine omni difficultate ac dissiraulatione et renitentia aliquali raore solito plenarie integreque ac sine defectu persolvere debeatis, aliis literis nostris forsan harum in contrariura datis vel dandis non obstantibus quibuscuraque, ut idera Johannes Lemmel census seu argentum huiusmodi iuxta inforraationera nostram per nos sibi superinde datam eo celerius ad cameram nostrara regiara valeat adrai- nistrare, praesentes facta solutione pro vestri erga vos reservantes expeditione. Secus non facturi in praeraissis gratiae nostrae sub obtentu. Datum Wiennae in festo visitationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini millesirao quadringentesirao quinquagesirao quinto, regnorum autera nostrorum anno Hungariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vero secundo.

2 980

Ofen 1 455 Juli l \. Johannes von Hunyad gebietei den Bewohnern von Kronsladi, ihrem Stadtral alle Ehre zu erweisen iind in Zukunft Drohungen zu unlerlassen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Priv. 137. Siegel. rund, in rotes Waclis, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 844.

Johannes de Hwnyad, comes perpetuus Bistriciensis, circuraspectis et providis viris toti comraunitati civium et populorura civitatis Brassouiensis salu- tem et dilectionem. Ad nostrara audientiam et notitiam pervenit manifeste, quoraodo nonnulli et certi forent ex vobis, qui quadara arrogantia elati et cum tiraore postposito vestris iudicibus et iuratis necnon consilio nullura honorem sed omnem irreverentiam facere in locis publicis et exhibere consuevissent, immo quod deterius est eisdera rainas iraponerent et imponeretis indefesse in opprobrium dictorum virorum iudicum et iuratorura necnon consilii non rao- dicum. Et quia tales actus indebitos raodis omnibus evitari et a talibus vos abstinere deberetis, unde vobis harum serie in persona doraini nostri regis firraiter coramittimus et mandamus, quatenus a modo deinceps praefatos iudicera et iuratos necnon consilium honorifice tenere et tractare eisdemque favorem, honorera et reverentiara exhibere debeatis et nec aliquas minas eisdera imponere praesumatis. Qui vero ex vobis in contrarium huius aliquid attenta- verit in posterura tales cum omnibus rebus et bonis necnon capitibus solvent

500

taliter ut alii indc exeinplificati a talibiis actibus se abstinebiint. Secus ergo non facturi. Datum Budae feria secunda pioxima post festum sanctae Marga- retac virginis et inartyris, anno doinini iniilesiino quadringentesimo quinqua- gesimo quinto.

2Q81

Ofen 1 i.">."> Juli 1!J. Konifi Ladislaiis heaiiftracil das Weissenburgcr Kapitel. de.n Bistritzer Grafen Johannes i>on Hiiniiad in den Besil: der Hdlflen uon Bulkescli und Seiden einzufiihrcn. die er von Ladislaus de Zechen und dessen Sohnen kauf- lich erworben hat.

Datum Budae sabbato proximo post festum divisionis aposlolorum. anno domini millesimo quadringentesimo quinquagcsimo quinto, rcgnorum autem nostrorum anno Hungariac et cetera scdecimo, Bolicmiae secundo.

Orig. r'ap. ITn.yar. Lanclosnrchiv Budiipest Dl. 29811. .Sicgcl war in rotcs Waclis auf (ler Riickscite aufgedriickt. Die Einfiihrung HPScliah nacli gleichzeitigem Hiickver- merk in Seiden ani 31. August und in Bulkesch am .'i. September 1455.

2 982

Ofen 14.1.1 .Juli Ift. Konig Ladislaus beauftragt den Konvent i>on Kolozsmonos- tor, den BistritTer Grafen Johannes von Hungad und seine Sohne Ladislaiis und Mathias in den Besitz der Hdlften i>on Thekc, Erl<ed, Solymos, Akna, Ludweg, Harozthos, Wyfalw et Penthek in de Colos ac Sayo, Gersefew, Ardan, Bwdak, utraque Sebes, Yardowan, Barla, Warhel et Simonthelke in de Doboka, item Saarpathak ct Kcrthwclkapw in dc Thorda comitatibus einzufuhren. die sie von Ladislaus de Zechen und dessen Sohn Johannes erworben haben. Datum Budae sabbato proximo post festuni divisionis apostolorum, anno do- mini millesimo quadringcntesimo quinquagesimo quinto, regnorum autem nos- trorum anno Hungariac cl cetera sedccimo, Bohemiac vcro secundo.

Eingeschallet von deni Konvcnt \on Kolozsnionostor 1455. Orig. Ungar. I.andesarchiv Budapest.

2 983

Hermannstadl l\o9 August i. Der offentliche Notar Urbanus Petri von Steinau machl dem Pfarrer Gregor vun Brenndorf alle Weiterungen bekannt, die sich aus dem ProzeJis des friiheren Brenndorfer Pfarrers Nikolaus mil seiner Gemeinde ergeben haben, iind bezeugt die friedliche Beilegung der Angelegenheilen.

Orig. I'ap. fruher Archiv des Burzenlander Evang. Kapitels A. B.,jetztArh. St. Sibiu.

In nomine domini amen^. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringente- simo quinquagesimo quinto, indictione tertia, die vero lunae, quarta mensis Augusti, hora sextarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Calixti divina providentia papae tertii anno eius primo,

501

in palatio inferiori domus dotis parochialis ecclesiae gloriosissimae virginis Ma- ria oppidi Cibiniensis Strigoniensis iurisdictionis praesentibus infrascriptis tes- tibus personaliter constitutus honorabilis vir dominus Gregorius baccalaureus in decretis, plebanus de Bothfalwa alias Bringendorff dicta, districtus Brasso- uiensis Strigoniensis iurisdictionis annotatae, rae infrascriptum publicum no- tarium debita cum instantia requivisit ct supplicavit, quatenus intuitu dei omnipotentis et eius iustitiae, prout ego notarius debite requisitus omnia acta et actuata iudiciaria inter honorabilem virum dominum Nicolaum alias ple- banum de Bothfalwa, villicum, iuratos, senatores et totam communitatem eius- dem villae tam coram egrcgiis discretisque viris dominis Anthonio decretorum doctore de Cybinio, Valentino de Schellenberg tunc decano, et Valentino de Purgberg, ecclesiarum parochialium rectoribus et plebanis reverendissimisque in Christo patris et domini domini Dyonisii inter ceteros honores et dignitates archiepiscopi Strigoniensis primo, deinde vero etiam coram domino Erasmo licentiato in decretis tunc commissario eiusdem domini archiepiscopi Strigo- niensis orta, mota et ventilata, deindeque in bonum laudabilem arbitramen- tarium seu arbitratorium finem et concordiam deducta et firmata conscrip- sissem, notassem et in actis conservavissem inter cetera acticata finem et punctum huiusmodi causae conclusionis de actis huiusmodi extrahere et sibi dare dignaretur iuris sui suorumque parochianorum ad cautelam. Ego quidem infrascriptus publicus notarius petitionibus annotati domini Georgii legitimis, ordinatis et rationi consonis fore consilio iurisperitorum invocato infrascrip- tam clausulam^ seu punctum conclusionis totius litigii litis et negotii nullo scrupulo seu scrutillula futurorum litium in ea parte omissis sibi tradidi et assignavi in haec verborum forma. Die^ vero^ sabbatii octavo mensis Februarii omnibus negotiis inter praedictas partes habitis, conclusis, arbitratis et acura- tius practicatis omnesque discordiae tam inter dominum Erasmum iudicem commissarium et magistrura Fredericum Pybersteyn, itera inter dorainura Va- lentinura decanura et dominura Erasraura, item inter dorainura Nicolaura alias plebanum de Bothfalwa et dominura Erasmum, itera inter dorainum Nicolaum et Servatium procuratorem patris adversae et suos consodales tunc in Cybinio existentes ex parte reraotionis et depositionis appellationis de valvis ecclesiae Cybiniensis, itera inter dorainura Valentinum decanura, qui voluit habere cen- tura ducatos ab ipsis appellationis depositoribus et propter violentiara factara in ecclesia Cybiniensi, videlicet a Servatio procuratore et suis consodalibus, quos idem dominus decanus in cellario suo per noctera detentos in captivitate servavit, item inter iara dictura Servatiura procuratorera et suos socios et Eobanura notariura publicum ipsius Friedrici, qui dicebat se ab eisdera fore molestatura, orania illa per supplicationes honorabiliura virorum dorainorum Anthonii decretorum doctoris plebani Cybiniensis, Jacobi pridera raagistri ci- viura, Johannis Breyden vitrici ecclesiae et iurati civis et raei Urbani notarii alioruraque dorainorura tunc praesentium amicabiliter et in toto sunt sedata tara ecclesiae reconciliationis, quara ut puta laesionis domino Nicolao ut dice- batur factarum. Nam idera dorainus Anthonius doctor et plebanus et Erasmus licentiatus in decretis iuxta eorura videre declaraverunt, ex quo ipsa ecclesia Cybiniensis sanguine huraano non foret polluta de reconciliatione minirae indi- geret. Acta et data sunt haec anno, indictione, die, raense, hora, loco et ponti- ficatu quibus supra praesentibus ibidera honorabilibus viris dorainis Michaele de Nadasd praedicatore, Gregorio de Meyerpoth, Jacobo Parvo de Cybinio et Wenczeszlao testibus ad corapositionem vocatis et rogatis, capellanis in Cybinio sed Petro Buzd et Gregorio de Meyerpoth et Johanne de Syvynschyr artium baccalaureo Strigoniensis iurisdictionis e tTranssilvanensis dyocesis tes- tibus ad praemissa vocatis et rogatis.

502

Noiarzeichen. Et ego Urbanus Petri de Stynawia, clericus Wratisslauiensis dyocesis publicus papali ac imperiali auctoritatibus notarius, quia praedic- torum actuum notationeni punctum concordiae petitionem dalioncm omnibusque aliis et singulis praemissis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur, una cum suprascriptis duplicibus testibus praesens fui eaque sic fieri vidi ct audivi. Idco praesens publicum instrumentum propria mea manu scriptum publicavi et in hanc formam publicam redegi et exinde confeci signoque et nomine meis solitis et consuetis roborando consignavi rogatus et requisitus in fidem et tes- timonium omnium praemissorum.

' In verlangerter Schrift. ^ Auf Rasiir.

2 984

Wien 1455 August 10. Der Kronstadter Gesandte Pfarrer Johannes Reudel berichtet dem Rat von Kronstadt tiber seine Unterhandlungen mit dem Grafen Cilli und mit Konig Ladislaus sowie iiber die hochpolitischen Yorgdnge in Wien.

Kollalionicrte Absclirift Manuslvript Zimmermann des Urlvundenbuches. nach dem heute veschollenen Orig. Pap. in Arh. St. Brasov. Siegel, rund, Dm. 2,1 cm, auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriiclit, Reste. Druck: Marienburg, Kleine sieb. Geschichte 218.

Devotae orationis constantiam simulcum honoris debita exhibitionc sedulae praemissam. Circumspecti viri ac fautores mihi semper honorandi. Pridem tem- poribus elapsis memini me vestrae dominationi scripta mea cum famulo do- mini Casparis videlicet Andrea transmisisse in quibus vobis multifaria avi- samenta inserui et praetextu quomodo aliqui, quorum nomina obticeo de regno Vngariae non de mediocribus neque minimis sed fere de maximis sub rosa et sub colorato quodam negotio auribus domini regis incultare laborarunt extiema diligentia, ut castrum obtinere possent super quo per quendam mihi multum fidelem cautulose fui praemunitus, teste veritate non multam moram trahens cum uno munusculo valente citra III florenos auri comitem Ciliae diligentissime accessi non modicum eisdem sugessi petitionibus quibuscumque ac amonitionibus salubribus, ut causa dei tantum malum impediret et nequa- puam consentiret enumerans et multiplicia et maxima mala, quae exinde pos- sent haut dubium evenire non dumtaxat incolis civitatis, verum etiam toti patriae et signanter regiae maiestati. Qui primo satis dure mihi respondit ob- probiose improperando in haec verba: Domine plebane. Saepius domino nos- tro regi gratiosissimo proponere non formidastis de magna fidelitate et pro- bitate vestrorum omnium quam singulariter erga suam regiam maiestatem gererent cuius oppositum in effectu reperimus, unde iam scimus eos consti- tui cum gubernatore quem iam iteratis vicibus decentibus muneribus hono- rarunt regiae maiestati in grave obprobrium et non parvum dispendium. Cum ipse personalis regiae maiestatis adversarius se esse usque huc ostendit haec et alia multa improperando obiecit quibus non ut credo ex proprii capitis sensu sed magis ex sancti spiritus instinctu satis benigne respondi ita, ut etiam mi- raretur, recipiens me cum manu et duxit me ad sequestram domini regis habi- tationem quia in ducalis solio castri haec contingebant cui flexo genu extenta et satis lamentabili voce precibus latioribus, quibus valui, supplicavi ut hoc malum sua regia maiestas dignaretur avertere. Qui accelerando accedens ap-

503

praehenderet me cum manu et trahens me de terra haec inquiens verba: Do-

mine plebane, decane securus sitis, ut hoc in vita nostra nunquam fiet, atta-

men vestri civitatenses satis inconvenienter cum nobis, ut audimus, faciunt

ut caput deserunt et caude inherent, cui loco mei comes Ciliae respondit iuxta

prius eidem responsa. In praesentia huius rei fuit comes Ciliaei, Nicolaus tru-

xes marschalcus et ego. Cum hiis duobus communi fere negotio tractavi ita

ut sperassem si aliquis affuisset negotium sortitum fuisset bonum finem. Haec

facta fuerunt in vigilia sancti .Jacobi^ in hiis et singulis aliis honorem et incre-

mentum vestrum concernentibus diligentiori studio et propensiori cura haud

dubium curabo adimplere novitates hae sunt: In die Mariae de nive' rex con-

vocare misit hora prima omnes nobiles et praelatos totius Austriae, qui ad

diem sancti .Steffani inventionis* ad dietam in Wyenna celebrandam conve-

nerunt et in castro ducali misit publicare treugas inter eum et imperatorem

ac inter eum et dominos de Vngaria et inter cetera pronuntiare misit, quomodo

inter duo festa assuntionis et nativitatis virginis gloriosae se ad Vngariam

esset translatus, nisi notabile impedimentum superveniret et quomodo Vngari

omnia castra sibi in manus suas tradere et assignare et in singulis obedire tam-

quam domino esscnt parati. Et quomodo tempore medio cum imperatore pacis

fedus omnibus controversiis postpositis esset initurus haec et plura alia fuerunt

publice in castro coram milibus hominum vel supra pronuntiata. Ex quibus

omnibus sperandum est de bona pace. Etiam lecta fuit litera domini papae,

quam de novo ipse Calixtus III-us misit maiestati regiae ad inducendum eum

contra Turcos, quod adimplere dominus rex proprio ore pollicitus est coram

eadem multitudine hominum nisi talia impedimenta supervenirent regno, ut

hoc adimplere non posset. Comes Ciliae recessit a rege in die sanctae Praxedis

virginis^ et cst in castro Posoniensi, quia imperator non vult inire concordiam

nisi prius de curia regiae maiestatis fuerit ammotus, quod et factum est. Deinde

et postremum committo et recommendo vos domino deo, qui cuncta ordinat

ad nutum siiae divinae voluntatis, qui convertat corda vestra ad pacem et

concordiam, qui omnia quae facit in vero iudicio facit cuius inperscrutabilis

iustitiae latitudo nullis inclusa limitibus nullisve terminis comprehensa recti

censura iudicii celestia pariter disponit et terrena. Ex Wyenna die dominica

sancti Laurencii martiris, anno domini M^CCCCLV*'.

Magister .Tohannes Rewdel plebanus Brassouiensis, vester exorator.

Auf der Riickseile Adresse: Circumspectis ac sagacis peritiae viris iudici ac

iuratis senioribus civitatis Brassouiensis fautoribus ipsius sincere honorandis.

1 Ci7i. * August 3.

= ,Juli 24. 5 juii 21.

' .\ugu.st 5.

2 985

Bistritz 1455 August 20. Johannes von Hunyad, Erbgraf von Bistrilz und Ober- kapitdn von Ungarn, verleiht die Besitzung Schirkanyen an Adam, den Sohn des Jakob von Schirkanyen.

Orig. Perg. Arh. St. Brajov, Priv. Xr. 1.39. Siegel, rund, papierbedcckt, Dm. 3,4 cm, in rotes Wachs vorne aufgedriiclit. Derselbe Stempel wie Nr. 2 844. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 10, 475/6.

504

Nos Johannes de Hwnyad, comes perpetuus Bytriciensis ac supremus capi- taneus regiae maiestatis in regno Hungariae constitutus et cetera. menioriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod licet nos possessionem Sarkan vocatam Johanni Muga et Choban contulimus. Tamen ex veridica relatione ipsius provinciae necnon universorum civium ac populorum et iobagionum dictae possessionis Sarkan ac aliorum nonulloruin proborum virorum educti sumus, quod ipsa possessio Sarkan vocata nemincm alterum nisi Adam filium condam Jacobi filii Laurentii de dicta Sarkan iiere- ditarie contineret et a dicto condam Jacobo patre ipsius ad ipsum condescensa esste per eo. Nos hiis omnibus perceptis lumque etiam considerantes nonuIh)s fidelitatibus et fidelium servitiorum merita praefali Adam filii condam .Tacobi per ipsum sacrae huius regni Hungariae coronae tandemque nobis locis debitis et temporibus opportunis exhibitos et impensos eandem possessionem Sarkan vocatam simul cum cunctis eiusdem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet sub universis eiusdem libertatibus et libertatum praerogativis sub quibus eadem possessio per praefatum condam Jacobum filium Laurencii ceterosque pro- genitores dicti Adam tensisse et possedisse prohibetur, eidem Adam suisque, heredibus universis e converso in persona regiae maiestatis dedimus, donavi- mus et contulimus immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendum, possidcndum pariter et habendum salvo iure alie- num. Harum nostrarum vigore testimonio literarum mediante. Datum in Bistricia in festo beati regis Stephani, anno domini millesimo qudringentesimo quinquagesimo quinto^. Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis Bistriciensis.

' Auf Rasur.

2Q86

1455 Augiist 21. Der Konvenl von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde Konig Ladislaus von 1455 Nr. 2 982 ein und herichtel, dass die Einfiihrung des Johannes von Hunyad und seiner Sohne in den Besitz der Hdlften von Theke, Erked, Soly- mos, Akna, Ludweg, Harozthos, Wyfalw et Penthek in de Colos ac Sayo, Ger- sefew, Ardan, Bwdak utraque Sebes, Yardowan, Bara, Warhel et Simonthelke in de Doboka, item Saarpathak ct Kertkwelkapw in de Thorda comitatibus am 1., 4. und 7 . August (feria 5ta proxima ante festum Laurencii martiris) statt- gefunden hat. Anwesend waren u.a. Stephanus Chech in Retteg... Stephanus Greb in Barthus et Simon Greb in Wayola commorantibus. Datum quintodecimo die dierum introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

Orig. Peig. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27312. Siegel war an Pergamentstreifen angehangt.

2 987

Rom 1455 August 22. Papst Calixt III. bestdtigt die Urkunde Nikolaus V. von 1455 Nr. 2 950 enthaltend dieVerfUgung, dass die Bruder von der Franziskaner-

505

Observanz keine Hduser und Klosler, die den Franziskaner-Konventualen oder den Clarissinen gehoren, besetzen diirfen.

Datum Romae apud sanctum Petrum, anno incarnationis dominicae millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, undecimo Kalendas Septembris, pon- tificatus nostri anno primo.

Eingeschaltet vom Ofener Kapitel 1460, Orig. Arli. St. Sibiu.

2Q88

Rothbcrg 1455 September 25. Johannes von Hunyad verbietet, das Gold-und Silbereinlosungsrecht der H ermannstddter Kammer irgendwie :u behindern.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu. U II 110. Siegel in rotes Wachs vome aufgedriickt. Derselbe

Stempel wie Nr. 2 844.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 10, 483 Nr. 232. Arctiiu 6, 1863, 184 Nr. 7.

Nos Johannes de Hwnyad comes perpetuus Bistriciensis et cetera vos univer- sos et singulos domlnos praelatos, barones, comites, castellanos, nobiles ipso- rumque officiales, item civitates, oppida et liberas villas earumque rectores, iudices et villicos, quibus praesentes ostenduntur, requirimus diligenter ,nihil- ominusque quibus interest in persona domini regis firmiter praecipientes man- damus, quatenus campsores auri et argenti ubilibet in regno Hungariae his partibus libere et pacifice ac secure et absque omni impedimento molesliaque et perturbatione aurum et argentum cambire^ ad camaram Cibiniensem ac de- porlare et deportari facere necnon et cambiendi liberam et securam ipsis po- testatem dare^ velitis et debeatis. Secus non facturi in praemissis. Praesentibus perlectis restitutis. Datum in villa Weresmorth, feria quinta proxima ante festum beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

' Hierauf et gelilgt. ^ Hleraul debeatis durchgestrichen.

2 989

Thorcuburg 1455 Oktober 6. Die siebenbiirgischen Vizeivoiivoden Georg und Bro- nislaus ersuchen den Konvent von Kolozsmonostor iiber Einschreiten der Sachsen von Stadt und Stuhl Miihlbach, bei der Untersuchung des (Jberfalles, den verschie- dene Grundhorige von Oarda auf Lancram / Langendorf^ vertibt haben, mitzuwirken.

Eingeschaltet vora Konvcnt von Kolozsmonostor 1455, Orig. friiher Archiv dcr Sladt

Sebes.

Druck: Programm d. ev. Uniergymn. Miihlbach 1881/82, 67 Nr. 15.

Amicis suis reverendis conventui ecclesiae^ bcatae Mariae virginis de Colos- monostra Georgius filius Rykalph de Tharkew ac Bronislaus vicevaivodae Tran- siluani amicitiam paratam cum honore. Dicitur nobis in personis iudicum ac iuratorum civium necnon villicorum ac seniorum ceterorumque Saxonum civi- tatis ac sedis Zazsebes, quomodo Gregorius filius Laurencii Magni officialis Jacobi filii Alaard ac Benedictus Kordos, Paulus Chyzo iobagiones eiusdem, Mathias Horwath officialis et Petrus Thoth iobagio Nicolai Farkas, Johannes

506

Siculus officialis domini praepositi, Johannes Cliakan villicus, Nicolaus Zaaz* officialis ac Lucas et Steiihanus iobagiones Petri de Thorozko, Blasius Feyer- wary. Albertus et Martinus Fekcthe iobagiones Sandrini Kezdy de Zenthmar- Ihon in possessione Waradya vocata residentis in comitatu Albensi existente feria tertia proxima ante festum beati Michaelis archangeli proxime praete- ritum' cum corum complicibus et sodalibus ex praeconcepta rancoris malitia ad possessionem regalem Lankerek dictam ad praedictam sedem pertinentem manibus armatis ct potcntiarie irruentcs pecora videlicet boves et vaccas po- pulorum da Waradya, quae populi ct inhabitatores praedictac villae Lan- kerek in eorum fcnetis ct campis sub intcrdicto existentes et in quibus fenum falcatum extitissct rcpcrientes impulisscnt, de cadem villa aufferentes abduxis- sent, eo non contenti malum malo accumulantes viceversa ad villam eandem de campo revcrtcntes in populos* ciusdem villae furibundi irruentes usque ad cimiterium eiusdem villac impulisscnt et in eodem cimiterio Michaelem Weber villicum quatuor letiferis vulneribus sauciassent Johannem Molnar de Zazsebes in facie ac Blasium Kebser de eadem villa ac alios quamplures ictibus lapidum vulnerassent semivivos, rclinquentem Anthonium autem ad ecclesiam impu- lissent et ad ianum ecclesiae secassent post eum secantem et alios populos de villa eadera ad turrim fugassent hiis non contenti de ecclesia dum rever- tissent duas mulieres unam pregnantem sibi obviantes reperissent tam dire verbsrantes semivivas reliquissent, ipsis exponentibus in feneto et feno falca- to et etiam quod bene falcare potuissent damna ad ducentorum florenorum auri' se extendent intulissent ipsorum temeraria praesumtione et potentia me- diante in praeiudicium ipsorum^ exponentium et damnum satis magnum. Super quo vestras amicitias praesentibus petimus deligenter, quatenus ves- trum mittatis hominem pro testimonio fidedignum quo praesente Elyas de Galthew aut Martinus sive Georgius de eadem aliis absentibus homo noster ab omnibus quibus incumbit meram de praemissis experiatur ccrtitudinis veri- tatem quam tandem nobis amicabiliter rescribatis. Datum Thordae in octavis festi beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo quin- quagesimo quinto.

Hierauf de durchgestriclien. ■• Hierauf eosdem durchgestrichen.

Hierauf et durchgestrichen. * Hierauf dampna durchgcstrichen.

September 23. ' Vorlage populorum.

2 990

Sehassburg 1455 Oktober 24. Der Rat der Stadt Schassburg ersucht den Rat von Hermannstadt, den Stephan Pyelgrem aus Felmern gegen dieUbergriffe des Repser Konigsrichters Jacob Greb zu schiitzen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U HI 9. Siegel, rund, Dm. ca 2,4 cm, war in grunes Wachs aut der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Obsequiorum paratam voluntatem. Sapientes et circumspecti viri domini fra- tres et amicis honorandi. Constituto coram nobis honesto viro Stephano Pyel- grem dicto de Felmer sedis Rewppas molesto exposuit animo, qualiter Jacobus Greb iudex regius dictae sedis ratione cuiusdam causae in qua ipse Stephanus innocens utique esse dinosceretur eundem omnibus suis bonis privando depau- perasset ac aggravare curavisset. Eapropter supplicamus vestris circumspec-

507

tionibus et amicitiis praesentibus multum instanter, quatenus iustitiae dei

intuitu praenotata Stephano in iuris aequitate assisterc vestris consiliis et au-

xiliis mediantibus dignemini et velitis non permittcntcs eundem depauperare

et ita graviter pcrturbare. Datum in Segeswar fcria scxta ante festum bea-

torum Symonis et .ludac apostolorum, anno domini millesimo quadringen-

tesimo quinquagesimo quinto.

Magister civium iudiccs et iurati cives civitatis Segeswariensis.

Auf der Ruckseite vom Sclireiber der Urkunde Adresse: Sapientibus et circum-

spectis viris magistro civium, iudicibus et iuratis civibus civitatis Cibiniensis,

dominis fratribus et amicis ipsorum sinccre honorandis.

2Q91

Gran Hoo iVovembor .'l. Erzbischof Dionysius uon Gran schaltel die Bulle des Papstes Calixt III. i'on 1455 Nr. 2 974 enthaltend die Bulle Nikolaus V. von 145.3 Nr. 2SS5 ein. dcn ijefjen die Turken ausgeschriebenen Kreuzzug betreffend und Idsst seine Urkundc durch den iiffcnlliclien Notar .lohannes Zaaz von Klausen- bury bekrdftificn.

Datum Strigonii in palatio nostro archiepiscopali, tertia die mensis Novem- bris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, indic- tione tertia, hora tcrtiarum vcl quasi. pontificatus sanctissimi in Christo patris dommi nostri domini Calixti papac tcrtii, anno cius primo. Praesentibus ibi- dem vencrabilibus circumspectis viris dominis Symonc Trirusino dc Montana decretorum doctor^ lectori, ac Thoma Armcno decretis licentiato sancti Georgii martiris de viridi campo Strigonicnsi necnon Nicolao similiter dccrelorum doc- tore sancti Stephani protomartiris de castro Strigoniensi collegiatarum cccle- siarum praepositis et canonicis dc ecclesia nostra Strigoniensi, testibus ad praemissa vocatis spccialiter et rogalis.

Hierauf vom Schreiber der Urkunde: Et" ego .Johannes Zaaz de Coloswar cle- ricus Strigoniensis diocesis publicus sacra apostolica auctoritate notarius prae- fatique revcrendissimi domini Dyonisii cardinalis archiepiscopi et legati se- cretarius, quia praescriptis ciusdcm rcvcrcndissimi domini cardinalis archi- episcopi ct lcgati mandato et iussui omnibusque aliis et singulis pracmissis dum sic ut praemittitur per cum ficrcnt ct agerentur una cum pracnominatis tes- tibus praescns interfui eaquc sic ficri, vidi et audivi. Ideo praesens publicum instrumentum manu alterius fideliter scriptum exvidi, confeci et in hanc pu- blicam formam rcdcgi signoque et nomine meis solitis et consuetis una cum appensione sigilli pontificalis praefati revcrendissimi domini cardinalis archi- episcopi et legati praefata transsumta dictarum lilcrarum sanctissimi in Chris- to patris et domini nostri domini Calixti papae muniendo utquc munita sint prout sunt consignari in fidem et testimonium omnium et singulorum prae- missorum rogatus ct requisitus.

Orig. 1'eri,'. Arh. Sl. Sibiu U II 163.

Hcgcst: Kemcny. Notitia I, 17-1. Transilvania 1873. 149. Torlcnelmi Idr 1890, 108 N'r.

3i:i.

So Vorlage. zeichens? Das in der Beglaubijjuiigsforinel

Das vergrosserte E in der Form eines Xotar- angekiindigte Siegel fehlt.

508

2 9Q2

Kronstadt 1 i."»5 \ovoinlipr 8. Johannes von Hunyad weist dem Peter und Pauls- kloster der Dominikaner-Ohseroanz in Kronstadt jahrlich 10 Mark Silber aus dem Kronstadter Marlinszins zu.

Orig. Pcrs. Archiv der lA'ang. Kirchengcincinde .\. H. Brasov I E b\. Sicgel war an rot-weisscr Seidenschnur angehangt. Eingeschaltet von Ivonig Mathias 1461, Orig. ebenda.

Nos Johannes de Hwnyad comes perpetuus Bistriciensis et cetera memoriae commendantes tenore praesentium significamus quibus expedit universis, quod nos considerantes et attentis inopiis et paupertatibus religiosorum virorum fratrum praedicatorum ordinis sancti Dominici de observantia nuncupatorum in claustro beatorum Petri et Pauli apostolorum in civitate Brassouiensi^ fundato residentium volentes etiam, ut ipsi fratres in dicto claustro degentes divino cultu adhaerentes pro vita. honore et salute serenissimi principis et domini do- mini Ladislai dei gratia Hungariae et cetera regis domini nostri gratiosissimi deum gloriosura et eius sanctos iugiter et indefesse ac ferventius exorent de censibus illis quos circumspecti viri cives, hospites ac inhabitatores ipsius civitatis Brassouiensis circa festum beati Martini episcopi annuatim fisco regio solvere debent, decem marcas argenti ad usum ipsorum fratrum praedicatorum et reformationem praefati claustri eisdem fratribus assignandas in persona praefati domini nostri regis Ladislai deputavimus a modo in posterum per praefatos cives ot hospites perpetuis temporibus restituendas, super quibus quidem decem marcis argenti etiam a serenissimo domino nostro rege Ladislao et cetera consensum obtinere volumus pariter et assensum ita ut dictis fratribus perpetuis temporibus reddantur. Quocirca vobis circumspectis viris iudici, iuratis ceterisque civibus civitatis Brassouiensis, praesentibus scilicet et futuris, in persona praefato serenissimi domini nostri regis Ladislai firmiter et seriose committiraus, quatenus visis praesentibus praescriptis fratribus sancti Dorai- nici in claustro beatorum Petri et Pauli apostolorum residentibus de censibus, quos circa festum sancti Martini fisco regio solvere teneraini, decera marcas argenti singulis annis a data praesentium dare et assignare debeatis et tenea- mini et aliud nullo modo facere praesumatis. Vobis autem universis dicatoribus censuum sancti Martini de civitate Brassouiensi provenire debentium per re- giam raaiestatem constitutis vel in futurum constituendis in persona eiusdem domini nostri regis firmiter et seriose committimus, quatenus census regalis circa festum besti Martini episcopi disco regio de civitate Brassouiensi prove- nire debentes demptis praescriptis decera marcis extorquere et per cives ac inhabitatores ipsius civitatis Brassouiensis exigere velitis^ et^ nec per ipsos cives et hospites de cetero ipsas decem marcas argenti extorquere debeatis. Et aliud in praeraissis non facturi. Praesentes post lecturam reddi volumus praesentanti.Datum Brassouiae sabbato octavo scilicet die omnium sanctorum, anno doraini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

' Brasso auf Rasur. ^ Auf Rasur.

2 993

Kronstadt li3.j Xovember 15. Johannes von Hunyad sicherl den Kaufleuten aus der Walachei aufihrem Wegenach Ungarn und denin die Walachei ziehenden Kronslddler Kaufleuten Schutz und Sicherheit zu.

509

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 140. Siegel in rotes Wachs, papierbcdeckt, vorne aufgedriiclit. Derselbe Stempel wie Nr. 2 844. Die Urkunde ist von demselben Schrei- ber geschrieben wie Nr. 2 995

Druck: Teleki, Hunyiidiok kora 10, 487 Nr. 234. Hurmuzaki, Documente XV, 1,41 Nr. 72.

Nos Johannes de Hwnyad comes perpetuus Bistriciensis et cetera notum fa- cimus universis et singulis praesentes literas nostras inspecturis, quod quamvis inter nos et illustrem Ladislaum vaivodam partium Transalpinarum dissen- siones, discordias et inimiciae ac controversiones et iurgia exortae seu exorta existant, quae multorum pacem praesertim zelantium interv^entionibus hac- tenus inter nos nullomodo sopiri, sedari et condescendi potuerunt. Tamen nos volentes, ut regnum istud et partes eius^ pristina pace et tranquillitate perma- neat et iucundetur-, promittimus et universos liberae conditionis homines in partibus Transalpinis ubilibet commorantes affidamus, assecuramus et certificamus, ut eorum quilibet cum suis rebus et bonis mercimonialibus qui- buslibet ct quovis nomine vocitatis more pristino ad regnum istud et partes eius libere, pacifice, secure. tute et sine formidine aliquali venire hicque pausare, morare^, emere et venderc tandemque cum dictis suis rebus et bonis ad propria redire pacifice et sine impedimento possit atque valeat. Et nihilominus vos universos liberac conditionis homines ubilibet in regno isto et partibus eius, praesertim in civitate regali Brassouiensi et eius pertinentiis commorantes assecuramus et certificamus, ut quilibet vestrum cum suis rebus et bonis mercimonialibus quibuslibet ad regnum et partes Transalpinas secure, libere pacifice ire ibique pausare, morari, emere et vendere et tandem ad propria salvis rebus et bonis* quibuslibet redire^ possit atque valeat, harum noFtrarum testimonio literarum mediante. Et hoc volumus ubique per loca publica jjalam facere proclamari. Praeterea vobis universis nostris castellanis, comitibus, officialibus et alterius cuiuslibet status hominibus ad nos pertinentibus et ubl- que existentibus praesentium^ serie firmissime committimus et mandamus, quatenus, dum et quando regnicolae partium Transalpinarum cum suis rebus et bonis ad regnum istud et partes eius venerint ipsos libere in nostris tenutis et regno ista cum suis rebus et bonis hincinde proficisci, hicque pausare, mo- rare , emere et vendere tandemque salvis eorum rebus et bonis universis ad propria redire pacifice et sine impedimento aliquali permittatis et permitti faciatis et secus in praemissis non facturi. Prasesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Brassouiae sabbato proximo post festum beati Martini epis- copi, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

' Hierauf priisti durcligestrichen. * Hierauf vcstris durchgestrichen.

Vorlage iocondelur. * Ober der Zeile.

^ So Vorlage. * Hierauf praescntium.

2 994

1455 November 15. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltel den Unlersiichungs- auflrag der siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg und Bronislaus von 1455 Nr. 2 989 ein und berichtet ihnen, dass die am 11. November stattgefundene Untersuchung alle Angaben in Angelegenheit des Vberfalles auf Langendorf als auf Wahrheit beruhend bestdtigt gefunden habe. Datum quinto die diei inquisitionis praenotatae, anno domini supradicto.

510

Orig. Pap. (rilher Archiv der Stadt Sebe?. Siegel. riind. ia weisses Wachs auf der Ruck-

seite auf^edriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 529.

Druck: Programm d. eo. Unlergymn. MWtlbach 1881/82, OS Nr. 16.

2 995

Kroastadt 1453 \ovember l^. Johannes von Hunyad bezeugt, dass er den Be- wohnern von Kronsladt wdhrend seiner Reichsverweserschaft den Auftrag erteilt hat, die Brassovia-Burg abzutragen.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 142. Siegel, rund, iii roles Wachs, papierbedeckt,

vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel ^vie Nr. 2 844. Die Urkunde ist von demselben

Schrciber gcsclirieben wie Nr. 2 993.

Druck: Sieb. Provinzialbliiller 1, 4. Korrespondenzblall 46. 1923, 89 Nr. 1.

UnvoIIstandig: Arcbiv 34, 1907, 178 Anm. 1.

Deutsche Obersclzung: Das Biirzenland IV, 81.

Regest: Transilvania 1873, 150. Hurmuzaki, Documcnte XV, 1, 40 Nr. 71.

Nos Johannes de Hwnyad comes perpetuus Bistriciensis et cetera ad univer- sorum notitiam harum serie volumus pervenire quod dum serenissimus princeps et dominus^ Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex dominus noster gratiosissimus in aetate tenera constitutus erat nosque voluntate et deliberatione universorum dominorum praelatorum, baro- num et procerum ac nobilium regni Hungariae universorum officium guberna- tionis eiusdem regni susceperamus, ut eiusdem luculenter patet et manifestum est; extunc ab eisdem dominis praelatis, baronibus et regni nobilibus ab quaevis facta et negotia eiusdem regni disponenda et praevidenda auctoritatem habui- mus plenariam praesertim confinia ipsius regni, ubi inimici et aemuli, signanter exercitus Turcorum et aliorum paganorum, quorum pedes ad effundendum sanguinera christianorum veloces existunt, subintrare et idem regnum ac eius partes igne et gladio (vastare)^ consveverat, vigili cura et sumpma diligentia opus erat providere. Considerantes igitur et maturius deliberantes, quod cives et hospites ac incolae civitatis et metis regni existat situata ipsam civitatem Brassouiensem et castrum Brassouiense, quod supra ipsam civitatem fundatum erat, contra insultus iniraicorum, praesertim Turcorum commode et ad regni utilitatem honoremque domini nostri regis tenere et conservare non possent. Id magis praemeditantes^ ne inimici aliquod ipsorum videlicet civitatem aut castrum sibi ipsis occupent et obtineant* exindeque toti regno Hungariae et per consequens toti christianitati scandalum aut insperatus casus aliqualis evenire contingat, sed potius ipsi cives et incolae dicto domino nostro regi ac regno huic et eius sacrae coronae sicuti hactenus sic et in posterum cum sumpma fidelitatis constantia assistere obsequia quoque et fidelia servitia perpetue exhibere valeant. Concessimus ut civitatem Brassouiensem, ubi tutius insultibus dictorum inimicorura resistere et doraino nostro regi fidelia servitia exhibere ipsosque defendere possint muniant et fortificent. Castrura vero Bras- souiense supra ipsam civitatem fundatum et constitutura praefatis civibus et incolis praescriptae civitatis Brassouiensis auctoritate nostrae gubernationis plenaria, quara ad haec et his sirailia facienda protunc habebamus destruere, detrahere et abolire comraisiraus tempore scilicet nostrae gubernationis prae- notatae. In cuius rei testiraonium ipsis civibus et incolis civitatis Brassouiensis^ has literas nostras sigilli nostri munimine roboratas duximus concedendas. Datum Brassouiae feria quarta in festo beatae Elizabeth reginae, anno doraini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

511

Von der Kanzlei: Commissio propria domini comitis Bistriciensis. Auf der Ruckseite von einer Hand des 15. Jh. s (spater mit dunklerer Tinte nachgezogen): Literae domini Johannis gubernatoris ad destruendum castrum in monte.

' Hierauf el getilgt. •• Vorlagc oplineanl.

' Zu erganzen. ■> Hieraiif civitcilis getilgt.

^ Auf Rasur.

2QQ6

1455 Dczomber 10. Johannes Lemmel, Graf von Hermannsladl, bestdtigt, von Richfer und Rat von Kronstadt und des Burzenlandes den Martinszins fiir das laufende Jahr unter Einreclmung der fiir besondere Zwecke verwendeten Betrdge eingehoben zu haben.

Orig. Pap. friihcr Arclilv dcs Burzcnlander ICvang. Kapitels A. B. , jetzl Arti. St. Sibiu. Siegel, rund. Dm. 2,4 cni, in griines Waciis vorne aufgedriiclct. Im Siegelfcld Wap- penschild nilt eincm Lamni auf elneni Querband. Umsclirifl in gotischer Majuskel (?).

Nos Johannes Lemmel, comes Cj^biniensis, aulae regiae milcs, memoriae com- mendantes significantes pcr praesentes, quod a providis et circumspectis viris iudicibus iuratisque civibus civitatis Brassouiensis et terrae Burccnsis de censu festi sancti Martini confessoris anni praesentis phisco regio in argento fino provenire debenti mediantibus literis regalibus eiusdem iudicibus loquentibus et mandantibus de solutione eorundem censuum centum marcas viginti duas et mediam ponderis incliti regis Belae recepimus et tulimus. Itcm praefati iudices octo marcas ciusdem ponderis iuxta dispositionem sercnissimi qtirndam principis et domini, domini Sigismundi recolendae memoriae ob mistarum sollemniis per plebanum Brassouiensem et suos capellanos in monte sancti Martini peragendos, duas vero marcas pro pauperibus in hospitali dcgentibus dederunt et realiter assignaverunt. Item decem marcae per nos sub sigilli clau- sura sunt repositae et in manibus praefatorum iudicum habitac, quae dandae sunt religiosis fratribus in monasterio sanctorum apostolorum Petri et Pauli, si consensus regius supcr istis obtinebitur. Item octo marcae et media propter combustioncm oppidi Rosnaw ipsius inhabitatoribus perspectabilem dominum Johannem de Hwnyad, comitem Bistriciensem, sunt relaxatae, quae simul computatae faciunt marcas centimi et quinquaginta de quibus singulis pracfatos iudices nomine regiac maiestatis redo quitos pariter et expeditos praesentiiun literanim nostrarum testimonio mediante. Datum feria quarta proxima post festum conceptionis Mariae, anno dominii M^CCCCLV.

2QQ7

Tirgu .Murr.s / Neumarkt 1455 Dezember IC. Johannes von Uunyad, Graf von Bistritz, trdgt dem Biirgermeister, Richter, und den Geschworenen der Sieben Stiihle auf, dem Simon Magnus die ihm weggenommene Hdlfte des Praediums Reken zuriickzustellen, widrigenfalls er die beiden Nikolaus von Salzburg, Johann Gereb von Weingartskirchen. Kastellan von Gurghiu, Thomas, Kaslellan von Tdrnen, und die Kaslellane von Fogarasch mit dem Schutz des Simon Magnus und seiner

512

Erben geyen alle itniechlmdssigen Anfechtiingen besondeis seitens der Sachsen der Sieben Stiihle beliaiien werde. JDiesc Hdlfte der Besitzung sei von Johannes Hunijadi tcmpore suao yubprnationis deni Simon Magniis (leschenkt worden. quod medieta- teni pracdicti iiosscssionis Hckcn eontra forniam ct vigorcm praetactac suae donationis ad castruni Thalmach ipsi Saxones rninusiuste ct indebite occupassent occupatamquc tenerent ctiam tunc, cum tamcn a certo... ut ipsa medietas posscssionis nunquani ad dictum castrum licrcditaric pcrtinuisset scd tamen eandem quondam I.orandus vaivoda morc tutorio seu j^rotcctorio occupasset ad dictum castrum ct quia dictus dominus suus (sc. Hunyadi) ac universi praelati et barones rcgni Hungariae... universas ct quaslibct suas donationes ad triginta duas sessiones temjjore pracmissae suae gubcrnationis factas in suis vigoribus relinquissent et commisisscnt idcmque comes Johannes ipsi Simon medietatem possessionis dictam pcr prius dona.sset, quam dictum castrum cisdem Saxonibus fuisset donatum.

... in opido ZekelvasarheP fcria tertia i^roxima jiost festum beatac I.uciae virginis, anno domini millcsimo quadringentesimo quinquagesimo quinto.

Kiii^'oschallet im Ausziiji von Konii; Miilliias 1186. in dir Bet;laubigunj,' dicser l'rkunde durch das Weissenburger Kapilcl 1487 u. in dcr Bestiitigung Mathias von 1487. Orig. .^rh. St. Sibiu.

' Vorlagc Z arhel: Ausgeschricben in den beiden Einschaltungen von 1487.

2 9Q8

Bistritz 1 'io.^i Dozemlipr 2:{. Johannes von Hunijad fordert den Rat von Kronstadt auf, zu erkunden, ob Vladislav II., \Voiwodc der Walachei, den beschlossenen Frieden halten werde, und ersucht, zu dem bevoistehenden Landtag Vertreter zu schicken.

Orig. Pap. .\rli. St. Brasov, Priv. 141. Sicgcl war in rotcs 'VVachs zuiii Versehluss auf-

gcdriickt.

Druck: Tclcki. IIunyodiaL kma 1(1, 48S) \r. 2:!.'i zu Dczcmbcr 2.i. llurmuzaki, IJocu-

mcnlc XV, 1, 42 Nr. 7.'!.

Circumspccti viri nobis sinccrc dilecti. Scitis quod cum pridcm intcr nos et Ladislaum vaivodam partium Transalpinarum pax et concordia firmata fuisset et ordinata, pro tunc vos allcgastis et spopondistis, ut huiusmodi pax et con- cordia pcr ipsum Ladislaum vaivodam nullomodo ct nulla via infringeretur sed inviolabiliter obsei-varclur. Nunc tamen quidam Kakecz Radwl dc partibus Transalpinis Turcos huius regni inimicos ad regnum istud unacum nonnullis Wolachis de regno Transalpinarum importavit, civitatemquc domini nostri rcgis Saam vocatam et certas partcs regni huius pcr ipsos Wolachos et Turcos spoliari fecit, ipsique Wolachi omnia spolia illarum partium ad Wolachyam asportarunt. Pcnsetis igitur ct consideretis, si huiusmodi pax et concordia bona est vel ne, certosque vestros nuncios ad ipsum Ladislaum vaivodam transmittere ct alia praemissa certius rescirc debeatis. Qua dc causa ipsam pacem observare non intcndit ct huic regno praefata spolia fecit, si cst bonum vel ne. Praeterea,

513

quia deo duce die dominico proxime venturo^ in oppido Thorda cum universis

partium Transsiluanarura convenire volumus, ea proptcr vestras amicitias

rogamus, quatenus aliquos notabiles ex vobis ad dictum diem et locum in

raedium regni is transmittere debeatis, ut una cum eisdem aliisque regnicolis

ea tractare valeamus. quae coramodum regni et domini nostri regis honorem

concernant. Secus igitur in praeraissis non facturi. Datura Bistriciae feria tertia

proxiraa post festum beati Thomae apostoli, anno domini millcsimo CCCC L""

quinto.

Johannes de Hwnyad, comes Bistriciensis.

Auf der Ruckseite Adresse: Circuraspectis et providis viris iudici, iuratis cete-

risque civibus civitatis Brassouiensis, araicis nobis dilectis.

' Dezeinber 28.

2 999

KlaiisiMilmrg H5o Dezember 28. Johannes von Hunyad trdgl den koniglichen Kammerfjrafen in Sic auf, dem in nomine beatae virginis Mariae et sancti .\nthonii gegrundeten Klausenburger Dominikanerkloster jdhrlich Salz im Werte von 50 Goldgulden auszufolgen.

Datum in Coloswar in festo sanctorum innocentum martirum, anno domiiii millesimo quadringentesirao quinquagesimo quinto.

l';inycsclialti'l voii Koiiiy Malhias 1462. iiiit dicser l'rlciiiide von Mathias 1-167 uiid iiiit dicscr Urkundc von Wladislaw II. 1492, .\bschrift des spaten 18. Jh. s, Archiv d. sicb. Doinkapitcls Alba lulia, Excerpla 2, 23.'?.

Druck: Fridvaldszky. Heges 111 = Katona, Ilisl. eril. XII, 2, 1034 = I-cjer. Gcnus, 218 Nr. 7,'? = Jakai), Oklevellnr 1, 191 .\r. 114.

3 000

Teiu-j 1456 Jauuar 1. Joliannes von Hungad schenkt Michael Zekel und Stefan de Hederfa, Kastellanen der Bistritzer Burg, seinen Beche genannten Besitz in der Stadt Bistritz.

Orig. Peig. Arh. Sf. i'Au\, Archiv dcr Stadt Bistritz Nr. 15. Sici*el, rotcs Wachs in Wachs- schiisscl. an rot-blaucr Seidenschnur uiif^changt. Derselbe Steinpel wie Nr. 2 844. Druck: Teleki, Iluiujadiak kora 10, 491 .Nr. 237.

negest: Arcliiii 6, 1863, 68. Arcliiv. Zcilsclirifl 12, 81. Berijcr, Urkunden-Regeslen 29 \r. 1.38.

Nos Johanncs de Hunyad comes perpetuus Bistriciensis memoria commendantes tenore praesentium significaraus universis quibus expedit, quod nos consideratis et pensatis multiplicibus fidelium servitiorura gratuitorum meritis egregiorum Michaelis Zekel et .Stephani de Ilederfa, castellanorum castri nostri Bistri- ciensis, per nos nobis et sacro regio dyademati constanter exhibitis et impensis volentes ut ctiam aliquid commodi a nobis pro huiusmodi ipsorum fidelibus servitiis reportent. Tumque pro eorum sallario puta septingentis florenis auri puri Hungaricalis quibus eisdein obligamur doraum seu fundura Beche vocatam in dicta civitate nostra Bistriciensi fundatam, cum universis et quibuslibet

514

utilitatibiKs et pcrtinentiis puta quibusdam aliis domibus ipsi domui vicinantibus ct ad eandein spectantibus nimirum inollendinorum locis et vinearuni possessio- nibus ad eandem domuni de iure ab antiquo pertinere debentibus, eisdem Michaeli Zekel et Stephano de Hederfa, castellanis nostris Bistriciensibus, perpetuo damus, donamus et contulimus immo dedimus, donavimus et contu- limus iure perpctuo et irrevocabiliter lenendam, possidendam et habendam ipsis eorumque haeredibus et posteritatibus universis ut dicitur possidendam haruni nostrarum literarum vigore et testimonio mediante, quibus nostrum sigillum appensum est. Datum in oppido nostro Thywys feria quinta in festo circumcisionis domini, anno millesimo quadringentesimo quinquagcsimo sexto.

3 001

Thorcnburjj 1456 Janiiar 1,*{. Georj iind Bronislaus. Vizewoiwoden von Sieben- biirfien. bezeiigen eine zur Feststellunq der Grenzen zwischen Bunjberq und Oberbell stattgefundene Flurbegehung.

Ori?,'. Pap. Arh. St. Sibiu. K. A. Burjibirj; N'r. 12. Siegcl WLir auf der Riicksfitc iii weis- ses Wiuhs aufgedrijckt.

Nos Georgius filius Riclialp de Tarchw et Bronislaus vicevaivodae Transsiluani memoriae commendamus per praesentes, quod cum nos magistrum Nicolaum partium Transsiluanarum prothonotarium hominem nostrum in persona nostra ad infrascriptam metarum reambulationem inter Saxones regales de villa Hy- halwm ab una et inter egregium Nicolaum de Wizakna necnon Laurenciuin de \Yezed utrumque^ Thomain de Bollya et ceteros nobiles de Hidegwryz parte ab altera faciendam duxissemus destinandum. Qui tandem exinde ad nos reversus nobis retulit eo modo, quod ipse feria secunda proxima ante festum Katedrae beati Petri- novissime praeteritum ad faciem cuiusdam terrae litigiosae inter praescriptam villam Hyhalum et ])ossessionein Felsebolya^ adiacentis certis vicinis et commetaneis* earundem possessionis et villae illas convocatis et praesentibus accedendo praelibatis denique egregio Nicolao seniore de Wizakna, necnon Laurencio utroque Thoma de BoIIya, Petro de Wezcwd, Gregorio de Hydegwiz. Bartus Greb de dicta Felsebolya ab una, parte siquidem* ex alia Johanne Wanor villico necnon Nicolao Weres ac Johanne similiter Weres iuratis senioribus de dicta villa regali Hyhallwm in ipsorum ac totius communitatis eiusdem villae personis praesentialiter aderentibus eisdemque partibus benivole volentibus'' metas praescriptae terrae litigiosae hoc modo reambulassent, quod primo incepissent inter duo fossata videlicet fossatum aquae fluvii Stengraben in Saxonicali, Hungaricali vero eulogio Kevespataka et fossatum Brwhgrauan'' Hungaricali vero Wararaklya vocatum* unam metam terream praescriptae villae Hyhalwum et ex opposito ultra praefatum fossatum Brwhrauan alio nomine Wararakya similiter unam metam terream praescriptae possessioni Felsebollya seperassent*. cumulassent. Inde per idem fossatum Vararokya supra ad partem orientalem procedendo in angulo inter arbores salicis ex utraque parte* aquae eiusdem fossati similiter duas terreas sublevassent, unam a parte ineridiei praescriptae villae Hyhalum et aliam a parte aquilonaris praescriptae possessioni Felsebolya seperantcm. .\bhinc per idem fossatum supra plagam ad eandem eundo in finc cuiusdam arundinosi ad duas arbores salicis circum- quaque terreas erigendo similiter duas metas erexissent. Indeque modicum declinando inter meridionalem et orientalem plagas versus aciem cuiusdam

515

montis silvosi proficiscentes in latere aciei eiusdem montis sirailiter unam metam utrisque villaeHihalwm et possessione BoUya seperantem cumulassent. Exindeque subtus latus ciusdL-m montis silvosi penes stagnura viminosum* modicum rursus ad plagam orientalem girando per longum spatium euntesi" ad fundum cuiusdam arboris querci circumquaque similiter unam metam terream utrisque partibus seperantem fecissent. Abhinc plagam ad eandem similiter per longum spatium proficiscendo in gutture cuiusdam vallis in Saxonicali Wizelb- gronth, Hungaricali vero linguagio Feyervelg vocatae ad fundum cuiusdam arboris ulmi vulgo Nyrfa vocatae circumquaque unam metam terream utrisque partibus seperantem fecissent. Deinde plagam ad eandem tenendo praedictam < >^i penes silvam eundo et modicum dirando < >^^ terras arabiles

pertransiendo in finc cuiusdam silvae ad radicem cuiusdam arboris querci similiter unam metam circumquaque utrisque partibus separantem sublevassent. Abhinc vero in latere eiusdcm silvac versus pracdictam plagam orientalem per longum spatium cundo in latcre ciusd/m silvac ad unam arborcm querci consimilitcr utrique parti distinguentcm^* m;'tam fccisscnt. Abhinc intcr eandem silvam eundo et modicum ascendendo ad eandem plagam orientalem consimiliter ad unam arborem querci ambabus partibus seperantem unara metam fccisscnt. Deinde in eadem silva procedcudo prope latus cuiusdam montis silvosi ad radi- cem huius arboris qucrci unain mctam circumquaque utrisquc partibus sepc- rantem erexissent, abindeque modicum dcclinando^* inter plagam oricntalem et septentrionalcm in eadem silva ascendendo similiter ad unam arborem qucrci utrique parti distinguentcm unam metam fecissent, indeque plagam ad eandcm eundo viam Borzwth vocatam, quae descendit dc loco Borzwth ad radicem unius arboris querci similiter < y^^ unam metam utrique parti distinguen-

tem sublcvassent. ubi postea partes inter easdem metarum consignationes et ereclioncs terminasscnt ampliusquc pracdictam viam Borzwtha inter easdem partes morc alias consueto pro meta relinqucndo. Praescntibus ibidem egregio Johanne Gereb de Vingarth, Alberto Bolta dc Gald, Thoma de Fahyd, Ladislao atquc Johanni de Kereky, Petro de Somogon, Michacle de Darlach, Nicolao de Gerend, itera Petro Gereb de Vercsmarth, Jacobo de eadem, Johanne Grid, Laurencio Thuro, Johanne ac alio Johanne civibus de Cibinio aliisque quam pluribus probis ct nobilibus viris ad pracmissa legaliter rcquisitis. Datum Thordae in octavis festi Epiphaniarum domini, anno domini M"" CCCC quinquagesimo sexto.

Vorlaf^e uUmimque. ' Ober der Zeilc.

I-ebruar 17. " VorlaHe wiminossiini.

Gebessert aus -hnlla. '" Vorlage cinlrs'.'

Ilierauf eiusdem und ein dariibergeschrie- '• Liicke ;i cin.

bencs Wort durchjjcstrichen. '^ Lijckc 1,2 cni.

Vnrlayc sicidcm. '* Hierauf cin Wort durchyc Irichen.

Ilierauf praescripl durdigestriclicn. '* Hierauf quasi durchgestrichen.

(Icbessert aus lirwsgrauun. Dasnachstfolgcnde Wort unleserlich, l,9cni

3 002

riiorenljur;) \\7A\ ■Fanuar 2i. Die .siebenhiiifiischen Vizewoiwoden Geonj iind Bronis- laus heurkunden die Grenzhegehung zwischen MicSsasa j Fagendorf, einer Besitzung des Johannes Orszag de Gulh. iind der Hcrmannsiadter Besitzung Klein-Prop.sl- dorf.

516

Ori.K. PtTg. Arli. St. Sibiii V II 161. Sicyil. lund, Dni. 3,2 cm, wcisscs Waclis in Wachs-

sclnisscl an Pcryanicnlstrcifeti angchanst. Ini Sicpelbildc drcicckiger Wappcnschild

niit aurrcclitstchendcni 1'anthcr ini I'cld. Iinl<s obcn noch erkennbar einc Kronc. Uni-

schritt aiif Spniclibanri in ydtisilicr .Miniist,cl iinlcsi rlich. Kin zwcitcs Sicgel war ange-

hiiniit.

Hci^csl: Kiiiicn.v, Xolilid 1. 17.

Nos CiCori;ius filius Rykalph de Thaikew et Bronislaus de Slybow vicevaivodae Transsiluani inemoriae comniendantes tenore praesentiuin significamus quibus cxpedit univeisis, quod cum nos hominem nostrum videlicet magistrum Nico- laum partiuni Transsiluanarum prothonotarium in persona nostra ad legitimae petitionis instantiam circumspectorum et honestorum virorum Oswaldi magistri civium necnon iuratorum consulum et civium civitatis Cibiniensis in hac parte nobis porrectae ad infrascripta fideliter perficienda duxissemus destinandum, quod ipse unacum Sandrino Kj^zdy de Zenthmarthon, Georgio Thabiassy de Almas, Gregorio de Hydeg^vyz, Thoma de Bolya, Johanne de Hozywazzo, Damiano de Zckefalwa, Nicolao Sigelewer iudice et Georgio villico de Megyes ac ceteris quampluribus nobilibus et honcstis viris annotato denique Oswaldo magistro civium et magnifico domino Johanne Orszag de Gwth praesentialiter adhaerentibus feria secunda proxima ante festum beatae Elizabeth viduae^ ad faciem cuiusdam particulae terrae litigiosae inter tcrras possessionis Mykazaz eiusdem magnifici Johannis Orszag et villae Kyscckemezew vocatarum dictorum Oswaldi magistri civium ct iam dictorum iuratorum consulum ct civium adia- centium accessisset, porro licet super facto eiusdem particulac tcrrae inter annotatos Oswaldum magistrum civium et iuratos consulcs ac cives ab una et inter mcmoratum magnificum Johannem Orszag parte ab altera litis et contro- versionis materia mota non in parvo temporis spatio ventilata extiterit. Tamen ut ipsi in pacis amocnitate persistere valerent, ptr intcrventum et ordinativam compositionem praelibatorum proborum ct nobilium virorum praemissae liti cedendo quibusvis quoque controversionum generibus e ipsorum mcdio prorsus eradicatis et eliminatis super quibusvis etenim processibus litium necnon actio- nibus et acquisitionibus quibuslibet practcxtu praescriptae particulae terrae, quoquomodo contra scsc in alterutrum hactcnus motis ct suscitatis sese mutuo et alternatim quittos ct expeditos reddendo ct commitendo universas etiam literas causales utputa inquisitorias, citatorias el prohibitorias ac protestatorias occasione praemissorum usque modo emanatae viribus fore carituras relin- qucndo jnaescriptas tcrras litigiosas inter antcdictas possessionem Mykazaz et villam Kyscckemezcw ab invicem separando et distinguendo earundcm metas hocmodo rcambulasscnt. Quod primo incoepissent cis ct propc fluvium aquae KykeUc^N, ubi ad unam arborem salicis a parte occidcntali dictae possessioni Mykazaz separando metam terream cumulasscnt, ex opposito vero a parte orientis praescriptae villac Kyscckcmczew distinguentem similiter unam metam terream aggregasscnt . Indc direclc cundo ad jiartem aquilonarem ad unam magnam arborcm ulmi vulgo Nayarfa vocatam similitcr unam metam terream utrisque posscssioni Mykazaz et villae Kyscckemczew separando cumulassent, hinc vero dirccte plagam ad eandem proficiscendo similiter ad unam arborem salicis praedictis ambabus possessioni et villae separando metam tcrream aggre- gassent. Deniquc nempc ad candem plagam directo modo eundo ad unam trifurcatam arborem salicis. consimiliter metam terream praedictis posscssioni et villae communiter scparando allevasscnt. Adhuc semper candem plagam tenendo ad unam arborcm salicis similiter inetam terrcam sublevassent. Abhinc rursus candem plagam tcnendo et quendam siccum alvcum tempore innunda- tionis praescriptac aquae Kykellew fluentis transsiliendo per parvas arbores salicum ct vimium pertranseundo, in latere finali cuiusdam prati vulgo Praepost- rethe nuncupati consimiliter unam metam terream praedictis possessioni et

517

villae invicem distingueutem aggregassent. Deinde vero directe ad praedictam plagam aquilonarem per bonum spatium proficiscendo ad quasdam duas anti- quas metas pcnes publicam viam a parte dictae jilagae aquilonaris. per quam de dicta Mikazaz iretur ad dictum oppidum Megyes reuerissent. quarum unam a parte orientali praescriptae villae Kyseckemezew, aliam^ vero a parte occi- dentali dictae possessioni Mikazaz separassent, quas renovassent. Deinde siqui- dem per locum fluvii aquae de monte illac descendentis et tempore pluviali fleuntis. quem pro meta inter terras earundem possessionis Mykazaz et villae Kyseckemozew relinquendo perexisscnt. modicum girantes inter silvas profi- ciscendo quemdam notabilem montem accedendo ad eiusdem montis aciem pervenissent, silvam namque a parte praescriptae villae Kyseckemezew eidem et a parte praescriptae possessionis Mykazaz consimiiiter eidem relinquissent. Postmodum denique per totum per aciem eiusdem montis ascendendo ad quam- plures metas post sese consequenter erectas pervenientes et per bonum spatium proficiscentes. Ad ultimum vero quasdam tres metas in quibusdam literis privilegialibus capituli ecclesiae Transsiluanae per annotatum magnificum •Johannem Orszag productis et exhibitis per expressum conscriptas et notabiliter inventas attigissent, quarum unam praescriptae possessioni Mikazaz, aliam possessioni Bayon et tertiam antedictae villae Kyseckemezew distinxerunt. Quasquidem metas universaliter, uti in superioribus narratur, in praescriptis literis privilegialibus insertas |)artes antedictae pari arbitrio in robore et vero cursu metali perinittendo metas inter annotatas ])ossessionem Mykazaz et villam Kyseckemezew ibidem terminassent. In quorum omnium praemissorum testimonium literas privilegiales ipsis partibus patcntibus eisdem duximus concendendas. Datum Thordae duodecimo die octavarum festi Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto. Auf der Riickseile von eiiier Hand des lo. Jh. .s: LJtera supra metas Kyseke- mezew et Kezzel vocatas.^

' November 17. ^ So Vorlage.

2 Vorlagc: alia.

3 003

1456 Vlar/. 8. Anthonius decretorum doctor, canonicus ecclesiae Transsilvanae necnon plebanus Cibiniensis ac commissarius reverendissimi in Christo patris et domini Dyonisii miseratione divina archiepiscopi Strigoniensis... specialiter ad infra scilicet in capitulo Cybiniensi deputatus hestiiligt die von dem offentlichen Notar Joliannes Zaaz de Coloswar eingeriickfe Urkiinde des Erzbischofs Dionysius von U55 Nr. 2 992, enthaltend die Bulle Calixl III. von 1455 Nr. 2 974 mit der Bulle Nikolaus V. von 1453 Nr.2 SS5, uber den gegen die Tiirken uusgeschrie- benen Kreuzzug und Idsst sie mil der Beglaubigungsklausel der offentlichen Notare Johannes 7.auz uiul Urbanus Petri versehen. Data et acta sunt haec anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto, indictione quarta, die vero lunae, octava mensis Martii, hora vesperarum vel quasi, sacratissimi in Christo domini nostri domini Calisti, divina providentia papae (anno primo)^. Ilonora- bilibus viris dominis Petro Domb et Jacobo de Bulia (?) diocesis Transilvanis et Jacobo Sellario (?) de Cydino Slrigoniensi iurisdictione capellanis in Cibinio testibus ad praemissa vocatis pariter et rogatis.

518

Folijt die lieglaiibigiing dei dffenlliclien Xntare Joliannes Zaaz. der das Schriftstiick gesrlirichcii. iind des Urhanus Pctri von Sleinau. dcr seinr Beglaubigiingsformel hinzugefiigt liat.

Ori.y. VeTii. Hist. Ariliiv dcr Akadeinie fiir Soziiiiv iiiul rolitisclu' Wisscnscliaflcii, Zweiijstellc Cliij. AII.L;eiiieiiU' Saniinlunij Nr. IdS. He"ek: Tortinclmi Idi 189(i. Ui8 Nr. ;il.").

' LUeke.

3 004

Ofen liSC» April G. Konig Ladislaus befiehlt den Sachsen Siebenbiirgens, die Grenzen des Landes und die Besitzungen des lohannes von Hunyad mit ihrem Aufgebot gegen Angriffe Vladislavs H. Woiwoden der Walachei. zu sclnitzen.

OriH. Pap. Arli. St. Sibiu U II 166. Siegel iii roles Wachs, papicrbedeckt, vorne auf-

gedriJckf. Dcrselbc Stempcl wie Nr. 2 806.

Druck: Tronsilvmiia 187;i, 15(1 = llurniuzaki, IJociuncnU' II, 2.7U Nr. 56. Huniiuzaki,

Documenle XV. 1,42 Nr. 71.

Heycst: Keincny, Xolilio 1. 171.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Boliemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac Austriae et Stiriae dux necnor marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris universis et singulis Saxonibus partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gratiam. Referente nobis fideli nostro spectabili et magnifico Johanne de Hwnyad comite perpetuo Bistriciensi intelleximus, qualiter illustris Wladislaus, vaivoda Transalpinus, dominia ipsius comitis .Johannis ac etiam certas villas nostras Saxonicales invadendo nonnullas ex eisdem villis concremasset et combussisset ac eidem ulteriores guerras, inimicitias. dampna et iniurias in- ferre et irrogare niteretur alque vellet. Et cum idem comes Johannes se in cunctis, quae idem Wladishius vaivoda contra euni praetenderet, iudicio et iudicatui nostris parere sicuti lenetur, se offerl uosque ex parte ipsius comitis Johannis dicto Wladislao vaivodae iudicium et iustitiam facere intendamus. Scripsimus igitur per alias literas nostras dicto Wladislao vaivodae, ut ipse ab ulterioribus guerris. iniuriis, vastitatibus, nocumcntis et dampnificationibus bonorum et possessionuin nostrarum et ipsius comitis Johannis cessare et supersedere debeat. Qui' si id facere recusaverit fidelitati vestrae firmiter praecipientes mandamus, quatenus visis praesentibus non obstantibus prio- ribus comissionibus et mandatis nostris in favorem ipsius Wladislai vaivodae alias vobis superinde factis iuxta informationem ipsius comitis Johannis cum viribus et potentia vestris insurgerc et confinia dicti regni nostri necnon bona et possessiones dicti comitis Johannis contra quoscumque invasores et impe- titores et praesertim adversus ipsum Wladislaum vaivodam protegere, tueri et defenderc velitis et debeatis. Secus pro nostra gratia non ausuri facere in praemissis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria tertia proxima post dominicam Quasimodo, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo sexto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vfcro tertio.

519

Unter dem Siegel Kanzleibemerkung . Auf der Ruckseite von einer Hand des 15. Jh. s: Litera regalis exercitualis contra Wlad vaivodam.

' Gebessert aus que.

3 005

Ofen 1456 April 7. Johannes von Hunyad ersucht den Rat von Kronstadt, die Ausfuhr von Verteidigungsgerdt nach seiner von den Rumdnen belagerten Burg Fogarasch freizugeben.

Ori^;. Pap. .Arli. St. Brasov, Fronius I 2.!. Sie.ml war in rolcs Wachs auf tlcr Hiickseitp

zuni Verscliluss aufgedriickl.

Druck: Hiirmuraki, Doeumenlc XV, 1 -lii Nr. 75.

Circiimspccti viri amici nobis dilecti, scire non dubitamus vos qualiter infideles Wolachy fortalitium nostrum Fogaras obsedcrunt et ipsi fortalitio nostro iam plures fecerunt insultus, volente tamen deo prout intendebat ct eorum animus malitiose aspirabat, ipsum nostrum fortalitium minime obtinere valuerunt, prout percepimus in brevi ipsum^ nostrum fortalitium dicti inimice obsidere consequenterque nedum ipsi nostri fortalitio sed toto regno plura inferre prae- tendunt incommoda damna et invasiones et quia ipsum fortalitium nostrum contra insultus ipsorum inimicorum pluribus armorum gravibus muniri debet. Idcirco vestras amicitias praesentibus rogamus multum diligenter, quatenus si aliqua armorum genera pro tutiori conservatione ipsius fortalitii nostri neces- saria fuerint liuiusmodi videlicet pixides, pulveres, sagitas et alia castellanis ipsius fortalitii nostro pro propriis nostris pecuniis^ in vestri medio emere consentire et permittere ac eadem de vestra civitate libere educere permittatis et secus pro nostro favore speciali ac pro comodo partium illarum non facturi. Datum Budae feria quarta post dominicam Quasimodo et cetera. anno domini millesimo CCCC L™sexto.

Johannes de Hunyad, comes Bistriciensis et cetera.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viris iudici, iuratis ceterisque civibus civitatis Brassoviensis, amicis nobis dilectis.

1 Hierauf de nnvo durchgestrichcn. - Hierauf de durchgestrichen.

3 006

Ilermannstadt 1 i.jfi April 7. Antonius, Domherr zu Weissenburg und Pfarrer von Hermannstadi, erleill der Agnethlerin Katharina die Erlaubnis, sich einen dgenen Beichtvafer zu wdhlen.

Gleichzcitige Abschrift Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post. 1847. Eiiie in Arh St. Bra$ov unter .Irregistrata" vorhanden gewcsine t"bcrlieferung ist heutc verschollen.

Anthoniusi decretorum^ doctori canonicus ecclesiae Transsiluanensis necnon ple- banus Cibiniensis per reverendum in Christo patrem et dominum dominum Dyoni-

520

sium archiepiscopumStrigoniensemlegatiim naUiin neinon cardinalem Romanae ecclesiae et legatuin a latere in regno llungariae in Cibiniensi decanatu ad gratias apostolicas universali ecclesiae concessas comissarius ad infrascripta specialiter deputatus universis et singulis Christi fidelibus has noslras prae- sentcs literas inspecturis pateat evidenter, quomodo circumspecta et discreta femina Katherina netrix de valle Agnetis- Strigoniensis iurisdiclionis pro orthodoxae fidei subsidio el exercitus contra perfidissimum crucis Christi persecutorem Turcorum imperatoreni congregatione quinque florenos auri puri monetae Hungaricalis aput ( )' lioc depulatum reposuit. Quapropter aucto- ritate apostolica nobis in hac parte concessa eidem indulgemus, ut confessor idoneus quem duxerit eligendum sibi in sinceritate fidei unitate sanctae Ro- manae ecclesiae ac obedientia persistenti omnium peccatorum suorum de quibus corde contrita et ore confessa fuerit semel dumtaxat in vita absolutionem etiam in casibus reservatis sedi apostolicae et in mortis articulo plenariam remissionem eidem concedere valeat tenore pracsentium concedimus pariter et donamus per praesentes. In quorum fidem et tcstimonium has nostras litcras sigilli nostri roboramine ob ipsius uberioris cautelae respectum iussimus comniuniri. Datum Cibinii septima die mensis Aprilis. anno domini niillesimo quadringen- tesimo quinquagesimo sexto.

Absolutio

Dominus nosler .Jhesus Christus dignetur te per meritum suae passionis absol- vere et ego auctoritate eiusdem domini nostri .Ihesu Christi et beatorum Petri et Pauli apostolorum et auctoritate sacrosanctae Romanae ecclesiae in hac parte mihi specialiter concessa absolvo te ab oninibus peccatis tuis etiam sedi apostolicae reservatis quibus ore confessus et corde contritus cxistis et illam plenariam omnium peccatorum remissionem tibi hac vice concedo, quam sacro- sancta Romana ecclesia omnibus pro exercitus contra perfidum crucis Christi persecutorem Turcorum imperatorem congregatione concedere consuevit. In nomine patris et filii et spiritus sancti amen.

' In verlangcrtcr Schrift. •* Bruclislcilc '.i cm.

* Hierauf dictn dc Cibinio yetiigt.

3 007

Ofen 1456 April J). Konig Ladislaus verleiht Simon Magmis de Nada: die nacli dessen Aussage schon seil Jahren in seinem Besitz befindliche Hdlfle der Besitzung Regen vocatae in comitatu .\Ibensi partium Transilvanarum mit allcu Gerecht- samen, selbsl wenn es eine zu einer koniglichen Burg gehorende Besitzung ware, vorausgesetzt, dass sie nicht zu sdclisischem oder Szeklergebiet gehort, und ersucht den Konvent von Kolozsmonostor, ihn in ihren Besitz einzufiihren. Datum feria proxima post festum beati Ambrosii confessoris anno domini millesimo quinquagesimo sexto, regnorum nostrorum anno Hungariae decimo sexto, Bohemiae vero tertio.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 1!6'101. Siegel war in rotcs Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Im Auszug eingesclialtet von Konig Mathias 1486. inil dieser Urkunde vom Weissenburger Kapitel 1487 und von Konig Mathias 1487, Orig. Arh. St. Sibiu.

521

5 00S

Ofeii Hijfi April !•. Konif/ Ladislaiis beaufiiarjt den Kvnvent v«n Kolozsmonostor, Simon Magniis von Sadeseh in den Besit: dei Hiilfie von Rdeoviia einzufiihren.

Oris. Pap. Ungar. I.andcsaichiv Budapesf. Sieyel war in rote-. Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufsedriickt. In Auszujj eingeschaltet von Konig Mathias 1486, niil dieser Urkunde vom Weissenburger Kapitel 1487 und von Mathias 1487, Orig. Arh. St. Sibiu.

Driick: Kurz, Magazin, 1. 419. Szabo. Szek. oliiDellai '.'<. 67 Nr. !58 zu Oklober 16. liivoilstandig: Szabo, Szck. oklevellar 1, 179 \r. 114.

Ladislaus dci gralia llungariai' Bohcmiae, Dalmaciae, Croaciac et cetcra rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris conventui ecclesiae de Klusmonstra salutem et gratiam. Cum nos pro fidelibus serN-itiis fidelis nostri Symonis Magni de Nadaz nobis exhibitis et impensis directam et aequalem medietatcm posscssionis Regen vocatae in comitatu Albcnsi^ partium Transsiluanarum existentis. in cuius pacifico dominio ipse Symon a certis annis rctroactis item totum et omnc ius nostrum regium, si quod in eadem medietatc possessionis qualitercumque haDeremus aut nostram ex quibuscumquc causis modis et rationibus concerneret maiestatem simul cum cunclis suis utilitatibus et pcrtinentiis quibuslibct praemissi sic ut praefertur stantibus el sc habentibus. duminodo non .'■it^ possessio rcgalis aut ad castra regalis aut terras .Saxonum vcl Siculoruni non pertincat. memorato S^moni suisque hcrcdibus et posteritalibus universis novae nostrac donationis titulo vigore aliarum literarum donationalium cxinde confectarum in perpetuum contulcrimus velimusquc ipsiim Symonem in dominium eiusdem et ipsius iuris nostri regii per nostrum ct veslrum homincs legitimc facerc introduci. Ideo fidelitati vestrae mandamus, quateiius vestrum mittatis hominem pro testi- monio fidcdignum, quo praesente Pcti us dc Wezcwda aut Grcgorius de Hydegwyz vel Paulus sivc Michacl dc Hywsfalwa seu Thomas Porkolab dc Poka aliis absentibus homo noster ad facies dictac medietatis possessionis consequentcrque iuris nostri rcgii in eadeni habiti vicinis et commctancis ciusdcm univcrsis inibi Icgitime convocatis ct pracscntibus accedentcs introducat mcmoratum Symoncm in dominium ciusdem et ipsius iuris nostri regii statuatquc eandcm et idem <eidem>* simulcum cunctis suis utilitatibus et pertincntiis quibuslibet praemissae nostrae donationis titulo ipsis incumbent perpetuo p <(ossidendum, si)* non fuerit contradictum, contradictorcs vcro si fuerit evocct cosdem contra annotatum Symonem nostram in praescntiam a<d tcrminum competcnt >em* rationcm contradictionis coruni reddituros. Et post haec huiusmodi introduc- tionis et statutionis sericm cum conl (radictorum c >vocatorum,'' si qui fuerint, vicinorumque et commentaneorum. qui praemissac statutioni intererunt nomi- nibus terminoque assignato <nobis fi>^ delitcr rescribatis. Datum Budae feria sexta <proxima post>s fcstum beati Ambrosii confessoris, anno domini mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo scxto, regnorum nostrorum anno Hungariac decimo scxto, Bohcmiac vcro tertio.

Auf der Riickseite Adiesse: I-idclibus noslris conventuiecclesiae de Klwsmojistra pro Symone Magno dc Nadaz. Introductoria et statutoria. Unlen links luin der Kanzlei: I.ccla.

' So Vorlage. * Liicke. 1,7 cm.

- Beslatigungen rliam si. ' Liickc 1,9 cm.

^ Liicke 1.2 cni. « Lucke 2 cin.

522

3 009

Ofon 1 ioi» April 21. Knitnj lAidisUiiis bcfreil die rnlcrldnen des Johannes Gereb von der Enlrichtiiiui des kdniiilichen Fiinfziyslen.

I^inyeschaltot von KoniH Mathias 1-165, beylaubigtc Abschrift dcs Kanieral-Archiv- direl<tors Benedikt Szendrcy in Pressburg aus 1771, Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. lf.76().

Nos^ Ladislausi dei gratia Ilunjfariai-, Bohoniiac, Dalmaciae, Croaciae ct cetera rex, Aiistriaeque ct Stiriae du.\ necnon marchio Morauiae et cetera significamus tenore praesentium quibus expedit universis, quod nos tum ad nonnnllorum fidelium nostrorum huniillimae supplicationis instantiam pro parte fidelis nostri egregii .lohannis de Gereb, nostrae propterea porrectae maiestati, tum vero pro fidelibus servitiis eiusdem .lohannis per ipsum uti edocti sumus, sacrae coronae huius regni nostri Hungariae et etiam nobis sub locorum et temporum varietate cum omni fidelitatis constantia ac ferventis aniini zelo exhibitis et impensis universas et quaslibet possessiones portionesqne et iura jiosscs- sionaria eiusdem Johannis ubilibet in parlibus nostris Transsiluanis existentia et habita, item populos iobagiones in eisdein pro tcmpore commorantes a solu- tione quinquagcsimali seu proventuum quinquagesimalium nobis et fisco nos- tro regio ab eis more solito provenientium de gratia speciali et potestatis pleni- tudinc ac ex certa nostrae maiestatis scientia et animo deliberato in perpetuum duximus eximendos et supportandos, imo eximiinus et supportamus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris universis et singulis dicatoribus et exactoribus huiusmodi proventuum nostrorum quinquagcsimalium nunc constitutis et in futurum constituendis harum serie firiniter praecipiendo man- damus, quatenus a modo in posteruin talisinodi proventus quinquagesimales super possessiones antefati Johannis Gereb, ubicumque in dictis partibus nos- tris Transsiluanis habitas populosque et iobagiones in eisdem pro tempore commorantes dicare seu exigere dicarique aut exigi facere nullatenus praesu- matis, nec eundem Johannem Gereb suosque haeredes necnon populos et ioba- giones praedictos in quibuscumque villis sui pro tempore residentes pro non solutione huiusmodi proventuum nostrorum quinquagesimalium contra formam dictae nostrae relaxationis, iu personis aut rebus et bonis eorum impediatis impediri permittatis, gratiae sub obtcntu. Praesentibus perlectis semper exhi- benti restitutis. Datum Budae feria quarta proxima ante festum beati Georgii raartyris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto, reg- norum nostrorum anno Hungariae et cetera sextodecimo, Bohemiae vero tertio.

' In kleincr verlanficrter Schrift.

3 010

Ofen I45G .4pril 22. Der Kardinal Johannes, aposlolischer Legat fiir Deutschland, Ungarn und die ttirkischen Ldnder, erteilt dem Vil<ar der Dominikaner-Obsernanz in den ostlichen Proninzen Gabriel de Verona das Recht, das Kreuz gegen die Turken zu predigen und den Kampfern personlich oder durch besondere Beauf- tragte das Kreuz anzuheften.

523

Datum Budae Vesprimiensis diocesis sub sigillo nostro maiori praesentibus appenso, anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto, die vero vigesima secunda mensis Aprilis, pontificatus sanctifsimi in Christo patris et domini Calixti divina providentia papae tertii. anno sccundo.

Absilirift des Laiirentiiis ^Vcidenfolder f + ]75o) Pap. Arli. Sl. .Sibiii B. V. 25. Eine andere Absclirilt Weidenfeltlers. Traustli. Diplomalariuw ihaiiis. Areliiv der Evang. Kirchengemeindc A. B. Brasov. Nacli eineni Vernierk VVt idcnfelders und nach Sieb. Quarialschrifi 1, 1790. 277 befand sich dic Urlainde ..membrana nitidissinia" im Archiv des Evang. Plarranilcs A. B. Kellinj; iind ^Mirde von W. dem in Nr. 3 009 genanntcn Szeiulrey zuni Geschenk gcniacht. Unvollsiandig: Katona. llisl. cril. VI. i:f, 1( -48.

3 011

Ofen l-ioC! .Vpril 24. Koniij Ladi.shui.s ieill den Woiwoden von Siebenbiirgen mil, da.ss deii Saclisen der Sieben Stiilde in der Zdt seiner Minderjdhrigheil zahl- reiche Gelnetsteile entfremdet worden sind und befiehlt, die dnzelnen Fdlle zu un- tersuchen und den Sachsen Genugtunug zu verschaffen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 212. Sie!.el in rotes ^Vachs vorne aufgedriickt. Derselbe

Stempel wie Nr. 2 806.

BruchsUick: GrundDerfassuiigtn 2(5 = Vbcr das ausschl. LUrgerrfcht 18 = rtecht dcs

Kigentuni.'' 81 = Schlozer. Krii. Sammlungcn 1. 55 Nr. 48

Hegtst: I der, Obseroatioms 119, Kenicny. .\oliliii 1. 179 = Tiansilvnnia 187:!. 152 =

Hnrnuizaki, Documenle II. 2. 71 Nr. 57.

Von der Kanzlei: Commissio doinini regis.

Ladislaus dei. gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex, Austriaeque et Stiriae dux, necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris magnificis vaivodis partium nostraruin Transsiluanarum vel viceviii^odis salutem et gratiam. Gravissimam qucrelam per nuncios fidelium Saxonum nostrorum septeni sedium Saxonicalium nostrarum partium Transsiluanarum per eos ad nos niissos in personis eorundcm Saxonum septem sedium nostrae maiestati factam percepimus valde displicenler. quomodo nos orbati nostris parentibus"^ in orphaneitateque permanente, nonnulli nobiles praefatarum partium nostra- rum Transsiluanarum non verentes civitates et villas nostras regales divcrsis iniuriis, molestationibus, perturbationibus et oppressionibus supprimere, affigere et desolare, diversa territoria. silvas, prata et alpes nostras regales, quae et quas ipsi nostri Saxones ab antiqiiis temjioribus. quorum contrarium memoria hominum non comprehenderet. jjacifice tenuissent et possedissent^, propria auctoritate occupantes, praedictos nostros Saxones de earundem dominio per impositionem minarum, verberationes, vulnerationes et captivationes, interemp- tionesque diversorum hominum exclusissenl. Nam post obitum ipsius genitoris nostri^ in sede nostra Saxonicali Kosd vocata Sykesd de Rakus magnum ter- ritiorum, iteni in sedibus Olczna et Reusmark Nicolaus de Gerend duo magna territoria, item in sede Segeswariensi Thomas filius Anthonii Siculus magnum territorium ad villam nostram regalem Erkethen vocatam spectans occupas- sent. Item in sede Zazzebes Jolianncs C.reb de Wingarth siniiliter occupasset magnam partem silvarum et alj)iiim. quas Saxones nostri de eadem Zazzebes tempore quondam Mirhaelis filii Salomonis de Nadas cuius huiusmodi pos- sessiones, ad quas ipse Johannes Greb dictas silvas ct alpes occupasset, prae- fuissent et per defectum seniinis eiusdem ad manus nostras regiae devolutas et per nos ij)si .lohanni Greb donatas tempore vitae eiusdem quoiidam Micliaelis,

524

absqiK" oinai moli-.slia iisi fuisseut ct [>osl inorlciii riiisdcm cl doniitionem fKT niis ipsi Johanni Cricb, ut praediciliu' factam ipsos oxponontes di- carundem dominio exclusissent. Ilom Kcncsius ct Walaciiy dc Grossdorff ma>mam parlcm territorii el silvarum ad sedem Reusmark spectantem. ilcm nobiles de Hydi'h\vyz in sede Cibiniensi ma^nain |)artem tcrritorii, tcrrarumque arabilium. fo.miliuin ac silvaruin ad villain iiostramHoehalem vocalam spectan- tem occupantcs. iobagiones nostros rcgales in cadcm commorantcs diris verbe- rum ct vulnerum plagis sauciassent vi ct potentialiter ac temcraria praesump- tione eorum mediante, in ipsorum exponentium praeiudicium et dampnum satis magnum. Et quia nos talismodi actus |iotentiarios, signantcrque* ter- ritoriorum. silvaruin et alpium occupation-s ct liomiiium verberationcs. interemp- tiones et captivationcs sic impune ct absque debitac ultionis \indicta per- transire nolentes, vestrae fid'.'litati firmiler cominittimus et mandainus,* aliud utique habere nolentes, quatenus dum cl quamprimum per praefatos expo- nentes harum .serie requisiti fucritis extunc alio nostro mandato cxinde non expectato, favore, odio et ainore in hac partc quibuslibct postergatis, deum et eius iustitiam fercnte prac oculis corain tcstimonio capiluli ccclcsiac Trans- siluanac, quod pcr ii^sum capitulum ad id pracscnlium scric transinitti iubeinus ad facies pracfatorum tcrritoriorum, j)ratoruin, focnctorum, silvarum cl al- pium per praefatos nobiles, kenesios ct Walachos, ut pracdicitur, occupatorum accedentes, si eadein post obituin praedicti genitoris nostri per cosdcm nobilcs ex diligenti ct sufficienti inquisitionc pcr (vds)" a vicinis ct commctaneis nobiiibus scilicet ct^ Saxonibus facicnda, occui^atas fore compcrcritis, extunc huiusmodi tcrritoria. prata. foencta. alpes et silva ipsis exponcntibus resta- tuentcs in earundein dominis eosdcm protegere, tueri et conservare nostrae raaiestatis in persona et auctoritate vobis praescntibus in hac parte attributa et iustitia mediante debeatis. Super praemissis autem actibus potentiariis hominum interemptionibus, vcrberationibus ct captivationibus ipsis^ expo- nentibus* iudicium et iustitiam ac mcri iuris complcmcntum iurc requirente facere et administrarc <modis>' omnibus debcatis. Si vero aliqui nobiles contra huiusmodi mandata nostra fecerint et se opponere attemptaverint, execu- tionibusquc carundem per vos faciendis obedire noluerint, cxtunc tenete a certo, quod cosdem per iuris remedia in ])ersonis possessionibus ac si necesse fuerit ctiam jjcr occupationes jiossessionum corundem sic punicmus et puniri faciemus, ut ipsos pocnitebit nostra parvipendisse mandata. Aliud crgo nullo modo facere ijraesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Quidquid autem in praemissis feceritis per praedictum capitulum nostrae fideliter rescribi volumus maiestati. Praesentes quoque post earum lecturam reddi iubemus praesentanti. Datum Budae in festo beati^ Georgii martiris, anno domini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo sexto, regnoruin autem nostrorum auno Hun- gariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vero tertio. Unter dem Siegel Kanzleivermerk.

* Hierauf Hasur 0,2 cni. ^ Hierauf et durcligeslricheii

* Vorlage [mssidissent. " LiitUc 0,9 cni. ' Ober der Zcile naclifietiaiicn. ' Liiclic 0.7 cm. ■* que nacligetragen.

3 012

Ofen 1456 April 2i. Koni;/ Ladislaus verbielet allen Zolleinnehmern imn den Bewolmern von Sahburg Zolle einzuheben.

525

Orig. Perii. friilier iin Archiv V(in Ocna Sibiuliii. hmle verscholkn. lCingeschaltet von Kaiser Leopold I. 1701, Orig. ini Institut fiir Geschichte untl Archiiologie der Akadeinie fiir Sozi;ile und Politische Wissenschaflen t^hij.

Vou dei Kttn:lei: Relatio domini episcopi Waradiensis cancelarii.

Nos Ladislaus dei gratia Ilungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciac et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera vobis uni- versis et singulis tributariis et vicetributariis ac aliis cuiusvis status et condi- tionis hominibus praesentes visuris firmiter praecipimus et mandamus, quatenus hospites et incolas et incisores salium nostrarum regalium in oppido nostro Wyzakna commorantes pro victuum ipsorum necessaria acquisitione hincinde proficiscentcs dum ad vestras terras, tenutas et possessiones ac vestri in medium pervenerint minus iuste et indebite impedire, molestare et damnificare ac contra eorum iura et antiquas libertates a divis regibus nostris scilicet prae- decessoribus eis gratiose uti dicitur^ concessas ab ipsis et ipsorum rebus et bonis tribulum et solutionem tributariam petere et exigere nusquam ct nequa- quam praesumatis nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes quoque post earum lecturam reddi iubemus praesentanti. Datum Budae in festo beati Georgii martiris, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo sexto, regnorum nostrorum anno Ilungariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vero tertio.

1791 ulen.

3 013

Ofen HoC» April '2'i. Koniij Liidisluiis heslaliijt iiber Einsvhieiten des Nicolaus Zygalawer', iudex oijpidi nostri Megyes vocali, suo ac universorum Saxonum sedium Megyes, Selk et Schathselk- hominibus die Urkiinde Kaii I. Robert von 1318 Nr. 354 iiher die Befreiunii der Sfiilde Mcdiasch. Marl;l- iind Klein- schelken von der HeeresfoUje... debitum respectum habentes ad mult laudanda servitia annotatorum Saxonum nostrorum per eos uti certitudinaliter sumus informati, quondam serenissiinis [)rincipibus dominis Sigismundo avo et Al- berto genitore nostris carissimis nostraeque maiestati... contra diversos regni aemulos et rebelles et praesertim plerisque vicibus contra saevissimos Turcos cum omni fidelitatis fervore exhibita...

Datum Budae in festo Georgii beati martiris. anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo sexto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera sextodecimo, Bohemiae vero tertio. Auf der Plica: Lecta cum originali.

Auf der Riickseile von gleichzeitiger Hund: |'"ugit de Kj'ssarus iobbagio guber- natoris Mihal Knez de Kyssarus ad terram Fagaras... Berkes moratur sub Ztoyka Nanusch in terra I-^agaras.

Orii<. Peri^. .\rchiv. tkr i;vaiii4. l\irclu iiyeineinde A. K. Mediascli Nr. .'!4. Sicpel rotes Wachs in Wachsschiisscl, an «ciss roler Sfidenschnur angchiinyt. Derselhc .Stenipel wie \r. 2 N{)(). (ileichzeit ij,'e unbc.;'laubiLde Absclirifl. Pap. Arb. St. Sibiu. Hefjest: Keincny. Solilii: 1. 171. tial. Friikezodes 82= Transilvania 1873, 152 = Hurniuzaki, Docitmtnlr II. 2. 71 .\r. 58.

' Abschrifl Siyiltivr. -wer. * In dcr Urkundc an andercr Stelle aucb die

Forni Suiliselk. Abschritl Scliadsclk.

526

3 014

Gran 1456 April 2."). Dioniisius. Erzlnschof non (iian. ersucht Johannes von Hunijad. den Kaslcllanen der Torzlnin] zii rerbieten, dass sie den Pfarrer non Cernatn im Geniiss der Zchnten intn Satuliuui. Tiuches und Baciu stiiren.

Oris;. Pap. .\riliiv diT liv.uii;. KirclK-ii;;oiiHiii(lc .\. B. Bnisov I IC 1G.'). Hiiij;sif,!,'el in roU-s Waclis. p i])icrhc<lcckl . :uif dcr l?iickscilc /iiiii VcrscliUiss niifycdriickt.

Maijnifice vir, frater no.ster carissimL'. Exposuil nobis cum querela honorabilis vir dominus Johannes, plebanus de sancto Michaele, ecclesiae nostrae Stri- goniensi subiectus, qualiter egregii castellani v^-stri in castro Thyrczwar vocato constituti, decimas villarum Langendorff. Thyrkendorff et Baach vocatarum ad ipsum et ecclesiam suam de sancto Michaele iure parochiano pertinentias praeter voUmtatem suam tulissent, levassent et recipissent ac tollerent et levarent in ipsius el dictae ecclesiae suae praeiudicium et damnum manifestum. Et quia dicta ecclesia sua per potentem receptionem ipsarum decimarum in bonis suis adeo est attenuata ac in divinus cullibus diminuta, quod nec ipse eidem ecclesiae commodi' praeesse neque Christi fidelii)us plebizanis scilicet suis divina i^erageri' aut eccl?siastica saerainenla administrare possit prout deberet propter diminulione muneri capellanorum. quos eum tenere oppor- teret, si suas decimas perciperet. Ideo fidelitatem vestram rogamus diligenter, quatenus praesentium ob intuitum dei cuius servitia ut praemittitur per inde- bitam ablationem decimarum praefatarum diminula sunt et videntur diminui. Tandem ob amorem nostri rt salutem animac vestrae serio suis praecipiendo committatis dictis castellanis vestris de Thyrczwar, quod ipsi se deinceps non intromittant de decimis praefatis et eas levare et recipere non praesumant, sed eas decimas praefatum plebanum de Sancto Michaele libere et pacifice percipcre permittant et eum non impediant. Adeo quod ipse praefatae ecclesiae liberius praeesse ac divina peragere et virtutum domino secura libertate famu- lari valeat. In hoc efficiet fidelitas vestra rem deo gratissimam et nobis accep- tam sibi vero magnam laudem. Ex Strigonio in festo beati Marci evangelistae, anno domini MOCCCCL"» sexto.

Auf der Riickseiie Adresse: Magnifico domino Johanni de Hwnyad, comiti Bistriciensis, fratri nostri carissimi. Dyonisius cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis. Von einer Hand des 15. Jh. s: De decimis praediorum.

3 015

l-45<; .Vpril 28. Konig Ladislaus best(iti(jt seine Urkunde von li53 Nr. 2 810 und die Urkunde des Weissenburger Kapitels von 1453 Nr. 2 865 enthaltend die Urkunde Ladislaus uon 1453 Nr. 2 836 iiber die Einfiihrung des Johann von Hunyad in den Besitz der Grafschaft Bistritz.

Datum per raanus reverendissimi in Christo patris et domini Dyonisii sacro- sanctae Romanae ecclesiae tituli sancti Ciriaci in termis prcsbyteri cardinalis, archiepiscopi Strigoniensis locique eiusdem comitis perpetui primatis et apos- tolicae sedis legati nati aulaeque nostrae supremi cancellari fidelis nostri sin- cere dilecti, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto,

527

quarto Kalendas Maii, regnorum autem nostrorum anno Hungariae sedecimo, Bohemiae vero tertio. (Folgen die Namen der Grossen des Reiches.).

Aiif der Riickseile von der Kanzlei: Super Bystricia.

Oriy. Piry In.nnr. L:indps:irthiv Buthipist Dl. 146.'5o. Doppclsiegcl. riiiul, Dni. 112.i3cm an rot-wiissiT .Seidensclimir an!,'clianf!t. Driuk: Ilunyndial; kora 10, bVG Nr. 255.

3 016

OlVn n.Ki Alai 1. Konig Ladislaiis irdgt den Kammergrafen von Salzburg auf, dem Peter und Paulhioster in Kronstadt jahrlich 50 Goldgulden za:uweisen.

Oriii. Pcry .\rii. Sl. Sibiii U V 1818. Sicgel in rotes Wachs, papicrbedeckt, voriie aufye- driickt. Dcrsclhe Stempel wie Nr. 2 806. Hin zweites Orig. Pcrg. Archiv dcr Evang. Kircluin/criicindc A. B. Kronstadt I E 55.

V(in der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac .\ustriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus noslris camerariis vel vicecamerariis salium nostrorum de Wyzakna nunc constitutis et in futurum constituendis saliitem et gratiam. Quia nos ob spem et dcvotionem quam ad ordinem .sancti Dominici fratrum praedicatorum ge- rimus, tum etiam inopiae et jiaiipertati fratrum dicti ordinis praedicatorum in claustro Petri et Pauli apostolorum in civitate nostra Brassouiensi fundato degentium compatientes pro reformatione praefati claustri victuque et amictu eorundem fratrum annis singulis de^ praedicta camera in Wyzakna quinqua- ginta florenos auri circa festum beali .Tohannis baptistae^ per vos dari depu- tavimus et administrare. Ideo fidelitati vestrae firmiter praecipimus et aliud habere nolentes mandamus, quatenus praefatis fratribus in claustro iam dicto degentibus durante nostro beneplacilo singulis praefatos quinquaginta florenos auri cum salibus circa praedictum festum beati Johannis baplistae nostrae maiestatis ad rationem dare, solvere et administrare modis omnibus et sine difficultate ac renitentia aliquali debeatis. Et aliud nullo modo facere praesu- matis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes quoque post earum lecturam semper reddi iubemus praesentanti. Datum Budae in festo beatorum Philippi et Jacobi apostolotum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquage- simo sexto, regnorum autem nostrorum anno Ilungariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vero tertio.

1 Uber der Zeile. ^ jupi 24.

3 017

Oleii l't'tii .Mai '.\. Konig JAtdislaus beaufhagl das Weissenburyer Kupitel bei der Einfiihrung des Simon Forro de Belen und dessen Sohnen und des Kron- stadters Petrus lilius .\nlliiiiiii in den Besilz von Hopsifen und Nei/Jo// (Komlos el Wyfalw) mitzuwirken.

528

Dafiini Budac in festo inventionis sanctac cnicis, anno domini millcsimo qiia- dringcnfcsimo quinquagesimo scxto, rcgnorum autem et cetera.

orif;. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Nr. 29 28'l. Siepcl m rotcs Wachs .niif dcr Riickscite 7um Versehluss autpedruekt, Peste.

3 018

Ofen 14afi Mai 3. Konig Ladislaus beaiifliagi das Weissenhurgei Kapilel, den Simon Forro de Belen pro fidelium obstquiorum meritis temporibus... Sigis- mundi... ct... Alberti regum... pracscrtim contra pcrfidos Turcos, qui partes nostras Transilvanas cum valida potcntia pracdas in eisdcm acturi pluribus sesc vicibus subintrarant ... in den BesHz des diiiien Teiles einer Miihle am HomoTod... secus civitatem Brassoviensem existentis in qua tertia parte eiusdem molendini idem Symon Forro progenitores suos ab antiquo perstitisse seque et filios suos... persistere asserit einzufiihren und sprichi den Verzichi auf alles k6nigliche Recl^i an diesem Dniteil der Miihle aus.

Datum Budac in festo inventionis sanctae crucis, anno domini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo sexto, regnorum autem nostrorum anno Hun- gariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vero tertio.

Eingeschaltet \< ni Wi is>(iiLiiH(r Ki pilcl[l'157,[Orig. Arh. St. Brasov.

3 019

Ofen 1456 Mai 6. Konig Ladislaus veibieiet den Szekleigiafen und ihren Stell- verirelern, dieZehnien von Cernaiu, Saiulung, Turches und Baciu, die zur Michaels- kirche in Ceinaiu gehoren, durch die Kastellane von Torzburg beanspruchen zu lassen.

Orig. Pap. Archiv der Evang. Kirchen!,cnieindc A. B. Bra^ov I E 55. Siegel, rotes ■Wachs. papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Dersclbe Sfempel wie Kr. 2 806. Druck: Benko, Milkovia2, 268 = Katona, Hist. cril. VI, 13, 1051 = K6sa, De publica Trans. administraiione 77 = Szab(). Siik. ohleviltir 1, 172 Nr. 143. Transilvania 1873, 151 = Hurmuzaki. Doeumente II. 2, 69 Nr. 55.

;IS.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini reg

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae rex et cetera Austriaeque et Styriae dux necnon marchio Morauiae et cetera, fidelibus nostris magnificis comitibus Siculorum vcl corum vicecomitibus, praesentibus et futuris praesentium notitiam habentibus salutcm et gratiam. Exponit nobis fidelis nostcr reverendissimus in Christo pater dominus Dionisius cardinalis archiepiscopus Strigoniensis supremus cancellarius noster, quod licet alias villas Zenthmihal, Nagfalw, Thwrkester et Bachfalw quidam Valachi schismatici inhabitas.sent, tamen postea, pulsis eisdem Valachis, ipsae villac ad manus Christianorum devenissent, qui quidem Christiani dccimas suas praediales parochiali ecclesiae sancti Michaelis in praefata possessionc Zenthmihal fun- datae iure solvere deberent, quas nunc decimas vos occupassetis occupata.^^^quc castro nostro Thurch vocato appropriassetis et appropriatis castellani vcstri in dicto castro commorantes uterentur etiam de praesenti, in praeiudicium

529

ipsius ecclesiae parochialis et damnum. Et quia decimae iure divino non saecularibus sed ecclesiasticis dari debent, ideo fidelitati vestrae et cuilibet vestrum firmiter praecipientes mandamus, quatenus receptis praesentibus rebus- que sic stantLbus a modo deinceps de huiusmodi decimis ad ipsam parochialem ecclesiam Zentmihal, ut dicitur spectantibus vos nequaquam intermittatis sed ipsas plene et integre praefatae ecclesiae administrari faciatis. Secus facere non ausuri in praemissis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo ascensionis domini. anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae decimo sexto^, Bohemiae vero tertio. Unten rechts von der Kanzlei: lecta g.

1 Fehlt bei Benko.

3 020

Gran I i."j6 Mai 1:1. Dionysiiis, Erzbischof i>on Gran, fordert die Plebane, Kapellen- und Altanmrsteher seiner Diozese iind besonders der siebenbiirgischen Teile auf, alle Personen, die ihrer Abgabenpflichl an die erzbischdfliche Kirche nicht nachkom- men, mit dem Bann zu belegen.

Orig. Pap. .\rh. St. .Sibiu L" 11 Ui7. Hingsiiyel in rotcs Wuchs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe .Steinpel wie Nr. 2468. Druck: Batthyan, Leges eccl. 3, 504 .\r. 121. Regest: Kenicnv. yotilia 1, 17.5.

Dyonisius raiseratione divina tituli sancti Ciriaci in therrais sanctae Romanae ecclesiae presbiter cardinalis archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem coraes perpetuus, primas et apostolicae sedis legatus natus ac in regno Hungariae eiusdem sedis de latere, dilectis nobis in Christo universis et singulis plebanis ecclesiarum parochialiura, capellarura, oratoriorum et altariura rectoribus in et sub nostra Strigoniensi et eius iurisdictione spirituali et praecipue Transsilvanae diocesibus ubivis constitutis et existentibus, qui praesentibus fueritis requisiti seu vestrum alter fuerit requisitus, salutem in doraino et nostris firraiter obedire mandatis. Intelleximus qualiter plerique forent nobiles et possessionati horaines in partibus Transsiluanis coraraorantes, qui interdura multas variasque diffi- cultates in extradandis nostris decirais nobis et ecclesiae nostrae Strigoniensi ab antiquo raore consveto tara de quinquagesirais regalibus earundem^ partiura, quam etiam urburis et cusionibus monetarum auri pariter et argenti caraerae Cibiniensi de eorum medio pro tempore provenire debentibus facerent, ita quod ipsae in non parva earura parte multotiens perraanerent insolutae in nostrura et eiusdem ecclesiae nostrac iuris praeiudicium et dampnum non raodicura. Et quia nobis ex indultu apostolico specialiter est concessum, ut nos singulos proventus nostros et ecclesiae nostrae praefatae ubicumque et undecumque in hoc Hungariae regno et terris eidera annexis nobis et ipsi eccle- siae nostrae cedere debentes per censuras ecclesiasticas aliaque solita iuris remedia exigere et expetere valeraus, nos igitur circa proventuum nostrorum et ecclesiae nostrae prout ex iuraraento per nos praestito teneraur augmenta- tionem soUicitis studiis intendere cupieutes, ne nostris temporibus iidera quovis- modo dirainutionem patiantur. Vestrae igitur et cuiuslibet vestrura devotioni in solidum in virtute sanctae obedientiae et sub excommunicationis poena.

530

quam in vos et allerum veslniin huiusmodi nostrum mandatum exequi recu- santein seii recii.-santes trinm dierum canonica monilione praemissa a die exhibi- tionis praesentis vobis fiendae in antca computando ferimus in his scriptis strictissime et firmissime j)raecipiendo committimus et mandamus, quatenus mox visis praesentibus ac dum et quando et quotienscumque per nobilem Anthonium de Bazna quinquagesimatorem et pisetarium seu ponderistam nostrum vel eius homincs praesentium videlicet exhibitores fueritis requisiti seu vestrum alter fuerit requisitus, extunc universos et singulos parochianos vestros dictarum uostrarum decimaruin videlicet nobis et ecclcsiae nostrae iamfatae, ut praemittitur. tam de quinquagesimis, quam urburis ct cusione monetarum praenotatae camerae Cibiniensis provcnire debentiuni non persolu- tores et retentores aut eundem nostrum quinquageKsimatorem et pisetarium vel eius homines in huiusmodi nostris exigendis decimis quoqii«modo impedientes vestris piis exhortationibus requiratis et moneatis. Quos et nos sic harum tenore requirimus et monemus, ut ipsi infra novem dierum spatium a die moni- tionis vestrae de ipsis fiendac computando, quorum dierum spatium eis tres pro primo, tres pro secundo, reliquos vero tres dies pro tertio ultimo et pcremtorio termino praefugimus sub excommunicationis poena, quam in eos. nisi ea fecerint, quae ipsis praesentibus mandamus ferimus in his scriptis praefato Anthonio quinquagesimatori et pisetario nostro decimas nostras huiusmodi pleno cum effectu extradent et persolvant eundemque et eius homines in nullo impediant. Alioquin eosdem huiusmodi transacto termino vestris et cuiuslibet vestrum in ecclesiis, capellis et oratoriis, dum maior in eisdem ad divina audienda populi convenerit multitudo singulis diebus dominicis et festivis infra missarumsollem- nia pulsatis campanis, candelis accensis eisdem extinctis ac demum in signum maledictionis aeternae in terram proiectis publice excommunicatis seu excom- municatos faciatis denunciari, tamdiu donec dicto quinquagesimatori acpiselario nostro de praefatis retentis decimis et impedimenlis praestitis plenariam fecerint satisfactionem, de absolutione quoque eorundem vobis constiterit evidenter. Aliudque a nobis superinde habueritis in commissis salvo reservato, quod si qui se indebite gravatos allegarent, extunc eosdem omnes et singulos in vicarii nostri Strigoniensis in spiritualibus generalis peremptorie auctoritate nostra immo verius apostolica nobis in hac parte concessa citetis praesentiam ad tcrminum competentem rationem allegaturi rationabilem, si quam habuerint allegaturi ac recepturi et audituri ab eodem id, quod iustum fuerit et ordo dictaverit rationis. Et post haec seriem totius executionis vestrae et quidquid in praemissis feceritis totiens quotiens opportunum fuerit. cum nominibus et cognominibus monitorum. denunciatorum aut citatorum pracfato vicario nostro conscientiose rescrjbatis. Praesentes vero apud praesentantem volumus et man- damus remanere. Datum Strigonii octava die festi ascensionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto. Von Schreiber der Urkunde: Johannes Zaaz de Coloswar, notarius in praemissis.

' Vorlase eorundcm.

3 021

Ofen li3(6) Mai 15 bis Oktober 28. Kdnici Ladislaus beauftrafjt das Weissen- burger Kapitel, Nikolaus den Sohn des Georg von Salzburg und Nikolaus den Jiingeren von Sahburg in den Besitz von Weisskirch iind Daisoara, die nach

531

dem Tode des Michael Salamonis von Nadesch an die Krone gefallen waren, sowie in den Besitz des ganzen Dorfes Belleschdorf einzufuhren.

Datum Budae < >^ anno donaini millesiino quadringentcsimo quinqua-

gesimo < >- Hungariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vero tertio.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest. Siegel war auf der Riickseite in rotes Wachs zura Verschluss aufgedruclct. Die Datierung der Urkunde ergibt sich aus der Angabe der Konigsjahre. Ladislaus wurde ain 15. Mai 1440 zum Konig von Ungarn und am 28. Oktober 1453 zum Konig von Bohmen gekront.

1 Wasserfleck 13,8 cm. " Wasserfleck 8,2 cm.

3 022

Ofen 1 ia6 Mai 20. Kdnig Ladislaus verleihl iiber Ersuchen fidelium no.strorum

Nicolai et Michaelis, filiorum Nicolai de Gerend iudicatum nostrum regium

sedis Lewschkirch in cuius pacifico dominio, ut ipsi asserunt, a certis temporibus perstitissentet existerent etiamdepraesenti simul cum cunctissuis utilitatibus, proventibus, obventionibus, birsagiis ac quorumlibet proventuum et utilitatum integritatibus, quovis nominis vocabulo vocitatis ad ipsum iudicatum nostrum regium rite et legitime spectantibus et pertinere debentibus ac sub illis omnibus libertatibus, praerogativis et servitiis quibus ceteri iudices regii septem sedium consimiles iudicatus tenent et possident....

Datum Budae feria quinta proxiraa post festum Penthecostes, anno domini 1456, regnorura autem nostrorum anno Hungariae etc. 17, Bohemiae vero 3.

Abschrift des 19. J:ihrliunderts Archiv dcr livang. Kirchengenieindc .\. B. Brasov, J. Trauscli, Diplomatarium TranssilDanico-Saxonicam Bd. X, Bl. 175.

3 023

Hermannstadt 1456 Mai 26. Peter von Rotberg, Graf von Hermannstadt und Konigsrichter der Stiihle Reussmarkt und Leschkirch, ersucht den Kronstadter Rat, dem Hermannstadter Caspar den vorenthaltenen Stahl auszuliefern.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Schnell 11 13. Siegel war wohl auf der Ruckseite zura Ver- schluss aufgedriickt, heute nur mehr die Durchbrechung fOr den durchgezogenen Pa- pierstreifen sichtbar.

Circumspecti viri domini fratres et amici nostri dilecti. Dicit nobis providus Caspar Faber de Cybinio, quomodo quaedam portiones calibis in medio vestri per hos quos idem duxerit norainandos essent sibi receptae sed et forte iussu consulatus et iudicis et dispositione, unde naturale quodammodo fore dinoscitur ut ubi specialis est fiducia specialius recurratur. Cum igitur de vestris prudentiis gerimus indubitatam fiduciam ad vestras fraternitates, dilectiones ac amicitias recurrimus tutissimam confidenter ad quos venientes .sperata petitione non privari petentes obnixius, quatenus praedictam calibem annotato Caspari nostro videlicet speciali fautori latori praesentium velitis restituere et dignemini favorose, quod erga vestras fraternitates, amicicias et dominationes et quemlibet vestrum

532

indesincnlt-r sludebiiuus ivseivirf teinporibus sciii|)er oportunis. Dalum Cybinii in [jrofesto fesli sacratissinii coriioris C.hrisli, anno doniini M"CCCC.**L scxto. Petriis de I^uffoinonte, coiues Cybinicnsis. iudex sediiiiu rcgalium fori lUillic- noruni el l.uschkirch.

Auf der RiUkseile Adresse: (^ircuins|>cclis ac sagacibus viris iudici el iuratis consulibus civitatis Coronae, fralribus cl amicis nostris honorandis.

3 024

Ilcrniannstadt 14oG Juni ;(. Die Sieben SUilde enlsclieideit den Besilzslreil zwischen der Gemeinde Deutsch-Pien und den Erben des verslorbenen Konigsrichiers von Miihlbach. Grtifen Nikolaus. und sprechen den Deulsch-Pienern die slritlige Htilfle von Piunul de Sus :u.

Drui-k: Progrtimm d. ev. Untergymn. .Miililhiieli 1881/82, (iH .\r. 17 iiiu-li einer lieutc verscliollenen jileichzeitigcn Absclirifl. Pcri;. im .\rchiv dcr ("icniciiulc neutscli-1'ien. Abschrifl (ies 18. Jh. s. Arh. St. Sihiii. Regcst: .\reliiv 1,t, 188fi, 191 Nr. :V2.

Nos Osualdus magister civiuin Cibinicnsis, comes Laurentius de Riiffomonte, iudex regius sedis Rewsmarkthi, comes Petrus de cadein, coines Cibiniensis et de Lewskirch, Johannes .Aurifabcr, magister civiuin Segesvariensis, comes .lacobus de praefata Ruffoinonte, iudex regius sedis Rewpes, Ladislaus iudex regius de Bros, Melchior Aurifaber, iudex terrestris Cibiniensis, Petrus Molner et Nicolaus Rewsze, iurati cives loci ciusdem, Nicolaus Bewdner locumtenens iudicis regii ac Valentinus similiter Bewdner iiidex tcrrestris de Segesvar, Johannes Nonnenclepel alias magister civiuin de eadein, Nicolaus Wessewder de insula Christiana, Jacobus Aurifaber, vicesgerens iudicis regii et Michael Gereb, iudex terrestris de Mewlembach item .lohannes I-^eer dictus, locumtenens iudicis regii de Schenk, alter Johannes Claren iudex terrestris sedis Rewpas pracdictae, Urbanus^ Greb iudex terrestris sedis Rewsmarth ac Laurentius Peer*, iudex terrestris sedis Lewschkirch ceterique nniversi ac singuli iudices et iurati seniores septem sediuin Saxonicaliuin partiuiii Transsiluananim memo- riae coinmendantes vigore praesentiuin significantes quibiis expedit univcrsis, quod nobis in hac civilate Cibiniensi in praesenti nostra gcnerali congregatione iudiciaria more nostro solito pro tribnnali pariter conscdcntibus comparuerunt coram nobis providi viri Michael Greb diclus de Colosvar filius quondam comitis Nicolai iudicis regii de antelata Mewlenbach ac Zanobia Italicus dc Florentia, concivis civitatis Cibiniensis sororitis eiusdem, in sua ac honestae dominae .\nna vocatae filiae videlicet praefati quondam cornitis Nicolai consortis utpote suac legitimae personis tainquam actorcs ab una ac Simon Benk villicus et Johannes Teeles* alter Johannes Lwtk^ ac .lacobus Carnifex iurati de Peen Saxonicali sedis Mwlenbach veluti rei et in causain attracti in suis ac ceterorum iuratorum seniorum ac lotius coinmunitatis de eadem nominibiis et personis praesentibus ex altera el per eosdein Michaelem et Zanobiam contra antelatos Symonem utrumque .lohannem et Jacobum necnon totam communitatem de praeiamfata Peen Saxonicali querulose cxstitit propositum in hunc modum, Qualiter licet progenitores ipsorum videlicet Michaelis et dominae Annae in pacifico et quieto dominio medietatis possessionis Olahpeen vocatae perstiterunt ipsaque medietas per obitum praefati comitis Nicolai genitoris ac nobilis dominae Dorothea vocatae genetricis eorundem ad ipsos tamquam veros, immediatos et legitimos heredes iure heredilario et successorio devoluta exstiterit. Nihilo- minus tamen praefati villicus, seniores et tota communitas eandem ipsis praeter

533

omnem viam iuris usurpassent minus licite et potentia ipsorum mediante occupassent et iam a pluribus retroactis annis detinuissent occupatam tene- rentque etiam de praesenti in praeiudicium et damnum ipsorum satis magnum, requirentes nos quatenus ipsis superinde de opportuno iuris remedio providere dignaremur. Qua actione proposita praedicti in causam attracti suis et nominibus quorum supra responderunt illico taliter ex adverso. Quod ipsi et tota commu- nitas de praefata Peen Saxonicali praememoratam medietatem possessionis Olahpeen non minus licite seu potentialiter, aut alio quocumque illicito et iniusto raodo hactenus habuissent neque haberent aut possiderent sed progenitores et praedecessores eorum eandem sibi iusto et vero emptionis titulo a quondam Laurentio Haan dicto, cive de supradicta Colosvar, sororio videlicct praeno- minatorum Michaelis Greb et dominae Annae appropiassent literaeque ipsorum privilegiales superinde emanatae tempore devastationis patriae per crudelissimos Turcos hostiliter factae, fuissent ammissae. Unde nos auditis et sane intellectis ambarum partium positionibus, allegationibus et responsionibus ex idoneo et sufficienti testimonio cognovimus et comperimus saepedictos seniores et communitatem de Peen Saxonicali medictatem possessionis praedictae, quae in et sub libertatibus et iuribus supradictarum septem sedium et consequenter nostris fore censetur iusto emptionis titulo possedisse et praesentialiter nominis vocabulo vocitatis praedictis senioribus" possidere. Igitur nos solum deum et eius iustitiam prae oculis habentes ()raenotatam medietatem possessionis Olah- peen cum universis et singulis eius utilitatibus et iuribus quovis nominis vocabulo vocitatis praedictis senioribus et toti communitati de Peen Saxonicali eorumque successoribus et posteris universis haec nostra definitiva sententia mediante adiudicavimus et per praesentes adiudicamus per ipsos et eorum successores et posteros universis iure perpetuo possidendam, tenendam pariter et habendam, saepedicto Michaeli Greb et dominae Annae ac eorum haeredibus superinde perpetuum silentium imponentes harum nostrarum literarum quas appendenti sigillo nostro maiori provinciali fecimus communiri vigore et testimonio mediante. Datum Cibinii in generali nostra iudiciaria congregatione octava die festi sacra- tissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquage- simo sexto.

' Abschrift des 18 Jh. sRcussmorcA-.' •■ Abschrift des 18. Jh.s Liick.

* .\bschrift des 18. Jh.s Jacohus. " Fehlt ab praesentialUer in dtr .\bsclirift 3 .\bschrift des 18. Jh.s Uecr. des 18. Jh.s.

* Abschrift des 18. Jh.s Toklns.

3 025

Segedin 1456 Juui 12. Johannes von Hunyad befiehlt den Sachsen Siebenburgens, .tich mit ihrer gesamien Reiterei und dem grossten Teil des Fussvolkes bis zum 24. Juni auf dem Felde bei Karansebesch zu sammeln.

Orii,'. P;ip. Arli. Sl. Sibiu U II 168. Siegcl iri rotes Wachs vorne aufgedriickt, Restc.

Druck: ieleki Hunijadiak knra 10, .525 Nr. 254.

Unvollstandig: lidcr, nhsen\,Uones 137.

Regest: Keininy, Xolilia 1, 175. Pesty, A szoriniji hdnsdg li. 71 Nr. 73.

.lohannes de Hwnyad comes perpetuus Bystriciensis et cetera universis et singulis Saxonibus partiura Transsiluanarum salutera et honorera. Constare non ambigimus vobis adventus saevissimorum Turcorum quorum dietira adve-

5LH4

nientiaiu i'xi»oftamus et pro jiarte eonindfni liUias serenissimi domini nostri regis vobis loqiientes manifeste direxinius. Ideo vobis et vcstrum cuilibet in persona domini nostri regis firmiter praecipiendo mandamus, quatenus receptis praesentibus sine ulla niora et renitentia aliquali universaliter et per sinoula capita vestra cum omnibus vestris equitibus et maiore parte peditum vestrorum bene armatis el ad bellum disjiositis ad festum beati Johannis baptistac proxime affuturumi in campum Karansebes convenire et congregare debeatis, ubi et nos deo ducc ad terminum illum loco in ipso interesse volumus. Et aliud sub poenis in literis ipsius domini no.stri regis expressatis facere non ausuri. Prae- sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Zegedini sabbatlio proximo ante festum beatorum Vili et Modesti martirum, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo sexto.

1 Juni 24.

3 026

Temcsfhwar 1-556 Juni 22. Johannes von Hunyad irayi den Sachsen dev Sieben Stiihle aiif, mitihrem Aufgebot bei Kiibin an der Donau 2U seinem Heer zu stossen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiii U II 171. Sieyel in rotes W.Tchs, papierbedoclit . auf der Riick» seile zuin Verschluss aiift;edriickt. Derselbc Stenipel wic Xr. 2 8'14. Druck: Teleki Hunijadiak kora 10. 526 Nr. 25.5. Regest Kcmeny, Xolilia 1, 175.

Prudentes et circumspecti viri amiei nobis honorandi. Recordamur vestris amicitiis pridem literas domini nostri regis domini nostri gratiosissimi misisse, in quibus mandat sua serenitas vestris amicitiis, ut vos^ contra Turcos more exercituantium more alias consueto penes nos insurgendo venire deberetis patriani vestram defensaturi, de quibus nobis hucusque nulla relatio per vos data fuit. El quia iam imperator Turcorum in quatuor diebus constituetur cum sua valida potentia in inetis regni praedicti nosque feria sexta proxime ventura^ constituemur in Kowinio in portu Danubii, pro eo et nunc monemus vestras amicitias in persona domini nostri regis sub nota infidelitatis, ut mox exerci- tualiter more alias consueto ad Kowinum penes nos venire velitis et debeatis, ne hoc regnum propter neglectionem vestram in periculum incidat. Aliud ergo petimus non facturi, si mandatis ipsius domini nostri obedire cupitis. Ex The- mesvar in festo decem milia militum, anno et cetera L™° sexto. Johannes de Hwnyad, comes Bistriciensis,

Auf der Riiclcseite vom Schreiber der Urkunde: Prudentibus et circumspectis viris magistro civium ac iudicibus, iuratis necnon toti communitati septem sedium Saxonicalium amicis nobis honorandis.

' Ober dcr Zeile nachgelragen. - Juni 25.

3 027

Kuhin liafi Juni 26. Joliannes von Hunyad drdnyl den H ermannstadter Biiryer- meister Oswald, mit dem Aufyebot der Sieben Stiihle sofort zur Turkenabwehr zu erscheinen.

535

Orig. I'ap. Arh. .Sl. Sibiu l' II l(i9. Siegel in roles Wachs, papierbedeckt, auf der lUick- seite zum Verschluss aufgedrtiekf , Dersclbe Stempel wie N'r. 2 84 1. Ilruck: Hurnuizaki, Docuinenlc XV, 1. 4:5 Xr, 76,

Johannes dc Hwnyad, come.s Bistriciensis et cetera,

Circumspecte vir nobis dilecte, Quia serenissimus princeps et dominus dominus Ladislaus rex Hungariae et cctera mediantibus aliis literis suis universitati Saxonum septem sedium sub nota perpettiae infidelitatis et amissione oinnium libertatum mandavit, ut universitaliter et per singula capita exercitualiter insurgere et penes nos venire deberent. Tamen ipsis literis egregiis minime curatis hucusque nec insurgere sed nec venire voluerunt. Nunc itaque saevissimi Turci die crastina videlicet feria secunda^ cum suis machinis et potentiis incom- prehensilibus atque validis hic constituentur regnum hoc Hungariae et partes eius invasuri et castra regalia obsessuri. Ideo vobis consulimus et rogamus vos, quatenus iuxta contenta regalium literarum sine omni mora insurgere et penes nos exercitualiter venire debeatis. Alioquin sciatis, quod vere nunquam Saxones a principio ita magna pericula perceperint seu sustinuerint sicuti hac vice ipsis contiget. Datuin Kewinii sabbatho proximo post festuin nativilatis beati .Tohannis baptistae. anno doinini inillesimo CCCC L"° sexto. Auf der Riickseite vom Sclueibcr der Urkunde: Circumspecto \ iro Oswaldo, magistro civium civitatis Cibiniensis, nobis grate dilecto.

1 Juni 28.

3 028

Suceava I iofi Juni 2ft. Peler, Woiwode der Middaii, erneueri den Kaufleuten von Lembery die alten Handelsvorrechte und slellt ihnen u.a. auch frei, Tuch durch die Moldau nach Unijarn und in die Walachei auszufiihren. Wer nach Bistritz und zu den Ungarn Tuche fiihrt, hat an der Zollstdlte in Suceavaje Stiick (grivna) 3 Groschen zu bezahlen und in Baia und Moldovila anderthalben Groschen. Bei der Ruckkehr sind dann in Baia und Moldovila je Last 2 Groschen zu entrichten. Wer nach Kronsladt Tuche fiihrt, hat an der Hauptzollstdlte in Suceava je SliJck 3 Groschen zu zalilen und in Bacdu und Trolus andertlialben Groschen. Bei der Riickkehr sind in Bacau und Trotusje Last 2 Groschen zu enlrichten. Geschrieben von Tador Prodanovici, in Suceava, im Jahre 6964 Monat Juni Tag 29."

OriH. I'er.s!. Archiv der Stadt I.wow init an.yehanstem .yrosscm Sicgel. Druck: Kaluzniacki, Dnkumcnla 36 Xr. 7.

Drucli und rumanisclic Obersetzung: HurnmzSkl, Documcnlc 2, 2, 677 Nr, 517. Costiichescu, Documcnle mnld. 2. 788 .\'r. 2:!1.

3 02s)

Kuhin l'«i)<» Juli 3. Johaniies von Hunyad drdngtdie Sachsen der Siehen Stiihle, mit ihrem Aufgebot eiligst zum Heer zu slossen und teill ihnen mit, dass er den Schutz ihres Gebietes dem Woiivoden Vlad iibertragen habe.

5:56

Ori!!. Pap. Arli. St. Sibiu l" II 17(1. Sie^c-I wir ;uir ilcr lUiolvsrilc iii roles \V;iclis zurn

Verschluss aiif^edruckt.

Dnick: Tclcki. Ilantiadink korn 10. .'^^? Nr. '2M<. I luriinr/:iki. Ddcnmintc XV. I. 11

Nr. 77.

He,!>est: Kemenv . .\<>lili<i I, 17,'>.

Circumspecli viri amici nobis honorandi. Quia sicuti per alias litcras nostras vestris aniicitiis significamus et queinadmodum vestri nuncii propriis luminibus intuiti suiit, iam cum Turcis facie ad faciein stamus. Ideo vestras amicitias propter deiim affectu^ maiori quo possumus rogamus, quatenus quemadmoduin sercnissirnus dominus rex suis in literis vobis mandavit, vestros homines exer- cituales post nos die et nocte festinanter transmittere vellitis. Et aliud pro vestro commodo non faciatis. Ecce enim commisimus Vlad vaivodae, ut pro defensione vestra seinper inviliget et intendat. Et iilterius petimus in prae- missis non faciatis. Datuin Kowinii secundo die fesli visitationis Mariae vir- ginis, anno domini inillesimo CCCC L™° sexlo. Johannes de Hwnyad, comes Bistriciensis et cetera.

Auf der Riickseitc vom Schreilier der Urkimde: Circumspectis viris iudicibus et iuratis senioribus septem i-edium Saxonicalium partium Transsiluanarum, amicis nobis honorandis.

' Vorlage afjc(c)lum.

3 050

Naeh I ■53(> Juli ;{. \ lad Tepes, \Voiwode der Walachci, fordert die Zolleinnehmer von Ruciir auf, die Kronstddter zu verstdndigen, dass die Nachricht, die ihm iiber die Tiirken zuriekommen war, nicht wahr sci. Der Gesandte, der vnn Kronstadt zu ihm iiescldckt werden sollte, konne daher kommen, und der Zolleinnehmer, der nach Kronstadt <iehe, solle diesen Gesandten zu ihm fiihren. Auf der Riickseite Adresse: „Den Znlleinnelunern von Rucdr".

Oriy. Pap. .\rli. Sl. Bnisov. Stenner 1, 17.t. Sieyel. riirul, Diii. 3,1 cni auf der Hiickseite

in rotes Waclis zuni Vcrschluss aufgedriickt. SicMclbild vcrwischt.

Druck und runianischc Llbersclzung: Bo.ndan. Oocnmcnlc 9-t -Nr. 73. Tocilescu, o34

documcnle 70 Nr. 7.S.

,\ndronescu. Repci loriul 83 Nr. 27:2.

I-'iir die zeitliche .Vnsctzunij riicser Urkunde vyl. die Beinerkungen zu Nr. 3 031.

3 031

Nach \A'iH .luli .*{. Vlad Tepes. Woiwode der Walachei, teilt „dem Richter und den 12 Ratsleuten der Festung Kronstadt" mit, dass er ihnen Ochsen und Kuhe als Geschenk zugeschickt habe, und ersucht um eine schriftliche Empfanijsbestdti- gung, daniit die Treiber eine Entlastung haben.

Auf der Riickseite Adresse: „Den guten und sussen Freunden meiner Uerrschaft, dem Richter und den 12 Ratsleuten von Kronstadt".

Orig. Pap. Arh. St. Brasov Stenner 1 208. Siegel, I3:n. 3,1 cm, in rotes Waclis auf der Riickseitc zum Verschluss aufgedriickt.

537

Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Dociimenlc 92 Xr. 70. Tocilescu, ^34 dorumente 98 Nr, l(i:i,

Rum, Ubersetzung: Bogdan, Documenle fi regeste 63 Nr, 64, Begest: Androncscu. Eeiicrloriul 82 Nr, 268,

Vlad Tppps hat im Mai-juni 1456 den Woiwoden Vladislav II. der am 15. April 1456 ein Ictztes Mal urkundet (vgl. P. P. Panaitescu. Documcnlele Tiirii Ftomdnefti, vol. I, Bucure^ti 1938, .S. 234), mit sicbcnbiirgiscber Hiife gestiirzt und sich der Herrscliaft iibcr die Walachci beniiichtigl. Am 3. Juli berichtet .lohannes von Hunyad, dass er Vlad wahrend des bevorstehcnden Heereszugcs gegen die Tiirken bei Belgrad dcn Schutj: Kronstadts iiberantwortct hat, vgl, die Urkunde Nr, 3 029. Dieser Zeitpunkt ist daher als lcrminus o quo fiir dic Datierung dcr vorliegenden Urkunde zu nehmen. Es darf ange- nonimcn werdcn, dass Vlad Tepes sich der Hilfc der Kronstadter in besondcrer Weise versehcn hat, dencn er nun dieses Gcschenk und das in etwas iiberschwenglichen Worten gehaltene Schreiben zukommen lasst.

3 032

Nach 14o(> Jiili 3. Vlad Tepes. Woiwode dei Malachei. stelli dem Zupan Sioica, seinem Waffenmeister, ein an den Richter und den Rat von Kronstadt gerichtetes Beglaubifiungsschreiben aus. Auf der Ruchseiie Adresse: ..Dem Richter und den Ratsleuten i>on Kronstadl".

Orig, Pap, Arh, St, Brasov, Slcnnir I 162. Sicgcl. rund, Dni, 3,1 cni, in roles Wachs auf

dcr Riickscilc zum Vcrschhiss aufgcdriickt, Ini Siegelfeld 2 gekronte zucinanderge-

kchrtc Brnstbilder, Umschrift in gotischcr Majuskcl nahezu unlescrlich, Die Urkunde

ist von demsclbcn Schrciber geschricben wie Nr. 3 034.

Druck und rum. Cbcrsetzung: Bogdan. Documente 91 Nr. 68, Tocilescu, o34 documente

99 Nr, 104.

Rum Obersctzung: Bogdan. Documinlt si rcgestc 62 Nr. 63.

Regest: Andronescu, Rcpcrloriut 82 Nr. 270,

Fiir die zcitliche Ansetzung diescr Urkunde vgl, die Bemerkungen zu dcr vorgehenden

Urkundc Nr, 3 031,

3 033

Nai-h 1^56 Juli 3. Vlad Tepes, Woiwode der Walachei, stellt seinem Gesandten

Ivan Polivar ein Beglaubigungsschreibeii aus uiid fordert den Rat von Krortstadt

auf, seine Feinde Mihail, den Logofeleu, und Pardoi, denen gegenuber er keine

Nachsicht iiben wolle, aus ihrem Gebiet auszuweisen.

Auf der Riickseite Adresse: „Den Freunden meiner Herrschaft, den Ratsleuten

von Kroiistadt".

Auf der Riickseile von gleichzeitiger Hand, ohne ersichtlichen Bezug auf den In-

halt der Urkunde: Prohibet, ut contra Zylagi Michal damus auxilium.

Orig. Pap, Arh, Sl, Bra^^ov, Stcmur I 166. Siegel, rund, Dm, 3,1 cm, auf der Riickscite

in rotes Wachs zuui Verschluss aufgcdriickt, Im Siegelfeld zwei Figuren, undeullich

und leihveisc zerstiirt, Umsclirift in klcinen cyrillischcn Buchstaben, nahezu unlcserlich,

Druck: .\lilctid, Aoi'i viacho-lmlijurski yramoti 61 Nr, 32,

Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documentc 90 Nr, 67, Tocilescu, •J.J^ documcnle

67 Nr, 70,

Hum. (bersctzung: Rogdan. DocumcnU si rcgcslc 55 Nr. 52 (Vlad Dracul zugcschrie-

ben).

Rcgesl: Androncscu. Jlcijcrtoriul 81 Nr, 267,

Fiir die zcilliche Ansdzung dicscr Urkunde vgl, dic Benierkungen zu .Nr, 3 031,

53ci

3 034

Xaeh 1 i."»6 Juli :i. Vlad fepes, Woiwode der Walarhei, eisucht Richler iind Rat i'on Kronstadt seinem Diener Ziipan Stoica, dem Waffenmeister, in Ange- legenheit der bei Paiil Kewer hinlerlassenen Waren Gerechtigkeit widerfahren zu lassen. Auf der Riickseite Adresse: „Dem Ricliter iiud den Ralsleuten von Kronstadt".

Orig. Pap. Arh. Sl. Brasov. Slenncr 1 190. Sio^el \v:ir iiiif tlrr Riickseite in rolcs Wachs

zum Verschluss aufgedriiclvt. Die Urlvunde isl von deinselben Schreibcr geschrieben

wic Nr. 3 032.

Druclv: und runi. Obersetzung: Bogdan, Dncumcnlc 112 Xr. (59. Tocilescu J34 documcnle

99 Nr. 105.

Regest: Andronescu. Rcperloriul 82 Nr. 269.

Fur die zeitlichc .\nsetzung dicser Llrlvunde vgl. die Bcinerkungcn zu Xr. 3 031. j ij

3 035

Tliorenburg 14.56 Juli 12. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg Rycalph und Stephan Kemen bezeugen, dass Ladislaus ron Losoncz, dem zwei Besitzungen seines Bruders Albert pfandweise zustehen, auf der am L Juli zu Thorenburg stattgefundenen Zusammenkunft des Adels, der Szekler und Sachsen zu Gunsten seines Bruders, den Mathias dc Ezsen, officialis egrcgii Alberti... in oppido Regen constitutus, vertreten hatte, auf die Besitzung Zepling in der Thorenburger Ge- spanschaft Verzicht geleistet hat.

Datum duodecimo die termini praenotati loco in memorato, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto.

Druck: Varjii, Oktevillar 1. 689 Xr. 483. nacli dein Orig. Pap. [riilicr ini .Vrchiv der dcr Cirafcn Erdody zu Galgocz.

3 036

Sueeava l-i.^j^ August 12. Peter, Woiwode der Moldau, teilt dem Rat von Kron- siadt mit, dass die Kronstddter Kaufleute in der Moldau wieder in Ruhe und Sicher- heit dem Handel nachgehen konnen.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schncll I 14. Siegcl. rund. Dm. 2,6 cm, war in roles Wachs vorne aufgedriickt.

Druck: Hurmuzaki, Docamenle XV, 1, 44 .\'r. 78 = Costachescu, Documenle mold. 2, 796 .\r. 232, lako-Manolescu, Scrierea latind. Album 20 Nr. 23 a.

Petrus dei gratia vaivoda^ dominusque terrae Moldawiae.

Sagacibus viris iudici ac iuriitis civitatis Braschowiae amicis nostris grate dilectis salutem et omnis boni augmentum. Providi amici nostri sincere dilecti. Vestrae eidem amicabili sagacitati significamus per praesentes sub nostrae katholicae fidei honore nos vobis ac cuilibet de vestris mercatoribus compromittentes procul mota omni fraude, ut si aliqui ex ipsis in terris nostris

539

mercari et negotiari voluerint, quod huiusmodi mercatores libere et absque quovis impedimento nostri ex parte venientes ipsorum negotia, ut praefertur, peragant pacifice et quiete peragentesque ad ipsorum mansiones viceversa in pace et securitate a nobis redeant prout moris et consuetudinis fuit sempcr ab antiquis temporibus retroactis iiiter nostras terras ac vestras. Insuper fami- liaris Raphaelis^ dictus Laslo praesentis avisor quidquid nostri ex parte vobis dixerit eidem fidem in omnibus hiis velitis adhibere creditivam, tamquam nos ipsi vobis loquemur propria in persona. Datum Soczawiae feria quinta proxima post festum sancti Laurentii martiris Christi gloriosi, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto.

' Vorl;i,!4c woewoda. 2 \uf Rasur.

3 037

145B Aucfust IG. Dei Ral i>on Kronstadt stellt dem Kronstddter Gesandten Georg Korli ein fiir Koniij I.adislaiis hestimmtes Beglaubigiingsschreiben aus.

. Orif;. P;ip. Arh. St. Brasov. Schiull III Xi. Sie.atl, nind. Dm. 1.2 iiii. \v;ir iii weisscs \V;ulis ;iuf dcr Riickscilc zuiii Vcrscliluss auf.aedriickl.

Continuam fidelitatem promptissimis cum obsequiis nunc et vita nobis comite sedule praedirectam illustrissime invictissimeque princeps et domine noster gratiosissime. Quia providum virum Georgium Koeh, concivem nostri^ medii^, ilatorem videlicet praesentium, de nostra interventione et voluntate sane informatum propter certa negotia nostram communitatem tangentia ad sere- nissimam vestram maiestatem duximus transmittendum. Petimus igitur humi- liter et attente eandem vestram maiestatem, ut verbis ipsius nomine nostro^ maiestati vestrae referendis plenam credulitalis fidem hoc vice velitis et dig- nemini adhibere. Datum feria secunda proxima post festum assumptionis Mariae, anno domini M^CCCCquinquagesimo sexto.

ludex et iurati cives civitatis Brassouiae, vestrae maiestatis humiles et fideles.

Auf der Riickseite Adresse: Serenissimo excellentissimoque principi et domino domino Ladislao Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croatiae et cetera regi, Austriaeque et Stiriae duci necnon marchioni jNIorauiae domino nostro natu- rali gratiosissimo.

' Vorlagc nii(?) incdij. - Yorlage ansclieinend noslri.

3 038

Tir<fo\i>te \A'Ai Septemlier •>. \ lad Tepes, Woiwode der Walacliei, be.sldtigt ein mit den \ ertrelern des Burzenldnder Distrikles ahgesrhlo.ssenes V hereinkom- men, durch das ihm im Burzenland Zufluchl zuge.sirhert wird. wenn er sich gegcn die Tiirken slelll.

540

Orig. Pap. Arh. St. Br.isov Sehnell 11 H. Sie;,'ol ruud, Dm. :i,l ciii, w.ir in roles Wachs

vorne aufgedriickt.

Driick: Bogd.in. Documenle 316 Nr. 257. Hunnuzald, Ditciimenle XV, 1. 45 Nr. 79.

Bruchstiicli: Bogdan, Vlad Tepef 10 Nr. 3.

Regest: Andronescu, Repcrtorial 81 Nr. 265.

Nos Vlad partium Transsiluanaruin vaivoda il dominus ttTrarum de Fogaras et Omlas memoriac commendantes tenore praesentium significantes omnibus quibus expedit universis quia considerantes nonnuUorum de generatione Merche vaivodarum patris et fratrum nostrorum servitia, quae ipsi ac ubique regibus Hungariae et sacrosanctae eorum coronae tideliter exhibuerunt^ ac se deffen- sione ortodoxae fidei catholicae^ gratas et acceptas reddiderunt. Nos eorum vestigia et actus imitari volentes in adeptione prima huius Valachiae domina- tionis pro maiori experientia serenissimo jirincipi domino domino Ladislao Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera regi duci Austriae, do- mino nostro gratiosissimo sua in iuventute uostram fidelitatem ostendere et facere volentes caput quoque nostrum et nostrorum omnium in sinum et pro- tectionem suae serenitatis inclinantes prae timore Turcorum in persona ipsius domini nostri regis ad Saxones et fidem omnium civium de Brassouia et pro- vinciae Burchiae commorantium perfecta fide confidentes atque Brassouien- sium sub fide et iuramento firmissimo Georgium quondam iudicem, Gasparum Aurifabrum et alterum Gasparum Magnum carnificem ac Thes iudicem de Rasnaua in personis cunctorum seniorum dicto de Burchia ad nos venientes cum ipsis sub iuramento et fidei deo debita disposuimus* et ordinavimus, ut quandocumque et quotienscumque in ])rocessu temporum prae timore Tur- corum aut expulsione nostrorum inimicorum ad partes Hungariae et ipsorum in medio devenire contingeris ipsi nos et noslros suscipiant, pie tractant, nu- Iriant et inimicis nostris inimici sint et nos contra Turcos et aliorum ipsorum inimicorum potentias viribus et potentiis in deffensione rcsistere debea- mus etiamipsi quousque ipsorum in medio fuerimus ab omnibus illicitis hominibus deffendere et si aliqua dampna nos et nostri inter ipsos aut sub metis ipsorum extra patianuir de hiis respondere debeant. Praeterea quemadmodum ipsis priores nostri praedecessores fecerunt in bonis sic vel melius facere volentes et quidquam ipsi concluserunt debito fine ea omnia firmiter tenentes insuper addimus, ut quicumque vel quiscumque iusti ad has nostras partes venerit vel venerint nisi tributa persolvat pacifice ac omni sine impedimento ambulat, ita etiam quod iusti pro iniustis non arestantur, sed si aliquis aliquid accessus habueril id coram nobis aut nostris deputatis officialibus acquirat. Haec omnia praemissa et alia quae debito ordine pertinent ad fidem et fidelitatem observan- dum dicto domino nostro regi ac ipsis civibus de Brassouia et senioribus de Burchia sponte asumpsimus et promittimus in fidem deo debitam et humani- tatem usque mortem nostram inviolabiliter firmiter tenere harum literarum nostrarum et testimonio sigilli* nostri quo utimur mediante. Datum in Ter- gouistia feria secunda proxima ante festum nativitatis virginis Mariae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto.

* Vorlage exhiberunl. ^ Vorlage ..ossui...

Vorlanc catlolicac. * Vorlage sigulli.

3 039

Hermannstadt HSS Scptpmber 6. Der Hermannstadter Rat tdlt dem Ricliter und den Geschworenen von Mediasch mif, dass nach H ermannstddter Gewohnheit

541

ein Sclmeider niclit (ileichzeitig clas Tuchscherergewerbe ausiiben dtirfe oder umge- kehrt und empfiehlt ihnen, sich zur Vermeidung von Zwistigkeiten danach zu ricliteii.

Eingeschaltet vom Mediascher Rat 1457, Abschrift des spaten 17. Jalirhunderts, Arh. St. Sibiu Coll. po<:t. 1158.

Circunispecti viii fratns et amici nostri honorandi. Post ainicabilem saluta- tionem. Quia providus vir Michael Sartor commansor vester per magistros czechae artis sartoriae oppidi vestri uti asserebat ad nos transmissus coram nobis et duobus notabilibus magistris czechac huiusmodi huius civitatis nostrae talem fecit quaestioncm, utrum videlicet unus sartor esse possit simul et rasor et duo artificia praclicare et exercere. Super quo responsione ct praesentibus respondemus, quod prout ab antiquo in hac civitate nostra hactenus consuetuin et observatum fuit et nunc observatur, sartor non ingessit se de artificio seu labore rasoris et sic e converso neque rasor igitur. Ut differentia quae inter sartores el rasores oppidi vestri praetacti suborta est complanetur, apparet nobis fore consultum, ut vos huiusmodi consuetudini civitatis nostrae prae- fatae in praemissis pro evitanda magistrorura differentia conformare. Datum Cibinii secunda feria proxima ante festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto.

3 040

Tirgovi.jtp Hai» Soptcmber 10. Vlad Tepes, Woiwode der Walachei, ieilt den Kronstddtern mit, dass die Ttirken das Durchmarschrecht durch sein Land verlan- gen und ersucht Bewaffnete zu schicken, damit er sie einschiichtere.

Orig. Pap. Arh. St. Braijov, Schnell I 13. Siegel war in rotes Wachs aut der Riiclcseite

zum Verschluss aufgedriickt, Reste.

Druck: Bogdan, Documenle 317 Nr. 258. Hurnuizaki. Documenle XV, 1, 45 Nr. 80.

Runi. Ubersetzung: lorga, Scrisori 164 Nr. 4.

Regest: Androncscu, T^eperloriul 81 Nr. 266.

Providi et honesti viri fratres amici et vicini nostri sincere grati. Serie prae- sentium vobis damus scirc quemadmodum etiam [^raesens damus scire, quares nunc nuntius Turcorum venit ad nos bene in mentem vcstram recipiatis et firmiter teneatis, quae pridem tractavimus vobiscum de fraternitate et bona pace ea quac diximus pro tunc nunc et semper cum cordis nostri intentione et bona voluntate fideliter firmiter tenere sicut nos pro nostris factis fatigamur et laborarnus ita vel magis pro vobis et vestris factis fatigari et laborare volen- tes. Ecce nunc venit teinpus et hora quae prius vobis praediximus magna gravamina quasi importabilia super postes et humeros nostros ponere et nos gravare volunt Turci, non pro nobis aut nostris ita magna gravamina sed pro vobis et vestris id ijisi Turci facere el cogere volunt, quia de factis nostris leniter ne forte^ i)ossemus facere pacem et bonam tranquillitatem. Sed propter vos et vestros pacem cum ipsis Turcis facere non possumus, quia petunt viam exire et praedare erga vos per regnum nostrum, praeterea et insuper nos cogunt in multis factis contra fidem catolicam et contra vos agere. Voluntas autem nosfra el [lerfecta est nulloinodo conlra vos facere in malis immo a vobis nun- quam se])arare volentes sicul dixiinus et iuravimus, vobis fidelis frater et ami- cus esse volentes. Ilinc est, quod ipsuni nuntium Turcorum hic retinuimus

542

quousquo vobis scirc daremus, considt-randum est vobis quando homo vel dominus cst potens et fortis tunc pacem polest iacere, sicut vlt. Cum autem impotens erit fortior super eum veniet, faciet secum sicut vlt. Proptcrea prae- scntibus petimus vos et quemlibet vcstrum pracscntibus affcctuose, quatcnus statim visis pracsentibus- pro vcstra ct nostra utilitatc omni sinc mora nobis subsidia dirigatis ducentos aut ccntum vd quinquaginta liomincs clectos usque diem dominicam proximc vcnturam' dum viderint ij)si Tinci potcntiam de llungaris moUiccs crunt et diccmus, quod |)lures venient tunc facta nostra et vestra dcbita ordinc disponere possum quousquc de domino nostro rege man- datum habuerimus sicut supra duximus pro bonitatc dcffcnsione ct utilitate vestrorum et nostrorum quantocicius poteritis festinctis, quia dco teste plus de bonitatc vcstra et stabilitate cogitamus quam nostra, vos etiam considerate per omnia quae nobis et nostris ad honorem ct profcctum cadent quia quidem sunt neffactc, qui cogitant erga nos* mala et agunt iniuste talibus sitis inimici sicut nos inimicis vestris eis facietis sicut nunc faciemus pro vobis. Datum in Tergouistia feria sexta proxima post festum nativitatis Mariae, anno domini inillesimo quadringcntcsimo quinquagesimo scxto.

Vlad partium Transalpinarum vaivoda ct dominus tcrrae de ^'"ogaras, frater amicus vester in omnibus.

Auf der Ruckseite Adresse: Sagacibus et honcstis viris iudici ac iuralis civibus de Brassouia, fratribus amicis et vicinis nostris pracdilcctis.

Vorlage ffortc. ^ SeplpiiibiT 12.

* Hierauf sic durchijestrichen. * Ober cler Zeile.

3 041

Gran H.">G Spptember 24. Dionijsius, Er:hischof von Gran hestdlirit die Wahl des Jakohus von Schlatten zum Pfarrer von Brenndorf uiid ersucitt die Pfarrer von Petersberg und Weidenbach, ihn in sein Amt einzufuhren.

Orij;. Pap. friihcr .Vrchiv dcs Burzenlander ev. KapiUls A. \i. . jilzt ,\rh. St. Sibiu. Ringsiei^el in roles Waclis. papierbedeclil. vnrne aiif;,'edriicl<t. Derselbe Steriipel wie Xr. 2 468.

Dionisius miseratione divina sanctae Romanae ecclesiae presbitcr cardinalis archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem comes perpetuus primas et apos- tolicae sedis legatus natus ac in regno Hungariae eiusdem sedis legatus de latere, dilectis nobis in Christo, honorabili viro domino Jacobo nato Johannis de Slathna, presbitero Transsiluanensis, salutem in domino ct animarum tibi commissarum lucrum. Sollicitudo nostri pastoralis officii ct debitum nos excitat et inducit, ut singulis ecclesiis nostrae iurisdictioni subiectis et recto- ribus viduatis, ne longae vacationis ferant dispendia, pcr nostram providam circumspectionem pastor accedat idoneus et rector providus deputetur, qui populum sibi commissura in spiritualibus pariter et temporalibus salubriter dirigat et inforraet, ac ecclcsiam ipsam multiplicibus tam in spiritualibus, quam teraporalibus efferat increraentis. Vacante siquidera nuper parrochiali ecclesia beati Nicolai episcopi et confessoris de Bothfalwa decanatus Brassou- iensis nostrae diocesis per liberara, puram et absolutam resignationem atque

54.S

cessionem honorabilis doniini Gregorii de dicta Slathna in decretis baccalarii, eiusdem ecclesiae veri, ultinii et immediati plebani, nos ad personam tuam exigentibus probitatum et virtutum tuarum mcritis habentes benivolum' et gratiosum rcspectum te tamquam personam benemeritam ad nominationem et praesentationem circumspectorum virorum villici seniorumque et totius communitatis de eadem Bothfalwa, ratione ipsorum iurispatronatus de te factas, de quibusquidem nominatione ct praescntatione nobis per literas cir- cumspectorum iudicis iuratorumquc civium civitatis Brassouicnsis per te co- ram nobis exhibitam legitimis constitit documentis in praedictam ecclesiam beati Nicolai episcopi et confessoris de dicta Bothfalwa auctoritate nostra ordinaria instituimus et confirmamus, teque per bireti nostri capiti tuo impo- sitionem pcrsonaliter investimus et providemus de eadem, recepto tamen prius a te corporali et solito iuramento, quod nobis nostrisque successoribus canonice intrantibus fidelis et oboediens eris, ac bona eiusdem ecclesiae non alienabis, nec dissipabis seu distrahes, quinpotius alienata et distracta ad ius et pro- prietatem ipsius ecclesiae reduces iuxta posse, dantes tibi et concedentes tam- quam vero et legitimo plebano eiusdem ecclesiae in spiritualibus et tcmpo- ralibus ac animarum curam exercendi, gerendi et administrationem faciendi plenam et omnimodam potestatis facultatem. Quocirca discretis viris, dominis N. de Monte Petri ct N. de Wydebah ecclesiarum plebanis, dictae nostrae diocesis, in virtute sanctae oboedientiae committimus et mandamus, quatenus te ambo aut unus ex ipsis altero absente et legitime praepedito in corporalem, realem et actualem dictae ecclesiae possessionem, auctoritate nostra imponant et inducanl. impositumquc ct inductum tueantur et defendant ac faciant tibi et ueniini alteri de universis et singulis proventibus, redditibus, obven- tionibus et emolumentis diclae ecclesiae per lios ad quos pertinet integre semper respondere contradictores et illicitos detentores dicta nostra auctoritate per censuram ecclesiasticam compescendo. In quorum fidem et testimonium prae- missorum praesentes nostras literas fieri et sigilli nostri annularis impressionem mandavimus comnniniri. Datum Strigonii vicesima quarta die mensis Sep- tembris, anno domini millesinio quadringentesimo quinquagesimo sexto. Von der Kanzlei: Johannes Zaaz de Coloswar, notarius in praemissis. Auf der Riickseite gleichzeitig: Forma confirmationis plebanorum.

3 042

Mediaseh liofi Oktober 7. Die Zwei Siiihle leilen ilem Grdfen Paiil ron Kopisch mit, dass er nach der neuen Preisfestsetzunij dem Hermannsiddler Benedictus Aurifaber je 20 Eimer Most fiir einen Goldgulden zu gehen hai.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu V 11 252. Sitgel, weissts Wachs, war auf der Riickseite zum Verschiuss aufgedriickt.

<Prudens ac cir^^cumspecte vir frater et amice noster carissime. Noveritis quod nobis hodie propter praearduis harum duarum sedium negotiis necnon literis regalibus audiendis et tractandis in oppido Megyes pariter congregatis venit nostri in conspectum providus vir magister Benedictus .\urifaber cohospes civitatis Cibiniensis et nobis per modum querelae significare curavit in hunc modum, quomodo vos ratione dihitorum per modum byrsagii receptorum eo auro quo praeterito anno florenus auri taxatus fuisset sibi satisfactionem ve- litis exhibere videlicet pro uno floreno quatuordecim urnas musti. Unde nos unanimi concordia et parili voluntate decernentes decrevimus, uti vos ipsi

544

Benedicto iuxta modernam taxam per duas sedes statutam viilelicet pro flo-

reno uno auri viginti urnas musti dando salisfactionem debeatis facere effi-

cacem. Seeus facerc non ausuri. Ex Meg^-es feria quinta anle festum Dyonisii,

anno el eelcra I." sexto.

ludices cl iurati seniores duaruni seaium Saxonicalium.

Auf der Riickseite Adresxe: Prudenti ac circumspecti viro Paulo coniiti de

Kapusch-. fratri et amico nostro carissimo.

' 3.1 cin vollig Vfrwischt. - K undcutlich.

3 043

Futak 145(5 Oktober 13. Konig Ladislaiis befiehlt circumspectis iudicibus regiis, magistris civium ac iuratis scnioribus, villicis ceterisque Saxonibus septem sedium Saxonicalium partium nostrarum Transilvanarum iiiKjeachtet seiner friiheren gegenteiligen Befelile, quia nunc diversorum negotiorum et rerum agendarum regni nostri tum contra Turcos tumque contra alios regni nostri aemulos expediendorum in dies de novo emergendum impraesentiarum neces- sitati compulsi magna pecuniarum summa indigemus, den mii der Einwehrung des Martinszinsex Beauftragten u. zw. Nikolaus dem Archidiakon von Kokelburg und Michael de Zenthiwan, seinem Familiaren, den diesjdhrigen Mariinszins sofort auszufolgen.

Datum in Fwtak feria quarta proxima post festum beati Dyonisii martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto, regnorum nos- trorum anno Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiac^ vero^ tertio^. Von der Kanzlei: Ex commissione propria domini regis, dominis Wlrico comite Ciliae et palatino referentibus de proprio.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 18:i. Siegel \v:;r in rolcs Waclis vorne aufgcchuckt, Resle. Regcst: Kem^ny, Xotitia. 1 177 zu 1457.

1 Von dcr Kanzlei nachgetragen.

3 044

Futak 14.j(» Oktoher 27. Konig Ladislaus verbietet den Szeklergrafen und den Kastellanen der Torzburg, der Pfarrkirche zu Marienburg die ihr durch Johannes von Hunyad vermaclden Einkiinfte aus einer Miihle urn Homorod vorzuenthalten.

Orig. Pap. Archiv der Hvang. Kirchengemeinde A. B. Bra§ov I K 166. Sicgel war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Eingeschaltet als 3. Insert voni Wcissenburger Kapilcl 1457, Orig. cbenda. Gleichzeitige Abschrifl ebenda.

Ladislaus dci gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex, Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nos- tris magnificis comitibus Siculorum nostrorum vel vestris vicccomitibus aut castellanis castri nostri Theerch vocati nunc constitutis et in futurum consti- tuendis salutem et gratiam. Exponitur nobis pro parte fidelis nostri discreti viri plebani parochialis ecclesiae beatae Mariae virginis in opido nostro Fewld-

545

war^ fundatae querulose, quomodo vos ad contenta certarum aliarum literarum exinde confectarum quandara deputationem cubulae^ seu mensurae regalis de proventibus frugum unius molendini in fluvio Homoroth cis opidum nostrum Fewldwar^ vocatum terrae nostrae Barczensis decurrente per quondam spec- tabilem et magnificum Johanem de Hwnyad comitem Bistriciensem praedictae ecclesiae beatae Mariae virginis factam, cui nos nostrum regium consensum praebuisscmus^ ipsi ecclesiac extradare hactenus non curassetis et nec curaretis de praescnti in praeiudicium eiusdem ecclesiae et damnum atque contemptum literarum nostrarum praedictarum manifestum. Et quia nos praescriptas li- teras nostras regales inviolabiliter per vos volumus observari, ideo fidelitati vestrae firmiter praecipimus et aliud habere nolentes mandamus, quatenus visis praesentibus rcbus pracmisso modo stantibus alio etiam nostro mandato superinde non cxpectato iuxta contenta praedictarum aliarum literarum nos- trarum praedictam deputationem cubulae^ seu mensurae regalis de proven- tibus frugum dicti molendini pcr praefatum quondam comitem Johannem modo praemisso praefatae ecclesiae beatae Mariae virginis factam eidem suis loco et tempore extradare modis omnibus debeatis ct aliud facerc non prae- sumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Fwthak* in vigilia festi beatorum Symonis et Jude apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto, regnorum nostrorum anno llungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero tertio. Von der Kanzlei: Ex commissione [)ropria domini regis. Unten: Lecta.

1 Hinsclialtung Ffeivldwar. ^ Gebesserl aus praebuimas.

2 Einsclialtung etihuli. * Einsclialtun.:^ Ffwthal:.

3 045

I 456 Oklober 29. Der Rat von Hermannstadt bezeugt, dass die Adligen Johannes und Ladislaus von Brosteni ihre ererbten Liegenschaften auf Grosspolder Gebiet dieser Gemeinde verl<auft haben.

Orig. Pap. Arctiiv der Evang. Ivirche A. B. in der S.K. fiumanien, Sibiu U l^. Siegel, weisses Wachs, war an griincr Seid.nschnur angehangt, t^este.

Nos Petrus Meolner pronunc locumtenens Oswaldi magistri civium, Johannes Crawsbogner, Nicolaus RewBc, Johannes Syglewr, Ladislaus Henlini, Johannes Sncyder, Bartholomeus Moler, Johannes Haan, Johannes Hwtter, Johannes Keorpeoner, Stephanus Alardi et Bartholomeus Hwtter ac Anthonius Abel villicus civitatis Cibiniensis notum facimus praesentium per tenore, quibus expedit universis, quod coram nobis personaliter comparentes nobiles viri Johannes et Ladislaus de Kerek ab una parte vero ab altera Cristannus Hungar et Johannes Henkel dicti iurati seniores de superiori Trapolden suis ao villici e.t ceterorum iuratorum seniorum necnon totius communitatis de eadem nomi- nibus et in personis et per eosdem Johannem et Ladislaum de Kerek vivae vocis ministerio ac deliberato animo extitit confessum publice et relatum, qualiter ipsi domum ipsorum seu fundum curiae in praedicta superiori Tra- polden habitum ac duo iugera vinearum in territorio eiusdem in montibus Gaysperg et Bachoff appellatis adiacentia necnon duodecimam partem molen- dini super ripam nigram decurrentis, simulcum pratis ac terris arabilibus et

546

aliis quibuscumquc hcreditatibus ad ipsos pcr obituni quoudam bonae memoriae nobilis viri Pauli Greb dc praedicta Kcrck gcnitoris eorum iurc hcreditario et succcssorio devolutis cl rcdact(is), quae in practacta supcriori Trapold et cius tcrritorio haberentur, pracfatis villico iuralis smioribus et commnunitati de eadem pro viginti scx florcnis auri Hungaricalibus vcri, iusti et legalis pon- deris vcndidissent et assignasscnt, immo vendidcrunt ct assignarunt cisdem et suis posteris et succcssoribus universis iure hercditario et irrcvocabiliter pro huiusmodi viginti sex florenis per ipsos ad nostri utpote scitum plenarie et effectualiter ab eisdcm levatis et pcrccptis tenendum, ]iossidendum pariter et habendum nihilominus assummcntes praefatos villicum et iuratos ac totam communitatcm pro tempore existcntes contra et advcrsus omncs et singulos illegittimos impetitores et causidicos eosdem rationc huiusmodi hereditatum impeterc et iniuste vexare molientes propriis suis laboribus fatigis et expensis defenderc, protegere pariter et tueri. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras sigillo nostro autentico subappenso com- munitas duximus concedendas. Datum feria sexta proxima ante fcstuni om- nium sanctorum, anno domini millcsimo quadringentesimo quinquagesimo sexto. Auf der Riickseite von gleichzeiiigei Hund: Ein gezeugnisbrief etc.

3 046

Fulak H5(J Oktober 2!>. Konig Ladislaus verbietet allen Zollinhabern des Konig- rdchs Ungarn sowie den koniglichen Zollinhabern, fiir die Zufuhr von Blei, Eisen und LebensmHteln zur Hermannstddter Miinz- und Berfikammer Zolle einzuheben.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiii U II 173. Sieiiel war in rotes Wachs vorne aufgedriickt,

Reste.

Regest: Kemeny. Nolitia 1. 175.

Ladislaus dei gratia Ilungariae, Bohemiac, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex, Austriaequc et Stiriac dux necnon marchio Morauiae ct cetera universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus et alterius cuiusvls status et conditionis possessionatis hominibus, itcm civitatibus, oppidis et villis ipsarumque rectoribus, iudicibus ct villicis necnon tributariis vel vice- tributariis nostris scilicet regalibus et aliorum quorumcumque ubique^ in regno Hungariae ac partibus^ nostris- Transsiluanis< )^ constitutis et existen-

tibus praesentium notitiam habituris salutem ct gratiam. Cum antiqua lege et consuctudinc camcraruin cusionis monetarum urburarumque et montanarum nostrarum regalium requirente de plumbo, fcno, victualibuset aliisrebuspro huius- modi cameris nostris necessariis ad easdem adducendis non sit licitum neque convenit de iure aliquod exigi tributum; ideo vestrae et cuiuslibet vestrum fide- litati firmiter praccipimus ct aliud habere nolentes mandamus, quatenus impos- terum de plumbo, ferro, victualibus et aliis quibuscumque rebus ad cameram cusionis monetarumac urburarum et montanarum nostrarum regalium Cibinien- sium undecumque et de quibuscumque partibus apportandis et adducendis ac de apportatoribus earundem nullum tributum seu quamcumque solutionem tributariariam in locis praedictorum tributarum petere et exigere petique et exigi facere, immo conductores ct apjiortatores eorundem in vestris possessio- nibus, honoribus, officiolatibus ac vestri in medio impedire, molestare et dampni- ficare nusquam et nequaquara praesummatis nec sitis ausi modo aliquali. Alio- quin commisimus et harum serie firmiter committimus fidelibus nostris comitibus

547

vel vicecomitibus et iudicibus nobilium illorum comitatum, ubi praemissa nostra

mandata non olKcrvarentur, ut ipsi vos et quemlibet vestrura ad id faciendum

per vestra dampna et gravamina arcius compellant et astringant, nostra auctori-

tate ipsis praesentibus in hac parte attributa mediante. Aliud ergo facere non

ausuri gratiae nostrae sub ol)tentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis.

Datum in Fwthak feria sexta proxiina post festum beatorum Symonis et Judae

apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto,

regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero

quarto.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis ex deliberatione praelatorum

et baronum.

Von der Kanzlei am unteren Rande links: Lecta.

Auf der Riickseite von einer Hand des 15. Jh. s: Super exemptione tributi came-

rae Cibiniensis facta de plumbo et ferro et cetera.

1 Vorlai^i' ubiqucq. ^ Hicraur radicrlc Lucke 0.9 cm.

' Auf Hasur.

3 047

Futak 1456 Oktobrr 30. Konig Ladislaus nerbielel das Scheiden non Gold und Silber ohne Wissen und Willen der koniglichen Kammerleuie Oswald, Biirgermeister von Hermannstadt, Nikolaus von Vaglio und Christophorus von Florenz.

Orij^. l'ap. Arh. Sl. Sibiu U II 172. Sicgel, rotes Wachs, papierbedeekt, vorne aufge- driickt. Dcrselbe Steinpei wie Nr. 2 806. Druck: Arc/ii« 6, 186.i. 184 .Nr. 8. Regest: Kcmeny, \olitin 1, 175.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera reX| Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris universis et singulis cuiusvis status et conditionis hominibus regni nostri Hunga- riae et partium Transsiluanarum praesentium notitiam habituris salutem et gratiam. Cum antiqua lege et consuetudine camerarum, urburarum et cusionis monetarum nostrarum regalium requirente, nullus omnio hominum absque scitu et voluntate camerariorum huiusmodi urburarum et cusionis monetarum nos- trarum aurum et argentum separare valeat quovismodo, ideo fidelitati vestrae firmiter praecipimus et mandamus, quatenus nullus omnino vestrum absque scitu et voluntate fidelium nostrorum providi Oswaldi magistri civium civitatis nostrae Cibiniensis ac Nicolai de Wagio et Cristoferi de Florencia Italicorum, camerariorum^ urburarum et cusionis monetarum nostrarum Cibiniensium aliquod aurum seu argentum separare et separari facere nusquam et nequaquam praesumatis. Contrafacientes autem commiisimus et praesentium serie commit- timus praedictis camerariis nostris per gravamina in talibus ab antiquo observari solita ad^ id^ compelli et adstringi nostra auctoritate praesentibus ipsis in hac parte attributa mcdiantc. Aliud ergo nullo modo facere praesumatis. Praesenti- bus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Fwthak sabbato proximo post festum beatorum Symonis et Judae apostolorum, anno domini millesimo qua- dringentcsimo quinquagesimo sexto, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera decimo scptimo, Bohemiae vero quarto.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis ex deliberatione praelatorum ct baronum.

548

Am unleren Rande liiiks von der Kunzlei: Lecta.

Auf der Riickseile von einer Hand des 15. Jli. s.: Super separatione auri et

argenti.

1 Endung auf Rasur. - Cber der Zeile nachgetragen.

3 048

Futak lioC) Oktobor 31. Konig Ladislaus befiehll allen Bergleulen von Baia de Aries I Offenburg und Abrud I Schlalten, das gewonneneSilber bei der Hermannstadter Kammer einzulosen.

Orifj. Pap. Arh. St. Sibiu U II 174. Sieijel in rotes Wachs vorne aufyeihiiclil. Derselbe

Slcmpel wie Nr. 2806.

Re.aest: Kenicny, Notitia 1, 176 = Tiansilvania 1847. 240.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bolieniiaf, Dalniaciae, Croaciae et cetera rex,

Austriaequc et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelil)us nostris

universis et singulis montanistis in montanis nostris Offenbanya et Zalathna-

banya constitutis et existentibus salutem et gratiam. Fidelitati vestrae firmiter

praecipimus et mandamus aliud habere nolentes, quatenus argentum vestrum

iuxta antiquas libertatcs moremque et consuetudinem camararum urbararum

et^ cusionis monetarum nostrarum Cibiniensium fidelibus nostris provido Oswaldo

magislro civium civitatis nostrae Cibiniensis necnon Nicolao dc \^'agio et Cristo-

foro de Florencia Italicis camerariis earundcm camerarum aut ipsorum homini-

bus harum latoribus et nemini alteri jjro moneta nostra regia secunda cursum

eiusdem ad ipsam cameram nostram dare, vendere et assignare modis omnibus

debeatis sine renitentia aliquali. Alioquin commisimus et praesentium serie

firmiter committimus praefatis camerariis nostris, ut ipsi contrafacientes per

eorum dampna et gravamina in talibus ab antiquo ficri solita arcius compellant

et astringant nostra auctoritatc ipsis in hac parte attributa mediante. Aliud ergo

nullo modo facere praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlec-

tis exhibenti restitutis. Datum in oppido Fwthak in vigilia festi omnium sancto-

rum, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo sexto, regnorum

autem nostrorum anno Hungariae et cetera decimo scptimo, Bohemiae vero

quarto.

Von der Kunzlei: Commissio propria domini regis ex deliberatione praelatorum

et baronum.

Am unleren Rande links von der Kanzlei: Lecta.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Koning Laslos briff vber den Ofen-

berg.

Von einer Hand des 1.5. Jh. s.: Ad Offenbanya pro administratione argenti.

^ Von anderer Hand und niit anderer Tinte uber der Zeile nachgetragen.

3 049

Futak li.^G Oktober.*)!. Konig Ladislaus gibt den siebenbtirgischen Adligen bekannl, dass die Hermannslddler Munzkammer neue Munzen prdgt, teilt ihnen den

549

Kurswert der beiden Nominale, Denar und Heller, mit und befiehlt ihnen, diese Miinze anzunehmen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 175. Siegel in rotes Waclis, papicrbcdeclit, vorne auf-

gedriickt. Dersclbe Steinpel wie Nr. 2 806.

Druck: Eder, Observationes 1 t3. Archio 6, 1863, 185 Nr. 9.

Regest: Kemeny. Xotitia 1. 176.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Boliemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex, Austriaeque et Stiriac dux necnon niarchio Morauiae et cetera fidelibus nostris universis et singulis nobilibus partium nostrarum Transsiluanarum salutem et gratiam. Quia^ in hieme proxime praeterita nobis in hoc regnum nostrum Hun- gariae intrantibus reperimus ipsum ex crebra mutatione ac vilitate monetarum non modica suscepisse imcommoda. Ideo licet eotunc ex deliberatione praelato- rum et baronum nostrorum decreverimus quandam monetam argenteam in regno nostro Ilungariae praedicto et in quibuslibet cameris in una et eadem lega, forma. jiondere et effigie cudcndam, ])rout in aliis literis nostris superinde emanatis clarius continetur, quae moneta in camera nostra Cibiniensi et in certis aliis cameris cusa exliterit et in aliquibus locis per aliquod tempus cursum ha- buerit.Tamen rumore et querela nostrorum regnicolarum invalidam percepimus^ et intellexiraus monetam ipsam in lega et numero praedictis pro communi bono ac deductione expensarum communium gravem esse et intolerabilem. Quajiropter nos de eorundem praelatorum, baronum ac procerum regni nostri habita supe- rinde matura deliberatione, suppressa et mutata priori moneta nostra, aliam novam monetam regno et regnicolis nostris in omnibus factis et negotiationibus expensisquc et aliis expeditionibus comodosiorcm et utiliorem in omnibus cameris regni nostri Hungariae sub lega, modo, forma et effigie, in aliis literis nostris exinde confectis, denotatis et specificatis, quorum ducenti pro uno floreno auri monetam etiam minorem filer, quorum quadringenti pro uno quoque floreno auri cursum habebunt et recipi debeant in praedicta camera nostra Cibiniensi et aliis cameris nostris < >^ commisimus et laborari. Quapropter fideli-

tati vestrae firmiter praecipimus et mandamus, quatenus praefatam monetam in vera lega cusam, bene dealbatam, monetatam et effigiatam ducentos denarios monetam autem filer quadringentos denarios in quibuscumque negotiationibus, foriationibus emptionibusque et venditionibus vestri in medio pro uno floreno recipiatis et ab omnibus recipi faciatis et cursum habere permittatis omnibus modis. Et aliud nullo modo facere praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Et haec volumus per fora et alia loca publica ubique palam facere proclamari. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in oppido Fwthak in vigilia festi omnium sanctorum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquage- simo sexto, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero quarto.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis ex deliberatione praelatorum et baronum.

Auf der Rilckseite von einer Hand des 15. Jh. s.: Super receptione monetae novae nobilibus.

' Hierauf nns gestrichen. ^ Liicke 3,7 cm.

^ Gebessert aus praecipimus.

3 050

Belgrad li5B Noverabcr 12. Konig Ladislaus verleiht dem Vizekanzler Slephan von Warada, Propst von Erlau, und dessen Verwandten, weiiers Ladislaus und

550

Sigismiind. Sdlinen des Dioiitjs von Losoncz, sowie l.adislaus, Sohn des Stephan von Losoncz, die Bunj Balwanos sami Zugehoiigkeiten, darunter Zaznyires, Zenthmar- ton. Kcreles et Zenlhiacob, und die Besitzungen Kenthelke, Arokallya, Sofalwa, Zeretli ;/. a., die nach dem erhenlosen Tod des Nikolaus. Sohnes des Georg, heim- gefallen waren.

Datum in Nandor Alba feria sexta proxima post festum beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto, regnorum auteni nostrorum anno Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero quarto.

DriR-k: Kaminerer, Codcx dipl. Zichij 9. 530 Nr. 388. Varju, Okleveltui 1. 694 Nr. 487.

3 051

lielgrad 1456 Novemlier 12. Konig Ladislaus heauftragl den Konvent von Kolois- monostor bei der Einfiihrung des Ladislaus und Sigismund von Losoncz und Ladis- laus, Snhn des Stephan von Losoncz, sowie des Aladar und Nikolaus von Warada in den Besitz der Burg Unguras (Balwanos) samt Zugehorigkeiten und in die Besitzungen Kenthelke, Arokalya, Sofalwa, Zereth u. a. mitzuwirken. Dasselbe Datum wie unter Nr. 3 050.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapcst, Dl. 27898. Siegel war zum Verschluss auf-

gedriickt.

Druck: Varju, Oklevellar 1, 697 Nr. 488.

3 052

Kubin 1456 Novemljcr 21. Ladislaus de Hwnyad, comes Bistriciensis, agazonum

regaliuin magister, capitaneus regni Hungariae generalis bezeugt iiber Einschreiten

der providi viri Lucas Suttor et Paulus Noza incolae oppidi nostri Theke in

persona universorum civium et incolarum, dass Johannes von Hungad.. visa et

considerata paupertatis inopia dictorum civium ot incolarum nostrorura dicti

oppidi, cumque volens i]5sum oppidum nostrum populorum et inhabitatorura

multitudine decorare... dem Markte Tekendorf zahlreiche Freiheiten verliehen hat

und hestdtigt diese Freiheiten.

Datura in Kaeuinio, die dominico proximo post festum beatae Elizabeth viduae,

anno domini millesimo quadringentesirao quinquagesimo sexto.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini Ladislai, comitis Bistriciensis.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj. Arcliiv der Stadt Bislritz Nr. 40. Siegel war an blauer Seiden- schnur angehangt. Nach Zimmcrmanns Beschreibung, war es rund, Dm. 2,9 cm, rotes Wachs in Wachsschussel. Im Siegelfeld Wappenschild mit viergeteilten Feld. Um- schrift in gotischer Minuskel: s. ladislai de hwnyad comitis { );

Druck: Teleki, Hunyadiak koia 10, 533 Nr. 260 nach ciner fehlerhaften Abschrift. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 29 Nr. 139.

' Verwischt, etwa 7 Buchstaben.

551

^^

KJt]

VV

!.

i i

•:«

iV,

L<^

A^.^i

Kurswert der beiden Nominale, Denai iind Hell , mil iind befiehlt ilmen, diese Miinze anzunehmen.

Orig. Pap. Arh. Sl. Sibiu U II 175. Sicgel in roi» Wiuhs, pai>icrbfdcckl, vomc auf-

••edriickt. Dcrsclbc Stcmpcl wie Nr. 2806.

bruck: l-:dcr, Observationcs 11.3. Archin 6. 18(i i.

Regest: Kcm^uy. Xolilia 1, 176.

Ladislaus dci gratia Hungariai-, Bohemiac, Da laciac, Croaciac et cctcra rcx, Austriaeque ct Stiriac dux nccnon inarchio Moiuiac ct cetcra fidelibiis nostris univcrsis ct singulis nobilibus partium nostrann Tran.ssiluanarum salutcm ct graliani. Quia^ in hicmc proximc praclcrila nol in hoc rcgnuin nostruin ilun- gariac intrantibus rcpcrimus ipsum cx crcbra n talionc ac vilitatc monctarum non modica suscepissc imcommoda. Idco licct « Lunc cx dcliberationc praelato- rum et baronum nostrorum decreverimus qu idam monetam argcnteam in regno nostro llungariac pracdicto ct in quibu ibct cameris in una ct cadem lega, forina, |)ondcrc ct cffigic cudcndain, proul n aliis litcris nostris supcrinde emanatis clarius conlinctur, quac moncla in can •a nostra Cibinicnsi ct in ccrtis aliis camcris cusa cxtitcrit ct in aliquibus locis er aliquod lcmpus cursuin ha- buerit, Tamen rumore et querela nostrorum regnolaruin invalidam perccpimus^ et inlelleximus monetam ipsam in lcga ct num( t praedictis pro communi bono acdcductionc i xpcnsarumcommunium gravcin^^e ct intolcrabilcm. Quapropter nos dc corundcin praelatorum, baronum ac pr< \Tiim rcgni nostri habita supe- rinde inatura dcliberationc, supprcssa et mut.a priori moncta nostra, aliam novam monctam regno ct rcgnicolis nostris in cmibus factis et negotiationibus expcnsisquc ct aliis expeditionibus comodosi cin ct utiliorcin in oinnibus camcris rcgni nostri Hungariae sub lcga, niod< forma ct cffigic, in aliis literis nostris cxindc confcctis, dcnotatis ct specificalis ijuoruin ducenti pro uno floreno auri monctam etiam ininorcm filcr, quorum qucK-ingcnti pro uno quoquc floreno auri cursum habebunt et recipi debeant in jirac cta camera nostra Cibiniensiet aliis camcris nostris < )^ commisimu et laborari. Quapropter fideli-

tati vcstrae firmitcr praecipiinus ct mandamu quatenus pracfatam monetam in vcra lega cusam, benc dealbatam, monctatar 't effigiatam ducentos denarios monetam autcin filer quadringentos denarios ii juibuscumque negotiationibus, foriationibus emptionibusque et venditionibus estri in medio pro uno floreno recipiatis et ab omnibus recipi faciatis et cur^m habere permittatis omnibus modis. Et aliud nullo modo facere praesumal gratiae nostrae sub obtentu. Et haec volumus per fora et alia loca publica »ique palam facere proclamari. Praesentibus perlectis exhibenti rcstitutis. Da m in oppido Fwthak in vigilia festi omnium sanctorum, anno domini millesir' quadringentesimo quinquage- simo sexto, regnorum autem nostrorum anno Hi gariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero quarto.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini re s ex deliberatione praelatorum et baronum.

Auf der Riickseite von einer Hand des 15. Jl s.: Super receptione monetae novae nobilibus.

' Hierauf nns gestrichen.

* Gebessert aus praecipimus.

'^^*.*-*'

■*iiir.-

t? : '

rifu ''i

i^Mf:.

'[iwiTir^

"■tlxtn, 1...

^ Luck 3,7 cra.

''^fil

Vt

3 050

Belgrad 145fi November 12. Konig Ladislaus ^rleiht dem Vizekanzler Slephan von Warada, Propst von Erlau, und dessen V wandten, weiters Ladislaus und

550

^.j^-ji^m.

i.:-"i

■■>'4 .i^ES^

Bit

«<Mv

*^'«Pt

)^>rt.;.

'aw^ijw.

1 1 ;iir iirj;,

i^flj

r»4»*

Sigismund, Sohnen des Diony Losoncz, die Bury Balwanos s ton, Kereles ct Zenthiacob, i Zereth u. a., die nach dem er gefallen waren.

Datum in Nandor Alba feria et confessoris, anno domini regnorum autem nostrorum a vero quarto.

von Losoncz, sowie Ladislaus, Sohn des Stephan mk mt Zugehongkeiten, darunter Zaznyires, Zenthmar- d die Besitzungen Kenthelke, Arokallya, Sofalwa, znlosen Tod des Nikolaus, Sohnes des Georg, hem-

;exta proxima post festum beali Martini episcopi illesimo quadringcntesimo quinquagesirao sexto, no Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae

Driick; Kammercr, Codex ad. Zichij 9, 5.30 Nr. 388. Varjii, Okkviltar 1, 694 Nr. 487.

3 051

Belgrad 1456 November 12. onig Ladislaus beauftragt den Konvent von Kolozs- monostor bei der Einfuhrujit; i Ladislaus und Siyismund von Losoncz und La(Us- laus, Sohn des Stephan von L oncz, sowie des Aladar und Nikolaus von Warada in den Besitz der Burg I/n< as (Balwanos) samt Zugehorigkeiten und in die Besiizunyen Kenthelkc, Aiok v'a, Sofalwa, Zereth u. a. mitzuwirken. Dasselbc Dalum wie unter N 3 050.

Orii<. Pap. Ungar. Laiidi^a liv Biidapcsl, Dl. 27898. Siegel war zuni Vfrschluss auf-

gedriickl.

Druck: Varjti, OkleveUai 1. " Nr. 488.

3 052

Kubin 1456 November 21. La slaus de Hwnyad, comes Bistriciensis, agazonum

regalium magister, capitaneuiegni Hungariae generalis bezeugt iiber Einschreiten

der providi viri Lucas Sutto et Paulus Noza incolae oppidi nostri Theke in

persona universorum civium t incolarum, dass Johannes von Hungad.. visa et

considerata paupertatis inop dictorum civium ct incolarum nostrorum dicti

oppidi, cumque volens ipsunoppidum nostrum populorum et inhabitatorura

multitudinc decorarc... dem larkte Tekendorf zahlreiche Freiheiten verliehen hat

und bestdtigt diese Freiheiten.

Datum in Kacuinio, die domijco proximo post festum beatae Elizabeth viduae,

anno domini millesimo quad ngcntesimo quinquagesimo sexto.

Von der Kanzlei: Commissio popria domini Ladislai, comitis Bistriciensis.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj. Aiiiv der Stadt Bistritz .N'r. 40. Siegel war an blauer Stiden- schnur angehangt. Nach Zinurmanns Beschreibung, war es rund, Dm. 2,9 cm. roles Wachs in Wachsschussel. 1 Siegelfeld Wappenschild mit viergeteilten Feld. Um- schrift in gotischer Minuske s. ladislai dc hwnyad comitis < ).

Druck: Teleki, Hanyadiak ha 10, 533 Nr. 260 nach einer fehlerhaften Abschrift. Resesl: Berger, Urkunden-Resten 29 Nr. 139.

' Verwischt, etwa 7 Buchstaben

A

30 53

(liSe— 1461) Dezeinber 8. Vlad Tepes, Woiwode der Walacliei, fordeii den Rat hon Kronstadt auf, den i>on seinem Beauftragten Dimitru beschlagnahmten Stahl

verauszugeben oder ihm das Geld dafiir zuriickzuerstatten. Geschrieben Dezember S''.

Auf der Ruckseite Adresse: „Den Kronstddler Ratsleuten" . Ebenda von gleichzeitiger Hand: „Demeteran famulus Marian asseruit calibem

facere suani."

Orifi. Pap. .\rh. St. Brasov, SteniUT I 210. Siegel, ruud, Din. 2,9 cm, iii rotes Waclis

auf der i^iickseite zuin Verschluss aufgedriickt. Anscheinend derselbe Stempel wie

.Nr. 3 033.

Druck u. rum. Qbersetzung: Bogdan, Docuntcnle 91 Nr. 72. Tocilescu, 534 documenle

69 Nr. 72.

Rum. Obersetzung: Bogdun, Documcnte 51 rcgcste 63 Nr. 65.

l^egest: Andronescu, Repertoriul 82 Xr. 271.

Die Urkundc stammt aus einem Zeitpunkt, da die Bezichungen Vlads zu dcn Ivron-

stadtern schon etwas getriibt waren, vgl. die Urkunde Vlads aus 1457 Marz H. Im

Novcmber 1162 hat Vlad 'fP^? die Hcrrschaft schon an Radu den Schonen verlorcn.

vgl. Documentc prioind istoria Romdnici I. Introducere, vol. I, Bukarest, 1956, p. 487,

3 054

Hermannstadt 1456 Dezembcr !). Die Sieben Stiihle beglaubigen ihre Urkunde von 1423 Nr. 1 926 und leiten den Streit zivischen den Nachkommen des Grdfen Nikolaus iind den Bewohnern von Mediasch iim das Grdfenamt soivie das Wasser- und Miihlenrecht in Mediasch vor das konigliche Gericht.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengeraeinde A. B. Mediasch .Vr. 33. Siegel war angehangt. Eingesch:iltet von Konig Ladislaus 1457, Orig. ebenda. Druck: Graser, Umrinse 103. Programm dcs cv. Gymn. Mediasch 1869/70, 45 .\r. 10. Regest: .ircliiv 15. 1880. 191 .Vr. 33.

Nos Oswaldus, magister civium civitatis Cibiniensis, comes Petrus de Ruffo- monte, iude.x regius loci eiusdem, Johannes Aurifaber, magister civium Seges- wariensis, Johannes de Mergendal, iudex regius sedis Schenk, comes Jacobus, iude.x regius sedis Rwppas, Ladislaus, iudex regius de Bros, Melchior Aurifader, iudex sedis Cibiniensis ac Petrus Meolner et Nicolaus Rewsse, iurati cives civitatis Cibiniensis praetactae, Johannes Nonnencleppel, alias magister civium Seges- wariensis et Valentinus Doleator, iudex sedis loci eiusdem, Nicolaus Wessewder de Insula Christiana, Jacobus Aurifaber, pronunc vicesgerens iudicatus regiiet Michael Greb, iudex sedis de Mewlenbach, Johannes Claren, iudex sedis et Stephanus Doleator, villicus oppidi Rwppas, Stephanus Greb et Laurencius Peer, iudicatum regiorum sedium Rewssmarth et Lewschkyrch vicesgerentes, Vrbanus Greb, iudex sedis, et Johannes Gaspar, villicus oppidi Rewssmarth, ceterique universi iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Trans- siluanarum memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum nos in praesenti generali iudiciaria congregatione nostra in hac civilate Cibiniensi more alias consueto pro reddenda cuilibet quae- rulanti iustitia pro tribunali consedissemus comparuerunt coram nobis in causa appellationis de praesentia iudicuin et iuratorum seniorum duarum sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum ad nos legitime deducta personaliter

552

cliscrotus ct circuinspccti viri domiuus Johaunes plcbanus parochialis ccclesiae de Stolczenburg ac CkMnens et Janko Greb de Meggyes suis ac Andreae Syglewr et ceterorum universorum fratrum et consanguineorum suorum nominibus et in personis, tamquam actores ab una, ac Petrus Doleator, villicus, Cristannus Beosser, Valentinus Literatus et Georgius Wymer, iurati cives, et Martinus, notarius oppidi Meggj'es similiter in suis ac ceterorum iuratorum civiura et totius communitatis praetacti oppidi nominibus et in personis veluti in causam attracti partibus ex altera et per eosdem dominum Johannem, Clementem et Jankonem in suis et nominibus quorum supra propositum fuit in hunc modum. Quomodo cives et communitas hospitum seu populorum de dicta Meggyes ipsos honore et officio iudicatus seu grebatus per mortem progenitorum suorum quondara comitum de Meggj^es ad eos iure successorio devolutis minus iuste privassent, destituissent et eiecissent et quomodo ipsorum progenitores in raolen- dino trium rotarum infra ipsum oppidum constructo ius ab antiquo in singulis distributionibus annonae octo cubulos percipiendi habuissent, sed nunc cives et communitas oppidi praetacti ipsis eosdeMn octo cubulos annonae dare recusarent. Nihilorainus etiam proposuerunt, quomodo cives et communitas in quodam loco seu fundo lapidis lapsorii pro se usurpantes molendinum unius rotae pro raoli- tione annonae construi fecissent in damnum et praeiudicium ipsorum valde raagnum. Ex adverso vero villicus et iurati cives praetacti similiter in suis ac aliorum universorum hospitumde praedicta Meggyes nominibus et in pcrsonis taliter respondcrunt ad primum, quod ipsi dorainus .lohannes, Clemens et Janko nullum ius ad tenendura seu habendum honorem grebatus haberent eo quod non filii coraitum sed filii sororum et filiorura coraitura essent et quod nunquara fuisset de consuetudine seu lege provinciali duarum sedium quod talis iudicatus ad personac femineas deberet derivari. Ad secundum articulum dicebant, quod licet verum foret quod coraes Nicolaus felicis reminiscentiae in singulis distri- butionibus de inferiori raolendino ratione cuiusdara conditionis ad quam ser- vandara literis progenitorum et praedecessorura nostrorum raediantil)us fuisset obligatus octo cubulos annonae percepisset, taraen idem coraes Nicolaus eandem conditionem longe ante obitura suura infregisset, quod raultorum et honestorura virorum testimonio vellent comprobare. Ita quod ipse comes Nicolaus per unam dietam equitando, quo comraodo se posset pervenire, facta et negotia oppidura tangentia in propriis expensis et laboribus, uti debuisset non expedivisset ratione cuius infractionis seu violationis ipse a datione talium octo cubulorum annonae fuissent absoluti et per consequens eosdem ipsis domino Johanni, Clementi et Jankoni dare recusarent. Ad tertium autera articulum responderunt taliter, quod eadem litis materia circa festa Penthecostes proxime praeterita coram nobis mota fuisset et nos prudentes viros Johannem Aurifabrum magistrura civium, Valentinura Doleatorera, Johannera Nonnenclepel et Laurencium Mewsche dictos de Segeswar ad conspiciendura locura constructionis raolendini illac transraisissemus, qui cum locum seu decursum fluvii per mediura oppidi decurrentis etiara raolendinum comitum superius oppidura constructura conspi- cientes cognovissent, quod aedificatio raolendini novi ipsum molendinura coraitum ct rotas ciusdera in suis decursibus rainirae irapediret, quare ipsi magister civium et cives praefati nomine et in persona nostri illic constituti molendinum novum loco in eodem ipsos audacter construi facere fecissent. Unde nos auditis et intellectis arabarura partiura propositionibus, responsionibus et allegationibus raox praefatos Johanera ,\urifabrura magistrum civium, Valen- tinum Doleatorem, Johannem Nonnenclepel nobis consedentes, Laurencio Mewsche absente super ultimo articulo, videlicet an ipsi iussissent et fecissent per praefatos cives et communitatem de Meggyes novura raolendinura construi facere et aedificari. Qui concorditer responderunt quod licet viso loco decursu fluvii praetacti cognoverint, qiiod aedificatio raolendini novi molendinum

553

comitum et rotas eiusdem non impediat non tamen ipsum per praefatos cives et communitatem construi fecissent. Igitur nos ambas partes non semel sed bis, ter et pluries interrogavimus an aliqua privilegia, literas et litcralia instrumenta in causa praemissa confecta ct emanata liaberent, ut coram nobis producerent, offerent et exhiberent et si qua partium huiusmodi privilegia, literas et literalia instrumcnta coram nobis non exhiberet scd obticeret, denegaret et non depone- ret extunc deinceps tali parti iiullibi neque intra neque extra iudicium suffragari imo nullius vigoris esse deberent prout nec debeant aut momenti quae et quas etiam praesentibus per omnia invalidamus ac viribus carituras pronunciamus. Quo percepto praefati dominus Johannes, Clemens et Janko suis et nominibus quarum supra exhibuerunt nobis quasdam literas patentes progcnitorum|[et praedecesforum nostrorum sub sigillo triangulari sedis Cibiniensis, quo ipsi progenitores nostri tunc temporis usi fuerunt consignatas. Quarum tenor talis est. (Folgt dic Urkiinde der Sieben Siiihle von 1423 Nr. 1 926). Post quarumqui- dem literarum exhibitionem nos bona et praematura inter nos deliberatione praehabita easdem litcras praesentibus de verbo ad verbum sine omni diminu- tione et augmento praeinsertas non viciatas. non cancellatas sed omni vitio suspitionis carentes quo ad omnes ipsarum continentias, aiticulos et clausulas per hanc nostram diffinitivam sententiam duximus approbandas, ratificandas et confirmandas immo approbamus, ratificamus et confirmamus per praesentes. Demum pronuntiata huiusmodi nostra sententia. supradicti villicus et cives dc Meggyes in suis et universorum civium et totius communitatis de eadem non contenti [)er formam ajjpellationis praediclam causam ad rcgalis inaiestatis personalem praesentiam duxerunt provocandam. Unde nos cominisimus ipsis anibabus partibus, ut ipse ad festum sancti Georgii martiris proxime affuturum coram personali praescntia regiae maiestatis ubicumque intra vel extra regnum suum Hungariae protunc fuerit constituta modis omnibus comparere debeant et teneantur, harum nostrarum literaruin quibus sigillum nostrum maius authen- ticum provinciale appensum est vigore ct testirnonio mediantc. Datum feria quinta proxima post festum bcati Nicolai episcopi et confessoris in generali nostra iudiciaria congregatione. anno domini millesimo quadringentesimo quin- quagesimo sexto.

3 055

Miihlbaeh 145G Dezcmher i:). Jakoh Aiirifaber iiiid Michael Gereeb, Richter von Sladt iind Stuhl Miihlbach, bciirkunden eine Zeuijenaussage des Grtifen Lorenz von Rothberg, die Hattertgrenze zwischen Hellan nnd Michelsberg betreffend.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, K. A. Hcltau Nr. 11. Siesel, achleckig, ca 1 + 1,3 ciii, in griines Wachs vorne aufgedruclvt, Reste.

Nos Jacobus Aurifaber et Michael (jereeb, iudices civitatis ac sedis Millempach, necnon Jacobus Tewffel et Georgius Crws, iurati cives civitatis eiusdem, tcnore praesentium pandimus univeisis quibus expedit, quomodo nobilis ac circum- spectus vir Laurcncius comes de Ruffomonte nostrae civitatis iamdictae com- mansor ad instantissimas preces providorum virorum Oswaldi Barth villici de Helta et magistri I.udouici eadem in lecto suae egritudinis bona cum ratione se coram nobis erigens conscientiose et recognosccns, quomodo ipse ante curricula certoruin annorum unacum nobilibus et sagacibus viris utinita Hedenrico de Alczna boni recordii et .\nthonio Trawlemberger tunc temporis magistro civium civitatis Cybiniensis in dote vcnerabilis viri domini Johannis Bortsch, plebani in monte sancti Michaclis, pariler fuissent constituti ajiud quos quidem fidedigni

554

viri inhabitatores ipsius villae per fenostrain ii)sius doinus respicientes libera et siionlanea voluntate ipsorum fassi ruissent. lerritorium providorum hominum de llelta sub tect<(o>^ stillic.idii eiusdem donius finem suum lerminare et ortum praetitulati domini Johannis plebani sub castro sancti Michaelis iacentem etiam de essentia dicti territorii Pfeningzyffin vulgariter dictam in medio alti montis et silvae Drj'roek iacere de quo supradictus nobilis vir Laurencius plene con- clusum coram provincialibus septem sedium Saxonicalium et cetera fuisse fate- batur, ut quicumque de praefata villa sancti Michaelis ligna pro suo usu a dicta silva Dryroek optaret portare semper licentiam a villico Heltcnsium sub pena pingnorationis requirere deberet nec licentia seu autoritas ipsis per eundera villicum denegari deberet. In cuius rei testimonium praesentes nostras sigilli ipsius sacpedicti Laurencii comitis muniminc duximus consignandas. Datum Millembach, die bcatae Luciae virginis, annu incarnationis M'CCCC"°LVP°.

1 Liicke.

3 056

Kccskpmel 1 4.jG Dezcmber 17. Ladislaiis uon Hunyad fordert den Rat mn Kron- stadt aiif. den von KonUj Ladislaus gegen den iinqetreuen Vlad Tepes aufgestellten Prdtendenten Dan zu unteistiitzen.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra^ov Schnell II 16. Siegel war in roles Wachs auf der Riickseite

zum Verscliluss aufgedriickt.

Druck: Hurrauzaki, Dncumente XV, 1. 16 Nr. 81.

Providi ct circumspecti viri amici nobis honorandi. Non ignoratis, quanta incomoda dampnaque et molestiae regno et parti Transsilwano per infidelein Drakwlam vaivodam illata sunt et quatenus Wlad vaivoda partium Transalpi- narum cum extra regnum suum esset mediante fide sua nobis et domino nostro rcgi multa promiserit. Tamen postquam rcgnum suum adeptus est, sicuti a certo intelleximus in partibus illis plura incomoda et dampna intuUit ct impos- terum inferre timetur nec aliquam fidelitatem domini nostro regi et nobis sicuti promiserat servarc intendit et quod dominus noster rex volens partes illas illaesas praeservarc misit hunc Daan vaivodam contra praefatum \Vlad vai- vodam, ut ipsum de suo regno eicere et regno eodem ipse vaivoda fieri debeat, qui domino nostro regi^ omnimodam fidelitatcm tenere promisit et huic regno. Ideo vestras amicitias praesentibus rogamus multum diligenter, quatenus prae- fato Daan vaivodae propter nostrum favorem cum omni auxilio et subsidio quibus poteritis fieri velitis et adcsse et gentcs quas poteritis penes ipsum dare velitis et aliud petimus non faciatis. Datum in Kechkemeth feria sexta proxiraa ante festum beati Thomae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo sexto.

Ladislaus de Hunyad, comes Bistriciensis, agazonum regalium magister ac regni Hungariae capitaneus generalis.

y/on der Kanzlei: Comraissio propria domini comitis Ladislai Bistriciensis. Auf der Ruckseite Adresse: Circumspectis et providis viris iudicibus, iuratis ceterisque civibus universis civitatis Brassouiensis et terrae Barcza araicis nobis honorandis.

' Ober der Zeile.

555

3 057

Baia Maro / Frauenbach 1457 Januar o. Magistei Paiil ersiichl den Bistriizer Stadtnotar Johann Barth, den Nikolaiis Grossil ziir Becjleichiing seiner Schulden zu verhalten.

Abschrift: Manuskript Zimmerniann des Urliundenbuches nach dem gegenwartig ab-

gSngisen Orig. Pap. Siegel, sechseckig, in griines Wachs vorne aufgedriickt, im Archiv

dtr Sladl Blstrilz.

Wir luibcn die arabisclien Zahlen mit 57 aufgelOst. Was aus dem Schriftbild nicht unbe-

dinut zu erscliliessen war, da zu diescm Jahr der Bistritzer Stadtnotar Johann Barth

auch sonst bcglaubigt ist.

Regest: Berger, Urkunden -Regesien 29 Nr. 140.

Mi carissiine Johannes tute confidit anima mea tuae sollertiae tuaeque industriae causam meam per Johannem baccalaureum taliter qualiter inccptam laudabili fine timendum committo, quoniam ex relatibus aliquorum aliqua percepi ratione quorum conficlentia, quam ad illum virum habui, plene extincta est. Quare si videris eum mihi non posse prodesse saltem considera, ut non ohsit, aut si tibi videtur refuta procurationem suam aliumque fideliorem substitui vidensque ego caritatem tuam vicem si unquam opportunum fuerit, equalem aut pro posse ( Y rependam. Ceteruni iterumque oro, quatenus Nicolaum

Grossil instanter instantius instantissime amonere velis pro repondis florenis per me sibi concessis, quia si pro nunc in absentia fratris mihi non solverit, timeo nunquam solventur. De primis gralias ago et si adhuc pro tot et tantis te semel fatigares, esset mihi acceptissimum. Datum ex Riuulo dominarum, anno 57" ante Epiphaniarum feria 4ta. Per me magistrum Paulum caris- simum tuum.

Venerabilitatem tuam mei ex parte pro novo anno saluta aliotque mihi tibique caros tumque et si nil pro nunc pro novo anno tibi difponere potui nulle* nul- lenos bonos dies in aevum pro tisdem suscipc. quia aurum et argentum non haheo, quod et cetera. Postpositis omnibus lihris huiusmodi primum stude til>i compare Vincencium in spcculo hystovali quem haliendo omnes fere alios ex discursu tuo expraehendere poterimus, datur pro XXIX florenos Budae meque nosse omnemsubstantiam promptam in libros grandes et egregios desper- sisse pro decreto summa Reyneri^, Vincencio in his et pro Livio in spe naturali aliisque parvulis adinventio fiat testamentum pro me ct pro te, o utinam prolem prosertum masculini sexus haberes et cetera.

Auf der Ruckseiie Adresse: Sollertissimo viro domino Johanni Barth, notario Bystriciensi, fautori procuratorique suo spccialissimo et cetera.

' 3 Buchstaben unleserlich. ^ Ist wohl auszulassen.

* So Vorlage. * lequaveri. requaneri?

3 058

Ofen li.lT .Junuar 2(1. Koniij Ludislaiis liestdiigt fiir die Gemeindc Tarllau die sub sigillo universitatis nobilium carundem partium a tergo in papiro patenter in praesive besiegelie Urkunde der sie.hentmrgischen Vizewoiwoden Georg und Bronislaus i'on 14-54 \'r. 2 !)1'). das Uliereinknwmen zwisciien Tliilman i>on Teliu j

556

blyen nnd dessen Kindern Georg, Peler, Johann, LadisUms, Elisabelli und Katha- rina sowie der Gemeinde Tarllau in |>crsonis eorundcm civium scnioruin ct hospi- tuni i-t communitatis dicti ojiidi noslri iiher den am Tatranij crrichlelen Damm. Datum liudae in tVsto l)catorum l'"abiani ct Scl)astiani martyrum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagcsimo scptimo, regnorum nostrorum anno Hungariae ct cctera decimo scptimo, Bohcmiac vero quarto. Auf der Plica rechts: Lecta cum originali in cancellaria.

Orig. Perg. ^Vrh. St. Brasov, Tartlaucr Urkiiiuli-ii \'r. 3. Sicf,'el, rolcs Wachs in Wachs- schiissel an rot-weisser Seidcnschiiur angclianiil. Dorsclbe Stcmpel wie Nr. 2 806.

3 05Q

Ofen I •.">7 Januar 'M. Konifi Ladislans rerleihl Ladislaus de Xafihweh/h und Aladar de Warada die per dcfcctum scminis des Nikolaus. Sohnes des Bans Georg, heimgefallenen Besitzunyen Kinleln, Kalle.tdorf. Reussen und Sarata j Salz in der Gespannschaft Doboka samt allen Giebigkeiten und Nutzungen. Datum Budac fcria secunda proxima antc fcsliim purificationis bcatae Mariae virginis, anno domini millcsimo quadringcntcsimo quinquagcsimo scpfimo, rcg- norum autem nostrorum anno liungariac ctcclera dccimo septimo, Bohemiae vero quarto.

Drnck: Kamiiicrcr, Codcx dipl. Zichii !t, 5:?9 Nr, :i9:i niu-li (Icth Orig. Pcr,;;.

3 060

1457 Junuar .'Jl. Der Konvent von Kolozsmonoslor bezeugt, dass der providus ac circumspectus Georgius Erewen, iuratus civis civitatis Bistriciensis necnon scientificus vir Johannes dictus Parth notarius de cadem nominibus et in personis iudicis ct iuratorum civium necnon totius communitatis vor ihm erschienen sind, und beglaubigt auf ihr Ersuchen die Urkunde des Johannes von Hunyad von 1453 Nr. 2 867 tiber die Freiheiten und Pflichlen der Bistritzer. Datum feria secunda proxima ante festum putificationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo septimo.

Orig. Perg. Arh, St. Cluj, Archiv dcr Stadt Bistrilz Nr. 41. Siegel, weisses Wachs an roter Seidenschnur angehangt. Dcrsclbc Stempcl wie Nr. 529. Eingeschaltct von Konig Mathias 1459, Orig, ebenda, Regest: Arcli. Zeitschrift 12, 81. Bcrs^cr, U^kunden-Rcgcsten 29 Nr. 141,

3 061

Ofen 1457 Februar 3. Konig Ladislaus bestatigt den Kronstddter Konrad Lapicida im Genms der ihm vermachten Miihleneinkunfte in Honigberg.

Orig. Pcrg. Arh. St. Brajov, Priv, 1 i:3, Siegcl, rotes Wachs in Wachsschiisscl, an grun- weiss-rotcr Seidenschnur angehan.ot, Dcrselbe Stempel wie Nr. 2 806, i:in.i,'cschaltet von Konig Mathias 1462, Orig, ebenda.

557

Von dei Kanzlei: Relatio domini Johannis episcopi Varadiensis, cancellarii.

Nos Ladislaus dei gratia Hungariau, Bohemiac, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex, Austriaeque et Stiriae dux, necnon marchio Morauiae et cetera, memoriae commendamus tenore praesentium significamus, quibus expedit universis, quod nos consideratis et attentis multimodis fidelium servitiorum gratis meritis et sinceris complacentiis, quibus fidelis noster Conradus Lapicida civis civitatis nostrae Brassouicnsis nobis et sacrae coronae regni nostri Hungariae sub diver- sitate locorum et temporum studuit assidue complacere. Volentes eidem horum intuitu servitiorum regio occurrere cum favore illam donationem quam quondam fidelis noster spectabilis et magnificus Johannes de Hunyad comes Bistriciensis dum vivebat tamquam gvneralis capitaneus regni nostri Hungariae pracfato Conrado de sexta parte proventuum duorum molendinorum tres rotas habentium in possessione nostra Herman vocata districtus terrae Burciae nostram sereni- tatem concernente per literas suas coram nobis in specie productas fecisse dinos- citur. Quamquc nos etiam superioribus diebus acceptasse et ratam habuisse memoramur simul cum statutione capituli ccclesiae Transsilvanae superinde legitime ut vidimus secuta, dcnuo et ex novo ratam, gi^atam et acceptam haben- tes eidem non obstante eo quod dicta sexta pars molendinorum praedictorum tandem per comites Siculorum taliter qualiter occupata extitit nostrum regium consensum praebemus pariter et assensum. Quocirca vobis fidelibus nostris comitibus Siculorum nostrorum et vices vestras gerentibus praesentibus et futuris firmiter committimus et mandamus. quatenus visis praesentibus a modo in posterum praefatum Conradum et heredes suos in praedicta sexta parte proventuum nostrorum rcgalium molendinorum praedictorum nullatenus impe- diatis, scd eandcm ipsis semper jiacifice percipere permittalis. Secus in praemissis facere non ausuri. Praesentes tandem post lecturam reddi semper iubemus praesentanti. Datum Budae secundo dic festi purificationis beatae Mariae virginis, anno domipi millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera dccimo septimo, Bohemiae vero quarto. Auf der Riickseile von der Kanzlei: Regestrata M. Jo.^

' M. J<> einscsehiebpn.

3 062

Ilermannstadt H57 Februar 9. De; Ral von Hermannstadt meldet gegen die Entscheidung des Weissenburger Generalvikars Malthaus, Pfarrers von Urwegen, in dem Streit der H ermannstddler mit ihrem Pfarrer Antonius, das Messelesen betreffend. Berufung an.

EingfsclialU t von clcin iiffentliclun Xotar Lrban Pelri 1457. Orig. Arh. St. Sibiii.

Cum appellationis remedium in sacris canonibus in relevamen oppressorum ac vcrisimiliter indebite opprimi et gravari tementium sit adinventum, hinc est, quod nos Oswaldus magister civium ac iudiccs et iurati consules necnon tota communilas civitatis huius Cybiniensis tenore praesentium significamus, dicimus, proponimus ct notificamus univcrsis et signanter coram vobis Vrbano papali ac impcriali auctoritatibus publico notario tamquam autentica et approbata

558

persona et testibus hic praesenlibus. Noverilis nos veridica relatione percepisse, quomodo quaedam littM-ae in causa quarundam missarum et presbiterorum eas- dem missas in praedicta parocliiali nostra ecclesia beatae Mariae virginis ipsius civilatis Cybiniensis celebratarum peraclarum et cotidie peqjetuis futuris tempo- ribus |)eragendarum per egiegium virum dominum Anthonium decretorum I)lebanum nostrum Cibiniensem hiis proximis elapsis diebus ab egregio similiter decretorum doctore Mathaeo. custode el canonico ac vicario in ecclesia Trans- silvana in spiritualibus generali et plebano de Zasorbo, commissario seu delegato non nostro iudice neque in eius iudieium eum publica protestatione nostrorum procuratorum sibi in faciem pro])ter cerlas infrascriptas causas conscientes tam contra nos quam alios quospiam ipsum negotium ut [^raesumitur tangentes essent extractae prout aliae literae praeceploriae contra nos et nostros capcllanos per ipsum dominum Anthonium doctorem et |ilrbanum nobis transmissos resig- natos in curam nostram pridie sunt extractae. In quibus videlicet literis idem dominus Mathaeus doctor, custos, canonicus et vicarius non adhuc noster iudex sententiavil et alia quae in eisdem continentur tecit, nobis universis supradictis in gravamen, dispendium et iniuriam divinique cultus nostrae praefatae ecclesiae in negligentiam manifestam, ratione quarum literarum nobis et illis quorum intercst gravamen timemus cvenire. Et quia sapientum est huiusmodi futuris gravaminibus et suspectis iudicibus qui lales literas sine auditione, cognitione, determinatione et diftinitione causarum sibi comissarum parti adversae in favorem nobis vero et nostris in gravamen contra iuris ordinem solent dare et conferre, eitissime obviare viam eorundem quam se sperant habere praecludent, quia error cui non resistitur maxime in jjrincipio approbare videatur. Unde a talismodi quibuscumque literis contra nos aut contra nostros taliter qualiter emanatis seu emanandis extractis seu extrahendis oculte aut manifeste, directe vel indirecte a quibuscumque iudicibus ecclesiaslicis vel saecularibus indifferenter sencientes nos fore gravatos et in posterum plus hiis fortius gravari et divini cultus ad honorem dei et salulis animarum turbationem, dissipationem et diminutionem ex huiusmodi literis deveniri posse. Quare ut praefertur nos ab huiusmodi literis processibus et a praefato suspecto iudice videlicet domino Mathaeo doctore, vicario ecclesiae Transsilvanensis, et a futuro gi'avamine ad revcrendissimum in Christo patrem et dominum dominum Dyonisium cardi- nalem archiepiscopum Strigoniensem et cetera in regno Hungariae legatum nedum ad ipsum tamquam metropolitanum sed etiam ad ipsum tamquam principalem nostrum tutorem et iudicem specialcm ac eius consilio et auctoritate ad serenissimum principem dominum Ladizlaum Hungariae, Bohemiae et cetera regem, dominum nostrum naturalem metuendissimum ct ad universos ipsius regni Hungariae praelatos, barones et regnicolas de quorum universorum protec- tione, defensione et tutione plenarie confisi a quibus talismodi donationes missarum nobis devenerunt et e largitione benignissima processerunt ipsamque causam cum tota sua serie provocamus, appellamus immoappellamuset procvo- amus et iterum appellamus et provocamus apostolosque debita cum instantia primo, secundo, tertio instanter, instantius et instantissime petimus si quis sit qui eosdem nobis dare vult et possit, saltem a vobis domino notario publico unum vel plura instrumentum seu instrumenta confici et nobis concedere et dare supplicamus. Protestantes denique nos a praesenti nostra appellatione non recedere sed eam in termino triginta dierum a data praesentium prosequen- dum inhibentes omnibus et singulis iudicibus delegatis, subdelegatis executoribus seu subexecutoribusetsignantervobis domino Mathaeo doctori, custodi, canonico, plebano et vicario supradicto sub poena quae a iure infertur huiusmodi appella- tioni pendentes contra vos universos coniunctim vel divisim nihil atteraptare praesumatis nec modo aliquali debeatis quicquam innovare protestantes etiam de fatigiis laboribus expensis et interesse protestantes etiam praesentem nostram

559

appellationem emendare, coirigere, mutarc, adclere et minuere ul iuris lcneficia exposcunt et ordo dictaverit rationis. Datum Cybinii in die beatae Appoloniae virginis et martiris, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo septimo.

5 063

Hermannsladt l^Jo" I>briiar f>. Dei offentliche Notar Urban Petri von Steinau bezeufjt, dass der Rat von H ermannstadt in dem Streit der Gemeinde mit ilirem Pfarrer Anlonius Berufunf) eingelegt und die Appellationsurkunde an die sudliche Tiire der Pfarrkirche angescblaqen hal und schaltet das A ppellationsinstrument aus 1457 Nr. 3 062 ein. '

Oriii. Pir,!,'. .Vrli. .St. Sibiii U II 170.

In^ nominc^ (iominii amen^. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringente- simo quinqua^csimo scptimo, inclictione quinta, die vero Mercurii, nona mensis Februarii videlicct in die beatae Appoloniae virginis sub horis vespcrorum ipsius diei, pontificatussanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Calisti divina proviclentia papae tertii anno eius secundo in mei notarii publici testium- quc sutjscriptorum ad infrascripta vocatorum spccialiter et rogatorum praescntia sul) ])orticu parrochialis ecclcsiae gloriosissimae virginis Mariae oppidi Cybinien- sis Strigoniensis iurisdictionis vcrsus jjlagam meridionalem personaliter constituti circumspecti viri Oswalclus magistcr civium, Petrus Moelner, Nicolaus Ruse, Johannes Zeglewer, Johanncs Koerpener et Johannes Sartor iurati cives ciusdem Cybinii habcntcs prac manibus inirascriptam appcllationis ceclulam in papiro scriptam quam ad valvas ecclcsiac iam dictac in loco pracallcgato scilicet versus plagam meridionalem affigi fcccrunt in qua appcllavcrunt, provocaverunt et alia quac in eadem continebantur fccerunt publice ct manifeste, diversis eandem ecclesiam intrantibus. cxcuntibus ijjsamquc apiJcUationcm vidcntibus ct egregio viro domino Anthonio dccretorum doctorc plebano Cybinicnsi pracsenti et perlegi facicnlilius candem et copiam huiusmodi appcllationis petcnte sibique clante ct reciijientc. Supplicantcs tandem praelihati magistcr civium ct iurati cives vice ct nominc ipsorum et totius commuiiitatis Cybinii praescripti mihi subscripto publico notario, quatcnus canciem appcllationcm seu provocationem in publicam formam redigercm ipsique sic in publicam formam redactam sub instrumento publico signeto et nomine mcis solitis ct consuetis consignarem, traderem iurium ipsorum ad cautclam. Cuius tenor sequitur et est is: (Folgl die Appellaiionsurkunde von 1457 Nr. 3 062) Ego vero subscriptus publicus notarius precibus praefatorum Oswaldi magistri civium ct iuratorum civium nominibus ct personis suis et totius communitatis opicli Cybiniensis praefati mihi factis forc iustis et rationc consonis inclinatus tcnorem eiusdem appellationis ut supra in formam publicam rcclcgi ipsisqye magistro civium ct iuratis civibus praesens idco instrumentum appcllationis pro ut postularunt tradidi et assig- navi. Data et acta sunt haec anno, indictione, dic, mense, hora, loco et ponti- ficatu quibus supra. Praesentibus honorabilibus viris dominis Anthonio crucifcro ordinis sancti spiritus domus hospilalis opidi Cybiniensis rectorc, Pctro Moelen- becher dc Ilelta presbifcro. ciusdcm domini hospitalensi capellano, magistro Stephano dc Schcnk uuiiori scolac rcclorc in Cybinio, Anthonio Johannis cultcl- lifabri dc Cybinio, clcrico in minoribus, locato scolae in Cybinio, cl pluribus fidcdignis prcsbiteris c1 lilcralis Strigoniensis iurisdictionis testibus ad pracmissa vocatis ct rogalis. Nolarzeichen. Et cgo \ ibaiius Petri clc Stjnawia clericus Wratislaviensis dioce-

560

sis publiius papali ac iinpeiiali auctoritatibus notarius quia praescriptae appel- lationi, interpositioni, affictioni per egregiuni virum dominum Anthoiiium doc- torem plebanum Cybiniensem personaliter copiam appellationis huiusmodi petenteni. dacionem et recipicntem protestationem et terminum prosequendum appellationis praefixioni aliisque omnibus ct singulis praemissis dum sic ut pracmittitur fierent et agerentur unacum praescriptis testibus praesens fui eaque omnia et singula sic fieri, vidi et audivi. Ideo praesens publicum instru- mentum mea propria manu scriptum confeci, publicavi et in hac formam pu- blicain icdegi signoque et nomine meis solitis et consuetis roborando consignavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium praemissorum.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Appellatio in causa missarum contra*

.\ntli()niuin qui- defalcarc voluit in ccclcsia .seu omif tere ccrtas missas perpc-

tuatas.

' Verlaneerte Schrift. * Hierauf anderc Tinte.

3 064

Ofen 15.17 Fcbruar \i.K6nig Ladislaus verleiht der Stadt Miihlbach das Recht auf zwei Jahrmarkte iind das Wochenmarktrecht.

Orig. Per!;. fruher ini Archiv der Stadt Sebe§. Siegel in rotes Wachs vornc aiilnedriitlvt,

Reste.

Druclc; Programin d. ei>. Vnlergymn. Mnhlhach 1881/82. 71 Ub. Mr. 18.

Von der Kanzlei: Kominissio propria domini regis.

Nos Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohcmiae, Dalmaciac, Croaciae et cetera rex, Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera, memoriae commendamus tenore praesentium significantcs quihus expedit universis, quod nos tum ad humillimae et devotae suplicationibus instantiam fidelis nostri nobilis et egregii Johannis Zaz iudicis regii sedis Zazsebes, protonotarii cancella- riae nostrae maiestatis per eum nostrae maiestati propterea tum etiam pro commodo et utilitate regni et regnicolarum nostrorum ad civitatcm nostram similitcr Zazsehcs alias Mwellwmbach vocatam nundinas liberas seu fora annualia singulis festivitatihus beati Thomae martiris ac dichus dominicis in quibus cantatur Reminiscere, item foruin hebdomadale similitcr liherum cunctis diebus sabhathi omni hehdomada sub hiisdem iuribus et libertatum praerogativis quibus nundinae liherae seu fora annualia aliarum lilierarum civitatum nostra- rum celehrantur celebrandum duximus gratiose annuendum et concedendum imo annuimus et concediinus praesentium per vigorem absque tamen praeiudicio fororum annualium et hebdomalium liherorum aliorum. Quocirca vos universos et singulos mercatores, institores, viatores et alios cuiusvis status et conditionis homincs tam intraneos quam forenses praesentium serie affidamus, assecuramus et securos reddimus, quatenus cum vestris mercantiis ac rebus vestris venalibus et aliis quihuscumque veniatis et accedatis ad praedictas nundinas ac fora annualia seu hebdomadalia per nos ut praemittitur in praedicta civitate nostra in festivitatihus et diebus praedictis celebrari concessas^ et commissa lihere et secure peractisque vestris negotiationihus nundinis et foris annualibus in prae- scriptis redeatis ad propria et alia quae malueritis loca salvis vestris rebus et

561

personis sub nostra protectione ot tutela speciali. Et haec volumus per fora et alia loca publica ubi necesse fuerit ubique palam facere proclamari. Datum Budae in festo beati Valentini martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo .septimo, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero quarto. Unten rechls: Lecta.

' Schluss .s nach"ctra^en.

3 065

Weisscnburg li37 Februar 16. Dei offenlliche Notar Urban Petri von Steinau hezeiKjt. dass die Vertreter der Stadt Hermannstadt vor dem Weissenbiircier General- vikar Mattiidus. Pfarrer iion Urwegen. der in ilirem Streil mit dem Hermannstddter Pfarrer Antoniiis den ersten Schiedsspruch fiefdllt hatte, die Weiterklage ange- meldet haben.

Orii^. Perg. Arh. St. Sibiu U II 177.

In nomine doniini amen^. Anno uativitatis eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo, indictione quinta, die vero Mercurii, decima sexta mensis Februarii. Iiora tertiarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Kalisti divina providentia papae tertii anno eius secundo, in mei notarii publici testiumque subscriptorum praesentia in stuba habitationis egregii viri domini Matliei decretorum doctoris, custodis, canonici et vicarii ecclesiae Transsiluanae in spiritualibus generali et plebani de Zasorbo, in civitate Albae Yulae, ubi praedictus dominus Mathaeus custos, canonicus et vicarius et cetera infirmabatur, (x-rsonaliter constituti circumspecti viri Ladislaus Henlini. iudex sedis Cybiniensis literatus, Johannes Koerpener, iuratus consilii- et Mathias Pilliator oppidi Cibiniensis, Strigoniensis iurisdic- tionis, inhabitatores. i^rocuratores et nuncii speciales et generales providorum virorum Oswaldi magistri civium, iudicis, iuratorum consulum ac totius com- munitatis Cybiniensis et ipsorum nominibus et personis nominc procuratorio habentes prae manibus quoddam appellationis instrumentum per me infra- scriptum publicum notarium scriptum, redactum et confectum mihique infra- scripto ijublico notario tradentes et coram jjraefato domino Matheo doctore, custode, canonico et vicario ct cetera eandem appellationem publice per me publicum notariuni legi facientes, quae per me notarium publicum etiam egregio viro domino Anthonio decretorum doctori, plebano Cybiniensi praesente sit lecta, audita et intellecta annotati procuratores nomine quo supra procuratorio de et super insinuatione ipsius appellationis protestantes, praelibatus vero dominus Matheus doctor et cetera inter ccteras suorum verborum varietates, factum ipsius insinuationis procuratoribus praefatis his verbis respondendo conclusit dicens, si non vultis aliter ecce do vobis regiam viam. .\uditis itaque praefatis procuratoribus huiusmodi verbis relaloriis ipsius domini Mathaei doctoris et cetera sibi grates de apostoli sibi datis licentia habita referebant recedentes. Super quibus omnibus et singulis praenominati procuratores nomine quo supra procuratorio unum vel plura intrumentum seu instrumenta a me notario publico petiverunt. Quibus prae.sens instrumentum tradidi et assignavi. Data et acta sunt haec anno, indiclione, die, rnense, hora, loco et pontificatu quibus supra, praesentibus ibidem venerabilibus viris dominis Ladizlao archi-

562

diacono do Zathmar, Emerico dccano et Blasio piaefatae ecclesiae Transsiluanae canonieis. teslilnis ad praemissa rogalis et requisitis. Eadem^ vero* die^ et hora quibus sujjra annolali procuratores procuratorio nomine quo supra eandem appellationeni sub instrumento conlentam in valvis ecclesiae Transsiluanae, videlicel sancti Michaelis archan<,'eli versus plagam septemtrionalem me publico notario subscripto et testibus infrascriptis praesentibus scilicet sub officio summae missae diversis intrantibus. exeuntibus, videntibus et legenlibus affigi fecerunt. Ipsa itaque appcllatione sic ut praefertur affixa, accedens egregius vir dominus Anthonius doctor et i^lebanus Cybiniensis copiam ipsius appella- tionis sibi dare petebat, quae per nianus notarii capituli ecclesiae Transsiluanae saepedictae sibi data est et assignata. Fraesentibus ibidem honorabilibus viris magistro Stephano de Gordwa, Zagrabiensis diocesis, alias civitatis iVlbensi rec- tore scolae eiusdem ecclesiae, canonico Gregorio de Crasna capellano chori, Stephano de Ponshyda capellano domini praedictoris archidiaconi de Doboka, magistro Thoma de Cybinio, pronunc scolae Albensis rectore, et pluribus fide- dignis personis testibus ad praemissa vocatis et rogatis.

Noturzeiclien: Et ego Urbanus Petri de Stynawia, clericus Wratislaviensis dio- cesis, publicus papali ac imperiali auctoritatihus notarius, qui a praetactae appellationi, insinuationi. rclationi supratactis dacionis ad valvas ecclesiae Transsiluanae ul supra affictioni copia petitioni et dacioni aliisque omnibus et singulis praemissis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur, una cum praetactis testibus praesens fui, eaque sic fieri vidi et audivi. Ideo praesens publicum instrumentum duplicis actionis mea propria manu scriptum exinde confeci et publicavi et in hanc formam publicam redegi signo et nomine meis solitis et consuetis roborando consignavi rogatus et requisitus in fidem et testi- monium omnium praemissorumi. Auf der Riickseite iinten uon gleicli:eiti(jei Hund: insinuatio appcHationis.

i Bis hierhiT iii verlaiifjertiT Sclirift. ^ In verlangerler Schrift.

i .S(i Vorliijje.

3 066

Ilermannstadt 1 'i.'>7 FeUruar 'IT^. Der offentliclic Xntar Urhanus Petri von Steinau transsumiert aus dem Kirclienbuch der Pfarrl<irclie das Ubereinkommen zivischen der Biirijerschaft von Hermannstadt und dem Pfarrer Nikolaus Rymsch von 1432 A>. 2 14~i iiber die Verpflichluni/en des Pfarrers der Hauplkirche zum Messelesen.

r>riij. Perg. Arli. St. Sibiu U 11 17S. Druek: Arcluv 11. 187;i. 4(i:!. Onvollstandlg: Teutsch. Zelmtrechl 24.

In^ nominei dominii ameni. .\nno nativitatis eiusdein millesimo quadringente- simo quinquagesimo septimo, indictione quinta, die vero Veneris, vicesima quinta mensis Februarii, hora tertia vel quasi pontificatus sanctissimi in Christo palris et domini nostri domini Calisti divina providentia papae tertii anno eius secundo, in subscriptorum testium ad hoc praesens negotium vocatorum et rogatorum praesentia in turri praetorii el consistorii oppidi Cybiniensi Strigoniensis iuris- dictonis, personaliter constituti circumspecti viri Oswaldus inagister civium, iudices et iurati consules, villicus ac vitricus parochialis ecclesiae gloriosissimae virginis Mariae eiusdem Cybinii habentes in eorum medio librum parochialis

563

ecclesiae iam dicti Cybinii, in quo cuncta debita et dispositiones missaruni scripta continentur videlicet legendarum et decantandarum tam regalium quam peculiarium in ipsa ecclesia sine defectu et negligentia celebrandarum per reverendum virum dominum Nicolaum Rymsch artium liberalium magistrum ipsius parocliialis ecclesiae Cibiniensis quondam plebanum, egiegii viri domini Anthonii decretorum doctoris moderni nostri plebani antecessorein inter ipsum tunc plebanum et cives Cibinienses omnibus futuris temporibus inviolabiliter observandas fideliter conscriptas reperiebatur. In eodem vero libro plura scripta per ipsum dominum Anthonium doctorem et plebanum Cybiniensein manu propria scripta habentur, eandemque seu easdem dispositiones saepius in eodem vidisset ac legisset tamen nunc eorum temporibus huiusinodi antiquas disposi- tiones liactenus laudabiliter et pacifice observatas in aliam lorinam et dispositio- nem contra eorum voluntatem praetenderet commutare. Tenor huiusmodi dispositionum sequitur et est talis: (Folgt das Ubereinkommen zivisclien der Hermannsladter Burgerscliafi und dem Pfarrer Nikolaus von 1432 Nr. 2147). Ego^ vero^ infrascriptus^ publicus notarius supplicationibus praelibatorum magistri civium, iudicuni et iuratorum consulum fore iustis et rationi consonis inclinatus praesentes dispositiones missarum et alia omnia quae |)ro eodi'in nego- tio forent necessaria adpetitionem eorundem magistri civium, iudicumet civiuin iuratorum de libro praefato, in hanc formam publicam regrossavi et inscripsi, ut ubivis locorum deferrc habeat et nonnullis dominis pro eis exhiberi fides plena adhibeatur. Acta et data sunt haec anno, indictione, die, incnse, hora, loco et pontificatus quibus supra. Praesentibus ibidcm honorabilibus viris domino Anthonio de Cybinio crucifero ordinis sancti spiritus domus hospitalis in Cybinio rectorc, Stephano de Schcnk inaiori, artium facultatis magistro, scolae in Cibinio rectore et villae Centumcumulis de facto plebano sed nondum sacris clericorum ordinibus ordinato, Strigoniensis iurisdictionis testibus ad praemissa vocatis et rogatis.

Notarzeichen: Et ego Urbanus Petri de Stynawia clericus Wratislaviensis diocesis publicus papali ac imperiali auctoritatibus notarius, quia praefati libri parochia- lis ecclesiae Cibiniensis ad praetoriuin portatione missarum legendarum et decantandarum lectione earundem dispositione escribi petitione, aliisque omnibus et singulis praemisis dum sic, ut praemittitur, fierent et agerentur, unacum praescriptis testibus praesens fui, eaque sic fieri vidi et audivi. Ideo praesens publicum instrumentum mea propria manu scriptum exinde confeci et publicavi et in hanc formam publicam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis roborando consignavi rogatus, petitus et requisitus in fidem et testimonium oinnium praemissorum. Auf der Riickseite von gleichzeiiiger Hand: disposicio missarum.

' Iii verlangerter Schrift.

3 067

li.l" Vlar/. 11. Das Weissenburger Kapilel schallet die Urkunde Konig Ladislaus von 1456 Nr. 3 018 ein und bezeugl, dass Symon Forro de Belen und dessen Sohne Georg, Nikolaus, Michael, Ladislaus und Johannes am 22. Februar in den Besitz des dritten Teiles einer Miihle super fluvio Homorod... decurrente secus eandem civitatem Brassouiensem existentis eingefiihrt worden sind.

564

Datum deciino octavo dii' introductionis et statutionis pracnotatarum, anno millesimo quadringentesimo quinquagesimo scptimo. Reverendo in Christo patre domino Alberto de Wethes electo ecclesiae Nytriensis, apostolicae sedis protonotario praeposito, Antlionio decretorum doctore cantore absente, Mathco consimililfr decretorum doctore custode, Thoma decano ceterisque canonicis dictae eccle.siae nostrae salubriter existentibus et devote.

Oriii. \\Tii. Arli. Sl. Bra.sov, Priv. 111. Sieijcl. weihsis Wiiclis iii WiKlisschiissel ;in hliiu-weisscr Hiinfsclimir ;iiii;ehanfjt. Derselbe Sleiiipel wie Nr. lilti.

3 068

1457 Miirz 11. Das Weissenburger Kupitel bestdliyt tiber Einschreiten des Plebans Andreas de Ffeldwar nuncupati in terra Burchiae die Urkunden des Johannes von Hunyad ron 1447 Nr. 2 61!), Koniy Ladislaus non 1454 Nr. 2 906 und dieses Konigs i>on 1456 Nr. 3 044 iiher die Schenkuny einer Mulde am Flusse Homorod an die Marienkirche zu Marienhurg.

Datum in vigilia beati Gregorii papae, anno domini millesimo CCCC™°L"° septimo. Honorabilibus et discretis viris dominis Alberto de Wethes iuris utrisque doctore prothonotario sedis apostolicae praeposito, Anthonio decretorum doc- tore cantore, Matheo similiter doclore decretorum custode, Thoina de Bodok decano ceterisque canonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter existentibus et devote.

Orifj. Perg. Archiv der Evany. Kirchengemeinde A. B. Brasov I K 167. Siegel, spitz- oval, an weisscr Hanf.schnur angehangt. Derselbe Stenipel wie Nr. 216. Druck: Zimmermann. t^ber die Hcioiisgabe von Urkunden 19 Nr. 6.

3 069

Gran 1 i.^7 Miir/. 12. Dionysius. Erzbischof von Gran. erteill den Geistlichen, die den Gottesdienst der ehemaliyen Ladislaus-Propstei in Hermannstadt versehen, die Erlauhnis. in derSpitalskirche und in den nicht der Hauptkirche unterstehenden Kapellen Xotivmessen ahzuhalten.

Ori.g. Pap. Arh. St. Sibiu U II 179. l^ingsiegel. Dm. 1,5 cm, in rotcs Waehs, papier- bedeckl, vorne aufgedriickt. Wappenschild mil doppelkopfigeiii .\dler, gekriint, dariiber Kreuz,

Dyonisius iniseratione divina titulisanctiCiriaci inthermissacrosanctaeRomanae ccclesiae presbiter cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem comes perpetuus, primas et apostolicae scdis legatus natus ac in regno Hungariae eiusdem sedis de latere legatus dilectis nobis in Christo discretis dominis presbi- teris divinis^ obsequiisi ex olim praepositura sancti Ladislai regis de Cibinio institutis in ipsa Cibinio nostrae specialis iurisdictionis existentibus salutem in domino benedictione cum patcrna. Noveritis nobis pro parte vestri esse humiliter supplicatum quatenus vobis indulgere et annuere dignaremur, ut vos missas, quae votivae nuncupantur in hospitali sancti spiritus et capellis parochiali eccle- siae beatae Mariae virginis de dicta Cibinio non subiectis more solito possitis celebrare. Unde nos votis vestris in hiis paternaliter condescendentes annuimus et indulsimus immo annuimus et indulgemus per praesentes, ut vos huiusmodi

565

missas superius specificatas ammodo et in antea in hospitali et capellis praelibatis absque tamen praeiudicio alieno libere et absque quorumlibet impedimento, prout moris est, celebrare et decantare possitis pariter et valeatis harum litera- rum nostrarum vigore et testimonio mediante. Datum Strigonii in festo beati Gregorii papae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo.

' Auf Rasur mit blasser Tinte nachgetragen.

3 070

Tirgo\ iste \\o~ Mar/. 14. Mad Tepes. ^Voiwode der Walachei, wainl den Rat von Hermannsladt unter Hinweis aiif ihr Ubereinkommen, den im Gebiet uon Hamlesch befindlichen Prdtendenten zn iinterstiitzen und dort weiterhin zu dulden.

Ori^. Pap. Arh. St. Sibiu U V 1658. Siegel, rund Drn. :! em. wur iii rotes AViichs ;uif

der Riickseite zuni Verschluss auffedriickt.

Druck; ArcluD 21, 1887, .3.51 .Nr. 5. Bogdan, Doeumente .ilH .\"r. 2o9. Hurinuzaki, Docu-

mentc XV, 1, 47 Nr. 82. Der letztangegebene Druck fiihrt im l^egest irrtiirnlich den

Rat von Kronsladt als Knipfiinger an.

Re.gest: Bogdan, Vlad fepe!< 12, i;5, o8. Andronescu, Rcperloriut 8.3 .\r. 273, auch liier

irrliimlich der Kronstadler Rat als Einpfanger.

Nobiles, providi et circumspecti viri, domini patres, fratres, amici et vicini nostri sincere grati. Scitis bene et recordamini quales ligas et iuramenta inter nos habemus, fide firmissima^ roboratas vivente nostra eas ullo unquam tempore frangere deberet, uti erga vos et apud vos in literis expressus habentur. Nostri ex parte nulla violentia fuit, nequam incipitur. Sed nunc audivimus et plene intellexiinus per homines ipsius sacerdotis Wolachorum, qui se nominat filium vaivodae vobiscum in secretis consiliis et factis, praesentcs fuerunt et Petro Greb de Weresmarth ac Petermano filio quondam Petermani cohabitatoribus vestris, tributa de Ruken et Brailla perpetue possidere et fructus percipere coram vobis dedisset et promisisset. Recordamini dc his dum vagus fui et in medio vestrorum ambulavimus non permisisitis vestris in consiliis, disposueratis per egregios^ dominos Johannem Gcreb de Vingarth' et Nicolaum de Wizaccona nos captivare in G^^od et perdere* ob amorem spectabilis domini Wladislav harum partium vaivodae facere voluistis < a >^ diuvante deo, regno nostro

sine adiutorio alter^ius)^ obtento' vobiscum parare bonum et inviolabilem foedus, ita ut inimicis essetis inimici. Nunc plene intelleximus, quomodo ipsum* sacerdotem Wolachorum, qui se nominat filium vaivodae, in nostrarum veram hereditatem cum pertinentiis intromissetis et alia quae contra nos fieri possit, secum dietenus consiliaretis ad Omlas introisset et se ibidem vestris de voluntati- bus permaneret et conservaret. Ideo praesentibus petimus vos et quemlibet vcs- trum pure propter deum et fidelitate m catholicae f idei etiam fraternitatis et amici- tiae, quas inter nos habemus, quatenus visispraesentibus nobis rescribatis aut renuncietis, si in eodem statu fidei et dispositione® uti in literis vestris et nostris permanere vultis continentur. Si au^tem)^" nolueritis nos certificantes iuxta et quod nos regere et gubernare possemus. Datum in^i Tergouiscia feria secunda proxima post festum beati Gregorii papae, anno et cetera LVII . Wlad partium Transalpinarum vaivoda, frater, filius et servus vester in omnibus fidelis.

566

Auf der Ruckseile Adresse: Nobilibus. circumspectis et providis viris Oswaldo magistro civiuni, iudici ac iuratis civibus de Chibinio septem sedium Saxonica- lium commorantibus omnibus dominis nostris <amic>is^^ et vicinis sinceri honorandis.

Vorlase firmiss. Vorlajic cgrcdins. Kehlt iii der Vorlagc. So Vorlaijc. Liickc 0.6 cin. I.iicke 0.7 cm.

Vorlage optenio.. Vorlage ipse. Vorlage disposione. Liickc (1,8 cin. Hicrauf nocli cinriial Liicke 3 cm!

3 071

Ofen H57 Mar/, 22. Konig Ladislaus trarjt dein Szeklergrafen Oswaldus de Rozgon auf, seinen getreuen Hofritiern Ladislaus und Sigismund mn Losoncz die ihnen von Johannes imn Hunyad weggenommenen undin dem Besitz seiner Sohne befindlichen Hdlften der Besitzungen Theke et Pinthek in de Kolos ac Sayo, Posmos et Sar- pathak in Thordensi comitatibus zuriickzugeben und sie aufzufordern, ihre Rechte auf diese Besitzungen vor dem Koiug und den Grossen des Reiches zu vertreten. Datum Budae feria tcrtia proxima post festum bcati Benedicti abbatis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagcsimo septimo, regnorum nos- trorum anno Hungariae et cetera decimo septimo, Bohemiae vero quarto. Links unten von der Kanzlei: Rclatio Oswaldi de Rozgon, comiti Siculorum.

Orig, Pap. LTngar Landcsarcliiv Budapesl Dl. ,'i019fi. Sicscl war in rotes Wachs vorne

au(,i;cdriickt.

Druck: Var.iu. (>l;levell<ir 1, 700 i\r. 489.

3 072

Ofeii 1 'i.">7 .\pril (!. Konig Ladislaus teilt deni Rat und der Biirgerscliaft von Hermannstadt mit. dass er ihnen eine ausserordentliche Steuer von 2500 Goldgulden auferlegt und ndl ihrer FAnwehrung Johannes de Zentelsebeth beaufiragt hat.

Orig, Pcr,!,', Arh, Sl. Sibiu U II 180. Sie.ijcl in rolcs Wachs, papierbedeckt,

.yedriickt. Dersclbe Stcnipel wic Nr, 2 806,

Regest: Kemeny, .Sotitia 1, 176. Szabo, Szek: oklevelldr 3, 68 Nr. 459.

vorne auf-

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex ac .\ustriae et Stiriae dux necnon marchio Morauiae et cetera fidelibus nostris circumspectis iudici, iuratis ceterisque civibus et toti communitati civitatis nostrae Cibiniensis salutem et gratiam. Urgentibus nos ad praesens ardius neces- .sitatibus statum nostrum regium, necnon commodum et utilitatem huius regni nostri ac simul et vestram concernentes decrevimus ac statuimus super omnes civitates, oppida etvillas ac bona nostra regalia pro relevandis huiusmodi neces- sitatibus ac obviandis imminentibus futuris periculis, certam taxam seu pecu-

567

niarum contributionem imponere et cellerirae exigere ac qua quidem taxa seu contributione neque vos supportatos facere seu reddere hac vice valente misimus in vestri medium fidelem nostrum egregium Johannem de Zenthelsebeth aulae nostrae militem et familiarem nostrum specialem praesentium ostensorem, qui super vos seu communitatem vestram duo millia et quingentos florenos auri dicare et dicatos celerrime et omni mora relegata a vobis exigere ac nostrae maiestati debeat apportare. Quam ob rem fidelitati universitatis vestrae et cuiuslibet vestrum harum seric firmiter praecipiendo mandamus sic habere volentes, quatenus ad statim cum praefatus Johannes de Zenthelsebeth, cum praesentibus in vestri medium pervenerit, praescriptos duo millia et quingentos florenos auri vel sibi super vos et ipsam civitatem nostram dicare et imponi permittatis, vel vosmet ipsi prout celerius et citius fieri potest, inter vos secun- (lum quod vobis pro<re vestra^'- publica utilius visum fuerit, imponendos et inter vos distribuendos e vestri medio sine aliqua difficultate et mora seu tardi- tate exigere ac ad manus eiusdem Johannis de Zentiielsebeth nostro nomine a vobis suscipiendo et levando dare et assignare debeatis. Volumus etiam et vos certificamus, quod propter huiusmodi taxam relaxandum recurrendi ad maiesta- tem nostram nulla spes vobis habeatur, nec aliquo modo ad nos recurratis, sed infra quindecim dies omnino eam solvatis, quoniam tanta est regni nosti-o nece- sitas, quod nec vobis nec^ aliis- parcere* possumus. .Vlioquin si secus facere velletis quod non credimus commisimus fidelibus nostris magnifico Oswaldo de Rozgon comiti Siculorum nostrorum et vicevaivodae partium nostrarum Transsiluana- rum, ut ipsi vos ad praemissa facienda per omnia opportuna remedia cum gra- vaminibus vestris compellent et astringant. Ceterum praefato .lohanni de Zent- helsebeth in his quae hac vice nostri ex parte vobis retulerunt plenam fidem adhi- beatis. Datum Budae feria quarta proxima post festuin beati .\mbrosi episcopi et confessoris, anno domini miUesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo, regnorum autem nostrorura anno Hungariae et cetera decirao septirao, Boheraiae vero quarto. Unlen links von der Kanzlei: Lecta.

' Verwischt l..^cni. ^ Hierauf durchgestrichen ne.

' tlber der Zeilc ; auf der Zeile (lurchyestriclien niinc.

3 075

Ofen H37 April 28. Konig Ladislam verleihl die Besitzhalflen der Ortschaften Scharpendorf, Tekendorf, Ludwigsdorf, Arkeden, Pintak und Stupini (Solmos Wolahalis) Besilzungen, die Ladislaus und Malhias von Hunyad zugehorig waren, aher per notam infidelitatis eorundem heimgefallen sind, an Alard den Sohn Pelbarts von Warada, an Nikolaus, den Sohn von dessen Vaterbruder und an den Kanzleinotar Blasius, den Sohn Andreas von Toldalag, und beauftragt, das Weis- senburger Kapitel. sie in den Besitz der genannten Ortschaften einzufiihren.

Datum Budae feria quinta proxiraa posl festum beati Georgii martiris, anno domini millesirao quadringentesirao quinquagesirao septirao, regnorura autera nostrorum anno Ilungariae et cetera septimo, Boheraiae vero quarto.

Drucli: Tiirlinclmi Idr 1888, 8i) iKieli einer Beglaubigungsurlvunde des Weissenburger Kapitels aus 1749, friiher im l''ainilienarchiv Toldalagi 7,u lernutcnl.

568

3 074

Ofen liriT Uai 2. Koniij Ladislaiis he<ihiiibi(il ilie Urkiinde dei Sieben Sliihle von 14'>fi Xi. 3 054 entliallend ilire l'rl;inide imn 1423 .\'r. 1 !)2(i iiber den Slreit um das Mediasrlier Griifenaml iind besliUiiil Clemens nnd Jankn imn Mediasch im erbliclien Besil: dieses .\mles.

Orig. Perg. Archiv tier ICvaiif,'. I<.irclienf,'emiMnde .\. B. Mediascli \r. 35. Siejtel, rotes Waclis in Waclisscliussel, an schwarz-griin-weisser .Scidenschnur angehangl. Derselbe Slempcl wie Nr. 2 806. Eingesctialtet von Ludwig II. 1524, Orig. ebenda. Druck: Graser, Umrisse 109. Programm d. cn. Gijmn. Mediasch 1869/70. 48 Nr. U.

Nos Ladislaus dei gratia nx Hungariae. Bohcmiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera .Vustriaeque ol .Sliriae dux, necnoii marchio Morauiae et cetera memoriae commeudantes tenore pracsentium significamus quihus c.xpcdit nniversis, quod nohisferiatertia proxima post fcstumbcati Georgii martiris unacumpraela- tis et baronibus nostris pro facicndo modcrativo iudicio causantibus in sede nostra iudiciaria sedentibus fideles nostri Cristannus Bws.ser dictus et Valcntinus literatus. cives oppidi nostri Meggycs. nccnon Martinus similiter litcratus, notarius ciusdem oppidi McggA'cs. personalitcr iu ips(jrum ac cetcrorum univer- sorumcivium. hospitum ct incoiarum ac totius communitatis dicti oppidi Meg- gyes nominibus ct pcrsonis ab una, itcm Clemens et .Janko Greb dc cadcm Meg- gyes similiter personaliter parte ab alia, in figura iudicii nostrae personalis praesentiae comparendo quasdam litcras iuratorum seniorum scptcm sediura Saxonicalium [lartiuin nostrariim Transsiluanarum adiudicatorias transmissio- nalcs privilegialitcr confcctas. utrimquc nobis ac eisdein pradalis et baronibus nostris praesentarunt habentcs hunc tcnorein: (Fnhjl die Urkunde der Sieben Sltihle imn 1456 Nr. 3 054 enlhaltend ihre Urkunde von 1423 Nr. 1 926). Quibus quidem literis praesentatis tcnorii)usquc earundcm suo inodo corain partibus pracdictis diligentcr examinatis annotati Clemcns ct .Janko rctuierunt eo modo, quod cx tcnoribus carundcm literarum adiudicatoriarum praefatorum iuratorum scniorum apparerct huiusmodi litcra adiudicatoria iusto modo essct cmanata, praelil)atiquc Cristannus, Valcntinus ct Marlinus literati ac alii cives ipsos in huiusmodi officio iudicatus scu grci)atus ac annonis octo cubulorum necnon loco seu fundo lapidis lapsorii ipsorum minus iustc inquictassent. Quo audito praelibati Cristannus, Valentinus et Martinus literati in ipsorum ac cetcrorum universorum civium. hospitum. incolarum ac totius communitatis actionera eorum contra pracfatos Clemcntem ct .Janko taliter proposuerunl, quod huius- modi officium iudicatus seu grcbatus ullo unquara tempore ad regiam pertinuis- set coUationem, sed iidem cives ipsum officium iudicatus seu grebatus cui voluis- sent liberam habuissent confcrendi facultatcm et alias si ctiam dc facto regiae pertinuissct collationi, non tamcn iuri femineo sed masculino pertineret et perti- nere deberet. pracnotati autem Clemens ct .Tanko filii sororum cssent; ob hoc huiusmodi officium iudicatus scu grebatus praeallegatos Clementem ct Janko in nullo conccrneret. Quibus propositis nos pracnotatos Cristannum, Valentinura et Martinum literatos requisitos habuimus, si ipsi huiusmodi praeallegata eorura mediantibus literis aul aliis probabilibus documentis possent coraprobare. Ipsique in horum suorum verborura comprobationera ibidera quasdam literas missivas sub sigillo duarum scdiura Sa.xonicalium cmanatas coram nobis produ- xerunt et alias testimonio certorum proborum virorum sc velle comprobare refe- rebant. Quibus quidem literis missivis articulatim examinatis, sed et testimonia dictorum proborum virorum hincinde diligenter ruminatis easdem et eadem praenotatum officium iudicatus seu grebatus ac annonas octo* cubulorum et locum seu fundum lapidis ipsis pertinere in nullo probabant sed ipsas ct eadem

569

omnino invigorosas atqiie minus benc emanalas forc comperimus verum licet pracfatas ambas partcs in eo ut ipsae literas et literalia instrumenta si quas facto in praemisso pro earum parte haberent confectas coram nobis ac eisdem praelatis et baronibus nostris producere deberent requisitos habuerimus, ut visis eisdem eo melius inter ipsas partes iudicium et iustitiam facere possemus. Tameu ipsae ambae partes huiusmodi literas et litcralia instrumenta pro dcfendendis huiusmodi iuribus ipsorum praeter infrascriptas non^ haberc allegantes et ideo exhibere non posse. Sed ta m praescripti Clemens et Janko quam et iam annotat i Cris- tannus. Valentinus et Martinus literati in praemissis finalem deliberationem per nos postulabant elargiri. Ob hoc nos unacum dictis praelatis et baronibus nostris nobiscum in examine ipsius causae existcntibus matura prius superinde praehabita deliberatione praemissam adiudicationem modo superius declarato per praefatos iuratos seniores septem sedium Saxonicalium super officio iudicatus seu gTcbatus ac annonis octo cubulorum necnon loco seu fundo lapidis lapsorii annotatis Clcmenti et Janko latam et secutam vero et iustomodo emanatam exti- tisse nobis ac praelatis et baronibus nostris manifeste reperiebatur. Et ideo causis ex praemissis praetactam adiudicationem dictorum iuratorum seniorum septem sedium Saxonicalium approbantes et ratificantes huiusmodique officium iudicatus seu grebatus ac annonas octo cubulorum necnon locum seu fundum lapidis lapsorii praememoratis Clementi et Janko in perpetuum adiudi- canles relinquimus et committimus praefatisque Cristanno, Valentino et Martino literatis ac aliis civibus et toti communitati dicti oppidi Meggj'es super luiius- modi officio iudicatus seu grebatus ac annonis octo cubulorum ct loco seu fundo lapidis lapsorii perpetuum silcntium imj)onentes, ca potissimum consideratione, quod pro fidelibus servitiis eorundem CJcmentis et Janko per eo nobis et sacrae dicti rcgni nostri Hungariae coronae exhiljitis et impensis huiusmodi officium iudicatus seu giebatus eisdcm Clemcnti et Janko ipsorumque hercdibus et poste- ritatibus universis aliisque fratribus et consanguineis, literis nostris mediantibus nos contulisse comprobal)ant ct sicut tunc contulimus ita et nunc damus, dona- mus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendum, possidendum pariter et habcndum salvo iure alicno harum nostrarum quibus sccretum sigillum nostrum quo ut rex Hungariae utimur est a])pensum vigore et testimonio litera- rum mcdiante. Datum Budae feria secunda proxima post fcstum bcatorum Philippi et Jacobi apostolorum, anno domini milksimo quadringentesimo quin- quagesimo septimo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cctcra decimo septimo, Bohemiae vero quarto.

' CbiT diT Zcilc. - iiismddi iurihiis ipsnntm piactd injrtiscriptas

non slelil ;iuf Rasur.

3 075 .

IMediaseli \\" M:\\ ."). Richlei iiird Geschivorene der Zwei Sluhle heuikuiulen mehrere Aussagen in An(jeleiienheil dei Kalharina. Wilwe nach Anthonius Roed.

Orii,'. Pop. .\rli. Sl. Siljiu. (loll. |)0>l. \' 1X19. Sic,!.;cl. rund. Dni 4 ciu. wur in wci.sses

\Vachs vornc aiifyedriicVct.

I)rucl\: ZimnicrniaTin , 7'f.T(c 2(1 Nr. '!).

Nos iudiccs iuratique seniores duarum sedium Saxonicalium tcnore praesentium notificamus, quod quondam nobis exislcntibus in generali nostra congrcgatione

570

in Megii's, ut moris i-st, pro noslris causis arduis tractandis coram nobis vcnere discrcti viri viddicct Jacob llonn dc Buzd, Bartholmis Schobel de Walhodia, Vcllintin Dimlink dc Capuchs maiori ct in hunc modum fassi sunt. Quod ipsis quondam uno dic sabliati itcr arripicnlibus in oppidum Birthalben, in quo oppido fuit rcccssura rclicta quondam Anllionii Rod, Kalhcrina, ad tcrram nobilium ct aliquo modo minaiiatur vcllc ijignorare^ nostras incolas duarum^ sedium ubicumquc ipsos rcjicrirc possct. Dcindc praenotati viri vocati pcr villi- cum praenotati opidi et cum aliquot civibus accedentes antedictam Kathcrinam inquircntcs an aliqucm in eodcm opido incusarct, ut ipsis coram istis advocatis manifcstarct, quac non asseruit sc qucmquam incusare praetcrquam aliquot amicorum suorum. Tamcn vicciterata Jacol)us Ilon de Buzd simili modo avisans eam dicens. Cara soror, ego rcquiro vos praemcditamini vobis bene, quia propte- rea vocati sumus et quitquit audiverimus hic haec manifestabimus ubicumque locorum requisiti fuerimus, quem incusare nos dicitis vestrum prope recessum. Quae respondens, ut prius ncmincm praeterquam aliquos de meis amicis. Illo non obstantc si probavcrit ipsa pracnotata doinina, quod aliquis nostri in mcdio ct quitquit obligarctur vcniat nostrum in mcdium ct volumus et impcrtire iuris complemcntum, ut iuravimus singulis facere pauperibus et divitibus. Datum in Megies sub sigillo nostro maiori duarum sedium in profcsto sancti Johannis ante portam Latinam, anno domini M^CCCCLVIl".

' Vor diesfin 'Worl in diirchf,'e.strichen. - Hierauf d durchaestricheii.

3 076

1^57 (Juni-Juli). Ladislaiis de Palocz, iiidex curiae, iind der siebenburfjische Woiwode Nikolaus i>on Ujlak berichlen der Sladt Bartfeld iiber die zwischen Konig Ladislaus und der Familie Huniiadi zustandegekommene Einigung, derzufolge die Witwe nach Johannes von Hunyad alle ihre Besitzungen, darunter die Burgen Bistritz, Dena, Gurghiu, Konigstein und Hatzeg mit Ausnahme der e.rblichen Besitzungen dem Konig ausfolgt, wobei bis zur Durchfiihrung des Vertrages Mathias ron Hunyad als Geisel vnm Konig zuriickhehalten werden solL

Datum MCDLVII.

Druck: Kaprinai. Ilitng. dipl. 1. 2(17 = Katona. Hisl. cnl. VI, 13, 1187. Injer. Codex

XI. 260. I\'jpr, Genus 2;!1 N'r. 81. Teleki. Ihimjiidiak kora 2, 535.

ReHCst: Transilvania 1873, 152. Pcsty, Kmssa varmcgyc tort. 3, 403 Nr. 311.

I)ie Datierung des Schreibens erfolgt nacli 1'esty, a. a. 0.

3 077

Ofen 1457 Juni 1 . Der Palatin Ladislaus de Gara schaltet mehrere die Besitzverhdlt- nisse der Burg Unguras betreffende Urkunden ein und ersucht den Konvent von Ko- lozsmonostor bei der Einfuhrung der Adligen Stephan, Aladar und Nikolaus von Warada sowie Ladislaus, Sigismund und Ladislaus von Losoncz in den Besitz dieser Burg samt Zugehorigkeiten darunter Kyrieleis und Jakobsdorf unter Wahrung der Vermogensrechte der Frauen und Tochter der fruheren Besitzer mitzuwirken. Datum sexto die dicti tricesimi tertii diei festi beati Georgii martiris praenotati, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo.

Drnck: Kammerer, Codex dipl. Zicliy 9, 360-581 Nr. 104.

571

3 078

Sziireg 1-557 .Iiini 7. Dei Ban Michael Sdldyyi, Graf von Temeschwar, slellt den Adlifien Ladislaus de Sagwehjh und Benedict Weres de Farnas ihre Besitzungen Borchard, Vnoka, Magyaqihilpes ct Zazphilpos zuruck, die sie weiland Johannes von Hunyad im Tauschwege tibereignet haiten ohne je in den Besitz der vorgese- henen Tauschgegenstdnde gelangt zu sein. und hefiehll in porsonis magnificac et generosae dominaL' Elizabeth relictae dicti quondain domini comitis et Mathiae filii eiusdem fratris nostri quorum onera in hac parte in nobis assumimus allen Gefolgsleuten diese Verfugung zu heobachten. Datum in^ Zewreg terlio die festi Penthecostes, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo.

Orig. Pap. Uiifjar. Landesarchiv Biulappsl Dl. :i0837. Siegel riind, Diii. 2,7 cni, war in griines Wacli-. vorne aufgedriickt. Drucl<: Katoiui . llist. cril. VI, Ki. 2. 1162.

Hierauf durchgestriclien liczhe.

3 079

li57 .Iiiiii 21. Die Vizewoiwoden Georg Rycalph und Stephan Kemeny teilen dem Weissenburger Kapitel mit, dass auf der am IH. Juni in Thorenburg stattgehabten Zusarnmenkunft nuhis unacum harum partiumTranssilvanarum nobilihus necnon certis Siculis et Saxonis |)ro qiiil)uscl;im arduis earundem ])artium Transilvanarum negotiuin expeditionibus nece,ss;u'io pcrficiendis... convenientibus die Wiedereinfuh- rung des Benedikt Veres dc Farnus in die ihm durcii Johannes von Hunyad gewalt- samer Weise entrissenen Besitzunyen Zaazphilpes in de Colos et Magyarphilpes et Unoka in de Torda und Burerdia in .\ll)ensi comitatibus, dieihm Konig Ladislaus neuvertielien. bcschhi.ysen wuide und trugen dem Kapitel auf. da gegen die Einftihrung des Benedikt Veres Einsprache erhoben wurde, einen neuen Stututionsbrief in Ange- legenheit dieser Neuverleihung auszustellen. Doch solle man Achl luihen. dass daraus nicht fraus et dolus erwachse.

Datum tertio die termini pracnotati in loco memorato. anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo se])timo.

Oriy. Pap. Ungar. Landcsarchiv Budapcst .\r. 30197. Sicgcl war vornc aulgcdriickt .

3 0S0

1457 .luli !>. Das Weisseiiburger Kapitel bezeugt. dass Peter Rauasy seine vier Kurien iii Rosrh fur 24 G(ddguiden nn Peter von Rothberg und Georg Thabias von Hetzeldorf verkauft hat.

Orig. Pcrg. Arh. St. Sihiu l' II ISl. Sicgcl, an blau-wcisscr Hanfschnur angehangt. Dcrsclbe Stenipcl wie Nr. 2Ui. Druck: Archiv 21, 1887, 352 Nr. (i. Hcgcst: Keminy, Notilia 1, 171).

Capitulum ecclesiae Transsiluanae omnibus Christi fidelil)us tam jjraesenlibus qnam futuris praesens scri])tum ins])ecturis salutem in oinnium salvatore. Ad

.572

universorum notitiam liarum seric voluiinis pervonire. quod nobilis Petrus Rauasy dictus do oppido Thorda filius quondam Salomonis Gerel) de Hawas nostram personaliter veniens in |)raesentiain dixit, retulit et spontanea voluntate confessus est in luinc modum. Quomodo ipse pro quiltusdam suis ncccssitatiljus ad praesens ipsum summe urgentibus evitandis quasdam qualuor sessiones ioba- i»ionales scu fundi cnriarum nunc aedificiis carentem in praedio Rawas vocato in comilatu .\lbensi existente habitas ipsum ut di.xit iure hereditario concernen- lem cum cunctis suis utilitatiinis terris scilicet arabilibus cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, silvis, nemorihus. vineis, vinearumque promontoriis. aquis, fluviis, j)iscinis, piscaturiis et aquarum decursiinis, molendinis quoque et locis molcndinorum el generaliter quarumlibet utilitatum et pertinentiarum integri- tatibus quovis nominis vocabulo vocitatis ad easdem rite spectantibus et pcrtine- re debentibus sub suis veris metis et antiquis limitibus nobililms viris Petro filio quondam Laurenlii de Weresmarth et Georgio Thabias de Eczel filio quon- dam Valentini de Almas fratribus scilicet suis condivisionalibus ipsorumque hereditatibus et posteritatibus universis pro viginti quatuor florenis auri puri Hungaricalibus plene et integraliter nostri in praesentia persolutis et ab eisdem rehabitis dedisset, vendidisset. donasset et perpetuasset immo dedit, vendidit, donavit, perpetuavit ac appropriavit perpetuo iure et irrevocabiliter tenendas, possidendas pariter et habendas coram nobis. In cuius rei testimonium firmita- temque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales pendentis sigilli nostri munimine roboratas eisdcm superinde duximus concedendas. Datum sabbato proximo ante festum beatae Margarethae virginis et martiris, anno domini mille- simo quadringentesimo quinquagesimo septimo. Reverendo in Christo patre domino.\Iberto de Wethes electo ecclesiac Nytriensis apostolicae sedis protono- tario, praeposito nostro absente, honorabilibusquc et discretis viris dominis .•\ntonio decretorum doctore cantore, Matheo similiter decretorum doctore custode, Thoma de Bodok decano, ceterisque canonicis dictae ecclesiae nostrae salubriter existente et devote. Auf der RiickseUe von gleiclizeiti(/er Hand: Super IIII sessionibus Rawasch.

5 081

1457 August 8. Der Konuenl uon Kolozsmonostnr bezeugt, dass Stephan de Varada, Erzbischof von Kalocsa, Aladar und Nikolaus von Varada, Ladislaus und Sigis- mund, Sohne des Dezso von Losoncz, und Ladislaus, Sohn des Stephan von Losoncz, am 3. August in den Besitz der Burg Unguras samt Zugehorigkeiten, darunter Kallesdorf. Kyrieleis und Jakohsdorf eingefiihrf worden sind.

Abschrift des 18. Jahrhunderts nach einer Einschaltungsurkunde Kcinig Mathias aus 1465, Pap. Hist. Archiv der Akademie fiir Soziale und Politische Wissenschaften, Zweigstelle Cluj, Familienarchiv Bdnffy, fasc. 55 Nr. 34. Druck: Varjil. Oklevillar 1, 706 Nr. 495.

3 082

1457 August 11. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Stephan von Varada, Erzbischof von Kalocsa, Aladar und Nikolaus von Varada, sowie die beiden Ladislaus und Sigismund von Losoncz am 5. August in den Besitz von Kinteln,

573

Kallesdorf. SaratalSalz, Reusseri ii. a., friihei BesilziuKjen des weiland Nikolaus, Ban von Szunlo, eingefiilui worden sind.

Datum septiino die diei introductionis et statutionis ijiaenotatarum, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo seplimo.

Uriick: Varjii. ftklcviltiir 1. 708 Nr. 49(i luicli tlcr Einschiiltiinf^siirkiindc Kiini.i; Matliias von 1465.

3 083

Wion \\~u Aujjust 2.">. K6ni(j Ladislaus rerbielel allen Gerichtsinhabern des Reiche.s. reisciule Klausenburger uor ihr Gericht zu ziehen.

Orig. Pcri,'. ,\rh. St. (!lii,j, Archiv dor Stndt ('.iuj T 44. Siej,'cl in rotcs Wachs vorne auf- gedriickl. Rcsle.

Viin der Kanzlei: Commissio propiia domini regis.

Ladislaus dei gratia Ilungariae. Bohemiae. Dalmaciae, Croaciac et cetera rex Austriacquc ct Stiriac dux necnon marchio Morauiae ct cetera fidelibus nostris univcrsis ct singulis praclatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobibbus ipso- rumquc officilibus item civitatibus. oppidis ct liberis villis ipsarumquc rectoribus iudicibus ct villicis cunctis etiam aliis posscssionatis hominibus salutcm et gra- tiam. Qucrclam fidelium nostrorum certorum civium civitatis nostrae Koloswar in pcrsona univcrsorum civium ],opuiorum ct incolarum in cadem commoran- tium nobis allatam non sine tacdio accepimus continentcmi. quomodo nonnuUi forent ex vobis, qui antiquis libertatibus eorum ipsis per divos reges Ihmgariae felicis reminiscentiac nostros scilicet praedecessores gratiose datis et concessis pcr nosque confirmatis non curatis ab ipsis contra huiusmodi libcrtatcs in suis tenutis ct possessionii)us tributa e.xigere nitercntur eosdcmque ad qiiorumvis instantiam arcstarcnt el ipsorum aslare iudicio compcllcrent in praciudicium libertatis corundem dc quo iam ipsi non parva sustinuissenl danma. Vcrum* quia nos cosdem civcs, populos et inhabitatores civitatis praedictae oumino in hiisdem libertatibus ct consuctudinibus quibus hactenus usi sunt indcmniter volumus conser%'are, ideo fidclitati univcrsitatis vestrac et vestrum cuiuslibet strictissime praecipiendo committimus et mandamus sic omnino habere volentes, quatenus visis pracscntibus a modo impostcrum praefatos civcs ct inhabitato- res civitatis nostrae praedictae aut aliqucm c.x ipsis dum ct quando cosdem ad vcstras tenutas et possessiones aut vestri in medium pervenirc contingat absque aliquali solutione vel exactione tributi aut theolonii vel alterius cuiuscumque solutionis libere et pacifice ire transirc et rcdire ])ermittatis per vestrosque per- mitti faciatis ipsosquc ad cuiusvis instanliam arcstarc vel suo astare iudicatui nequaquam (I nullo modo compcllcre el astringcrc audcatis gratiac nostrae sub obtentu. Nam si quippiam actionis vel questionis contra praefatos cives aut ali- quem ex ipsis habent vel habere sperant, id coram iudice et iuratis civibus civi- talis nostrae pracdictac iuridicc ]iroscquantiir ex parte quorum plcna adminis- trabitursatisfaclio nani si sccus facltim fiuril quod non credimus, commisimus el seric pracscntitim commiltiimis fidcliiius nostris vaivodis vcl viccvaivodis partium noslrarum Transsiluanaium nccnon comitibus vcl vicecomitiinis et iudicibus nobilium illius comitatus in quo fortassis huiusmodi mandata nostra non obsei"vareni. ul ipsi vos et qucmlibcl vcstrum ad cffcclive observandum, pracscriiUa mandata nostra per opporluua rcmcdia ac ctiam si fuerit cuin grava- minibus vestiis in talibus observari solitis compcllanl el astringanl auctoritalc nostra regia pracsciitibus ipsis pi r uos specialiter in hac partc conccssa el iustitia

574

mediante. Secus igitiir noii faiiuii. Piaesciililjiis ixrlectis exliibenti restitutis.

Datiiin Wiennae feria quinta proxiina post fesluin beali Bartholomei apostoli,

anno doinini millesiino qiiadringentesiino quinquas^esimo septimo, regnorum

autcm nostroruiu aniui liungariae et eelera decimo octavo, Bohemiae vero

quarto.

Links unten von der Kunzlei: Lecta.

' conl auf Rasui-. 2 \^i Rasur.

5 084

Wien 1 '557 .Vii(|ust 25. A'o/ii(/ Ladislaiis verbielet Ladislaiis iind Siumund, den Sohnen de.s Dezso von Losoncz. von den Klausenl)itr(iern aufiliren Besitzun<jen und hesonders auf dem Wef/ narli Tlwrenburri Zolle einzuheben.

Oriy. l'ap. .Vrli. St. ('.lii.|. .\rcliiv der Sladl (^liij T [1. Sicuii. iii ruk-s Waelis, papier- bedeclvt, vorne aiifiiediiiekl. DLrselbe Sleiiipel wie Nr. 2 KIKi.

I)ie Urkunde stiinint inil der iolL-enden .\r. :i(l8.i bis auf einige iiihalllieli iiolwendij^e Abweiehiini,'en iiln reiii.

Von der Kanzlei: Commissio propria doinini regis.

Ladislaus dei gralia llungariae, Bohemiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera rex Anstriaeque et Stiriae dux necnon marchio Moraiiiae et cetera fidelibus nostris egregiis Ladislao et Sigismundo filiis Desew de Losoncz salutem et gratiam. Querelam fidelium nostrorum certorum civium civitatis nostrae Koloswar in persona universorum civium, populorum et incolarum in cadein commorantium nobis allatain percepimus displicenter, quomodo vos antiquis libertatibus eorum ipsis per divos reges Hungariae felicis reminiscentiae nostros scilicet praedeces- sores gratiose datis et concessis non curatis ab ipsis contra huiusmodi libertatis ipsorum in vestris tenutis et possessionibus praesertim in theolonio civitatis nostrae Thordensis tributa exigere nitereinini in praeiudiciuin libertatis eorun- dem. Cum tamen nos eosdem in oinnibus hiisdem libertatibus et consuetudinibus, quibus hactenus usi sunt, indemniter conservare volumus. ^'"idelitati igitur vestrae harum serie firmiter committimus et inandainus sic omnino habere volentes, quatenus visis praesentibus a modo in posterum praefatos cives de ipsos Koloswar aut aliquem e.x ipsis dum et quando ad vestras tenutas et posses- siones signanter ad praefatain civitatem nostram Thordensem pervenire contin- gant eosdem absque aliquali solutione et exactione tributi vel alterius cuius- cumque solutionis genere libere et pacifice ire, transire et redire permittatis per vestrosque permitti faciatis gratiae nostrae sub obtentu. Nam si secus factum fuerit, quod non credimus, et ipsi nostrae amplius superinde coguntur querulari maiestati providebimus de tali remedio, quod mandata nostra vobis curae videantur. .\liud ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Wiennae feria quinta proxima post festum beati Bartholomei apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero quarto. Unlen links von der Kanzlei: Lectia.

575

3 085

Wien 1457 August 25. Konig Ladislaiis verbielet Stepltan, dem Solin des Bans von Losonc:. ron den Klaiisenburgein aiif seinen BeMtziingen Zolle oder andere Abyaben einzulteben oder sie i>or sein Gericht zu ziehen bziv. einzusperren. Datum Wiennae feria quinta proxima post festum beati Bartholomei apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo, regnorum autem nostrum anno Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero quarto.

OriM- P:ip. Arli. St. Cluj, Archiv der Sladt Cluj T 43. Sieficl in rotcs Waclis, papier- bedeckt. vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 2 806. Die Urkunde stimmt bis auf wcnige inhaltlicli notwendige Abweichungcn mit der Vorhergehenden Nr. 3084 iibercin.

3 086

Raab 1 i.j7 Sepleniber 22. Dionysius, Erzbischof von Gran. Augustinus, Bischof von Raab, Thomas. Bischof von Agram. der Palatin Ladislaus von Gara, die Woi- woden Siebenbiirgens Nikolaus von Ujlak und Johannes von Rozgony, Michael Orszdg von Gutlt und die iibrigen Prdlaten und Barone Ungarns, die von Konig Ladisiaus in seiner Abwesenheit mit der Fiihrung der Reichsangelegenheilen betraut worden sind. laden die Sachsen Siebenlnirgens ein (universi ct singuli Saxones partium Tran.^^siluanaruin), zu der auf den L \'(ivember nach Pest ausgeschriebenen Reichsversammhing bevollmdclttigle Xeiireler :u schichen. Interim autem quousque congregatio et dispositio in eadem fiendae concludi poterunt, vos (sc. Saxoncs Transsiluani) unanimes et sine aliqua divisione pro fidelitate domino nostro regi observando et pro illorum partium consen'are velitis debeatis. Tandem vero nobis pariter ibidem nobiscum constituenlii)Us proni, ut tam hoc regnum Hungariae quam etiam partes illae Transsiluaniae in bono statu et pacifica quiete valeant et possint permanere. Datum .Jaurini in congregatione nostra feria quinta proxima post festum sancti Mathei apostoli et evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo.

Orig. l^ap. Arh. St. Sibiu U 11 182. Sechs Sicgcl vorne aufgcdriickl. von cincm cin-

zigcn Papicrstrcifcn bcdeckt. 1) Ringsiegel, rotcs Wachs, derselbc Stempel wie Nr.

2468. 2) Ringsiegel, 1,1 + 1,4 cm, rotes Wachs. Wappenschild mit Adler. Umschrift

auf Spruchband in gotischcr Minuskel... itugusli... 3) Ringsiegel 1,34-1,5 cm, rotes

Wachs, Wappenschild mit Hirsch, dariiber Bischofsmiitze. Umschrift in gotischer

Majuskel. 4) rund, 3cm, griJncs Wachs. Wappcnschild mit mehrfach gcwundencr. ge-

kriintcr Schlange. Umschrift in gotischcr Minuskel... gara regni hungariae pal...

5) rund, 1,2 cm, griines Wachs, Rcstc. 6) rund. 3cm. griines Wachs. Im Wappenschild

Schwan aus einer Krone wachsciid, mit ausgebrcitctcn Schwingen und gcreckter Zunge.

Druck: Fcjer, Aulhentia 165 Nr. 38. Seiwcrt. Aklcn und Daten 7 Nr. 6.

Unvollstiindig: Edcr, Schesacus 1, 165.

Bruchsliick: Dcr \erfassungszustand b7 = Giundrcrfassungcn 43 = Schlozcr, Kril. Samm-

lungen 1 , 55 Nr. 49.

Resest: Kemfny. Xolilin 1. 176.

3 087

Vor llerniiinnstaclt 1 i."»7 Okloher !». Der Ban Michael Szildgyi tragt dem Sikolaus Erdelg auf. die liesitzungeit des Sikolaus von Salzburg in Besitz zu nehmen.

576

und befielill den Beuohnein dieser Besitzuiujen. iliiem neuen Herrn Gelwrsam zu leisten.

Ori;;. P;>p. Inyjir. Laiulcsnriliiv Bud;i]Hsl . I':iniili(ii:iri]iiv Telcki Nr. 678. Sicijcl. rund, Dm. '2.'2 cm. in priincs V;ichs vornc aufficdriickl. Ini Sicpclfcld Wappcnscliild. ein Tier mil crliobcnen Vordcrfiissen. Umschrift in golischcr Minuskcl: Michael Zylagy. Dnick: Barabds, Codcx diiil. Tcltki 2. 66 Nr. 49.

Nos Michael Zylagy de Horogzeg, banus Machouiensis et capitaneus Nandor Albensis vos egregium Nicolaum Erdely praesentibus rcquirimus nihilominusque committinnis, quatenus statim visis praesentibus universas illas possessiones seu portiones possessionarias Nicolai de Vyzakna maioris, maioris tamquam nostri aemuli, quac cum ipso Nicolai Erdcli divisae cum omnilms ipsarum utilitatibus et pertinentiis occupare et conservare delieatis. Quocirca providis viris populis et iobagionibus in dictis possessionibus seu portionibus possessionariis condivisis commorantibus firmiter committimus, aliud sub amissione rerum et bonorum ac detentione personarum habere nolumus, quatenus a modo in antea praefato egregio Nicolao Erdeli aut suis hominibus per ij)sum vestri in medium deputandis et nemini altcri in omnibus obedire et obtemperare, proventus quoque universos more alias consueto de vobis provenirc debendos sibi aut suis hominibus adminis- trare debeatis. Aliud facere non ausuri. Praesentibus perlectis exhibenti resti- tutis. Datum in obsidione civitatis Cibiniensis die dominico proximo post festum beati Francisci confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quinqua- gesimo septimo.

Von der Kanzlei: Relatio Benedicti S^wki.

3 088

Prag 1457 Oktober 21. Konig Ladislaus irdijl den Kronstddtern aiif, den Szekler- grafen Oswald von Rozgonij im Kampf gegen den Rebellen Michael Szildggi zu unterstiilzen iind ihn in die Stadt einzulassen.

Gleichzeitiije Abschrift odcr unbesie^elte Kanzleiausfertisuiif; Pap. Arh. St. Bra^ov,

Fronius I 26.

Druck: Maricnburs. Khinc sieb. Geschiclili 212 = Szabo, Szek. oklevillnr 1, 174 Nr.

145.

Ladislaus dei gratia Hungariae, Bohemiae, Dalmaciac, Croaciae et cetera rex Austriaeque et Stiriae dux necnon marchio Morauiae ct cetera. Circumspecti fideles dilecti. Audivimus qualiter Michael Zylagi rebellis noster et homines sui fideli nostro magnifico Osvaldo Rozgon comiti Siculorum et capitaneo illarum partium nostrarum perniciem capitis minaretur. Unde mandamus fideli- tati universitatis vestrae, quatenus in casu ipse Oswaldus de Rozgon ad illam civitatem nostram Brassoviensem et vestri medium vel causa refugii vel alias veniret, eum in eandem civitatem nostram intromittatis et ab omnibus suis inimicis et praesertim a praefato Michaele et sibi adhaerentibus pro posse et viribus vestris tueamini et protegatis atque illaesum conservetis. Aliud pro nostra gratia regia nequaquam faciatis in praemissis. Datum Pragae in festo undecim milium virginum, anno domini M" quadringentesimo quinquagesimo septimo, regnorum autem nostrorum anno Hungariae et cetera decimo octavo, Bohemiae vero quarto.

577

3 089

Honigberg 1 i57 Xovi-mbor 1.'). Peter, Pfarrer von Weidertbach iind Dekan des Burzenldnder Kapitels, bestdtiijt den zum Pfarrer von Honigberg gewdhllen Caspar Berwart in seinem Amt.

Gleichzeitige Abschrift im ^Liber promptuarii capituli Braschowiensis- f. 194. Arcliiv der Evang. Kirchcn.acnicinde A. B. Brasov.

Petrus Braschowiensis decanus necnon plebanus in Wydenbach universis Christi [idelibus praesentium notitiam habituris salutem in omnium salvatore. Sancta mater ecclesia per decorem mistici corporis ordinata suo sponso coelesti per membra^ apta et diversa in codem corpore existentia famulatur ^ et sic ex vivis lapidibus fundata et ordinata ad dexteram sponsi coelestis desiderat tamquam regina situari ut congrue de ea jjossit dici illiid |)salmi astitit regina a dextris tuis et cetera. Sed ubi ex eisdem vivis lapidibu.^; de ornatu ipsius reginae aliquem removeri, contingat in eius locum alius suffragetur ne defectus seu deformitas eiusdem ornatus possit apparare. Proinde ad universorum notitiam pracsentium serie volumus pervcnire, quod ecclesia parochialis beati Nicolai in Monte mellis jjer obitum honorabilis viri domini Laurencii Karg plebani felicis reminiscenliae immediate loci praescripti vacante discretum virum Caspar Berwart de VVydenbach, quem honestae conversationis fama commendat. Universi ac singuli patroni de promisso Montemellis iuxta formain iuris patro- natus ipsorum prout moris est concorditer et legitime electum infra tempus debitum et a iure cis concessum nobis praesentarunt et ut praesentato ipsorum manum imponereinus confirmatoriam nobis cum instantia supplicarunt. Nos quia de ipsius discreti viri Caspar Berwart inorum honestate constabat et etiam quia invenerimus ipsum ad curam et sollicitudinem populi ac administrationem tam spiritualium quam tcmporalium ipsius ecclcsiae aptum ad praesentationem seniorum et communitatis plcbisanorum dc saepedicto Montemellis ut praemit- titur iurepatronatus nobis eorundem factam rccepto ab eodem de observanda obedientia iuramento corporali ad praefatam ecclesiam beati Nicolai confessoris auctoritate ordinaria capituli nostri qua fungimur in hac parte in rectorem et plebanum legitimum in nomine domini duximus confirmandum administratio- nem spiritualem et temporalem eidem committendam devote exercendam ac salubriter gubernandam. In cuius confirmationis nostrae testimonium et roboris firmitatem praesentes eidem conccssimus literas pendentis sigilli nostri capituli munimine roboratas. Acta sunt haec in ecclesia beati Nicolai confessoris villae praenotatae. Praesentibus ibidem universis ac singulis dominis et confratribus nostris ibideni fraternaliter congregatis primo ydus Nouembris sub anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo.

1 Vorlage: menbra. ^ Hierauf noch einmal getilgt.

3 090

Im HS? Novcmber 13. Peter, Pfarrer von Weidenbach und Del<an des Burzen- Idnder Kapitels, gestattel einem Kronstddter Baccalaureus der freien Kiinste von einem beliebigen Bisclwf der kallwlischen Kirche die Weihen :u empfangen.

578

Gloichzritif;»' Absclirifl ..I.ibir pronipluiirii capitiili Bniscliow icnsis" Pcri,'. Scliliissblalt, Archiv dcr Hvaiif;. Kirchmijenicindc .\. B. Brn^ov. Dic Zcitslelhuij; dicscr nichtda- ticrlcn rrkundc crfolijt nach dcr vorlurijehcndcn rrkinide \r. ;! 089 dcs i;lcichen Aus- stellcrs. 1'etcr, Pfarrcr von Wcldcnbach. ist als Dckan des Bnrzenlander Kapitels in den Jahren 1457— ll(v) bezcu.nt. vj;l. ..I.ibcr promptiiaiii capilnli Hrasehow iensis".

Petius plfbamis in Wydenbacli neciion decantis Brassouiensis dileclo nobis in Christo N. de Corona artium Hberaliuin baccalaureo Strigoniensis iurisdictionis caritatis affectum. Nostra in praesentia supplicando proponere curasti sacros clericorum ordines te velle acceptare et in eisdeni deo debituni p< y^

fannilatum, sed quia noster diocesanus reverendissimus dominus archiepiscopus Strigoniensis in lon < >^ foret parlibus constitutus ad quem propter loci

distantiam ac viarum varia discrimina accessus fieri non posset comodosus, quare supplicasti, quatenus eosdem sacros clericorum ordines auctoritate nostra a quocumque alieno episcopo acceptare valcres, ex quo scientia et moribus sic digne probatus et natalem non pateris defectum. Igitur tuis petitionibus favorabiliter inclinati ex < y^ commendatione moris ac laudabilis vitae

conversatione tibi hanc concedimus praesen <tibus praerogativam)^ ut aposto- lica nostra auctoritate nobis in hac parte attributa a quocumque antistite katholico in < )* sacrosancta Romanae ecclesiae persistente praefatos

sacros clericorum ordines temporibus < >* et recipere posses atque valeas,

dum tamen alias idoneus repertus fucrit et aliud tibi non obsteterit canonicum impedimentum. In quibus tuam et ordinantis oneramus < >^ ad cuius rei

evidentiam praesentes nostri sigillo officii ol) < >^ uberioris cautelae respec-

tum iussimus < >^. Datum anno domini et cetera.

1 Verwischt 1,4 cm. * Verwischt 2,1 cm.

* Verwischt 1,6 cm. ' Vcrwischt 4.2 cin.

^ Verwischt 2,7 cni.

3 091

Sehassl)ur(| 1457 Novomber 2:}. Michael Szilaqiji. Ban uon Machov, beurkundet den zwischen Vlad Tepes, Woiwnden der Walachei. iind dem Burzenldnder Distrikt abfjeschlos.senen Landfrieden .

Gleichzeitige Abschrift Pap. Arh. St. Sibiii. C.oW. posl. 18,50. Druck: Studii 16. 1963. 69:i/4.

Nos Michael Zylagy de Horogzeg, banus Machouiensis et capitaneus Nandor- albensis notum facimus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum nos cum serenissimo principe ct domino domino Ladislao dei gratia regni Hungariae et cetera rege domino nostro gratioso supcr quibusdam differen- tiis inter maiestatem suam et nos exortis per medium venerabilis viri domini Alberti praepositi Agriensis vicecancellarii regii ad treugas pacis, quae paci perpetuae praeambula esse consueverunt, a praesenti festo sanctae Clementis papae^ usque ad festum purificationis sanctae Mariae virginis^ devenissemus. Volumus ut huiusmodi treugae non solum a nobis et nostris sed etiam ab omnil)Us nobis adhaerentibus firmiter observentur. Et ob hoc factum differentiarum quae exortae fuerunt inter illustrem bominum Wlad, vaivodam Transalpinum, fratrem nostrum, ad una ac inter prubentes viros iudicem et iuratos ceterosque ciyes et inhabitatores civitatis Brassouiensis et terrae Barcza ab alia partibus

579

intercepimus ipsasque partes per medium nuntiorum suorum utputa Stoyka, Stan et Dan ipsius Wlad vaivodae et venerabilem Joliannem, plebanum de Brassouia ita concordavimus, quod huiusmodi nuntii et oratores utriusque partis ad manus iuraverunt, quod infra tempus praedictarum treugarum et ultra quousque aliud a maiestate regia ipsi cives Brassouienses non habuerint in commissis semper quiete et pacifice vivent sibique ipsis mutuo nulla dampna nullaque impedimenta inferrent nec inferri faciant. Quod quia dicta civitas Brassouiensis et inhabitatores terrae Barcza quendam Dan, qui se pro vaivoda Transalpino gerit in eorum medio non tenebunt neque fovebunt, sed de eorum medio relegabunt et compellcnt. Nos itaque pro praefato \Vlad fratre nostro dictis civitati Brassouiensi et terrae Barcza ac inhabitatoribus eorundem pro- misimus ct promittimus praesentium literarum testimonio, quod Wlad vaivoda pacem et treugas huiusmodi observabit et faciet observari. Si vero in aliquo per se vel suos contrarium contingeret nos id reformare tenebimini et reforma- bimus. Si vero ex parte praefatorum civium et inhabitatorum terrae Barcza conventio fieret ipsi cives modo simili id emendare et reforraare teneantur. Et post reditum dictorum nuntiorum suorum sigillo dictae civitatis secretoliteras praescntium videlicet reversales pro praefato Wlad vaivodae conficere et ema- nare facerc teneantur. In < )* huius altamsecus fiendis cuius videlicet

partis culpa res turbari contingeret. Sciendum erit semper conscire praefati doraini Johannis plebani cuius conscientiam in hoc parte constituimus onerari harura nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum in Scgeswar in festo beati Clementis [)apae, anno domini M^CCCCLVII".

' Noveniber 1,3. ^ Verwischt 0.8 ctti.

2 Februar 2.

3 092

(1457 vor November 25). Stephan, Woiwode der Moldau, fordert die Kronstddler zur Wiederaufnahme der Handelsbeziehungen mit sdnem Land auf.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Schnell III 38. Siegel, rund, Dm. 2,5 cm, war in rotes Wachs

vome aufgedriickt.

Druck: Bogdan, Documeniele lui Siefan 2, 259 Nr. 124.

Hurmuzaki, Documenie XV, 1, 48 Nr. 83.

Die zeitliche Ansetzung dieser Urkunde ergibt sich zunachst aus dem Regierungsbe-

ginn Stephans des Grossen ctwa April 1457 , dem diese Urkunde allgemein zuge-

wiesen wird. XCinen naheren Hinweis gibt der In der Urkunde genannte Katharinentag.

Uem entsprechend setzt sie Bogdan zu Oktober Novcmber 1457 an. Die erste von

Stephan bekannt gewordene Urkundc sluinmt' vom 12: August 1457.

Nos Stephanus dei adiutorio vaivoda terrae Moldouiensis circumspectis viris iudicibus, iuratis ceterisque civibus civium civitatensium et omnibus Christi fidelibus maioribus et minoribus scilicet ditibus et pauperibus harura nostrarum literarum serie patentium^ salutem in domino. Universis civibus Brassouiensibus aliisque civitatibus^ iacentibus notificamus tenore praesentium, quod post festum sanctae Katherinae virginis* ac matris decrevimus cum omnibus baronibus ad nos pertinentibus ut ad vestras sagacitates necnon et circumpectiones literam negotiationis destinare nequientes ut ad nostrura regnum venire in sinu pristinae* soUertionis dignaremini. Si autem timorem cumquassationis haberetis, ut ve-

580

nicndi ad nostram piovinciani cx tunc j;io niaiora partc transmitterc curavimus et cogitavimus litcram pracdictam patcntcm nostro sigiUo^ roboratam. Imo* ctiam fide nostra mediantc ct omnium baronum proponimus imo etiam assum- simus quod fi volueritis intrare ad nostrum rcgnuin cum aliis negotiationibus veslris tunc libcram et sccuram habcatis facultandi in omnibus civitatibus et villis negotiandi ac forizandi nullus contradicerc in nostro regno valeat. Si quis autem contradixcrit vestras circumspcctiones ex tunc sententiam habeat capi- talcm. Haec nostra fidc mediante et omniuni baronum proponimus' et cetera. Item etiam notum sit vobis, quod quidquid lalor praesentium dixerit necnon cartigerulator fide crcditiva* adhibere dignemini lamquam ab ore nostroprolatas et cmanatas. Valetc in domino et vestri valeant.

Aiif dei RiUkseiie: Litera Stephani vaivochie pro nobis in Moldauiam.

' Vorlage palensium. ^ Vorla^o siyilo.

- Hiersiif in durthgtstrichtn ; clos folgeiulc " Hicnuif etwas getilg!.

Wort ,2 cm., unlestrliih. fo/(i zii crlvenncn. ' Vorlagc i>roponiiimus.

^ Novcmbcr 25. * Vorlagc cielimi. * Vorlage pstinae.

3 093

Ruear (1457) Dozcmher I. Xlad fepes, Woiwode dei Walacbei, versicliert den Rat von Kionstadt und dus Bui zenland, dass er sich an die Weisiingen Michael Szildgyis halten weide, iind sichert eine aiif Gegenseiiigkeit beruhende Freiheil des Handels lu. Er wolle zu dem geschlossenen Uhereinkommen stehen, solange Szilagyi mit den Kronstddlern Frieden halte.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenncr I 193. Sitgcl. riintl, Dm. 2 cm in rotes Wachs

auf tier Riickseitc zum Vtrschluss (?) aufgctlriickl. Umschrifl.

Druck: Miletif. A,'ow vlaclo-butgarski gramoli 67 Nr. 49

Druck u. rum. Cbcr^t Izi.nc: Bogtian. Documenlc 93 nr. 71. Tocilescu. 534 documenle

68 Nr. 71.

Runi. Ubersctzung: Bogtlan, Documenle ji regesle 02 Nr. 62.

Re.gesi: Ardronescu. Beperloiiul 8b Nr. 281.

Dic \on I. Bogdan in dic Jnhrc 1458 1459 vcrlcgte Urkunde gehort tatsachlich zum

Jahre 1457, da Michacl Szil;igyi bercits ini Oktober 1458 von scinem Neffen, dem. neucn

Konig Mathias dcr Miuht cnlklcidct uiul voriibergchcnd sogar cingcsperrt worden

war, vgl. W. Fraknoi. Hunyadi Malyas Ididly 1440— 1490. Budapest, 1890, S. 96.

Dass die vorlicgcndc Urkuiidc nnbtdinj.t zum Jalirc 1457 cinzureihen ist. geht auch

aus dcr vorhcrgchcndcn l'rkundc Nr. 3(i92 hervor, mil der Sziliigyi am 23. November

1457 ein zwischcn Vlad 1*1 ^s und dtn Kronstadtcrn abgcschlossencs Cbereinkommen

beurkundel, puf das hitr i;nniiltc!bar Bczug gtntimnin wird. vgl. dazu G. Giindisch,

Cu priDire la relatiile hii Vlad Tepcf cu Transilvanici In anii 1456—1458, in: Sludii

16, 1963, S. 689 f.

3 094

Weingartskirehen H.^T l)e/emlicr5. Johannes Gerel) von Weingartskirchen weist auf den jiingst zwischen seinem Herren und der Stadt Heimannstadt geschlossenen Landfrieden hin und ersucht den Rat um einen Geleithrief fiir seine Leute.

581

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 170. Siegel, Dni. ca 2,8 em, war aiif (ler Hiickseilc in woisses Waclis zuin Verschluss aufgedriickl.

Johannes Gcreb de Wyngarth.

Prudentcs et circumspecti viri ainici dilecti. Quemadmodum pa.\ inter dominum nostrura nos ct vos his diebus conclusa est, ideo vestras amicitias praesentium serie requirimus diligcnler, quatenus et vos nobis pro hominibus et familiaribus nostris similem certitudinem atquc litcram gleth dari sub sigillo vcstro et assig- nari velitis, uti et nos liberam habcamus facultatcm ad civitatem vestram mittcrc, emcre, vendere, forizari et non forizari, intrandi et exiendi. Datum in Wyngarth fcria secunda proxima ante festum Nicolai confessoris, anno domini M»CCCCLO sei)timo.

Auf der Riickseite Adresse: Prudcntibus et circumspectis viris iudici, iuratis civibusque civilatis Cibiniensis, amicis nobis dilectis.

3 0Q5

Seliassburg 1457 Dezembcr 8. Der Ban Michael Szilagyi bestaliql Richter und Rat von Kromtadt den Empfang von 10 000 Goldijalden.

Orig. I'ap. Arh. St. Brasov, ScliMill II Ifi. Siegel, nind. Dm. 2.1 cin, w ir in griincs Wachs vornc aufgodriickt.

Nos Michacl Zylagy de Horogzeg, banus Machouicnsis et capitaneus Nandoral- bensis notum tacimus quibus cxpcdit universis, quod nos prudentes viros iudiccin ct iuralos civcs ct alios hospites civitatis Brassouiensis sed et universos incolas et inhabitatores terrae Barcza supcr plenaria solutione decem milia florenorum auri quibus nobis simul et semel in civitate Segeswar iuxta contenta litcrarum ijisorum ct termino per nos ipsis assignalo solvere obligabantur idem iudex et iurati cives ac alii praenominati de liuiusmodi solutione decem milia florenorum auri pcr ipsos iam effective nobis persolutis, quitos commisimus et omnibus modis absolutos alque cxpeditos, immo committimus per praesentes harum nostrarum vigore et testimonio praesentium literarum mediante, quibus sigillum nostrum quo utimur est appressum. Datum in Segeswar praedicta in festo conccptionis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringen- tesimo quinquagesimo septimo. Yon der Kanzlei: Commissio propria domini bani.

3 0Q6

Kronsladt 1457 Dezembpr !). Der Szeklergraf Oswald von Rozgomj berichtet dem Konig Ladislaus, dass ihn die Stadt Kronstadt im Kampf gegen Michael Szildgyi allezeit treu unterstiitzt liat.

Orig. Pap. Arh. Sl. IJrasov, I"ronius I 21. Siegel, rund, Din. 2,8 cin. war in griincs Wachs

vornc aufgedriickt.

Druck: Maricnbiirg, Kliiiie sieh. Gesrliiclilc 213 f. = Szab6, S:ik. oklcvfllar 1, 175 Nr.

148.

582

Scn-niFsimo principi et domini domino Ladislao di-i gratia Ilungariai-, Dalmaciae, Croaciae ct cettra regi Austriacque tt Stiriae duci nccnon niarchioni Morauiae, ego Osvaldus de Rozgony vcstrae sercnitatis fidclis comcs Siculoruin post servitia mea indefcssa scrcnitati vestrae notum facio, quia hac civitas Brassouia vestrae sercnitatis sempcr pencs niandatum vcstrac rcgiac scrcnitatis mihi j)rona affuit contra inimicos screnitatis vcstrac tani in obsidionc castri Dyod ct Bistricicnsis. quam ct in praescnti cxcrcituali congrcgationc facta contra Michaelem Zylag}' dc Ilorogzeg devastatorcm ct dcpracdatorcm fiddium vcstrac serenitatis. Quarc condignum ut vcstra regia serenitas ipsis sit gratiosa dumtaxat assistentia corum non pro commodo mco scd screnitatis vcstrac comodo fidelis- simc fuit [jrosccuta. Datum Brassouiac fcria scxta i^roxima post fcstum con- ceptionis sanctac Mariac virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagcsinio scptimo.

3 097

.Mediasch l-ioT Dczember !<>. Der Rat von Mediasch becjlauhuit in dem Strdl zwischen dei Mediasclier Schneiderziinfi und den auch das T uchschei enjewerbe ausiibenden Schneidermeistern Michael und Martin die Urkunde des Ilermann- stddter Rals von 14 06 Nr. 3 03S und entscheidet. dass in Zukunft niemand zwd Gewerbe betreiben darf.

AbMclirift (lcs spSlm 17. Jli. ^. Pap. Arli. Sl. Sibii: (.dl!. post. 11.58.

In nomine domini amcn. Nc ca quac fiunt in temporc simul ct labcntc tcmporc oblivioni tradantur neccssarium cst, ut litcrarum scriptura mcmoriac commcn- dentur. Nos itaque Janko Gcrcb, iudcx. Gcorgius Ilcndcl, villicus, cctcrique iurati civcs oppidi Mcgycs vocati ad univcrsorum tam pracscntium quam futurorum volentcs dcvcnirc notitiam mcmoriac commcndando^ significamus tenorc pracscntium quibus c.xpedit univcrsis, quod quamquam intcr pro%idos viros Michadcm, iuratum civcm, Johanncm Schndl aliumquc .lohannem Drau- dum. Pctrum Gleich, Vlricum. Thomam, Ladislaum, Nicolaum cctcrosque univcrsos ct singulos artis sartoriac magistros oppidi viddicct noslri cohospi- tcs ab una c\ altera vcro partibus antitjuum Miciiaclcm ac Martinum de Bagesdorff artificiorum sartoriac ct rasoriac inagislros siinililcr nostros com- mansorcs quaedam litis et controvcrsiac matcria pro co, quod ipsi prae- narrati magistri sartores iam dictos Michaelcm ct Martinum duo videlicet sartoriae ct rasoriae artificia simul ct scmcl practicarc cxcrcercquc jjcrmittere nolebant. suborta ct diutius tandcm coram nobis actitata ct ventilata extitisset, tamcn nos vduti, rcspcctum ad iura ct consuctudincs laudabilcs scptem sedium Saxonicalium habentes jjartcs pro inquisitionc- ct quaestionc facienda bcnivolo ac cum ddibcrato animo Cibinium transinisissemus; undc tandcin abindc partcs ad nos reversac nobis nonnullas litcras iudicum iuratorumquc consulum civi- tatis Cibiniensis sigillo triangulari scdis iudicis ciusdcm viridi ccra imprcsso consignatas attulerunt sujjrascriptionc huiusmodi: Circumspcctis viris iudicibus ct iuratis scnioribus opjiidi Mcg}'cs vocati fratribus ct amicis ipsorum sinccre honorandis, subscriptioncm autcm^ talcm in sc contincntcs: ludiccs ct iurati consules civitatis Cibinicnsis. Tcnor vero ipsarum litcrarum sinc augmcnto et diminutione sequitur et est talis: (Folgt dic Urkunde des Hcrmannstudler Rates von 14-jfj Nr. 3 0311). Unde nos ipsarum literarum audito pariter et intel- lecto tenorc volentes prout tenemur praefatorum iudicuni ct iuratorum consulum praemissac civitatis consiliis acquiescere iuribusquc ct approbatis consuetudi-

583

nibus hactenus in dicta civitate et septem sedibus observatis nos conformare ipsas literas quoad omnes ipsarum clausulas et articulos acceptas, ratas et gratas habendo in suisque vigore et valore permittere ratificavimus, approba- vimus et confirmavimus imo ratificamus, approbamus et confirmamus et per hanc sententiam nostram definitivam iudiciariam decrevimus, quod neque praenominati antiquus Michael ac Martinus de Bogach neque alii futuris tem- poribus adventuri duo unquam artificia simul practicare sed unum dumtaxat illorum quod maluerint exerccre debeant neque praesumant nec sint ausi modo aliquali perpetuum ipsis Michaeli et Martino silentium et aliis futuris consimilibus imponentes praesentibus vero perpetuo pro czecha et magistris artis sartoriae valituris. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium praesentes literas privilcgiales sigilli oppidi nostri subappendente munimine roboratas ipsis magistris sartoribus et eorum successoribus futuris iuris sui ob cautelam duximus concedendas. Datum in oppido praedicto feria sexta proxima post festum beatae Luciae virginis et martiris, anno doniini millesimo quadringcn- tesimo quinquagesimo septimo.

1 Vorlage commendam. ^ Vorlage aul.

' Vorlage iniiuisilionem.

3 098

Thorcnburg 1457 Dc/ember 20. Johaiines von Weingartskirchen, Kasiellan der Burg Gurghiu, Irdgt den Sachsen des Burzenlander Distriktes auf, den Martinsdns an ihn abzufiihren.

Orig. Pap. Arii. .St. Bni^ov, Slcnner I 11. Siegcl, rund, I)in. 2,7 cm, war vorne aufgc- driickt.

Universis et singulis Saxonibus districtus terrae Burcyae fratribus et amicis sincere honorandis Johannes Greb de Wyngarth castellanus castri Gergen debi- tam revercntiam cum honore. Noveritis nos de mandato magnifici Michaelis Zylagy domini nostri per expressum habere, ut censum festi beati Martini episcopi vestri e medio fisco regio evenire debentem, levare debereraus. Eapropter vestris fraternitatibus in pcrsona domini nostri firmius committimus, quatenus prout in aliis nostris literis vos informavimus ad oppidum Agnetis convenire debere ipso die censum vestrum vobiscum illa portetis et manibus hominis nostri, quem ad id deputaverimus, assignare debeatis. Aliud non facturi. Datum Thordae in vigilia beati Thomae apostoli, anno domini M''CCCC'*L*' septimo.

Literaturverzeichnis Bibliografie

A n d r o n f s c u, R e p e r l o r i u I = M. Andron^.scu, Repeiiarial docii-

mentelor Tdrii Romdnesti piiblicale piiui «:/', Bd. I. 1290—1508, Bukarpst,

1937. .\ r c h i V = Archii' des Vereins fiir siebenbiiryisclie Landeskunde, alle Folge ,

Bd. 1—4, Hermannstadt. 1843—1851; neue Folti\'. Bd. 1—50, llennann-

stadt, 1853-1941.

A r c h i V. Z e i t s c h r i !' t = ArcliiniUsclic Zeilsclirifl. Bd. / ir. Munehen,

1875 ff. B a r a b a s, C o d c x d i p 1. T r 1 c k i = S. Barabas, Code.r diploinalicus

sacii Romani imperii cnmitiiin familiae Teleki de Szek, Bd. 1—2, 1206—1526,

Budapest, 1895.

B a r a b a s, S z e k. o k 1 e v e 1 t a r = S. Barabas, Szekely oldeueltdr 1219—1776, Budapest, 1934.

B a t t h V a n, L e g e s e c c 1. = Ig- Batthyan, Leges ecclesiaslicne regni Hungariae et promnciarum adiaccntium, Bd. 1, Karlsburg. 1785; Bd. 2 u. 3, Klausenburg, 1827.

Benko, Milkovia = I. B.nko, Milkoma siiw anliqui episcopafus Milko-

viensis explanalio, Bd. 1 2, Wien, 1781. Berger, Urkunden-Regesten = .\. Berger, Urkunden-Regesten

aus dem alten Bistritzer Archiv von 1203— lo26. Bistritz, 1895.

Bogdan, .\lbum paleografic = I. Bogdan, Album paleografic cuprinzind douazeci si sase de facsimile de documente romdnesli din sec. XV (Titel und Text auch' deutsch), Bukan.st. 1905.

Bogdan, Documente = I. Bogdan, Documente priviloare la rela(iile

farii Romdnesti cu Brasovul si cu Tara Unqureasca in sec. XV si XVI,

Bd. 1, 1413-1508, Bukarcst,'l905. Bogdan, Documentc si regeste =1. Bogdan, Documente «

reqeste privitoare la relatiileTdrii Romdnesti cu Brasovalsi Ungaria insec. XV

6i'XV/, Bukarest, 1902. B 0 g d a n, D o c. ni o 1 d. =1. Bogdan, Documente moldovenesti din sec.

XV si XVI in arhiva Brasovului, Bukarest, 1905. Bogdan, Documentele lui §tefan = I. Bogdan, Documenlele

lui Stefan cel Mare, Bd. 1—2, Bukarest, 1913. Bogdan, VladTepes = I. Bogdan, Vlad Tepessi nara(iunile germane

si rusesti asupra lui, Bukarest, 1896. Bruckner, Beleuchtung = W. Bruckner, Beleuchtung der ... Denk-

schrift der ... sog. Filialstiilde Szelistije und Talmatsch wegen Regelung ihrer

staatsrechtlichen Verhdltnisse, Hermannstadt, 1869.

585

Cbcr das ausschl. Burgerrecht = Ober das ausschliessende

Biirgenecht der Sachsen in Siehenbiirgen aiif ihren Grund und Boden,

Wien, 1792. Catalogul doc. mold. = Caialoyul documenlelor moldovenesU din

Arhiva isiorica centrala a slatului, Bd. 1, Bukarest, 1957. Contributiuni istorice = Contributiuni isiorice privitoare la tre-

cutul romdnilor de pe paminlul craiesc, Hermannstadt, 1913. Costachescu, Documente mold. =M. Costachescu, Docu-

mente molduvenesti inainte de Stefun cel Mare, Bd. 1 2, lasi, 1931 1932. D 0 c u m e n t e p r i v i n d i s t. R o m. = Documente privind istoria

Ronuiniei. Veacul XIII, XIV si XY, B.fara Romdneascu, Bukarest, 1953. Dragomir, Documente noua =S. Dragomir, Documente noua

privitoare la relatiile Tiirii Romdnesti cu Sibiul in secolii XV si XVI, Buka-

nst. 1927. E d e r, D e i n i t i i s = I. C. Eder, De initiis, iuribusque primaevis Saxonum

Transsilvanorum commentaiio, Wien, 1792. E d e r. 0 b s e r v a t i o n e s = I. C. Eder, Observationes criticas et prag-

maticae ad historiam Transsilvaniae sub regibus arpadianae et mixiae propa-

ginis, Ilermannstadl. 1803. E d e r. S c h e s a e u s = Scripiores rerum Transsilvanicarum, tom. I, vol. 1,

Comple.rum Chrisliani Schesaei ruinae Panonicae. Adcurante I. C. Eder,

Hermannstadt. 1797.

E d e r, S u p p 1 e x 1 i b e 1 1 u .<- = I. C. Eder, Supplex libellus valachorum

Transsilraniae iura Iribus receptiis nationibus communia ... postulantium,

Klau.senburg, 1791. F a b r i t i u s, U r k u n d e n b u c h = K. Fabritius, Urkundenbuch zur

Geschichte des A'/.We/ Kapitels vur der Refurmation und der auf dem Gebiet

desselben ehedem befindlichen Orden, Hermannstadt, 1875. F e i 6 r, A u t h e n t i a = G. P^ejcr, Authentia et vis probandi diplomatum,

Ofen, 1838. Fejer, Codex =G. Fejer, C.odex diplomaticus Hungariae ecclesiasticus

ac civilis, Bd. 1 12, 43 vol., Ofen, 1829—1844. F e j e r, G e n u s, i n c u n a b u 1 a = G. Fejer, Genus, incunabula et

virtus Joannis Corvini de Hunyad, regni Hungariae guhernatoris, argumentis

criticis illustrata. Ofen, 1844.

F r i d v a 1 d s z k y, R e g c s = J. Fridvaldszky, Reges Ungariae Mariani

ex antiquissimis diplomatis aliisque manuscriptis conscripti, Wien, 1775. Gal, Ertekezodes =L. Gal. Ertekexodes az erdelyi ns. szdsz nemzel

eredeterol es nemely torzsokos polgdri jogairol, Enyed, 1846. Gierend, Notitiae castellanatus = I. A. Gierend, Notitiae

castellanatus Tliolmach ex diplomatibiis polissimum Hungariae regum et

Transsilvaniae principum eiulae, Hermannstadt, 1832. G r a s e r, U m r i s s e = A. Graser, Umiisse zur Geschichte der Stadt Me-

diasch, Hermannstadl, 1862. G r u n d V e r f a s s u n g e n = Die Grundverfassungen der Sachsen in

Siebenbiirgen und ihre Schicksale, Offenbach, 1792. II 0 r m a V r, W i e n = I. Ilormavr, Wien. seine Gesclnchte und seine Dent:-

wiirdigkeiten, Jg. I, 1-5, Jg. II.' 1-4, Wien, 1823-1825. H u r m u z a k i, D o c u m < ii I e = Eud. Hurmuzaki. Documenie privitore

la istoria romdnilor. Bd. 1 ff.. Bukarest, 1876 ff.

586

J a k a b. 0 k 1 e v e 1 t a r = E. Jakab. Okiencltdr Kolozsnur lortenete els6 kolctehez, Bd. 1, Ofeii, 1870.

J o r i^ a, G e .s c h i c li t e d c s r u in. V o 1 k e s = N. Jorga, Geschichle des rumdnischen Volkes im Rahmcn seincr SltialenlnldiuKjen, Bd. 1—2, Golha. 1905.

Jorga, Scrisori =N. Jorga, Scrisori de hoicri. scrisori de domni, 3. .\ufl., Valeni de Muntc, 1931.

K a 1 u I n i a c k i, D o k u in e n t a = E. Kaluzniacki, Dokumenta Mol- daivskie i Miiltanskie z Archiinim Miasta Liuowa, Leinbcrg, 1878.

J a k 6 - M a n 0 1 e s c u, S c r i e r e a 1 a t i n a = S. Jako ji R. Mano- lescu, Scrierea lalind in cinil mediu. Album, Bucuresti, 1971.

K a in ra e r e r, C o d c x d i p 1. Z i c h }' = Codex diplomaticus domus

senioris com''lum Z<chii de Zich el Vifionkeo. B 1. 1 10. Budap.'sl, 1871 1905

(Bd. 9 bearbeitet von Kainm?rcr). K a p r i n a i, H u n g. d i p 1. = St. Kaprinai, Ilunijaria diplomatica tem-

poribus Mathiae de Hnnijad rcgis Hunqariae, Bd. 1—2, Wien, 1767—1771. K a t o n a, II i s t. c r i t. = St. Katona, Historia rritica regum Hungariae,

Bd. 1-42, Budapest, 1779-1817.

K e m (5 n y, N o t i t i a = 1. C. Keineny, Notitia Itistorico-diplomatica archivi

el literalium capiluli Albensis Transsilvaniae, Bd. 1—2, Ilermannstadt, 1836. Korrespondenzblatt = Korrespondenzhlalt dcs Vereins fiir sieben-

biirgische Landeskunde, Jg. 1 53, Hermannstadt, 1878 1930. K 6 s a, D e p u b 1 i c a T r a n s. adm. = S. Kosa, De publica partium

Transsilvanarum administralione civili atipic militari suh waijvodis, Wien,

1816. Kurz, Magazin = Magazin fiir Geschichle, Literatur und alle Denk-

und Merkiviirdigkeitcn Slehcnburgcji^i. H u-ausg.^gjbsn von A. Kurz, Bd.

1 2, Kronstadt, 1844 und 1846^

Lukcsics, Diplomata pontificum = P. Lukcsics. Diplomata pontificum saec. XV, Bd. 1—2, Budapest, 1931 und 1 938.

Makkai, Kiadatlan oklevelek =L. Makkai, Kiadatlan oklevelek Kolozsvdr kozepkori tortenetehez. Klausenburg, 1947.

Marienburg, Geographie = L. J. Maricnburg, Geographie des Grossfurstcnlums Siebenbiirgen, Bd. 1—2, Hermannstadt, 1813.

Marienburg, Kleinesieb. Geschichte = L. J. Marienburg, Kleine siebenbiirgische Geschichle zur Unterhallung und Belehrung, Pest, 1806.

Miletic, Novi vlacho-bulgarski gramoti =L. Mileti6, Novi vlacho-bulgarski gramoti ot Brasov, Sofia, 1896.

M o i s u c, I n d u s t r i a t e .x t i 1 a = E. Moisuc, Industria tcxtild din Brasov si Tara Blrsel. Citalo' dj d)niinente 1413 1820. Vol. I, Buturesti, 1960.

M o n. H u n g. h i s t. = Monumenla Hungariae historica. Magyar torte- nelmi emlekek, Bd. 1 ff, Budapest, 1857 ff.

M il 1 1 e r, D e u t s c h e S p r a c h d e n k in a 1 e r = F"r. Miiller, Deut- sche Sprachdenkmaler aus Siebenbiirgen, Hermannstadt, 1864.

Nicolaescu, Documentc slavo-rom. = $t. Nicolaescu, Do- cumente slavo-romdne cu privire la relatiile Jdrii Romdnesti si Moldovei cu Ardealul in sec. XV si XVI, Bukarest, 1905.

587

P a n a i t i' s c u , D 0 c 11 m f n t e 1 t' 1' a r i i R o m a n e § t i = P. P, Panaitescu, Documeniele Tarii Romdnesti, 1, Docvmenle inierne (1369—1490),

Bukarest, 1038. P e s t y, K r a s s 6 v a r ni e g y e t ci r 1. = Fr. Ptsty, Kiaao iHtiniecjye

toiienete, Bd. 1 2, Budapest, 1882—1884. P e s t y, A s z 6 r e n y i b a n s a £? = Fr. Ptsty, A szoienyi hunsag es a

Szoriny vdrmegye tortenele, Bd. 1—3, Budapest, 1877—1878. P r a y, A n n a 1 e s = G. Pray, Anr.ales legvm Hunfjaiiae anno ab Chrisii

CMXCVII ad anmim MDLXIV, Bd. 1-5, Witn, 1764—1770. P r a y, S p e c i m e n = G. Pray, Specimen hieraicliiae Huncjaricae, Bd.

1 2, Presfburg und Kaschau, 1776—1779. P r a y, S y n t a g m a = G. Pray, Synla(jma hisloiicum de sifiillis recjum

et reyiiiaruni Hungaiiae, Ofen, 1805. Sieb. Provinzialblalter = Siebenbiirgische Provinzialhlailer, Bd.

1 5, Hermannstadt, 1805—1824. S i e b. Q u a r t a 1 s c h r i f t = Siebenburgische Quaiialschrifl, Bd. 1 7,

liirmannfladt, 1790—1801. Rechl des Eigentums = Das Eecht des Eigentims der sachsischen

Naiion in Siebenburgen aufden ... Grund und Boden, Wien, 1791. S a 1 z (• r, B i r l h a 1 m = I. M. Salzer, Der koniglich freie Markt Birihalm

iii Siebenbiirgen, Wien, 1881. S c h 1 6 z e r, K r i t. S a m m 1 u n g e n = A. L. Schlozer, Kiiiische Samm-

lun<ien zur Geschichlc der Deulsrtcn in Siehenbiirgen, Bd. 1 3, Gottingen,

1795-1797. S e i w e r 1. A k t e n u n d D a t r n = G. Stiwnt, Ahlen vnd Daten

tiber die tjeseizliche Slcllung und den Wiil.ungskreis der sdchsischen Naiions-

Universitdt, Mermannstadt, 1870. S p i e s s, A r c h i V. N e b e n a r b e i t e n = Ph. E. SpieFS, Archivische

Nebenarbeiten und Nachiichien reimischien Iiihalls mit Urkunden, Bd. 1 2,

Halle. 1783-1785. S z a b 6, A z e r d e 1 y i m u z c u m = K. Szabo, ^r erdelyi muzeum

eredeti okleveleinek kivonata (1232— 1-540), Budapest, 1889. S z a b 6, S z e k. o k 1 e v e 1 l a r = K. Szabo, Szekely oklevelidr, Bd. 1—4,

Klausenburg, 1872—1895. S z a d e c z k y, S z e k. o k 1 e v e 1 l a r = L. Szadeczky, Szekehj okle-

veltdr, Bd. 5, Klausenburg, 1896. S z e n t k i r a 1 y i, .\ z e r d c 1 y i b a n y a s z a t i s m e r t e t 6 s e =

S. Szentkiralyi, .1: erdclyi bdnydszai ismerietese, Klausenburg, 1841. S z e r e d a i. Notitia = .\. Szeredai, Noiitia veleris el novi capiiuU

ecclesiae Albensis Transsilvaniae ex anliquis ac recenlioribus liierarum monu-

meiiia eruia, Karlsburg, 1791. S z e r e d a i, S e r i e s = A. Szeredai, Series antiquoium el recentiorum

episcoporum Transsilvaniae, Karlsburg, 1790. T e 1 e k i, M u n y a d i a k k o r a = J. Teleki, Hunyadiak kora Mayyaior-

szdgon, Bd. 10-12, Pest, 1853-1857. T e u t s c h , D a s Z e h n t r e c h t = G. D. Teutsch, Das Zehntrecht der

evangelisclien Kirche A.B. in Siebenburgen, Schassburg, 1858. T h e i 1 u. W e r n e r, V r k u n d e n b u c h = H. Theil u. K. Werner, Urkundenbuch zur Geschiclile des Mediascher Kapiiels bis zur Kefoimaiion,

liermannstadt, 1870.

588

T h e i n c r, i\I o n u m c n l a li i s t. 11 u u g. = .\. Theiner, Vetera monu-

menta historica Hungariam sacram illustrantia, Bd. 1 2, Rom, 1859. Tocilescu, 534 Docuinente = Gr. Tocilescu, 534 documenle

istorice slavo-romdne din fara Romdiieascd si Moldova privitoare la legdturile

cu Ardealul, 1346—1603, Wien, 1931. Torteneliui tar= Tortenelmi tdr. Rnneiii/edes folyoiral. Bd. 1 ff, Buda-

pest, 1878 ff. Transilvania = Transilvania. Foia Asocialiunii transilvane penlru

literatura romanasi cultura poporalui, Bd. 1 ff, Kronstadt, 1868 ff. Uhlirz, Regesten = Quellen zur Geschichie der Stadt Wien. II. Abtei-

hing: Regesten aus dem Archiv der Stadt Wien, Bd. 2, Ver~eichnis der Origi-

nalurkunden des Stddtischen Archivs 1412—1457, bearbeitet von K.

Uhlirz, Wien, 1900. Ungr. Magazin = Ungrisches Magazin, oder Bei/lrdge zur ungarischen

Geschichte, Geographie, Naturivissenschnft usiu.. Bd. 1—4, Pressburg, 1781

1787. Varju Okleveltar =E. Varjil, Okleveltdr a tomaj nemzelsegbeli

Losonczi Bdnffy csaldd tortenetehez, Bd. I, 1214—1457, Budapest, 1908. Der Verfassungszustand = Der Verfassungszustand der sdchsi-

schen Nation in Siebenbiirgen, nach ihren verschiedenen Verhdltnis.^ien betrach-

tet und aus bewdhrten Urkunden bewiesen, Ilermannstadt, 1790. W e s z p r e m i, B i o g r a p h i ;i m e d. = St. Weszpremi, Succincta

medicorum Hungariae et Tran.ssilvaniae biographia, Leipzig, 1774. Wenzel, Magyarorsz. banyaszat^nak krit t5rt. =

G. Wenzel, Magyarorszdg bdnydszatdnak kritikai tortenete, Budapcst, 1880. Zimraermann, Texte = Fr. Zimmermann, Texte zu den von dem

Archiv der Stadl Hermannstadt und dersachsischen Nation herausgegebenen

„Photographien von Urkunden aus siebenbiirgischen Archiven", Hermann-

stadt, 1880.

Verzeichnis der beniJtzten Archive

Batthyaneum Alba Julia, Archiv des siebenbiirgischen Domkapitels, Archiv-

bestande des romisch-katholischen Pfarramtes Cluj;

Staatsarchiv Baia Mare, Stadtarchiv;

Ungarisches Landesarchiv Budapest, Diplomatikai levcltar (Dl.), Familien-

archive Bethlen, Justh, Radak, Teleki, Sammlung L. Kovacsy, Liber regius;

Staatsarchiv Brasov, Privilegien, Sammlungen Fronius, Stenner und Schnell,

Archiv der Stadt Sighisoara, Tartlauer Urkunden;

Archiv der Evang. Kirchcngemeinde A.B. Brasov, Archiv des Burzcnlander

Kapitels, Sammlung Trausch, Marienburger Urkunden;

Ungarisches Nationalmuseum. Budapest;

Archiv der Akademie der S. R. Rumanirn. Bucuresti;

Gemeindearchiv Keisd;

Staatsarchiv Cluj, Stadtarchive von Cluj, Bistritz und Desch;

Historischcs Archiv der Akademie fiir Soziale und Politische Wi.ssenschaften

der S. R. Rumanien, Zweigstelle Cluj, Sammlungen Aranka, B61dy, Kemeny;

Archiv dcs romisch-katholischen Pfarramtes Cluj;

Staatsarchiv Lwow / Lemberg, Stadtarchiv;

Archiv der Evang. Kirchengemeinde .\.B. Mediasch;

Staatsbibliothek Miinchcn;

Staatsarchiv Sibiu, Urkunden II— IV, Collectio posterior, Bischofsurkunden

(B.U.), Kirchenarchive (K.A.), Zunfturkunden (Z.U.), Archiv des HermannstadterKapitcIs, Bestande dcs Burzenlander Kapitels, Hand- schriften-Abteilung des Brukenthal-Museums;

Archiv dcr Evang. Kirche A.B. in der S. R. Rumanien, Sibiu;

Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Sighisoara;

Staatsarchiv Torun / Thorn, Stadtarchiv;

Archiv der Stadt Wien, Hauptarchivs-Urkunden;

Archiv der Stadt Wiener-Neustadt;

und eine Reihe heute dispersierter bzw. verschollener Archivbestande.

Lista arhivelor |i a fondurilor consulfate

Batthyaneum Alba Julia, arhiva capithilui episcopiei romano-catolice,

documente ale parohiei romano-calolice din Cluj;

Arhivele Statului Baia Mare, arhiva ora§ului;

Arhivele Statului Brasov. privilegii, colectiile Fronius, Stenner, Schnell,

arhiva orasului Sighisoara, documente din Prejmer;

Arhiva comunitatii bisericii evangh. C..\. Brasov, arhiva capitlului Birsei,

colectia Trausch, documente din ^"cldioara;

Arhiva Academiei R. S. Romania, Bucuresti;

Arhivele Statului Budapesta, Diplomatikai leveltar (Dl.), arhivele familiale

Bethlen, Justh, Radak, Teleki, colectia L. Kovacsy, Liber regiusj

Muzeul National L'ngar, Budapesta;

Arhivele Statului Cluj cu arhivele orasenesti Ckij, Bistrita, Dej;

Arhiva istorica a Academiei de Stiinte Sociak' si Politice a R. S. Romania,

Filiala Cluj, cok'ctiile Aranka, B61dy, Kemeny;

Arhiva parohiei romano-catolice Cluj;

Arhivele Statului Lwow, arhiva ora§ului;

Arhiva comunitatii bisericii evangh. C.A. Medias;

Biblioteca de Stat Miinchen;

Arhiva comunala Saschiz;

Arhivele Statului Sibiu, documente (U II— IV),Collectioposterior, documente

episcopale (B.U.), documente din arhive satesti (K.A.), documente de bresle (Z.U.), arhiva capitlului Sibiu, documente din arhiva capit- lului Birsei, sectia de manuscrise a Muzeului Brukenthal;

Arhiva bisericii evangh. C.A. din R. S. Romania, Sibiu;

Arhiva comunitatii bisericii evangh. C.A. Sighi§oara;

Arhivele Statului Torun, arhiva orasului;

Arhiva orasului Viena, documente din arhiva centrala;

Arhiva orasului Wiener-Neustadt;

precum si o seama de alte materiale arhivistice azi dispersate sau disparute.

Verzeichnis der Urkunden-Abbildungen

T a f e I I. Der Schassburger Rat bezeugt die Schenkung von 19 Hofstellen in Wolkendorf an dic Nikolauskirche in Schassburg und die dabei getroffene Festselzung der Rechte und Pflichten der Untertanen. Orig. Archiv der ev. Kirthengcmeincle A. B. Sighisoara Nr.4.Textnummer2315, Abbildung verkleinert.

T a f e 1 II. Der Rat von Hermannstadt fordert den Kronstadter Rat auf, die Ausfuhr von Getreide in das Gebiet der Sieben Stiihle freizugeben. Textnunimer 2325. Orig. Pap. Arhivele Statuhii Brasov, Sammlung Schncll III. Nr. 30. Abbildung verkleinert.

Tafel III. Die Sieben Stuhle treffen Bestimmungen tiber die Beniitzung eines zwischen den Gemeindcn Stolzenburg und Salzburg strittigcn Flur- teils durch die Bcwohner von Stolzenburg. Textnummer 2378. Orig. Perg. Arhivelc Statului Sibiu, K. A. Stolzcnburg Nr. 14. Abbildung vcrkleinert.

T a f e I IV. Der Gubcrnator Johanncs von Ilunyad verbietet, lobagyen, die sich auf dem Gebiet der sachsischen Stiihlc und Distrikte niederlassen wollen, daran zu hindern. Textnummcr 2 604. Orig. Pap. Arhivele Statului Sibiu, Urkundcn II, Nr. 119. Abbildung verkleinert.

Tafel V. Der offcntlichc Notar Urbanus Pctri von Stcinau bezeugt, dassdie Gemeinden Dcutsch-Krcuz, Meschendorf und Klosdorf sich in ihrem Streit mit dem Kerzer Abt Johannes Bornequel Prokuratoren bestellt haben. Textnummer 2 645, Orig. Perg. Arhivele Statului Sibiu, Urkundcn II, Nr. 122. Abbildung vcrkleinert.

T a f e I VI. Richter und Rat von Kronstadt und dem ganzcn Burzenland bezeugcn die Hattertgrenzen der Gcmcindc Tartlau. Tcxtnummer 2690. Orig. Perg. Arhivelc Statului Brasov, Tartlauer Urkunden Nr. 1 . Abbildung verkleinert.

Tafel VII. Konig Ladislaus V. verleiht den Sachsen der Sieben Stiihle die Burgen Talmesch, Lautcrburg und den Roten Turm. Textnumraer 2818. Orig. Perg. Arhivele Statului"^Sibiu, Urkunden II, Nr. 141. Abbildung verkleinert.

Lisfa figurilor documenfe

Plan§a I. Consiliul orasenesc din Sighi§oara confirma ca s-au donat bisericii Sf. Nicolae din Sighisoara 19 cur^i in satul Vulcan, fixindu-se drepturile §i indatoririle iobagilor (nr. 2 315). Original pe hirtie, Arhiva comunitatii evangh. C. A. din Sighisoara. Reproducerea mic§orata.

P 1 a n 5 a II. Consiliul ora§enesc din Sibiu someaza consiliul ora§enesc din Bra^ov sa dea liber importul grinelor in t'nutul celor §apte Scaune (nr. 2 325). Original pc hirtie in Arhivele Statului Bra§ov, colectia Schnell III, nr. 30. Reproducerea micsorata.

P I a n § a III. Cele Sapte Scaune hotarasc asupra folosirii unei par^i de hotar disputat intre comunele Slimnic si Ocna Sibiului in favoarea locuito- rilor din Slimnic (nr. 2 378). Original pe pergament in Arhivele Statului Sibiu, K. A. Slimnic nr. 14. Reproducerea mic§orata.

P I a n s a IV. Gubernatorul loan de Hunedoara interzice nobililor sa se opuna asczarii iobagilor pe teritoriile scaunelor si districtelor sasefti (Nr. 2 604). Original pe hirtie in Arhivele Statului Sibiu, Documente II, nr. 119. Reproducerea mic§orata.

P 1 a n § a V. Notarul public Urban Petri de Steinau confirma ca locui- torii din Crit, Me|endorf §i Cloa§terf si-au numit procuratori in procesul lor cu abatele de la Cirta loan de Bornequel (nr. 2 645). Original pe per- gament in Arhivele Statului Sibiu, Documente II, nr. 122. Reproducerea mic^orata.

P 1 a n s a VI. Judele §i consiliul orasenesc din Bra§ov ^i din Tara Birsei confirma hotarelc comunei Prejmer (nr. 2 690). Original pe pergament in Arhivele Statului Bra§ov, Documente din Prejmer nr. 1. Reproducerea micsorata.

P I a n s a VII. Regele Ladislau al V-Iea acorda sasilor celor §apte Scaune cetatile Talmaciu, Lotrioara §i Turnul Rosu (nr. 2 818). Original pe perga- ment Arhivele Statului Sibiu, Documente II, nr. 141. Reproducerea micsorata.

Verzeichnis der Siegel-Abbildungen

T a f e 1 VIII, 1. Siegel des Johannes von Hunyad als Woiwode von Sieben- biirgen 1443, Textnummer 2 446. Rund, Durclimesser 29 mm. in grunes Waclis aufgedriickt. Im Siegelfeld Wappenschild mit dem Raben, links oben Mondsichcl. Umschrift in gotischer Minuskel: * + *s* iohannes* de: hunyad: waiwoda*transl. Die vorliegende Varianlc iiiit der Umschrift: * * + * S * * iotiannes huniai!.

T a f e 1 VIII, 2. Siegcl des .lohannes von Ilunyad als Gubernator von Ungarn 1446, Texinummer 2 547. Rund, Durchmesser 35 mm. in rotes Wachs aufgedriickt. Im Siegelfeld ein dreiseitiger Wappenschild mit nach rechts gewendetem Raben, der einen Ring im Schnabel halt, links oben Mondsichel. Umschrift in gotischer Minuskcl: s. iohannis d. huniad regni hungarie gubernator et.

T a f e 1 VIII, 3. Siegel des Johannes von Hunyad als Graf von Bistritz

1453, Textnummer 2 844. Rund, Durchmesser 33 mm. in rotes Wachs aufgedriickt. Im Siegelfeld viergeteiUer Wappenschild: 1 und 3 steigender Lowe. 2 und 4 Rabe nrit Ring im Schnabel. Unischrift in gotischerMinuskel: s. iohannes de huniad perpetui comitis bictricic.

T a f e 1 VIII, 4. Siegel des Steuereinnehmers Gcorg Ilenckel von Leutschau

1454, Textnummer 2 944. Rund, Durchmesser 24 mm. in griines Wachs aufgcdriickt . Im Siegelfeld zweigeteiller Wappenschild. Unten drei Sterne, oben steigender, nach rechts gewendeter Lowe mit geringeltem Schweif. Uber dem Wappenschild, die Umschrift unterbrechend, mannliches Brust- bild. Umschrift in gotischer Minuskel: s. george henckel de lewtscha 1454.

T a f e 1 IX, 1. Gericlitssiegel der Sieben Stiihle 1447, Textnummer 2 585. Dreieckig mit ausgerundeten Langseiten, 27: 28 mm. in weisses Wachs aufgedriickt. Im Siegelbild Wappenschild mit drei untereinander verbun- denen herzformigen Blattern. Umschrift in gotischer Majuskel: +S. IVDICII DE CIBINIO.

Tafel IX, 2. Siegel von Schassburg 1450, Textnummer 2 703. Rund, Durchmesser 30 mm., griines Wachs in Wachsschiissel an roter Seiden- scimur angehangt. Im Siegelbild 3 Zinnen iiber einem Tor, im Torbogen aufrechter nach rechts gewendeter Lowe mit Schwert in den Pranken. Umschrift in gotischer Minuskel: s+ciuivm+castri+segesch + . Die Re- produktion nach einem baiocken Siegelstempel des 18. jahrhunderts.

T a f e 1 IX, 3. Siegel der Stadt Bistritz 1454, Textnummer 2 914. Rund, Durchmesser 46 mm, griines Wachs in Wachsschiissel, an Pergament- streifen angehangt. Im Siegelfeld kleiner doppelgeteilter Wappenschild mil drei Querbalken. Umschrift in gotisclierMajuskel: +( )TRICIA.

T a f e 1 IX, 4. Siegel der Sicben Stlihle 1453, Textnummer 2 845. Rund, Durchmesscr 32 mm. in rotes Wachs aufgedruckt. Im Siegelfeld Wappen- schild init drei Blattern, deren Stiele zu eincm Dreieck verbunden sind, daruber eine offene Krone: Umschrift in gotischcr Minuskel unleserlich.

594

Lista figuribr sigilii

P 1 a n § a VIII, 1. Sigiliul lui loan di' lluncdoara in calitatoa sa de voievod al Transilvaniei 1443 (nr. 2 446). Rotund, diametru 29 mm, aplicat in ccara verde. Pe sigiliu un scut cu corbul si, in stinga sus, luna in forma de secera. Legenda: in minuscule gotice: * + * s.*iohannes*dc: hunyad: wai- voda *transl. Varianta clefata eu legenda: * * + * S* « iohannes*huniad.

P 1 a n s a VIII, 2. Sigiliul lui loan de Hunedoara in calitatea sa de guver- nator al Ungariei 1446 (nr. 2 547). Rotund, diametru 35 mm, aplicat in ceara rosie. Pe sigiliu un scut cu corbul indreptat spre dreapta. avind o veriga in cioc, in stinga sus luna in forma de secera. Legenda in minuscule gotice: s. iohannis de huniad regni hungarie gubernator et.

P 1 a n s a VIII, 3. Sigiliul lui loan de Hunedoara in calitatea sa de comite al Bistritei 1453 (nr. 2 844). Rotund, diametru 33 mm, aplicat in ceara ro§ie. Pe sigiliu scut cu patru registre: 1 si 3 un leu, 2 §i 4 corbul cu veriga in cioc. Legenda in minuscule gotice: s. iohannis de huniad perpetui co- mitis bictricie.

P 1 a n s a VIII, 4. Sigiliul perceptorului Gheorghe Henckel de Le^ovia 1454 (nr. 2 944). Rotund, diamctru 24 nim, aplicat in ceara verde. Pe sigiliu scut cu douii registre. Jos trei stele, sus leu indreptat spre dreapta. Deasupra scutului, intrerupind legenda, un bust de barbat. Legenda in mi- nuscule goticc: s. george henckel de lewtscha 1454.

P 1 a n s a IX, 1. Sigiliu de judecata a celor Sapte Scaune 1447 (nr. 2 585). Triunghiular cu lalerale rotunjite. 27:28 mm, aplicat in ceara alba. Pe sigiliu scut cu trei frunze in forma de inima, legate intre ele. Legenda in majuscule gotice: -f S. IVDICII DE CIBINIO.

P 1 a n s a IX. 2. Sigiliul orasului Sighisoara 1450 (nr. 2 703). Rotund, diametru 30 mm, ceara verde asczata intr-o forma de ceara si atirnata de un jnur de matase rosie. Pe sigiliu poarta intarita, in bolta portii un leu indreptat spre dreapta, tinind un palos. Legenda in minuscule gotice: s-t-civivm-|-castri-l-segeschf . Reproducerea dupa un tipar din secolul al XVIII-lea.

P 1 a n s a IX, 3. Sigiliul orasului Bi.strita 1454 (nr. 2 914). Rotund, dia- metru 46 mm. ceara verde asezata intr-o forma de ceara si atirnata de fi?ii de pergament. Pe sigiliu mic scut impartit in doua registre cu trei grinzi pusc piezis. Legenda in majuscule gotice: -|-( ) TRICIA.

P 1 a n s a IX, 4. Sigiliul celor §apte Scaune 1453 (nr. 2 845). Rotund, diametru 32 mm. aplical in ceara ro§ie. Pe sigiliu scut cu trei frunze, a caror cozi formeaza un triunghi, deasupra se afla o coroana deschisa. Le- genda in minuscule gotice indescifrabilo.

595

Verzeichnis gefalschter Urkunden

1. 1439 September 10, W Elisabeth, Konigin von Ungarn, tragt dem sie-

Lenbiirgisctien Woiwoden Dezso von Losoncz auf, Geislliclie und Laien, die, wie der gewesene Pfarrer Thomas von Pold. die Irrtiimer des Basler Konzils verbreiten, festzunehmen und dem siebenbiirgischen Bischof Georg zur Bestrafung auszuliefern. Druck: Kurz, Magazin, I, S. 133 = Trauschenfels, Mayazin, 2, S. 189. Zur Frage der Falschung vgl. Korres- ponden-blatl, 37, 1914, S. 141, Anm. 4.

2. 1441 Mai 1, Gran. Dionysius, Erzbischof von Gran, bestatigt den Hermann-

stadter Dcchanten Michael Bath in seinen bischoflichen Rechtcn. Abdruck unvollstandig bei Benko, Milkovia I, S. 146/147. Benko will das Original vor Augen gehabt haben und erwahnt zwei Bestatigungen aus 1503 und 1524. Die Urkunde ist verdachtig, auch weil von einem Dechanten gleichen Namens sonst nicht die Rede ist.

3. 1446 Xouember 1. Das Weissenburger Kapitel schaltet die Urkunde Konig

Andreas' III. von 1299 August 12 ein, betreffend die Bestatigung der Freiheiten, die Konig Bela IV. den Bewohnern von Katzendorf {villa Felium) verliehen hat. Abschrift: Arhivele Statului Sibiu, Ilandschriftenab- teilung des Brukentlialmuseums, M. Reschner, Diplomatarium, Bd. VIII, S. 306/7. Die Form dieser Rechtsbegabung fiir Katzendorf lasst die Urkunde als Falschung erkennen. Das Insert ist daher auch in den I. Band des Urkundenbuches nicht aufgenommen worden.

4. 1455 Januar 20, Breslau. Ladislaus V., Konig von Ungarn, verleiht den

Adligen Stephan und Ladislaus Vizaknai das Recht der Hochgerichtsbar- keit auf dem Gebiet von Salzburg. .\bschrift: .\rchiv der Evang. Kirchen- gemeinde A. B. Bra§ov, J. Trausch, Diplomatarium Transsylnanicum, I, „ex apographo transsumti authentici".

Die Urkunde gehort in den Zusammenhang der gegen die Gemeindefreiheit von Salzburg gerichteten Falschungen, vgl. G. Muller, Die Graven des Sie- benburqer Sachsenlandes, in: Festschrifl Fr.Teutsch, Hermannstadt, 1931, S. 127.

5. 1457 Februar 7, Ofen. Ladislaus V., Konig von Ungarn, bestatigt fur Henning

von Salzburg und dessen Ehegattin die Urkunde Konig Sigismunds von 1409 Januar 6 iiber die Johannes Thodi in Salzburg gewahrte Befreiung von der Marderfellsteuer fiir seinen dortigen Edelhof und die zugehorigen Besitzungen sowie die Urkunde vom gleichen Tag und mit gleichem Inhalt fur Nikolaus de Stubycha. Druck: Barabas, Codex dipl. Teleki, Bd. II, S. 60 und ebenda, Bd. I, S. 343 und S. 344. Das Original dieser Urkunde im Ungar. Landesarchiv Budapest, Familienarchiv Teleki, mittelalter- liche Reihe Nr. 402, Perg. Das zweifellos echte Konigssiegel ist an rot-weiss- -schwarzer Seidenschnur angehangt. Das Stiick gehort ebenfalls zu den Salzburger Urkundenfalschungen, vgl. Nr. 4.

596

Lista documenfelor false

1. 1439 sepiembiie 10, \V Elisabeta, regina Ungariei, porunccste voievodu-

lui transilvanean Dezso de Losoncz, sa aresteze pe acei clerici si mireni, care raspindesc erorile sinodului din Basel, ca fostul preot Toma din Apold, §i sa ii predea episcopului Glieorghc al Transilvaniei. Publicat la Kurz, Magazin, I, p. 133= Trauschenfels, Mayadn, 2, p. 189. Despre problema falsificarii vezi Konespondenzhlatt, 37, 1914, p. 141, nota 4.

2. 14:4:1 mai 1, Sthgoniii. Arhiepiscopul Dionisie din Strigoniu confirma pe

protopopul Sibiului Mihail Bath in dnpturile salc cpiscopale. Publicat incomplet la Benko. Milkoina, I, p. 14G/147. Benko spune ea el ar fi avut la indemina originalui documentului ^i aminfe^te de doua confirniari din anii 1503 §i 1524. Documentul este suspect §i din cauza ca un protopop sibian cu acest nume (de familie) nu se intilne§te in documentele vremii.

3. 1446 noiembiie 1. Capitlul din Alba Julia confirma privilegiul lui Andrei

al Ill-lea, rege al Ungarici, din 1299 august 12, cu privire la libcrtatile acordate de regele Bcla al IV-lea odinioara locuitorilor din Cata (Villa Felium). Copic, ArhivcU Statului din Sibiu, scctia dc manuscrise aMuzcului Brukenthal, M. Rcschner, Diplomaluiium, vol. VIII, p. 306/7. Natura imunitatilor acordatc comunei denotji falsul, incit insertul lui Andrci al Ill-lca din 1299 n-a fost admis nici in volunnil I al colectiei de fata.

4. 1455 iaiiuarie 20, Wiuclaw. Ladislau a! V-lca, rcgele Ungariei. acorda nobi-

lilor Stefan §i Ladislau Vizaknai drcptul de judecata in cazuri penale. Copic. Arhiva comunilatii biscricii evanghelice C. A. din Brasov; Trausch Diplomatarium Transsi/luanicum, vol. I, „ex apographo transsumti authen- tici". Documentul face parte din falsurile indreptatc impotriva libertatilor comunci Ocna Sibiului, vezi G. Miilli r. Die Grdven des Siebenbiirger Sach- senlandes, in Fcstschrift Fr. Teutsch. Sibiu, 1931, p. 127.

5. 1457 februarie 7, Buda. Ladislau al V-Ica, regele Ungariei, confirma pentru

Hcnning din Ocna Sibiului si sotia sa documcntul regelui Sigismund din 1409 ianuarie 6 despre scutirea lui loan Thodi din Ocna Sibiului de la darea pieilor de jder, precum si un document din aceeasi zi cu o asemenea scutire pentru Nicolac dc Stubycha. Publicat la Barab^s, Codex dipl. Teleki, vol. II, p. 60 ^i vol. I, p. 343, 344. Originalul in pergament al acestui docu- ment se afla la Arhivelc Statului din Budapesta, arhiva familiei Teleki, seria evu! mediu, nr. 402. Documentul este intarit cu sigiliul original al regelui Ladislau al V-Ica atirnat dc un §nur de matase de culoare ro^ie- alba-neagra. Actul apartine dc asemcnea documentelor false legate de Ocna-Sibiului.

597

Namensweiser

C, K; I, J, Y; U, V, "W werden alsgleichwertig behandelt. Personen mit Vor- und Zunanien sind unter dem Zunamen eingeordnet. Orte aus dem Bereich der S. R. Rumanien sind, soweit identi- fizierbar, unter der heute geltenden anitlichen rumanischen Namensform in fetter Schrift ver- zeichnet, ebenso die Jahreszahlen. Dicser Xamensform werden die deutschen und die urkund- lichen Namensformen beigefugt und uuf sie verwiesen. I^andernamen werden unter der deutschen Bezeichnung erlaBt, ebenso ausserrumanische Ortsnamen, wobei die heute geltende Namensform beigegeben und von ihr verwiesen wird. Die geographische Lage wird nach dem nachsten gros- sceren Ort bestimmt. Folgende Abkurzungen bedurfen der Erklarung; b. = beatus; eccl. i= ecclesia; ev. i= evangelista; fil. filius; mag. = magister; s. = siehe; st. = sanctus; v. ?= virgo. Verschwundene Orte werden mit einem Sternchen bezeichnet. Fiir einen Nanieii, der sich ■wiederholt, steht das Zeichen ~. Die Verweise bezieheii sich auf die Urkundennummern.

Norme de Tntocmire a indicelui

Mentionam ca in toate cazurile literele: C, K; I, J, Y; U. V, W slnt grupate. Persoanele ce apar In documente cu numele 51 pronumele figureaza In indice la numele de familie. Localitat-ile depe teritoriul R. S. Romania, In cazul in care au fost identificate, slnt redate sub denumirea lor oficiala de azi, cu litere aldine, la fel ca ?i aiiii. La aceasta denumire se adaugS cea In limba germana, precum §i formele documentare. Denumirile de tari apar in indice sub forma germanS, la fel ?i toponimicele straine, adaugindu-se forma oficialS de astazi. Pozitia geografica a unor a^ezari mai putin cunoscute este indicata In functie de cea mai apropiata localitate mai mare. S-au folosit urmatoarele prescurtari: b. = beatus; eccl. ?= ecclesia; ev. = evangelista fil. = filius; mag. = magister; s. = siehe; st. = sanctus; v. = virgo. Localitatile dispSrute slnt evidentiate cu o steluta. iar pentru un nume care se repeta este folosit semnul . Trimiterile se fac la numarul de ordine al documentelor.

Aaradul 1453: 2 883. Adam, comes et iudex in Kercz 1440: 2 387; Abel Anthonius, villicus Cibiniensis 1456: ^ fil. Jacobi de Sarkan 1453: 2 873. 1455:

3 045; ~ Simon von Nosen 1447: 2 574. 2 985.

Abraham de Swk, notarius 1443: 2 467. 1446: Adrianopel, Edirne. Drinapolis. 1443: .2 469.

2 525. Adrianus, rector altaris eccl. Transilvanae Abrud, Grossschlatten. Zalathnabanya, Sla- 1443: 2 467.

tenau. 1438: 2 316. 1446: 2 525. 1456: Advvardus, iudex de Dees 1453: 2 887.

3 048; plebanus Gregorius; presbyter Jaco- ^ Tochter des Ladislaus de Zechen bus filius Johannis. 1445- "^ 971

Acheel Thomas 1441: 2 401. ' " '

Aciliu, Tetscheln. Echelew bei Sibiu. 1439: Aggya s. Jloardd?.

2 359_ Agnes de Brassovia 1447: 2 583.

Akna s. Ocoita. Agnetheln s. Agnlta.

598

Agnibi. Ajjnetheln. Vallis Agnetis, Zenta- Satha. 144;»: 2-1^4. 1448: 2 655; 1454:

2 928.1457:3 098: iudex rei.nus: Johan- nes. Nicolaus Zas; iudex terrestris Petrus; Katharina.

.AgRini. Zagreb. Zagrabia. Diocesis 1457:

3 065; custos eccl. Johannes. episcopus Thonias.

Agria s. Erhiu.

Alud. Enyed, Enyg maior. 1440: 2 377. 1447:

2 601; Servacius. Alaard 1455: 2 989. AlaniiiDin 1454: 2 939. 2 948.

Aliinior, Mildenburg. Alamor. 1455: 2 961.

Alard de Megyesfalva 1449: 2 688; ~. Aladar

dc Warada 1456: 3 051. 1457: 3 0.59,

3 073. 3 077. 3 081, 3 082.

Alardi Mathjas, iudex de Fewgendorff 1454: 2 919; ^ Stephanus. iuratus <;ibiniensis 145G: 3 045.

Alba, comitatus 1438: 2 313. 1439: 2 329. 2 341. 1440: 2 383. 2 390. 1441: 2 400. 2 414. 1444: 2 497. 1446: 2 541. 2 557. 2 558. 1447: 2 568. 2 575. 2 601. 2 616. 2 620. 1448: 2 622. 1449: 2 676. 1450: 2 707. 1451: 2 739. 1452: 2 777. 1453: 2 818. 2 827. 2 829. 2 840. 2 860. 1455: 2 908. 2 926. 2 941, 2 947. 1455: 2 961. 2 989. 1457: 3 079.

Alba lulia, Karlsburg. "Weissenburg. Alba Gyiula. Yula. 1438: 2 304. 1439: 2 326. 1441: 2 423. 1443: 2 467, 1444: 2 495, 2 497. 1448: 2 647. 1450: 2 721 . 1451: 2 729. 2 731, 2 743. 1453: 2 839. 2 870. 2 879. 1454: 2 922. 1457: 3 065; canonici: Andreas de Thylegd. Andreas. Georgius, Michael. Benedicthus Siculus, Anthonius. Gregorius de I.ippa. Albertus de Wethes. Matheus, Thi>mas; canonicatus 1439: 2 349; capitu- lum 143«: 2 314. 1439: 2 323. 2 327. 1440: 2 369. 2 375-2 377. 2 384. 2 388. 2 391. 1442: 2 431, 2 433, 2 435. 1443: 2 453- 2 455, 2 467. 2 470. 1444: 2 473. 2 474, 2 476-2 478, 2 488, 2 489, 2 494, 1445: 2 521, 1446: 2 525, 2 533. 2 559, 1447: 2 568. 2 576. 2 577. 2 599. 2 601-2 603. 2 611. 2 615, 2 620. 2 622. 2 627, 2 630. 1448: 2 648. 2 660, 2 661. 2 666, 1449: 2 667, 2 668, 2 672, 2 675, 2 689. 1450: 2 710-2 713. 2 716, 2 717. 1451: 2 729. 2 731, 2 739. 2 749. 2 754. 2 758. 1452: 2 775, 2 777-2 780. 2 802. 1453: 2 826. 2 837, 2 842. 2 862. 2 865. 2 868. 2 874. 2 877, 2 884. 2 888. 2 889. 2 896. 1454: 2 908, 2 918. 2 925. 2 930, 2 931, 2 947.

2 949, 1455: 2 957. 2 958. 2 960, 1456:

3 015, 3 018, 3 021, 1457: 3 067, 3 068, 3 073, 3 079; cives: Albertus Banga, Geor- jL:ius sartor. Albertus Kosa. Andras Marhas Petrus Sartor; diocesis 14.54: 2 903, 1455 2 959; eccl. st. Michaelis archangelis 1446 2 558, 1447: 2 566, 2 599, 2 605, 1450 2 701; episcopus 1447: 2 590, 1451: 2 7bl. Matheus; presbyteri 1439: 2 343; rector scolae: Stephanus de Gordwa, Thomas de Cybinio.

Alba regalis s. Stuhlneissenburg.

Albertiis. arhidiaconus et vicarius eccl, Alben- sis 1448: 2 647, 1451: 2 731, 1452: 2 775; ~ praepositus Agriensis 1457: 3 091;~ iudex de Ebeschfalwa 1448: 2 662; ~ de Geztragh 1448: 2 651 ; ~ de Hangaach prae- positus Quinqueecclesiensis 1455: 2 978; ~ Romanorum ac Hungariae, Boheniiae, Dalmaciae. (^roacie rcx. dux Austriae et Stiriac, marchio Moraviae 1438: 2 300, 2 301, 2 303, 2 305, 2 308. 2 310.2 316, 2 319, 1439: 2 328-2 333, 2 336, 2 337, 2341,2.344-2346-2348.2 350-2356, 2 357-2 359. 2 362. 1440: 2 364, 2 368, 2 388, 1441: 2 405, 2 413, 2 425, 1442: 2 438. 1443: 2 459. 1446: 2 546. 2 547, 2 552. 1447: 2 586. 1453: 2 811, 2 817, 2 819. 2 831, 1455: 2 964. 1456: 3 013, 3018; ~de Losoncz 1451: 2 742. 1452: 2 770. 1453: 2 835, 2 871. 1455: 2 971. 1456: 3 035; ~ de Philpws. protonotarius 1452: 2 794; ~ de Szentmihaly 1440: 2 316; ^- dc Thydey 1448: 2 651; ~ de Wethes, canonicus Albensis et electus Nytriensis 14.57:3 067.3 068,3 080.

Albefti. Weisskirch. Feyereghaz. 1446: 2 541, 2 557. 2 601. 1448:' 2 659. 1450: 2 716, 2 717. 1453: 2 827. 1456: 3 021; iudices: Andreas, Emericus; Michael Salomonis, Valentinus, Johannes guardianus, Andreas Byro.

Albes-tii liistrilei, Weisskirch, Feyereghaz, Feriis, 144l': 2 412, 1452: 2 801, 1453: 2 835, 2 865,

Albus l'elrus de Honchperg 1442: 2 439,

Aldorf s. linirea.

Alexander I., Woiwode der Moldau, Sander 1444: 2 496, 1448: 2 658. 1449: 2 682. 1450: 2 699; ~ II.. Woiwode der Moldau 1449: 2 683. 1452: 2 793,

Alexius de llayon 1443: 2 457.

Alma, Alma?, Gregorius, Michael, Valentinus.

Alma intre Vil. Almen bciMcdia?, Alma. Pleba- nus I.adislaus,

Almakerek s, Slalinrrav.

Almaiii s, Deulsche,

Alphonsus, presbyler cardinalis, episcopus Valentinus 1447: 2 578, 2 591 , 1450: 2 695.

Alsowarasvyze s. Ora^tioara de Jos.

Alsowalddorf s. Mederoallendorf.

Alsow Rebre s. Iteliri^oara.

Alt s. Oll.

Altenbcrg s. llaiii de Cri?.

Altina, Alzcn. Olczna. Olchno. Plebanus 1454: 2 928; sedes 1453: 2 883. 1456: 3 011 Hedericus, Oswaldus, Michael, Laurencius Ber; villicus Johannes Schuster.

AlloJen, veter Buda 1447: 2 566.

Aluni^, Keched, Kecsed. Andreas.

Aluta s. Olt.

Ambrosius, plebanus de Waldhwdia 1453: 2 808, 2 823. 1454: 2 903.

Amgessehen. Anigestyn Johannes de Nadde- meter 1449: 2 677. 1451: 2 750, 2 751, 2 752.

Amna?, Hamlesch, Omlas. 1452: 2 765. 1452: 2 795. 1456: 3 038. 1457: 3 070.

Analolien, Anatolya, Natulya. 1444: 2 472.

599

Andermnn, Andorman aus Reghin 1440: 2 366.

1441: 2 418.

Andreae Johaniies, presb. de Gybinio 1453:

2 824; Valentinus de Zylvas, archidia-

conus eccl. Transilvanae 1439: 2 338.

Andreas, canonicus Albensis 1444: 2 497.

144G: 2 525, 2 533. 1447: 2 599, 2 603,

2 616. 1448: 2 660. 1450: 2 701, 2 710,

2 721. 1451: 2 792. 1453: 2 826, 2 842,

2 862. 2 865. 2 884; ~, conies de Bachna

1453: 2 815; ~ fil. .\lberti Boltha de Gald

1439: 2 358; ~, decanus Braschovienis

144S: 2 560; ~ von Burgberg 1452: 2 777.

1454: 2 912; ~ de Keched 1441: 2 402; ~

de Danocz vicarius eccl. Baciensis 1451:

2 729. 1452: 2 775. 14.53: 2 808, 2 874; ~,

famulus 1455: 2 984; ~, iudex de Ffeyreg-

haz 1448: 2 659; ~, plebanus de Feldwar

145:5: 2 844, 2 858. 1455: 2 897, 2 934.

1457: 3 068; ~ de Fodorh.iza 1448: 2 651;

~ de Gaath 1444: 2 502; ~ II., rex Hun-

gariae 1438: 2 301. 1439: 2 348. 1441:

2 406. 1449: 2 687; ~ III., rex Hungariae

1447: 2 584. 1448: 2 627; ~. episc. Quin-

queecclesiensis 1454: 2 948; ~, plebanus

in Regen 1443: 2 449, 2 450, 2 467; ~ de

Rethek 1455: 2 951 ; ~, plebanus de Retsch

1444: 2 511;^ . iudex regius de Rwpas

1440:2 378,2 393. 1444:2 510; ~,plebanus

de Rueppas 1444: 2 510; ~ de Thelegi

1438: 2 300; ~ de Thylegd decanus Alben-

sis 1439: 2 323; ~. plebanus de Thywys

1440: 2 377; ~ de Toldalag 14.57: 3 073;

~, episcopus eccl. Transilvanae 1455:

2 969.

Anna, consors Alberti Boltha de Gald et fil.

eiusdem nominis. IS39: 2 359; ~ fil. Geor-

gii Appa 1440: 2 393. 1441: 2 399; ~ fil.

Nicolai Appa 1441: 2 409; ~ cognata

Nicolai Apa 1447: 2 597. 1448: 2 662.

1449: 2 688; ~ fil. Ladislai Bolgar 1445:

2 516; ~ de C.ibinio 1443: 2 452; ~ fil.

Michaelis de Ooboka 1451: 2 730; uxor

Nicolai de Erdel 1448: 2 662; ~ fil. Jacobi

de Felsewbolya 1454: 2 920, 2 924, 2 926;

~< fil. Ladislai Henke de Gurgfalwa 1449:

2677. 1451: 2751;^ consors Jacobi de

Megyesfalwa 1449: 2 688; ~ fil. Nicolai

iudicis regii de Mewlenbach 145G: 3 024; ~

de Zamusfalwa 1449: 2 677; ~ fil. Johannis

Zas 1450: 2 719; ~ fil. Ladislai de Zechen

1455: 2 971; ~lil. Petri de Zegew 1449:

2 677. 1451: 2 751.

Anthonii Petrus, Greff Petir, Greb, iudex civ.

Brassoviensis 1439: 2 325. 1440: 2 391.

1442: 2 412. 1447: 2 567, 2 616,' 2 620.

1448: 2 622. 1449: 2 667, 2 676. 1450:

2 707, 2 712, 2 713, 2 724. 1453: 2 821,

2 860, 2 877, 2 884. 1454i 2 908. 1456: 3 01 7.

Anthonius, decanus Albensis 1457: 3 080; ~

de Arapathaka 1442: 2 437, 2 439. 1447:

2.566. 1448: 2 626, 2 653. ~de Bako

1448: 2 666; ~ de Bazna familiaris 1451:

2 735; ~ de Bethlen 1439: 2 360. 1447:

2 605. 1448: 2 628, 2 646, 2 647. 1451:

2735, 2 751; ~ de Bodola 1440: 2 390.

1448: 2 622. 1449:

2 690; Brassoviensis s. Sander. ~. ma- gister Brassoviensis 1442: 2 434; ~, capel- lanus de Gorona 1442: 2 439; ~, magister civium (".ibin. s. Trauteuberger; ~, ple- banus Cybiniensis, vicarius capituli eccl. TransUvanensis 1442: 2 441. 1443: 2 467, 2 470. 1444: 2 473, 2 474. 1446: 2 527, 2 529, 2 549. 1447: 2 599, 2 613. 1448: 2 623, 2 642. 1450: 2 701. 1451: 2 738. 1453: 2 805. 1454: 2 931, 2 934. 1455:

2 959, 2 983. 1456: 3 003, 3 006. 1457:

3 063, 3 065, 3 066; ~, locatus scolae in Cibinio 1457: 3 064; ~ de Kerestwr 1448: 2 640. 1451: 2 753, 2 757; ~, abbas de (.olosmonostra 1440: 2 366. 1441: 2 418. 1443: 2 452. 2 464. 1449: 2 677. 1450: 2 705. 1451: 2 729; ~ s. Crucilerus; de Kwesd 1455: 2 920; ~ de GjToth 1448: 2 651; ~ in Lankerek 1455: 2 989; ~, lite- ratus 1447: 2 589; ~, plebanus de monte .Vlellis, decanus Brassoviensis 1442: 2 439. 1443: 2 464. 1447: 2 596. 2 613, 2 614. 1448: 2 638. 1449: 2 691; ~, iude\ villae montis s. Michaelis 1450: 2 722; ~ fil. Nicolai 1440 2 383, 2 390; ~. pisetarius Strigoniensis 1456: 3 020: ~. cantor eccl. Transilvancnsis. 1450:2 710. 1453:2 826,

2 842, 2 862. 2 865, 2 884. 14.57: 3 067.

3 068; ~, plebanus de Wyncz 1439: 2 343; . plebanus de Zazsebes 1439: 2 330; ~ de Zylkerek 1 448: 2 640.

Antoczii, Salzkammergraf 144G: 2 556.

.\pa, Appa de Almakerek 1440: 2 383, 2 393. 1441: 2 409. 1448: 2 646. 1449: 2 688; ~ Georgius de Almakerek 1440: 2 383, 2 393. 1441: 2 399. 1448: 2 662. 1451: 2 744; ~ Ladislaus de Almakerek 1439: 2 355, 2 360. 1440: 2 393. 1441: 2 409. 1447: 2 605. 1448: 2 646; ~ Nicolaus de Almakerek 1439: 2 355, 2 360. 1440: 2 380, 2 383, 2 393, 2 394. 1441: 2 399, 2 409. 1442: 2 440. 1443: 2 453, 2 464. 1446: 2 533, 2 561. 1447: 2 597, 2 605. 1448: 2 647. 1449: 2 688. 1451: 2 744.

Apold, Trappold. Apold. 1446: 2 547, 2 548.

Apoldul de Sus, Grosspold. Apoldia superior Trapolden superior. 145G: 3 045; plebanus Nicolaus; iurati: Cristannus Hungar, Johan- nes Henkel.

Araci. Arapathaka, Arapathika. Anthonius.

.'Vrad. Capilulum eccl. Orodiensis 1448: 2 666. 1449: 2 668.

Aranyos s. Arie^.

Arcalia, Kallesdorf bei Bistrita. Arokallya. 1456: 3 050, 3 051. 1457: 3 059, 3 081, 3 082.

.\rchita, .\rkeden. Erkethen, Erkeed. 1441: 2 415. 1456: 3 011.

Archiud, Erked. Erkewd 1443: 2 453, 2 462. 1453: 2 835. 1455: 2 971, 2 982, 2 986. 1547: 3 073.

Ardan. Ardany. 1453:2 835. 1455: 2 982,2 986.

Arida Bistricia s. Dorolea.

Arie§. Aranyos. Sedes 1450: 2 702.

Armeni bci Ocna-Sibiului. Zekes. 1452. 2784. 1455: 2 961.

Armenier 1439: 2 334.

600

Arnieaiis Tliouiiis, praep(>!>itus eccl. Stri.aonieri- sis t'tt7: 2bl-.>. Slii:!. 2(U4. 1*48: 2 «23. 2 624. 2 638. 1451: 2 748. 1452: 2 773. HSo: 2 991.

.^rimiiiio K. 1444: 2 486.

Arnal.ti loliiiiiues dc Graudeiicz. rector scolae f.il)iniensis 1-44B: 2 527.

AniolliK Kuiliiis dc Stolceriberi; 1454: 2 81»!).

Arpasttio s. Uraiii^te.

Afchileul. Kivskcwlew. Si.s;ismuiidus.

.Vtel, Hit^eldirt. ticzel. .Sicolaus Busnar, Gcoraius Tliabiasii.

.\ugnstinus, aurifaber iuratus (■.ibiiiiensis 1446: 2 551; ~. plebanus de l.eclinicia 14.52: 2 799; ~ de Palotha cuin Saa^h. procura- tor 1447: 2 607. 1V.8: 2 633. 1449: 2 669; Bischof von Raab 1457: 3 OS(i.

\iirel \ laicii. iicnzciiz. Benczencz. Ben- chench. U:tll: 2311. 1439: 2341.

Auritalier lieiieilieliis de (.ibinio 1-456: 3 042; ~ C.asparus. luratus Rrassoviensis 1447: 2 .")(i7. 1456: 3 038; ~ Geori;ius dc Bistricia 1449: 2 670, 2 671: ~ Jacobus de Mullen- hach. uiratus 1449: 2 680, 2 689; vicegerens iudicis re^ni 1456: 3 024. 3 054, 3 055; ~ ■lohannes, iuratus (;ibiniensis 1447: 2 597. 1451: 2 730; ~ .Johannes de Megyes 1441;

2 399: ~ Johannes, prideni lua.e. civium Setreswariensis 14.53: 2 817. 1456: 3 024,

3 051; ~s. Melchior; -^ Michael, iuratus (abinicnsis 1454: 2 899.

Austria s. Osterreieh.

.\xam>lh, Bandenfiihrcr 155:$: 2 848.

.\venle Sever, Frauendorf. Villa Doininarum.

I.aurencius .Michaelis, Petrus .lohaniiis. Azywbezlrijii s. Dorolea.

Baassen. s. Kaziia.

Babol s. Uuia.

Uiicainti bei Broos. Bakay. Si.gismund, .lohan-

nes, Veronica. Bacau 1447: 2 595. 14.56: 3 028. *Haehim. Bachana. Bnchina. Praedium bei

numitra 1441: 2 421. 1442: 2 432, 2 443.

2 448. 1H6: 2 554. 1448: 2 6)0, 2 641.

2651. 1449: 2677-2679. 1451: 2750-

2 753. 2 756, 2 757. 1452: 2 762. Bachnen s. Unhnea.

Baciu bei Bra^ov. Baach, Bachfalw. 1456:

3 014,3 019.

Bacs in Sudungarn. Bachium. 1452: 2 775.

> n 1453: 2 808.

B^deni bei Turda. Bayom. Alexius, Egidius,

Jacobus, Syinon Magnus. B3de;ti bei Glierla. Badok. Johannes. Bagaciu, Bogeschdorf. Bagesdorff. Martinus. Bagendorf s. Bene^ti. Bahnea, Bachnen. Bachna. Conies: Andreas,

1 Johannes; iudex Petrus. Baia in der Moldau. 1456: 3 028. Baia de .\rie5. Offenburg. Ofenberg. Ophon-

bania. 1438: 2 316. 1446: 2 550. 1449:

2 674. 1456: 3 048. Baia de Cri?, .Vltenberg. Keresbanya, .Alten-

berk. 1438: 2 316. 1445: 2 519-2 521.

1446: 2 .548. 1451 : 2 733 ; off icialis I .adislau ;

de Maroth. Baia Mare. Rivuli Dominaruin. 1457: 3 057. Baierdorf s. CrninimSt.

Bdita, Cheren bei Gherla. Johannes, Nicolaus. Bdla. Bala bei Reghin. Georgius. Bayom s. Boian, Badeni. Balasfalwy s. BlaJ. Balasfalwa s. Blajenii. Balasthelek s. Blajel. Bdlcaciu, Bulkesch. Bolkach, Bolkasch. 1438:

2 313. 1441: 2 401. 1443: 2 458. 1448:

2 652. 1450: 2 696. 1451: 2 749, 2 754.

1452: 2 764. 1453: 2 812. 1455: 2 971;

iurati: Mathias Ostrcicher, Michael Tesh-

ner; hospes Michael Hashas.

Ilalinl. grefl iii ncllciidorf 1447: 2 593. !t:ilo<|h 1'etrus. iudc- Thordensis 1444: 2 514. Halsii bei Orastie. Balsa. 1447: 2 564. Kallliasir de fnyed alias de Zentjanushegve

14:i9: 2328, 2329, 2359. 14.52: 2 802; '-

von l<"agendorf 1447: 2 5T3; ~^. presbyter

eccl. Transilvani 1439: 2 :i59. Bnhven .Mcnlaus, laicus Strigoniensis diocesis

1542: 2 442. Ilanehn 1'aulns de Bykes 1448: 2 6ob. Ilaiiya .Mberliis. civis Albensis. Uarlinrn fil. I.adislai Appa 1441: 2 409; ~ fil.

Nicolai Appa 1447: 2 605;~fil. f.adislai

Schreibcr 14.54: 2 945. llarhnth 1453: 2 883. Barccnsis terra. Barcza s. Jnra Birsei. Bardivoy s. Unrlfeld. Barla s. Itirla. Harnnbus de Baga 1439: 2 329; ~. conven-

tualis de C.olosmonostra 1451: 2 753,

2 757; ~ de Moch 1440: 2 370; ~ de Mo- hachl439:2 329.

Unrtleld, Bardivoj, B^tfa. 1457: 3 076. Barth -lohnnnes, notarius Bistriciensis 1457:

3 057, 3 060; ~ Oswaldus, villicus de Hel- tha 1449: 2 688. 1456: 3 055.

Barthe de Hidegviz 1439: 2 359.

Bartholomei Stephanus, iudex de (.Iwswar 1441: 2 413. 1444: 2 507, 2 508.

Unrtholonieus 1442: 2 434; , plebanus de Berethalom 1440: 2 393. 1441: 2 399. 1446: 2 533. 1447: 2 597; ~, iudex regius de Bros 1449: 2 681;~de Kyszt,presbyter 1455: 2 959; ~, conventualis de Clusmo- monostra 1448:2 640, 2 651; ~, plebanus de Cruczperg 1442: 2 439; ~ de Erdeosch, vicecomes Siculorum 1448: 2o41; ; ple- banus de Heltha 1444: 2 511; ~, literatus de Dees 1453: 2 887;-, plebanus de Xagfalw 1443: 2 467. 1444: 2 473, 2 474; ~, Pfarrcr von S. Regen 1452: 2 770; -, canonicus Strigoniensis 1448: 2 623.

Barthusch Michael de Rotbergh 1452: 2 781 .

Barthws s. Grcb.

601

Basa s. Quasini-1'ascha.

Basel. Basilia. 1439: 2 332, 2 334.

Bathyzhaza s. Botez.

Bato$, Botsch. Bathus. Stephaiius Greb.

Baumgarten s. Itunyard.

Bazna, Baassen. Bazna. 1454: 2 903. Antonius,

Mathias molendinator; villicus Thomas;

Thompa, dominus Thomas. Bebek. Enierich. Woiwode von Siebenbiirgen

1447: 2 blO. Beke de Iklod 1448: 2 640. 1451: 2 1a\. Beke. Wustung bei Dej. 1448: 2 629. Beehe. fundus in Bistricia. 1456: 3 000. BiiUnn bei Dcj. Adelsgeschlecht s. Iletblen. Begendorf s. Ilene^ti. Beia. Meeburg bei Rupea 1442: 2 437. Beius bei Oradea. Belenes. Michael. Bela.rex Hungariae 14.38: 2 305. 1441: 2 415,

2 416. 144B: 2 562. 1449: 2 684, 2 687. 1451: 2755. 1452: 2 762. 1454: 2944. 1455: 2996.

Beldiu. Beld. Benedictus.

Belgrad. Nandor Alba. 1443: 2 457. 1444: 2 476.

1454: 2 929, 2 949. 1456: 3 050. 3 051;

capitaneus Michael Zylagy. Beliu. Belen. Simon Forro et fil.: Georgius,

Nicolaus, Michacl. I.adislaus et .iohannes. Bell, Belye s. lluia. Belleschdorf s. Idieiu. Kenk Siniun, villicus de Peen Saxoiiicali 1456:

3 024.

Benchench, Bcnzenz s. Aurel \ laieu.

BenenatLs Jaeohus 1450: 2 700.

Benedietus de Beld 1439: 2 3.59. 1440: 2 390.

1448: 2 660:~de Bongard 1448: 2 651.

1452: 2 801; ~ de Gald 1448: 2 666; ~ na-

tusThomae de Hathaloin. notariuspublicus

1447: 2 6t3, 2 614. 1448: 2 623; ~ fil.

Dyonisii de Ilye 1441: 2310; ~fil. Ste-

phani de Losoncz 1440: 2 367. 1441: 2 400;

~ de Moson 1446: 2 526; ~ de Rawas

1454: 2 920; ~ de Spanlaka 1448: 2 666;

~ de Zanchal 1447: 2 589; ~ de Zenth-

gewrg 1448: 2 651 . Bene^ti, Bagendorf bei Leschkirch. Begendorf.

Ladislaus. Benye s. Biia. Beosser s. Bivsser. Berkes 1456: 3 013. Ber, Peer Laurentius de Olczna, iudex terestris

de Lwschkirch, vicegerens iudicatus regii

1449: 2 689. 1456: 3 024, 3 054. Berekszo s. Birsau. Bertram Stephanus, iudex Goluswariensis 1448:

2 665. 1453: 2 806. Beruart Caspar de Wydenbach, plcbanus de

monte Mellis 1457: 3 089. Besenyew s. Vii^oara. Heszterce, Byztrecze castruni. Kom. Trencsen.

1450: 2 789. Uetblen Antbonius, Gregorius, Johannes. Mar-

cus, Nicolaus. Adelsgeschlecht . Ueuchil Micliacl de Bistricia 14.54: 2 914. Bewdener s. Iluddener. Bewkler s. Iluchler. Ileulyer .lobannes, iuratus de Salisfodio 14.54:

2 899. Mathias, iuratus dc Salisfodio

1454: 2 899.

Bykes s. laget.

Bychak Benedictus de Moson 1440: 2 375. 1444: 2 477, 2 478. 1446: 2 526.

Bycz Gerger, Siculus 1442: 2 439: ~ biro Sicu- lus 1442: 2 439.

Bidin bei Bistritz. Bwdwn. 1439: 2 355. 1447: 2 605.

Byer s. Byro.

Biertan. Birthalm. Berthelni. Byrthalbem. Oppidum: aerebatus. 1440: 2 380, 2 393, 2 394. 1441 : 2 399. 1443: 2 471 . 1446: 2 533. 1447: 2 597. 1450: 2 72L 1451: 2 744: 1453: 2 823. 1454: 2 903, 2 946. 1457: 3 075; iudex Nicolaus Buznard: plebanus: Bartho- lomeus, Michael, Petrus; villicus: Jacobus Halffzyn, Cristoforus; iurati seniores: Nico- laus Pwsnar, Johannes Gordan, Michael Schuler, Paulus Wagner, Symon Pellifex, Mathias Sartor, Michael Schellem, Paulus ( arnifex. Michael Rewppler; laici: Offilus Sutoris. Petrus Sutoris. Bartholomeus Feolkel, Christannus Bewkler. Jacobus Faber, Anthonius Roth, Katherina Tyl- mannin, Nicolaus licentiatus.

Bihar,Byhor.Komitat 1446: 2 561. 1455:2961.

Bila bei Tirnaveni. Benye. 1455: 2 961.

Birk s. 1'etelea.

Birgau. Borgo. 1447: 2 605. 1448: 2 628. 2 646.

Birgbis. Biirgesch bei Agnita. 1440: 2 383.

Birla beiBistrita.Barla.Bara. 1455: 2 982.2986.

Birnbaum s. (ihirbom.

B\ro Andreas von Weisskirch. 1450: 2 716, 2 717; Byer Johannes de Bros, villicus 1452: 2 78L 2 782.

Uirsau bei Uia. Berekszo. 1440: 2 382.

Birthalm s. Biertan.

Birtin bei Brad. Stephanus.

Bistrita. Bistritz. Beztercze, Bystricia, Nosen . t.astruin 1456: 3 000, 3 076, 3 096; civitas 1438: 2 319 2 321 . 1439: 2 344, 2 362, 2 363. 1440: 2 368. 1441: 2 397. 2 412, 2 414, 2 419. 1442: 2 438. 1444: 2 489, 2 495. 1446: 2 528. 1448: 2 628, 2 646. 2 651 . 1449: 2 670, 2 671, 2 677, 2 678. 1451: 2 743. 1452: 2 799, 2 801. 1453: 2 810. 2 816. 2 834, 2 836, 2 863, 2 865-2 867, 2 873, 2 876. 1454: 2 914. 1456: 3 000, 3 015, 3 028. 1457: 3 060; decanus. decanatus, districtus 1438: 2 307, 2 319. 1439: 2 326, 2 331. 2 340, 2 344. 1442: 2 438. 1447: 2 594. 1451: 2 743. 1452: 2 783. 1453: 2 836, 2 843, 2 879. 1454: 2 922. 1455: 2 985, 2 998; Valentinus; comitatus 1453: 2 876; sedes plebaniae 1442: 2 433; iudex: Bogener Johannes, Peter Hertel, Georgius "Wilman; 'iurati:Anthonius.Brewer Petrus, Kewthler, Jacobus Cretschmer, Petrus Czass, Geor- gius C.reweii, Thomas Hawser, Petrus Her- man, Andreas Lilienczweig, Geor,uius et Zeyfridus Nessiger, Demetrius, Pellifex Da- nicl Rimer, Georgius Stux. Petrus Tirnian; cives: Georgius Aurifaber, Beuehil Michael Petrus Knechtil, Andrcas Eyben, Andreas Farkas, Andreas Leichnani. Johanncs cor- rigiator, Ladislaus, Andreas Rychenbach, Petrus Zaaz; notarius Johannes Bartli; frater praedicatoruin Georgius.

f302

BiwersHug. l-luvius. 1449: 2 690.

Bltvar s. Ofen.

•Bizere bei C.aransebe?. .Nicolaus.

Biaj. Blaseiidorf. Balasfalva. Herbart. N'ico-

iaus. Steplianus. Dorothea. Blajeuii bci Bistrita. Balasfalva. 1451:2 757.

Blasius, Johannes. Georgius. BlJijrl. Kleinblasendorf. Balasthelek. 145-i:

2 918. 1455: 2 961 . Herbartus. Bhtsius.artiumliberaliuin niagister 1447: 2587,

2fil4; vicarius Bachiensis 1447: 2 599;

~ de C.herynii 1448: 2 610; ~ de Choron

1 453: 2 836; ~ archidiaconus de Crasna

1453: 2 839; ~ de E.aerwar 1444: 2 475;

~ de Eyerpod 1447: 2 567; ~ de Mohach

1439: 2 329; ~ de Schelk, canonicus et

locumtenens vicariatus eccl. Transilvanen-

sis 1452: 2 775. 1453: 2 82b. 2 830; ~ de

Selk 1447: 2 599; ~ Benedictus de Schenk

1453: 2 883; ~ notarius fil. Andrei de

Toldala.a 14.57: 3 073;~ canonicus eccl.

Transilvanae 1457: 3 065; de Zenthmic-

los 1441: 2 419. Boarla, Michelsdorf. Mychaelfalva. Eccl. paro-

chialis 1448: 2 643. Bochna. Bochino s. Biichna. Bod. Brenndorf. Bothfalva. Bryngendorf.

1452: 2 779. 1454: 2 907. 1455: 2 959.

2 983. 1456: 3 041; plebanus: Nicolaus de

Tarthalaw. Gregorius de Slatna; villicus:

Andreas, Honne Jacob. Bodendorf s. Bunesti. Bodo (Jregorius, vicevaevoda Transilvaniae

1446: 2 526. Bodoc. Bodok. Thomas. Bodola s. Budila. Bogata bei Turda. Bogat. 1439: 2 333. Eme-

ricus, Petrus. Bogatul Roman bei Mercurea. Kerek. Johannes,

Ladislaus. Bogdan II.. Woiwode der Moldau 1450: 2 699. Bogener .lohannes. iudex de Bistricia 1454:

2 914. Bogeschdorf s. Bagaciu. Bogner \icolaus de Kerstyenzygethe 1449:

2 688. Bohmen. Boemia, Bohemia. Regnum 1438:

2 306. 1439: 2 349. 1443: 2 401. 1449:

2 683. 1451: 2 758. 1452: 2 769. 1454:

2 901; Albert rex, Ladislaus V. rex. Boian, Bonnesdorf bei Media^. Bayon, Bayom.

1447: 2 589. 1452: 2 776. 1456: 3 002;

plebanus Stephanus; Symon Magnus, Egi-

dius, Jacobus. Boita bei Talmaciu. Boica. 1453: 2 818, 2 829. Boythor s. Buituri. Boiu bei Sighi^oara. Bwn. 1444: 2 494. 1446:

2 558, 2 559, 2 601, 2 602, 2 611, 2 615.

1448: 2 648. 1451: 2 739. 1453: 2 822,

2 888, 2 889, 2 890. Bolkasch s. Biilcaciu. Bolgar Ladislaus 1443: 2 470. 1445: 2 516; -'

de Zentkyral 1442: 2 441. Bolgarcherged s. Cergdul Mic. Bolya. Ladislaus. Bolia s. Buia.

liologa bei Huedin. Sebeswar, castrum Sebes. 1446: 2 545.

Boltha .\lbert de Gald 1439: 2 359. 1448: 2 651. 1449: 2 688. 1454: 2 941 . 14.56: 3 001.

Bonczhida s. ltontid:i.

Bon.qad s. Bungard.

Bonifaz VII!.. papa 1444: 2 486. 1452: 2 798.

Bonnesdorf s. Boian.

Bontida. Bonczhida, Ponshyda. 1446: 2 545; Gaspar Magnus, Nicolaus, Stephanus.

Borhoslo de deztragh 1448: 2 640.

Borchard s. Bucerdea.

Borgo s. Ilirgau.

Boritin. Oppidum 1438: 2 316.

Bornequel, Burnequel Johannes.

Bor?a bei Gherla. Borcza. 1453: 2 883.

Bortsrh .Johanues, plebanus de monte st. Michaelis 1456: 3 055.

Boszsus s. Buzaul .Vrdelean.

Botji s. Boltha.

Iloteni bei Gherla. Emericus Kakas. Andreas Zenthes.

Itotez. Bathyzhaza. Martinus.

Bothfalva s. Bod.

Botsch s. Bato^.

Bouron -Man. 1451: 2 726.

Bozie^ bei Dej. Bozzyas. Jacobus.

Bozsur s. Traian \uia.

Bradeni, Hendorf bei Agnita. Hegen. 1448: 2 6.54.

Bralla. Brail. Brailla. 1443: 2 447. 1454: 2 910. 14.57: 3 070.

Braller s. Bruiu.

Bran, Torzburg. Therch, Hwzziwmezew ca- strum. 1441: 2 404. 1444: 2 505; castellanus 1438: 2 310, 2 311, 2 317. 1443: 2 447. 1446: 2 530. 1448: 2 622. 1452: 2 785. 1453: 2 857, 2 859, 2 875. 1454: 2 904. 1456: 3 014, 3 019, 3 044; castellani: Nico- laus de Wyzakna, Valentinus de Feyere- ^haz, Nicolaus de Bizere; possessio regalis 1447: 2 566; Johannes, Gaspar, Lazar.

Brannilar Andreas, Breyfor de Naddemeter 1449: 2 677. 1451: 2 751, 2 752.

Brani^te bei Dej. Arpastho. 1447: 2 605.

Bra^v, Kronstadt. Brasso-via, Brascho-vla Corona. C.ivitas 1438: 2 303, 2 310, ,2 312, 2 317. 1439: 2 325, 2 331, 2 332-2 351, 2 353, 1440: 2 371, 2 372. 1441: 2 415, 2 416, 2 424-2 427. 1442: 2 434, 2 436, 2 442. 1443: 2 446, 2 447, 2 451, 2 459, 2 460, 2 464-2 466, 2 469, 2 472. 1444: 2 479, 2 483, 2 485, 2 492, 2 493, 2 496, 2 498-2 501, 2 503, 2 505, 2 506, 2 519. 1445: 2 522. 1446: 2 528, 2 530, 2 555, 2 556, 2 560-2 562, 2 564, 2 565, 2 567. 1447: 2 583, 2 585, 2 587, 2 593. 2 595, 2 598, 2 609, 2 610, 2 612-2 614, 2 616— 2 621. 1448: 2 631, 2 632, 2 635, 2 658, 2 663, 2 667. 1449: 2 676, 2 682, 2 685, 2 686, 2 690-2 692. 1450: 2 698, 2 699, 2 708-2 711, 2 718, 2 720. 1451: 2 740, 2 747, 2 748, 2 754, 2 758, 2 761. 1452: 2 763, 2 765-2 767, 2 773, 2 780, 2 793, 2 795-2 797, 2 800, 2 821, 2 828. 1453: 2 838, 2 855-2 859, 2 863, 2 870, 2 881. 1454: 2 897, 2 898, 2 901, 2 904, 2 907-

603

2 910, 2 932. 2 933. 2 936. 2 940. 2 942. 1455: 2 952. 2 962. 2 965. 2 966, 2 968- 2 970. 2 977, 2 979. 2 980. 2 984. 2 992.

2 993. 2 995, 2 996. 2 998. 145G: 3 005.

3 016, 3 018, 3 025, 3 028, 3 030- 3 034, 3 036-3 038, 3 040, 3 053, 3 056. 1457: 3 088, 3 090-3 093, 3 095, 3 096; capella st. Leonhardi super Porta; capella st. Mar- tini; rector Petrus. vitricus Johannes Jekels; capellanus Anthonius dictus parvus; capitulum 1441: 2 428. 1442: 2 442, 2 444. 1444: 2 512. 1447: 2 587. 2 612. 1448: 2 637. 1449: 2 685. 1453: 2 863: consul BwTthjT Paulus; decanatus 1442: 2 444. 1443: 2 452. 2 454. 2 459. 1444: 2 512. 1445: 2 518. 144G: 2 565. 2 612. 1448: 2 623. 2 624. 2 638. 1450: 2 704. 1451: 2 726. 2 748. 1452: 2 772. 2 773. 1453: 2 902, 2 934. 1455: 2 9.59. 2 968. 2 969. 2 972. 2 983; decaiuis; Anthonius. Andreas; distric- tus 1438: 2 317. 1439: 2 325. 1444: 2 513. 1446: 2 .540. 1447: 2 585. 1451: 2 761 . 1452: 2 778. 1457: 3 061; Fronleichnamsbruder- schaft der Marienkirche 1444: 2 500; iudex: Petrus Anthonii. C.aspar Craws. Gre.Korius. Petrus Rewel.Schontuniusch.Simon Rudel. Vincencius Zagariae; iurati cives: Caspar Aurifaber. Johannes Kylhaw, Krallus. Peter Dapol. Jacobus I.unsus. Creor.nius Myschc. Hannes Partai. Gaspar Parvus. Viiicentius. Matheus Veresmarthy; merca- tores 1438: 2 310. 1439: 2 353. 144C: 2 5.30. 1447: 2 595. 1452: 2 785—2 792; monastc- rium apostoli Petri et Pauli 1443: 2 459; monetarii'1443: 2 460; plebanus: Johanncs Rudel; Hungarorum Thomas; predicatorum conventus: prior Nicolaus, fral res: Jolum- nes Scharf, Stephanus; prothonotarius Jo- hannes; villicus Petrus; cives: Agnes, Bar- tholomeus Erasmi, Gaspar, Ladislaus funi- le.\, c:onradus Lapicida, Johannes Lauda- mus, Lauriskarg mag., Mathias parator clipeorum, Nicolaus de . prepositus in Wyennia. Paulus Pauli. notarius publicus. Thomas PoIner.C.aspar Robolt procurator. Anthonius Rewdel, Servatius procurator. Petrus Ursule, Johannes Zeler.

Uruteiu, Pretai. Prathya. 1452: 2 775; Michael.

Bratislava s. Pressburg.

Breyde Johannes s. Itridin.

Breyfor s. UrannUar.

Brenndorf s. Bod.

Bresliiu, Wroclav. Wratislavia. Diocesis 1441:

2 417. 144G: 2 527. 1448: 2 645. 1455:

2 953-2 955. Brewer 1'etrus. iuratus Bistriciensis 1454:

2 914. Briceii Nicoliius, iudex terrestris Segeswariensis

1450: 2 703. Uridin Johiinnes, iuratus (.ibiiiicnsis 1449:

2 689. 1454: 2 926. 1455: 2 959. Urigidii, fil. Emcrici dc Bogath 1438: 2 313. Bryngendorf s. itod. Bronislaus von Slibo. vicevaivoda Transilvanus

1452: 2 801 , 2 802, 2 804 . 1453: 2 82o. 2 8.39.

2 888, 2 889. 1454: 2 896. 2 913, 2 917.

2 918, 2 920, 2 921, 2 924, 2 927, 2 930,

2 931, 2 941, 1455: 2 951, 2 960, 2 989.

2 994. 1456: 3 001 , 3 002, 3 058. Broos s. Orastie. Uro^teni bei Seica Mare. Kerek. 1439: 2 359;

Ladislaus. Johannes. Paulus Greb. Uruiu, Braller bei Cincul. Brollcr. 1453: 2 883. Urussa 1444: 2 472.

Uruslel Jlelehior de C.oluswar 1450: 2 697. Itueerdea. Borchard. 1457: 3 078. 3 079. *Jt\vkeuzeg bei Alba Julla. 14.52: 2 784. Bwchyn s. Uuciuni. Uiickler Ch.-ist»nnus de Byrthalben 1454:

2 903. UueiuDi bei Orai^tie. Bwchyn. 1455: 2 961, Buda s. Ofeu. Uudaeul de Jos. Deutschbudak. Bwdak, Bu-

daak maior. 1452: 2 783. 1453: 2 833, 2 865,

1454: 2 914. Budacul de Sus bei Bistrita. Budesdorlf,

Walahbudak. 1443: 2 453. 1453: 2 835.

1454: 2 914. 1455: 2 982. 2 986; Michael,

Foder Mihal. Kewkler Johannes. Uuddener, Bewdner Nicolaus. vicegerens iudi-

cisregii Segesvariensis 1452:2 781,2 782.

1456: 3 024; ~ Valentinus, iudex terrestris

Segesv.iriensis 1452: 2 781, 2 782. 1453:

2 845. 1456: 3 024. liwdeulelke. 1439: 2 341. Uiulihi beiTirguI Secuiesc.Bodola. Anthonius,

l.adislaus, Petrus plebanus.

Bwdwn s. Uidin.

Ituiii. Bell bei Seica Mare.Bulia. Belyc, BoIi;i.

Babol. 1440: 2 396. 1441: 2 420. 1454:

2 924-2 926. 2 930. 2 941. 1455: 2 954,

2 960. 1456: 3 001; Jacobus. Laurencius.

Thonias. Anna. Dorothea. Margarethe. Uuituri bei Hunedoara. Boythor 1454: 2 949. Bulkesch s. Baleneiu. lUilei, Bultsch bei Lippa. 1440: 2 392. Uulgarien, Bulgaria. 1444: 2.509. Rex Ladis-

laus. Itulger Johiinnes, iuratus de Wyzakna 1440:

2 378. Bwn s. Uoiu. llunesii, Bodendorf. Budendorff;MichaeI Greb;

~ bei Gherla. (^yplac; Valentinus iudex. Ituugard, Baumgarten bei Teaca. Bongad.

Oswaldus. Benedictus. Uunger Petrus 1447: 2 587. Burcia s. Tara Uirsei. Burgberg s. \urpar. Biirgescb s. Birghi^. Burghalle s. Orbeiul Uistii|ei. Uur\iin Paulus 1447: 2 589. Bivrlhyr Paulus, consul Coronensis 14S4: 2 933. Buruene s. PSuli^iul. Burzenland s. fara Birsei. Nicolaus Busener, iuratus de Berthalben 1447:

2 597. Itusnur Meoliiiis de Cczel 1453: 2 811. Itusiiiird (ieiirgius, senior de Stolcenburg 1454:

2 899. Itusser, Beosser Ghristannus, iiu-atus de Meg-

gyes 1456: 3 054. 1457: 3 074.

604

Buuir Anthouius de Muelenliacli liiS: 2 680. Huzdu. Busaw Insula. 1449: 2 690. Buziiul .'\rdele:inl Bos/sus oppidum. Mathins .Nvesl.

lluzd, Bussd l)(i .Mediaij 1446: 2 525. Pctrus,

Jacobus I loim. iluznard \icolaus, iudex dc Byrthalbeii 1446:

2 5:i:!. 1454: 2 90.3.

K, t:

Kabesch s. Cove?.

Kabocz Petrus de Gerewinoiiostrii. 1448: 2 640.

Kaca. Kacza s. CaUi.

Kakas Eniericus de Bothaza 1448: 2 6 JO. 1452:

2 801; Johannes s.~IIaan. Kakath s. kokad. Kiikecz Radwl de partibus Jransalpiiiis 1555:

2 998. C.acova s. Kiutijiele. Oicova liei Sebe?. Kal<u\va, Kakonilorr. 1446:

2 558, 2 559. 1447: 2 568, 2 601, 2 602.

1448: 2 648, 2 660, 2 66l. 1451: 2 739.

1453: 2 888, 2 889. Kadar .Marlinus de (olosvar 1455: 2 956. Kajanto s. rhinleni. Kalayor 1453: 2 88:{. Oillxt III., papa 14.55: 2 971. 2 976. 2 983,

2 984, 2 987, 2 991 . 1436: 3 00:;. 1 557: .3 063,

3 065, 3 066. Kallesdorf s. Arcalia.

Kiibiauvcz;!, Kahvaiiicza in Buli^arieii. 1444:

2 472. Kalocsa. 1452: 2 770. 1453: 2 823, 2 870. 1455:

2 895; arcliiepiscopus Raphacl Herzeii de

Zcckchov. Calvusar, Kaltwassir. Hidef^viz. Hydewyz.

nobiles 1443: 2 463. 1454: 2 911. 2 960.

1456: 3 001, 3 011. Gresorius, Petrus,

Stephanus magnus, Katherina relicta

Barthe de ~. Campolongo s. Cinipulung Mu^c*l. Candelis s. Cirta

Kanthor Sleplian 1443: 2 449, 2 450. Cdpilna bei Sebe?. Negfalw, Negfalwa, \Va-

ralya, Varalyamezw. 1446:2 558,2 559.

1447: 2 568. 14-18: 2 660. 1448: 2 666.

1451 : 2 739. Ciipilna. Kapolna a.d. Tirnava Mica. 1438:

2.302. 1440: 2 390. 1449: 2 671. 1454:

2 913, 2 932. Capsch, Kappusch maior s. Cop$a .Mare. Karachonfalva s. CrSciunelul dc .Sus. Caransehe<i, Karansebesch. Karansebes. 1439:

2 354. 1456: 3 026.

Karge Lorencz, plebanus iii -Monte Mellis.

1450: 2 724. 1457: 3 089. Carolus I. Roberl, rex Hungariae 1438: 2 301.

1439:2 348. 1441: 2 106. 1447: 2 584.

1448: 2 627. 1453: 2 807. 1456: 3 013. Ivarlsburg s. .'Vlba lulia.

Carnifex Blasius de Desakna 1447 : 2 584 ; ~ Johannes 1441: 2 402; ~ Paulus iuratus

de Birthalm 14.54: 2 946. Karoly Nicolaus de Zenthmiclos 1448: 2 640,

2 651. Kaschau, CosiCe, r.assovia. 1453: 2 848. Casnia bei .\gram. Capitulum 1452: 2 776.

Caspar, doininus Brassov. 1453: 2 984; ~, plebanus de villa l^pponis 1450: 2 706; ~ de parvo Horreo in Cibinio capel- laniis 1441: 2 417; ~ de l.ongocampo, C.ihiniensis 1449: 2 688. 1451: 2 745.

Kasso s. Kussoiv.

Casliliano L., cardinalis 1447: 2 581.

Castrosches s. Si(|liisonra.

Cala, Katzendorf bei Heps. Kaca, Kacza, Katziiidorff. Plcbanus Johannes, Tyczk .loliannes.

Kalherina de valle /Vgnetis 1456: 3 006; ~ re- lieta Michaelis de Diod 1440: 2 377; ^ relieta Harthe de Hidegviz 1439: 2 359; ~ consors Johannis de Nywtliod 1441: 2 420; ~ relicta Kgidii Parvi 1438: 2 315; ~ relicta Thoniae Hcod 1454: 2 946; ~ relicta .\nthonii Roth de ByrtliallK- 1454: 2 903. 1457: 3 075; ~ relicta Micliaelis pellifieis dc Segesw.;r 1445: 2 517;~ fil. .\iinae de Zamusfalwa 1449: 2 677. 1451: 2 751.

Ceanul bei Tuida. Chaan. I.adislaus, Torda.

Kehser lilasius de Lankerek 1455: 2 989.

Keched s. .Vliini^.

Kecskemel 1456: 3 056.

Ceel de Nyen 1440: 2 390.

Keisd s. Saschiz.

C.elie s. Zilli.

Xelling. Kelnek s. Ciliiic.

Keniend, Kom. Zala, Ungarn. (^aslruiii Ke- nund. 1441: 2 405 -2" 108.

Kenieiiy Slephaniis, Vizewoiwode 1456: 3 035. 14.57 : 3 079.

Ceiiad, Tschanad bei Arad. Schennadiensis, Chanadinum 1443: 2 446. Diocesis 1440: 2 379; canonicus: Johannes, Ladislaus Woski.

Kend, Kenth s. Cornejli.

Ivende Ladislaiis de Malomvyz. 1439: 2 354.

Kenthelkc s. Cliintelnic.

Centumcumuli s. Movile.

Cepari, Tschippendorf. Chepan. 1451: 2 757.

Keralkew s. Koniystein.

Kerek s. Bogalnl Roman, Bro<:leni.

Kerekes Luciis de Coloswar 1453: 2 839.

Kereczmer, Krechmer Andreas de Bystricia 1441: 2 402, 2 412.

Kereles s. Chirales.

Kerelew s. Chirileu.

Keresbanya s. Baia de Cri^.

Keresfalwa s. Curclu.

Kerestien de C.zegew 1449; 2677. 1451: 2751.

Kerestwr s. Cristur-^ieu .

Kcrz s. Cirta.

Cergaul .Mic, Kleinschergied bei Blaj. Bol-

garchcrged. 1440: 2 376, 2 377. 2 384.

1442: 2 431, 2 435. 1444: 2 504.

605

Cernalii bei Bra.^ov. Cernatfalw. villa st.

Micliaclis. Zenthmihal. 1456: 3 014. 3 019;

plebanus: Johannes, Dominicus fil. Eme-

rici.

Keor|ieoner Joliaunes, iuratus Cibinicnsis

1456: 3 045. 1457: 3 063, 3 065. K(r\vsyfwc s. Criseior. Cesariiii (ieoryius, prothonotarius sedis apos-

tolicce 1445: 2 517. Celaten de llalla, Kolvelburi<. Kwkwlwar, Kyl^ellcwar. 1443: 2 457, 2 458. 1447: 2 572. 2 573, 2 579. 2 589, 2 600. 1448: 2 652. 14.V.: 2 896. 2 946; castelanus Jo- liaunes. Keukler .lohanues dc Budcsdorff 1454: 2 914. Kener Taiil von Kronstadt 14.'j6: 3 034. Kcvtsd s. Coves. Keiiffman .lohaiiiies, iuratus de Salisfodio

14.->4 : 2 899. Ovinium s. Kuliiii. Kewlhler .\nthonius, iuratus Bistricicnsis.

1439: 2 344. 1441: 2 397. Kcwrtlnvcll<apw s. Poarla. Kezdi, Kysdi. Sedcs. 1444: 2 492. 1448:

2 631. 2 632; Sandrinus. Kezdi Sandrinus s. Sandrinus de Kisdy. Kczzel s. Cliesler. C.hiiak. Chak s. Ciaeova. Cluian s. (eanul. Chakan .lohannes, villicus dc Waradya 1455:

2 989. Chanad s. radiireni. Chanadinuni s. Cenad. Chanadinus, archiepiscopus 1454: 2 844. Chasma s. Casina.

Chech Johaiiilcs, fauiiliaris Nicolai dc \Vy.sak- na 1450: 2 720. 1452: 2 800; ~ Stephanus in Retteg 1455: 2 986. Cheh 1'elrus de Saro. condam vaivoda Traii-

silvanicnsis 1441: 2 430. Chch s. 1'anliceu.

Chege. Pradium bci Dumitra 1441: 2 421. 1442: 2 432, 2 443. 1443: 2 448. 1446: 2 554. 1448: 2 640, 2 641, 2 651. 1449: 2 677. 2 678, 2 679. 1451: 2 750-2 753, 2 756, 2 757. 1452: 2 762. Chcpan s. Cepari. Chepel s. Csepel. Cheren s. Uaitii.

Chereni Blasius dc Balasfalwa 1451: 2 751,

2 753. 2 757;~ Georgius dc Balasfalwa

1451: 2 757; ~ Johannes de Balasfalwa

1451: 2 751. 2 753. 2 757.

Cherynii. Nicolaus, Gcoraius, Blnsius, Os-

waldus. Chernik Valachus 1452: 2 795. Chesler. Kczzel 14.56: 3 002. Chestve, Chezthc s. Cisleiu. Cliilia. Kvlye, Kyla castrum. 1453: 2 838.

1454: 2 910. 2 911. Chiiiari bci Ty..Murcs. Pynar. 14.53: 2 835. Chincins. ViUa Kynchcs. 1439: 2 328. Chinlelnie. Kcnthclke. 1456: 3 050. 3 051.

1457 : 3 059, 3 082. Chinleni bci CIuj. Kayantho. 14.54: 2 917. Chiralcs, Kvricleis bei Bistrita. Kerclcs. 1456: 3 050. 1457: 3 077, 3 081.

Cliirileii bei Ludu;?. Kerelcw. Dorothea con- sors Pauli.

Cliyzo l'unlus, iol a.Lio in Waradya 1455: '2 989.

Choban 1453: 2 87.3. 1'.55: 2 985.

Chokmo s. CiyniaH.

Cbomafaya s Ciumalaia.

( bon^a s. Ciunya.

Chornata s. Cemalu.

Chorokzow s. Sariicsiiu.

Choron. Blasius. Georgius.

Chrislannus, dccanus Cibiniensis 1443: 2468; ~, plcbanus de magno Demetrio 1446; 2 524. 1447: 2 565, 2 594. 1448: 2 641, 2 651;~, literatus 1446: 2 560; ~ ma- gister, plebanus de Minorc Orreo ac dccanus capituli Cibiniensis 1438; 2 309; ~. plebanus de Nitbusia 1448: 2 639; ~, plebanus de Ryomfalw 1453: 2 808, 2 823, 2 824, 2 886.

Chrislinn, Gesaiidter von Kronstadt 1447: 2 618; ~ von Wassid 1454: 2 912.

ChrLsllanus Blasius de Schelk. presbyter

Transihanac diocesis 1439: 2 349. Christoph, Bischof: 1448. 2 656. Ciacova bci Deta. Chak, Chaak. Franriscus, Ladislaus, Nicolaus.

Cibin s. Sihiu.

Cibin s. Zihin.

KykeUew s. Tirnav.i.

Kykellcwa s. Celalea de Baltii.

Cykmantul s. Tic|niandru.

Kyscvr s. ^ura Mica.

Cidinum s. Codlea.

Ciguiau bei Ora^tie. Chokmo. 1455: 2 961.

Kvlhaw Johanncs. iuratus Brassoviensis

1439: 2 351. Cilia s. Zilli. Kylye s. Chilia.

Cimpulung SIu?cel. Longocampo, Iloszywme- zew. Caspar. Jacobus, Johannes, Pcter- mannus.

Crinic, Kellini» bei Mercurea. Kelnek. Ple- bauus Laurentius.

Kynclies s. Chincius.

Cincul, Grossschenk. Schcnk. 1444; 2 501. 1452: 2 787, 2 788, 2 791, 2 792; scdes 1453: 2 883, 2 893. 1454: 2 928; iudex rcf;ius Johanncs de valle Mariae; iudex terrestris Petrus dc valle Agnetis; no- tarius Nicolaus; iuratus senior sedis Johannes Feer; Blasius Benedictus.

Ciplac s. Bunejli.

Kyralia, dcutsches Landkapitel bei BistrHa-

1438: 2 307. 1439; 2 326, 2 340. 1442: 2 433. 1451: 2 743. 1452: 2 783, 2 801. 1453: 2 879. 1454: 2 922.

Kvralhalom s. Crilialnia.

Kirchhaiii Wenczeslaus dc Drcsdcn, pres-

byter Misnensis diocesis. 1439: 2 343.

1454: 2 931. 1455: 2 983. Ciresoaia bei Dcj. Dechcw. 1447: 2 605.

Emcricus. Kvricleis s. Cliirales. Cirslea 1452: 2 796.

606

Cir^i, Krr?. C.andelis, Kyrch. Kercli. 1*40: 2 387. 1444: 2 486; abbas inonasterii b. Mariae 1439: 2 338. 2 3-42, 2 343 .1440: 2 379, 2 389. 1448: 2 645: Joliannes de IjDrnequel, Michael: convenlus 1440: 2 387; monasterium 1439: 2 342, 2 313. 1440: 2 379. 1446: 2 539, 2 540. 1454: 2 894, 2 942; comes et iudex Adam; Joliannes Sutoris.

Kirtseh s. Ciirfiii. Kyseekemezew s. Tirnavionrn. Kisd s. Siiscliiz.

Kisd, 1-ivsd. Decanatus, districtus 1447: 2 594." 1451: 2 743.

Kysdemctcr s. Uumilrita.

Kysdi s. Kezdi.

Cisnatlie, Heltau. Helta. Heltlia. 1444: 2 511. 1446: 2 531. 1450: 2 722. 1453: 2 849, 2 850. 1456: 3 055; plebanus: Nicolaus Moelenbechcr. Bartholomeus. Hermann ; eapellanus: Blasius Hian, .Micliacl Wollm- plok; iuratus Nicolaus .Mcnfarth; vil- licus: Oswaldus Barth, Karrol Clos ; Lodovicus et Nicolaus Lwtsch.

Cisnadioara. .Michelsberj;. .Mons st. Michaelis. 1414: 2 510. 2 511. 1452: 2 772. 1453: 2 849. 14.56: 3 055; plcbanus Nicolaus Mulenbeclier. Johannes Bortsch; iudex .^ntlionius; Ludowicus.

Kyssarus s. Uelenii.

Kysselk s. Seiea Mica.

Kiszewles s. Seleiis.

Cisleiu. (^hezthe. C.hestve. Olahchesthwe. 1441: 2 400; Jacobus, Petrus fil. Georgi fil. .lach.

(^istercienses s. Zisterzieuser.

Cine.Sclieuk. 1442: 2 439;seniores Siculi sedis.

Ciumafaia bei Gherla. Chomafaya. Johannes, Petrus Toth, Georgius.

Ciiujga eingemeindet in Ocna Mure?. Chonga . 1439 : 2 329. Georgius.

Kyzd s. Sascliiz.

Clare, Clarr, Clarren Johannes, iuratus de I^uckbas 1452: 2 781, 2 782; iudex ter- restris 1453: 2 845. 1456: 3 024, 3 054.

Klarissinen 1455: 2 950, 2 987.

Kleinalisch s. Scleuj.

Kleinbistritz s. Dorolea.

Kleinblasendorf s. Blajel.

Kleinenycd s. Sinyalin.

Kleinlasseln s. Laslaul ilic.

Kleinmiihlbach s. Selicfcl.

Kleinpropstdorf s. Tirnavioara.

Kleinschelken s. Seica )(iea.

Kleinschergied s. Cergaul Mic.

Kleinscheuern s. §ura Hicd.

Kleinschogen s. §ieut.

Cleynsmit Eobanus, clericus Maguntinensis diocesis notarius publicus 1455: 2 952, 2 959; ~ de Erffurdia 1455: 2 962.

Clemens, provisor pauperum hospitalis Ci- biniensis 1448: 2 623; ~ von Kleina- lisch 1440: 2 369, 2 375. 1444: 2 477. 2 478, 2 490. 1446: 2 526; ~ de Endrydi, vicecomes Siculorum 1448: 2 641 ; ~ de Ludas presbyterus 1447: 2 587; ~ de Megies, capellanus 1450; 2 701;.~ co- mes de Megies s. fiereb.

Cloaslcrf, Klosdorf. Villa Nicolai. 14411: 2 645.

Kloliis, Klops .Vndreas de Naddemeter. 1449: 2 677. 1451: 2 750-2 752.

(]|omp (ieoPjiiiis, presbyter 14.54: 2 933.

Cloppoff l*elrus, iuratus Cibiiiiensis 1440: 2 378, 2 393.

Clos Kariol, villicus de Helta 14.50: 2 722.

Cliij. Colos, Colus. Kom. 1443: 2 4.53-2 456. 14.53 2 835. 1454:2 917. 1455:2 982.2 986. 1457: 3 071. 3 079; ~ KLuisenburg. Clu.s- war. Cluswar, Coluswar. Civitas. 1438: 2 300. 2 307, 2 318, 2 322. 1439: 2 361. 1441: 2 397, 2 413. 1442; 2 132. 144-4: 2 507. 2 508. 1446: 2 545. 2 555. 1447: 2 585. 1448: 2 665. 1449: 2 675. 2 697. 1451: 2 725, 2 736. 2 743. 14.52: 2 768, 2 797. 1453: 2 806. 2 807, 2 825,2 832, 2 831, 2 839, 2 857-2 859, 2 868. 1454:

2 917. 1455: 2 956, 2 999. li.57: 3 083-

3 085.; plebanus: .Martinus. Gregorius Slewing. Johannes Zuchaky; iudex: Ste- phanus Bartholomei. Sebastiarms Olaz , Stephanus Bertram. Jacobus Meun; iu- rati: Barthes Feyer, Sigismundus Ffeyer, Johannes Ffrancyas, Sigismundus Lit- ratus, Ladisl lus Hunyadi, .lohannes Koct- peuer, .Mathie Petrus, Egidius Sartor, /Vndreas Serthoderel. Petrus Sladych. Ja- cobus Sleyevnyngh. Sthenchel. .\ndreas Ssuff: cives: Melchior Brustel. .Johannes de Campolongo, Lucas Kerekes. .Johannes Koetpcuer, Demetrius Kowach. .Johannes Cron. Johannes Gende. Michael Greb, Laurencius. Nicolaus Nylas. Petrus Payer, Ladislaus Pellilex, Siiiismundus. Petrus Thamasy. Valentinus fil. Emeriei. Simon Waxgysser, Egidius Zabo; camerarius eusionis monetarum Cliristoforus et \n- thonius de Florencia.

Cluj -MaiiasUir. (^olosmonostra. (Uusmonos- tra. .-\bbas 1439: 2.338. 1446: 2 539, 2 540, 2 541; Anthonius; conventus 1438: 2 300. 2 318. 2 322. 1439: 2 324, 2 328, 2 333. 2 341. 2 350. 2 355, 2 .360-2 363. 1440: 2 365-2 367, 2 370-2 372. 2 376, 2 377. 2 384. 2 386. 1441: 2 401. 2402, 2 412, 2 413. 2 419. 1442: 2 432. 1444: 2 475, 2 480, 2 486. 1446: 2 532, 2 544. 1447: 2 573, 2 576, 2 577. 2 579. 2 584. 2 602, 2610, 2615. H48: 2636, 2640. 2641. 2645, 2 648. 2 651, 2 660. 2 661. 2 666. 1449: 2 670-2 672, 2 675. 2 679. 1450: 2 702. 1451: 2 730, 2 737-2 739, 2 742. 2 750, 2 752, 2 753, 2 756. 2 757. 2 760. 1453: 2 762, 2 770, 2 784. 2 798, 2 803. 1453: 2 815, 2 822, 2 825, 2 830, 2 840, 2 841, 2 888 2 890. 1454: 2 917. 1455: 2 956,

2 982, 2 986, 2 989, 2 994. 1456: 3 008,

3 051. 1457: 3 060, 3 077, 3 081,3 082; cantor Ladislaus' frater Petrus.

Clump Laurencius Braschoviensis 1439: 2325. Knebel Balthasar aus Wien 1454: 2 911. Kneclitil Petrus de Blstricial454: 2 914. Knecz Balivvl 1453: 2 883. Knecz Mihal de Kyssarus 1456: 3 013. Kokad bei Nagy-Leta. Ungarn. Kakath. 1455:2 961.

607

Kokel s. Tirnava.

Kokelburg s. Cetatea de Baltfi, Tirnava.

Koch Georgius Brassoviensis 1456: 3 037.

Kochard Villa s. I.unca Mure^ului.

Coco Sjnion 1448: 2 666.

Kokt s. Cut.

Codlea, Zeiden. Feketehaloni. 1452: 2 795;

plebanus {".ristinnus; capellanus Jacobus

Scllarius; Herbordus. Nicolaus. Koelpeuer .lohannes von Clausenburf; 1453:

2 817. Kofnian .lohannes. villicus dc Wvzakna 1440:

2 378. Ko\sch .loluinnes de Fewgendorff 1454:

2 919. Kollie Michael. iuratu.scivisCibiniensis. 1449:

2 689. Kolff .lacoli. iiiratus Cibijienisis. 1440: 2 378.

2 393. Kolin in Bohnicn. Dicoeesis Colinensis. 1446:

2 527. Koln. Coloniii. Paniius 1441: 2 397. 1447:

2 605; dciiarii t^olonicales 1447:2 447;

1449: 2 683. C.olocensis s. Kalocsa. Colos s. Cluj eomitatus. Colosnuiiiostra. Clusnionostora s, Cluj-Jlana^

tur. Comau 14.53: 2 883. Comania s. Kumanien. *Comlos bci Bra^ov. Hopsilcn. (onilos. 14411:

2 G22. 145:1: 2 860. 2 877. 2 884. 1456: 3 017. Komorn. Koniaroiii. 1440: 2 368. 2 370. 2 371.

2 373.

*Konigstein.Bur!.' iinTorzburf,'cr Pass. Kiralkw . castruni. .14'.2: 2 447. 1454: 2 904. 1457:

3 076.

Konrath Servatius de Kertycnzyuethc 14-59:

2 688. Conradus de Wissensche, prior de bchcgcswar

1440: 2 387. Consfalwa s. Cunta. Constancia 11. de i451: 2 726. Konstanz. (^onciliuni Constanciense 1441:

2417. Konstantinopel. Constantinopolis. 1453:

2869, 2885, 1454: 2911; Bischof Samile. Constauliuus 1451; 2 726 Koos s Hupea.

Keoppel liiispar, Cibiniensis 1451: 2 745. Cop$a Slare, GroCkopisch bei Media»,. Kap-

pusch maior, Capuchs, Capsch. 1455:

2 963; plebanus Michael; comes Paulus,

Thomas Greb;capellanus Nicolaus; Vellen-

tin Dinilink. Kordos Itencdiclus, iobagio in Waradya 1455:

2 989. Comeui bci Gherla. Zylkerck. Anthonius,

Nicolaus Ciebarth. Corue$ti bei Gherla. Kend, Kenlli. Gciirgius.

Sandrinus. Corona s. lira^ov.

Coron in dcr Pcloponnes.( j-istoforusepiscopus. Korpner Authonius, notarius publicus 1454:

2 894 . Corvine!sti. Medcrncudorf. Ywfalu. 1447: 2605. Kosa Allierlus, civis Albensis 1451: 2 731. Kosd s. Ilupea.

Co^eiu bei Zalau. Kwsal. Jakcs.

Coside s. Kuschau.

Kosso s. Kusson.

Coste^ti bei Orastic. Kostosd. 1455: 2 961.

Koszeg s. Giins.

Koivach Denielriiis dc ( oloswar 1453: 2 825.

KoAvachliiro de Alba Resalis 1450: 2 714.

Coves. Kabesch bci Apnila. Kewesd, Kwesd.

1440: 2 383; Antonius. Krakko s. Cricau.

Craciun Ju|ian, Ban von Tisniana 1454: 2 923. Cnlciunelul de Sus. Karachonfalva. 1441:

2 400. Cj-ainimiit, Baicrdorf. Ncmethii. Ncniethy.

1451: 2 757, 1453: 2 865. Krallus. civis dc Brasso 1444: 2 479. Krapbaeh. Fluvius. 1449: 2 690. Krapundort s. Ighiu.

Crasna bei Zaliu. Kraszna. F^esbyter Thomas;

archidiaconus Blasius; Gregorius. Craws Caspar. iudex Brassoviensis 1454: 2 906,

2 908. 1455: 2 966; ~ Johannes, iuratus

Cibiniensis 1440: 2 378, 2 393. 1448: 2 623.

1452: 2 781. 2 782. 1453: 2 845; ~ Marcus

Nicolai dc ( ibinio, canonicus Varadiensis

1439: 2 349; ~ Michael, iuratus, mag.

civium de Scgeswar 1440: 2 378, 2 393,

1452: 2 781. 2 782, 1453: 2 845. Cravsliognier Johannes. iuratus Cibiniensis

I4'i9: 2 688, 2 689. 1451: 2 745, 1456: 3 045, Kmhnicr s. Kereczmer, Cretschmer Jacobns, iuratus Bistriclensis 1454:

2 914. *Crovczerfeilh bci Talmaciu, Pracdiuni, 1453:

2 818, 2 829. Crewscn Caspar dc Rosenau 1442: 2 442, Cricau. Krakko. 1451: 2 729; iudex Johannes

Rufus; Thomas. Krich l'eter aus Tarllau 1450: 2 713. Crihalnia bei Rupea. Kyralhaloni. 1452: 2 777.

1454: 2 896. Cri^cior. Kcrwsylwc. 1438: 2 316. (rispus Laurencius. villicus dc Prasmar

1454: 2 913.

Cristaiiiuis s. Christannus.

(risliiin, (jrossau. Insula Christiana. 14-54:

2 484. 1449: 2 688, 2 689; plebanus Michael; capellanus Johannes; praedicator Valen- tinus Rod; villicus Nicolaus; Michael Wczewdcr, Blasius Gereb, Caspar Levdorff, Johanncs Hcngst, Servacius Konrath, Andrcas Weden, Johanncs Twtcii, Michael Meeth. Johannes Rwth, Nicolaus Bogner, Nicolaus Rwth; eccl. b. Servacii,

Cristiaii, Neustadt bei Bra^ov. Novacivitas.

presbyter Nicolaus; Jacobus, Krislinu Witwc nach Sigismund von Losoucz

1446: 2 544, ( ristinnus, plebanus de Cidino 1442: 2 442, Cristolerns Cibinitnsis 1446: 2 562; ~ de Flo-

rentia, camerarius (.ibiniensis 1456: 3 047,

3 048: ~ episcopus Coronensis 1447: 2 563; ~ Salzkammcrgraf 1446: 2 556.

Cristoforus, villicus de Byrthalben 1454: 2 903. Cristur-!jieu bci Bistrita, Krestwr, Keresthwr,

1439: 2 350, 1446: 2 544: Anthonius,

Georgiu.s. Petrus,

608

Cril, Doutschkreuz. Cruce. 145II: 2 6-15; iuralus

senior Niichael Luce; Johannes Greb. Kroiilipn. C.roacia. 1447: 2 563; rex Albertus,

Wladislaw I.. l.adislaus V.,regina Klisabeth. Kroii Jolinnnes, civis de Coloswar 1453: 2 825. Kronstadt s. Bra^ov. Cjuczpert; s. Teliu. Crnciferns Anthonius. provisor ordinis st.

spiritus in Cvbinio 1450: 2 706. 1455: 2 962.

1457: 3 063."3 066. Crws Georgius. iuratus dc Millenipach 1456:

3 Ob^. Cscrnatfalw s. Cernalu.

C^epel Insel bei Budapest. Chepel. 1441: 2 429. Csonlos (iregorins in Zaniosfalva 1455: 2 956. CsOpor. (;hupor Georgius 144:i: 2 462. Kubin bei Semendria. (.eviniuni, Kowinium.

14.1.4: 2 929. 1456: 3 026, 3 027, 3 029, 3 053. Kumiinien. Comania. 144S: 2 432. Rex Ladis-

laus. Kwkwlwar s. Cetatea de Balta.

Cunfn, Zekesclidorf. Consfalwa. 1455:2 961. Curciu, Kirtsch bei Media?. Keresfalwa,

Kewres. Kerus. 1444: 2 475. 1452: 2 784.

1453: 2 804. 145.5: 2 918 ,2 921. Kusaly, Kwsal s. Co$eiu. Kussow. Kasso, Kosso, Kusso, Kwz. losth. Cut bei Sebe^, Kokt. Kuthyfalu. 1438: 2 314. Kwhalom s. Rupen. *K\vla bei Bistrita 1448: 2 628. Kws s. Rnpen. Kwthler s. Ketvthler. Kwzeg s. GiJns. Czaap, C.zap Petrus, iuratus Cibiniensis 1446:

2 551. 1449: 2 688. Czass l'etrus, iuratus de Bistricia 1454: 2 914. Czati Anlhonius, camerarius de Dees et Zeek

1439: 2 335. Czenthkylal s. Sincraiul de Mure^. Czynimermnn Christannus, civis de Megies

1447: 2 594. Czolischer Quirinus de Lechinca 1452: 2 799.

Diibiea. Doboka. Comitatus. 1439: 2 324, 2 350. 2 355. 2 362. 1440: 2 368, 2 370, 2 386. 1441: 2 400, 2 402,2 419. 1446:

2 544.1448: 2 641, 2 651.1.451: 2 756. 1453:2 835,2 865. 1455: 2 982. 2 986. 1457: 3 059; ~ bei Gherla. Doboka. 1457:

3 065: .Johannes. Ladislaus, Mathias, Mi- chael. Nicolaus, Anna.

Dabins IIonLs 1450: 2 724.

Dain, Denndorf. Dellendorf. Gretf Balint.

Daia Komana, Dallendorf. Ludbregh. 1452:

2 776; Georgius. DSi^ara bei Fagfira^. Longador, Landagar.

1446: 2 541. 1453: 2 827. 1456: 3 021. Dalnialien. Dalmacia. 1447: 2 563; rex Alber-

tus, Wladislaus L. Ladislaus; regina Elisa-

betha. Dnmianns de Zekefalwa 1456: 3 002. Dnmpmianus de Ysyp 1440: 2 370. Dan, Daan vaivoda, Pratendent. 1456: 3 056.

1457: 3 091; ~ nuncius Wlad, vaivodae

1457: 3 091. Danielns, vitricus de Salisfodio 1454: 2 899. Dapol Peler, iuratus de Brassovia 1441: 2 427. Dapper Pelms, iudex de Fewldwar 1439: 2 351,

2 352.

Darlach, Darlasy s. Dirlos.

Dathns Leonardus Florentinensis, secretarius

1447: 2 578. David de Zombor 1441: 2 419. Deag bei Ludu§. Dyaky. Demetrius. Dealul Frumos, Schonberg bei Agnita. Pulch-

rum mons. Petrus administrator eccl. b.

Johannis ev. Dechew s. Cire^oaia. Dedrad, Deutschzepling bei Reghin 1456:

3 035; plebanus Nicolaus.

DeJ, Desch. Des. 1439: 2 324, 2 335. 1441 : 2 403. 1448: 2 629, 2 654, 2 655. 1453: 2 817, 2 872, 2 887;camera salium; iudexAdwardus; Ja- cobus Literatus, Fabianus pellifex, Gallus Faber, PetrusMathiws,Demetrius Magnus, Bartholomeusliteratus.

Deleni bei Turda. Stephanus.

Delenii bei Tlrnaveni. Kyssarus. 1456: 3 013; Mihal Knez.

Dellendorf s. Daia.

Demeteran s. Dimitrn.

Demeterpathaka, Demethery s. Dumitra.

Demetrins,praepositus capituii Albensis 1439: 2 322.1440:2 376, 2 391; ~ de Dyaky, ho- mo vaivodalis 1439: 2 324; lil. Emerici de Fforro 1448: 2 651. 1451 : 2 751 ; ~ von Gath 1447:2611, 2615. 1453:2889;~ de Nywt- hod 1444: 2 506. 1450: 2 699; ~, iirchidiaco- nus deWguchal449:2 688.

Dengelegh s. Livada.

Denndorf s. Daia.

Des, Desch s. Dej.

Desakna s. Ocna Dejului.

Desew de Losoncz vaivoda Transilvaniae et comes Siculorum. 1438: 2 308, 2 316, 2 318 2 322. 1439: 2 330, 2 333, 2 345, 2 355, 2 357, 2 358, 2 360-2 363. 1440: 2 367, 2 371, 2 376, 2 384. 1441: 2 397, 2 400, 2 402, 2 413, 2 414, 2 419.1453: 2 822, 2 827, 2 889, 2 890.

Deutschbudak s. Budacnl de Jos.

Deutschkreuz s. CriJ.

Deutschpien s. Pianul de Jos.

Deutschweisskirch s. Viscri.

Deutschzepling s. Dedrad.

Deutsche. Teutonici 1454: 2 901.

Deva 1453: 2 837, 2 853. 1457: 3 076.

Devecser s. Diviciorii.

Dewr Jacobus 1442: 2 442; ~ Petrus 1442: 2 442.

Dyaboli villa s. Vinatori.

Dyaky s. Deag.

Dyetram Andrens Biirger von Wien 1439: 2 336.

Digeler Georgius de Dypsse 1452: 2 799.

DimbSu. Dombo. 1439: 2 328, 2 333; iudex Laurencius.

Dimbovita. Dombowicza. 1443: 2 447.

Dimckauz Johannes 1446: 2 650.

Dimitru, famulus, Demeteran 1456: 3 053.

609

Dimlink Vellintin de Capucbs maiori 1457: 3 075.

Dyod s. Geoagiu.

Diod. Dyod Hungaricalis s. Geoagiul de Sus.

Dyod Valachalis s. Stremt.

Dyomal s. Geomal.

Dionvsius de Farnas aucli Weres de Farnas 1443: 2 455.1447: 2 582, 2 605. 1450: 2 702;~de Ilye 1441: 2 310; ~ de Lo- soncz, capitaneus nobilium Transilvaniae 1438: 2 300. 1452 :2 770. 1456: 3 050; ~ cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis 1440: 2 392. 1441: 2 428. 1443: 2 452, 2 464, 2 468. 1444: 2 481, 2 484, 2 498. 1445: 2 518. 1446: 2 527, 2 529, 2 531, 2 538, 2 549. 1447: 2 565, 2 567, 2 612-2 614, 2 623, 2 624.1448: 2 637, 2 638. 1449: 2 685, 2 686. 1450: 2 704. 1451: 2 735,2 748. 1452: 2 771-2 774. HnS: 2 805,2 863, 2 864,2 881. 1454: 2 900, 2 902, 2 915, 2 916, 2 928, 2 934. 1455: 2 966, 2 972,

2 983, 2 991. 1456: 3 003, 3 006, 3 014,

3 019, 3 020, 3 041. 1457: 3 062, 3 069, 3 086.

Dipja, Durrbach. Dypse. 1440: 2 386. 1452:

2 801. 1453: 2 865; Georgius Digeler, Mathias Holczappel, Mathias Tylraan.

Dirlos, Durles bei Media?. Darlasy, Darlach. Thomas, Michael.

Diviciorii bei Gherla. Deweczer. Johannes, Ladislaus Fenesy.

Doboka s. Dabica.

Doleator Petrus, villicus de Megies 1453: 2 874. 1456: 3 054; ~' Stephanus, viUicus de Rwppas 1456: 3 054; ~ Valentinus, iudex sedis Segeswariensis 1456: 3 054.

Domanhaza s. Dormahaza.

Domb Petrus. capellanus Cibiniensis 1456:

3 003. Dombu s. Dimbda. Dombowicza s. Dimbovi(a. Dominarum villa s. Axente Sever. Dominikaner, ordo predicatorum 1440: 2 374.

1441: 2 411.1444: 2 487, 2 488, 2 489. 1448: 2 664. 1455: 2 955. 1456: 3 010.

Dominik von Kleinalisch 1440: 2 3b9, 2 375. 1444: 2 477, 2 478. 1446: 2 52o.

Dominicus, canonicus Albensis 1448: 2 660; ~ fil. Emerici de Chornatha 1444: 2 492; ~ de Gewrgfalwa 1448: 2 651; ~' de Nyoytod 1444: 2 506. 1450: 2 d99; ^- de Pelhky 1455: 2 954; ~ presbyter cardinalis 1450: 2 700;~de Zoraodok 1448: 2 651.

Donau s. Duniiren;

Doppner, Doeppner Ladislaus, iuratus de Ruckbas 1452: 2 781, 2 782.

Dor Uichael, capellanus de Cibinio 1446: 2 527; ~ Peter 1446: 2 527; ~ Dorn Ste- phanus de Medgyes 1439: 2 328, 2 333. 1454: 2 918.

Doraws s. DrSu^eni.

Dormaliaza Michael, vicevaivoda Transilvanus

1449: 2 688. 1450: 2 696. Dorolea, Kleinbistritz bei Bistrita. Arida

Bistritia, Azywbeztricie. 1452: 2 783. 1453:

2 865. Dorothea fil. Georgii, fil. Appa 1440: 2 393.

1441: 2 399. 1445: 2 516; ~ fil. Herbarti

de Balasfalva 1439: 2 359; ~- fil. Jacobi de

Felsewbolya 1454: 2 920, 2 924, 2 926;

■^ consors comitis Nicolai de Mwlenbach

1454: 3 024; ~ relicta Johannis de Sal-

droffh 1440: 2 395. Dosa s. Thoscha. Do^tat, Thorstadt. Huzyrotelek, Hwzythelek.

1453: 2 854. Ladislaus, Nicolaus, Paulus,

Stephanus. Drakwla s. Vlad Dracul. Dragu. Drag. Oswaldus, Jacobus. Dragomir, Diener des Vlad Dracul 1445: 2 522. Dragoslavele 1452: 2 796. Drajov, Troschen bei Mercurea. Drasso. 1444:

2 494, 2 502. 1446: 2 558, 2 559. 1447:

2 568, 2 601, 2 602, 2 611, 2 615. 1448:

2 625, 2 648, 2 660, 2 6b6. 1449: 2 672.

1451: 2 728, 2 738, 2 739. 1453: 2 830,

2 840, 2 888, 2 889. Draudus Johannes de Megyes 1457: 3 097. Drdu;eni, Draas bei Rupea. Doraws. Plebanus

Jacobus; Laurentius Greb. Dresden, Dresen. Wenczeslaus Kirchhain. Oresler Tonlg 1450: 2 724. Drinapolis s. Adrianopel. Dunarea, Donau. Tainaw. 1440: 2 382. 1443:

2 447. 1448: 2 654. 1449: 2 681. 1454:

2 911. 1456: 3 026. Dambrava bei Huedin. Gerewarsahel; Gew,

Gerew, Johannes, Michael, Nicolaus. Dumhraveni, Eppeschdort, Elisabethstadt.

Ebeschfalwa, Eppesdorf. 1441: 2 399.

1448: 2 662; iudex .\lbertus; eccl. st.

Georgii. Damitra bei Alba lulia. Demeterpataka. 1438:

2 314. 1439: 2 341. Damitra, Mettersdorf bei Bistrita. Naghde-

meter, Demetery. 1440: 2 368, 2 370, 2 373.

1441: 2 421. 1442: 2 432, 2 443, 2 448.

1446: 2 554. 1547: 2 575. 1448: 2 640,

2 641, 2 651. 1449: 2 677-2 679. 1451:

2 783, 2 803. 1453: 2 865; plebanus Cris-

tannus; presbyter leroniraus; Johannes

Sneyder, Johannes Amgesschen, Andreas

Klobis, Andreas Brannifar, Petrus Rudel;

eccl. st. Johannis ev. Damitrita, Waltersdorf bei Bistrita. Kysde-

meter. 1453: 2 865, 2 876. Dupuful, Tobsdorf bei Mediaj. Thobia. ple-

banus Gregorius; Georgius Thabiasy. Durles s. Dirlos. Diirrbach s. Dip^a.

Ebeesfalwa s. Dumbrjiveni. Echelew s. Aeillu. Eczel s. Afel. Edirne s. Adrianopel.

Eger s. Erlau.

•Egerwar bei Blaj. Blasius. Egldlus de Bayon 1443: 2 457. Egresch s. Igrij.

610

Ehrhiiril (ieorgius dc Cibinio 1454: 2 945.

Eyheu Amlrfas civis de Bislricia 1{54: 2 914,

Eibesdorf s. Ighi^iil Nou.

Eiserncs Tor. Pass s. Poarlii de Fier.

Elena fil. Nicolai, fil. Apa 1441: 2 409; ~ consors Michaelis de Gerewasarhel 1448: 2 651. 1451: 2 751; ~ consors Michaelis Siilainonis 1446: 2 558. 144»: 2 G59; - consors .loscphi hospitis de Thivis 1439: 2 323.

Eyerpod s. .Marpod.

Ejlzinger Ulrieli 1453: 2 832.

Elyas de Galtluw 1455: 2 989; ~ fil. Anthonii de Gryoth 1448: 2 651 : - dc Nyres 1448: 2 646; ~ de Syle 1448: 2 666.

Elisahelh Galtiu des Georg von Klcinenyed 1151: 2 727; - fil. Stephani Dorn 1439: 2 333; ~ consors Nicolai dc Hoziithelk 1439: 2 359;-regina Hun«ariae 1438: 2 320, 2 321, 2 332. 1439: 2 334, 2 361 - 2 363. 1440: 2 364, 2 365, 2 368, 2 370 - 2 373, 2 381, 2 384. 1441: 2 402, 2 405,

2 414, 2 419, 2 425. 1442: 2 438, 2 440. 1453: 2 806, 2 809; - von Hunyad 1457:

3 076, 3 078; - consors Andreae Pogner 1451: 2 745.

Elisabethstadt s. Uumbraveui.

Eliseui bei Odorhei. Zcnthelsebeth. Johannes.

Emeke Nicolaus vicecomes Siculorum 1441: 2 415, 2 416. 1444: 2 493.

Emericus, decanus eccl. Albensis 1447: 2 616- 1450: 2 710. 1457: 3 065; -^ de Bogath. 1438: 2 313. 1439: 2 329, 2 341;~de Chornata 1444: 2 492; - de Decze 1448: 2 651; ^ de Egres pridem decanus capi- tuli Albensis 1448: 2 666; ~, iudex de Ffeyreghaz 1448: 2 659; - de Forro 1448 2 651; ~ de Galteo 1448: 2 660; - de Hederwar, comes Siculoruni 1454: 2 897 ^ plebanus de Idecz inferior 1444: 2 473 -- de Marczaly. comes de Werencze 1439 2 358; ~ de Pelsewcz, comes Siculorum 1438: 2 319. 1439: 2 344, 2 351. 1440: 2 370.

Enciu, Ench bei Bistrita. 1439: 2 355. 1447:

2 605. Enyed, Enyg maior s. Aiud, SingStin. Eppeschdorf s. Dunibraveni. Epponis villa s. Turnijor. Enlzer Michael, iuratus de Lechnicia 1452:

2 799. Erasmi Barlholomeus. civis Brassov. 1447:

2 564. Erasmus, commissarius archiepiscopi Stri-

goniensis 1455: 2 983; ~, decrctorum

licentiatus 1455: 2 959. Erked, Ewrked s. Archiud. Erkced, Erkethen s. Arehila. Erdely Anthonius de Somkerek 1440: 2 377;

Nicolaus de Somkcrek, vicevoivoda Transilvaniae 1448: 2 629, 2 640. 2 641,

2 651, 2 662. 1451: 2 757. 1457: 3 087;

Stephanus de Sumkerek 1448: 2 460. 14.51: 2 753, 2 757.

Erdewk Johannes de Solomke 1448: 2 640;

~ Stephanus 1448: 2 640. Erwen (ieorgius, iuratus Bistriciensis 1457:

3 060.

ErfanMathya,viIlicus de Kyscevr 1449: 2 688.

Erlurt. Erffurdia. 1455: 2 962.

Erlau, Eger. Agria. Diocesis 1451: 2 742.

1452: 2 770. 1453: 2 871, 2 880; praeposi-

tus Stephan von Warada, Albertus. Ernea, Ehrgang bei Dumbraveni. Erneyw.

1447: 2 605. Errwdel s. Rwdel. Erskewlew s. A^chileul. Esztergom s. Gran. Eugen IV., papa 1438: 2 304, 2 306. 1439:

2 334, 2 338, 2 349. 1440: 2 374, 2 387.

1441: 2 411, 2 417. 1442: 2 442. 1444:

2 482, 2 486, 2 487, 2 495. 1445: 2 524.

144S: 2 525, 2 527, 2 534, 2 551, 2 563.

1447: 2 567. 1448: 2 664. 1450: 2 706. Europa 1439: 2 334. Ews s. Fintinele. Ewsy s. Osi. Ezebagh s. Ishag-Beg. Eztyen s. Stoiana.

Faber Anlhonius de Byrthalben 1454: 2 903; - Caspar de Cibinio 1456: 3 023; - Gal- lus de Dees 1453: 2 887; ^ Johannes de Decs 1453: 2 887; ~ Johannes von Her- mannstadt 1444: 2 481; ^ Magdalene von Hermannstadt 1444: 2 481; ~ Nicolaus, iuratus de Segeswar 1449: 2 688; ~ Phili- pus, iuratus de Lechnicia 1452: 2 799.

Fabianus, pellifex dc Dees 1453: 2 887.

Fabrus Authonius 1440: 2 391.

Fagdra^, Fogarasch. Fogaras. Fugaraz. 1453: 2 883; castrum 1455: 2 997. 1456: 3 005; districtus 1454: 2 949; terra 1452: 2 765, 2 795. 1456: 3 013, 3 038.

Fagendorf s. Micasasa.

Faget bei Media^. Bykes. Paulus Bancha.

•Fahyd bei Galda de Jos. Thomas.

Farau. Forro. Demetrius. Emericus, Nicolaus.

Farkas Andreas. civis Bistriciensis 1442: 2 432, 2 438. 1443: 2 448. 1446: 2 554; - Johannes de Harinna 1438: 2 300; Johannes 1448: 2 662. 1451: 2 757;- Nicolaus de Haryna 1448: 2 640. 1452: 2 801. 1455: 2 989.

Farkasch Thomas, laicus Strigoniensis dio- cesis 1442: 2 442.

Farkasteleke s. Lupii.

Farnas s. Sf5ra§.

•Fatha, praedium bei Dumitra. 1441: 2 421. 1442: 2 432, 2 443. 1443: 2 448. 1446: 2 554. 1448: 2 640, 2 641, 2 651. 1449: 2 677-2 679. 1451: 2 750-2 753, 2 756, 2 757, 1452: 2 762.

Ffekethewyz s. Sacel.

Feer Johannes, iuratus senior sedis Schenk, locumtenens iudicis regii 1440: 2 378, 2 393. 1456: 3 024.

611

Feyereshaz s. Albejti. Albe$tii Bistrita.

Feketehalom s. Codlea.

Fekethe Albertus, iobagio in Waradya 1455: 2 989; ^ Martinus, iobayio in Warady.i 1455: 2 989; - Oswald 1444: 2 499.

FejT Michael de Magyaros 1453: 2 815.

Feyerwary Blasius, iobagio in Waradya 1455: 2 989."

Feldioara, Marienburg bei Bra?ov. Mergem- burg, Ffcldwar, Fewldwar. Castrura. 1439: 2 352; oppidum 1442: 2 436, 2 439. 1447:

2 619. 1448: 2 630. 1453: 2 844, 2 858. 1454: 2 897, 2 906. 1455: 2 968. 1456:

3 044. 1457: 3 068; plebanus: Andreas, Petrus; frater ordinis st. spiritus Jaco- bus; eccl. b. Mariae v.

Feldru bei Nasaud. Nyrmezew. 1440: 2 365.

Felmer, Felmer. Steplian Pyelgrem.

Felsebolya s. Buia.

Felsew Rebra s. Rebra.

Felswarasvyce s. Orajtioara de Sus.

Felsewaldorf s. Unirea.

Fencsy Ladislaus de Deweczer 1448: 2 651.

•Fenywpataka bei Brad. Joliannes.

Feriis s. Albe^tii Bistrifei.

Ferrara, Ferraria. 1438: 2 306. 1439: 2 338.

Fleyer Barthes, iuratus de Clwswar 1441:

2 413; ~ Sigismundus, iuratus de Clwswar

1441: 2 413. Fforo Filistinorum s. laji. Fforro Michael de Haporton 1451: 2 751.

1454: 2 941. Ffratha s. Frata. Flrancyas Johannes, iuratus civis de Clwswar

1441: 2 413. Filpi^ul Mic, Flapsdorf bei Reghin. Zaaz-

philpes, Sczazfilpes. 1439: 2 350. 1443:

2 453, 2 455, 2 462. 1546: 2 544. 1447:

2 582. 1453: 2 835. 1457: 3 078, 3 079. Filpijul Mare. Magyarphilpes. 1439: 2 350.

1443: 2 453, 2 455. 1446: 2 541. 1447:

2 582. 1453: 2 835. 1457: 3 078, 3 079;

Albertus. Fintinele, Jus, Ews. Oswaldus. Georgius,

Janka, Johannes, Stephanus Janka. Flnttnele bei Sibiu. Cacova. 143»; 2 329. Firenzc s. Florenz. Fijer, Schweischer bei Rupea. Swynschir. Mi-

chaelGreb, Johannes artium h.iccil uireus.

Flaschner Johannes, iudex terrestris scdis

Cibiniensis 1440: 2 .378, 2 393. Flapsdorf s. Filpisul Mic. Fleysch KrLsthin 1438: 2 303. Florenz, Florencia, Firenze 1439: 2 33 4. 1440:

2 374; Anthonius, Christophorus, Leonar-

dus Dathus, nobilis PapA. Florejti bei CIuj. Phenesium 1448: 2 665. Foder Mihal de Budesdorf 1454: 2 914. Fodora beiDej. Fodorhaza. Johannes. Andreas. Fogarasch s. Fagaras. Folkel Barlhnloraeus de Byrthalben 14*4

2 903. Folmar .\ndreas. iuratus de Ruppas 1449

2 681, 2 689. Forro Syman 1448: 2 622. 1456; 3 017

~ de Belen 3 018. 1457: 3 067. Forro s. Furau.

Forum Ruthenorum s. Mercure:i. Frankturt a.M. Frankfordia. 1454: 2 939. Frankh Hainreieh, Ratsherr zu Wien 1439:

2 336. Frankreieh, Francia, Galia, pannus Galicalis

1442: 2 447. Francisci Georgius, presbyter 1442: 2 442. Franciscus de Chaak, comes Siculorum 1438:

2 319. 1439: 2 344, 2 352. 1440: 2 370.

1446: 2 554;~iudex de Hodwilag 1448:

2 632. Franzlskanerorden 1444: 2 487-2 489. 1448:

2 643, 2 6 41. 14.55: 2 950, 2 987. Frata bei Turda. Ffratha. Georgius dictus

Zenthes, Gregorius. Frauendorf s. Axente Sever. Frenkel Lndislaus, villicus Cibiniensis, vicege-

rens coraitis 1452: 2 781, 2 782. 1453:

2 845.

Fride Johannes 1451: 2 726.

Friedrich III., iraperator 1454: 2 901, 2 939.

FrocardLs A. 1451: 2 726.

Frunzeni. Harozthos. 1455: 2 982, 2 986.

Fugaraz s. Fagiira;.

Fiintkirchen, Ptes. ijuinqueecclesia. Symon

Sartor, Andreas episcopus, Albert de Han-

gaach praepositus. Furkesdorf s. Lupu. Furmiu Petrus 1446: 2 560. Futak im Kom. Bacs, Ungarn. Fwtak. 1456:

3 043. 1456: 3 044, 3 046-3 049.

Gabriel de Verona, Vikar ler Di ninikaner-

Observanz 1456: 3 010. Ciad bei Deta. Gaath. Andreas, Demetrius,

Gregorius. Galata. Galatha. Stadtteil von Konstanti-

nopel 1453: 2 869. Galati bei FagSra?. Galacz. 1452: 2 777. 1454:

2 896. Galatii Bistri(ei bei Bistrita. Galaz, Galasi.

1452: 2 801; Ladislaus, Johannes, Pctrus. Galac Michael de oppido Zernest et Tohan

1447: 2566. Galda de ]os bel Tciu?. Galda. Albertus

Boltba, Andreas, Anna, Benedictus, Ladis-

laus, Potenciana.

Galia s. Frankreieh.

Gajizien. Galicia. Ladislaus rex.

Gallfy lohaunes 1442: 2 437.

Galtiu bei Alba lulia. Galthew. Martinus,

Emericus, Elyas, Georgius, Petrus. Gara Ladislaus, Palatin 1454: 2 915, 2 916,

2 948. 1457: 3 077, 3 086. Garfas 1447: 2 605. Gaspar, civis Brassoviensis 1447: 2 564. 14.52:

2 765; -~> de Hwzziwmezew 1447: 2 566; ~ de Moch 1448: 2 640. 1451: 2 751; ~/ Johannes, villicus de Rewssmarth 1456:

3 054;~de Terpen 1439: 2 344; ~ de Wezzewd 1441: 2 420.

Gebarth Nicolaus de Zylkerek 1441: 2 402.

612

Reliird Vnlentiniis, villicus ilu Stolccnburg

145-4: 2 899. Gevsa, rex Huiiiiariae U:til: 2:!01. 1439:

"2 348. li-St: 2 406. GendP Johnnnes do C.oloswar 1455: 2 956. Geobill Cristiinnus. senior de Stolcenbur.y 1454:

2 899.

Geoagiu bei Orfistie. Dyod. Aljjyogs. 1457:

3 070.

Geoagiul de Sus bei Teiuij. Gyofih, Dyod.

1440: 2 377. 1441: 2 400; Michael; pleba-

nus Matheus. Geonial bei Teiuij. Dyonial, poss, wolachalis

1440: 2 384. 1541: 2 400. 1442: 2 431,

2 435. Georgii Georgius, presbyler de C.ibinio 1453:

2 824: ~ Nicolaus dc Prasniar, iiotarius

publicus 1442: 2 442, Georgius episcopus Albensis s. Lepe?; ~ can-

tor eccl. Albensis 1439: 2 232. 14-40: 2 391.

1444: 2 497. 1448: 2 533. 1447: 2 603;

~-, sartor de Alba 1451: 2 731; ~ de AI-

nias 14-48: 2 651; ~ de Bala, vicevaivoda

Traiisilvaniae 1447: 2 554, 2 569, 2 580.

1448: 2 625, 2 629, 2 640, 2 651 , 2 660, 2 661 .

1450:2 716,2 717; ~ de Balasfalva 1451:

2 757:

Ban 1456: 3 050. 1457: 3 059;

vicarius et prior conventus pracdicatorum eccl. st. (.rucis de Bistricia 1454: 2 914: ~ de Supcriori Bolya 1454: 2 941:~dc Kend 1441: 2 402; ~ de Keresthwr 1448: 2 640, 2 651: ~de C.herynii 14-48: 2 640; ~ fil. Jack de Chestve 1439: 2 359; ~ de Choniafaya 1448: 2 651, 2 666; ~ de Chonga 1439: 2 329; ~ de (horon 1453: 2 836; ~ de Cibinio 1453: 2 805; ~ von Kleinenycd 1451: 2 727; ~ de Ews 1441: 2 402;~dc Eztyen 1448: 2 651;~de Galthew 1455: 2 989; ~ de Hettur 1453: 2 815; ~. iudex 14-'.7: 2 605; ~ de Lud- bregh 1452: 2 776; ~ de Mathe 1440:

2 370; , villicus de Megyes 1458:

3 002; fil. Barnabac de Mohach 1439: 2 329; ~ plebanus de monte Petri 1447: 2 613. 1-449: 2 691; decanus Braschowicn- sis 1452: 2 772. 1453: 2 805, 2 856. 1454: 2 933; ~, funifex de Mullenbach 1447: 2 583; ~ de Palocz, archiepiscopus eccl. Strigoniensis. regni Hungariae cancellarius 1438: 2 309; ~ de Rawas 1454: 2 920; ~ s. Rycalff; ~, presb. cardinalis st. Roma- nae "eccl, 1448: 2 639; ~, comes Seges- wariensis 1449: 2 681, 2 684; ~ de Tha- bias s. Thabiasi; ~ de Thate 1452: 2 784; ~ de Wachia 1447: 2 594: ~. plebanus de Zazsebes 1450: 2 701. 1452: 2 802. 1453: 2 808, 2 823, 2 824, 2 886; ~ de Zegew 1448: 2 641.

Gerdal s. Gherdeal.

Gereb Andreas de Vingarth 1438: 2 314. 1439: 2 329; ~ Anthonius de Megies 1452: 2 775; ~ Blasius de Kerestyenzygeth 1449: 2 688; ~ Clemens fil. Anthonii de Megies 1452: 2 775. 1454: 2 903. 1456: 3 054. 1457: 3 074; ~ Georgius de Vingarth 1441: 2 401; ~ Jacobus de Pokafalwa 1454: 2 949; ~ Janko s. Greh; ~ Johan- nes de Vingarth fil. Johannis castellanus

de Gergen, vicegubcrnator 1438: 2 314. 1439: 2 329. 1443: 2 471. l^^S:»'^ 516. 1446: 2 532. 1447: 2 568. 1448:72 625, 2 628, 2 632, 2 660, 2 661, 2 666, 2 668. 1449: 2 688, 2 689. 1-451 : 2 727, 2 738, 2 741. 1453: 2 815. 2 827, 2 830, 2 840, 2 841, 2 889. 1454: 2 926, 2 941. 1455: 2 953,

2 997. 1456: 3 001, 3 009, 3 011. 1457:

3 070, 3 094, 3 098; ~ fil. Nicolai 1438: 2 313, 2 314. 1447: 2 568, 2 611, 2 615 1449: 2 688, 14.53: 2 815; ~ Ladislaus de Vingarth fil. Johannis 1449: 2 688; ~ La- dislaus de Vingarth fil. Nicolai 1438: 2 313, 2 314; ~ Laurencius de Vingarth fil. Jo- hannis 1447: 2 611, 2 615: ~ Michael s. Greb: ~ Nicolaus de Vingarth fil. Nicolai 1438: 2 313, 2 314. 1447: 2.568, 2 611, 2 615. 1449: 2 688. 14,53: 2 815;~ Nico- laus de Vingarth fil. Johannis 1438: 2 313, 2 314. 1439: 2 329; ~ fJetrus de Vingarth fil. Johannis 1447: 2 611, 2 615. 1449: 2 688; ~ Petrus s. Greb; ~ Salamonis de Rawas 1457: 3 080; ~ Synion, inhabita- tor de Megyes 1452: 2 775; ~ Stepha- nus de Vingarth fil. Johannis 1447: 2 611, 2 615. 1449: 2 688.

Gereeb Michael s. Greli.

Gerend s. Lunrani.

Gereiv de 'Wasserhel 1449: 2 677. 1451: 2 751;

~ de Zamusfalwa 1449:2 677. 1451:2 751. Gerewmonostra s. Mdniistireni. Gerewasarhel s. Dumbravn. Gergerfaya, Gergeschdorf s. Ungurei. Gergen s. Gurghiu. Gersefeu poss. 1455: 2 982, 2 986. Gerunger Friedrich, Ratsherr in Wien 1447:

2 574. Gervasius sartor, familiaris Nicolai Apa 1447:

2 605, Geztragh s. Straja. Geiv de Gerwasarhel 1448: 2 641. Gewch s. Gliiolt. Gewtsner Alartin, iuratus de Lechnicia 1452:

2 799. Gbeghie bei AIe?d. Gygen. Plebanus Johannes. Glierdeal, Giirteln. Gerdal. Petrus, Michael,

Stephanus. Ghimbav, Weidenbach bei Bra?ov. Wydem-

bach. 1454: 2 907; plebanus: Tylmanus,

Petrus; Caspar Berwart. Ghinda, Windau bei Bistri(a. Vinda. 1453:

2 865. Gbioll bei Gherla. Gcwch. Michael. Ghirbom, Birnbaum bei Sebe?. Birbom. 1438: 2 314. 1439: 2 341. Ghiroltbei Gherla. Gyroth. Anthonius.Elyas.

Gyalw s. Gilau. Gygen s. Gbeghie. Gygerfalwa s. Singeorz. Gilau. Gyalw. 1441: 2 422; castrum 1452:

2 783. 1453: 2 843; Michael Varga. Gyogh s. Geoagiu de Sus. Gyor s. Itaab.

Girbova de Jos bei Aiud. Orbo. 1440: 2 377. Girbova, Urwegen bei Merciu-ea. Zasorbo.

Plebanus Matheus. Gyroth s, Gbirolt.

613

Gynla bei Bekescsaba, Ungarn. 1445: 2 520. Nicolaus.

Gywla fil. Nicolai de Septer 1448: 2 651.

Gizdavirh Stoyke, famulus 1453: 2 838.

Gledin. Olinos 1453: 2 835.

Gleich 1'elrus de Megyes 1457: 3 079.

Glodeni bei Tirgu Mures. Sarpatak. 1439: 2 3.50. 1443: 2 453. 1446: 2 544. 1455: 2 982. 2 986. 1457: 3 071. 3 073,

GoILsmyd ■lacnbns 1438: 2 303.

Goltsmith Johannes, iuratus civis Cibiniensis 1440: 2 378. 2 393.

Goltsmit Johannes, mag. civium de Segeswar 1453: 2 845.

Gordan .lohannes, iuratus de Bjrrthalben 1454: 2 903.

Gotschalk Urbanus de Cibinio 1449: 2 680.

Grabendorff s. Vale.

Gran, Esztcraom. Stri.goniuin. 1438: 2 304. 1440: 2 392. 1451: 2 417. 2 428. 1442: 2 444. 14't3: 2 452, 2 468. 1-V.4: 2 484, 2 486, 2 511. 14'.6: 2 529, 2 531. 2 538, 2 549, 2 551. 1447: 2 590. 1448: 2 637, 2 638. 1451: 2 726. 2 735. 1452: 2 771-2 774. 1453: 2 805. 14.54: 2 900, 2 902, 2 928. 1455: 2 991. l'..5B: 3 014, 3 020; diocesis 1438: 2 309. 1439: 2 343. 1441: 2 429. 1443: 2 452, 2 464. 1445: 2 518, 2 524. 1446: 2 527, 2 535, 2 538. 14-47: 2 563. 2 567, 2 587, 2 588, 2 594, 2.596, 2 597, 2 612. 1448: 2 634. 2 645. 1449: 2 685, 2 686, 2 691, 2 693. 1450: 2 698, 2 700, 2 704, 2 706, 2 709. 1451: 2 726, 2 735, 2 742. 1453: 2 824, 2 870, 2 871, 2 880, 2 881. 1454:

2 894, 2 900, 2 934. 1455: 2 959. 145G:

3 014, 3 020. 1457: 3 063, 3 065, 3 066, 3 069, 3 090; archiepiscopus: Georgius de Palocz, Dionysius, Nicolaus; vicarius Nico- laus cantor.praepositus Thomas Armenus; canonicus: IJartholomeus, Nicolaus; sedes 1442: 2 444. 1443:2 464.

Graudenz. Grudziadz. JohannesArnoldi.

Greb Barthus de Felsebolya 1-454: 2 920, 2 924, 2 926, 2 941. 1-456: 3 001; ~ Georgius de Musna 1455: 2 951; Janko de Meggyes 1456: 3 054. 1457: 3 074. 3 097; ~ Hen- ricus, civis Cibiniensis 1446: 2 543; Jaco- bus deRuffomonte, iuratus civis Cibiniensis. iudex regius sedis Rewpes 1449: 2 688.

2 689. 1452: 2 781, 2 782. 1453: 2 845. 1454: 2 941. 1456: 3 001, 3 024, 3 054; ~ Johannes de villa Crucis 1448: 2 645; ~ Johannes de Martunfalwa 1444: 2 502; ~ Johannes de Mergenthal, iudex regius sedis Schenk 1440: 2 383. 1444: 2 497. 1449: 2 681, 2 688, 2 689. 14.50: 2 708. 1452: 2 781, 2 782. 1454: 2 941, 2 949. 1456:

3 054; ~ JohannesdeRuckbasl452:2 781. 2 782; ~' Johannes de Foro Ruthenorum, iuratus senior 1453: 2 845; Ladislaus, iu- dex terrestris de Bros 1452:2 781, 2 782; ~ Laurentius de Doraws 1452: 2 781 , 2 782; ~MichaeI de Budendorff 1452: 2 781; ~ Michael de Coloswar 1456: 3 024; ~ Mi- chael de Iwanfalwa 1455: 2 951; ~ Michael de Swynschir 1452: 2 781, 2 782; ~ Mi- chael de Zassebes, iudex terrestris de Mewlembach 1453: 2 845. 1456: 3 024,

3 054, 3 055; ~ Paulus de Kerek 1439: 2 359. 14.56: 3 045; ~ Petrus de Ruffo- monte, Veresmarth, iudex regius sedium Lwschkirch et foro Ruthcnorum, civis Cibiniensis 1-446: 2 538. 1449: 2 681, 2 688. 1452: 2 781, 2 782. 1453: 2 845. 1454: 2 941. 1456: 3 001. 3 023, 3 024. 3 054. 1457: 3 070, 3 080; ~ Petrus s. Antbonii Petnis; ~ Symon consors Dorotheae dc Felsewbolya 1454: 2 920, 2 924, 2 926; ~ SimoninWayola 14.55:2 986; ~ Stephanus in Bathus 1455: 2 986; ~ Sfephanus lil. Nicolai de Ludas 1452: 2 781, 2 782; ~ Stephanus, vicegerens iudicatus regii de Rewssmarth 1456: 3 054;~Thomas de Kapos 1453: 2 951; ~ Urbanus, iudex provincialis de Revsmark 1449: 2 688, 2 689. 1456: 3 024, 3 054.

Greff lorg 1450: 2 724; ~ Michael, presbyter 1442: 2 442.

Greff Petir s. Anthonii Pelrus.

Gregor XI., papa 1440: 2 374. 1448: 2 664.

Greflorius de Bethlen, vicecotnes Siculorum 1439: 2 360. 1440: 2 368, 2 370, 2 373, 2 384. 1444: 2 493. 1448: 2 646;~auch Georgius, iudex Brassoviensis 1444: 2 513. 1456: 3 038; , plebanus de Coloswar s. Slewing; ~ de Crasna, capellanus chori Albensis eccl. 1457: 3 065; ~ de Frata 1452: 2 801; ~ de Gaath nobilis de Valko 144-4: 2 502; de Hydeghwys 1447: 2 608. 1454: 2 920,2 924, 2 926, 2 941. 1455:2951. 1456: 3 001, 3 002, 3 008; ~ de Lyppa, canonicus Albensis 1453: 2 839, 2 840, 2 842, 2 862, 2 865, 2 884; ~ de Mayerpott, capellanus Cibiniensis 1455:2 959,2 983; ~episcopus Milchoviensis 1453: 2 881; ~ de Moch 1470: 2 370; ~ de Nema 1448: 2 651; ~fil. Stephani de Salfalwa 1454: 2 918; ~ de Slathna, plebanus de Both- falwa 1455: 2 983. 1456: 3 041 ; ~ de Span- laka 1448: 2 666; ~ de Szentmihaly 1440: 2 386; ~ ,plebanus de Thobia 1441: 2 399; ~, fil. Thomae de Zawa 1448: 2 651;~ de Zegew 1448: 2 651.

Grendl Hans zu Ober-Hollabrunn 1439: 2 336; ~ Johannes zu Ober-Hollabrunn 1439: 2 336, 2 337; ~ Michel 1439: 2 336.

Grid Jotiannes, civis de Cibinio 1456: 3 001.

Griechen 1439: 2 334.

Groscruczbach, fluvius 1449: 2 690.

Grossau s. Cristian.

Grosskopisch s. Cop^a Slare.

Grossdorf s. SSIi^te.

Grosslogdes s. Lndu;.

Grossendorf s. \u$eni, Marl§elu.

Grosspold s. Apoldul de Sus.

Grossschenk s. Cincul.

Grossscheuern s. §ura Mare.

Grossschlatten s. Abrud.

Grossschogen s. §ieu.

Grosswardein s. Oradea.

Grossil Mcolaus 1457: 3 057.

Guldenmunczer Symon de Cibinio 1445: 2 519 -2 521. 1-446: 2.548. 1449: 2 674, 2 680. 1450: 2 700. 1431: 2 731, 2 733. 1453: 2 853.

Gttns, Koszeg in Ungarn. Kwzeg. 1454: 2 943.

614

Guiitpnnaii IVtrus. civis de Megies 1447: 2 594.

Guriifalv;! s. Singrorz.

Gurgliiu, Burf! bei Reghin. Oergeii. (.astruni

143«: 2 ;U7. 14.51: 2 741. 1453: 2 837. 2 862.

1457: ;! 076. Gilrtelii s. (iherdeal.

Gu^teritji, Ilammersdorf. Villa Ilnmperti, Hummersdorf; plclianus Johaiines Meger- lini: vicarius Joliannes.

tjut, ("luth. Ungarn. Johaiines Orzag. Michael Orzag.

Gucz», castrum 14.50: 2 718.

Haan Ulasius de Helta. capellanus de (ibinio 1446: 2 527; ~ Johannes de (',il>inio 1454: 2 926. 1456: 3 045.

Hadad s. Ilodod.

IIiic|hig bei Brasov. Hydewejih. Hydegwcgh.

Anthonius Nemes. Valentinus Nemes. Ilahii I.aurentius, civis de Colosvar 1454:

2 94r). 1456: 3 024. HalffzMi, Halbsvn Jacobus, villicus de Birt-

halben 1440:"2 393. 1441: 2 399. Halhasy s. Ilashas. Halvelagen s. Iloghilag. Hamlesch s. .Vmna?. Hammersdorf s. Gu^terita. Hainoroth s. Ilomorod-Baeh. Hamrodin, Hamruden s. Homorud. Ilangaes, Ingarn. Hangaach. Albertus. Haporton s. Ilopirta. Harinna s. Ilerina. ndrnian, Honigberg bei Bra^ov. Mons Mellis,

Herman. Honchperg. 1442: 2 436. 1454:

2 907, 2 947. 1455: 2 957. 1457: 3 061,

3 089; plebanus Anthonius, Laurencius Karge; Johannes, Petrus Albus.

Harozthos s. Frunzeni.

Ila^g, Haschagen. Hauschagen. 1446: 2 536.

Hashas, Halhasy Michael de Bolkacz 1450:

2 696. 1452: 2 764. Hateg. Hatzeg 1457: 3 076. Ilathalom bei Vesprem. Benedictus, Thomas. Hatvau, Naghatvan. Oppidum 1449: 2 682. Hawser Tliomas, iuratus Bistriciensis 1454:

2 914. Hederfa s. Idrifaia. Iledervar. Hcdrehwara, Kom. Raab, Ungarn.

Laurcncius. Emericus. Ilederieus, Hedregh de Olczna, iudex regius

de Lwskirch 1439: 2 329. 1440: 2 364, 2 378,

2 383, 2 392. 1444: 2 504. 1451: 2 730.

1456: 3 055. Heesfalva s. Vinatori. Hegen s. liradeni. Heidcndorf s. Vii^oara. *IIeldenliurg, Helthwen. Castrum regale 1442:

2 437. 1453: 2 877. Helena consors Ladislai de Hwzywtelke 1452:

2 777. 1454: 2 912; ~ fil. Nicolai de Scho-

modiom 1449:2 677. Heltau s. Cisnadie.

Helthner, Heltener Johannes, villicus de Revs- mark 1449: 2 688, 2 689. Henke Blasius de Gigerfalva. Gewrgfalva.

1448: 2 641, 2 651. 1449: 2 679. 1451:

2 751, 2 753; ~ Ladislaus de Gurgfalwa

1449: 2 677. 1451: 2 751.

Ilenkel tJeorgius de I.ewchovia. probator monetarum 1454: 2 936. 2 937, 2 943,

2 944; Johannes de Trapoklen superior 14.56:3 045.

Ilendel Georgius, villicus de Megyes 1457:

3 097. Hendorf s. Itradeni.

Ilenel Georgins, comes de Megies 1453: 2 874. Hengst Johannes de Kerstyenzygelhe 1449:

2 688. Ileuig, Henningdorf bei Alba Iiilia. Henning-

falva, Henegfalva. 1438: 2 314. 1439: 2 341 . Ilenlini Ladislaus, iuratus et iudex sedis C.ibi-

niensis 1456: 3 045. 1457: 3 065. Henneng, Henningh de Sonizedwar 1446:

2 543. 1455: 2 964. 2 978. Ilenning miles aulae 1439: 2 347. 1440: 2 364.

1446: 2 546, 2 552. 2 553. Uerbartus de Balasfalva 1439: 2 359; ~ de

Balasthelek 1439: 2 329. llerharth Stephanus 1447: 2 589. Ilerber Loreuez 1450: 2 724. Ilerbert Martinus, villicus de Kisd 1450: 2 703. Herhordus fil. Nicolai de Feketehalom 1449:

2 676. Herczeg Itaphael de Zeckchov archiepiscopus

Colocensis et Bachiensis 1452: 2 775. 1453:

2 808, 2 823, 2 824, 2 886. 1454: 2 948. Herepea bei Tirnaveni. Herepe. Marcus. Herina, Monchsdorf bei Bistrita. Harinna.

Johannes Farkas, Nicolaus Farkas. liering Johannes de Bistricia 1454: 2 914. Herman s. Ilarman. Herman Petrus, iuratus Bistriciensis 1454:

2914. Ilermannus, piscator de Bistricia 1454: 2 914;

~ , plebanus de Heltha 1444: 2 510, 2 511. Hermannstadt s. Sibiu. Ilerriei Johanues, siebenbiirgischer 'Woiwode

1444: 2 490. lierlhel. Herther Petrus, iudex de Bistricia

1441: 2 402. 1449: 2 670. 1452: 2 762, 2 801,

2 803. Iletlur. Marienburg bei Sighi?oara. Hethwr,

Hethur, Mergemburg. 1446: 2 541,2 542,

2 557. 1453: 2 822, 2 827, 2 890; Georgius,

Jacobus. Hetzeldorf s. Atel. Hydewiz s. Calvasar. Hydweg s. HSghig. Hierssawer Ulreieh, Statschreiber ze Wien

1439: 2 336, 2 337. 1447: 2 574. Hilsnier Johannes, senior de Stolcenburg 1454:

2 899. Hj^wsfalwa s. Satulung. Ilodod bei Cehul Silvaniei. Hadad. Ladislaus

Jakch.

615

noffgrech Johannes von Reen. Hoffgrecz. 1440:

2 366. 1441: 2 418. Hoghilag, Halvelagen bei Elisabethstadt. Hod-

wilag. 1448: 2 535. 1448: 2 662; eccl.b.

Mariae v.; iudex Franciscus. Hohndorf s. Vii?oara.

Rolczappel llathias de DypZe l^^S^: 2 799. Homorod, Hamruden bei Rupea. Hainrodin.

Petrus, Margarethe. Homorodbach. Fluvius Homoroth, Hamoroth.

1447: 2 619. 1448: 2 626. 14.53: 2 844, 2 858.

1454: 2 906. 1456: 3 018. 1457: 3 067, 3 068. Honchperg, Honigberg s. H^rman. Honn Jacobus de Buzd 1457: 2 075. Honnen Jacob 1438: 3 303. Hopirta bei Aiud. Haporton. Michael Fforro. *Hopsifen s. Kombos. Horreum, parvum, minor s. Sura Micd. Horwath Johannes 1439: 2 359; ~ Mathias,

officialis 1455: 2 989. Hwzzwazo s. Valea Lunga. Huedin. Hwnyad. 1446: 2 545.

Hunedoara, Hunyad. Hwnyad. Castrum 1451; 2 755, 2 760; comitatus 1440: 2 382. 1455:

2 961; Johannes, Johannes minor, Waylt; castellanus Franciscus Literatus; archi- diaconus Martinus.

Hundertbiicheln s. Movile.

Hundorf s. Vii^oara

Ilungar Cristannus de Trapolden superior

145G: 3 045. Hungaria s. Ungarn. Ilwnyadv Ladislaus, iuratus civis de Glwswar

1441': 2 413. Ilunne .\ndreas Jaliob, villicus de Bothfalwa

1449: 2 691. Hussiten 1439: 2 361. Hwtter Bartholomeus, iuratus Cibiniensis 1458:

3 045; ~ Johannes, iuratus Gibiniensi» 1456: 3 045.

Hwzel .Vlartinus, luratus sedis de Soraerburg

1453: 2 845. Hwzziwmezew s. Bran. Hwzyuthelek, Huzyrotelek s. Do?tat.

I, J, Y

Jaad s. Livezile.

Jakch Ladislaus de Hadad 1446: 2 561.

Jach de Chestve s. Georgius und Jacobus.

Yach de Michalchfalva 1439: 2 359.

Jakcs, Jaak, Jakch de Kwsal 1439: 2 359; Georgius fil. Johannis 1440: 2 365. 1441: 2 402; Johannes 1440: 2 365. 1449: 2 690; Ladislaus vaivoda Transilvanus 1440: 2 365. 1441: 2 402; Ladislaus fil. Johannis 1440: 2 365. 1441: 2 402; Michael pridem vai- voda Transilvanus, comes Siculorum 1438: 2 300. 1440: 2 365. 1441: 2 402; Petrus fil. Ladislai 1440: 2 365, 1441: 2 402.

Jacobi Petrus de Aggya, plebanus in Nova Villa 1447: 2 597.

Jakobsdorf s. Siniacob.

Igri§. Egresch im Banat, Egrisch 1440: 2 389; Ladislaus Woski, abbas monasterii.

Jacobus fil. Alard 1455: 2 989; ~ de Bayon 1443: 2 457;~de Bulia, capellanus Cibi- niensis 1456: 3 003; ~ de Chezthe 1439: 2 329, 2 359. 1448: 2 651, 2 660. 1449: 2 688. 1451: 2 751; ~', mag. civiuin Cybi- niensis 1439: 2 347. 1440: 2 364. 1441: 2 401:1443: 2 458. 1444: 2 491; camerarius monetae civitatis 144G: 2 552; 1448: 2 645; mag. civium 1449: 2 680, 2 681, 2 684, 2 688, 2 689. 1451: 2 730, 2 745, 2 746. 1452: 2 781, 2 782. 1453: 2 819, 2 845. 1455: 2 964; ~ de Cibinio 1450: 2 722; ~ nota- riusCibiniensis 1452: 2 782. 14.54: 2 924; ~ cuticularius de Cibinio 1452:2 782;'— ,ple- banus de Darocz 1454: 2 895; ~ fil. Ste- phani de Dyogh 1449: 2 688; ~ de Drag 1438: 2 313; ~ trater ordinis st. spiritus in Fewldwar 1454: 2 902; ~ de Felsewbolya 1454: 2 920; ~ de Lippa 1440: 2 370; ~ de Longocampo 1451: 2 745, 2 746; ~ fil. Alard de Megyesfalva 1449: 2 688; ~, mag. domus hospitalis de Mergemburg 1455: 2 968; ~ de Mulenbaco quondam plebanus in Richel 1439: 2 343; ~ de Novacivitate,

capellanus 1442: 2 439; ~ de Ruffomont:

s. Greb; fil. Laurencii de Sarkan 1453:

2 873. 1455: 2 985; ~ de Slathna, pres-

byter Transilvanus 145G: 3 041;~quon-

dam vaivoda Transilvanus 1449: 2 690;

~ de Zenthmarthon, canonicus eccl. Alben-

sis 1448: 2 666. lanka de Ews 1447: 2 605. 1452: 2 801; Ste-

phanus ~ 1448: 2 640. Yanko de Tallowcz, banus Zewriniensis 1439:

2 335. lanofda bei Salonta. Janusy. Stephanus. Jara bei Turda. lara. Johannes. Yardowan 1455: 2 982, 2 986. Ia?i, Ftoro Filistinorum. 1450: 2 699. Jaurinum s. Raab. Iclod bei Gherla. Iklod. Beke. Ideciul de Jos, Niedereidisch, Idecz inferior.

Plebanus Emericus. Idieiu. Belleschdorf. Iwedich, Ywedych, Ywe-

dycz. 144G: 2 541, 2 557. 1451: 2 737.

1452: 2 776. 1453:2 827. 1456: 3 021. Idrifaia bei Tirnaveni. Hederfa. Stephanus. lekels Johannes, vitricus capellae st. Martinl

dc Brassovia 1446: 2 560. Jeica, Schelken bei Bistrita. Zeelk. 1453:

2 865. Jeina, Senndorf. Zolna. 1453: 2865; familiaris

Johaniies; plebanus Valentinus. Jeronimus de Olomucz, canoiiicus eccLOlomu-

censis 1447: 2 597. lernuteni. Radnothtaia. 1453: 2 862. lghi!«iil .\ou, Eibesdort. Iwantalva. 1440: 2 383;

Nicolaus. Ighiful Veehi, Walachisch-Eibesdorl bei Ag-

nila. Ysopis, Iwanfalwa.1453: 2 883; Mi-

chael Greb. Ighiu, Krapundorf bei Alba lulia. Igun. 1451:

2 729.

616

Jidvei, Seiden bei Tlrn5veni. Sythwar, Sythwe. 1438: 2 313. 1451: 2 101 IH3: 2 458. 1448: 2 652. 1450: 2 6t)6. 1451 : 2 749, 2 754. 1452: 2 764. 1453: 2 812. 1 555: 2 971; plebanus Thomas.

Jimbor, Sommerburg bei Kupea. Somerburg. Hwzel Martinus.

Illa?, Woiwode der Moldau 1448: 2 658.

Ilia. Ilye. Johannes, Benedictus, Dyonisius.

Jimbor bei Gherla. Zombor. David, Johannes.

Inacis 1444: 2 483.

Indal s. Ileleni.

Innerszolnok s. Solnoeul Interior.

Insula c^hristiana s. Cristian.

Jodok s. Josth.

Johaunes de Valle Aynetis. ludex regius sedis Schenk. 1448: 2 538; ~, custos Albensis 1439: 2 323; , sacerdos chori capituli Albensis 1447: 2 589; ~ de Bakaj 1448: 2 686. 1451: 2 751;baccalaureus 1457: 3 057; ~ de Bachna 1453: 2 815; ~ de Badok 1451: 2 751; ~ de Baga 1439: 2 329; ~ de Balasfalva 1451: 2 757; ~ de Bethlen 1439: 2 355. 1440: 2 368; ~ , corrigiator de Bistricia 1454: 2 914; ~ de Bornequel, abbas monasterii in Kercz 1439: 2 342, 2 343. 1440: 2 379, 2 380, 2 387, 2 392. 1444: 2 480. 1448: 2 645; ~, protonotarius Brassov. 1452: 2 778, 2 779, 2 780; ~, plebanus de Kacza 1440: 2 387; de Campolongo, civis Coluswariensis 1450:

2 697. 1453: 2 806; ~ Kardinallegat 1456:

3 010; ~ de Kerek 1453: 2 829. 1456: 3 001, 3 045; ~ fil. Pauli de Kerek 1439: 2 359. 1448: 2 651; ~, cultellifaber de Cibinio 1457: 3 064; ~, civis Cibiniensis 1456: 3 001; ~ de Cheren 1440: 2 340; ~ de Choraafaya 1448: 2 651; ~ de Korugh, banus Machoviensis 1454: 2 948; ~', castel- lanus castri Kewkeleowar 1454: 2 946; ~, plebanus de Corona s. Reudel; ~ de De- weczer 1448: 2 651; ~, diaconus cardinalis 1448: 2 634, 2 639. 1449: 2 693;~de Doboka 1451: 2 730; ~ de Ews 1448: 2 640; ~, guardianus de Feyreghaz 1448: 2 659;~de Fenywpataka vaivoda 1445: 2 520; fil. Andreae de Fodorhaza 1448: 2651; ~de Galasi 1441: 2419. 1452: 2 801;~de Gerewvasarhel 1448:2 610. 1449: 2 677; ~ fil. Dorainici de Gewrgfal- wa 1448: 2 651; ~, plebanus de Gygen 1453: 2 839; ~ de Gygerfalva 1448: 2 641, 2 651. 1449: 2 677. 1451: 2 751; ~, comes de Heesfalva 1446: 2 541. 14.50: 2 703; ~ de Honchperg, capellanus 1442: 2 439; ~, vicarius in villa Humperti 1446: 2 531; ~ de Hunyad, lancu de Hunedoara, fil. Wayk, banus Severinensis 1440: 2 376, 2 382, 2 384; vaivoda Transilvanus, Theme- siensis et Siculorum et de Zolnoc comes 1441: 2 403, 2 404, 2 410, 2 413, 2 415, 2 416, 2 421, 2 426, 2 430. 1442: 2 431, 2 435-2 437, 2 439, 2 442, 2 443. 1443: 2 446, 2 447, 2 451, 2 453, 2 455-2 458, 2 460-2 463, 2 465, 2 466, 2 468. 1444: 2 472, 2 483, 2 485, 2 491-2 494, 2 496, 2 498-2 501,2 503-2.506, 2 509, 2 513. 1445: 2 516, 2 519. 1446: 2 530; gubernator

1446: 2 542, 2 544-2 548, 2 550, 2 555, 2 556, 2 562, 2 564, 2 566. 1447: 2 572, 2 573, 2 579, 2 582, 2 589, 2 593, 2 598, 2 600-2 604. 2 606-2 611, 2 615, 2 617, 2 619-2 621. 1448: 2 622, 2 626, 2 628, 2 6.30-2 633, 2 635, 2 6,36. 2 641, 2 648, 2 6.50- 2 6.=)6, 2 660, 2 663, 2 666. 1449: 2 668, 2 669, 2 674, 2 677. 2 679, 2 682, 2 692. 1450: 2 714, 2 715, 2 718, 2 720. 1451: 2 728, 2 732-2 734, 2 736-2 740, 2 743, 2 747, 2 749, 2 754, 2 755, 2 758. 1452: 2 762, 2 763, 2 765, 2 767-2 769, 2 790- 2 792, 2 794, 2 797, 2 800, 2 809 2 910; comes perpetuus Bistriciensis 1453: 2 812, 2 815, 2 816, 2 818, 2 825, 2 830, 2 834-2 838, 2 840, 2 844, 2 853, 2 855-2 859, 2 862-2 868, 2 872, 2 873, 2 876, 2 882, 2 891. 1454: 2 897, 2 903, 2 905, 2 906, 2 910, 2 929, 2 932, 2 939, 2 943, 2 948, 2 949. 1455: 2 953, 2 954, 2 958, 2 961, 2 980, 2 982, 2 985, 2 986, 2 988, 2 992, 2 993, 2 995, 2 996, 2 997,

2 999. 1456: 3 000, 3 00 1, 3 005. 3 014, 3 015,

3 025-3 027, 3 029, 3 044, 3 052. 1457: 3 060, 3 061, 3 068, 3 071, 3 076, 3 078, 3 079; ~ rainor de Hunyad 1440: 2 382. 1442: 2 431; ~ de Hwzzwasso 1447: 2 573. 1454: 2 941. 1456: 3 002; ~ de Jara 1448: 2 651; ~ fil. Dyonisii de Ilyc 1441: 2 310; ~ capellanus de Insula Christiana 1446: 2 531; ~, apostolischer Legat 1438: 2 306; ~ fil. Casparis de Longocampo, civis Cibi- niensis 1447: 2 566. 1451: 2 745. 1453: 2 882; ~ Sohn bzw. Enkel des Dezso von Losoncz 1440: 2 367; ~ de Manyk 1448: 2 640; ~ de Mathe 1448: 2 640. 1452: 2 801; ~ de Megyes 1441: 2 399; ~. praedicator de Megyes 1453: 2 874; ~, sacerdos de Megyes 1453: 2 874;~de Meggesdorf 1453: 2 846; ~ s. Greh Jolian- nes; ~, maglster 1447: 2 605; ~, plebanus de st. Michaele 1456: 3 014; ~ de Moch 1440: 2 370; ~ de Mohach 1439: 2 329; ~, presbyter in Nagdemeter 1448: 2 641; ~ de Nywthod 1441: 2 420; ~, plebanus de Nova villa 1447: 2 567; ~ nepos comitis de Nova villa 1446: 2 551; ~ de Pankotha, canonicus Colocensis et Schanadiensis 1453: 2 886;~,plebanus 1444: 2 510; ~de Ribicze vaivoda 1445: 2 520; de Rosnaw 1447: 2 594; ~ de Rozgony vaivoda Tran- silvanus 1451: 2 749, 2 757. 1457: 3 086; ~de Saldroffh 1440: 2 395, 2 396. 1441: 2 420. 1454: 2 918; ~ von Salzburg 1452: 2 776; , iudex terrestris de Segesvar 1446: 2 538; mag. civium 1450: 2 703. ~, episcopus Segniensis 1439: 2 349;~de Syvynschyr, artiura baccalaureus 1455: 2 983; ~ de Slathna 1456: 3 041; ~, ple- banus de Stolczmberg 1450: 2 706. 1452:

2 775. 1453: 2 845. 1454: 2 899, 1456:

3 054; ~ de Swk 1446: 2 525; ~, villicus de Valkondorph 1440: 2 391;~. Vize- woiwode 1446: 2 551 ; ~, comes de Walthu- dia 1440: 2 380. 1441: 2 399; ~. episcopns Waradiensis 1441: 2 428, 2 429. 1453: 2 819, 2 821. 1454: 2 935, 2 948; ~ de Waraskezi 1455: 2 961; ~ de Weyzkyrch,

617

comes de Koos li49: 2 688; ~ dc Wezcwd. Wezzed 1439: 2 329. 1448: 2 541. 1447: 2 608. 1454: 2 920. 2 924, 2 926: ~ Johaii- nes, custos Zagrabicnsis, prntonotarius 1439: 2 358; ~ de Zala 1448: 2 641, 2 651; ~ fil. Stephani dc Zalahaza 1449: 2 677. 1451: 2 751;~dc Zawa 1453: 2 836; ~ de Zechen 1455: 2 982: ~ de Zenthel- sebcth familiaris 1457: 3 072; de Zolna 1452: 2 799; ^- de Zombor 1441: 2 419.

Johanni Michnel 1440: 2 387.

JohannLs Anthoniu.s, capellanus dc Werd 1448: 2 645. 145J: 2 894; ~ Pctrus de villa Dominaruni. iiotariuspublicus 1453: 2 874.

Johannisberg s. Xucet.

Johannisdorf s. Sintioana.

Josepb, hospes de Thivis 1439: 2 323.

Ysopis s. Ighi^ul Vechi.

Josth. Jiidocus. Iwst de Kusso, capitaneus castri Wegles 1439: 2 347. 1440: 2 364. 14ie: 2 543. 2 546, 2 552, 2 553. 1447: 2 607. 1448: 2 633. 1449: 2 669. 2 673.

1453: 2 820, 2 8.46, 2 861. 145-i: 2 915,

2 916. 1455: 2 964. Ypern, Ippria pannus. 1441:2 397. 1442:2 447. Irmcsch s. OrmeniK. Isluic|-I!ef). KzcbaLh. 1444: 2 472. Itiiliciis Anlhonins de Flcjrencia, caniararius

monetae cnsionis dc <.lusw:ir 1446: 2 550;

~ f hristoferus de Morencia, civis Cibinien-

sis 1443: 2 466. 1446: 2 5.50. 1447: 2 598;

camerarins nionctarum in ( luswar, in

( ybinio. Italici, canicrarii: Johaiincs. Papa. Manin Pape

1441: 2 398. 2 403. 1456: 3 047. 3 048. Jucul. Swk. .\brahani. Johannes. luga Michael. plebanus de Postelke 1452:

2 775. Jun(|c\\eisen Mattis 1439: 2 339. JungIink\icol:'.us,inratus de Kisd 1450:2 703. Iwanfalva s. Ighi^ul Xuu, Ighisul Veclii. Iwedich s. Idiciu. Ywfalu s. Corvinejti. Iwst s. losth.

Laczk, Laclik de Zaiitho. C.eorgius til. David bani 1446: 2 561. 1448: 2 640: ~ lacobus condam vaivoda Transilvanus 1440: 2 490.

Ladislaus, plebanus de Alnia 1453: 2 808, 2 823; ~ de Begendorf 1440: 2 383; ~, civisBistriciensisl442: 2 438; dcBodola 1440: 2 390. 1448: 2 622. 1449: 2 690. 14.50: 2 707; ~ de Bolya 1445: 2 520; ~, funitex de Brassovia 1447: 2 583; ~, iudex regius de Bros 1456: 3 024. 3 054; ~ de Bwzla, vicevoivoda Transilvanus 1442: 2 432; ~, plebanus villae Kclnek 1439:

2 356; ~ fil. Pauli de Kerek 1439: 2 359. 1453: 2 829. 1454: 2 941. 1456: 3 001,

3 045; ~ de Kerestwr 1440: 2 370; ~ de C.haak. vaivoda Transilvanus et comes de Zolnok 1450: 2 382. 1441: 2 405, 2 430. 1443: 2 458; ~ fil. Torda de Chaan 1451: 2 751; ~ de Kyszewles 1444: 2 490; ~ de Cyukmantry 1446: 2 541. 1453: 2 815; ~, cantor de Colosmonstra 1438: 2 322; ~ de Doboka 1448: 2 6ol;~de Galaz 1441: 2 419. 1448: 2 640. 2 651. 1452: 2 801; ~ de Gald 1439: 2 359. 1447: 2 615. 145K: 2 660, 2 666; ~ fil. Johannis de Hunyad, comes Bistriciensis. capitaneus generalis Hungariae 1455: 2 961, 2 982. 14.56: 3 052, 3 056. 1457: 3 073; ~ V., rex Hun.gariac 1440: 2 381. 1441: 2 425. 1446: 2 546, 2 547. 1450: 2 718. 1452: 2 768, 2 769, 2 787, 2 794. 1453: 2 806, 2 807, 2 809- 2 822, 2 827- 2 832, 2 835- 2 837, 2 840- 2 842, 2 848- 2 852, 2 854, 2 860- 2 863, 2 865, 2 866, 2 877, 2 878, 2 884, 2 890- 2 892. 14541 2 897, 2 901, 2904- 2 909, 2 915, 2 916, 2 935-2 937, 2 939, 2 944. 2 947, 1455: 2 952, 2 957, 2 963-2 965, 2 967, 2 969, 2 970, 2 973, 2 975, 2 978, 2 979, 2 981, 2 982, 2 985, 2 986, 2 992,

2 995. 1456: 3 004. 3 007-3 009, 3 011-

3 013, 3 015-3 019, 3 021, 3 022, 3 037, 3 038, 3 043, 3 044, 3 046-3 048, 3 050-

3 052, 3 056. 1457: 3 058, 3 059, 3 061, 3 062, 3 064, 3 067, 3 068, 3 071, 3 072, 3 074, 3 076, 3 079, 3 083, 3 084, 3 085, 3 086, 3 088, 3 091, 3 096; ~ de Hwzyw- telke 1451: 2 727. 1452: 2 775. 1453: 2 829, 2 854. 1454: 2 912; ~ de Lompeitl' 1441: 2 419; ~ fil. Johannis de Losoncz 1440: 2 367; ~ fil. Ladislai dc Losoncz 1439:

2 350.1440:2 366.1441:2 398.1451:2 742. 1456: 3 035, 3 050, 3 051, 1457:

3 071, 3 077, 3 081, 3 082, 3 084; ~ Sohn Sigismunds von Losoncz 1439: 2 350; ~ fil. Stephani de Losoncz 1441: 2 400. 1456: 3 050.3 051.1457:3 057,3 081,3 082; ~de Manyk 1448: 2 640; ~ de Maroth alias banus Machoviensis 1445: 2 520, 2 521; ~ de Maroth, officialis in oppido Keres- banya 1446: 2 548; ~, sartor de Megyes 1457: 3 097; ~ de Naghwelgh 1457: 3 059, 3 078; ~ de Patha 1448: 2 651; ~ de Rosno 1440: 2 391; ~, archiadiaconus Sathmariensis 1450: 2 701. 1454: 2 895. 1457: 3 065; ~ de Wgra 1444: 2 475; s. Wladislaw I.: ~ fil. Stephani de Zala- haza 1448: 2 651. 1449: 2 677. 1451: 2 751. ~ fil. Stephani de Zamusfalwa 1449: 2 677. 1451: 2 751, 1455:2 956;~deZechen 1441: 2 401. 1455: 2 971, 2 982; ~ de Zegedino, rcctor capcllae Varadiensis 1453: 2 827; ~ de Zenthpal 1448: 2 651.

Lampertesk} \icoIaus 1439: 2 335.

Lancrani, Langendorf bei Sebe^. Lankendorff, Lankerek. 1455: 2 989, 2 994; .villicus Michacl Weber, Anthonius Mathias.

Landagar s. Uui^oara.

Langendorf s. Lancruni, Salulung.

Langenthal s. Valea Lunga.

Lapicida Conrnd de Corona 1454: 2 947, 2 949. 1453: 2 957, 2 958. 1457: 3 061.

Laslaul Mic, Kleinlasseln bei Tlrnaveni. Kyszenthlazlo. Zenlhlazlo. 1446: 2 541, 2 557. 1448: 2 660. 1449: 2 670, 2 675.

618

2 681.

2 688,

2 781,

2 782.

3 055.

1457:

2 395,

2 396.

1448:

2 651.

2 912,

2 920,

1456:

3 001.

1450:

: 2 708.

14.52:

2 815.

1456:

3 02-1,

~de

Wezzed

1440:

2 420.

1457:

2 608.

2 727,

2 751.

1454:

2 926.

2 931,

2 941.

1450: 2 716. 2 717. 1453: 2 SI.^S, 2 S27,

2 841; .'Viithoiiius Wavay.

Laslo H.iph:iel 1 456: 3 0,56.

I.niidanius ■lohanues Kri)iist;idter I 550: 2 372.

LaurenciiPctruss. (irebPetrus de Weresiniirth.

Lanreueius, artium liberalium mayistor 14-47:

2 587: ~ de Bnlva 1453: 2 829. 1 55',: 2 9.')1 ;

~, plebanus deKelnek 14.39: 2 3.")6; ^- fil.

Sisisraundi dc Koloswar 1453: 2 ,S53; ~,

iudcx de l)onil)o I 539: 2 333; -- de lledreh-

wara, palatinus Munuariae U41: 2 121,

2 130. 1446. 2 551; indcx Conianorum 1442:

2 432; ~. plebanus dc I^udas 14.53: 2 808;

~. praedicator 1455: 2 952; ~, plebanus

in Hcussen 1-453: 2 886. 1454: 2 912; ~

de Sarl<an 1453: 2 873. 1455: 2 985; ~ de

Weresmartli, iudex reyius de Uewsmarth

1440: 2 378, 2 393. 1446: 2 538. 14-49:

2 689.

1453:

3 080;

1441:

1 451 :

2 924.

Lnuriskarg de Braschovia 1446: 2 560.

*Lauterburg im Rotcn-Turm-Pass, castrnm Lothorwar. 1453: 2 818, 2 829.

LazbeiSebe?. Slawendorff. Slahondorf. 1446: 2 558,2 559. 1447:2 568. 1-4-48:2 666. 1451: 2 739.

Lazar de Hwzziwmezew 1447: 2 566.

Lekes Thonias de Chegcw 1448: 2 640.

Lechinta, Lechnitz bei Bistrita. Lechinca, Lekencze. 1439: 2 361, 2 362, 2 363. 1441: 2 400, 2 402, 2 414, 2 419. 1-448: 2 641.1452: 2 799.14.53: 2 865; plebanus Au.^ustinus, Georgius Schwgeler; rector scolarum Sigismundus Literatus; Antho- nius Sibenbewrger, Johannes Walachus, Johannes Rorer, Philipus Faber, Mar- tinus Gewtsner, Michael Entzcr, Quirinus (".zolischer; familiarus .Johannes de Zolna.

Legendorff P. de ~ 1450: 2 709.

Legii bei Gherla. Legen. 1447: 2 605.

Leichmim Andreas. civis de Bistricla 1454: 2 914.

Lelesz Kom. Zeinplen, Ungarn. Praepositus de ~ 1454: 2 895.

Lemberg, Lwow. 1456: 3 028.

Leininel Uaos, comes, iudex regius Cibiniensis 1439:2 339. 1449:2 681.1450:2 708,2 715, 2 722. 1452: 2 781, 2 782. 1453: 2 819, 2 847, 2 851, 2 852, 2 882. 1454: 2 899, 2 938. 14.55: 2 973, 2 979, 2 996,

•Lengerkyrk s. Ringelkirch.

Lepes de VVaraskezy; ~ Andreas fil. Johan- nis 14.55: 2 961; ~ Georgius, episcopus Transilvanus 1438: 2 304, 2 307. 1439: 2 326, 2 327, 2 330, 2 340, 2 356, 2 358. 1441: 2 422, 2 423, 2 429; ~ Johannes 111. Lorandi 1455: 2 961; Lorandus, vicevaivoda Transilvanus 1438: 2 300, 2 302. 1445: 2 516. 1450: 2 706. 1455: 2 961, 2 997; ~ Michael fil. Lorandi 1455: 2 961.

Lecsbkircb s. Noerich.

Leta s. \:ij|y-I,c(a.

Leusch Pelnis de Rolhbergh 1452: 2 781; ~

Stcphaiuisde Rothbcrgh 1452:2 781. Leulschau, l.evocc. I.cwrhovia, Zips. Gcorgius

Ilcnkel. I.evdorfl Caspar de Kerestyenzygeth 1449:

2 688, Lewtsch Johannes s. Lwlsch. Lilienczwoig .^udreas, iuratus Bistriciensis

1454: 2 914. Lynden von dcr -^^, Clawekcn. Sohn des

Ilans 1439: 2 339. Lipova, Lippa. 1453: 2 882; Jacobus, Grego-

rius. Litiiueu, Lithvania. Princeps Wladislaus. Literatus .\utonius, Vizegraf der Wcissenlmrger

Gcspanschaft. 1451:2 727; ~ Franciscus

de Paznadi. castcllanus de Hwnyad 1451:

2 755. 2 758. 2 760. 1452: 2 763; ~ Geor-

gius, sccrctarius canccUariae comitisBistri-

cicnsis 1453: 2 834; ~ Georgius, comes

lucricainarac, Ofner BiJrscr 1441:2 412;

~ Jacobus, civis Desiensis 1-448: 2 629;

~ Sigismundus, iuratusde Clwswar 1441:

2 413; ~ Sigismundus, rector schola-

rum iii Lechnicia 1452: 2 799; Valenti-

nus. iuratus de Meggycs 1454: 3 054.

1457: 3 074. Lilscliauer lians zu Wicn 1447: 2 574. Livada bei Gherla. Dengelegh. SigismunduB,

Pongracz. Livezile Jaad. bei Bistrita. 1448: 2 646. 1453:

2 865. Lvz Johannes, iuratus de Salisfodio 1454:

2 899. Loketassen Johannes 1453: 2 847. Lodomerien. Lodomeria. Ladislaus rex. Lodovicus de Bvda 1450: 2 701; ~ L, rex

Hungariae 1438: 2 301. 1439: 2 348.

1441 : 2 406. 1443: 2 454. 1446: 2 551, 2 554.

1453: 2 807, 2 830. 1455: 2 956, 2 969. Logig. Ludwigsdorf bei Teaca. Ludweg, Lwd-

weg. 1443: 2 453, 2 456, 2 462. 1453:

2 835. 1455: 2 971, 2 982, 2 986. Lomperth s. Zoreni. Longador s. Dai;oara. Longus Jacobus, iuratus Brassoviensis 1449:

2 690. Lorandus s. Lepes.

L6rev bei Budapest. Lorew. 1441: 2 429. Losoncz, Kom. N6grad, Ungarn. Albertus

Banus, Benedictus, Desew, Johannes, La-

dislaus, Michael, Sigismundus, Stephanus. Lothorwar s. Lauterburg. L6wen, Louvain. 1441: 2 397. 1443: 2 447.

1449: 2 683. Ludbregh s. Daia Romana. Lucas, plebanus de Prasmar 1450: 2 710; ~ iobagio in Waradya 1455: 2 989; ~ de Zekelfalwa 1447: 2 589. Luce Mictaael, iuratus senior de Cruce 1448:

2 645. Ludas s. Ludo^.

Lude^ii bei Ora^tie. Lwdasd. 1455: 2 961. Ludo$, Grosslogdes bei Mercurea. Ludas, Lwdas, 1444:2 503; plebanus: Laurencius Michael, presbiterus Clemens; Stephanus Greb, Nicolaus.

619

Ludunicus de monte st. Michaeli', lir;0:2 722.

Lndvig Michaelde Peen Saxonic.tii l'!.^'}: 2 945.

Ludwig l. s. Lodovic-us.

Ludwigsdorf, Ludweg s. Logiy.

Lunca bci Teaca. Wyfalw. uiili: 2 453. 1455:

2 971, 2 982, 2 986: ~ , Nevoie? bei

Ilia. 1«0: 2 382. Lunca Mure^uluibeiOcna Murefj. Villa Koch-

ard, Koczard 14-46: 2 545. 2 546. Luncani bei Turda. Gerend. .Vicolaus et

Michael fil. Nicolai. Lunga bei Tg. Secuiesc. Nyoytod. Demetrius

liomincus. Johannes Katherina. *Lupu. Furkeschdorf, Farkasteleke. 1452:

2 775; Valcntinus, rector parochialis.

Lusthkirch s. \oerich.

Lnlli .lohnnnes de Peen Saxonicalis 1456: 3 024.

Ltvtsrh. Lewtsch Johannes, iuratus senior

sedis Rwpass 1440: 2 378, 2 393; ~ Lodo-

vicus. iuratus deHelta 145;{: 2 849,2 850. Lwow s. Lcmberg. Lwsch, Lewsch, Luscli Stephanus, iudex ter-

Segeswariensis 1440: 2 378, 2 393; mag.

civium 1446: 2 5 8. 1449: 2 681, 2 688,

2699.

restris 1452: 2 781, 2 782. 1453: 2 817. L«tseh Nicolaus de Helta 14!>3: 2 849,

2 8.50.

M

Makkod s. Alocod.

Machov a.d. Save Jugoslavien. Banus Nico- laus de Uylak, Ladislaus de Maroth, Johan- nes de Korugh, Michael Sziligyi.

Magheruf, Maniersch bei Sifihi^oara. Maggoros, Monyoross. 1446: 2 541, 2 542, 2 557. 1453: 2 822. 2 827, 2 890; Michael Feyr. Mysner.

Magyar-6v4r s. Lngarlsch Altenburg.

Magnus Demetrius, civis Desiensis 1448: 2 629; ~ Gaspar de Bonchyda 1451: 2 751; ~ Gaspar de Brassovia 1456: 3 038; ~ Gre- gorius in Waradya 1455: 2 989; Johan- nes de Prasmar 1454: 2 913; ^ Ladislaus, civis de Desakna 1447: 2 584; Lauren- cius in Waradya 1455: 2 989; ~ Mihael de (^ibinio 1455: 2 964;^ Symon de Bayon, de Nadaz, caslellanus castri Thul- macz. 1443:2 457. 1451:2 734. 1455:2 997. 1456: 3 007, 3 008; ~ Thomas de Felsew- bolya 1454: 2 920, 2 924, 2 926.

Magurele, bei Bistrita. Serlyng. 1453: 2 835.

Mahaceni bei Turda. Mohach. Blasius Myske, Georgius fil. Barnabae, Johannes, Simon, Stephanus.

Mayerpott s. Marpod.

Mahmud-Tschelebi, Mehometh 1444: 2 472.

Miihren, Moravia. 1438: 2 306. 1439: 2 349. 1452: 2 769. 1453: 2 848; marchio Albertus, Ladislaus; marchionissa Elisabeth.

Mainz. Maguntia. Clericus diocesis Eobanus Cleynsmit, Henricus Regis, Johannes Visel- bech.

Malmkrog s. Mfilincrav.

Malner Stephanus de Megies. 1454: 2 903.

Malinera v, Malmkrog. Almakerek. 1447: 2 605; Georgius Appa, Nicolaus Appa, Ladislaus fil. Nicolai Apa.

Maloi;iwyz s. Riu de Mori.

Manic. Manyk. Petrus Ztrygii, Johannes, La- dislaus.

Maniersch s. Mdgheni;.

Manin Papc, camararius de Dees et Zeek 1439: 2 335.

Marktschelkcn s. Seica Mare.

Marcus fil. quondam Nicolai de Bethlen 1448: 2 646; ~ de Herepe, vicevaivoda Transilvanus. 1447: 2 564, 2 569, 2 580, 1448: 2 625, 2 629, 2 640, 2 651, 2 660, 2 661. 1449: 2 670, 2 671, 2 675, 2 677,

2 678, 2 688. 1450: 2 696. 2 716, 2 717. 1451:2 751. 1452:2 762.

Marezal, Koni. N(5grad, Ungarn. Marczaly. Emericus.

Marsczk Sigismund. iuratus civis Cibiniensis 1447: 2 597.

Mardisch s. Moardas.

Margaretha fil. Nicolai fil. Appa 1441: 2 409. 1447: 2 605; ~ consors Georgii Ehrhard 1454: 2 945; ~ uxor Johannis Farczchaz 1448: 2 662; ~ fil. Jacooi de Felsewbolya 14.V.: 2 920, 2 924, 2 926; ~ Petrus de

Mammdin 1452: 2 781 , 2 782; ~ von Hermann- stadt 1444:2 481.

Margareth, Witwe nach Simon Abel 1447: 2 574.

Margret, die Sybenbiirgerin von Nosen 1440: 2 385.

Margrit,Gattin des Karge Lorencz 1450: 2 724.

Marhas Andrcas de Alba 1451: 2 731.

Mariae vallis s. Merghindeal.

Marian 1456: 3 053.

Marienburg s. Feldioara, Hetiur.

MSrifclu, Grossendorf bei Teaca. Nagfalw. Bartholomeus plebanus.

Maros s. Mure?.

Maroth s. Moroda.

Marpod bei Nocrich. Meyerpott, Eyerpod Blasius. niag. Gregorius.

Marthontelkew s. Moti^ul.

Martin V., papa 1440: 2 374. 1448: 2 664. Uno: 2 698, 2 709.

Martinns de Bagesdorff Mediensis. 1457: 3 097; ~ de Balsan 1447: 2 564; ~ de Bathyz- haza 1447: 2 589; ~ olim Ladislai de Byrt- halben, notarius publicus 1454: 2 903; de Brassovia 1444: 2 492, 2 506; ~ cuti- cularius de Cibinio 1452: 2 782; ~ nota- rius Cibiniensis 1453: 2 824; ~ de Kyseelk 1453: 2 811; plebanus de Coloswar 1438: 2 322. 1439: 2,3.36, 2 337;.~von Galdto 1447: 2 568, 2 611, 2 615. 1448: 2 651. 1449: 2 688. 1454: 2 941. 1455: 2 989; archidiaconusdeHwnyad 1451: 2 758, 2 760; ~ , literatus notarius de Meggyes 1457: 3 074;~, plebanus dc Pytula, decanus sedis Regen 1444: 2 473; ~ de Ruppas, iudex terrestris in Kosd 1449: 2 689.

Martin.sdorf s. Meti^.

620

Uarviiiiyko, Ungarn. Marwankew. 1451: 2 409.

Uatei, Matcsdjrf bei Bistrita. Mithe. Geor- gius, Johaniies, Nicolaus.

Mathoii^, capellanus de Coloswar I t{;j: 2 464; ~ .socius camerarii de Dees Ui8: 2 655; ~, plcbanus de Dyod 1440: 2 377; ~, iudex de Rosnovia 1453: 2 82I;~de Theka 1448: 2 6U; ~ auch Mathias epi- scopus Transilvanus 1447: 2 575. 2 594. 1 448: 2 639. 2 645, 2 647. 1 450: 2 720. 1451 : 2 736,2 743,2 761. 1452: 2 770, 2 783. 1453: 2 839, 2 843, 2 879. 145i: 2 922,

2 935; ~ , custos eccl. Transilvaniae 1457:

3 037, 3 068. 3 080; ~. vicarius eccl. Trans- silvanae, plebanus de Zazorbo 1457: 3 062, 3 065.

Mathiae Stephan de Mindszeat, notarius publi-

cus 1447: 2 599. .Mathlas, molendinator de Bazna 1454: 2 903;

~ . parator clipeorum in Brasso 1447:

2 610; ^- von Doboka 1441: 2 422; ~ de Ezzeii, officialis 1456: 3 035; --' von Her- manstadt 1444: 2 481; ~ fil. Johannis de Hunyad 1455: 2 961, 2 982. 1457: 3 073,

3 076, 3 078; ■^ de Lankendorff, presbyter Cibiniensis 1454: 2 934; ^- de Rapolth, castellanus de Deva 1453: 2 853; de Recege 1440: 2 370; de Zenthgywrgh 1441: 2 419.

Mathle Petrus, iuratus de Clwswar 1441: 2 413. MathiiVj Petrus de Dees 1453: 2 887. Mauricii Sigismundus, viceiudex re^ius Gibi-

niensis 1448: 2 689. Uedia^, Mediasch. Megyes. Oppidum 1 441:

2 405. 1446: 2 534. 1447: 2 604, 2 606.

1449: 2 669, 2 673. 1450: 2 716,2 719. 1 453:

2 775. 1453: 2 874, 2 886. 1456: 3 002,

3 039, 3 042, 3 054, 3 055. 1457: 3 074, 3 075, 3 097; decanatus, districtus 1441: 2 399. 1444:2 475. 1451:2 743.14-53:2 823, 2 824; sedes 1438: 2 308. 1439: 2 345, 2 347,2 364,2 393. 1441:2 399,2 408. 1443: 2 451, 2 461, 2 475. 1446: 2 546, 2 552, 2 553.1447:2 594,2 607. 1449:2 669.1450: 2 719. 1455: 2 963. 1456: 3 013; capellanus: Cleraens, Valentinus; comes Georgius Henel; decanus Michael, plebanus de Berethelm; iurati: Cristannus Bevsser, Valentinus Literatus, Georgius Wymer; iudex: Nico- laus Sigelewer, Symon; plebanus Mi- chael; sacerdotes: Johannes, Vale:itinus, eccl. b. Margarethae v.; villicus: Petrus Daleator, Georgius Hendel; Johannes Auri- faber, Johannes Draudus, Anthonius Gereb, Gleraens Gereb, Symon Gereb, Petrus Gleich, Glemens Greb, Janko Greb, Stephanus .Malmer, Michael Sartor, Mar- tinus Zyn; sartores: Johannes, Ladislaus, Michael, Nicolaus, Ulricus, Johannes Zeg- lawer; s. auch Sachsen duae sedes.

Meeburg s. Beia.

Meeth .Michael de Kerstyenzygethe 1449:

2 688. Megarlini Johannes, medicinae doctor, pleba-

nus in villa Hu:nperti 1441: 2 417. 1 448:

2 623. Meyerpot s. Marpod. Meghkerek s. Ma^creac.

Megyesdorff s. .Uure^eni.

Mehometh s. Mnhmud-Tschelebi.

Meissen. Misnensis diocesis.Wenczeslaus Kirch-

hain de Oreson. Melchior, iudcx terrestris C.ibiiiiensis 1454:

2 923-2 926. 2 938, 2 941. 14.56: 3 024,

3 054.

Melsticn. Ort in Bulgarien. Melstica. 1444: 2 472.

-MenCarth \'ieolaus, iuratus de Heltha 1449: 2 688.

Mendzenth s. Mesentea.

Meolner s. Mulner.

Merche s. Mireea.

Mercheasa, Streitfort bei Rupea. Mirkevasarha, Streythfarth. 1442: 2 437. 1455: 2 954.

Mercurea, Reussmarkt. Rewsraarth, Rusmark, Forum Ruthcnorum. 1444: 2 511; sedes 1449: 2681. 1456: 3011; iudex regius: Laurencius de Weresmarth, Petrus de Weresraarth; iudex terrestris, provincialis: Jacobus Reynisch, Urbanus, vicegerens iudicatus regii Stephanus Greb; villicus: Johannes Helthner, Nicolaus Nasner; Jo- hannes Greb.

Mergemburg s. Feldioaru

.Merghindeal, Mergeln. Mergenthal, Vallis Mariae. Johannes Greb.

Merten s. Martinus de Colosivar.

Me^ereac bei Aiud. Meghkerek. 1441: 2 400.

Meschen s. Mo^na.

Me^endorl, Meschendorf. Messchonis villa. 1448: 2 645; iuratus senior Laurencius Poldener.

Mesentea bei Teiu?. Mendzcnth 1441: 2 400; notarius publicus Stephaii Mathiae.

Messersmyd Jacoh 1438: 2 303.

Meti^, Martinsdorf bei Medias. Martunfalwa. Johannes Greb.

Mettersdorf s. Dumitra.

Metzner Otten, Burger zu Wica 1439: 2 336.

Meun Jicobus, iudex Coluswariensis 1450: 2 697.

Mewlenbach s. Sebe^.

Mewlmeuster Ilermaniius, civis de Zazsebes 1439:2 330.

Mewsche Laurencius s. Musch.

Mica bei Dej. Mykehaza. PKilipus.

Micasasa, Fiigendorf bei Cop.?a .Mica. Mekezaza. 1454: 2 919. 1456: 3 002; iudex Mathyas Alardi; cives: Caspar Schuster, Laurencius Moysi, Johannes Koysch, Balthasar.

Michael, decanuscapituli Albensis 1440:2 391; ~, Rektor des Hospitals in Alba lulia 1439: 2 323; ~, custos, canonicus Albensis 1440: 2 391. 1444: 2 497. 1446: 2 533. 1447: 2 603, 2 616. 1450: 2 710. 1453: 2 826, 2 842, 2 862, 2 865, 2 884; ~ de Almas 1453: 2 829; ~ fil. Ladislai Appa 1440: 2 393. 1441: 2 409;~fil. Nicolai Apa 1447: 2 605. 1448: 2 646; ~ de Belenes 1444: 2 499; ~, plebanus de Berthelm, decanus capituli Megyes 1453: 2 823. 1454: 2 903; ~ de Bwdak 1451: 2 753. 1452: 2 801; '^, plebanus de Gapsch raaiori 1440: 2 083; ~, abbas monasterii Kercz 1439: 2 342, 2 343. 1440: 2 379, 2 387; ~, Hann von Kleinalisch 1440: 2 375; ~ Irater con-

621

ventus eccl. de Clusmonostra 14-50: 2 370. 1441 : 2 402; ~ de Darlach 1456: 3 001 ; ~, comes de villa Dyaboli 1450: 2 703; ~ von Doboka 1451: 2 730; ~ de Dormahaza, vicevaivoda Transilvaniae 1449: 2 688. 1452: 2 764; ~ fil. Stephani. fil. Michaelis de Gerdal 1440: 2 383;~fil. Nicolai de Gerend 1456: 3 022; ~ fil. Gerew de Ger- wasarhel 1442: 2 432. 1448: 2 641, 2 651; ~ de Gewch 1448: 2 640; ~ de Gyogh 1440: 2 377, 2 384. 1441: 2 431. 1444:2 504; ~ de Hywsfalwa 1456: 3 008; ~ pleba- nus de Insula (.hristiana, decanus capituli Cibiniensis 1444: 2 484. 1447: 2 567. 1448: 2 638. 1449: 2 688; ~ .literatus, familiaris 1443: 2 461;~EnkeI des Dezso von Losoncz 1440: 2 367; ~ , plebanus de Lu- das 1444: 2 511;^ . iudex regius sedis Luschkirch 1446: 2 538; ~ , plebanus de Medyes 1453: 2 808. 2 874; ~, iura- tus de Megyes 1457: 3 097; ~ anti- quus de Megyes 1457: 3 097; ~, plebanus de Mulenbach 1439: 2 349, 2 359. 1440: 2 389; ~ de Nadast, praedicator Cibinien- sis 1455: 2 959, 2 983; ~ de Olczna, civis Cybiniensis 1439: 2 347. 14{0: 2 364, 2 383. 1446: 2 552. 1447: 2 607. 1448: 2 633. 1449: 2 669, 2 673. 1453: 2 820, 2 846. 1454: 2 915, 2 916;~fil. Johannis de Pethky 1455: 2 954; ~ de Prathy, decanus decanatus de Megyes 1441: 2 399;^ ^ am Eck de Rotbergh 1452: 2 781;~ym Garten de Rotbergh 1452: 2 781; ~, ple- banus de Rwz 14-41: 2 423; ~ fil. Saltroff 1441: 2 420; ~ pellificis de Segeswar 1445: 2 517; ~, plebanus de Stolczenburg, deca- nus capituli Cibiniensis 1438: 2 309. 1439: 2 343. 1441: 2 417. 1453: 2 880; ~ von Szentmihaly 1440: 2 386; ~ fil. Mathei de Valkondorph 1440: 2 391; ~ fil. Nicolai de Wasserhel 1449: 2 677. 1451: 2 751;~, rector eccl. de Wessewd 1454: 2 912; ~ de Zanchal 1447: 2 589; ~ de Zenthivan 1447: 2 605. 1456: 3 043.

Miehnells Laureutius de villa Dominarum, notarius publicus 1447: 2 594. 1448: 2 623, 2 645; ~ Dionysius de Pettri 1441: 2 411.

Michelsberg s. CisnSdionra.

Michelsdorf, Mychiafalva s. Boarta, Veseu§.

Micosl;iea bei Aiud. Mikloslaka. 1439: 2 341.

Mihaii, Logofet 1456: 3 033.

Mihaileni, Schaldorf bei Seica Mare. SaldroHh. Gregor, Johannes, Michael, Osanna, Sal, Stephanus.

Mihai Viteazul, Zultendorf bei Saschiz. Zal- than, Zoltan. 1446: 2 541, 2 557. 1450: 2 716, 2 717. 1453: 2 822, 2 827, 2 890; Thomas literatus, Thomas Waray.

.Mihalt bei Teiu;?. Mihalchfalva. 1439: 2 359. Jach, Petrus.

*Mileov bei Foc^ani. Milkow. 1453: 2 870, 2 881; episcopus Gregorius.

Mildenburg s. Alamor.

Minarken s. Monnriu.

.Miniistircni bei Huedin. Gerewmonostra. Pe- trus Kabocz.

Mircen, Woiwode der Walachei. Merche. 1444: 2 505. 1456: 3 038.

Mirkevasarha s. Mereheaz». Mire? bei Nasaud. Nyres. Elyas. Myske de Baga 1439:^2 329; ~ dc Moch 1448: 2 651, 2 660; ~ Blasius de Mohach 1439:

2 329; ~ Georgius. iuratus Brassoviensis 1439: 2 351.

M.\sner von Maniersch 1453: 2 889. Mistellmeh in Osterreich. Kaplan Thomas. Mociu bei Gherla. Moch. Barnabas, Gaspar,

Gregorius. Johannes. Myske. Monrdn^, Mardisch bei Seica Mare. Aggya.

Petrus Jacobi. Moeod bei Xasaud. Makkod. 1440: 2 365. Moellenbecher Mcolnus. pkbanus de Heltha

1444: 2 510, 2 511. 1457; 3 063. Mogn Johnnnes 1453: 2 873. 1455: 2 985; ~

vaivoda 1445: 2 520. 1446: 2 548. Mohach s. Mahuceni.

Moysi Lnurencius de Fewgendorff 1454: 2 919. Moldovn, Moldau. Moldva. Molda, Moldavia.

Partes, regnum 1444: 2 496. 1450: 2 699.

1452: 2 767, 2 769. 1456: 3 028. 1457:

3 093; terra 1447: 2 595; via 1448: 2 632; Woiwoden: Alexander I., Bogdan, Ale- xander II., Ilias. Peter, Stephan II., Ste- phan d. Gr.

Moldovitn 1456: 3 028.

Moler Bnrtholonieus, iuratus Cibiniensis 1456:

3 045. Molnar Johnnnes de Zazsebes 1455: 2 989. Monnriu, Minarken bei Bistrita. Molnark.

1453: 2 865. Monchsdorf s. Herina. Monyoross s. Magheru^. Monostra s. Petermonostrn. Mons st. Michaelis s. Cisnddioarn. Mons Mellis s. Ilarman. Mons Petri s. Sinpetru.

Moor. Moor bei Stuhlweissenburg. 1453: 2 852. Moravia s. Mahren. Moroda bei Incu. Maroth. Ladislaus, banus

Machoviensis. Ladislaus. officialis in op-

pidum Keresbanya. Mo?na, Meschen. Musna. 1452: 2 775; Geor-

gius Greb. Mofuni bei Tg. Murej. Moson. Benedictus,

Bychak. Moti$ul, Mortesdorf bei Media;;. Marthon-

telkew. 1452: 2 784. Movile, Hundertbiicheln bei Agnita. Cen-

tumcumuli. Plebanus Stephanus. Miihlbach s. Sebe?. Mulenbccher s. Mollenbetlier. Jlfulner Petnis, iuratus Cibiniensis 1449: 2 689.

1450: 2 708. 1452: 2 781. 2 782. 1453:

2 845. 1456: 3 024, 3 045, 3 054. 1457:

3 063; ~ Stcfan zu Ober-Hollabrunn 1438: 2 336.

Mura Mica bei Reghin. Zederies. 1440: 2 367. Murnd IL Sultan 1439: 2 330. 1444: 2 472.

1448: 2 663. Mure^. Morus. Sedes 1451: 2 741. 1453: 2 860. Mure?eni bei Tg. Mure?. Meggeesdorff, Meg-

gesfalwa. 1449: 2 688; Johannes. Musch Laurencius, villicus Segeswariensis

1450: 2 703. 1456: 3 0.54.

622

\jde?. N';idt'scli bei Si^hisoara. Nadasd. I4S6: 2.511, 2.512, 2 .ViT. 1453: 2 815, 2 827, 2 841; Michael Salamonis. Michael. prae- dicntor (".ibiiiierisis, Symoii Magiius.

\adr.ip bei Hj:icdnara. Madryb. Thotnas.

\agirlli Jith iniK^s, iuratus sedis Mewlebach "itiO: 2. 378. 2 393.

Na.^falw s. .Mariselu, \useni, Sfisciori.

Nagfalwa s. Satulung.

Naghatvaii s. Ilatvan.

Nashdemeler s. Uuinitra.

Na^jvchwr s. .'sura Mare.

\ag.v-Leta, l.etha, Uiigarn. 1455: 2 961.

Na'4zeleridek s. Sliiunie.

Naydorf s. Situl \ou.

\ayph frater de Nicopolio 1«8: 2 663.

Nandor .\lba s. Itelgrad.

\annl Zsupan. Bojare der Walachei 1442: 2 434.

\aj:iud. Nazod. 1440: 2 365.

\asner \icalaus, villicus de Rusmarkt 1452: 2 781, 2 782; iuratus sedis 1453: 2 845.

Natulya s. .\nitulien.

\aoiu bei Gherla. Nowah. Philippus Zantha.

\eanciu Radul 1452: 2 766.

Negfalw s. Capilna.

Neraa s. \ima.

.\emes de Hydwe^', Anthonius 1448: 2 626; Valentinus 1448: 2 622, 2 626.

\emethy, Nymethy. Castrum 1441: 2 410, 2 412.

Neinethii s. Crainimat.

Neppendorf s. Turni^or.

Messiger Georgius, iuratus Bistriciensis 1454: 2 914; ^ Zeyffcdus, iuratus Bistriciensis 1454: 2 914.

Netu^, Neithausen bei Agnita. Nethusen. Eccl. parochialis st. Nicolai 1448: 2 639; pleba- nus Gristannus.

Neudorf s. \ouI; \oul Itoman; Noul Siisesc; Satul \ou.

Neumarkt s. Tg. Mure^.

\eunhofer Lienhart, Ratsherr in Wien 1440: 2 385.

Neustadt s. Cristian; VViener-\eustadt.

Neutohan s. Tohanul \ou.

Neutra, Nyitra, Ungarn. Albertus de Wethes, electus eccl.

Nicodln, Oppidura. 1444: 2 475.

Nieolai \icalaus de Berthalben, plebanus in Alraakerek 1447: 2 997.

Nikolaus V., papa 1447: 2 571, 2 578, 2 581, 2 586, 2 588, 2 590-2 592, 2 594, 2 597, 2 599. 1448: 2 623, 2 639, 2 641, 2 645, 2 6.56, 2 664. 1449: 2 691. 14.50: 2 701, 2 706, 2 709, 2 723, 2 725. 1451: 2 726, 2 742. 1452: 2 770, 2 798. 2 799. 1453: 2 833, 2 871, 2 874, 2 880, 2 881, 2 885. 1454: 2 894, 2 895, 2 903, 2 934. 1455:

2 950,2 959. 2 974, 2 987, 2 991. 145G:

3 003; -^ , plebanus de Apoldia superior 1444: 2 511; '-.' .archiepiscopus 1454: 2 894; -^ fil. Herbarti de Balasfalva 14:J9: 2 359; ~ de Bethlen 1438: 2 300. 1439: 2 360. 1447: 2 604. 1448: 2 646; ~ de Byrthal- ben 1447: 2 594; ~ de Bizere, castellanus

castri Therch 1448: 2 632; ~ von Bon- tida. Pricster 1452: 2 770, 2 798; ~ de Tarthalaw, plebanus de Bothfalwa 14.55: 2 859, 2 983; ~ alias prior conventus piae- dicatorurn de Brassovia 1454: 2 914; ~ de Kappusch maior, archidiaconus de Kykel- lew 1448: 2 645. 1454: 2 936. 2 937, 2 943. 1455: 2 963, 2 976. 1456: 3 043; ~, abbas de Kercz 14.54: 2 894; ~ senior de Chaak, vaivoda Transilvanus 1442: 2 432; de Cheren 1440: 2 370; ~ de Cherynii 1448; 2 640; ~, plebanus (Mbiniensis s. Rymsch; ~ de (^orona, praepositus monasterii b. Dorotheae v. in Wyennia 1447: 2 597; ~, plebanus de Dedrad 1444: 2 473; ~ de Doboka 1-441: 2 402. 1451: 2 730. 1452: 2 784; ~ de Emeke s. EmeUe; ~ de Fe- ketehalom 1449: 2 676; ^- de Forro 1448:

2 651;~Sohn des Bans Georg 1456:

3 050. 1457: 3 059; ~ de Gerend 1450:

2 721. 1454: 2 941. 1455: 2 954. 1456:

3 001, 3 011, 3 022; ~ fil. Gerew de Wa- sarhel 1449: 2 677. 1551: 2 751; ~ de Gyula, oficialis episcopi Transilvani 1454: 2 895; ~ de HoZwthelk 1439: 2 359. 1453: 2 854; ~ de Iwanfalva 1440: 2 383; ~, li- teratus 1447: 2 605; ~ de Ludas 1452: 2 781, 2 782; ~, iudex delegatus 1446: 2 531; ~de Mathe 1440: 2 370. 1448:

2 640. 1452: 2 801;~de Megyes, sartor 1457: 3 097; , comes de Meggyes 1456:

3 054; ~, iudex regius de Mewlenbach 1456: 3 024;~de Nagfalu 1451: 2 742. 1453: 2 871, 2 880; ~ de Nyen 1449: 2 690. 1454: 2 913; ~, presbyter de Nova Ci- vitate 1455: 2 952; ~, comes de Nova villa 1446: 2 551; ~ de Oerininis 1453: 2 815; ', presbyter conventorum 1455: 2 952; ~, plebanus de villa Ruthenica 1441: 2 417; ~, notarius de Schenk 1453: 2 883; ~, plebanus de Segeswar 1438: 2 315; ~, viceiudex regius Segeswarien- sis 1450: 2 703; ~ de Septer 1448: 2 651; ~ de Somogyon 1448: 2 651. 1449: 2 677. 1451: 2 751; ~ de Sumkerek s. Nicolaus Erdely; ~ Ban von Szanto 1457: 3 082; ~, cantor eccl. Albensis 1442: 2 444. 1443: 2 452; ~, archiepiscopus eccl. Stri- goniensis 1440: 2 392; ~ de Thatarlaka 1454: 2 946; ~, truxes marschalcus 1455: 2 984; ~, castellanus de Thercz 1447: 2 566; ~ de Tholmach 1454: 2 951; ~, rec- tor eccl. Transilvanae 1443: 2 467; , protonotarius Transilvanus 1448: 2 651. 1449: 2 677, 2 688. 1451: 2 756, 2 757. 1454: 2 924, 2 926, 2 941. 1456: 3 002; ~ de Uylak vaivoda Transilvanus, banus Macho- viensis, banus Zewriniensis, comes Sicu- lorum et Themesiensis 1441: 2 403, 2 410, 2 421, 2 426, 2 430, 1442: 2 443. 1443: 2 447, 2 465. 1447: 2 493, 2 509. 1446: 2 530. 1447: 2 569-2 580. 1454: 2 948. 1457: 3 086; ~ de Wagio, camerarius Ci- biniensis 1456: 3 047, 3 048; ~, plebanus de Walthudia 1440: 2 380; ~ de Warada 1456: 3 051. 1457: 3 077, 3 081, 3 082; ~,

623

Kamrer der Stat Wien 1439: 2 337; ~ de Wyzakna fil. Georgii, vicevaivoda Tran- silvanus. vicegubernator, castellanus de Therch, iudex regis Segesburgensis 1439: 2 324. 1440: 2 366, 2 367, 2 369. 2 375, 2 383. 2 390, 2 391. 2 391-2 396. 1441: 2 418. 2-120. 1443: 2 457. 1444: 2 477. 2 478. 2 485. 2 490. 1445: 2 516. 1446: 2 526. 2 528, 2 546, 2 547, 2 556, 2 562. 1447: 2 589, 2 598, 2 608. 1448: 2 622. 2 632. 2 641, 2 643. 2 641, 2 663. 1449: 2 688. 1450: 2 718. 1451: 2 737. 2 741. 1452: 2 776, 2 787. 2 800. 1453: 2 819. 2 824. 2 826. 2 827, 2 845. 145-'.: 2 920. 2 921, 2 924^2 926, 2 941. 1445: 2 997. 1456: 3 001, 3 021. 1457: 3 070, 3 087; ~ iunior de Vyzakna 145-i: 2 920, 2 924, 2 926. 1456: 3 021; ~ de Vyzakna, Irater patruelis .\icoIai 1447: 2 589; , plebanus de Wolkcndorff 1447: 2 594; ~ de Zakol 1444: 2 476;~de Zegew 1448: 2 641, 2 651; ^ de Zewies, canonicus Albensis 1447: 2 599. 1451: 2 731.

Xikopoli^. Nykapol. 1447: 2.564. 1448: 2 663.

Nidvieh Simon de Peen Saxonicali 1454: 2 945.

Niedereidisch s. Ideeiui de Jo.s.

Niederneudorf s. Corvine^ti.

IViederwallendorf, Alsowaldorf eingegliedert Bistrita 1453: 2 865.

Nyen s. Teliu.

IMyest Mnthias de oppido Boszsus 1447: 2 566.

Xylas Nicolaus de Colosvar 1455: 2 956.

\'inia bei Gherla. Nema. Gregorius.

\'ire§. Zaznyires. 1456: 3 050.

N'yres s. Alire§.

i\is. Nys. 1444: 2 472.

Nywthod s. Lunga.

\oerieh. I.eschkirch. Lwschkirch. Sedcs. 1454:

2 928. 1456: 3 022; iudex regius: Hedericus

de Olczna, Michael et Nicolaus de Gerend;

conies Petrus; iudex terrestris Laurencius

Ber. \onneueIepiieI Joliannes, iuratus civis Seges-

wariensis 1449: 2 689. 1456: 3 024, 3 054. Novah s. \'aoiu. \oul. Ncudorf bci Sibiu. Newdorll, Nova

villa. 1442: 2 445; comes Nicolaus; ple-

banus Johannes. Petrus Jacobi; .lohannes,

Simon. Thomas. \oul Roinan. Neudorf bei C.irta. Wywalw.

1439: 2 329. 2 341. 14.52: 2 802. Pether-

mann. \'oul SSsese, Neudorf bei Sighisoara. Wyfalu.

1447: 2 605. No^Tim forum s. Tirg^or. Nova civitas s. VViener-\eustadt. \oza Paulus de Theke 1456: 3 052. Nueet, Johannisberg bei Sibiu. Zentyanus-

hegye. Balthazar. Johannes Zaz. \'u5eni bei Beclean. Nagfalu, Naghfalw. 1447:

2 605. 1453: 2 865, 2 871; plebanus Pe-

trus; Nicolaus lil. Apa.

O, O

Oarda bei Alba lulia. Warada. 1447: 2 576, 2 577. 2 605. 1455: 2 989; iobagiones: Be- nedictus Kordos, Paulus C.hyzo, Petrus Thoth, Lucas, Stephanus, Blasius, Feyer- wary, Albertus et Martinus Fekethe; no- biles: Stephanus, Aladar, Nikolaus. Pel- bard; villicus Johannes Chakan.

Oanta. Schreiber 1449: 2 683.

Ober llollabrunn, Osterreich. Hans Grendl. Gcngl Weber, Stefan Mulner, Johannes Grendl.

Oberneudorf s. Satul \'ou.

Ocna Dejului, Salzdorf. Desakna. 1447: 2 584: cives: Ladislaus Magnus. Blasius Carnifcx.

Ocna Sibiului, Salzburg. Wyzakna. Salisfo- dium. 1439: 2 354. 1440: 2 378, 2 395. 1441: 2 417. 1453: 2 813, 2 845. 1454: 2 928. 1456: 3 012, 3 016; iurati seniores: Johannes Bulger, Johannes Keuffniann, Ladislaus SchuIIer, Mathias Beulger, Jo- hannes Syre; plebanus: Sigismundus, Tho- mas: villicus Johannes Kofman; vitricus Danicl; Johannes, Nicolaus, Petrus, Si- gismundus.

Ocnijji bei Teaca. Akna. 1443: 2 453, 2 462. 1453: 2 835. 1455: 2 971, 2 986.

Odorhei, Oderhellen. Odwarhel. 1448: 2 626.

Odrihei bei TlrnSveni. Odwarhel. 1446: 2 541.

Ofen, Buda. Bltvar. 1438: 2 301, 2 303, 2 305. 2.309, 2 319-2 321. 1439: 2 328-2 330, 2 336, 2 341, 2 344-2 350. 1440: 2 364, 2 365, 2 382, 2 384, 2 386. 1441: 2 398, 2 400, 2 411, 2 419, 2 421. 1442: 2 432,

2 438-2 440, 2 443. 1443: 2 448, 2 453, 2 455, 2 456. 1444: 2 493, 2 503. 1446: 2 552, 2 553, 2 555. 1447: 2 565. 2 569, 2 570. 1448: 2 633. 1449: 2 669, 2 673, 2 674,2 683.1450:2 714.2 715. 1451:2 747.

2 748, 2 758, 2 762, 2 767. 2 768, 2 794. 1453: 2 839. 1454: 2 901. 2 939. 2 948. 1455: 2 970. 2 980-2 982. 1456: 3 004,

3 005. 3 007-3 013, 3 016-3 019, 3 021, 3 022. 3 057, 3 058. 1457: 3 059, 3 061, 3 064, 3 071 3 074; capellanus Lodovicus; capitulum eccl. Budensis 1455: 2 961; clau- strum st. Nicolai; Georg Literatus.

Offenburg, Ofcnbanya s. Baia de Arie$.

Olahchesthve s. Cisteiu.

Olaz Sebastianus, iudex in C.olosvar 1438:

2 322. Olchna. Olczna s. Altina. Olinos s. Gledin. Oli^atz, Olomouc. Oloniucz. Eccl. 1447: 2 597;

Jeronymus. OU, Alt. Aluta. liuvius 1446: 2 541. 1453:

2 818. 2 883.

Omiitz Jobannes 1450: 2 700.

Omorath s. Murad 11.

Onuea bei Rcghin. Vnoka. 1443: 2 453. 1457:

3 078, 3 079. Oradea,Grosswardcin.Waradinum.l439:2359.

1446: 2 542, 2 557. 1451: 2 742. 1452: 2 798. 1453: 2 827, 2 870; canonicus: Mar- cus, Nicolai Craus, Petrus; diocesis 1447: 2 593; episcopus; hospitalis sl. spiritus 1446: 2 541, 2 542.

624

Ora^tie, Broos. Zazwaras. Bros. H41: 2 410.

1 i{{ 2 488, 2 489, 2 49f^; iudex regius: BartJioIomeus. Ladislaus; iudox terrc- stris Ladislaus Greb; villicus .lohannes Byro.

Ura^tioara de Jos. Alsowarasvyzc. Ii55: 2 961. Orii^tioara de Sus. Felswarasvyze. Ii55: 2 961. Orbo s. (iirliova de .los.

Orduardus Italieus, camerarius 1548: 2 655. Orlat bei Slbiu. Waralya. I'.i9: 2 688, 2 689. Orheiul Bistritei, Burghalle. Warhely. 1443:

2 453, 2 456. 1455: 2 982. 2 986. Urmenis. Irmesch bei Dumbraveni. Oermi-

nis. Nicolaus. Orod s. Arad. Orozfalva s. Itusul, Orreum miuor s. Sura Miea, Orjovji, Orschowa. Orswa. 1444: 2 507, 2 508. Orszag Michael de Guth, vaivoda Transil-

vanus 1458: 3 086. Orzag Johannes de Guth, comes Siculorum

14.54: 2 897, 2 898. 145G: 3 002. Osanna fil. Michaelis. fil. Saltroff 1441: 2 420.

Osi, Komitat Veszprim. Owsy, Ewsy. 1446:

2 555. 1452: 2 797; Janca, Symon, Stephan. Osterreieh, Austria. 1452: 2 769. 1453: 2 848.

1455: 2 901. 1455: 2 984; dux Albert,

l-adislaus; ducissa Elisabetha. Ostreieher Mathir.s, iiu-atus de Bolkas 14S4:

2 903. Oswald, mag. civium Cibiniensis s. Wenczel. Osualdus de Bongad 1441: 2 419. 1448: 2 651.

14.52: 2 801; ~ dc Cherynii 1448: 2 640;

~ de Drag 1448: 2 640; ~ de Ews, fil.

Janlia 1441: 2 402. 1447: 2 605. 1448:

2 640; ~ fil. Iwanka 1452: 2 801 . ~ de Rozgony, vicevaivoda Transilvaniae, co- mes Siculorum 1457: 3 071, 3 072, 3 088,

3 096.

Otilia fil. Emerici dc BojJath 1438: 2 313.

Owar s. Uugarisch-Altenkury.

Ozd bei Ludu.f. 1452: 2 784; archidiaconus

Lodovicus de Bvda. &I' •;

Ozora, Komitat Tolna, Ungarn. Stcfanus,

Pipo.

Pacholka s. Pelelea.

Padureni bei Reghin. Chanad. 1440: 2 367.

Payer Petrus de Cluswar 1441: 2 305.

Pal6ez, Komitat Pal6cz, Ungarn. 1438: 2 309; Gcorgius. Ladislaus,

Palota bei Oradea Mare. Palahta. Augustinus.

Panezel Petrus de Cheh 1441: 2 402.

Panticeu bei Gherla. Cheh. Petrus Panczel.

Papa, Kammergraf von Dej. 1441: 2 398, 2 403. 1446: 2 528; ~ de Florentia, dica- tor de Zolnok inferior 1448: 2 654.

Pfipa, Komitat Veszprcni. 1441: 2 401. 2 402.

Parkolab Thcmas 1444: 2 499.

Parvus Egidius 1438: 2 315; Gaspar, auri- faber, iuratus Brasoviensis 1452: 2 778— 2 780; Jacobus, capellanus Cibiniensis 1455: 2 983; ~ Johannes 1442: 2 442.

Pata eingegliedert Cluj. Patha. Ladislaus.

Patai Hannes, Ratsherr von Kronstadt 1441: 2 427.

Pauca, Tornen bei Mercurea. Pokafalwa. 1446: 2 551. 1448: 2 644; Kloster der Franzis- kaner Observanz; Kastellan Thomas, Ja- cobus Gereb.

Pdncea, Puschendorf bei Media?. Postelke. 1450: 2 719; plebanus Michael Juga.

Pauci;oara bei Tirnaveni. Pothefalva. 1452: 2 784.

Pauli Paulus Braschoviensis, nolarius pu- blicus 1450: 2 701; ~ Petrus de Kiswardia 1452: 2 770, 2 798.

Pauli$ul bei Ilia. Buruene. 1440: 2 382.

Paulus, comes de Kapusch 1452: 3 042; ~ de Kerek s. Greb; ~ de Kerelew 1439: 2 359; ~ de Hywsfalwa 1456: 3 008; ~ de Hwz- yuthelek 1453: 2 854; ~ de Rawas 1454: 2 920; , mag. dc Rivuli Dominarum 1457: 3 057; ~ auff der Bach de Rotbergh 1452: 2 781;~de Sarwar 1448: 2 640. 1451: 2 757; ~ de Zakol 1444: 2 476.

Paznadi bei Re^ita. Franciscus Literatus.

Pazony. Komitat Szabolcs, Ungarn. Pazon. 1453: 2 852.

P^cs s. Funfkirchen.

Peen Olachicales s. Fip.nul de Sus.

Pcen Saxonicalis s. Pianul de Jos.

Pecr Laurencius s. Ber.

Pelbart de Warada 1457: 3 073.

Pellifex Demetrius, iuratus Bistriciensis 1454: 2 914; ~ Ladislaus de Coloswar 1438: 2 322; ~ Michacl, iuratus de Segcswar 1440: 2 378, 2 393; ~ Symon, Geschwo- rener von Biertan 1446: 2 533.

PelsiJez, Komitat Gomor, Ungarn. Pelsewcz. Emericus.

Penthek s. Pintieu, Sldtinita.

Pest mit Ofen zu Budapest verschniolzeii.

Civitas 1441: 2 424. 1445: 2 518. 1446:

2 541-2 543. 1447: 2 589. 1448: 2 622,

2 651. 1449: 2 682, 2 692. 1457: 3 086. Petceu bei Odorhei. Pethky. Dominicus, Pe-

trus, Michael. Pesthyenius Miehnel 1450: 2 718. Petelca bei Teiu?. Pacholka. 1441: 2 400. Petelea, Birk bei Reghin. Pytula. 1453: 2 862;

plebanus Martinus. Peter II. Woiwode der Moldau 1444: 2 496.

1448: 2 658. Peter Aron, Woiwode der Moldau 1454:

2 940; 1455: 2 977. 1456: 3 028, 3 036;

~ von Respicz, Kaplan in Wien. 1440:

2 385. 1447: 2 574; ~ von Waitzen 1447:

2 582. Petermannus de Longocampo Cibinicnsis 1439:

2 329. 1451: 2 745, 2 746. 1457: 3 070; ~,

scnior de Longocampo Cibiniensis 1451:

2 745, 2 746. 1457: 3 070. Pethermann de Wyfalow 1455: 2 951. Petermonostora bei Segedin. Monostra. 145

2 740. Pctersbcrg s. Sinpetru.

625

Peterwardein, Petrovaradin. Waradinumpetri. 1-454: 2 947, 2 948.

Petre.5ti bei Glierla. Peterhaza. Petrus, Va- lentinus.

Petri Urbanus de Stynavia, notarius publicus, notarius Cibiniensis 14-41: 2 417. 1445: 2 523. 1446: 2 527, 2 551. 1447: 2 567, 2 597. 1448: 2 645. 1449: 2 567, 2 684. 1450: 2 695, 2 706. 1452: 2 775. 1453: 2 824. 1454: 2 899, 2 934, 2 938; U. Petir 1455: 2 959, 2 962, 2 983. 1456: 3 003. 1457: 3 062, 3 064-3 066.

Petrilaca bei Reghin. Peterlaka. 1447: 2 605.

Petrij, Petersdarf bei Sebe?. Peterfalwa. 1453: 2 865.

Petrus, presbyter eccl. Albensis 1447: 2 566; —-, iudex de Baciina 1453: 2 815; ~, Pfar- rer von Bodola 1443: 2 454; de Bogat 1438: 2 313. 1441: 2 401. 1442: 2 441. 1443: 2 462, 2 470; ~ fil. Emerici de Bogath 1439: 2 329, 2 341;~, iudex Brassoviensis s. Anthonii; ~. villicus Bras- soviensis 1444: 2 513; ~, rector capellae st. Martini. Brassoviensis 1439: 2 331. 1441: 2 425. 1443: 2 459. 1446: 2 560. 1447: 2 596; ~ de Buzd, presbyter Cybi- niensis 1-453: 2 824. 1455: 2 959, 2 983; —>, cancellarius 1454: 2 901; ~ ,Kardi- naldiakon 1451: 2 725; ~ de Keresthwr 1448: 2 651;~de Kykellewar, plebanus de Byrthalben 1454: 2 903; ~ fil. Georgii Jach de Chestve 1439: 2 359; ~, scriptor de Gybinio 1442: 2 445; ~ frater conventui de Clusinonostra 1439: 2 324; ~ mag., iuratus de Clwswar 1441: 2 413; notarius 1450: 2 697; ~ fil. Kerestien de Czegew 1449: 2 677. 1451: 2 751; ~, familiaris 1451: 2 757; ~, plebanus de Fewldwar 1447: 2 619. 1448: 2 626, 2 630; ~ de Galasi 1441: 2 419. 1448: 2 651;~de Galthew, Vizegraf der Weissenburger Ges- panschaft 1451: 2 727; ~ fil. Stephani de Gerdal 1440: 2 383; ~ de Hydegwyz 1454:.

2 924, 2 926; ~ de Medies, vicarius gene- ralis ordinis praedicatorum 1454: 2 942; ~ de Mychalchfalwa 1448: 2 666; ~, ple- banus de Nagfalu 1447: 2 605; ~ de Pan- kota 1451: 2 742. 1453: 2 871;~de Pe- terhaza 1448: 2 651;~fil. Georgii de Pettiky 1455: 2 954; ~ de Ruffomonte s. Greb; ~ de Valle Agnetis, iudex terres- tris sedis Schenk 1-440: 2 378, 2 393. 1446: 2 538; ~ ,Vizewoiwode von Sie- benbiirgen 1448: 2 627; ~ de Somogyon 1448: 2 651. 1456: 3 001; ~ de Toruzko 1441: 2 409. 1447: 2 605. 1449: 2 688. 1455: 2 989; ~, rector eccl. Transilvanae 1443: 2 467; ~ de Weph, lector eccl. Waradiensis 1446: 2 512; ~ de Wezzeud 1-441: 2 420. 1447: 2 608. 1451: 2 727. 1454: 2 920, 2 926, 2 941, 2 951. 1456:

3 001, 3 008; ~, plebanus de Wydenbach, decanus Brassoviensis 1449: 2 691. 1457: 3 089, 3 090; ~ de Zakol 1444: 2 476; ~, episcopus Zwriniensis 1447:2 567. 1453: 2 839, 2 893; Pfeftersug Johannes, vice- iudex regius de Mullenbach 1449: 2 689. Phenesium s. Flure^li.

Philipus de Mykehaza 1448: 2 640.

Pianul de Sus, Walachisch Pien. Peen Ola-

chicalis. 145-4: 2 945. 1456: 3 024. Pianul de Jos, Deutschpien bei Sebe^. Peeu

Saxonicalis. 1454: 2 945. 1456: 3 024;

iurati; Johannes Teeles, Johannes Lwk,

Jacobus Carnifex, villicus Simon Bcnk;

Michael Ludvig, Simon Nidvich. Pyberstain Friedrich, Konservator des Hei-

lig-Geist-Ordens. 1455: 2 952, 2 959, 2 962,

2 968, 2 983. PictorErhardus, niag. 1454:2 901; ~ Johan-

nesdeCibinio 1449:2 684. Pyelgrem Stephanus de Felmcr 1-455: 2 990. Pilliutor Uatbias Cibiniensis 1457: 3 065. Pincula bei Arad. Pancota. Plebanus Petrus;

Johannes. Pinticu bei Teaca. Pentek, Pinthek. 1439:

2 368, 2 370, 2 373. 1443: 2 456, 2 462. 1453: 2 835. 1455: 2 982, 2 986. 1457:

3 071, 3 073.

Pipo de Ozora 1453: 2 817.

Pytula s. Petelea.

Plintenbury, Visegrad bei Gran. Wissegra-

dini. 1439: 2 361, 2 362. *Plopy bei Taiinaciu. 1453: 2 818, 2 829. Poarta bei Reghin. Kewrthwelkapw. 1443:

2 453. 1455: 2 982, 2 986. Poarta de Fier, Eiserner-Tor-Pass. Vaskapu.

144;:2b00. Poarta Salajului bei Zalau. 1439: 2 354; via. Pogau Mcoiaus, camerarius, civis Thordensis

1444: 2 514. 1447: 2 572, 2 573, 2 579,

2 600, 2 603. 1448: 2 636, 2 650. 1450:

2 723. 1431: 2 751. Pogner Andreas de Cibinio 1431: 2 745. Puldeuer Laurencius, iuratus senior de Mes-

schovis 1448: 2 645. Poleu. PoUan. 1439: 2 339; denariipolonicales

1443: 2 447; rex W^iadislaus I. Polivur Ivan 1456: 3 033. Poluer rhonias Brassoviensis 1447: 2 583. Pougracz de Dengeleg, vicevaivoda Transil-

vanus 1442:2 432. 1444: 2 477, 2 478, 2 490. Porce$li bei Sibiu. 1453: 2 818, 2 829. Posniuj, Passbusch bei Bistrita. Pazmos. 1443:

2 456,2 462.1433:2 835. 1433:2 971. 1457:

3 071. Posunium s. Pressburg.

Potenciii, consors Nicolai de Somogyon 1448:

2 651. 1449: 2 677. 1451: 2 751. Poteuciana fil. Georgii de Chcstwe 1439:2 359. Potlielalva s. Puuci^uara. Pozsuuypuspoki bei Pressburg. 1430: 2 718. Prag, l-^raUa. 1453: 2 891, 2 892. 1434: 2 901,

2U05-2 909, 2 915, 2 916, 2 935-2 937,

2 939. 1457: 3 089. Prahuva Passiveg. 1447; 2 618. Priill 1'elrus de i^ibinio 1440: 2 379. Pralliya, Pretai s. Uraleiu. Praulesser, Wicncr. 1-440: 2 385. Prejmer, Tartlau. Prasmar. Oppidum. 1449:

2 690, 2 691. 1430: 2 710. 1434: 2 913.

1456: 3 058; iudex Martinus Stevmpel;

plebanus Lucas; vijlicus Laurencius Crispus;

Pcter Kricli, Johannes Magnus, Symon

Sartor, Nicolaus Thoscha, Nicolaus Georgii,

nutarius publicus.

626

Pressburg. Bratislava. Posoniuni, Wratislavia.

USS: 2 331, 2 332. 1440: 2 381. 1441:

2 425. I«0: 2 718. 1453: 2 806-2 822.

2 878. Preusseu. Prcwssen. Prusia. 1439: 2 339. 1454:

2 901. Prokuplje. Serbien. Procopia. 14-44: 2 472. Prodauovici Tador. Schreiber 1456: 3 028. Propstdorf s. Stejari^ul.

Prosper, cardinalis 1448: 2 639. Pulchrum nions s. Dealul Frumos. Puseliliawsen Ilannus, Poschauser, niitburger

in der Hermanstad 1439: 2 339. 1440:

2 379. Puschendorf s. Paucea. Pwsnar Nicolaus, Buznard, iuratus senior

oppidi Birthalm 1440: 2 393. «Pwtkynyl bei Ora^tie. 1455: 2 961.

Ouasim-Pascha, Basa. 1447: 2 472.

Quinqueecclesia s, Funfkirclien.

R

llaab. Gyor. Jaurinum. Diocesis. 144": 2 613, 2 614. 1448: 2 623. 1457: 3 086; Bischof Augustinus.

Rakaschd Paulus 1454: 2 946.

Haco^ul de .los bei Rupea. Rakus. Sykws.

Bacovita. Rewken. Reken. 1443: 2 457. 1451:

2 734. 1453: 2 819, 2 829. 1455: 2 997. 1456:

3 007, 3 008; Symon Masnus. Raczenlandt s. Serbien.

Rade^ti bei Aiud. Thonipahaza. 1439: 2 359;

Oswaldus et Jacobusfil. JohannisThompa. Radnothfaia s. lemuleni. Itadozla. vaivoda Transalpinus 1449: 2 692. Ragla bei Bistrita. Radla. 1453: 2 835, 2 876. Rdbau, Reichau bei Sebes. Richel. Plebanus

Jacobus de Mulenbaco. Rama, Teil Bosniens. Ladislaus rex. Rampht Petrus von Mettersdorf 1451: 2 750. Rapoltul Mare bei Hunedoara. Rapolth. Ma-

thias. Rdseruci bei Gherla. Walaszwth. 1446: 2 545. Rasnava s. Ri^nov. Rasor Laurencius. Cibiniensis 1442: 2 445;

Margaretha de Cibinio 1442: 2 445; ~

Thomas Cibiniensis 1442: 2 445. Ratispona s. Regensburg. Rauthal, Redal s. Roandola. Ravasel, Rosch bei §eica Mare. Rawas. Prae-

dium. 1457: 3 080; Benedictus, Georgius,

Salamon Gereb, Paulus. Ravasy Petrus de Thorda 1457: 3 080. Rebra bel Nasaud. Felsew Rebre. 1440: 2 365. Rebri?oara bei Nasaud. Alsow Rebre. 1440:

2 365. Reciu, Ratsch bei Mercurca. Retsch. Plebanus

Andreas. Regensbnrg, Ratispona. 1454: 2 901. Regbin, Sachsisch-Regen. Reen, Regen. 1440:

2 367.1443:2 449,2 450,2 467. 1444:2 474. 1451: 2 742, 2 743. 1452: 2 770, 2 798. 1456:

3 035; plebanus: Andreas, Bartholomeus, Nicolaus de Nagfalw, Petrus Paulus de Kiswardia; sedes 1444: 2 473; Andorman, Johannes Hoffgrech.

Regis Cristannus, presbyter 1442: 2 442; Henricus, notarius publicus Maguntinensis diocesis, civis Cibiniensis 1440: 2 379, 2 387 1443:2 464.

Reichesdorf s. Richi$nl.

Reynels Clos 1438: 2 303; ~ Hans 1438: 2 303.

Reynisch -lacobus, iudex terrestris scdis Rews-

"niarth 1440: 2 378, 2 393. Revnoldus, iudex Cibiniensis 1450: 2 696. 1452:

"2 764. Renenis, Cibiniensis 1449: 2 689. Reod Thomas, civis Cybiniensis 1442: 2 445;

~- Thomas 1454: 2 946. *Repafalwa bei Seica Mare. 1452: 2 784. Reps s. Rupea. Resighea. Recege. Matias. Reteag bei Dej. Rethegh. 1439: 2 355; Ste-

phanus Chech. Reti^ul, Retersdorf bei Agnita. Rettel. 1440;

2 383; Andreas. Stephanus. Reudel, Rudel Johannes, plebanus eccl. paro-

chialis Brassoviensis 1446: 2 527. 2 560.

1447: 2 613. 2 614. 1450: 2 709. 1453:

2 805. 1454: 2 900,2 901 . 1455: 2 969, 2 970.

2 984. 1457: 3 091. Reussdorfchen s. Rnsciori. Reussen s. Ru^i. Reussmarkt s. Mercurea. Rewkw s. Racovita. Rewchin Johannes, consul (^oronensis 1454:

2 933. Rewdel. Rwdel Anthonius, Brassoviensis 1452:

2 786. Revel Petrus, iudex Brassoviensis 1447: 2 566,

2 587. Rewppler Alichael, iuratus de Birthalm 1454:

2 946. Ribita bei Brad. Sorban, Johannes vaivoda. RjcalH, Rykal de Tharkew Georgius, vicevai-

voda Transilvanus et comes Siculorum

1450: 2 699. 1451: 2 737, 2 751-2 753,

2 756, 2 757. 1452: 2 784, 2 791, 2 801,

2 802. 1453: 2 804, 2 826, 2 858, 2 860,

2 875, 2 877, 2 888, 2 889. 1454; 2 913,

2 917, 2 918, 2 920, 2 921, 2 924-2 927,

2 930,2 931, 2 941. 1455: 2 951, 2 960,

2 989. 2 994. 1456: 3 001, 3 002, 3 035.

1457: 3 058, 3 079. Richardus Cibiniensis 1450: 2 715. Rvchenbach Johannes, civis Bystriciensis 1441:

2 402. Richer Jakob, Vikar der siebenbiirgischen

Uominikanerprovinz 1444: 2 482. Richel s. Rahau. Richi^ul, Reichesdorf bei Media?. Ryanfalw.

Christanus plebanus. Rimer Oaniel, iuratus Bistriciensis 1454: 2 914.

627

Rimetea bei Turda. Trozko, Torozko. Petrus,

Eleua consors. Rimcli. Remethe. 1«1: 2 400. Rymscli, Rynscli Xicolaus, plebanus Cibinien-

sis 1439: 2 343, 2 387. 1457: 3 06(j. *Ringelkirch, LenRerkyrk bei Mercurea. 1438:

2 314. 1439:2 341. Rinner Georgius, civis de Megies 1447: 2 594. Rinues Peter 1450: 2 724. Rinolilus de Rozt;ony, comes Siculorum 1449:

2 677.1451:2 751.1452:2 762,2 803. 1453:

2 858, 2 860. Risporgasse, platea Cibinii 1441: 2 417. Riu de Mori bei Ha^eg. Malonivyz. Ladislaus

Kende. Rivuli Dominarum s. Baia Jl:ire. Roandola, Rauthal beiMalincrav. Redal. 1447:

2 605. Robolt Caspar de Corona, procurator 1446:

2 527. 1449: 2 687. Rod Slartinus fil. Thomae Cybiniensis 1442:

2 445; ~ Johannes, iuratus senior de Hyw-

halom 1454: 2 926. 1456: 3 001;~ Nico-

laus, iuratus senior de Hywhalom 1454:

2 926. 1456: 3 001; ~ Valentinus de castro

Seges, presbyter 1450: 2 706. Rodna. Radna maior. 1453: 2 867; castrum

IHO: 2 365. Rom, Roma. 1444: 2 481, 2 482. 2 486-2 489,

2 495. 1445: 2 517, 2 524. 1446: 2 534-

2 537, 2 539, 2 540. 1447: 2 571, 2 578, 2 590-2 592. 1448: 2 6.39. 2 664. 1449: 2 693, 2 694. 2 700, 2 709, 2 723. 1451: 2 742. 1452: 2 770, 2 798.

1453: 2 8.33. 2 871 , 2 880, 2 881 . 2 885. 1454:

2 895. 1455: 2 9.50, 2 974, 2 976, 2 987;

eccl. romana 1443: 2 4.52, 2 464. 1444:

2 484,2 498.1445:2 518,2 538.1446:2 549.

1451: 2 735. 1456: 3 006; Romanorura

imperator 14-52: 2 794; Sigismundus, Fride-

ricus; imperium 1442: 2 442. 1446: 2 562;

rex Romanorum 14.50: 2 718, 2 726. 1452:

2 769; Albertus, Sigismundus. Ronuin, vaivoda Moldaviae 1447: 2 595. Rom^ni s. Rumanen. Rorer Johannes, iuratus de Lechnicia 1452:

2 799. Ro.sch s. Rava^el. Rosenau s. Rijnov. Rosenkranez .<Vnthoniu$, sartor

1449: 2 681; ~ Petrns, sartor

1449: 2 681.

2 581, 2 588, 2 642-2 644, 1450: 2 698, 2 725, 2 726,

de de

Cibinio Cibinio

Rosia de Secas, Rothkirch bei Blaj. Werescg- haz. 1438: 2 314. 1439: 2 341.

Ro$ia, Rothberg bei Sibiu. Ruffomons, Weres- marth. 1455: 2 988; de ~: Jacobus, Lau- rencius, Petrus; Stephanus Leusch, Petrus Leusch, CIos Weynber, Michael am Eck, Paulus auf der Bach, Michael ym Garten, .lohannes Vorsan. Michael Barthusch, Bartholomeus Vombecher. Mathias Syfrid.

Rotliav, Rotbach bei Brasov. Wereschmart. 1442: 2 439.

Roterturm s. Turnu Ro^u.

Roth .\nthonius 1454: 2 903. 1457: 3 075.

Rozgony, Komitat Abauj-Torna, Ungarn. Rozgan. Johannes, Oswaldus, Rinoldus.

Ruear, Ruffa arbor, Ruken. 1443: 2 447. 1452: 2 796. 1456: 3 030. 14.57: 3 070.

Rudel Caspar de Terpen 1459: 2 677. 1451: 2 751. 2 752; ~ Petrus de Kaddemeter 1449: 2 677. 1451: 2 751, 2 752; ~ Symon, iudex Brassoviensis 1449: 2 690.

Rufus Johannes, iudex de Krako 1439: 2 327.

Rumiincn, Valachi, Volachi. 1438:2 310. 1451: 2 726. 1452: 2 785. 1453: 2 818, 2 830. 1454:

2 911.1455:2 954.2 998. 1456:3 005,3 011,

3 019. 1457: 3 070.

Rumelien, Romania partes 1-444: 2 472. 1447: 2 600.

Rupea, Reps. Rwppas, Koos. Kws. Civitas 14.52: 2 787, 2 791, 2 792; decanatus 1447: 2 594. 1451: 2 743; sedes 1444: 2 510. 1448: 2 653. 1449: 2 689. 14.53: 2 883. 1455: 2 990. 1456: 3 011; iudexregius: Andreas, Jacobus Greb; iuratus: Johannes Lwtsch, Andreas Eolniar, Johannes Greb, Johannes (Jare, Ladislaus Doppner; plebanus Andreas; villicus Stephanus Doleator; iudex ter- restris Martinus.

Ru^ciori, ReussdorfchenbeiSibiu. Villa Ruthe- nica. Plebanus Michael.

Ru$i, Reussen bei Seica Mare. Rwz, Rewssz. 14.53: 2 886. 1454: 2 912; plebanus Michael, Laurencius.

Russe, Reuse Nicolaus iudex terrestris Cybi- niensis 1452: 2 781, 2 782. 1453: 2 845. 1454: 2 899, 2 938. 1456: 3 024, 3 045, 3 054. 1557:3 083.

Rus^ien. Russia. Wladislaus heres.

Rusul bei Dej. Duae possessiones Orozfalva. 1457: 2 605.

Rwth \ieolaus de Kerstyenzygethe 1449: 2 688; ~ Johannes de Kerstyenzygethe 1449: 2 688.

S, §

Saam, civitas 1455: 2 998.

Saaros Nicolaus 1447: 2 589.

Sicel, Schwarzwasser bei Sibiu. Flekethewyz. 1459: 2 688.

Sachsen. Saxones. 1438: 2 300-2 302, 2 308, 2 319. 1439: 2 344, 2 345, 2 347, 2 348, 2 351, 2 352, 2 356-2 358. 1440: 2 364. 1441: 2 405-2 407, 2 410, 2 415, 2 416, 2 421. 1442: 2 432, 2 437, 2 443. 1443: 2 458, 2 463, 2 465. 1445: 2 516. 1446: 2 545,

2 549, 2 554. 1447: 2 591, 2 604, 2 606. 1448: 2 631, 2 632, 2 641, 2 649, 2 652, 2 656, 2 657. ltS9: 2 671, 2 677, 2 679,

2 688. 1452: 2 768. 1453: 2 8,30, 2 831 , 2 847. 1454: 2 901, 2 932, 2 935. 1455: 2 969. 1436:

3 004, 3 007, 3 008, 3 011, 3 024, 3 026, 3 035,3038. 14.57: 3086; septem .scdes 14.38: 2 301,2.302,2 305. 1439: 2 348,2 358. 14-50: 2 378, 2 393. 1441 : 2 399, 2 406, 2 410. 1442: 2 445. 1446: 2 538-2 540,2 547.

628

14«: 2 585, 2 586, 2 601, 2 606. 1448: 2 649, 2 652. 2 653. H-49: 2 680, 2 681, 2 688,2 689. 1450: 2 696,2 708,2 721. 1451:2 732, 2 743, 2 744. 1452: 2 764, 2 778, 2 781. 2 782. 2 787. 145:t: 2 812- 2 814.2 818, 2 819. 2 821.2 828.2 829, 2 831, 2 832, 2 842, 2 845, 2 846, 2 849- 2 851. 2 861. 2 867, 2 891. 14»i: 2 899. 2 913,2 929. 2 931, 2 937,2 939,2 945,

2 946, 2 948. 1455: 2 954, 2 967, 2 997, 1456: 3 011, 3 023, 3 025-3 027, 3 029,

3 043, 3 054. 14.57: 3 070, 3 074, 3 079, 3 097; duae sedes 1440: 2 364, 2 380. 1441: 2 399. 2 408. 144«: 2 528, 2 546, 2 552, 2 553. 1H7: 2 585, 2 604, 2 606. 1450: 2 719. 1451: 2 743, 2 759. 1452: 2 775, 2 787, 2 790. 1453: 2 808, 2 811, 2 823, 2 824,2 832, 2 84G, 2 861, 2 874. 1454: 2 915. 2 916. 2 939. 1455: 2 964, 2 975, 145S: 3 042. 3 054. 1457: 3 074.

Sag. Saagh. Augustinus de Palotha cum .

Sayo s. Sieut.

Sachsisch Regeii s. Roghin.

Sal fil. Stephaiii de Sairalwa 1454: 2 918.

Saldrof s. INIiliiiileni.

Sali$te, Grossdorf. 1456: 3 011.

Salanuuiis Miehael de Ffeyereghaz et de Na- dasd. comes Siculorum 1444: 2 494, 2 502. 1446: 2 532. 2 542, 2 557-2 559. 1447: 2 568, 2 601. 2 602. 2 615. 1448: 2 625, 2 659, 2 660, 2 666. 1450: 2 716. 1451: 2 738.2 739.1452:2 779.1453:2 815,2 822,

2 830. 2 888. 1455: 2 953, 2 955. 1456:

3 011. 3 021.

Salgay .\icolaus de Zechen 1439: 2 350. Salisfodiuni s. Ocna Sibiului. Salva bci Nasaud. Zalwa. 1440: 2 365. Salvaria, Stadtteil von Konstantinopel 1453:

2 869. Salzburg, Erzdiozese 1451: 2 745, 2 746. Samile, Bischof von Constantinopolis 1453:

2 869. San, civis Cibiniensis 1446: 2 562. Sander s. Alexander. Sander Anthonius, Brassoviensis 1447: 2 620.

1449: 2 667. 1450: 2 713. Sandrinus de Kend 1441: 2 402. 1449: 2 677;

~ Kizdi de Zenthmarton 1447: 2 609.

1448: 2 631, 2 632. 1449: 2 688. 1455: 2 989.

1456: 3 002. Santaul bei Oradea Zantho. David banus

Laczk, Georgius Laczk. Saracsau bci Ora^tie. Chorokzav, Sorochzo.

1439: 2 359. S^ata bei Bistrita. Sofalwa. 1456: 3 050, 3 051 .

1457: 3 057, 3 082. Saratel bei Bistrita. Zereth. 1456: 3 050, 3 051.

1457: 3 059, 3 082. Sarkan s. ^ercaia.

Saro, Komitat Bars. Ungarn. Petrus Cheh. Sarpatak s. Glodeni. Sartor Egidius, iuratus de Coloswar 1453: 2 806;

Johannes s. Sneyder; Johannes 1442:

2 432; Mathias, iuiatus de Byrthalben 1454: 2 903; ~ Michael von Media? 1456:

3 039; ~ Petrus, Albensis 1439: 2 323; ~ Symon de Prasmar, civis Quinqueeccle- siensis 1440: 2 390, 2 391. 1450: 2 707,

2 711, 2 713. 1453: 2 804, 2 826. 1454:

2 898. Sarwar s. i^irioara. Suscliiz, Keisd. Kyzd, Kisd. Oppidum 1448:

2 659. 1450: 2 703; iuratus Nicolaus Jung-

link; presbyter Bartholonicus; villicus Mar-

tinus Herbcrt. Sfiseiori bei Sebe?. Naglalw. 1446: 2 558, 2 559.

1447:2568, 2601. 2 602, 2611, 2 615.

1448: 2 648. 2 660, 2 662. 1451: 2 739.

1453: 2 888. 2 889. Satu Mare. Sathmar. Zathniar. 1439: 2 335;

archidiaconus Ladislaus. Satul Xou, Oberneudorf bei Bistrita. 'Wyfalw.

1439: 2 355. Satul Nou, Neudorf bei Bra$ov. Naydorf.

Wyfalw. 1448: 2 622. 1453: 2 860. 2 877.

2 884. 1456:3 017. Satulung bei Bra$ov. Laiigendorff, Naglalwa,

Hywsfalwa. 1456: 3 014, 3 019; M^ichael,

Paulus. Sava bei Gherla. Zawa. Gregorius, Johannes,

Thomas. Saxones s. Sachsen Scepusiensis terra s. Zips. Schaldorf s. Mihaileni. Seliarff Johannes. conventualis ordinis prae-

dicatorum de Braschovia 1454: 2 942. Scharosch s. Soar.s. Scharr Johannes, iuratus de Scgcswar 1453:

2 845. Schiissburg s. Sighi^oara. Scheerer Johunnes, iuratus Segesvariensis

1449: 2 689. Schelk, Selk. Sedes. 1438: 2 308. 1439: 2 345,

2 347, 2 364. 1440: 2 393. 1441: 2 399.

2 408. 1446: 2 546. 2 552, 2 553. 1447:

2 594, 2 607. 1449: 2 669, 2 673. 1450:

2 719, 1456: 3 013; s. auch Sachscn: duae

sedes; districtus 1444: 2 475. Schelken s. Jeica.

Schell Jobannes de Megyes 1457: 3 097. Schellem Michuel, iuratus de Byrthalben

1454: 2 903. Schellenberg s. Seliinbur. Schenk maior s. Cincul. Seheppenbanck Gotschalk aus Stade 1439:

2 339. Schilles Martinus, iuratus senior de Stolcen-

burg 1454: 2 899. Schillis Georgius, iuratus senior de Stolcze-

burg 1440: 2 378. Schirkanyen s. Sercaia. Scliobel Barlbolmis 1457: 3 075. Schomcdiom s. ^niig. Schonberg s. Deulul Frumos. Schonbirk s. Siguiir. Scbontumusch, Richter von Kronstadt 1441:

2 427. Scbreiber Ladisluus de Cibinio 1454: 2 945. Schrifft Jacobus, iudex terrestris scdis Mollen-

bach 1452:2 781,2 782. Scbuler Micbuel, iuratus de Byrthalben 1454:

2 903. Schuller Ladislaus, iuratus dc Salisfodio 1454:

2 899. Scbuster Caspur de Fewgendorff 1454: 2 919;

~ Johannes.villicusde Olczna 1449:2 689.

629

Schwrischcr s. Fijer.

Schwgeler Georgius, vitricus eccl. in Lechnicia

l't52: 2 799. Skwtwl 1453: 2 883. Sebe§, Miihlbach. Zassebes, Meulenbach. 1438:

2 301. 14.39: 2 330, 2 348, 2 358, 2 359.

14-'.0: 2 389. 1444: 2 488, 2 489, 2 495,

2 504, 2 506. 1447: 2 583. 1448: 2 631,

2 632, 2 652, 2 655. 1449: 2 680, 2 681. 1451: 2 729, 2 732-2 734, 2 736, 2 738. 1453: 2 844. 1455: 2 953, 2 9.54, 2 989. 1458:

3 0.55. 1457: 3 064; decanatus 1444: 2 511. 1447: 2 594; iudex regius: Nicolaus, Johannes Zaz; viceiudex regius Johannes Pfeffersag; iudex terrestris Jacobus Schrifft; iuratus: Georgius Craws, Jacobus Tevfil; iuratus sedis Johannes Nagarth; plebanus: Anthonius, Georgius, Michael; sedes 1449: 2 681. 1451: 2 729,2 732-2 734, 2 736; cives: Jacobus Aurifaber, Anthonius Buzar, Hcrniannus Mewlemeuster, Greb Michael, Johannes Molnar, Martinus Vlich, Jacobus, Zacharias.

Sebes castrum, Sebeswar s. Bolnga.

Sebcjel, ICIeinmiihlbach. Kyssebes, Sebeshely.

1444: 2 494, 2 502. 1446: 2 532, 2 558,

2 559. 1447: 2.568, 2 601, 2 602, 2 611,

2 615. 1451: 2 728, 2 738, 2 739. 1453:

2 830, 2 840, 2 888, 2 889. Sebe§ul ile Jos, Sebe^ul de Sus bei Talraaciu.

Utraque Sebes. 1453: 2 818, 2 829. Sebif bei Bistrita. Felsosebes, Sebes. 1453:

2 835. 1455: 2 982, 2 986. Secui s. Szekler. Segedin, Szeged. Szegedinum. 1439: 2 351

2 353. 1443: 2 447. 1446: 2 550. 1448:

2 666. 1456: 3 025; Ladislaus. Segeswar s. Sighi^oara. Segnia s. Zenng. Seiea Alare, Marktschelken. Selk, Schelk.

Blasius, Christianus. Seica Mica, Kleinschelken bei Seica Mare.

Kysselk, Schathselk. Sedes 1456: 3 013;

Martinus. Seiden s. .lidvei. Seleu;, Kleinalisch. Kiszewles, Zevles. 1440:

2 369. 1444: 2 477, 2 478, 2 490; Clemens,

Dominicus, Ladislaus, Michael Hann, Nico-

laus. ^elimbar, Schellenberg. Sellenberk, Schelem-

berk. Plebanus Valentinus. Sellarius Jacobus de Cydino, capellanus Cibi-

niensis 1456: 3 003. Seller Jacobus, mag. civium Cibiniensis 1446:

2 546. Semendria, Smederovo. Zenderew. 1454: 2 929. Serajen de Zenthkiral, Anna 1441: 2 409. Senftlebin H. 1447: 2 581. Senndorf s. Jelna. Septer s. Sopteriu. Sepsi, Szeklerstuhl. 1452: 2 779. Serbien, Servia. Razya. Syrffeyen. 1447:

2 563. 1453: 2 869. 1454: 2 929; dux Ladis-

laus. §ercaia, Schirkanyen. Sarkan. 1453: 2 873.

1454: 2 949. 1455: 2 958, 2 985; Adam,

Jacobus, Laurencius, Conrad Lapicida. Serthew Petrus, subnotarius 1451: 2 756.

Serthoderel Andreas. iuratus de Clwswar 1441: 2 413.

Servatius, procurator 1455: 2 983.

Severin. Zewriniensis banus: Janco de Tal- lowcz, Johannes de Hunyad, Nicolaus de Ujlak; episcopus Petrus.

Sfara? bei Huedin. Dionys et Benedict Weres.

Stintul Gheorghe. Zenthgywrgh. 1448: 2 622.

Sibiu, Hermannstadt. Cybinium, Zibinium, Hermanstat, Hermestat. 1438: 2 301. 1439: 2 325,2 343,2 346-2 348. 1440: 2 378, 2 379, 2 393, 2 394. 1441: 2 402, 2 405, 2 407, 2 417, 2 430. 1442: 2 434, 2 445. 1443: 2 452, 2 464, 2 468. 1444: 2 485. 2 488, 2 489,2 495. 1445:2 523,2 524. 1446:2 527, 2 538, 2 542, 2 548, 2.549, 2 551, 1447: 2 567, 2 581, 2 583, 2.585, 2 586, 2 58S, 2 607, 2 612. 1448: 2 623, 2 633-2 635, 2 642,2 645,2 649,2 654, 2 657. 1449: 2 667, 2 669, 2 680, 2 681, 2 684, 2 689, 1450: 2 706. 2 714. 1451: 2 744-2 746. 14.52: 2 781, 2 782. 1453: 2 812, 2 818, 2 820, 2 822-2 824, 2 828, 2 845-2 847, 2 861,2 869, 2 882, 2 886, 2 891, 2 892. 1454: 2 894, 2 899, 2 905, 2 911, 2 919, 2 923, 2 927, 2 934, 2 943- 2 946. 1455: 2959,

2 964, 2 967, 2 973, 2 983, 2 988, 2 990. 1456: 3 002, 3 006, 3 023, 3 024, 3 039,

3 054. 1457: 3 062, 3 063, 3 065, 3 066, 3 069, 3 070, 3 072, 3 087, 3 094, 3 097; camera 1-456: 3 020, 3 046-3 049; capella- nus, Caspar de parvo Horreo, Gregor de Meyerpoth, Michael de Nadasd, Jacobus Parvus, Caspar Robalth, Anthonius Tex- toris, Wenzeslaus; capitulum 1438: 2 309. 1441 : 2 428. 1444: 2 480. 1446: 2 529, 2 531. 1448: 2 624, 2 637, 2 657, 2 684. 1454: 2 899. 1455: 2 959. 1456: 3 003; conventus eccl. st. Crucis 1447: 2 588; decanatus 1438: 2 304, 2 309. 1440: 2 387, 2 392. 1441: 2 417. 1444:2 484, 2 511, 2 518. 1446: 2 531, 2 538, 2.549. 14-47: 2 567, 2 588,

2 612-2 614. 1448: 2 623, 2 624, 2 638. 1451:2 742. 1552:2 773,2 774,2 798. 1456:

3 006; decanus Michael, Christanus mag.; districtus 1438: 2 309. l-'.46: 2 538, 2 540; iudex regius: comes Hans Lemmel, Johan- nes Zaz; viceiudex regius Sigismundus Mauricii; iudex terrestris: Johannes Flaschner, Reynoldus, Melchior, Lauren- ciusTurolt; iurati cives: Anthonius Abel, Alard, Stephanus, Augustinus Aurifaber, Johannes Aurifaber, Michacl Aurifaber, Johannes Bridin, Petrus Cloppoff, Jacobus Kolff, Michael 1-CoIbe, Johannes Craws, Petrus (^zaap, Johannes Goltsmith, Johan- nes Grid, Johannes Keorpener, Christanus mag., Ladislaus Henlini, Bartholomeus Hwtter, Johannes Hwtter, Jacobus de Ruffomonte, Sigismundus Marrczk, Bar- tholomeus Moler, Petrus Mulner, Renerus, Cristoferus San, Johannes Sartor, Johannes Siglewer, Johanncs Sneyder, Lucas Trut- teinberger; mag. civium: Jacobus, Jaco- bus Seller, Anlhonius Trautheberger, Os- waldus Wenczel; villicus Michael Weyss; mercatores 1438: 2 301. 1439: 2 346, 2 348. 1441: 2 405, 2 407. 1446: 2 531. 1450:

630

2 705, 2 708, 2 722; monctaria I {'14: 2 391. 1450: 2 735; plebanus: Nicolaus Rynsch, Antlu>iiius;pondus 14-52:2 I-l^. 1447:2 598; provisor ordinis st. Spiritus: Anthonius ("juciferus. Clcniens. Petrus. Sislisrnund: rcctor scolac: Johainies Arnoldi. Stephanus de Schenk maior; sedcs 1438: 2 309. 1443:

2 464. 1444:2 48-1. 1450:2 722. 145G: 3 011.

3 054; cives: Anna fil. Valteri, Benedictus Aiu^ifaber, Johannes Kakas. Petrus Knall, Caspar Keoppcl. Marcus Nicolai Craus. Georgius Ehrhard. Caspar Faber, Henricus Grcb. UrbaiHis Gotschalk, Jacobus et Johannes de Longocanipo, Johannes, cultellifaber, Clristoferus Italicus. Michael Magnus. Michael de Olczna, Peterman de Loiiuocainpo, Petrus de Ruffomonte, Jo- hannes pictor, Mathias Pilliator, Andreas Po!iner, Johannes Poschhauscr, Hannes Puschhawsen, Henricus Regis, Richardus, Anthonius et PetrusRosencrancz,Martinus et Thomas Rod, Thomas, Laurentius et Margaretha Rasor, Ladislaus Schreiber, Simon Guldenmunczer. Petrus scriptor, Katherina Sthrederhausin, Nicolaus Tex- toris. Urbanus. Franciscus Vrsinger, Ladis- laus Walterus, Jacob Weres, Nicolaus Zas.

SiebenbiJrgen s. Transilvanla.

Sybenl)ev\Tger .\nlhonius de Lechnicia 1452:

2 799.

Sic. Zeek. Camararii 1439: 2 335. 1453: 2 817, 1455: 2 999.

Siculi s. Szekler.

Siculus Anthouius 1456: 3 011; ~ Benedictus, decanus, canonicus Albensis 1444: 2 497. 1446: 2 533; ~ Jacobus 1442: 2 439; ~ Johannes, officialis 1455: 2 989; ~ Mi- chael niag. tavernicorum 1452: 2 794; ~ Thoraas 1456: 3 011.

Svkws, Sykesd de Rakus 1455: 2 954. 1456:

3 011.

Sleu, Grossschogcn bei BistrHa. Nagysao, Alsosayo. 1443: 2 453, 2 456, 2 462, 1453:

2 835.

§leut, Klelnschogen. Sayo. 1439: 2 350. 1453: 2'835. 1455: 2 971, 2 982, 2 986. 1457:

3 071.

Sjlrid Mathias de Rotbergh 1452: 2 781.

Sighi^nra, Schiissburg. Segeswar. Castrum Sches. 1438:2 315. 1440:2 378. 1444:2 497. 1447: 2 605, 2 607, 2 608. 14.52: 2 787. 2 791, 2 792. 1453: 2 817. 1454: 2 932. 1455: 2 955, 2 990. 1457: 3 091, 3 095; camera monetaria 1443: 2 460, 2 466; co- mes Georgius; iudex regius Nicolaus de Wyzakna; vicegerens iudicis regii Nico- laus Buddener, NicolausBriccii; iudex ter- restris Valentinus Buddener, Johannes, Va- lentinus Doleator, Laurencius Musch; iu- rati cives: Nicolaus Faber. Johannes Non- nencleppel, Michael Pellifex, Johannes Scharr, Johannes Scherer, Valentinus Tas- ner; plebanus Nicolaus; prior Conradus de WiCensche; sedes 1446: 2 538. 1448: 2 659. 1456: 3 011; cives: Laurencius Mewsche, Sigismundus Sartor, Catherina relicta Mi- chaelis Pellificis, mag. civiuni Johannes

Aurifaber; villicus: Valcntinus Tasner. Pe trus Witich; presbyter Valentinus Hod Sigismundus de Bakay 1448: 2 651. 1449: 2 677. 1451: 2 751:~dc Koloswar 1453: 2 853; ~ de Dcngeleg 1448: 2 651; ~ de villa Epponis 1439: 2 343. 1453: 2 845: ~ de Ewskelew 1448: 2 640; ~ fil. Blasii de Gegfalva 1451: 2 751; ~ de Losoncz 1439:

2 350. 1446:2 544. 1447: 2 5S2. 1456: 3 050,

3 051. 1457: 3 071, 3 077, 3 081, 3 082. 3 084; ~ Romanorum iniperator 1438: 2 301, 2 305. 2 308. I4:t9: 2 329. 2 345, 2 348, 2 350, 2 351, 2 362. 1440: 2 368. 1441: 2 405, 2 406, 2 412. 1442: 2 432. 1443: 2 454, 2 459. 1444: 2 513. 1446: 2 554, 2 561, 2 562. 1447: 2 586. 1448: 2 651. 1449: 2 672, 2 690. 1451: 2 736. 14.52: 2 778-2 780, 2 786. 1453: 2 806, 2 807, 2 811, 2 817, 2 819, 2 821, 2 830, 2 831, 2 851, 2 859, 2 866, 2 867. 1-454:

2 898, 2 935. 1455: 2 969. 1456: 3 013,

3 018.

Siglsmund Petrus de Salisfodino, provisor domus hospitalis st. spiritus in Cybinio 1448: 2 645.

Siglewer, Zeglewer Johannes, iuratus Cibi- niensis 1454: 2 926. 1456: 3 045. 1457: 3 063.

Syglewer Andreas de Meggyes 1456: 3 054.

Sigmir, Schonbirk bei Bistrita. Zithniar. 1452: 2 783. 1453: 2 865.

§ilea bei Tlrnaveni. Syle. Elias.

Silva^ul bei Ha^eg. Zylvas. Valentinus An- dreae.

Silvester de Zenthamas 1441: 2 430.

Simione^ti bei BistrHa. Symonteleke. 1443 2 453. 1453: 2 835. 1455: 2 982, 2 986.

Symon, comes de villa Dyaboli 1450: 2 703 von Eslarn, Wachsgiesser zu Wien 1439: 2 336, 2 337; ~ de Ews 1452: 2 802 : aiu^icusor s. Guldenmunczer; ~, co- mes, iudex de Megyes 1450: 2 719; ~ fil. Blasii Myske de Mohach 1439: 2 329; ~ nepos comitis Nicolai de Nova villa 1446: 2 551;~de Prasmar s. Sartor; ~, li- teratus, chori capituli eccl. Transilvanae 2 329.

Sincel bei Blaj. Zanchal. Benedictus. Michael.

Sincraiul de Mure^. Czenthkylal. 1448: 2 662.

Singatin, Kleinenyed. Enyed. 1448: 2 627. 1452: 2 784; Balthasar, Georgius, Johan- nes Zaz.

Singeorgiul de Cimpie bei Ludu§. Zeiithgewrg. Benedictus, Dominicus, Johannes.

Singeorgiul Nou, Sanktgeorgen bei Bistrita. Zenthghwrgh. 1439: 2 361-2 363. 1441: 2 400, 2 402, 2 414, 2 419. 1453: 2 865; Mathias.

Singeorz bei Nasaud. Zenthgyeorch, Gyger- falva. 1440: 2 365. 1448: 2 640. 1449: 2 677-2 679. 1451: 2 750-2 753. 1452:

2 762; Blasius Henke, Ladislaus Henke, Johannes, Mathias, Sigismundus.

Siniacob, Jakobsdorf. Zenthiacob. 1456: 3 050.

1457: 3 071. 3 077, Sinm^tin bei Gherla. Zenthmarton. 1456:

3 050.

631

Sinmihniul de Cimpie bei Bistrita. Szent-

mihaly. Albertus, Gregorius, Michael. Simiicoara bel Gherla. Z enthmiclos. Blasius,

Nicolaus Karoly. Sinnieolau! Mare bei Arad. 1441: 2 430. Sinpnul bei Ludu?. Zenthpal. Ladislaus. Slnpetru, Petersberg bei Bra^ov. Zentpeter-

falva, mons Petri. 1452: 2 800. 1454: 2 907;

plebanus Georgius. ^lntereag bei Beclean. Sumkerek. Anthonius,

Nicolaus, Stephanus Erdeli. Sintimbru bei Alba lulia. Zentemreh. 1440:

2 369, 2 383. 1451: 2 727. Sintionna, Johannisdorf bei Bistri^a. Johan-

nes, Zenthywan. 1452: 2 783. 1453: 2 865;

Andreas Tanczer. Sirioara bei Bistrita. Sarwar. Paulus. Sythwe s. Jidvei. Sladich Petrus, iuratus de Clwswar 1441:

2 413. Slanliamen, Salamkemen bei Peterwardein.

1443: 2 465. 1451: 2 728. Slatinita bei Bistrita. Pintak. Penthek. 1453:

2 865. Slawendorff s. Laz. Slatenau s. Abrud. Sleyevnyngh Jncobus, iiu-atus de Clwswar

1441: 2 413. 1444: 2 507, 2 508. Slemmer Stephanus, iudex de Wyncz 1452:

2 781, 2 782. Slewing Gregorius, plebanus de Closwar 1453:

2 839, 2 878. Slimnic, Stolzenburg. Stolczenburg, Nagze-

lendek. 1440: 2 378. 1453: 2 845, 2 899.

1454: 2 924 2 926; iurati seniores: Jo-

hannes Hilsmer, Egidius Arnold, Georgius

Busnard, Cristannus Geobill, Georgius et

Martinus Schilles, Laurencius Thomas,

Georgius Waldorff; plebanus: Johannes,

Michael; villicus Valentinus Gefard. Slogerwescher Johannes de Megies 1447: 2 594. ^mig, Schmiegen. Schoraodiom, Somogyon.

Anna, Nicolaus, Petrus, Potencia, Szivo. Smederovo s. Semendria. Smit Stephanus de Terpen 1449: 2 677. 1451:

2 751. Sneyder Johannes de Naghdemeter 1439:

2 344; Johannes, iuratus Cibiniensis

1449: 2 688. 1456: 3 045. 1457: 3 063. Snyder Jorg 1450: 2 724. Soar$, Scharosch. Schars. Eccl. st. Jacobi

1449: 2 693. Socolul de Cimpie, Zakol. Nicolaus, Paul,

Peter. Sofalva s. Sarata.

Solia. Sophia. Civitas 14-43: 2 469. 1454: 2 929. ^imeni bei Gherla. Solomke, Solumkw. Cas-

trum 1446: 2 561; Johannes Erdewk. Solymos, Solmos s. Stupini. ^lmu$ bei Ilia. Solymos. 1440: 2 382. Solnocnl Interior, Innerszolnok, Ungarn.

Zolnoc inferior, Comitatus 1439: 2 335.

1440: 2 365. 1448: 2 654; Johannes de

Hunyad comes. Somay Simon s. Greb.

Some;. Aqua Zamos. I45I: 2 757. 1455: 2 956. Some<jeni bei CIuj. Zamusfalwa. Gerew, La-

dislaus, Stcphanus, Gregorius Csontos.

Sommerburg. s. Jimbor.

Soos .lohannes 1447: 2 605.

Sopterlu bei Ludu?. Septer. Gywla, Nicolaus.

Sorban de Ribicze, vaivoda 1445: 2 520.

Spalnnca bei Aiud. Spanlaka. Benedictus, Gregorius.

Spring bei Mercurea. 1444: 2 494. 2 502, 1446: 2 532, 2 5.58, 2 559. 1447: 2 568, 2 601, 2 602, 2 611, 2 615. 14-48: 2 625, 2 648, 2 660, 2 661, 2 666. 1449: 2 672. 1451: 2 728, 2 738, 2 739. 1453: 2 830, 2 840, 2 888, 2 889.

Ssuffler Andreas, iuratus de Clwswar 1441: 2 413.

Stade Gotschalk aus Scheppenbanck. 1439: 2 339.

Stan Jupan, Ban von Tismana 1454: 2 923; ~, nuncius Vlad Vaivoda 1457: 3 091.

Stnnislaus, praedicator 1446: 2 527.

Stejari?ul, Propstdorf bei Agnita. 1453: 2 893.

Steiermark. Stiria. Dux Albert, Ladislaus; ducissa Elisabetha.

Steinnu in Schlesien. Stynvavia. Urbanus Petri.

Steompel Martinus, iudex de Prasmar 1449: 2 691.

Stephanus de Bako 1448: 2 666; ~der Grosse, Woiwode der Moldau 1457: 3 092; ~ fil. Herbarti de Balasfalva 1439: 2 359; ~ de Birtin, vaivoda 1445: 2 520; ~, plebanus de Bonesdorff 1454: 2 903; ~, frater prae- dicatorum de Braschovia 1454: 2 942; de Cykmantul 1453: 2 815; ~, capellanus de Colosvar 1443: 2 464; ~ de Dyogh 1449: 2 688;~de Ezthyen 1451: 2 753; ~ fil. Michaelis de Gerdal 1440: 2 383; ~ de Gordwa, rector scholae eccl. Al- bensis 1457: 3 065; ~ de Hederfa, ca- stellanus Bistriciensis 1456: 3 000; , vai- vodaTransiIvanusl446:2 551; ~ deHuzy- rotelek 1447: 2 611, 2 615. 1451: 2 727. 1452: 2 777. 1453: 2 829, 2 854. 1454: 2 896, 2 926, 2 941;~de lanusy, vice- vaivoda Transilvanus 1447: 2 561, 2 564, 2 569, 2 580; ~ literatus, iuratus de Koluswar 1444: 2 507, 2 508; ~ de Indal 1448: 2 651; ~ Logofet, Bojare der Wala- chei 1442: 2 434; ~ fil. Desew de Losoncz 1440: 2 367. 1441: 2 400, 2 418. 1443:

2 449, 2 450. 1453: 2 871. 1456: 3 050,

3 051. 1457 3 085; ~ fil. Ladislai f il. Bani de Losoncz 1439: 2 350. 14-40: 2 366. 1444:

2 473. 1446: 2 545, 2 561. 1448: 2 655. 1451: 2 742. 1452: 2 770. 1453: 2 871; ~ de Mohach 1439: 2 329; ~ de Ozora 1440: 2 370; ~ de Petcrd 1448: 2 651;~ de Ponshyda, capellanus 1457:3 065; ~ de Rettel 1440: 2 383; ~, plebanus de Rosenaw 1442: 2 442; ~ de Sal- falwa 1454: 2 918; ~ de Schenk ma- iori, rector scholae in Cybinio 1457: 3 063,

3 066; fil. Bani, comes Sicnlorum 1441: 2397. 1453: 2893; ~, Siculus 1442: 2 439; ~, archidiaconus de Tylegd 1448: 2 660 11. vaivoda terrae Moldaviensis 1444: 2 479, 2 496. 1448: 2 658, 1449: 2 683; ~, episcopus Transilvanus 1447: 2 575; ~ de Warada, Propst von Erlau, Erzbischof

632

von Kalocsa Hr.fi: :? 050. 1557: 3 077, 3081. 3 082: ~, iobasjio iii Waradia 1455: 2 989; —• de Zala 1M8: 2 6:)l;~Zaka- haza IH9: 2 677. 1451: 2 7.')!: ~ de Za- musfalwa 1449: 2 677. 1451: 2 751.

Sthciieliel. iuratus de (".Iwswar 14-41: 2 413.

Sthrederhaiisiii Katharina de C.ibinio 1449: 2 6>)1.

Sthur tJaspar, castellanus de Thercz 1447:

2 ,566.

Sliborius. vaivoda "rransilvaniae lt42: 2 432.

14H: 2 513. 1446: 2 554. 1452: 2 778.

1453: 2 821. Stoiana bei Gherla. Eztyen. Georgius, Stepha-

nus. Stovka 1454: 2 910. 1457: 3 091. Stoiea Zupan, Waffenmeister 1456: 3 032,

3 034. Stolzenburg s. Slinuiic.

Stra]n bei Huedin. Geztragh. Albertus, Bor-

boslo. Streitfort s. Merchea^a. Stremf bei Teiu?. Dyod Valachalis. 1441:

2 400; castruin 1457: 3 096; Jacobus,

Stephanus. Strigonium s. Gran, Stuhlweissenburg, Szckesfehervar. Alba rega-

lis. 1441: 2 424. 1446: 2 530. 1448: 2 622;

Kowachbiro. Stupini bei Reghin. Solymos, Solmos Wala-

halis. 1443: 2 453. 1453: 2 835. 1455:

2 982. 1457: 3 073. Stux Georgius, iuratus Bistriciensis 1454:

2 914.

Snceava. Zwczawya, Soczawia. 1444: 2 479. 1448: 2 658. 1455: 2 977. 1456: 3 026,

3 028.

Sucutard bei Gherla. Zenthgothard. Vitus

Vas. Sumkerek s. ^intereag.

Sumurducu bei Huedin. Zomodok. Domlnicus. §ura Mare, Grossscheuern. Nagychwr. 1445:

2 519. §ura Miea, Kleinscheuern. Parvum, minor

Horreum. Plebanus Christanus; villicus

Mathya Erfan; Caspar.

Siitor l^iureneius de •Terpen. 1449: 2 677. 1451: 2 751, 2 752; ~ Sigismundus de Cas- trosches, capellanus 1455: 2 962.

Sutoris Joliannis de Kercz 1440: 2 387; ~ Of- filus de Byrlhalben 1454: 2 903; ~ Petrus de Byrthalben 1454: 2 903.

Suttor Lucas de Theke 1456: 3 052.

Sziikallas, Koinitat Hont, Ungarn. Zakalos- pazthok. 1456: 2 769.

Szakolku bei Neutra, Ungarn. 1450: 2 718.

Szekler, secui. 1438: 2 302. 1442: 2 436. 1445: 2 516. 1446: 2 545. 1448: 2 631, 2 632. 1449: 2 671, 2 690. 1450: 2 702. 1451: 2 741. 1452: 2 797. 1453: 2 817, 2 860, 2 866, 2 867. 1454: 2 901. 2 913.

2 932, 2 940. 1455: 2 969. 14.56: 3 007,

3 008, 3 019, 3 035, 3 044; comes 1439: 2 330, 2 344, 2 351, 2 352. 1441: 2 421. 1442: 2 432, 2 438. 1457: 3 061, 3 079; Franciscus de Chaak, Johannes Jakch, Michael Jakch, Johannes de Hunyad, Emericus de Hederwar, Desew de Lo- soncz, Stephanus de Losoncz, Johannes Orzag de Guth. Emericus de Pelsewcz, Georgius de Rykal, Rinoldus de Roz- gony, Johannes de Ujlak; vicecomes: Gre- gorius de Bethlen. Nicolaus de Emeke; comitatus 1438: 2 303; sedes 1442: 2 436, 2 439; Siculi: Bycz Gerger, Bycz byro, Jacobus, Alberthus Vincencii, Stephanus et Weresch Janysch, Sylvester de Zen- thamas.

Szikesfeh^rvdr s. Stuhlvveissenbiirg. Szicheny. Kom. Nograd, Ungarn. Zechen. 1447:

2 593; Johannes, Ladislaus, Nicolaus Sal-

gay, Thomas. Szentkiraly, Fortalitium Zenthkyral. 1451:

2 749. '

Szilagyi Michael de Horogszeg, Ban von Machov. 1456: 3 033. 1457: 3 078, 3 087,

3 088; comcs Temesiensis, capitaneus Nan- dor Albensis 1457: 3 091, 3 093, 3 095, 3 096, 3 098.

Sziva fil. Nicolai de Schomodiom 1449: 2 677. Szoreg, Komitat Torontal. Ungarn. 1457: 3 078.

T, T

Tabor in Bohmen, currus Thaboriorum 1443: 2 451, 2 461.

Talmaciu, Talmesch. Thulmacz, Tholmacz. Castrum 1443: 2 457. 1452: 2 775. 1453: 2 818, 2 829. 1455: 2 997; dominium 1453: 2 842; oppidum 1453: 2 818, 2 829; Ni- colaus.

Tdlmdcel bei Talmaciu. 1453: 2 818, 2 829.

Tanczer Andreas de st. Johanne 1452: 2 799.

Tappar Petrus, pridem iudex de Feuldwar 1449: 2 690.

fara Birsei, Burzenland. Burcia, Barcza terra, districtus 1438: 2 303, 2 310, 2 312. 1439: 2 351, 2 353. 1441: 2 415, 2 416, 2 424. 1442: 2 442. 1443: 2 447, 2 465, 2 469. 1444: 2 472, 2 493, 2 496, 2 498, 2 499, 2 505, 2 509. 1446: 2 555, 2 456, 2 561,

2 562. 1447:

2 564,

2 595,

2 612,

2 619,

2 622. 1449:

2 683,

2 690.

1450:

2 699,

2 720, 1451:

2 747.

1452:

2 793-

-2 795,

2 797. 1453:

2 821,

2 828,

2 832,

2 844,

2 859, 2 864.

1454:

2 904,

2 907,

2 936,

2 947. 1455:

2 965,

2 979,

2 996.

1 456:

3 038, 3 044.

1457:

3 092,

3 093,

3 095,

3 098.

Tara Komaneascii, Walachei. Volahia,

partes

Transalpinae.

1438:

2 303,

2 310,

2 311.

1439: 2 330,

2 341.

1440:

2 382.

1441:

2 427. 1443:

2 447.

1446:

2 555,

2 561,

2 564. 1447:

2 593,

2 600.

1448:

2 635.

1449: 2 669,

2 692.

1452:

2 767,

2 769,

2 797. 1453:

2 869,

2 882,

2 883.

1455:

2 993, 2 997.

1456:

3 028.

Tarko. Kom.itat S4ros,

Ungarn,

. Thark

. Geor-

gius Rycalph

633

Tarpiu. Treppen. Terpen. 1440: 2 368, 2 370,

2 373, 14il: 2 421. 1442: 2 432. 2 443.

1443: 2 448. 144G: 2 554. 1«8: 2 640,

2 641, 2 651. 1449: 2 677-2 679. 1451:

2 750-2 753, 2 756. 1452: 2 762, 2 803.

1453: 2 865; Gaspar. Tarlal:i. Thartula. Fluvius. l'.4«J: 2 6<)0. 1454:

2 913. Tartlau s. Prcjuier. T5?uad bei Carei. 1454: 2 895. TasHcr Valeutiuus, iuratus Scgcswariensis

1450: 2 703. Tatirlaua,TaterIocli.Thatharlaka. 1547:2 572.

2 573, 2 579. 2 600, 2 603. 1448: 2 636,

2 650. 1450: 2 723; Xicolaus. Tatraug. Fluvius, bei Prejmer. 1457: 3 058. Tatsch s. Toneiu. Teaca, Tekendorf . Theka. 1439: 2 350. 1443

2 453, 2 456, 2 462. 1453: 2 835. 1445

2 971, 2 982. 2 986. 1456: 3 O.-i^. 1457

3 071, 3 073. Paulus Noza, Lucas Suttor Lucas Weiz, Matheus Weiz.

Tecles Johannes, iuratus de Pecn Saxoni-

calis 1456: 3 024. Teiu§, Thywys, Thivis. 1441: 2 400. 1454:

2 949. 1456: 3 000; hospes losephus; ple-

banus Andreas. Telciu, bei Nasaud. Telcs 1440: 2 365. Teliu. Kreuzburg bei Tg. Secuiesc. Nyen,

Cruczperg, 1454: 2 913; plebanus Bartho-

lomeus; Nicolaus, Theel, Tilmannus. Temeschwar s. Timi^oara. Tetschcln s. Aeiliu. Teufelsdorf s. Vinatori, Tevfil Jacobus, iuratus de Mollenbach, iudex

terrestris 1452: 2 781, 2 782. 1453: 2 845,

1456: 3 0&5. Textoris Anthonius de (.ybinio presbytcr 1450:

2 706; ~ Nicolaus de Cybinio 1450: 2 706. Thabiasi (ieorgius de Eczel 1452: 2 777. 1453:

2 811, 2 829. 1454: 2 896, 2 949. 1456:

3 002. 1457: 3 080. Thabyas s. Dupu?ul.

Thamasy Petrus de Coloswar 1455: 2 956.

Thach s. Tonciu.

Thashe s. Totoiu.

Thangel 1441: 2 402.

Theel de Xyen 1448: 2 622.

Tbeiss, Tisa. Tisza. Fluvius. 1449: 2 682,

Therch s. Bran.

Thes. Tej Gesandter Kronstadts 14o<i: ^ /bo,

2 796. 1456: 3 038; iudex de Rasnava. Theshner Miehael de Bolkacz 1450: 2 696.

1452: 2 764. 1454: 2 903. «Thewkes, Priidium bei Dumitra. 1448: 2 640,

2 641, 2 651, 1449: 2 677, 1451: 2 /50 -

2 753, 2 756, 2 757. 1452: 2 762. ♦Thewrek bel Cigmau. 1455: 2 961. Thomas Bischof von Agram 1457: 3 086; ~ de

Babol 1440: 2 383; ~, villicus de Bazna 1454: 2 903. 1455: 2 952; ~ dc Belye 1439: 2 329. 1443: 2 463. 1446: 2 541, 1447: 2 608, 1453: 2 829, 1455: 3 001,

3 002- ~ dc Bodok, decanus eccl. Tran- silvanae 1457: 3 067, 3 068, 3 080; ~de Superiori Bolya 1454: 2 941. 1456: 3 001; ~ de Inferiori Bolya 1454: 2 941, 2 951; ~ de Cibinio, rector scolae cccl, Albensis

1457: 3 065; ~ de Kracn 1440: 2 377; ~ de Krasna, presbyter 1449: 2 676; Ge- sandter von Kronstadt 1447: 2 618; ~, plebanus Hungarorum de Crrona 1455:

2 952:~de Darlasy 1446: 2 541;~de Fahvd 1439: 2 359. 1453: 2 889. 1456:

3 001; ~ de Hathalom 1447: 2 613. 2 614. 1448: 2 623; ~. capellanus de Lechnicia, provisor curiae plcbani 1452: 2 799; de Megjes. sartor 1457: 3 097; ~ von Mis telbach. Kaplan 1439: 2 336; ~ de Nadryb 1453: 2 846; . nepos comitis .Xicclai de Nova villa 1446: 2 551 ; ~ de Salisfodio 1450:2 706; ~, Kastellan von Tornen 1455: 2 997; ~, rector eccl. Transilvanae 1443: 2 467; ~. rector capituli cccl. Transilvanae 1440: 2 383; ~ de Zawa 1448: 2 651; ~ de Zeech 1439: 2 364: ~. literatus de Zol- than 1548: 2 659. 1450: 2 716, 2 717; ~, plebanus in Zythwe 1450: 2 706; Lau- rencius, iuratus senior villae Stolczen- burg 1440: 2 378.

Thonipa de Thompohaza 1439: 2 359; Antho- nius, Elena, Georgius, Jacobus, Johannes, Oswaldus. ~Thomas de Bazna 1454:2 903.

Tliompahaza s. Rade^ti.

Thorn. Torun. Thorun. 14.39: 2 339. Tilman von Wcge.

Thoseha Mcoluus de Prasmar. notarius pu- blicus 1440: 2 390. 2 391. 1443: 2 459. 1446: 2 560. 1447: 2 587. 2 596. 2 613, 2 614, 1449: 2 667, 2 676, 2 691. 1450: 2 707, 2 710-2 713. 1453: 2 804. 2 826, 2 857, 2 875. 1454: 2 898. 1455: 2 952.

Thoth Petrus. iobagio in Waradya 1455: 2 989.

Tibru. Tibor bei Alba lulia. Thyburcrpataka. 1441: 2 400.

Tyczk Johannes de Katczindorff 1453: 2 845; iuratus sedis.

Tydewryw 1439: 2 354, 2 356-2 358.

Tigau. Ziegendorf bci Beclean. Zegw, Zegew, 1448: 2640, 2641, 2651; Anna, Kerestien, Georgius, Thomas Lekes, Nicolaus,Petrus,

Tigmandrn. Zuckmantel bei Sighi$oara. Cyk- mantul. Ladislaus, Stephau.

Tileagd, Thylegd. Archidiaconus Andreas. Stephanus.

Tilman von Wege zu Thorn 1439: 2 339.

TyUuan Mathias de Dipze 1452: 2 799.

Tilmannus fil. Nicolai de Nyen 1449: 2 690 1454: 2 913. 1457: 3 058.

Tylmannus, plebanus de Wydenbach 1442: 2 442.

Timis, Temesch. Comitatus Themesiensis 1440: 2 382. 1441: 2 404, 2 413; comes Johannes dc Hunyad, Nicolaus de Uylak,

Timisoara, Temeschvar. Themeswar, 1447: 2 582, 2 600. 1448: 2 635, 1456: 3 026.

Timoe. Thymok. Fluvius 1444: 2 509.

*Tinod bei Aiud. Thynod. 1440: 2 376, 2 3/ /, 0 384 1441: 2 400. 1442: 2 431, 2 435.

Tirg~ovi?te. Tergavistia, Tergovistia. 1438: 2 312 1444: 2 506. 1448: 2 663. 1453: 2 838! 1456: 3 038, 3 040. 1457: 3 070

Tg. Mure?, Neumarkt, Vasarhel. 1453: 2 860.

Tirgusor bei Ploie^ti. Novum forum. I44J: 2 447.

634

Tirimiii IVrrii-. iuralus IJistriciciisis 1454: 2 91 l.

Tyrn:iii bci rrcssburs;. riniavia, 1 454: 2 010.

Tirunva, Kokelbura. Ivvkellew. Coinitatus 1-4«: 2 17.^, 2 476. 1446: 2 526. 2 557. 2r..>8. 14;-: 2 572. 2 789, 2 601. 1450: 2 696. !i5l: 2 737. 2 7:!9. 14.52: 2 776. I45:l: 2 827. I '..55: 2 961 : Nicolaus archidia- coiius.

Tiniava. Kokel. Kvkellew. 1-luvius. 14:»»: 2 31;!. 15.5B: 3 002.

Tirniiveiii. Zeiithmarthon. .lacolnis. Saiulri- iius Kyztly.

Tirnavidara, Kleinpropstdorf. Kyseckcuiczew. 14.5«: :'. 002.

Tisniaua bci Tu'. .Jiu. Baiie Stan, Craciuii.

Tobsdorf s. Dupu^ul.

Tohanul .\ou, Xeutohan. Thwha, Tuha. 1440: 2 390, 2,391. IH7: 2 616, 2 620. 1449: 2 667, 2 676. 1450: 2 707, 2 711-2 713. 1453: 2 80-1, 2 857, 2 866, 2 875. 1454: 2 898. 2 908; Michael Galacz.

Toldal bei Reghin. Blasius, Andreas.

Tomejti, Sintamas bei Mercurea (^iuc. Zen- thainas. Silvester.

Toneiu, Tatsch bei Bistrita. Thoch. Thach. 14:}9: 2 361-2 363. 1441: 2 400, 2 402, 2 414, 2 419. 1453: 2 865.

Torda s. Turda.

Torda de Chaan 1451: 2 751.

Tiirnen s. Pauca.

Torocko s. Rinietea.

Torzburt; s. Bran.

Toth Petrus de Chomafaya 1448: 2 651, 2 666.

Totoiu bei Alba lulia. Thathe. 1452: 2 784; Georgius.

Traian Vuia bei Faget. Bosar, Bozsur. 1440: 2 382.

Transalpinae partes, Transalpinus s. fs'^ Romaneasca.

Transdanubieu 1447: 2 447.

Transilvania, Siebenbiirgen. Partes Transil- vanae. 1438: 2 300-2 303. 2 308, 2 309, 2 316, 2 319, 2 320. 1439: 2 329, 2 330, 2 345, 2 347, 2 348, 2 3.50, 2 354, 2 356- 2 359, 2 361, 2 362. 1440: 2 378, 2 380, 2 381, 2 393. 1-441: 2 402, 2 406, 2 409, 2 410, 2 419, 2 421, 2 422, 2 429. 1442: 2 432, 2 443, 2 445, 1443: 2 452, 2 465. 1444: 2 475, 2 482, 2 485-2 489, 2 491, 2 499, 2 501, 2 504, 2 505, 2 507, 2 509. 1445: 2 518, 2 523. 1446: 2 538-2 540, 2 547, 2 550, 2 556, 2 562. 1447: 2 566. 2 572, 2 574, 2 585, 2 586, 2 590, 2.591, 2 598, 2b04, 2 607, 2 612, 2 613, 2 620. 1448: 2 633, 2 640, 2 641, 2 649, 2 651, 2 657, 2 660, 2 666. 1-449: 2 669, 2 672, 2 673, 2 677, 2 680, 2 688. 1-4.50: 2 696, 2 701, 2 722. 1451: 2 7.32, 2 745, 2 751. 1452: 2 781, 2 787, 2 792, 2 801. 14.53: 2 810, 2 818, 2 828, 2 836, 2 866, 2 867, 2 881, 2 895. 1454: 2 909, 2 926, 2 927, 2 929, 2 9.35, 2 941. 1455: 2 961, 2 963,

2 964, 2 969, 2 971, 2 998. 14.56: 3 011,

3 018, 3 020, 3 046, 3 047, 3 049, 3 056, 1457: 3 079, 3 083; capitulum 1438: 2 313. 1439: 2 329, 2 338, 2 349. 1440: 2 383, 2 390. 1442: 2 441. 1444: 2 497, 2 502, 2 507.

1447: 2 566, 2 589, 2 616. 1449: 2 687, 2 688. 1 453: 2 804, 2 829, 2 830, 2 835. 1454: 2 920. 1456: 3 011. 1457: 3 061; diocesis 1439: 2 319. 1441: 2 429. 1445: 2 527, 2.535-2.537. 1446: 2 539. 1447: 2 587. 2.590, 2 594, 2 597. 1448: 2 641, 2 645. 14.52: 2 770. 2 775. 2 799. 1453: 2 824, 2 833. 14.54: 2 894. 1456: 3 020; cccl. 1447: 2 575. 1 448: 2 623. 1449: 2 689. 1451: 2 731. 2 738. 1-457: 3 065; episcopus 1446: 2 539, 2 540. Gcorgius Lepes, Mathe- us, Stcphanus; vicarius Anthonius, ple- banus Cybinicnsis, Albertus archidiaconus, Blasius canonicus; archidiaconus Valen- tinus .^ndreae de Zylvas; regnum 1444: 2 505; vaivoda: 1439: 2 359, 2 361. 1440: 2 370. 1441: 2 406. 2 421, 2 426. 1442: 2438, 2443. 1445: 2 516. LadislausChak, Petrus Cheh, .Johannes de Hunyad, La- dislaus .lakch, Jacobus Lachk, Johannes Herrici, Desew de Losoncz, Stiborius, Ni- colaus senior, Johannes de Rozgony, Michael Orszag, Nicolaus de Ujlak; viceva- voda: 14.39:2 345.1440: 2 375.1441:2 421. 1-442: 2 432, 2 438, 2 443. 1448: 2 626. Lorandus Lepes, Gregorius Bodo, Ni- colaus de Wyzakna, Ladislaus de Brozla, Pongracz de Dengeleg, Nicolaus de Zom- kereck, Michael de Dormahaza, Georgius de Rykal, Bronislaus de Slibo, Stephan Keinen, Oswaldus de Rozgony; septem castri 1445: 2 524.

Trapolden superior s. Apoldul de Sus.

Trappold s. Apold.

Traiitenberger .\ntouius mag. civium Cibi- niensis 1440: 2 378, 2 393. 1441: 2 417, 1446: 2 529. 2 531, 2 549. 1-447: 2 567, 2 597. 1450:2 715. 1451:2 730. 1456:3055.

Threczmer Andreas 1442: 2 432.

Trencseu, Ungarn. Trinczinium, Derenchen. Castrum 1-450: 2 718. 1-452: 2 785-2 792.

Treppen s. Tarpiu.

l^rirusinus Symon de Montana 1455: 2 991.

Troschen s. Ura^ov.

Trotu?. Moldova. 1456: 3 028.

Truttemberger Lucas, civis iuratus Cibinien- sis 1449: 2 680.

Trwsan 1453: 2 883.

Tschippendorf s. Cepari.

Tuha s. Tohanul Nou

Turches. bei Bra^ov. Thyrkendorff, Thwrkes- ter. 1456: 3 014, 3 019.

Turhan-Bef|, Twrhan. 1448: 2 472.

Tiirken, Thurci, Turci. 1438: 2 302, 2 312, 2 317. 1439: 2 324, 2 327, 2 330, 2 334, 2 341, 2 356-2 358, 2 362. 1440: 2 382, 2 389. 1441: 2 422. 1443: 2 457, 2 460, 2 463. 1444: 2 472, 2 482, 2 495, 2 498. 1445: 2.523, 2 524. 1447: 2 571, 2 572, 2 600. 1448: 2 643, 2 644, 2 654, 2 663. 1449: 2 682, 2 692. 1450: 2 698, 2 709, 2 718. 1452: 2 767. 1453: 2 810, 2 818, 2 819, 2 831, 2 832, 2 845, 2 869, 2 885, 2 892. 1454: 2 901, 2 907, 2 911, 2 929, 2 939, 2 948. 1455: 2 964, 2 967, 2 968,

2 974-2 976, 2 984, 2 991, 2 995, 2 998. 1456: 3 003, 3 006, 3 010, 3 018, 3 025,

3 026, 3 029, 3 030, 3 038, 3 040, 3 043.

635

Turda, Thorenburg, Torda. Thorda. Archi- diaconus 1439: 2 338; civitas 1438: 2 302, 2 322. 1439: 2 324, 2 327. 1440: 2 366, 2 367. 1541: 2 418, 2 422. 1442: 2 431. 1443: 2 462, 2 463. 1444: 2 477, 2 483, 2 485. 2 490-2 494, 2 504, 2 514. 1445: 2 516. 1446: 2 526. 1447: 2 563, 2 564, 2 584, 2 600. 1448: 2 625, 2 629, 2 641, 2 650, 2 651, 2 660, 2 666. 1449: 2 677. 1450: 2 696, 2 705. 1451: 2 737, 2 750- 2 752. 1452: 2 764, 2 801. 1453: 2 855, 2856, 2 888. 1454: 2 924, 2 932, 2 951. 1455:

2 989. 1456: 3 001, 3 035. 1457: 3 079,

3 084, 3 098; comitatus 1439: 2 350. 1443:

2 455. 1446: 2 541. 1455: 2 982, 2 986. 1456: 3 025. 1457: 3 079; Xicolaus Pogan, Petrus Ravasy, Emerich Zyndy. Tumisor, Neppendorf bei Sibiu. Villa Ep- ponis, Eppindorf. Plebanus: Caspar, Si- gismundus.

Turoll, Tirolt Laurencius, iuratus. iudex sedis

(.ibiniensis 1452: 2 781, 2 782.

49: 2 688,

2 689. 1453: 2 845. 1454: 2 899, 2 938.

1456: 3 001. Turiiu-Ho.^u, Roterturm. Turris Weresthoron.

14.53: 2 818, 2 829. 2 883. Tivren dc Kerstyenzygethe 1449: 2 688.

U, \ , U

Wagner Paulus, iuratus de Byrthalben 1454: 2 903.

VVayav Anthoiiius von Klelnlasseln 1450: 2 716, 2 717.

Waycz Lucas, notarius publicus 1448: 2 641.

Waitzen. Wachia. Diocesis. 1447: 2 594. 1448: 2 650; Bischof Peter; Georgius.

Wajola s. Uila.

Walach Sigismund vou Wiener-Neustadt 1450: 2 708. 1451: 2 745, 2 746.

Walachei s. Tara Romaneasca.

Valachales villas 1444: 2 502.

Valachi s. Rumanen.

Walachus Johannes de Lechnicia 1452: 2 799.

Walalibudali s. Uudacul de Sus.

Walaszvvth s. Rascruci.

Valchid, Waldhilttcn bei Durabraveni. Walthu- dia. 1440: 2 380; comes Johannes; ple- banus: Ambrosius, Nicolaus. Bartholmis Schoder.

Valko, nobilis 1444: 2 502.

Waldorfl, Georgius iuratus senior villae Stolczenburg 1440: 2 378.

Vale bei Salif^te. 1439: 2 329.

Valea Lunga, Langenthal bei Blaj. Hwzwazo Johannes.

Valea Viilor, Wurmloch bei Media^. 1446: 2 537.

Valentinus de Almas 1457: 3 080; ~ fami- liaris Nicolai Apa 1447: 2 605; ,ple- banus de Burgperg 1438: 2 309. 1441: 2 417. 1454: 2 926, 2 941. 1455: 2 951; ~, iudex de Ziplac 1453: 2 815; ~ fil. Eme- rici de Coloswar 1453: 2 839; ~ de Feye- reghaz, castellanus castri Therch 1448: 2 622, 2 632; ~, rector parohialis de Fur- kasy 1453: 2 874; ~, iudex 1446: 2 531; , capellanus de Megyes 1453: 2 874; ~ de Megies 1447: 2 594; ~ s. Nenies; ~ fil. Petri de Peterhaza 1448: 2 651; ~, ple- banus de Schelemberk, decanus Cibinien- sis 1452: 2 772, 2 774. 1454: 2 899, 2 934. 1455: 2 959, 2 983; ~, plebanus de Zolna, decanus Bistriciensis 1439: 2 340. 1.553: 2 879.

VVall Anthonius 1447: 2 587.

Wallendorf s. Unirea.

Valter civis C.ibiniensis 1443: 2 452, 2 464. 14-57: 2 597.

Waltersdorf s. Dumitrifa.

1452

2 634. 1553:

Wanor s. VVoner.

Waradinum s. GrossHardein.

Warada s. Oarda.

Waradinumpetri s. Pelernardein.

Waray Thomas de Zoltan 1450: 2 716. 2 717.

Waralya s. Ciipilna, Orlat.

Vard, Werd bei Agnita. 1443: 2 464; Antho-

nius Johannis. Varga Slichael in Gyalo 1455: 2 956. *War3skezy bei Grossvvardein. Lepes. Warhely s. Odorheiul-Ilistritei. Vas Vitus de Zenthgothard 1448: 2 651. Vasarhel s. Tg. Mure?. Vaskapu. Passsiibergang ins Banat s. Poarla

de Fier. Vaslui. Wazlo. 1444: 2 496. 1449: 2 683.

2 793. Watzeh-ode Lucas 1439: 2 339. Vaulfier Johanues, secretarius 1448: Waxgiesser Symon von Klausenburg

2 847. VVeber Genglzu Ober-Hollabrunn 1439: 2 336;

~MichaeI, villicus de Lankereck 1455:

2 989. Weden Andreas de Kerstyenzygethe 1449:

2 688. Vvgcd, Veged Kom. Zala, Ungarn. 1441:

" 2 403. Vegles. Komitat Zolyom. Wegles. Castrum.

1447:2607. 1448:2633.1449: 2669,2673. Weidenbach s. Ghimbav. Weilau s. Uila. Weingartskirchen s. Vingard. Weynher Clos de Rothbergh 1452: 2 781. Weynreich .Vlartinus de Terpen 1449: 2 677.

1451: 2 750-2 752. VVeiz Lucas de Theka, notarius publicus 1452:

2 799; ~ Matheus de Theka 1452: 2 799. VVeyss Vlicliael, villicus Cibinicnsis 1440: 2 378.

2 393. Weissenburg s. Alba lulia. Weisskirch s. Aibe^li, Albejtii-Bislrilei. Weyzkyrch s. Viscri. Wenczel Oswaldus de Olchna, civis, iuratus

et. mag. civium (jbinieusis 1439: 2 347.

1440: 2 364, 2 378, 2 393. 1446: 2 543,

2 552. 1447: 2 607. 1448: 2 633. 1449:

2 663, 2 673. 14.53: 2 820, 2 845, 2 846,

2 861, 2 869. 1454: 2 911, 2 915, 2 916,

636

2 928, 2 941. 1433: 2 959. 2 964, 2 978. 1«6: .lOO^, 3 02t. 3 027, 3 0 45, 3 047,

3 054. 1437: 3 062, 3 063. 3 065. 3 066. Wenczesslaus s. Kirchhain.

Werd s. Viird

Weres lienedictiis de Farnas 1457: 3 078. 3 079; ~^ Jacobus. civis Cibiniensis 1-446: 2 513: ^" s. nionys de Fanias; ~ s. Ilod.

Weresmarth s. Ro^iu, Rotbav.

Werosch .Jaiiysch Siculus 1442: 2 439.

Vercsiiiarlhy Alatheus, Hatsherr von Krons- tadt 14.52: 2 778-2 780.

Vermi^, Wermesch, bei Lechinfa. Vermes. Wer- mes. 1439: 2361, 2 363. 1441: 2 400, 2 414, 2 419.

Weresthoron s. Raterturm.

Verouica, relicta Sigisraundi de Bakay 1449; 2 677. 1451: 2 751.

Vesiiud, Wassid bei $eica Mare. Wezzed. ('.hristaiinus, Gaspar, Joliannes, Lauren- cius. Michael. Petrus.

Veseu?, .Michelsdorf bei Tirnaveni. Wezzews. 1444: 2 476.

Wesprim, Veszprem. Vesprimensis diocesis 1441: 2 411. 14.50: 2 701.

Veter IJuda. Altofeii. 1447: 2 566.

Veli?. Wethes. Albertus.

Wezewder Vicolaus, villicus de Kerestyen- zygeth 1449: 2 688, 2 689. 1452: 2 781, 2 782. 1453: 2 845. 1438: 3 024, 3 054; ^ Michael de Insula Christiana 1449: 2 688, 2 689.

Ugru, Wagra. Ladislaus.

Ugocsa bei N.agyszollos, Ungarn. Wgwcha. Archidiaconus Demetrius.

Widdiii, Vidi-T. Jacabus ep. Beudoviensis 1451: 2 761.

Wien. Wyenna 1438: 2 308, 2 310. 1439: 2 336. 2 337. 1440: 2 385. 1447: 2 574. 1448: 2 634. 1452; 2 769. 1453: 2 810, 2 827—2 829. 2 831, 2 832, 2 835-2 837, 2 847-2 852, 2 854, 2 861. 1454: 2 901. 1433; 2 984- 2 967, 2 969, 2 970, 2 972, 2 973, 2 975. 2 978, 2 979, 2 984; praepo- situs Nicolaus de Gorona; Kaplan Peter von Respicz; Stadtrichter Andreas Hil- brant; Stadtschrelber Ulreich Hiersawer; Hainreich Franlcel, Friedrich der Gerunger, Lienhart Neunhofer, Lorencz Wiener; Bur- ger: Anderes der Dyetram, Simon von Eslarn, Hanns Litschauer, Otten der Mety- ner, Niclas.

Wiener-Neustadt, Newstat, Nova civitas 1450: 2 708. 1451: 2 745, 2 746. Sigisraundus Walach.

Wienner Lorencz, Goldschmied, Ratsherr in Wien 1440: 2 385.

•WytuliT 1449: 2 668; ~ s. Lunca, \oul Sa- sesc, Satul .\ou.

Vii^oara, Hohndorf bei Dumbraveni. Hon- dorf. 1447; 2 605.

Vli^oara, Heidendorf, bei Bistrita. Besenyew. 14.53: 2 865.

Uila, Weilau, bei Reghin. Wayola. Simon Greb.

Wilimn Georgius, iude.K Bistriciensis 1439;

2 344.

Wymer Georgius, iuratus de Meggyes 1436:

3 054.

Wynandi 1442: 2 442.

Viniitorl, Teufelsdorf bei Sighi^oara. Villa Dya-

holi, Heesfalva. (^omites Johannes. Mi-

chael, Synion. Vilon.va, Vynalya 1446; 2 556. Vineentii Albcrtus Siculus 1442: 2 439. Aincencius 1437: 3 057; ~, iuratus Bra.s-

saviensis 1447: 2 567; ~, notarius spe-

cialis waiwodac Johannes Hunyadi 1443:

2 446; ~ s. Zagariae. Vinda, Windau s. Ghinda. Wyneph s. Unip. Vingard, Weingartslcirchen. bei Sebe^. Vin-

.garth. 1439: 2 341. 1457: 3 094; Gereb

Andreas, Georgius, Johannes, Ladislaus,

Laurencius, Nicolaus, Petrus, Stephanus. Vintul de Jos, Winz. Wyner 1453: 2 853;

Dominilcaner; plebanus Anthonius; iudex

Stephanus Slemmer. Visk an der oberen Theiss. Wysk. 1451; 2 755. Viscri, DeutschweiBkirch bei Rupea. Weyz-

kyrch. Comes Johannes. Wissegrad s. Plintenburg. Viselbecli Johannes, Wiselpeth. Notarius pu-

blicus 1439: 2 343, 2 387; plebanus de

st. Cruce 1443: 2 448. Wytich Johannes, plebanus in Magno Deme-

trio 1447: 2 575. Witich Petru^, iuratus Segeswariensis 1450:

2 703. Vizakna s. Ocna Sibiului. Vlad Dracul U., Drakwla, Woiwode der Wa-

lachei 1438: 2 303, 2 311, 2 312. 1441;

2 404, 2 426, 2 427. 1444: 2 505. 1445:

2 522. 14-47: 2 607. 1449: 2 669. 1452:

2 769.

Vlad Tepe§, vaevoda partium Transalpina- rum 1452: 2 767, 2 769. 1456: 3 029,

3 030-3 034, 3 038, 3 040, 3 053, 3 056. 1S37: 3 070, 3 091, 3 093.

Wladislaiv I., rex Hungariae.Wladislaus. 1440: 2 382, 2 384. 2 386. 1441: 2 398, 2 400- 2 403, 2 405-2 410, 2 412-2 414, 2 419, 2 421, 2 424, 2 429, 2 430. 14-42: 2 432, 2 438, 2 440. 2 443. 1443: 2 448, 2 455, 2 456, 2 465. 1-444: 2 475, 2 476, 2 507, 2 508, 2 509, 2 513. 144G: 2 554. 1453: 2 809, 2 866; ~ U., vaevoda partium tran- salpinarum 1447: 2 618. 1448: 2 653, 2 663. 1452: 2 765-2 767, 2 795, 2 796. 1453:

2 838. 1554: 2 940. 1455: 2 993, 2 998. 1456: 3 004. 1457: 3 070.

Ulich .Uartinus de Zazsebes 1439: 2 330; ~

Martinus 1454; 2 945. Ulricns, comes Ciliae 1453: 2 807, 2 850.

1455: 2 984. 1456: 3 043; ~ de Megyes,

sartor 1457: 3 097. Ungarisch-Altenburg, Magyar-0v4r, Kom.Mo-

son, Ungarn. Owar. 1453: 2 852. Ungura? bei Dej. Georgius fil. bani de Bal-

wanus 1438: 2 300. 1439: 2 324. 1456:

3 050. 1-457: 3 077, 3 081.

Ungurei, Gergeschdorf. Gergerfaya. 1438:2314.

1439: 2 341. Unip, bei Timi^oara. Wyneeph. Oppidum.

1441: 2 426. Unirea, Wallendorf bei Bistrita. 1453: 2 865.

1454; 2 914.

637

Volachi s. Runianeu. Volachia s. Jara Romaneasca, ■Wolkendorf s. Vulcan. Wolachus Ladislans 1457: 2 593. Wollmplock, Woellinplcs Michael de Helta,

presbyter Cibiniensis 1453: 2 824. Vombecher Bartholomeus de Rothbers 1452:

2 781. Woner, Wanor Johannes, villicus de Hj wha-

lom 1454: 2 926. 1456: 3 001. Vorsan Jobannes de Rotber.eh 1452: 2 781. Woski Ladislaus, abbas monasterii in Ejirisch

1440: 2 379, 2 387, 2 389. Wratislavia s. Breslau, Presi«huri|. Urbanus de Cibinio 1440: 2 379; ~ de Revs-

mark s. Greb. Vrsinger Franciscus de C.ibinio 1440: 2 379. Ursula Gattin des Nicolaus Pogan 1450: 2 723;

~ consors Symonis cusoris monetarum

1449: 2 680. 14.50:2 700.

Ursulc Petrus, inquilinus Brassoviensis 1442:

2 442. Utus Gaspar 1442: 2 434. Urwegen s. Girbova, Vulcan, Woikendorf bei Sighi.^oara. Wolkan,

Valkondorph. 1438: 2 31.T. 1444: 2 497;

plebanus Kicolaus; villicus: Johannes; Mi-

chael. Vulpas Schreiber 1455: 2 977. Wurmloch s. Valea Viilor. Vurpar, Burgberg bei Winz. Biirubergh. 1451:

2 729, 2 731. Vurpiir, Burgberg bei Sibiu. Purgperk. 1438:

2 309. 1443: 2 463. 14.54: 2 920, 2 921,

2 924-2 927. 2 930. 2 931. 2 941. 1455:

2 951, 2 954. 1456: 3 001. 3 011; iurati

seniores; Nicolaus Rod. Johannes Rod;

plebanus Valentinus; villicus: Johannes

Woner, Andreas.

Zaaz Georgius 1439: 2 328, 2 329; ~ Jacobus 1439: 2 328, 2 329; ~ Johannes de Colos- war, notarius 1450: 2 704. 1454: 2 928. 1455: 2 991. 1456: 3 003, 3 020, 3 041; ~ Laurencius 1439: 2 328, 2 329; ~ Nicolaus, officialis 1455: 2 989: ~ Nicolaus fil. La- dislai de Begendorf 1440: 2 383. 1450: 2 719. 1451: 2 759. 1452: 2 775. 1453: 2 808, 2 823, 2 824, 2 886; ~ Petrus Bistri- ciensisl441:2 397.

Zaazphilpes s. Filpi^ul Mic.

Zabo Egidius, civis de Coloswar 1453: 2 825.

Zakahaza, Ladislaus, Stefan.

Zakalospazthok s. Szakallas,

Zacharias, civis de Zazsebes 1439: 2 330.

Zakol s. Socolul de Cimpie.

Zagariue Vincenciu§, iudex Brassoviensis 1452: 2 786. 1453: 2 821.

Zagra bei Nasaud. 1440: 2 365.

Zagrabia, Zagreb s. Agram.

*Zala bei Ludu?. Zalahaza 1449: 2 679; Johan- nes, Ladislaus, Stephanus, Ztanyzlaus.

Zamusfalwa s. Some^eni,

Zanchal s. Sincel.

Zanobia Italicus de Florencia, civis Cibiniensis 1456: 3 024.

Zantba Philippus de Nowah 1452: 2 801.

Zantho s. Santiiul.

Zanvel aus Tirgovi?te 1438: 2 312.

Zame^ti, Zernescht bei Bra^jov. Michael Galaz 1440: 2 390, 2 391. 1447: 2 616, 2 620. 1449: 2 667, 2 676. 1450: 2 708, 2 711- 2 713. 1453: 2 804, 2 857, 2 866, 2 875. 1454: 2 898, 2 908.

Zaz, Zaaz Johannes de Zentjanushegye, iudex regius de Zazsebes, de Cibinio 1439: 2 328, 2 329, 2 333, 2 358, 2 359. 1440: 2 378. 2 379,2 393. 1446:2 549. 1447:2 563,2 597. 1449: 2 681, 2 688, 2 689. 1452: 2 781, 2 782,

2 802.1453: 2 851, 2 852. 1454: 2 949. 1457:

3 064.

Zas Nicolaus s. Zaaz. Zasorbo s. Girbova, Zazwaras s. Orii^tie,

Zassebes s. Sebe^,

Zazwt via 1450: 2 702.

Zekel .lohannes, niagnificus 1448: 2 632; ~ Ladislaus 14i7: 2 605; Michael, castel- lanus castri Bistriciensis 1456: 3 000.

Zekes s. .\rmeni.

*Zekelfalwa aufgegangen in Tg. Mure?. Lucas, Damianus.

Zekeschdorf s. Cimta,

Zechen s. Szfcscny

Zederies s. M ura Mica,

Zeek s. Sic.

Zeelk s. ,Jeicu.

Zegedi Matbeus, dicator 1447: 2 610.

Zeglanr .lohannes, inhabitator de Megies 1452: 2 775; .Sigelewer Nicolaus, iudex de Megyes 1452: 2 775. 3 002, 3 013.

Zeglewer Johannes s. Siglewer.

Zegw, Zegew s. Tigau.

Zeiden s. Codlea.

Zeler Jobannes alias Clwswar nunc Brassovia commorans 1446: 2 528.

Zenderew s. Semendria.

Zenng, Senj in Dalmatien. Segnia. Episcopus Johannes.

Zentagata s. Agnita.

Zenthamas s. Tome^ti,

Zentbkiral, Anna Semyen, Bolgar,

Zenthelsebeth s. Eliseni.

Zenthemreh s. Sintimbru.

Zenthes .\ndreas de Bothaza 1452: 2 801;

~ Georgius de Ffratha 1452: 2 801. Zentbfalwa 1447: 2 572, 2 573, 2 579. Zenthgergh s. Singeorz, Zenthgywrgh s. Sfintul Gheorghe, Singeorg-

giul de Cinipie, ~ \ou. Zenthgothard s. Surutard. Zenthiacob s. Siniacob. Zenthywan s. Sintioana, Zenthlazlo s. Lasliiul Mic. Zenthmarthon s. TirniSveni. Zenthmiclos s. Sinnicoara, Sinnicolaul Mare, Zenthmihal s. Cernatu.

638

Zenthpal s. Sinpnul.

Zenthpetcrfalva s. Sinpetru.

Zenthpeter in Cluj 1555: 2 956.

Zentjanushcslye s. \ucel.

Zeweriniuni s. Severin.

Zereth s. Saratel.

Zernescht s. Zarnefti.

Zewles s. Seleu$.

Zewriniensis s. Severiu.

Zibln. Cibin. Zybyn. Kluvius 1M9: 2 688.

Zygalawer s. Zegluwr.

Zylkerek s. Corneni.

Zilli, Celje. Cilia. Conies Ulricus 1452: 2 767.

Zyn Murtinus de Megyes 1541: 2 329.

Zvndv Emericus, civis Tordensis 1447:2 572,

2 573, 2 579, 2 600, 2 603. 1448: 2 636,

2 650. Zips, terra Scepusiensis 1453: 2 848.

Zisterzienser, Cistercienses. 1439: 2 342,

2 343. 1440: 2 379, 2 387. Zithmar s. Signiiv. Zlatiea, Bulgarien 1444: 2 472. Ztoyisa Nanuseh 1456: 3 013. Zolna s. Jelna. Zolthan s. Mihai Viteazul. Zoinbor s. Jimbor. Zomkerek s. ^intereag. Zomodok s. Sumurducu. Zophia fil. Jacobi de Drag 1438: 2 313. Zoreni bei Bistrita. Lomperth. Ladislaus. Ztanyzlaus de Zala 1448: 2 651. Ztrygii Petrus de Manyk 1448: 'J. 640. Zuchaky Johannes, plebanus in Coloswar 1455:

2 956. Zultendorf s. Mihai Vitcazul. Zurya Meolaus de Coloswar 1455: 2 956. Zuckmantel s. figmandru. Zwczawya s. Suceava.

PRINTED IN ROMANIA

f^ Wr-:

- i ^ 5 « ^ -jf, .

'^

c

trirtl-g j

y l:^^r i^xs^ 1,14 i-H.iLi ^ ^

i-jtf-)

-4r

i^i ^

^^. ,^^.^ t-— ^l

id^vTlp- ^.fe^i^ r^^^l

.1 rTU

v^Htii^) l^

-4

^

A

-1

\

t»«lu«w>

.-.«^ ■*^ »-*j»— 'V»- «..A. I.-T,. , t{.A«

,t_^e»~i. ,j>.^?<

<fn-«Ji y>..-r4^««-,«. (^.-.♦xir.:- ^rl'.' »-.'..* << 9.., ..^ .A«' J.'...-r., •■>-— ^ l.*..^..

. lA. ^ f'*--'^"'' -^^^--^-^ -".--•'- /-'f'- ••■»'•• /-e^- .v,iJ.

.p«J«.. .^-.v^^-j-.* »-. .•K«».Jt'p.,, ^^...„_^,, tW,-.<. >L<Ji'.... !l ..rfTQ-, .-J.,„-.P.

.'..* << 5»-i wi" .**' ?....-r.. •<>— ^ 1—. j

■i-Pi»»---f—

' » U..' *.^ ...1 -"i .i _ ^ V .1 . <•

..■Jx. ^a/^ «.-<:._ c . .^. .„ .„ ., .™,

H^.-..K.

' Jlv.-«, .}«.*^^(» i'*".! !»..^i*' -S— ,.,1»..,

..^-....s» iji:.-i* ««..c.^.-'^ .. .ii,fc....|

.„ 3e-t«i.<.<> £,,-, y~4=.-h.....<; .,."U Sj^,,.-.

- Q'..,"/...,.t;.- _,.

h:^^

n-t-'

„P-, (;.*<->- .»»-''•9 p .,~..iH

r #r-'- ' ■• ■■

,to-«.: -ii-«.i" '9' -•i'-f S"-*'- ^ .^■'*

.^.^.(^

4:, ., -t~if- v.f 1.-

*.<> ..vj- , ..J' .

■h.i

,/

-* *^-....^., 'y^sfi^-r.

-•>(?..,

S ttt™.-'

«,.~.^-

T

-'4^.-.-

■M V..,— ..K ....

4fc... ,..

..^i

-1;-^,, .Jl, ',,|^,%,^:|^p^ A^ ..^

i

TAFEL V

»»*(«>»#v

I-

■^jtt*"

.■V-T •■'-

i^- '..-,..,.„.,

J...... I,„S.,- . T.--'i,. . , ^ '""*' ''*^">— -'•"..*, >«-».(

■...**-. "V., .

1-t <,-,» v,':>,«., •■,.'

•MiAiiMiMiaaoib

t.\fi:l vi

'^i !/' n

'»m *f**<\^

-^

^; >*^'*^ cxf^vfccv» n^lh^iri

V-'»»»*'

/

r.MEl. VIII

>^ ■%

'■ ''»»1 •" v^

iM)

^^\

TAFEL IX

^rssof

HU/o,

%^ ^/.-

DR /

279

/92

or DR

Please 7th floor

Urkimdet>uch zur

Geschichte der Deut- schen in Siebenbiirgen

gi\e book to Elizabeth on

DR

279

92 Giu74 V.5

Urkundenbuch zur Geschichte der Deutschen in Siebenburgen

Lei 54

"4 '■VI

'W: m

'■<^ M

, ., ,, ,.j Vt^ ^} .. ... ... ^.. .. ,,.. ''^f

'%i^'y^f')^fy'''^

wV^fe^W

Mr:

... JW.t

'* ii*\

■*^-^f^^f|r^p

:J>>.vy

iv^- i

ww

kt isL_

wmWw

kf^M

1

4

^T

1.

>'"i* '!*''>

I/TCVR*

>">§' ^/

i-v"' i?^

j/ f^...^'

^twwt^

W./t':.J^..

S:> )1i

:<' l^. U

iM ijV . a